Bài giảng Nguyên lý kế toán - Chương 4: Tài khoản kế toán và ghi số kép

05-Jul-19

M C TIÊU C A CH
CH

Hi u ý ngh a, n i dung và cách th c hi n
hai ph ng pháp k toán: tài kho n k
toán và ghi s kép
Hi u c i m và m i quan h c a k
toán t ng h p và k toán chi ti t
Hi u cách i chi u, ki m tra s li u trên
tài kho n t ng h p và tài kho n chi ti t.

NG 4

TÀI KHO N K TOÁN & GHI S

NG

KÉP

Company

LOGO
1

2

N I DUNG

Tài li u tham kh o

1. TÀI KHO N K TOÁN

2. GHI S

Lu t k toán
Chu n m c k toán Vi t Nam

KÉP

Thông t

s

200/2014/TT-BTC H

ng d n ch

k

toán doanh nghi p
3. KT T NG H P VÀ KT CHI TI T

Nguy n Th Loan (Ch biên, 2018), Giáo trình Nguyên
lý k toán: Lý Thuy t - Bài t p - Bài gi i, Nhà xu t b n

4.

I CHI U, KI M TRA S

LI U K TOÁN

3

Lao

ng.

Võ V n Nh (Ch biên, 2016), Giáo trình Nguyên lý k
toán, Nhà xu t b n Kinh t Tp. HCM.

4

1


05-Jul-19

CÁC PH

NG PHÁP K TOÁN

Ghi s kép
Ch ng t k toán

Tính giá
S

T ng h p và
Cân i k toán

Tài kho n

Ki m kê

m i quan h gi a các ph

ng pháp k toán

6

Nh n xét v ph

ng pháp ch ng t

Ch ng t giúp k toán thu th p
kh i l ng d! li u l n.

1. TÀI KHO N K TOÁN

k toán

c nh!ng
1.1 KHÁI NI M

Nh ng các d! li u này ch a có tính h
th ng, ch a tr% thành h th ng thông tin.

1.2 N&I DUNG – K T C'U C(A TÀI KHO N

V n

"t ra là c#n ph i có ph
phân lo$i các d! li u.

1.3 PHÂN LO)I TÀI KHO N K TOÁN

ng pháp

TÀI KHO N K TOÁN
m nh n công vi c
phân lo$i các d! li u t ch ng t .
7

8

2


05-Jul-19

1.1 KHÁI NI M

1.2 N I DUNG – K T C U C A TÀI KHO N
N i dung c a tài kho n:
- S D*: ph n ánh tình hình hi n có c a i
t ng k toán t i m t th i i m nh t nh.

TÀI KHO N K TOÁN
Là ph

ng pháp k toán dùng

dõi m t cách th
it

+S d
+S d

ng xuyên, liên t c và có h

th ng v tình hình hi n có và s
c a t ng

theo

bi n

ng

ng k toán c th .

#u k+.
cu i k+.

- S PHÁT SINH: ph n ánh s bi n
các i t ng k toán trong k .

ng c a

+ S phát sinh t ng.
+ S phát sinh gi m.

SDCK = SD K + SPS t ng - SPS gi m
9

1.2 N I DUNG – K T C U C A TÀI KHO N

!"I T # NG
-Ti n m"t
-Vay ng,n h$n
-Hàng hóa
…
* Các

it

BI N ! NG
T$NG
Thu
Vay
Nh%p
…

ng k toán v n

1.2 N I DUNG – K T C U C A TÀI KHO N
K t c u c a tài kho n trên LÝ THUY T:

GI M
Chi
Tr

Xu t
…

ng theo 2 h

10

ng

N

Tên TK …
Debit

il p

11

Hai t

Có

Credit

“N ” và “Có” mang tính quy

c
12

3

05-Jul-19

1.2 K T C U TÀI KHO N

1.3 PHÂN LO&I TÀI KHO N K TOÁN

K t c u c a tài kho n trên TH-C T :

N&I DUNG
KINH T

Tên tài kho n: ….
S hi u: …
Tháng … N m …
Ch ng t
S

Di n gi i

Ngày

TK

i ng

S ti n
N

M/C & T NG
H P, CHI TI T

-TK ph n ánh TS

- TK ch y u:

