Ebook Phụ nữ thông minh phải biết tiêu tiền: Phần 2 - NXB Thời đại

Chươngsáu:
Tiếtkiệmvàđầutưchosựthịnhvượngtrongtương
lai
Vàvấnđềchínhlà,nếubạnkhôngmạohiểmbấtcứđiềugì,bạnlạicónguycơmấtnhiềuhơn.
EricaJong
Nếunhưđasốphụnữkhiđãsốngđượcnửacuộcđờicóchungmộtsựhốitiếcliênquanđếntàichính,
thìđóchínhlàviệchọkhôngbắtđầutiếtkiệmtừsớm.Cũnggiốngnhưtấtcảnhữngsailầmđượcđềcập
trongcuốnsáchnày,nguyênnhâncóthểkhácnhauvớitừngphụnữ.Nhưnglýdophổbiếnnhấtlàviệcsuy
nghĩaiđósẽchămsócchohọsaunày,họsốnghàilòngvớithựctạimàkhônglonghĩvềtươnglaivà
khôngquatâmđếnviệcquảnlýtiềnbạc.Bỏquavấnđềtuổitác,hiệnkhôngcógìquantrọnghơnviệcbắt
đầuhoặctiếptụctíchlũyvàpháttriểnsựthịnhvượngcủabạn.Nhưngnếubạncòntrẻvàmớichỉkhởi
độngquátrìnhđóthìbạnhãycoinhữngchiasẻcủabậcđànchịđitrướclàbàihọckinhnghiệm.
Tươngtự,dùbạnthuộcnhómngườicóthunhậpthấphaycaothìcũngkhôngphảilàvấnđề.Phụnữ
thuộccảhainhómnàyluôntìmđượclýdobàochữachoviệckhôngtiếtkiệmhayđầutưchotươnglai.Về
lýthuyết,phụnữthuộcnhómcóthunhậpcaohơnsẽcónhiềutiềnđểtiếtkiệmhơn,nhưngnhữngphụnữ
nàyvẫncóthểvôtìnhsửdụnggầnhếtsốtiềnmìnhkiếmđược.
Ngượclại,tiếtkiệmvàđầutưcóthểlàviệckhókhănhơnđốivớinhữngphụnữthuộcnhómthunhập
thấp.Nhữngngườiphụnữnàyvẫnphảichitrảchonhữngkhoảnphíliênquanđếnviệcnuôicon(quầnáo,
trườnghọc,quàtặng…)nênhọchỉcònlạirấtíttiềntiếtkiệm.Nhưngđâycũngkhôngphảilàlýdođểbạn
khôngthểtiếtkiệm.Chúngtađềuđãđượcnghenhữngcâuchuyệnvềnhữngngườiphụnữcảđờilàmcông
việccóthunhậpthấpnhưngvẫntíchlũyđủtàisảnđểquyêngópchocáctrườngđạihọchoặccáctổchức
từthiện.
Khôngphảisốtiềnthựctếmàbạnkiếmđượcquyếtđịnhbạncógiàuhaykhông,màđiềuquyếtđịnh
chínhlàbạnlàmgìvớichúng.Nócũngkhôngphụthuộcvàoviệcbạncórấtnhiềutiềnđểtiếtkiệm,vìít
tiềnnhưngtíchlũylâudàithìbạncũngsẽcóđượckhoảntiềnlớnhơn.Đólàlýdovìsaocócâunói“bạn
tiếtkiệmmộtxu,bạncũngsẽkiếmđượcmộtxu”.Tiếtkiệmvàđầutưlàviệclàmrấtcầnthiếtđểtạora
nguồncủacảiđủsốngcuộcsốngnhưbạnmongmuốn.Rấtítngườitrongchúngtacóthểdựđoánđược
điềugìsẽđếntrongtươnglai,nhưngviệctiếtkiệmvàđầutưsẽđảmbảochochúngtađượcsốngcuộc
sốngmàchúngtamuốntrongtươnglai.Hãycùngxemxétlạicáchchúngtađangsửdụngđồngtiềncủa
mìnhnhưthếnào.

Sailầm39:
Khôngcónhữngkhoảnđầutưmangtênbạn
ạnđãbaogiờtựhỏitạisaođànôngthườnglàngườiyêucầungườibạnđờicủahọđểhọđứngtên
trêncáctàisảnvànhữngkhoảnđầutưkháchaykhông?Tệhơnlà,khibạnsuynghĩtheocáchcủa
một“côgái”,bạnsẽmùquángđitheohướngđó.Đếnthờiđiểmcầnthiết,bạncóthểnghĩtạisao


lạikhôngnhỉ?Mìnhyêuvàtintưởngngườinàymà.Bạncóthểnhậnrarằngviệcđồngýdễhơn
nhiềusovớiviệcnghingờ.Hoặcbạncóthể“bịlàm”chotintưởngrằngaiđósẵnsànggánhvácvà
giảiquyếttấtcảnhữngvấnđềnàychobạn.Sựthựclà,chẳngcómộtlýdohợplýnàokhiđểmột
mìnhđốitáccủabạnđứngtênchonhữngkhoảntiềnhoặctàisảnchungcủacảhaingười.Làmnhư
vậysẽtạođiềukiệnchomộtngườiđượcnhậntấtcảcáclợiích-hoặccótráchnhiệmpháplýđốivớitất
cảnhữngthứliênquanđếncáckhoảnđầutư.

