Ebook 3 người thầy vĩ đại: Phần 2 - NXB Lao động

9.TRƯỞNGTHÀNHTỪBÃIBIỂN

“Quytrìnhcủacuộcsốngnênlàsựrađờicủamộtlinhhồn.Đâylàthuật
giảkimcaosiêunhất,vànóminhchứngchosựhiệndiệncủachúngtatrên
Tráiđất.Đâychínhlàkhuynhhướngvàphẩmchấtcủachúngta”
-HenriFredericAmiel
***
HaituầnđầutiênsốngvớiMoelànhữngngàykỳlạnhấtcủacuộcđờitôi.
Chúngtôidậysớm,ănsángvớihoaquảtươi,sauđódànhvàigiờđibộdọc
bãibiểntrongkhianhấychiasẻtrithứccủaanhấyvềviệcmởrộngtráitim
vàcảmnhậntìnhyêuđốivớicuộcsống.Tôicảmthấyrấtcócảmtìnhvới
conngườituyệtvờinày.Anhđãdạytôinhữngphươngthứccủatráitimvà
giátrịcủaviệcsốngvuivẻ,tựphátvàsinhđộnghơn.Tôingưỡngmộnhững
gì anh ấy đã làm - rời bỏ thế giới vật chất để theo đuổi khúc tâm ca của
mình. Và tôi kính trọng mẫu người mà anh ấy đã đạt đến. Cũng như Cha
Mike,Moehòanhã,tốtbụngvàđầytìnhyêuthương.
“Mộttrongnhữngcáchtốtnhấttôithấycầnsốngtheotráitimcủacậunhiều
hơnnữalàthayđổitừchỗtráchcứsangbiếtyêuthương,”Moebắtđầunói
với tôi vào một sáng nọ trong khi tắm nắng trên bãi biển. “Việc trở thành
mộtconngườinhânáihơnsẽmởrộngtráitimcậurấtnhiều.Hãychúýhơn
đến cách cậu đối xử với những người khác. Hãy dành thêm thời gian nhìn
vàonhữngthếmạnhcủahọchứđừngbậntâmđếnnhữngnhượcđiểm.Hãy
nhớrằngvàogiờphútcuốicủađờimình,cậusẽchẳngbaogiờhốitiếcvìđã
sốngnhưmộtconngườinhânáinhấtmàcậubiết,haynhưmộtaiđóbiếttin
tưởng mọi người và dành cho họ tình yêu thương vô điều kiện. Vào thời
khắcđó,cậuchỉcóthểthấyrằngđóchínhlàđiềutốtnhất,mãnnguyệnnhất
màcậuđãlàm.Hãychủđộngvàcóýthứchơntrongtìnhyêuthươngvàsự
âncầncậudànhchonhữngngườikhác,cậusẽlàmchotráitimcủacậuthêm
mạnhmẽ.Đâylàmộtkỹthuậtrõrệtgiúpxâydựngcáccơtim,nhưnglạidễ
dàngbịbỏqua.”
“Nhưng biết quan tâm hơn lại không phải là sống theo lý trí ư?” Tôi hỏi

trongkhibổmộtquảdưahấutrênchiếcghếgỗtrongkhuvườncủaMoe.
“Câuhỏirấthay.Điềuđóvừađúnglạivừasai.Biếtquantâmhơnthựcsự
diễnratronglýtrí,nhưngnólạigiúpcậubắcmộtcâycầutớitìnhcảm.”
“Vậykhiđólàmthếnàotôicóthểtạodựngđượcsựquantâmđếnviệclà
mộtconngườinhânáihơn?”
“Chà,mộttrong nhữngđiều tôihaylàm chínhlà suyngẫmvề việclà một
conngườinhânáinhưtôimuốn.”
“Thờigianqua,tôiđãnghenóinhiềuvềviệcsuyngẫm.Nólànhưthếnào?”
Tôithắcmắc.
“Suyngẫmchínhlàsửdụnglýtrícủamìnhvàkhảnăngtưởngtượngcủanó
đểtạoramộtcuộcsốngnộitâmtốthơn,”Moeđáp.“Nóchínhlàbiếthình
dungracáchcậusốngtrongnhữnghoàncảnhnhấtđịnh.Suyngẫmđượctô
điểmnhờsứctưởngtượng-khônggìkháchơnchínhlàsựtậptrungvềmặt
tinhthầngắn vớiquá trìnhthayđổi cánhân. Nhưngkhithực hiệnđiều đó
mộtcáchthườngxuyên,thựctếcậusẽmởranhữngconđườngmớiđitớitrí
tuệcủacậuvàlàmtâmhồncậumềmmại.Cậucũngsẽbắtđầutiếpcậnđược
tìnhyêutrongchínhcậu.Mụcđíchcủacậulàsốngnhânáihơntrênthếgiới
này,phảikhông?”
Tôigậtđầu.“Đúngvậy.”
“Tuyệtlắm.Vậykhicậuthứcgiấcvàobuổisáng-vàtôimuốncậuthửđiều
nàytrongvàingàytới-hãytìmmộtnơiyêntĩnhdọcbãibiểncủachúngta
vàngồitrongtưthếthậtthoảimái.Sauđó,hãynhắmmắtlạivàbắtđầuhít
thởthậtsâu.Hítthởđúngcáchchínhlàsốngchođúngcách,vàhítthởchậm
nhưngsâusẽgiúpcậubìnhtĩnh.Nósẽgiúpcậuthoátkhỏilýtrívànhậpvào
thểxácmình,vàotâmhồnmình.”
“Nhưvậynhữnglờihuyênthuyêncủatâmhồntôisẽmấtđi?”
“Dĩnhiênrồi.Giờhãyởlạiđâyvớitôi,Jack.Khicậucàngthưgiãnthìcậu
sẽcàngcởimởtrướcnhữnggợiý.Đâychínhlàlúccậucóthểbắtđầuviết

lạicáchcậuhànhxửtrongđờimìnhvàtạoramộtkhuônmẫuchoviệclàm
mộtconngườinhânáihơn.ởtrạngtháinày,gầnnhưcậusẽtrởthànhmột


kiếntrúcsưkiếntạobảnvẽýtưởngcủamình.Vàmộtkhibảnvẽđóhoàn
thànhtrênnềntoànlàtrítưởngtượngcủacậu,thếgiớibênngoàicóthểbộc
lộtheođúngvớithiếtkếriêngcủacậu.”
“Cáchdiễngiảirấthay,anhMoeạ.Nhưvậynếutôisuyngẫmhằngngàyvà
vẽranhữngbứctranhsốngtửtếvàâncầnhơntronglýtrícủamìnhthìtôi
sẽbiếnnóthànhhiệnthựcđược?”
“Cậu sẽ không thể làm khác được - đó là một trong những quy luật quan
trọng nhất của tự nhiên. Hãy suy ngẫm về cách cậu muốn đối xử với mọi
ngườitrongcuộcđờicậu,Jackạ.Trênthựctế,hãynhìnnhậnbảnthânkhi
đanghànhđộngmộtcáchnhânáihơntrongnhữngtìnhhuốngkhókhănvẫn
thườngxuyênxảyđếnvớicậu.Cậucũngcóthểthựchiệnnhữngsuyngẫm
‘mởlòng’,chẳnghạntưởngtượngtráitimcậulàmộtđóahoa,vàkhiđóhãy
nhìnnónởbungvàlantỏatìnhyêucủanóravũtrụ.”
“Rấtrõràng.”
“Thựchiệnbàitậpnàyhằngngàysẽgiúpcậuchuyểntừchỗchêtráchvàtìm
lỗi ở những người quanh mình sang nhìn nhận họ với điểm mạnh của họ,
bằngtháiđộnhânáivàtìnhyêuthươngchânthật.Cậusẽcóthểnhậnrasự
trongsángcủahọ,vàyêuquýconngườithậtcủahọ.Mộtcáchquantrọng
nữađểmởlònglàbiếtgiúpđỡ.Chiếnlượcnàycũngchỉlàlẽthường,nhưng
lẽ thường có là gì khác hơn những điều bình thường hiện nay,” Moe bình
luậntrongkhichỉnhlạikínhrâm.
“Tôiđồngý.Tôitừngnghemộtdiễngiảnóirằngnhữngđiềudễlàmnhất
cũnglànhữngđiềukhôngdễlàmnhất.”
“Rấtđúng.Cậucóthểtạoranhữngbướcnhảylượngtửtrongtìnhcảmcủa
mình bằng cách biết phục vụ người khác. Cậu biết không cách tốt nhất để
giảmđinhữngkhổđauchochínhmìnhlàgiảmkhổđauchongườikhác.Cậu