- TK t ng h p

-TK ph n ánh NV

+ TK ph n ánh TS
+ TK ph n ánh NV
+ TK h0n h p

- TK chi ti t

-TK ph n ánh
quá trình kinh doanh

CÓ

CÔNG D.NG
& K T C'U

- TK i u ch1nh
- TK nghi p v2

13

1.4 PHÂN LO&I TÀI KHO N K TOÁN

TÌM HI U H TH NG TK K TOÁN VI T NAM

• TK ph n ánh TÀI S N
• TK ph n ánh NGU N V N: TK N
VÀ V N CH S

K T C U TÀI KHO N TÀI S N:

PH I TR

N

H U

S d

• TK doanh thu & thu nh p

Tên TK …

Có

#u k+

S phát sinh
T3NG

• TK chi phí

• TK xác

14

S phát sinh
GI M

nh KQKD
C ng phát sinh C ng phát sinh
S d
15

cu i k+
16

4


05-Jul-19

1.4 PHÂN LO&I TÀI KHO N K TOÁN

1.4 PHÂN LO&I TÀI KHO N K TOÁN
VÍ D. 1: S

K T C U TÀI KHO N TÀI S N:
VÍ D

Tên tài kho n: TI7N M8T

1: Ngày 1/12/N, công ty X t4n qu5 ti n m"t 200 tr.

Các kho n thu chi phát sinh trong tháng nh

Ch ng t

sau:

1. Phi u chi s 12 ngày 12/12: Chi ti n m"t tr l
130 tr.
2. Phi u thu s 10 ngày 13/12: Thu ti n m"t t

CÁI

S

Ngày

ng cho CNV

Di n gi i
S d

S hi u: 111 Tháng 12/n
TK

i ng

S ti n
N

CÓ

#u k+

bán hàng 160 tr.

3. Phi u thu s 11 ngày 15/12: Rút TGNH v nh p qu5 ti n m"t
180tr.
4. Phi u chi s 13 ngày 18/12: Chi ti n m"t mua NVL 190tr.
YÊU C6U: - Ph n ánh thông tin trên vào s
ti n m"t.
- Xác

4 ch! T c a TK

nh s ti n t4n vào ngày 31/12/N.

C ng phát sinh
S d

18

1.4 PHÂN LO&I TÀI KHO N K TOÁN

1.4 PHÂN LO&I TÀI KHO N K TOÁN

K T C U TÀI KHO N NGU'N V"N:

K T C U TÀI KHO N NGU'N V"N:

VÍ D

N

Tên TK …
S d

S phát sinh
GI M

Có

2:

Vào ngày 1/10/N, kho n vay ng(n h n ngân hàng tr giá 200 tr.

#u k+

Trong tháng 10/N, có các nghi p v kinh t phát sinh:
1. ! n v dùng s ti n thu t bán hàng 140 tr
kho n vay th i h n 3 tháng.

S phát sinh
T3NG

2. Doanh nghi p vay NH th i h n 2 tháng 300 tr
3. Dùng TM 100tr
n h n.

C ng phát sinh C ng phát sinh

S d

cu i k+

17

cu i k+
19

thanh toán
tr n NB.

thanh toán kho n n NH th i h n 9 tháng

YÊU C)U: - Ph n ánh thông tin trên vào s *ch+ T TK “Vay
và n thuê TC”
- Xác nh s d TK này vào ngày 31/10/N
20

5


05-Jul-19

1.4 PHÂN LO&I TÀI KHO N K TOÁN

1.4 PHÂN LO&I TÀI KHO N K TOÁN

K T C U TÀI KHO N H,N H#P:
TK h0n h p là TK v a ph n ánh TÀI S N v a ph n ánh

NGU9N V N, bao g4m 2 TK: TK ph i thu khách hàng và
TK ph i tr ng :i bán.
Tìm hi u TK “ ph i thu khách hàng”
Giao hàng

KH-X

Ph i thu KH t ng
N TK Pthu KH

TS t ng

A

Tr tr c
ti n

KH-Y

KHÔNG
CÓ
S"
D

TK
N

TÊN TK ....
Phát sinh
T3NG

Có

Phát sinh
GI M

ph n
ánh
QT
KD

TK DOANH THU & THU NH;P

Ph i tr KH t ng
NV t ng

TK CHI PHÍ

Có TK Pthu KH

KHÔNG
CÓ
S"
D

N

TÊN TK ....
Phát sinh
GI M

Có

Phát sinh
T3NG

21

1.4 PHÂN LO&I TÀI KHO N K TOÁN

1.4 PHÂN LO&I TÀI KHO N K TOÁN

TK i u ch1nh:
• Là TK luôn i kèm v-i TK ch y u mà nó i u ch.nh
• Nh/m ph n ánh giá tr th c t c a TS ho c NV t i
n v mà 0 TK ch y u không ph n ánh
ct i
th i i m tính toán.
TK i u ch.nh
TK i u ch.nh t1ng