B

TrườnghợpcủaRitarấttộinghiệpvìkhôngchỉliênquanđếnsựmấtđingườithânmàcònlàmộtvụ
lừađảo.RitavàAlkếthônđượcgầnsáunămthìAlđềnghịchuyểntoànbộtàisảncủahọsangtênanhta
đểanhtacóthểquảnlýchúngdễdànghơn.CôngviệccủaRitađòihỏicôphảiđicôngtácrấtnhiều,trong
khiAl-mộtngườithấtnghiệpđãlâu-lạithấyrấtkhókhănkhicầnlấychữkývàsựthôngquacủacôcho
nhữnggiaodịchtàichínhmàanhtađangđảmnhiệm.Mặcdùcôlàngườikiếmtiềnchínhtronggiađìnhvà
đónggópnhiềuhơnvàotàisảnchungnhưngcôsẵnsàngchấpnhậnyêucầucủaAl.Suychocùngthìcôrất
tintưởngAl,côyêuanhtavàcôtinrằnganhtaluôndànhsựquantâmchânthànhchocôvàhaiđứacon.
Côcũngthấycóchútbănkhoănnhưngchỉlàthoángquakhichồngyêucầunhưvậy.
Khicuộchônnhâncủahọbướcsangnămthứtám,Alnóimuốnlihôn.Ritakhôngthểtinđượcđiều
này.Côluônnghĩrằnghọsốngvớinhaurấthạnhphúc,vàhọrấthiếmkhicãinhau.Cóchăngchỉlànhững
lúcthăngtrầmbìnhthườngnhưtấtcảcáccuộchônnhânkhácđềugặpphải.
Theocôthìkhôngcógìlàhọkhôngthểgiảiquyếtđượccả.NhưngAlvẫnquyếttâmlidị.KhiRita
vượtquađượccúsốctâmlývìchỉcònmộtmìnhvớihaiđứacon,côbắtđầunghiêncứuvềthủtụcvà
thôngtinlidị.Lúcnàycômớinhậnralàngoàivấnđềnuôiconthìvợchồngcôkhôngcógìđểbàncả.Cô

khôngcóbấtkỳtàisảnnàomangtênmình,vàAlthìchẳngcóýđịnhphânchiatàisảnchocôngbằng.Anh
tavinvàothựctếlàRitakhôngcótiềnvàcũngkhôngcónhàđểgiànhlấyquyềnnuôihaiđứatrẻ.
Mộttrườnghợpkhác,Harrietlàmộtcôdâutrẻkhihaivợchồngmuamộtcănhộcóhaitầng.Chồngcô
đềnghịđểmẹcủaanhtađứngtênngôinhànhằmthuậntiệnchoviệcđóngthuế.Vốnlàngườingâythơvà
cảtin,Harrietđồngý.Trongvàinămtiếptheo,họtiếptụctíchlũyđượcmộtsốtàisảnkhakhá.Harrietlà
ytá,cònchồngcôquảnlýbấtđộngsảnvàcáckhoảnđầutưkháccủagiađình.Mỗilầnhọmuamộtngôi
nhàhoặccănhộ,chúngđềuđượclấytêncủamẹanhtalàmtênchủsởhữu.Tôichắclàbạncóthểđoán
đượckếtcụccủacâuchuyệnnày.Họlihôn,vàbởivìkhoảntiếtkiệmchungcủahọrấtítmàlạikhôngcó
tàisảnnàođứngtênHarrietcả,kếtcụclàcôhầunhưchẳngnhậnđượcgìcònanhtathìnắmgiữtấtcảcác
bấtđộngsản.
Cóthểbạnnghĩnhữngtrườnghợpnhưthếnàykhôngphổbiến.Phụnữmuốntinrằnghoàngtửđẹptrai
củahọsẽchămsóchọnhưngtheoBarbaraStannyđãnhậnđịnh:Chànghoàngtửđẹptraisẽkhôngxuất
hiện.Tôixinnhắclạilầnnữa:Khôngaicóthểchămsócbạntốthơnchínhbạnđược.
BÍQUYẾTHÀNHĐỘNG
Cómộttàikhoảnngânhàngvàmộtthẻtíndụngmangtênmình.Mỗiphụnữnêncótiềnchoriêng
mình.Càngngàycàngcónhiềucặpđôiđitheohướngnày.Điềunàykhôngcónghĩalàdànhtừngxu
bạnkiếmđượcđểvàotàikhoảncủariêngmìnhhaylàđểtấtcảcáckhoảnđầutưthuộcsởhữucủacá
nhânmộtngười.Nócónghĩalàkhôngcólýnàomàbạnkhôngcóítnhấtmộttàikhoảnvàmộtthẻtín
dụngthuộcsởhữucủabạncùngvớimộttàikhoảnchungđểchitrảchonhữngchiphítronggiađình.
Điềunàykhôngchỉthểhiệnsựthậntrọngmàcònchophépbạntạolậpmộttàikhoảnmangtênmình
trongtrườnghợpmộtngàynàođóbạnsẽcầnđến.


Đừngbaogiờđểnhữngtàisảnhoặccáckhoảnđầutưchungmangtêncủaaikhácngoàitêncủa
cảhaingười.Ngaycảkhingườibạnđờicủabạnđưarahàngngànlýdohợplýđểgiảithíchtạisao
cầnphảilàmkhácđi,thìnhữngnguycơbaogồmcáichếthoặcsựlidịcònnặnghơnnhiềusovớibất
kỳlợiíchtiềmtàngnào.
Khimốiquanhệgặptrụctrặc,đừngthỏahiệpmộtmình.Dùcuộclihôncóvẻthânthiệnđếnmức
nàothìcóbấtkỳcâuhỏigìliênquanđếnnhữngtàisảnchung,bạncũngnênthamkhảomộtluậtsưgiỏi
hoặcmộtngườihòagiải.Nhữngcảmxúcthườngxuấthiệnvàonhữngthờiđiểmnhưthếnàysẽngăn

bạntrởthànhngườibiệnhộtốtchochínhmình.Đừngcốgắnglàmgì!