càngchânthànhgiúpđỡnhữngngườikhácthìtráitimsẽcàngđậptheomột
nhịp mới. Cậu càng dành cho người khác ý định chân thành nâng đỡ cuộc
sốngcủahọlênmộtmứccaohơnthìthếgiớisẽcàngbanthưởngchocậu
bằngcáchnângđỡcậu.Việcấykhônghềkhó-chỉcầncócamkếtvàhiểu
cách nó vận hành. Và tôi nhấn mạnh rằng giúp đỡ để mong được tưởng
thưởngthìkhôngthậtsựlàgiúpđỡ.AntoinedeSaint-Exuperyđãnhậnxét
rấtđúngkhiviết:‘Tìnhyêuthậtsựbắtđầuởnơikhôngmongnhậnlạiđiều


gì.’Hãysuynghĩvềđiềuđó,Jack-khicậumởlòngmìnhvớingườikhácvà
chânthànhgiúpđỡhọ,điềuđógiúpcậucảmthấythếnào?”
“Tôicảmthấyrấtvui,”tôitrảlờitrongkhinghĩđếnnhữngtrườnghợphiếm
hoitrướcđâykhitôibiếtquantâmhơnđếnhạnhphúccủangườikhácchứ
khôngphảilợiíchcủacánhânmình.
“Đúng.Mỗilầncậulàmđượcgìđótốtđẹpchongườikhác-vàđiểmnày
thậtsựquantrọng-cậukhôngchỉcảithiệncuộcsốngcủahọ,cậucòncải
thiệngiátrịcủachínhbảnthân.Cậucàngvìngườikhác,cậucàngcảmnhận
vềbảnthânmìnhtốthơnởcấpđộcănbản.Lòngtựtrọngcủacậusẽtănglên
vàcậusẽcảmthấytốthơnvềbảnthânmìnhvớitưcáchmộtconngười.Và
ởcấpđộsâuthẳmbêntrong,cógìđósẽbắtđầuthayđổivàpháttriển.Cậu
cóbiếtđólàgìkhông?”
“Không.”
“Đólàlòngtựtrọngcủachínhcậu,làtìnhyêucậudànhchochínhmình.”
Moe nhấp một ngụm nước trong bi đông và chìa cho tôi. “Uống một chút
không?”
“Không,cảmơnanh.Tôivẫnbìnhthường.”
“Cáigìcủatôicũnglàcủacậu,Jacknhé.”
Tôihiểuýanhấylàgì.
“Tôidámcácậunghĩtôichưabaogiờrờikhỏibãibiểnnày,phảikhông?”
Moehỏi,chuyểnhướngcuộctròchuyện.

“Tôi có băn khoăn về điều đó. Nhưng đây là một nơi rất tuyệt - tôi không
ngạcnhiênnếuanhchưabaogiờrờikhỏiđây.”
“Chà,đểtôikểchuyệnnàyvớicậu.MỗisángthứSáu,bạntôilàSamantha
lại ghé qua đây bằng chiếc xe tải không mui của cô ấy, và chúng tôi vào
trongthịtrấn.Chúngtôidànhthờigiancònlạicủabuổisángnấuăntạikhu
lưutrúdànhchonhữngngườivôgiacư.Đólàmộttrongnhữnghoạtđộng
quantrọngnhấtđờitôi-nótăngthêmýnghĩachocuộcđờitôivàlàmcho
tôicảmthấy mìnhlà mộtthànhviên cócống hiếnchoxã hội.‘Hạnh phúc


đếntừviệchiếndângcuộcđờimìnhđểgiúpđỡngườikhác’-tôiđãđọcvề
quanniệmđótrongnhiềucuốnsách,nhưngkhitôibắtđầusốngnhưthế,tôi
nhậnrangườikhácchínhlàkhoảntiềnchúngtatrảchoviệctồntạitrênhành
tinh này. Xin hãy nhớ rằng bàn tay biết chìa ra nó mới đúng làm sao. Cá
nhântôitinrằnggiúpíchvàtốtbụngvớingườichínhlàbàntaythunhận,và
chođisẽbắtđầuquátrìnhnhậnvề.”
“Vậykhitôivềnhà,tôicầnchúýhơnđếnviệcgiúpđỡngườikhác,”tôinói
với anh ấy. “Với bạn bè của mình, tôi có thể không đơn thuần chỉ là một
ngườibạnvàthậtsựnghĩvềviệcsẵnsànggiúphọkhihọcầntôinhất.Tôi
cóthểdànhchútthờigianmỗituầnđểlàmtìnhnguyệnhoặcphụcvụcộng
đồng.Tôicóthểhỗtrợnhữngngườitôiquantâmđểđạtđượcgiấcmơcủa
họ và sống cho chân lý cao nhất của họ, chứ không phải bận tâm xem tôi
được gì từ việc đó. Tôi có thể tập cách sống cho đi bằng việc thực hiện
nhữnghànhđộngâncầnvàyêuthươngnhữngngườilạgặptrênphố.Sẽrất
thú vị khi trả tiền lệ phí cầu cho người ở ngay sau tôi khi đi qua cầu trên
đườngđilàmmỗingày.Sẽrấttuyệtkhimuamộttáchcàphêchoaiđótại
quántôithườngxuyêntới.Sẽrấtvuikhichiasẻthêmvềbảnthânmìnhvới
nhữngngườixungquanh-tôicóthểđểhọchenlêntrướcmìnhkhibịtắc
đườngvàcườinhiềuhơnmỗingày.Tôithậtsựcảmthấygiátrịcủađiềunày,
anhMoeạ.”

“Đó là những ý tưởng tuyệt vời - đặc biệt việc ủng hộ những ước mơ của
người khác và thực hiện những việc làm tốt cho những người xa lạ. Làm
đượcnhữngđiềutốtchomọingườimỗingàynghecóvẻlàmộtchiếnlược
đơn giản, nhưng đó là một trong những điều tất cả chúng ta thường quên
khônglàm.Tôiluôntinrằngmộtcuộcsốngcaocảđượcđokhôngphảibằng
sốthậpkỷmàbằngthànhtích.Nhưngtôicầnnóirằngchođếngiờ,cáchtốt
nhấttôiđếnđượcnơitôicóthểthểhiệntìnhyêuthươngvôhạncủamình
dànhchongườikhácchínhlàđếnđượcnơitôithểhiệntìnhyêuthươngvô
hạnchochínhmình.Jack,tôihứarằngcuộcsốngcủacậusẽthayđổisang
mộtnơihoàntoànmớinếucậuthựchànhnghệthuậtyêuthươngbảnthân.”
“Tôi thật sự muốn yêu thương mình hơn nữa,” tôi nói. “Cho nên anh nói
rằngtôikhôngthểdànhtìnhyêuthươngchongườikhácnếutôikhôngcảm
nhậnđượctìnhyêuđíchthựcdànhchochínhmìnhphảikhông?”
Anhấygậtđầu.“Đúng.Yêuthươngbảnthânchínhlànhiênliệuđểthúcđẩy
thayđổicánhânvàgiúpcậutrởthànhmộtconngườinhânáihơnvớingười


khác.”
“Trongmấyngàyqua,tôiđãnghĩrấtnhiềuvềviệcyêuthươngbảnthân,anh
Moeạ.Tôinghĩtôiđãyêuchínhmình,nhưngtôicàngđisâuhơn,tôicàng
nhận ra rằng có rất nhiều phần trong tôi mà tôi phủ nhận. Tôi nghĩ trong
chínhmìnhcósựgiậndữrấtlớnđốivớimộtvàiviệcđãxảyratrongcuộc
đời tôi. Và tôi chỉ mới nhận thức được nó và cách nó thấm sâu vào mỗi
tươngtácmàtôicóvớinhữngngườikhác,cũngnhưcáchtôisốngvớichính
mình.”
“Chà,cậucầnvượtquađiềuđó.Hầuhếtchúngtađềucósựgiậndữmàta
khônghềcảmthấyvàtrútnórathếgiới,làmméomómọiviệcchúngtalàm
vàconngườichúngta.Nóthậmchícònlôikéongườikhácvàocuộcsống
củachúngtavànhữngngườinàycũngthểhiệnsựgiậndữcủahọkhihọcó
liênhệvớita.Chonêncậucầngạtbỏtháiđộgiậndữlàmxơcứngtráitim

cậu;sauđócậucầnvượtquacảmgiácbuồnchánkéotheosau.Tiếpđến,cậu
cầnvượtquasựsợhãivàhốitiếcvốnlànhữngtầngnấctiếptheobaophủ
tráitimcậu.Vàchỉkhiđócậumớicóthểtìmthấysựthathứcầncóđểtiến
lên.Cậubiếtrằngthathứlàmộtviệccậulàmchochínhmình,phảikhông?”
“Thậtvậysao?”
“Phải.Toànbộnhữngnỗiđautrướckiacủacậuvẫnchưađượcbỏquavẫn
đè nặng trên vai cậu, ghìm cậu xuống khi cậu cố gắng sống tiếp. Khi cậu
thực hiện việc khắc phục bên trong liên quan tới việc vượt qua những nỗi
đauđóbằngcáchcảmnhậncơngiậncủachínhmìnhvàsauđótrảinghiệm
nỗibuồnđangdiễnrađểđiđếnchỗthathứ,cậusẽhấtbỏđượcnhữngcon
khỉđeobámtrênlưngnày-mộtlầnvàmãimãi.Mộtgánhnặngkhủngkhiếp
đượcgỡbỏ,mộtsựnhẹnhàngmớimẻbướcvàothếgiớicủacậu,vàkhiđó
cậucóthểtiếntớivàđemánhsángcủamìnhravớithếgiới.Hãynhớ,cậu
khôngthểđitớibướcthứhaikhivẫncònmộtchânởbướcthứnhất,vàmắc
kẹttrongnhữngvếtthươngcủaquákhứchínhlàmắckẹtởbướcthứnhất.
Hãytiếnsâuhơnnữa,Jackạ,vàgiảiphóngquákhứcủamình.Sớmmuộn
cậu sẽ tới bước thứ hai, rồi thứ ba. Cuối cùng sẽ đến một ngày cậu về tới
nhà.”
“Vàhànhtrìnhcuộcđờisẽthậtsựlàchuyếnđivềnhà,”tôinói.“ChaMike
đãdạytôiđiềuđó.”