22

TK i u ch1nh gi m:
• Dùng
i u ch.nh gi m b-t s li u cho TK ch y u
mà nó i u ch.nh t i th i i m cu i k KT ho c cu i n1m
tài chính.
• Công d ng: Nh/m ph n ánh úng giá tr th c t c a
TS hay NV t i th i i m i u ch.nh

• K t c u: ng
i u ch.nh

TK i u ch.nh gi m

c v-i k t c u c a TK ch y u mà nó

• Các TK thu c nhóm này:
+ TK Hao mòn TSC!, TK d phòng v TS
+ TK c phi u qu2
+ TK chi t kh u th ng m i, gi m giá hàng bán …

TK i u ch.nh v a t1ng v a gi m
23

24

6


05-Jul-19

1.5 Ý NGHTÀI KHO N K TOÁN

1.4 PHÂN LO&I TÀI KHO N K TOÁN

TK v a i u ch1nh t ng v a i u ch1nh gi m:

• K t h p k t c u c a TK i u ch.nh t1ng và TK

i u ch.nh gi m.

Tài kho n giúp theo dõi thông tin c2 th cho
t t c các i t ng k toán, h0 tr công tác
qu n tr , i u hành.
Tài kho n k toán có quan h ch"t ch> v i
báo cáo tài chính c a
nv:
Thông tin trên tài kho n là c n c
l p BCTC,
nên k t c u t ng lo$i tài kho n thi t k t ng
ng v i k t c u c a BCTC
Thông tin trên BCTC k+ này là c n c
m% s
k toán #u k+ sau.

• Các TK thu c nhóm này:
+ TK “chênh l ch ánh giá tài s n”.
+ TK “chênh l ch t3 giá h i oái”…

26

25

2. GHI S4 KÉP

2.1 GHI S4 KÉP
GHI S

2.1 Ghi s kép

- Là ph ng pháp k toán ph n ánh các
nghi p v kinh t tài chính phát sinh

2.2 ! nh kho n k toán
2.3 Ý ngh a c a ph

KÉP:

- Vào ít nh t hai TK k toán liên quan, m t TK
ghi N và m t TK ghi Có

ng pháp Ghi s kép

- V-i s ti n b?ng nhau
Ví d : mua HH tr giá 50 tr, thanh toán b/ng ti n m t.
TK ti n m"t

50
27

TK hàng hóa

50
28

7


05-Jul-19

2.2 !6NH KHO N K TOÁN

2.2 !6NH KHO N K TOÁN

nh kho n gi n

D a trên n i dung NVKT PS trên ch5ng t
g c, k toán xác nh:
- Ghi n TK nào và bao nhiêu ti n ?
- Ghi có TK nào và bao nhiêu ti n ?

! nh kho n
gi n n

! nh kho n
k toán

n:

- Là nh kho n liên quan
n 2 TK t ng h p.

- Là nh kho n liên quan
n ít nh t 3 TK t ng h p.

VÍ D : Thanh toán 4 tr ti n
mua CCDC b/ng ti n m t.

VÍ D : KH thanh toán 500 tr

ti n hàng còn n , 40% b/ng
ti n m t và 60% chuy n kho n.

N TK 153 – CCDC: 4
Có TK 111 – Ti n m t: 4

! nh kho n
ph5c t p

nh kho n ph c t$p:

N TK 111-Ti n m t: 200
N TK 112 - TGNH : 300
Có TK 131-PThu KH:500

29

2.3 Ý NGH
KÉP

Ph n ánh n i dung c a NVKT, tài chính và
nguyên nhân t1ng, gi m c a t ng i t ng k
toán
Phân tích ho t ng kinh t .

=

3. KT T4NG H#P VÀ KT CHI TI T
K TOÁN T NG H P

Ki m tra vi c ph n ánh các NVKT vào TK có
chính xác hay không.
T ng PS N
c a t t c các
TK t ng h p

30

T ng PS CÓ
c a t t c các
TK t ng h p

31

K TOÁN CHI TI T

- Ph n ánh NVKT phát sinh
vào TK t ng h p (TK c p 1)

- Ph n ánh NVKT PS vào
TK chi ti t (TK c p 2 ho c
s , th8 chi ti t)

- S7 d ng th -c o giá tr .