Sailầm40:
Quảnlýnhữngtàisảntíchlũyđượckhôngđúngcách
rangwebHorsemouth.com-mộtwebsitegiúpxâydựnghìnhảnhchonhữngnhàtưvấntàichínhđãdựđoánrằngtrongkhoảnghơn30nămtới,phụnữsẽlàngườithừahưởngkhoảntàisảntừ42
đến100tỷtỷđô.Đólàkhoảnthừakếlớnnhấttronglịchsử.Nếubạnđượcthừakế500đôlahoặc5
triệuđô,hoặcnếubạnnhậnđượcmộtnửatàisảncủagiađìnhsaukhilihônthìđiềuđócũngkhôngvấnđề
gì.Đólàtiềncủabạnvàsốtiềnđónênđượcđầutưmộtcáchthôngminh.Córấtnhiềuphươngphápsai
lầmmàphụnữđãsửdụngđểquảnlýtàisảnđượcthừakế:

T

Đểtiềnthừakếvàomộttàikhoảnchung.
Chiramộtkhoảntiềnlớnngoàikếhoạchchohoạtđộngtừthiện.
Chobạnbèvàngườithânvay.
Xoadịunỗiđaumấtmát(cáichếtcủangườithânhoặclihôn)bằngcáchtiêuthậtnhiềutiền.
Nhữngchuyêngiatưvấntàichínhmàtôitròchuyệnđãkểnhữngcâuchuyệnkinhkhủngvềnhững
ngườiphụnữđánhđổimaymắncủamìnhchonhữngkhoảnchitiêuphùphiếm,muanhữngngôinhàvượt
xanhucầucủahọhayphungphívàonhữngđứatrẻluôncoihọnhưmộtbàmẹngânhàng.Tàisảntíchlũy
đượcnếuđượcđầutưmộtcáchthôngminhsẽgópphầngiúpbạntrởnênđộclậpvềtàichính.Đừnglàmgì
ngớngẩnvớinhữngtàisảncủamình.Bạnkhôngcầnphảiđốixửtốtvớinhữngngườimuốnlợidụngbạn
khibạncótiền.Quantrọnghơnlà,bạnkhôngcầnphảicócảmgiáctộilỗikhinhậnđượctiền.Việctiêu
tiềnsẽkhônglàmbạnthấythoảimáihơnđược.Vàbạnhoàntoànkhôngnênhoangphínó,bởivìnếumất
đibạnsẽchỉcảmthấytồitệhơnmàthôi.
BÍQUYẾTHÀNHĐỘNG
Chỉdànhmộtphầntàisảntíchlũyđượcchobấtcứthứgìbạnmuốn.Bạncóthểbỏramộtkhoản
tiềnchobảnthânmình,dùngnóđểlàmviệccóíchhoặcchianóchocácconcủabạn.Phầncònlạithì
bạnnênsửdụngvàoviệcđầutư.
Chuyểntàisảntíchlũyđượcvàomộtdanhmụccáckhoảnđầutưtiếtkiệm.Đừnggiữtiềntrong
tàikhoảncủabạnvìbạnsẽrấtdễtiêumất.Thayvàođó,hãyđầutưnótheomộtchiếnlượcchắcchắn.

Nếuthấycầnthiết,bạnhãythuêmộtchuyêngiatàichínhgiúpbạnpháttriểnchiếnlượcnày.
Lênkếhoạchchohoạtđộngtừthiện.AnneEtheridge,GiámđốcđiềuhànhcủaNortonFamily


FoudationởSantaMonica,Californiarấtnăngnổtrongviệcđàotạophụnữvềvấnđềtàisảntíchlũy
được.Dướiđâylànhữnggợiýcủacôkhinóivềvấnđềchitiềnchohoạtđộngtừthiện:
Lênkếhoạchchoquỹtừthiệncủabạntrongnăm.Kếhoạchnàysẽchỉrabạnnênchibaonhiêutiền
trongthánghaychotiềnvàoquỹhoạtđộngtừthiệnnào.Cólẽbạnsẵnsàngchitiềnchocácvấnđề
liênquanđếnsứckhỏe,nhưngvớinghệthuậtthìkhôngnên.Nếubạnkhônglênkếhoạchtrước,cuối
cùngbạnsẽtiêutiềnvàonhữngtổchứcmàbạnkhôngthựcsựmuốngâyquỹ.
Tậptrungchúýtới“nhữngkhoảntiềnbốcđồng”.Cóthểcólýdobiệnhộchonhữngthứmangtính
chấttựđộng,vìthếhãydànhmộtkhoảngtrốngchonhữngviệccóthểxảyđếnngoàingânquỹcủabạn.

Sailầm41:
Khôngdámchấpnhậnrủiro
ãngbảohiểmPrudentialđãtiếnhànhmộtnghiêncứuvềsựkhácbiệttrongcáchđầutưtiềnbạc
giữađànôngvàphụnữ.Họxếpcácnhàđầutưvàomộttrongbanhóm:nhómhànhđộng,nhóm
thỏamãnvànhómcẩntrọng.Khôngcógìđángngạcnhiênkhicónhiềuđànôngthuộcvàonhóm
hànhđộngcònphụnữchủyếuxếpvàohainhómcònlại.Dùphụnữcàngngàycàngnắmquyềnchủđộng
hơnvềmặttàichính,nhưngcácnghiêncứuđềuchỉrarằnghọbảothủhơnđànôngvàkémnhạybénhơn
trongviệcchấpnhậnnhữngrủiro.