“MộtlầnnữaChaMikenóiđúng.TôicũngrấtthíchnhữnggìMarkTwain
nói:‘Thathứlàmùihươngcủahoaviolettỏaratrêngótchângiẫmnátnó’,”
Moenóivàcườitươi.
“Ôi,thậthay!”Tôinhiệtthànhđáp.
“Cậuthấyđấy,Jack,thathứkhôngphảilàbỏquanhữnggìaiđólàmvớicậu
trongquákhứ-nóchínhlàchấpnhậnđiềuấyvànhậnrarằnghọchỉlàm
đaucậubởivìhọđangởmộttrạngtháisợsệtnàođó.Khitôithựchiệnviệc
thayđổibêntrongmìnhbằngcáchchấpnhậnđiềugìđókhiếntôiđautrong

cuộcđời,tôithườngđọcKinhXinơnthanhthản,nộidungthếnày:‘Chúa
banchoconsựthanhthảnđểchấpnhậnnhữnggìconkhôngthểthayđổi,
lòngcanđảmđểthayđổinhữnggìconcóthể,vàtrítuệđểnhậnbiếtsựkhác
biệt’”
“Đólàmộtcáchsốngrấttiếnbộ,anhMoe-nhìnnhậnaiđólàmanhđaunhư
làkẻđangsốngtrongtrạngtháisợsệt.”
“Nhưngtôithấyđiềuđóđúng.Trongcuộcđời,hoặccậuởtrongtrạngthái
yêuthương...”
“Hoặctrongtrạngtháisợsệt,”tôingắtlời.
“Đúng,saocậubiếtđiềuđó?LạiChaMikephảikhông?”
“VẫnlàChaMike,”tôimỉmcười.
“Chà,ôngấybiếtrõmìnhđangnóigì.Nếucậukhônghànhđộngxuấtphát
từtìnhyêuthươngdànhchongườikhác-vàngườiđócóthểlàbấtkỳaitừ
mẹcậuđếnmộtngườixalạ-thìcậusẽhànhđộngdosợhãi.Chonênaiđó
làmcậuđauvìhọsợhãiởmộtcấpđộrấtsâu.”
“Tôinghĩmộtvídụsẽgiúptôiởđiểmnày,anhMoe.Đâylàmộtkháiniệm
rất tinh vi và tôi thấy khó tiếp thu vào đầu,” tôi thừa nhận, trong khi cùng
tắmnắngvớianhấytrêncát.
“Không hề gì. Giả sử cậu đang điều hành một doanh nghiệp và một trong
nhữngnhânviêncủacậulấytrộmcủacậurấtnhiềutiền.”


“Điềuđóthậtkhóthathứ.”
“Nhưnganhtalàmviệcđóvìsợhãi,chonêntạisaocậulạikhôngthểtha
thứchoanhtachứ?”
“Anhtahànhxửvìsợhãinhưthếnàochứ?Cáigãđãlấytiềncủatôiấy!”
“Mộtngườihoặcsẽhànhxửxuấtpháttừtìnhyêuthươnghoặcvìsợhãi,có
đúngkhôngnào?”Moehỏimộtcáchchâmbiếm.“Sợhãikhôngnhấtthiết
phảilàsợchosựantoàncủacánhân.Đólàmộtdạngsợhãi.Cónhiềudạng
kháckhôngchếchúngtaởnhữngcấpđộkhácnhau.Chúngtacóthểsợbị

lợidụng.Chúngtacóthểsợbịxemlàngungốc.Chúngtacóthểsợbịbỏ
rơi.Chúngtacóthểsợkhôngcónơinươngtựa.Chúngtacóthểsợbịphản
bội.”
“Vậythìnỗisợnàocóthểlàđộngcơchohànhviăncắpnàytừvídụcủa
tôi?”Tôihỏi,cảmthấytòmòtrướctriếtlýmàtôiđangnghe.
“Nócóthểlànỗisợbịtúngthiếu-cóthểngườiđókhôngnhậnthứcđược
rằngthếgiớicủachúngtathậtsựcựckỳgiàucóvàsựgiàucócủanótuôn
chảytrongcuộcđờikhingườitathoátkhỏinỗisợrằngmìnhkhôngcóđủ
mọithứ.Cóthểanhtacóniềmtinbénrễrấtsâurằngmìnhkhôngthểsống
mộtcuộcsốngsungtúcnếuanhtalàmviệcchămchỉvàứngxửlịchthiệp
vớimọingười-chonênanhtaăncắptiềncủacậu.Hoặccóthểanhtasợ
khôngđủkhảnănglàmmộtconngườivàlàmnhânviêncủacậu-chonên
anhtasợbịsathải.Anhtacầntiềnđểnuôisốnggiađìnhmình,chonênanh
taăncắptiềncủacậu.Hànhvicủaanhtarõrànglàsaitrái,vàcáchhànhxử
củaanhtakhôngthểthathứ,nhưnganhtađangsợhãi.Anhtathấykhiếpsợ,
vàđiềunàyxảyraởmộtcấpđộtâmlýrấtsâu.Cậucótrừngphạtmộtđứa
trẻkhiếpsợkhông?”
“Không,tôinghĩlàkhông.”
“Chà,cậusẽlàmgìnào?”Moehỏi.
“Tôisẽdànhchođứatrẻđósựyêuthương-tôihỗtrợnó,anủinó,vàgiúp
đỡnó.”
“Chínhxác.Vàđóchínhlànhữnggìcậucầnlàmvớingườiđãđánhcắptiền


củacậu.Cậuthathứchoanhta,giúpđỡanhta,vàchoanhtathấytìnhyêu
thươngcủamình.”
“Tôithểhiệntìnhyêuthươngvớianhtaư?”Tôihỏivẻkhôngtin.
“Phải,lýtưởnglànhưvậy.Vànếucậulàmđược,cậuđanghànhxửởmột
cấpđộgiácngộvàsứcmạnhcánhâncựckỳcaosiêukhiếncuộcđờicậuthật
sựlàniềmvui.Ởtrạngtháinày,nhữngkhobáukỳdiệunhấtsẽtìmđếnvới

cậumỗingày.Trongtrườnghợpgãkẻcắpcủachúngta,chíít,cậucầntha
thứchoanhtanếucậumuốntiếnvềphíatrướctrongcuộcđờimình.Vượt
quađượcviệcanhtalàmcậuđau,chấpnhậnrằngmọiviệcđãxảyra,vàsau
đógạtbỏnókhỏihệthốngcủacậulàđiềurấtquantrọng.Đểthựcsựtiếnvề
phíatrước,cậuphảiđểnóquađivàhiểurằngsựcốnàymangtheonómột
mónquàtươngứngnàođó.Cómộtcơhộivàmộtbàihọctrongnỗiđaumà
cậuphảichịu-hãytiếpnhậnbàihọcvàtiếntới.”
“Cuộcsốnglàmộttrườnghọcdạycáchtrưởngthành,phảikhông?”
“Thậtsựlànhưvậy,”Moeđáp.
“Tôi cần thực hiện việc gạt bỏ mà anh vừa nói đến nhiều hơn nữa bởi vì
dườngnhưtôilặplạinhữngđiềungườikhácđãlàmvớitôitrongquákhứnógiốngnhưmộtsựámảnh.Nókhiếntôichánngánvàhútcạnnănglượng
của tôi. Đôi khi, tôi chỉ muốn đi ngủ và quên hết mọi việc mà tôi thấy lo
lắng,”tôitâmsựthànhthực.
“Tôicócảmgiácrằngcậuthậtsựkhôngbiếtcậuhạnhphúcđếnnhườngnào,
Jack ạ. Tôi khuyên cậu hãy nhìn nhận những điều tốt đẹp trong cuộc đời
mình.Điềuđólàmchotôinhớđếnmộtcâungạnngữxưathếnày:‘Tôithan
khócbởivìchântôikhôngđigiàychotớikhitôinhìnthấyngườikhônghề
cóchân’”
Nhữnglờiđógâyấntượngvớitôi.Tôicảmthấycảmxúcdânglêntrongtôi.
“Cuộcsốngcủachúngtacóthểthayđổikhichúngtanhậnthứcrõhơnvềtất
cảnhữngđiềutíchcựcmàchúngtasốngcùng,”Moetiếptục:“khichúngta
bắtđầusốngvớitầmnhìnrộnghơnvàhiểurõhơnvềchânlý.Vìthếrấtít
ngườitrongchúngtathậtsựbiếtchânlývềcuộcsốngcủamình-chúngta
mắc kẹt trong những câu chuyện của chính mình. Như chúng ta vừa thảo