- S7 d ng th -c o giá tr ,
hi n v%t và th i gian lao ng

- Cung c p các ch. tiêu t ng

quát v tình hình TS, NV
cho các i t ng s7 d ng
thông tin.

- Cung c p s li u chi ti t
ph c v cho i u hành ho t
ng, gi i quy t v n
phát
sinh m t cách nh y bén,
nhanh chóng.
32

8


05-Jul-19

3. KT T4NG H#P VÀ KT CHI TI T

4. ! i chi u – Ki m tra s li u k toán

M i quan h gi!a KT t ng h p và KT chi ti t
D ng 1

S d
TK c p 2
SPS t1ng M0 cho
SPS gi m TK c p 1

=

S d
SPS t1ng
SPS gi m

TK
c p
1

=

S d
TK c p 1
SPS t1ng
ho c
SPS gi m TK c p 2

D ng 2

S chi ti t
S d
m0 cho
SPS t1ng
TK
c p1
SPS gi m
/ TK c p 2

S c9n thi t ph i ki m tra s li u k toán:
- Kh n1ng x y ra sai sót trong quá

trình ghi s k toán.
- Yêu c9u i v-i s li u trên s k
toán tr -c khi l%p các báo cáo k toán là
chính xác, trung th c

33

4. ! i chi u – Ki m tra s li u k toán
Các ph

34

4.1 Ki m tra s li u trên tài kho n t ng h p

B ng

ng pháp ki m tra s li u k toán:

i chi u s d và s phát sinh:

Là b ng kê t t c SD!K, SPS trong k và SDCK c a
t t c các TK t ng h p. (Xem m u 3.2 GT/106)

4.1 Ki m tra s li u trên tài kho n t ng h p
-B ng i chi u s d và s phát sinh các
Tài kho n
- B ng i chi u s d và s phát sinh ki u
bàn c

Tính cân

4.2 Ki m tra s li u trên tài kho n chi ti t
- B ng chi ti t s d và s phát sinh

35

i

T ng S" D !K
bên N#
c a các TK

=

T ng S" D !K
bên CÓ
c a các TK

T ng PS N#
c a các TK

=

T ng PS CÓ
c a các TK

T ng S" D CK
bên N#
c a các TK

=

T ng S" D CK
bên CÓ
c a các TK
36

9


05-Jul-19

4.1 Ki m tra s li u trên tài kho n t ng h p

4.1 Ki m tra s li u trên tài kho n t ng h p

H n ch c a B ng cân i tài kho n:
c 04 sai sót:
Không ki m tra
i 5ng TK.
- Sai quan h
- B: sót nghi p v .
- Ghi trùng bút toán.
- Sai cùng m t s ti n.

B ng cân
-

-

-

i tài kho n ki u bàn c :

Có tác d ng nh b ng cân i tài kho n.
Ph n ánh quan h
i 5ng gi+a các TK k
toán liên quan giúp cho vi c ki m tra tính
h p lý c a quan h kinh t ã phát sinh và
phát hi n ra l;i ghi sai quan h
i 5ng TK.
B ng này không phát hi n
c l;i: sai cùng
s ti n, ghi trùng bút toán và b: sót nghi p v .
N u n v s7 d ng quá nhi u TK và phát sinh
quá nhi u nghi p v thì vi c l%p b ng r t m t
th i gian
th c t ít dùng.

37

38

4.2 Ki m tra s li u trên tài kho n chi ti t

B ng chi ti t s d và s phát sinh:
- Là b ng kê s li u 0 các TK c p 2, s
th8 k toán chi ti t theo t ng TK t ng h p.
Sau ó, i chi u v-i s li u trên TK t ng
h p.

- Mth ng khác nhau và s li u k toán chi
ti t ghi vào các b ng có th b/ng ti n,
b/ng hi n v%t tùy theo c i m và yêu
c9u qu n lý c a t ng i t ng k toán.

Bài t p
Câu h i và bài t p ch

ng 4, Nguy n Th Loan (Ch biên,

2018), Giáo trình Nguyên lý k toán: Lý Thuy t - Bài t p Bài gi i, Nhà xu t b n Lao

ng.

(m u 3.4 GT/110).
39

40

10