H

Dướiđâylàmộtvàivídụmàchúngtôingheđược:
Tôichưabaogiờnhậnthứcđượcđầyđủrằng(a)đểkiểmratiềnthìbạnphảitiêutiềnvà(b)bạncó
thểyêuthíchtiền.Tôiđãlàmviệctừnăm13tuổivàcũngđãtíchlũyđượcmộtsốtiềnđángkểtừthu
nhậpcủamình.Tôithấyhàilòng-cólẽlàrấthàilòngkhibiếtrằngmìnhcómộtkhoảntiếtkiệm,
nhưngtôiđãkhôngtìmcáchlàmchonótănglên.
Tôirấtsợđầutưvàobấtđộngsản.Tôiluônlolắngrằngngaykhitôimớibắtđầuđầutư,thịtrường

sẽsụpđổ.
Tôichưabaogiờđónnhậnđủrủiroliênquanđếntiền.Tôiluônmangtrongđầumộtquanniệmsai
lầmrằngnếutôilàmmấthếttiền,tôisẽkhôngbaogiờcóthểsốngđượchoặclàtôisẽphảitừbỏ
ngôinhàcủamình(nơimàtôiđãgắnbótừbé).
Mỗivụđầutưđềucómứcđộrủironhấtđịnh.Đólàlýdotạisaobạnluônnhìnthấyhoặcnghethấy
nhữnglờitừchốitừcáccôngtyđầutưvớilờicảnhbáo“nhữngkếtquảnàykhôngthểdựđoánđược”.Nói
mộtcáchkhác,khôngcócanđảmthìkhôngcóchiếnthắng.Bảngbiểudướiđâychỉrarằngđànôngcóxu
hướngchắcchắnhơntrongviệcchấpnhậnrủirovớihyvọngchuyểnchúngthànhlợinhuận.Điềunày
khôngcónghĩalàbạnphảithựchiệnngaycáccuộcđầutưngớngẩnhaymạohiểm.Nócónghĩalàđãcó
lúcbạnkhởiđộngvàgiờchínhlàthờiđiểmtốtnhấtđểtìmramộtnhàtưvấnđángtincậyvàcótinhthần
hợptác.
PHỤNỮ,ĐÀNÔNGvàRỦIRO


Sẵnsàngchấpnhậnrủirolớnđểthuđượclợi
nhuậnlớn
Đànông11%
Phụnữ6%
Sẵnsàngchấpnhậnrủirotrêntrungbìnhđểthu
đượclợinhuậntrêntrungbình
Đànông30%
Phụnữ19%
BÍQUYẾTHÀNHĐỘNG
Thựchiệntừngbướcnhỏ.Nếubạnlàmộtnhàđầutưmới,bạnkhôngnênđầutưtoànbộsốtiềnmình
cóngaymộtlúc.Hãykhởiđộngbằngcáchchuyểnmộtphầnhợplýtrongtàikhoảnngânhàngvới2%
lãisuấtsangquỹtíndụngítrủiro(hoặcrủirothấp)haycáckhoảnđầutưkhác.Tấtnhiênlàbạnphải
tìmhiểukỹtrướckhichọnphươngánhànhđộngnày,vìdùsốtiềncónhỏđếnmứcnàothìbạncũng
muốnhạnchếnhữngrủiro.
Trangbịkiếnthức.TôiđãđềnghịKatherineWimmer-ChủtịchTậpđoànWimmerởPasadena,
California(côngtytưvấnđầutư)đưaramộtvàibíquyếtgiúpbạnthoảimáihơnđểchấpnhậnnhững

rủirotrongđầutư.Côấyđãgiúpcáckháchhàngcủamình“làmrõquytrình”bằngcáchhướnghọtới
nhữngđịachỉđàotạo.NhữnggợiýcủaKatherinelà:
Thamgiamộtcâulạcbộđầutư.Họchỏitừnhữngthànhviênkhác,pháttriểnkỹnăng,kiếnthứccho
mình.
Thamgiahộiliênhiệpnhữngnhàđầutưtrongnước.
Thamgialiênhiệpcácnhàđầutưcánhân.
Đọccáctạpchívềtàichính,đầutư.
Tậndụngnhữngthôngtinmiễnphícủacácsàngiaodịchchứngkhoán.

Sailầm42:
Bạnnghĩrằngmìnhkhôngđủtiềnđầutưđểtạonênsựkhácbiệt
ừJakarta(Indonesia)chotớiJuneau(Alaska,Mỹ),khiphụnữthảoluậnvềnhữngsailầmliênquan
đếntiền,họluônđềcậpđếnlốisuynghĩrằngsốtiềnhọdùngđểđầutưkhôngthểđưahọđếncon
đườngthịnhvượngđược.CóaiđónênnóiđiềunàyvớiC.J.Walker-nữtriệuphúđầutiêntạiMỹ.
BàlàngườiMỹgốcPhisinhratạiLouisiananăm1867ngaysaucuộcgiảiphóngnôlệ.Bàbắtđầubằng
việckiếmtừngxumỗingàynhờcôngviệcgiặtlà.Vớiquyếtđịnhsángsuốtvànhữngkiếnthứckinhdoanh
tựhọcđược,bàápdụngnóthànhcôngvàovậnmaymàbàluônhàophóngchiasẻvớingườikhác.Năm
1912,bảynămtrướckhibàquađờiởtuổi51,bàđãchiasẻđiềunàytạiĐạihộiLiênđoànKinhtếQuốc