luận, chúng ta bị kẹt trong những điều xảy đến với chúng ta một, hai hay
mườinămtrước.Jacknày,cáchđâynhiềunăm,tôicũngthườngmấtcảngày
trờilolắngvềnhữngđiềungườikháclàmvớimình.Tôilàmchoviệcbéxé
rato.Tôinghĩvềviệctrảthùvàkhiếnchonhữngngườiấyphảitrảgiávì

nhữnggìhọđãlàmvớitôi.Đólàmộtcáchsốngrấtnhỏnhen,tôisẽnóivới
cậuvềđiềuđó.”
“Tôithậtsựrấtgiốngnhưanhtrướckia.Tôicũnglàmynhưthế,nhưngtôi
nghĩtừbâygiờmìnhsẽsuynghĩlạivềmọichuyện.”
“KhổngTửtừngnói:‘Trướckhingườiđịnhtìmcáchtrảthù,tốtnhấtlàhãy
đàohaicáihuyệt’”Moecười.
“Quáhay,anhMoe.Chúaơi,chúngtatựnghiêmtrọnghóamọiviệc!Chúng
tađềuchỉbiếtnghĩđếnbảnthânnênchúngtaluôncoimìnhlàtrungtâmcủa
vũtrụ.Chúngtatựphỉnhphờmìnhtinrằngnhữngrắcrốicủachúngtalà
nhữngrắcrốilớnnhấtvàduynhấttrênđờinày.Nhưngchúngtađâucóquan
trọng như chúng ta nghĩ vậy, phải không? Stephen Hawking, nhà vật lý vĩ
đại,từngnóirằngchúngtasốngtrênmộthànhtinhrấtnhỏcủamộtngôisao
cỡtrungbìnhnằmtrongrìangoàicủamộttronghàngtrămnghìntriệuthiên
hà.Tôithậtsựthấynhữngvấnđềvàthấtbạicủachúngtađâucógìlàlớn.
Chúngtachỉtồntạitrênhànhtinhnàymộtquãngthờigianrấtngắn,nhưng
chúngtalạinghiêmtrọnghóađiềuđó.”
“Phải, đúng như vậy,” Moe tán thành. “Tất cả chúng ta đều cần phát triển
tháiđộtrântrọngnhiềuhơnđốivớinhữngmónquàtrongđờimình.Vàbằng
cáchtrântrọngnhữnggìlàtốttrongđờimình,nhữngđiềutốtđẹpđósẽtăng
thêm.”
“Bằngcáchnào?”
“Hãynghĩvềmặtkinhtếhọc:Khithứgìđólêngiá,chẳnghạnngôinhàcủa
cậu,điềugìxảyravớinó?”
“Chậc,nóirằngthứgìđólêngiánghĩalàgiácảcủanótănglên.Nócàngcó
giátrịhơn.”
“Đúngrồi.Vậynhữnggìcậutrântrọngtrongcuộcđờimìnhcũngynhưvậy:
Nếucậutrântrọngbìnhminh,nósẽtrởthànhmộtphầngiátrịhơnnữacủa


cuộcđờicậu,vàcậusẽgắnthêmgiátrịchonó.Nếucậutrântrọngbạnbè

mình,tìnhbạncủahọsẽthêmgiátrị,vàđiềuđócànggiátrịhơnvớicậu.
Nếucậutrântrọngsứckhỏecủamình,nósẽcàngcógiátrịtrongcuộcđời
cậu,vàcậusẽthấynóthêmquantrọng.”
“Ôi,đúnglàmộtcáchnhìnnhậnmọiviệcrấtthôngminh,”tôinhiệtthành
nhậnxét.
“Tôichorằngýnghĩathậtsựlàthếnày:Sốngtrongtrạngtháiluônluônvà
mãi mãi biết ơn sẽ làm cho trải nghiệm cuộc sống của cậu thêm giá trị và
đánggiá.Cáchcậunhìnnhậnthếgiớisẽthayđổi-cậusẽđượchưởngnhững
niềm vui thích nhỏ nhoi của cuộc sống và tận hưởng những hạnh phúc rất
nhỏmàmỗingàyđemlại.Cậuphảirènluyệntháiđộbiếtơnthườngxuyên
hơn.Vàlàmnhưthếchínhlàmộtcáchnữađểmởrộngtráitimvàtrântrọng
cuộc sống của cậu. Rèn luyện thái độ biết ơn mỗi ngày chính là rèn luyện
tìnhyêuthươngmỗingày.”
“Vậytôicóthểrènluyệntháiđộbiếtơnnhưthếnào?”Tôihỏi.
“Mộttrongnhữngđiềutôilàmmỗingàylàtrântrọngđồăncủamình.Trước
mỗi bữa ăn, tôi thầm nói lời cảm ơn chân thành vì bữa ăn tối sắp được
thưởng thức: Tôi cảm ơn những người nông dân đã trồng ra sản phẩm,
nhữngngườingưdânđãbắtcátôm,vànhữngthươngnhânvìđãmangtới
chợ.Vàtôicảmơnthếgiớivìđãchotôiđặcâncóđượcthứcăntrênbàn
trongmộtthếgiớinơihàngtriệutriệuconngườikhôngcóđủthứcănđểăn.
Đâylàmộthànhđộngđơngiản,nhưngnósẽtạoranhữngthayđổirấtsâu
trongcậu.Hãytintôivềđiềunày.”
“Ngherấtthuyếtphục.Tôichorằngbằngviệctrântrọngthứcăncủamình,
anhlàmtăngthêmgiátrịcủanótrongcuộcđờianh,vàanhbắtđầuthôiđón
nhậnnómàchẳngcầnsuyxétgì,phảivậykhông?”
“Đúngvậy.Vàkhithựchiệnnghithứcnày,tráitimtôirộngmởvàtôithấy
thế giới là một nơi rất tươi đẹp. Như tôi đã nói lúc trước, làm điều này sẽ
giúpcậubắtđầucóđượctầmnhìnrằngmìnhthậtsựmaymắnđếnthếnào.”
“Rấthay,”tôiđáp.“Ởnơinàycủathếgiới,chúngtathậtsựkhôngnhậnra
chúngtađượchưởngnhiềuđếnthếnào.Chúngtakhôngđểtâmđếnnhững

maymắncủamình.”


“Phải.Tôirấtthíchviếtradanhsáchnhữngthứlàmtôihạnhphúc.Chúng
giúptôitậptrungvàonhữngđiềutốtđẹptôicótrongcuộcđời.”
“Mộtdanhsáchhạnhphúclàsao?”
“Đơngiảnlàmộtbảnghichéptấtcảmọiviệc,chodùnhỏđếnđâu,màtôi
thấythíchvềcuộcsốngcủamình.Tôiviếtrasựthậtlàtôisốngtrênbãibiển
này.Tôiviếtrasựthậtlàtôiđangrấtkhỏemạnh.Tôiviếtrasựthậtlàtôilà
mộtngườikhiêuvũgiỏi.Tôighilạisựthậtrằngtôiđingủdướinhữngvìsao
mỗitối.Và,nhưtôinói,tôinhớrằngmìnhrấtmaymắnkhicóthứcănđể
chovàobụngmỗingày.Cònrấtnhiềuđiềunữa.Ýnghĩađơngiảnlàthếnày:
Mỗingườivàtấtcảmọingườitrongchúngtađềucórấtnhiềuđiềuđểbiết
ơn,nhưnghầuhếtchúngtalạichúýđếnnhữngthiếuthốnhơnlàdưthừa.
Vàđiềuthúvịlà,chúngtacàngchúýđếnnhữnggìtốtđẹpvềcuộcsốngcủa
mình,thìchúngtasẽcàngthuhútđượcnhữngđiềutốtđẹp.”
“Còncáchnàokháctôicóthểthựchiệnđểtạoratháiđộbiếtơnkhông?”
Tôithắcmắc.
“Tôi thực sự khuyên rằng cậu hãy cầu nguyện mỗi ngày. Việc này không
liên quan gì đến tôn giáo cả - đó là công việc của cá nhân cậu. Lời cầu
nguyệntôinóicótấtcảmọithứliênquanđếntháiđộbiếtơn.Hãytạoramột
lời cầu nguyện ngắn gọn nhưng đầy tình cảm, thể hiện được thái độ trân
trọngchânthànhcủacậudànhchotấtcảnhữnggìcậucó.Hãyđọclờicầu
nguyệnđótrướctiênvàobuổisángvàcuốicùngvàobuổitối.Mộtlầnnữa,
kếtquảcậuthấysẽrấtấntượng.”
Moenhìntôimộtlúcrồinóitiếp.“Jacknày,nhữngđiềutôiđangnóivớicậu
cóthểhơikỳcục.Nhưngquantrọnglàtácdụngcủachúng.Ồ,cóhaicách
nữađểthậtsựtạodựngđượctháiđộbiếtơncủachínhmình.Mộtlàgửiđi
nhữngláthưtình.”
“Nhưngtôihiệnchẳngyêuaicả.”

“Khôngcầnphảiyêu.Nhữngláthưtìnhnàylàmộtdạngkhác-chúngkhông
phảithểhiệnmốitìnhlãngmạn,chúngthểhiệntìnhyêuconngười.Đâylà
mộtvídụ.Giảsửcậurangoàiăntốivàbữaănrấtngon.Sánghômsau,tôi
gợiýcậuhãygửimột‘láthưtình’chongườiđầubếpnóirằngcậurấtthích


bữaăncủaôngấyvàkhentàinăngxuấtsắccủaôngấy.Ôngấysẽcảmthấy
hạnhphúc.”
“Vàtôicảmthấytuyệtvời.”
“Đúngthế.Điềunàysẽlàmtănggiátrịbảnthâncủacậu,cậusẽcảmthấytốt
hơnvớichínhmình,vàcậusẽcảmthấyhạnhphúchơntrongcuộcsống.Nếu
cậu đưa xe đi bảo dưỡng, và người sửa xe cho cậu làm việc rất chuyên
nghiệp, hãy gửi một ‘lá thư tình’ tới sếp của anh ta và bảo cho bà ấy biết
rằngcậuhàilòngvớidịchvụvàđánhgiácaosựâncầncủangườinhânviên
kia.Khiliêntụcđểýđếnmọingườicậucóthểgửiđinhữngláthưnhưvậy.
Thựctế,tôigợiýrằngkhicậuvềnhà,cậuhãyrangoàivàmuamộtbọc100
hoặc thậm chí 200 tấm bưu thiếp. Tôi luôn để ý đến những tấm thiếp có
nhữngtríchdẫnhayhoặcnhữngthôngđiệpđầycảmhứngghibêntrên.Khi
tôitìmthấynhữngcâutôithích,tôimuathậtnhiều.Sauđó,bấtcứkhinàoai
đólàmgìtốtchotôi,họnhậnđượcthưtìnhcủatôi.”
“Nhưnganhítkhirờikhỏibãibiểnnày,anhMoe.”
“Chà,suốtmấytuầnqua,tôiởđâyvớicậu-bởivìtôicónhiệmvụgiúpđỡ
cậu,nhưtôiđãhứavớiCallàtôisẽlàm.Nhưngnóichungcứvàingàytôilại
vàothịtrấn.Vàkhitôiđi,tôiluônsănlùngnhữngcơhộibàytỏlòngbiếtơn
củamình.”
“Anhđãnóirằngcómộtcáchthứhainữa.”
“Phải.Côngcụcuốicùngđểthểhiệnlòngbiếtơnlàdànhchomọingườicậu
gặpmộtmónquà.”
“Nhưthếrấttốnkém,”tôithànhthậtnhậnxét.
“Ýtôikhônghẳnlàmộtmónquàchínhthức,”Moenói.“Nócóthểđơngiản

làdànhchoaiđócậugặpmộtnụcườithậtsự.Nócóthểnghĩalàdànhchoai
đómộtcáiômhaymộtlờikhenchânthànhtrongmộtthếgiớinơichúngta
quên mất tầm quan trọng của những lời khen ngợi thành thật. Cậu có thể
tặng cho ai đó một bông hoa tươi từ vườn nhà mình hay một chiếc bánh
nướngnónghổicậuvừanướngxong.Thậmchílắngngheaiđóvớisựchú
tâmhoàntoànvàmộttráitimrộngmởcũnglàmộtmónquàsẽlàmxúcđộng
mọingườimàcậukhôngthểhìnhdungnổi.”


Moenhíchlạigầntôi.Anhấybắtđầunhìnsâuvàomắttôi,vớimộtnụcười
hòanhãtrêngươngmặt.Anhấykhôngnóigìmàchỉnhìnvàomắttôivớiđộ
tậptrunghoàntoàn.
Saumộtlúc,cógìđórấtkỳlạxảyra.Tôicảmthấynhưthểcógìđótrong
lồngngựcmởbung.Tôicũngcảmthấyđúngcáicảmgiácthoảimáivàan
lànhmàtôiđãcảmnhậnđượckhicònlàmộtcậubéđượcmẹômvàolòng
trướckhiđingủ.
“Anhđanglàmgìvớitôithế?”TôihỏiMoe.“Tôicónhữngcảmgiácrấtkỳ
lạ.”
“Tôiđanglàmnhữnggìtôiluôncốgắnglàmkhitôiởcùngngườikhác,Jack
ạ. Tôi đang gửi cho cậu tình yêu thương. Trái tim tôi rộng mở, và tôi chỉ
đangtrântrọngtoànbộconngườicậu.Tráitimtôiđangnóichuyệnvớitrái
tim cậu, và cậu đang cảm nhận được điều đó. Khi chúng ta tương tác với
ngườikhác,córấtnhiềuthứkhácđangdiễnravượtxakhảnăngnhậnthức
củachúngta.”
“Thậtkỳdiệukhicảmnhậnđượctoànbộtìnhcảmanhgửichotôi,”tôiđáp.
“Tôibiết,”Moenói.“Đâylàmónquàlớnnhấttôidànhchocậu.”
SauđóMoetiếnđếnvàômchặtlấytôi.Tôinhậnthấymắtanhấyngânngấn
nước.“Cậulàmộtngườitốt,Jack,”anhấynói.“Tôicầunguyệnchocậusẽ
lĩnhhộiđượctấtcảnhữnggìcậuđanghọcvàpháthuyđượcnó.Thếgiới
của chúng ta rất cần những con người biết quan tâm, thấu hiểu và nhân ái

hơn.Cậucóthểlàmộtthủlĩnhchonhiềungườinếunhưcậutrởthànhmột
hìnhmẫucủanhữngphẩmchấtnàytrongchínhcuộcđờicậu-tôichỉbiết
như vậy thôi. Hãy tin vào sự thật là cậu càng dành tình yêu thương cho
ngườikhácthìcậucàngcảmthấytìnhyêuthươngdànhchochínhmình.Và
hãy tin rằng cậu càng mở rộng trái tim, cuộc sống tốt đẹp nhất của cậu sẽ
cànghiệnrõtrướccậu.”
Moe bắt đầu đi xuống biển. Sau đó, anh ấy nhúng một chân xuống nước
trướckhiđixuốngsâuhơn.Chỉmộtlátsauanhấyđãbơirấtnhịpnhàngvà
nhìnvềphíachântrời.Tôicóthểnghethấyanhấycườivàhátvangtrong
khikhỏanước.Khitôiquansátngườithầythôngminhnàytậnhưởngmón


quàcủathờikhắcấy,cógìđósâubêntrongtôibắtđầuthayđổi...vàvìlýdo
nàođó,tôibắtđầukhóc.


10.LƯỚTSÓNGVÀTÌNHYÊUDÀNHCHOCHÍNHMÌNH

“Chỉkhichúngtaquêntoànbộkiếnthứccủamìnhthìchúngtamớithựcsự
bắtđầuhiểu.”
-HenryDavidThoreau
***
Mộttuầnsau,tôitiếnsâuvàotâmhồnmìnhhơnhẳntrướcđây.Giờđây,tôi
đãkếthợpnhuầnnhuyễnkhôngchỉnhữngbàihọccủaMoemàcảtrítuệcủa
ChaMike,vànhữngthayđổiđangxảyratrongcuộcđờitôithậtsựrấtđáng
ngạcnhiên.Nhữngtriếtlýtôihọcđượcthựcsựcótácdụng,mặcdùmộtsố
điềudườngnhưhơihuyềnbí.Tôicóthểcảmthấymìnhđangbiếnđổivới
mộtnhịpđộnhanhhơntôicóthểtưởngtượng.Tôithậtsựđangbắtđầukết
nốivớimộtbảnngãcaohơnvànhìnnhậnthếgiớiquamộtcặpmắtmới,như
ChaMikeđãkhuyếnkhíchtôilàmvậy.Khôngchỉnhưthế,tôicòncảmthấy

hạnhphúchơntrước,vàmộtcảmgiácbìnhyênbắtđầuhìnhthànhtrongtôi.
Tình yêu là thứ gì đó trước kia tôi thật sự không cảm nhận được, ít nhất
khôngnhưthếnày.Giờtôiđangtrảinghiệmnó-khôngphảitrongmốiquan
hệvớingườikhác,mặcdùtôibiếtnóđangđến,màlàtrongmốiquanhệvới
chínhmình.
“Cậuđangtrởthànhmộtvậnđộngviênlướtvángiỏi,Jackạ,”Moebảotôi
vàongàyđầutiêntrongtuầncuốicùngchúngtôiởbênnhau.Anhấyđãgiúp
tôihọcmônthểthaomàanhấyrấtyêuthích,vàgiờđâyanhấyđầytựhào
vềhọctròcủamình:“Cậulàmộttàinăngthiênbẩm,cậubiếtkhông?”
“Mônnàyđãtrởthànhniềmđammêcủatôirồi.Tôithấymìnhnhưmộtđứa
trẻkhilướtsóngcùnganh.Quáưthúvị.Cảmơnanhrấtnhiềuvìđãchỉdạy
tôimônnày,”tôinóivớianhấy.
“Khôngcógì.Trướckhichúngtađùavớisóngngàyhômnay,tôimuốnnói
thêmmộtchútvềtìnhyêubảnthân.Tôiđãchiasẻrấtnhiềukiếnthứcvới
cậutrongbatuầnqua,vàrõrànglàmọiviệcthựcsựđangthayđổivớicậu.”