T


giacủangườidamàu:
TôilàmộtphụnữđếntừvùngđấtphíaNamvớinhữngcánhđồngtrồngbôngbấttận.Đólànơitôi
đượcnghequảngcáovềmáygiặt.Lànơitôiđượcgiớithiệuvềnhữngđồdùnglàmbếp.Vàcũng
chínhtừđâytôibắtđầukinhdoanhnhữngsảnphẩmlàmtócvàchămsóctóc…Tôiđãxâydựngnhà
máycủariêngmìnhtrênchínhmảnhđấtcủamình.
Suynghĩrằngbạnkhôngđủkhảnăngtạonênsựkhácbiệtkhôngchỉrấtđángcườimàcònrấtnguy
hiểm.Tháiđộđódễđẩybạnvàotìnhhuốngbếtắc.Khibạntinrằngbạnkhôngcóđủtiềnđểđầutư,bạn
khôngđầutưvàchắcchắnvẫnsẽbịphụthuộcvềtàichính.

LindaStern,phóngviênphụtráchmụcđầutưcủabáoNewsweek,đãchỉrarằngmộtkhoảnđầutưnhỏ
trịgiá50đôlahàngtháng(chưađầy13đôlamộttuầnvà2đôlamộtngày)cóthểmanglại10.600đôla
trongvòngmườinămtheomức10,4%thunhậptừthịtrườngchứngkhoán.Hãysuynghĩvềđiềunày.50
đôhàngthángchỉlàkhoảntiềnbạntrảcholycafebuổisángởStarbucks.Mộtbữaăntốiởmộtnhàhàng
khakhácũngcógiáhơn50đô.Vớiđasốphụnữ,kiếmđược50đômộtthángkhôngphảilàviệckhóvà
cũngkhôngcótrởngạinào.Tuynhiên,nólạicầnmộtsựchuyểnđổitừsuynghĩ“nếutôikhôngcókhoảng
1.000đôhoặchơnthếđểđầutư,thìtìnhhìnhsẽchẳngcókhácbiệtgì”sangsuynghĩ“mọithứdùnhỏcũng
cógiátrị”.
Đầutưthườngxuyênsẽgiúpbạntốiưuhóakháiniệmđượcgọilàbìnhquângiáchiphíđôla.Đây
chínhlàcáchnóhoạtđộng.Nếubạnđợiđếnkhitiếtkiệmđược1.000đôlamớimuachứngkhoánthìbạn
cóthểcóđượcgiátrịcaohoặcgiátrịthấp.Nhưngnếubạnđầutưmộtkhoảnnhỏhơnvớimộtlượngtiền
cốđịnhmỗitháng,bạncóthểtậndụngđượcsựlênxuốngcủathịtrường,vàchungquylạisẽcóhiệuquả
hơnsovớinhữngkhoảnđầutưlớn.
Nếubạnthuộckiểungườikhôngkiênnhẫnvớinhữngcôngviệctốnquánhiềuthờigianvàkhôngphù
hợpvớitìnhhuốngkhẩncấp,thìviệcđầutưnhỏlẻsẽlàmộtviệckhókhănđốivớibạn.Đầutưnhỏlẻ
hàngthánggiốngnhưbạnđanggieohạthơnlàtrồngnhữngcâyvàođúngdịpchúngnởhoa.Nócũngkhông
thểnàocóhiệuquảlớnngaytứcthìđược.
BÍQUYẾTHÀNHĐỘNG
Camkếttựđộngchuyển50đôlamỗithángtừtàikhoảntiếtkiệmhoặctàikhoảnsécsangquỹ
tíndụng.Tôiđặcbiệtgợiýbạnnênchuyểnsốtiềnđósangquỹtíndụng.Chuyểntiềntừtàikhoảnséc
sangtàikhoảntiếtkiệmkhôngphảilàmộtýtưởngtồi,nhưnglãisuấttừtàikhoảnnàythấpnênbạnsẽ
khôngthuđượclờinhiều.Quátrìnhchuyểnđổitựđộngnàylàmộtcáchchắcchắnđểbạnđạtđược
mụctiêu.Hãytintôiđi,bạnthậmchísẽkhôngthèmchúýđếnkhoảntiềnmấtđitừtàikhoảncủamình.
Tăngdầnkhoảnđầutưlênđến100đôlahoặchơnthếmỗitháng.Khibạnđãtạođượcthóiquen
đầutưvàtậnmắtthấytàikhoảncủamìnhtănglên,việcbắtđầuđầutưvớisốtiềnlớndầncũngsẽtrở
nêndễdànghơn.Khithấysốtiềncủamìnhtănglên,bạnsẽthấyđólàmộtsựhấpdẫnmàbạnkhông
muốnbỏquatrongcuộcsống-tôibiếtrõđiềunàyvìđâycũngchínhlàlýdokhiếntôihìnhthànhthói
quenvàniềmsaymêđầutư.
Gieotrồngmộtvàiloạihạtgiống.Tôikhuyênbạnnênchămchútkhuvườncủamìnhhoặcmuamột
cáimáytrồngcâyvàbắtđầugieohạt!Đểhọcđượctínhkiêntrì,khôngcócáchnàotốthơnviệctu

dưỡngtừquátrìnhgieohạt.