“Nhữnggìđangdiễnravớitôiđúnglàphépmàu,anhMoeạ.Tôithậtsựrất
biếtơnanh.”
“Khôngcógì.Đólànhữnggìtôicómặtởđâyđểthựchiện.Mụcđíchsống
củacậulàgìnếunhưcậukhôngthểgiúpđượcaikhác,phảikhôngnào?”
“Vâng.”
“Nhân tiện, cậu làm rất tốt. Cậu có thể phát triển tình yêu bản thân,” Moe
tiếptục:“bằngcáchsửdụngkhônkhéothứngônngữcậulựachọnđểmôtả
chínhmình.Vốntừvựngchúngtasửdụngrấtquantrọng.Nếucậukhông
nóiđượctrôichảykhitựthoạivàlựachọnnhữngngôntừhaychocuộcđối
thoạinộitâmcủacậuthìcậukhôngthểđốixửtốtvớingườikhácđược.Cậu
dànhchomìnhtìnhyêucànglớnthìcậusẽcósẵntìnhyêudànhchongười
khác-giờcậuđãhọcđượcđiềuđó.Cậukhôngthểbanphátthứcậukhông
có,phảikhông?”

Tôiđồngtình:“Đúngvậy.”
“Chonênchìakhóalàhãynhớrằngcậusởhữutìnhyêungaytrongchính
mình.Khiđó,vàchỉkhiđó,cậumớiởtrongvịthếbanphátchotấtcảnhững
ngườiquanhmình.Nhữnggìtôiđangnóinghĩalà:Hãytốtvớichínhmình.
Hãythậtsựtốtvớichínhmình.Hãyđốixửvớibảnthânnhưthểcậuchínhlà
ngườihùngvĩđạinhấtcủamình.Vàmộtcáchđểbắtđầulànóilờihayvới
chínhmình.Nhữngngôntừchúngtasửdụngcósứcmạnhrấtlớn,Jackạ.
Cómộtnguồnnănglượngcụthểgắnliềnvớimỗilờinóichúngtasửdụng.”
“Thậtsao?”
“Phải.Mọithứtrênthếgiớinàyđềulànănglượngcả.Cậucóhọcvậtlýhồi
trunghọckhôngthế?”
“Thậtsựlàtôicóhọc.Tôihọcvàimônkhoahọcbởivìlúcđótôinghĩsẽ
vàotrườngy.”
“Tuyệtlắm.Vậyđểtôihỏicậu:Tấmvánđangnằmởđâycóthậtsựlàmột
tấmvánkhông?”
Tôicảmthấybốirối.“Chà,đúngnhưvậy...phảikhôngnhỉ?”


“Hãynhớ,trởlạivớicácquyluậtvậtlý.Mọithứmắtthườngnhìnthấyđược
thậtsựlà...”
“Nănglượng!”Tôibuộtmiệng.
“Chínhxác.Tấmvánnàykhônglàgìkháchơnnhữngphầntửhạnguyêntử
dichuyểnvớimộttốcđộnhanhkhủngkhiếp.Vànhữnghạthạnguyêntửấy,
như lời bất kỳ nhà vật lý nào có thể nói với cậu, không là gì khác hơn là
nănglượng.Trongmắtconngười,tấmváncủacậulàmộtvậtđặc.Nhưngnó
khôngphảinhưvậy-đólàảogiáccủacuộcsống.”
“Vậymọithứtrênthếgiớinàykhônglàgìkháchơnlànănglượng,”tôitrầm
ngâm.“Tôibiếtđiềuđóđúng,vàquádễđểquênmấtthựctếnày.Anhnói
đúng.Chúngtanhậnlấyảogiácrằngcácvậthữuhìnhlànhữnggìbanđầu
cóvẻnhưthế.”

“Đúngthế,”Moeđáp.
“Vànhữngtừngữchúngtalựachọnđểsửdụngcũngchẳnglàgìkháchơn
lànănglượngphảikhông?”
“Chắcchắnrồi.Cũngnhưmọiýnghĩchúngtanghĩchínhlàmộtmớnăng
lượngmàchúngtagửirathếgiới,nhữnglờichúngtanóilànhữngsứgiả
truyềntin.”
“Chínhxácýanhlàsao?”
“Tôikhôngmuốnquánặngvềkỹthuậtởđây,nhưngchúngtasốngtrongcái
màcácnhàvậtlýgọilàvũtrụtoànảnh,cónghĩalànhữnggìchúngtagửiđi
sẽquaytrởlạidướidạngtươngtự.Nếuchúngtanghĩđếnnhữngsuynghĩvề
thiếuthốnchẳnghạn,chúngtasẽkhiếnchocuộcsốngcủamìnhthiếuthốn
hơn bởi vì những ý nghĩ ấy không là gì khác hơn nguồn năng lượng, và
ngườilàmsaocủachiêmbaolàmvậy.Nếuchúngtanghĩđếnnhữngýnghĩ
sợsệt,nhữngtìnhhuốngđángsợsẽxuấthiện.Đólàlýdotạisaolãnhtụvĩ
[29]
đạiMahatmaGandhi
nói:‘Tôisẽkhôngđểbấtkỳaiđiquatâmtrítôi
vớiđôichânnhớpnhúa’”


“Anhcóthểgiảithíchthêmmộtchútkhông?”tôiđềnghị,cảmthấyrấtcuốn
hútvớiluậnđiểmnày.
“Đượcthôi.Mộtýnghĩvềsựthiếuthốn,chẳnghạnTôichẳngbaogiờcóđủ
tiền,vàthậtkhótrởnêngiàucócómộtnănglượngnhấtđịnhvàcótốcđộ
rungđộngcủacáchạthìnhthànhnênýnghĩnày.”
“Tôihiểurồi.”
“Vàchúngtabiếtquamônvậtlýrằngmọithứrungđộngcùngmộttốcđộsẽ
hútnhau.”
“Vâng.”
“Chonênnhữngýnghĩcậunghĩthựctếgiốngnhưnhữngthỏinamchâm,

hútvàocuộcsốngcủacậunhữngconngườivàsựkiệnphùhợpvớichúng.”
“Anhnghiêmtúcchứ?”Tôihỏi,sữngsờvìtiếtlộnày.
“Đúngvậy.Rấtkỳlạ,phảikhông?Ýnghĩcủachúngtathựctếhìnhthành
nênmộtlờitiêntritựbiếnthànhhiệnthực.Nếuchúngtanghĩthếgiớilàmột
nơikhanhiếmthìđóchínhlàthựctếmàchúngtasẽtạora.Nếuchúngta
nghĩrằngchúngtakhôngđángyêuvàkhôngaimuốnsốngcùngchúngta
nếuhọthậtsựkhámphárachúngtalàaithìkhiđóchúngtasẽchẳngbao
giờtìmđượcngườibạntâmgiaomàchúngtamongmỏi.Nếuchúngtacho
rằngcuộcsống nhọcnhằn, thìthếgiới sẽgửi chochúngta mộtcuộc sống
nhọcnhằn.”
“Thật sự rất đặc biệt. Như thế mỗi lần tôi nghĩ về những gì không thành
trongcuộcsốngcủamình,thìthựctếlàtôiđanglàmchomọiviệcthêmtệ.”
“Đúngthế?’
“Vàmỗilầntôitậptrungvàonhữnggìtôikhôngthíchtrongcuộcsốngcủa
mìnhthìthựctếlàtôiđangngăncảnnhữnggìtôimongmuốn.”
“Chínhxác.Cậucóthấyrằngýnghĩcủachúngtathậtsựhìnhthànhnênthế
giớicủachúngtahaykhông?Nhữnggìcậutậptrungvàotrongcuộcsống
củamìnhsẽpháttriển,nhữnggìcậunghĩđếnsẽmởrộng,vànhữnggìcậu


chuyênchúđếnsẽquyếtđịnhsốphậncủacậu.Điềunàykhôngđơnthuần
chỉlàmộtmớbiệtngữmangtínhkíchthích.Nhữnglờinàyđềudựatrêncác
quyluậtcủatựnhiênvàthựctiễnkhoahọc.”
“Đâykhôngchỉlàcáchsuynghĩtíchcựcthôiư?Tôinghĩanhđãnóivớitôi
rằngsuynghĩtíchcựcvềcơbảnlàkhônglànhmạnh-giờanhlạinóikhông
phảinhưvậy.”
“Chà,tôikhôngnghĩnórànhmạchtrắngđennhưcậuvừanói,Jackạ.Còn
nhiềuđiềukhácliênquannữa.”
“Chẳnghạnlàgì?”
“Nhữngcảmxúcchẳnghạn.Suynghĩtíchcựcthậtsựkhônglànhmạnhnếu

nócónghĩarằngthayvìnhìnnhậncáchcậucóthểcảmnhậntrongmộttình
huống thử thách thì cậu lại phủ nhận nó và ‘nghĩ những suy nghĩ hạnh
phúc’,”Moeđáp,lặplạinhữnggìChaMikeđãdạytôitrongsuốtthờigian
tôisốngởRome.
Anhấytiếptục.“Đểtốtchosứckhỏetinhthần,chúngtanênchosuynghĩ
củamìnhtrảinghiệmmọicungbậccảmxúc.Làmnhưvậylàmộtphầncủa
việcchấpnhậnvàyêuthươngtấtcảchúngta;nócũnggiúpngănchặnkhông
đểcảmxúclàmtănggánhnặngmàchúngtaphảimangtheomìnhtrongsuốt
cuộc đời. Thêm vào đó, những cảm xúc đa dạng giúp chúng ta mở rộng
nhữngcánhcửađivàonhậnthứclớnhơnvàđemlạinhữnghiểubiếtsâusắc
hơn.Nhưngmộtkhicậuhoàntấtmộtcảmxúcđếntậncùngcủanó,điềumà
mọicảmxúcđềucó,thìkhiđóchắcchắnchẳngcógìsaikhitìmkiếmđiều
tốtđẹptrongtìnhhuốngnày.Trênthựctế,đólàđiềukhônngoanduynhất
cậunênlàm.”
“Tạisaovậy?”
“Trướchết,bởivìtrongmọitìnhhuống,luôncócáihay-mọithứxảyđến
vớichúngtađềumangtheocơhộitrưởngthànhvàpháttriểnthànhnhững
cáibảnngãtốtđẹpnhấtcủachúngta.Thứhai,bởivìđâylàcáchduynhấtđể
sốngmộtcuộcsốngbìnhyênvàhạnhphúc.Vàthứba,bởivì,nhưtôinói
vớicậu,ýnghĩcủachúngtagiốngnhưnhữngthỏinamchâm,hútvàocuộc
sốngcủachúngtanhữngconngườivàtrườnghợpphùhợpvớichúng.Hãy
tậptrungvàophầntíchcựcvàđólànhữnggìcuộcsốngcủacậusẽnhưvậy.


Hãyluyệnchomìnhbiếttậptrungvàocáimặttíchcựctrongmọitìnhhuống
-vàluônnhưthếnếucậuđủnỗlựctìmkiếmnó.”
“Ýnghĩcủachúngtahìnhthànhnênthếgiớicủachúngta.Điềuđórấthay.”
“Vàtôicũngnênlưuýrằngnhữngbứctranhcậutạorangaytrongthếgiới
nộitâmcủamìnhkhôngthểlàmgìkháchơnlàtựbộclộởthếgiớibênngoài
củacậu.Tôigọiquátrìnhnàylàmôtảrangoài.Bêntrongsẽluôntrởthành

bênngoàicủacậubởivìmọithứđềuđượctạorahailần:Lầnthứnhấttrong
tưduycủacậuvàlầnthứhailàtrongthựctiễn.Bấtkỳhìnhảnhnàomàcậu
hìnhdungra,nếuđượctậptrunghàngngàytrongmộtgiaiđoạnđủdài,chắc
chắnsẽxuấthiệnởthếgiớibênngoàicủacậu.Hãyhìnhdungbảnthânmình
là một người tự tin, đáng yêu và tốt bụng, và đó chính là những gì cậu sẽ
pháttriểnthành.Hãytưởngtượngrằngcậuhạnhphúc,khôihàivàgiàucó
vớimộttráitimtrẻthơ,vàđósẽlànhữnggìcậutrởthành.Đóchínhlàmột
côngcụrấttuyệtmàtôibiếtsẽcógiátrịrấtlớnvớicậutrênconđườngmà
cậuđangđi.”
“Bâygiờ,anhMoe,trướckhianhđisâuvàocuộcthảoluậnthúvịvềthếgiới
khônglàgì kháchơn ngườinănglượng, vềnhững quyluậtvật lýnày anh
có.”
“Đượcmà.Vìýnghĩcủachúngtađịnhhìnhthếgiớinênngôntừcủachúng
tacũngvậy.Điềuquantrọnglàcậucầnthậntrọngvớinhữnglờicậunóikhông chỉ với những người khác mà còn với chính cậu. Nếu cậu sử dụng
nhữngngôntừtíchcựcvàđầysứcmạnhthìcậusẽtrởnêntíchcựcvàmạnh
mẽ.Cậucũngsẽảnhhưởngđếnmọingườitheonhữngcáchsâusắchơnlà
cậucóthểtưởngtượngđược.”
SauđóMoebắtđầuđidọcbãibiển.Hômđólạilàmộtngàytuyệtvờinữa,
ánhnắngnhảynhótdọcbờbiển,tạonênmộthiệuứngkỳdiệu.
“Đinào!Cậucònchờgìnữa?”Moehỏi,bỏlạichiếcvántrượttrêncátvà
thẳngtiếnvềtúplềunhỏcủamình.“Tôicóthứmuốnchocậuxem.”
Chúngtôiđitrongimlặng,nhưngtrênmặtMoenởnụcườitrongkhianhấy
bước đi dọc bờ biển, lúc dưới nước lúc trên bờ trong khi tiến về đích đã
chọn.Tôicảmthấymộtsựthíchthúrấtlớnởngườiđànông“đơngiản”này.
Anhấychẳngcógìnhiều,nhưnganhấylạicórấtnhiều.


***
KhichúngtôiđếnlềucủaMoe,anhấychuivàotrongmộtlúc.“Đợimộtlát
nhé,Jack.Cậusẽthíchthứnày,”anhấynóimộtcáchkhôihài.

ChỉvàigiâysauMoexuấthiện,cầmtheomộtthứgìđórấtkỳcụctrêntay.
Đólàmộttấmvánlướtsóngđãbịchặtbỏcảhaiđầu.
“Thứnàytừnglàtấmvánlướtsóngtôiyêuthích,”anhấynói.“Giờnólà
bảngtừngữcủatôi.”
“Bảngtừngữlàsao?”Tôihỏivớivẻcựckỳtòmò.
“Đây,hãynhìncáinày,”anhấyđáptrongkhilậttấmvánlênđểlộramột
loạttừngữđãđượckhắctaytrêngỗ.“Nhưtôivừanói,ngôntừcósứcmạnh.
Hãysửdụngnhữngtừđúngvàcuộcsốngcủacậusẽthayđổi.Cậusẽcósức
mạnh,sựtựtincủacậusẽtănglên,vàcậusẽkhámpháramộtmứcđộyêu
thươngbảnthânmàcậuchưabaogiờbiếtmìnhcó.”Anhấychỉlêntấmván.
“Tôiđọcnhữngtừnày,thậtchậmvàto,mỗibuổitốitrướckhiđingủ.Bài
tậpbuổitốinàymởrộngtráitimtôivàkếtnốitôivớisựvĩđạibêntrongcủa
tôi.Đây,Jack.Hãyđọcđi.”
Tôinhìnnhữngtừngữtrêntấmvánvàđọctừngtừthậtto,chậmrãivàtựtin:
“Hòa hợp. Bình yên. Tốt bụng. Hạnh phúc. Vui vẻ. Uyên bác. Sức sống.
Chânlý.Yêuthương.Sungtúc.Thathứ.Cânbằng.Canđảm.”
“Giờhãynhắclạitừcuốicùngvàlàtừquantrọngnhất,”Moenói.
“Tìnhyêu,”tôiđáp.
“Hãyduytrìbàitậpnàythườngxuyên.Nóthậtsựsẽlàmthayđổicậu.Cậu
sẽcảmthấythêmyêuthươngbảnthânvànhữngngườikhác.Cậusẽnâng
caoýthứccủamình.Vàcậusẽtiếptụcmởrộngtráitimmình.”
“Đâylàmộtkỹthuậtrấtmớimẻ,anhMoe.Tôirấtthíchnó.Aidạychoanh
vậy?”
“Cậu biết không, Jack, tôi càng hiểu về chính mình thì tôi càng nhận thức