Sailầm43:
Lẫnlộngiữacảmxúcvàđầutư
ovớiđànông,phụnữcóxuhướnggắncảmxúcvàocácvụđầutưnhiềuhơn.Nhữngcảmxúcnày
xuấtpháttừnhiềunguồnkhácnhaunhư:mộtkhoảngthờigianđángnhớkhithựchiệnmộtvụđầutư,
ngườigiớithiệuvụđầutư,việccóđượckhoảnđầutưnhờthừakế,haymộtmốiquanhệcánhânvới
mộtcôngtyđạidiệnchocácdanhmụcđầutư.Phụnữthườnggắntìnhcảmvàocácvụđầutưnhưthểđólà
mộtsợidâyliênhệ,gắnkếthọvớingườikhác,vớithờigianvàvớithựctại.

S

Mộtsốphụnữđượcthừahưởngsốcổphiếu,nhữngkhoảnquỹhoặcnhữngkhoảnđầutưtừdanhmục
tàisảncủangườithânquácố.Nhiềuphụnữcóxuhướngcoinhữngthứtrênlàcáckhoảnđầutưđượcthừa
kếvàthườnglưỡnglựkhiđónnhậnnó.Đôilúc,họtinngườiđểlạitàisảnchohọphảibiếtchắclàcôta
hayanhtađanglàmgì,bởivậyhọcứđểnguyênchúngnhưthểđólàlựachọnkhônngoannhất.Đôilúchọ
giữnguyêncáckhoảnđầutưvìnhữnglýdothuộcvềtìnhcảm.
Nhữngcảmxúcởđâykhôngchỉliênquanđếnsựrađicủamộtngườithânyêumànócònbaogồm
quanhệcủachínhbạnđốivớicôngtyđầutư.VídụnhưtrườnghợpcủaVirginia.Năm1998,khibànghỉ
hưusaumộtthờigiandàilàmviệcvàthànhđạttạiCôngtyGeneralElectric,bàsửdụngphầnlớntài
khoảnhưutrícủamìnhđểmuacổphiếucủacôngtynày.Bàđãmuavớigiá55đôlamộtcốphiếu,vàchỉ
trongvòngmộtnămnólêntớimứcgần60đôla.Vànămsauđónóđãgiảmxuốngchỉcònhơn20đôla,
bởivậybàđãbịmấtđihơnmộtnửatiềnđầutư.Vìđâylàsốtiềnbàdựavàođểsống“nhữngnămtháng
hoàngkim”,bàđãphảixemxétlạikếhoạchvàngânquỹcủamìnhđểphùhợpvớidanhmụcđầutưđãbị
giảmđángkể.
Việcduytrìcácvụđầutưchỉđơnthuầnlàlýdotìnhcảmcóthểkhiếnbạntổnhạirấtlớn-tốtnhấtlà
khôngnêntậptrungtấtcảtàisảncủamìnhvàomộtnơi.Tuynhiên,trướckhibạnquyếtđịnhthamgiavào
việcbánđicáctàisảnthuộcsởhữucủamình,hãybànbạcvớimộtnhàtưvấnđầutưđángtincậy.Nhàtư
vấncóthểgiúpbạnđưaracácquyếtđịnhphùhợpvớitìnhhìnhtàichínhcủabạnvànhậndiệnbấtcứtác

độngtiềmẩnnàocóthểcóliênquanđếnvấnđềthuế.
BÍQUYẾTHÀNHĐỘNG
Tránhlốisuynghĩ“tấtcảhoặckhônggìcả”.Nếubạnnhậnthấymộtvụđầutưtheocảmtínhbắtđầu
đixuống,đừngcócảmgiácnhưthểbạnphảibánhếtchúngđi.Saukhithamkhảotừnhómđầutư,bạn
hãycânnhắcvềviệcchianhỏcáckhoảnđầutưđểbán.Việcnàysẽgiúpbạnvẫngiữđượccáckhoản
đầutưmàkhôngbịmấtđiphầnlớnsốcổphầncủabạn.
Coisốtiềntíchlũyđượclàvậtsởhữu.Dùđólàtiềncóđượctừthừakếhaytiềnnghỉhưu,bạnhãy
táchbảnthânmìnhrakhỏinhữngcảmxúcvềnó.Chínhxácthìnóđúnglàcáchđểbạnliênhệvớicuộc
sốnghoặcnhớvềngườithânyêuđãkhuất,nhưngnócũngchínhlàtươnglaicủabạn.Bạncóthểkhông
cầnlàmgìvớisốtiềnđóngaysausựmấtmát(nghỉhưucũngđượccoilàsựmấtmát),nhưnghãytiếp
cậntàisảnthừakếtheocáchkháchquan,hợplývàthựctế.Vìbảnthânbạn(hoặcvìsốtiềncôtahay
anhtavấtvảkiếmđược),ngườithâncủabạnsẽkhôngmuốnbạnmấtđikhảnăngtàichínhtrongtương
lai.
Thườngxuyêntheodõikhoảnđầutưcủabạn.“Xamặtcáchlòng”khôngphảilàcáchquảnlýcác
vụđầutưcủabạn.Cóthểbạnthấykhókhănkhithườngxuyênkiểmtracáckhoảnđầutưnàyvìnógợi
chobạnnhớvềngườithân,nhưngviệclẩntránhnóchỉkhiếnchotươnglaicủabạntồitệhơnmàthôi.


Nếubạnhoàntoànkhôngthểcócáinhìnkháchquanvềmộttàisảnkếthừa,hãygiaochomộtnhàtư
vấntàichínhđángtincậyquảnlýsốtiềnđóchobạn.
Làmtàisảntíchlũyđượcphongphúhơn.Thayvìcứgiữtấtcảcáctàisảnởmộtnơi,hãychọnmột
tàisảnbấtkỳvàchiachúngrathànhnhữngkhoảnđầutưnhỏhơn.Mỗimộtkhoảnđầutưkhôngnên
vượtquá10%sốtàisảncủabạn.Dùkhôngtránhkhỏinhữngảnhhưởngliênquanđếnthuế,nhưngbạn
vẫnđượchưởnglợiíchlâudàitừviệcđadạnghóanày.Mộtnhàtưvấntàichínhcóthểgiúpbạnđưa
raquyếtđịnhhợplývềnhữngthứcóthểbánđi,chínhsáchthuếvàliệuviệctừbỏtìnhtrạngtàichính
hiệntạicóphảilàmộthànhđộngkhônngoanhaykhông.

Sailầm44:
Hoãnkếhoạchmuanhà
alterMolony,PhátngônviêncủaHiệphộiBấtđộngsảnHoaKì(NationalAssociasion

Realtors)đãnóirằng:“Nhữngngườichủsởhữunhàvềcơbảnthườngcógiátrịròngcaohơn
nhữngngườiđithuênhà”.Vàtôicũngbổsungthêmvàođiềuđó,nếunhưbạnđangphảitrả
tiềnthuênhà,bạnsẽkhôngbaogiờgiàulênđược.Đúnglàtôihiểurằngphụnữkhôngkiếmđượcnhiều
tiền,bởivậyhọsẽgặpkhókhăntrongviệcmuanhà.Tôicũnghiểurằngchúngtathườngmơvềngôinhà
đầutiênchínhlàngôinhàmàcácđứcôngchồngsẽdẫnchúngtabướcquangưỡngcửa.Vớimứcgiángày
càngtăngtrênthịtrườngbấtđộngsản,tôicũngbiếtrõviệcphảimộtmìnhgánhtráchnhiệmchitrảmónnợ
hàngtrămnghìnđôlalàrấtđángsợ.Tuynhiên,khôngcólýdonàotrongcáclýdotrênđủthuyếtphụcđể
trìhoãnnhữnglợinhuậncóđượctừviệcsởhữumộtngôinhà.

W

Tôinhớlàmìnhđãtựmuanhàvàonăm1979khivẫncònlàphụnữđộcthân.Giánhàlúcđólà74.000
đôlavàlãisuấtlà16%.Cộngthêmthuếvànợthìtôiphảitrảhơn1.300đômỗitháng.Tôicósợkhôngư?
Bạnchắcchắnđãđoánđược.Nhưngmộtnămsau,tôibánnóvớigiá100.000đôlavàmuamộtngôinhà
màtôithíchhơntrịgiá119.000đôla,niềmvuisướngđãthaythếnỗisợhãi.Mườinămsau,tôilạibán
nhàvớigiáhơn200.000đôla.Quanhiềunămtôivẫntiếptụclàmviệcnàyvàgiờthìtôiđangsởhữumột
ngôinhànửatriệuđô-tấtcảđềulànhờtôiđãmuangôinhànhỏlúcbanđầu.
SốliệuđiềutravềdânsốởMỹchỉrarằngnăm2001,gầnmộtphầnbasốnhàđượcmuabởinhững
ngườichưakếthôn.Ấntượnghơnnữalà,18%trongsốđólàphụnữđộcthânvà9%làđànôngđộcthân.
ChuyêngiavềtàichínhJeanChatzkykhuyếnkhíchphụnữhãycoiviệcmuanhàgiốngnhưmộttài
khoảntiếtkiệm.Đólàmộtcáchtiếtkiệmhiệuquả.Tronglịchsử,giátrịbấtđộngsảnluônduytrìvàtăng
trưởng.ChatzkynóitrênchươngtrìnhToday:“Bạncóthểsợhãi,nhưngbạnsẽquảnlýđược.”
BÍQUYẾTHÀNHĐỘNG
Ngaycảkhichưasẵnsàngmuanhà,bạnvẫnnênthamkhảogiácả!CherylBouchard,chuyêngia
môigiớibấtđộngsảnthuộccôngtybấtđộngsảnWilliamPitt-mộtcôngtyrấtcóuytíncótrụsởtại
Connecticut-đãkhuyênrằngbạnnêntrangbịchomìnhkiếnthứcvềthịtrườngnhàđấtđểkhinàobạn
sẵnsàngmuanhà,bạnsẽbiếtđịachỉđángtincậyđểtìmđến,biếtmìnhmuốngìởmộtngôinhàvà
nhữngnộidungkhácliênquanđếnviệctrởthànhchủsởhữu.Côcũngcungcấpthêmmộtvàibíquyết
nữa:
Họcvềnhữnglựachọntàichính.Cóđượccáchthứcmuanhàvớigiátốtnhất.

Giữchotỷsốgiữathunhậpvànợởmứcthấp.Ngaycảkhibạncómộtsốliệuhợplýtrongthẻtín
dụng,ngườichovayvẫnsẽchúývàocáckhoảnnợhiệntạicủabạn.
Cânnhắcvềviệclựachọnmộtngườiởcùngnhà.Bạncóthểchiađôikhoảntiềnnhàmàvẫncóđược
quyềnsởhữu.
Đừngmongchờmộthoàngtửđẹptraisẽmuamộtcănnhàvớihàngràotrắngbaoquanhchobạn-hãy
tựmìnhmuanó.