đượcrằngmọithứtôithậtsựcầnbiếtđểtạoramộtcuộcsốngphithường
đềunằmởngayđây,”anhấynói,chỉthẳngvàotimmình.“Dĩnhiên,nhưtôi
đãnóivớicậu,đólàmộtsựcânbằng.Lýtrícóthểchocậunhữnghiểubiết
tuyệtvờigiúplàmchocậumạnhmẽvàkếtnốicácđiểmnằmdọcđườngđời

củacậu-nhưngtôiphảinóirằngnóthậtsựkhôngsánhđượcvớitríthông
minhvàsựuyênbácnằmtrongtráitimcậu.Kỹthuậttôivừachiasẻvớicậu
nàykhôngcótrongcuốnsáchnào.Nóđếnvớitôivàomộthômkhitôiđang
suyngẫm,phươngpháptôivẫndùngđểmởrộnglòngmình.Cậubiếtkhông,
tôicàngthâmnhậpsâuvàođóvàtôicàngcảmthấytìnhyêuthươngdành
chochínhmình-vàthếgiới-thìvũtrụdườngnhưcàngbanchotôitrítuệ,
chânlývànhữngýtưởngkỳdiệuvềmộtcuộcsốngphithường.Tôikhông
saogiảithíchđược-chỉlànóđếnvớitôinhưvậy.”
“Tôiđoáncónhữnglúctôithấysợviệctintưởnghoàntoànvàocontimcủa
mình,”tôithúnhận.“Tôiđãmấtrấtnhiềuthờigiantrongđờiđểtinnhữnggì
lýtrícủatôimáchbảorằngđólàcáchnghĩ,cảmnhậnvàhànhđộngđúng.”
“Vàđiềuđócómanglạichocậucuộcsốngmàcậuluônmongmuốnkhông,
Jack?Chiếnlượcđócóthậtsựđúngnhưlờihứahẹncủanókhông?”
“Khônghề,”tôithừanhận.
“Vậythìcólẽđãđếnlúccậunêndànhthêmthậtnhiềuniềmtinvàotráitim
củamìnhJackạ.Vàcólẽ,việccậuđanglàmđểmởrộngtráitimmìnhchính
lànhữnggìcậucầnđểđitớigiaiđoạntiếptheocủaconđườngcậuđangđi.”
“Chà,tôihiểurồi,”tôiđáp.“Tôiđoánnóchỉlànỗisợhãicủatôi.Tôikhông
muốnbịtổnthương,vàtôikhôngmuốnlàmcuộcsốngcủamìnhbịđảolộn.
Tôichorằngnhữnggìtôithậtsựengạilàtiếptụcmắcthêmsailầm.”
Moeđặttaylênvaitôiđểanủitôi.“Mộtsailầmchỉlàmộtsailầmnếucậu
lặplạinó,”anhấynói.“Lầnthứnhất,nóchỉlàmộtbàihọchay-cậubiết
nhưvậy.Hãyhòanhãvớichínhmình.Cậuđanglàmrấttốt.Đâylàvấnđề
lớnmàcậuđangbướcvào.Chỉcầnbảođảmrằngnhữngsailầmcủaquákhứ
khônglàgìkháchơnlànhữngmónquàtuyệtvờiđếnvớicậuđểđưacậutới
nơi cậu đang hiện diện lúc này. Mỗi một vấn đề thách thức cậu trong quá
khứđềuđượcvũtrụnghĩrađểnângcậulêntầmnhậnthứcmới.Nhữngthất
bại,tranhđấu,vàchịuđựngđềugiúpchúngtacởimởhơnbởichúngđược
gửitớichochúngtađể.Chẳnghạn,nỗiđaucũnglàmộtmónquà.”

Tôikhôngdámchắcmìnhcóngheđúnglờianhấykhông.“Nỗiđaucũnglà
mộtmónquàư?”
“Dĩnhiênlànhưvậy.Nólàmchúngtathêmsâusắcvàgiớithiệuchúngta
vớiconngườiđíchthựccủamình.Ngườithờicổđạitinrằngnhữngngười
phảichịuđaukhổnhấttrênđờichínhlànhữngngườihạnhphúcnhất.”
“Tôikhôngnghĩđượctạisaolạinhưvậy.”
“Bởivìnỗibuồnđòihỏichúngtaphảinỗlựcrấtnhiều,”Moeđáptrongkhi
gọtmộtquảcam.
“Thậtư?”
“Đúng-nóđưachúngtađếnvớikỳquancủacuộcsốngmàkhôngnhưvậy
thìchúngtasẽbỏlỡ.Mộtcuộcsốngkhôngcónhữngthấtbạilàmộtcuộc
sống hời hợt. Để trải nghiệm trọn vẹn cuộc sống của mình, cậu phải trải
nghiệmcảnhữnglúcthănglẫnlúctrầm-khiđócậusẽbiếtsốngthậtsựlà
thếnào.Nỗiđaukhôngphảilàthứxấu,cậubiếtkhông.Trênthựctế,tôitin
rằng nỗi đau đến với chúng ta để nâng cuộc sống của chúng ta lên cấp độ
tiếptheo.”
“Tôichưabaogiờnghĩtheocáchđó.”
“Vàtôitinrằngnhữngngườichịuđựngnhiềuđaukhổlànhữngngườiđược
hưởngnhiềuđiềulớnlaohơntrêntráiđấtnày.Cuộcsốngmộtngườicàng
nhiều đau khổ thì mắt người đó càng nhìn rõ chân lý. Cậu thấy đấy, Jack,
khổđaugiúptăngcườngsứcchịuđựng.Đaukhổdẫntớikhảnăng.Đaukhổ
làmchúngtathêmsâusắcvàchochúngtathấychínhmình.Đaukhổđem
[30]
lạisựtrưởngthànhchoconngười.TôithíchlờicủaThomasCarlyle
nói
rằng: ‘Nghịch cảnh là đám bụi kim cương do Thượng đế tạo ra khi đánh
bóng đồ trang sức của ngài.’ Cậu là một món đồ quý, Jack ạ. Mọi người
trongchúngtatrênhànhtinhnàyđềulàmộtmónđồquý,tồntạivìmộtmục
đíchcaocả.Tôiướcmongcóthêmnhiềungườihiểuđượcchânlýnày.”

“Tôicũngnhưvậy,”tôiđápvẻtiếcnuối.


“Mọithứxảyravớichúngtađềulàmộtphầncủamộtthiếtkếrấtlớnvàlà
nguyênliệuđưavàomáyxay-nótăngthêmmàusắc,lờivănvàchiềusâu
chocuộcsốngcủachúngta.Cuộcsốngdễdàngthậtsựlàcuộcsốnghòihợt.
Vàdođó,chúngtakhôngnênsợnghịchcảnh,chúngtanênômlấynó.Như
[31]
lờiAristotle
nói:‘Vẻđẹpcủatâmhồntỏasángkhimộtngườibìnhtĩnh
chịuđựnghếtbấthạnhnàyđếnbấthạnhkhác,khôngphảibởivìngườiđó
khôngcảmthấychúngmàvìanhtalàbậcanhhùngvĩđại’.”
Moeimlặng,nhìnrađạidương.“Đượcrồi,trởlạivớilờikhuyêncủatôivề
việc biết yêu thương chính mình. Một cách rất hay khác để thực sự yêu
thương chính bản thân mình là bảo đảm rằng có thật nhiều hoạt động tự
chămsócmìnhtrongsuốtcuộcđời.”
“Cáchoạtđộng‘tựchămsóc’làthếnào,anhMoe?”
“Đâylànhữngđiềucậulàmđểchocậucảmthấycậuyêubảnthânnhiềuthế
nào.Tôiđangnóiđếnnhữnghoạtđộngnhưthườngxuyênxoabópthưgiãn
hoặcdànhthờigianmỗituầnngắmnhữngvìsaolấplánhtrênbầutrời.Tôi
đangnóiđếnnhữngviệcnhưchophépmìnhănnhữngđồănngonbởinhư
thếcơthểcậusẽluônkhỏemạnh.Vàtôiđangnóiđếnviệcchỉđọcnhững
cuốnsáchhaynhấtvànghethứâmnhạcthúvịgiúpchotinhthầnchúngta
thănghoa.Tựchămsóc-đólàmộttrongnhữngchìakhóachínhđểđitới
tìnhyêuthươngdànhchochínhmình.”
Moecầmlấymấymiếngcamvàđưachỗcònlạichotôi.“Đây,đâylàcủa
cậu.Tôimuốnchiasẻnămbàitậptựchămsócmàtôitừngsửdụngđểgiữ
chotôithăngbằng,thưgiãn,vàvuivẻ.Đượckhông?”
“Dĩnhiênrồi.”
“Thứnhất,thayđổitừphứctạpsangđơngiản.”

“Xinhãynóirõthêm,”tôiđềnghị.
“Chúng ta sống trong một thế giới phức tạp, và mỗi chúng ta đều có một
cuộcsốngphứctạp.Chúngtacàngchuyểntừtồntạisangthựchiệnthìcuộc
sốngcủachúngtacàngtrởnênphứctạp,dẫnđếnmấttrậttự,hỗnloạn,và
căngthẳng.Hãyluôntiếnvềhướngđơngiản-hãyluôntựhỏimình‘Làm