Đừngquálolắng.Tôiđãhọcđượckinhnghiệmrằngcóthểvaymộtkhoảnvượtquágiớihạnchitrả
củamìnhnhưngvẫnnằmtrongphạmvimàtôicóthểtrảlãiđược.Suynghĩkỹtrướckhibạnđịnhmua
thêmmộtđôigiầynữakhôngphảilàmộtđiềuxấu.Trongvòngmộthoặchainămsau,bạnsẽtựhỏivì
saolúcđầumìnhlạilolắngnhưthế.
Đềnghịbạnbègiớithiệuchomộtvănphòngbấtđộngsản.Tintưởngvàthoảimáivớimộtngười
môigiớibấtđộngsảnlàđiềuquantrọngtrongtiếntrìnhcôngviệc.Khitôimuangôinhàgầnđâynhất,
tôiđãphỏngvấnmộtvàingườivàthànhlậpmộtđộimàtôithựcsựưngý.Tôinóitrướcvớihọlàtôi
khônghềvộivàng,bởivìtìmmộtngôinhàphùhợpcònquantrọnghơnnhiềusovớiviệctìmmuathật
nhanh.Thậmchítôicònquyđịnhrằngtôimuốnhọchỉgửichotôidanhsáchnhữngđịachỉtrongkhu
vựcđịalýmàtôithíchvàtrongkhoảnggiámàtôiđưara.Mụcđíchlàđểtôicóthểláixeđếnđóđầu
tiên,vànếutôimuốnxemxétbêntrong,tôicóthểyêucầuhọsắpxếpthờigian.Tôibiếtlàtrongmáy
tínhcónhữnghệthốngchophéphọthựchiệnviệcnàymộtcáchtựđộng,nênbấtcứkhinàocómột
ngôinhàđápứngđượctiêuchuẩncủatôi,ngườitasẽthấydễchịucòntôicóthểđếnxemnhàvàothời
gianrảnh.
Đừngchorằngngôinhàđầutiêncủabạnphảilàngôinhàcuốicùng.Điềunàysẽtạoranhiềuáp
lựcchoviệcmuabán.Bouchardnhắcnhởnhữngngườiphụnữvềquytắcquantrọngnhấtcủaviệclựa
chọnnhàđất:địađiểm,địađiểmvàđịađiểm.Việccầnlàmlàchỉthỉnhthoảngthamgiavàothịtrường
ởthờiđiểmhợplýkhicómộtngôinhàbạnthíchnhưngchưathựcsựsaymê.Yêucầumộtngườisửa
chữacóthểlàmộtthỏathuậnrấttốtchobạn,đặcbiệtlànếubạncóthểtựlàmcôngviệcthiếtkếlại
hoặcnhữngcôngviệcsửachữacầnthiết.

Sailầm45:
Tiếtkiệmthayvìđầutư
ộtngàysaukhiănxongbữasángvàhoànthànhmộtchươngtrìnhtruyềnhình,tôiđãhỏingười
xuấtbảncuốnsáchcủamìnhrằngđiềugìlàtrởngạilớnnhấttrongquátrìnhtrởnêngiàucócủa
bảnthâncô.Côấysuynghĩmộtlúcrồitrảlời:“Tôilosợlàtôisẽlàmmấthếtsốtiềnmàtôimới
gửivàotàikhoảntiếtkiệmcósinhlãi”.Khôngphảichỉcómìnhcôấylosợnhưthế.Mộtsốphụnữmàtôi
tròchuyệncũngchiasẻđiềutươngtự.Đôilúchọkhôngđầutưvìhọđãtừngbịcháytúitrongquákhứ.
Nhữngngườikháclạikhôngcảmthấymìnhcóđủkiếnthứcđểđầutưmộtcáchthôngminh.Dùlàlýdogì
thìviệcgiữtiềntrongtàikhoảntiếtkiệmsinhlãicóthểantoànnhưngkhôngphảicáchlàmkhônngoan.

M

ElizabethHole-PhógiámđốcmarketingcủaQuỹtíndụngTrimarkđãphátbiểutrongmộtlầntrảlời
phỏngvấn:“Điểmmấuchốtlàphảihiểuđượcsựkhácbiệtgiữatiếtkiệmvàđầutư.Tiếtkiệmlàtíchlũy
tiềntrongkhiđầutưlàquátrìnhbắttiềnlàmviệcvàsinhratiền.Tiếtkiệmcóthểthuvềkhoảnlãicốđịnh,


nhưngđầutưlạicótiềmnănglàmchosốtiềnđótănglên”.
Sựđadạnghóalàkhíacạnhquantrọngảnhhưởngđếnđầutư.Bạnchắcchắnđãđượcnghelờikhuyên
“đừnggiữkhưkhưtiềncủabạnởmộtnơi”.Vàbạncũngcóthểđượcnghecâu“hãylàmchotiềncủabạn
sinhsôinảynở”.Sựđadạnghóalàmộttrongnhữngcáchtuyệtvờinhấtđểthựchiệnhailờikhuyêntrên
vàcùnglúccũnggiảmthiểutốiđanhữngrủirotàichính.Tấtcảnhữngđiềunàycónghĩalàbạnnêncómột
danhmụccáckhoảnđầutưđượccânbằngtốt.
BÍQUYẾTHÀNHĐỘNG
Trangbịkiếnthức.Mộttrongnhữnglýdochínhkhiếnphụnữkhôngthườngxuyênđầutưnhưđànông
làvìhọthiếunhữngkiếnthứccầnthiếtđểcảmthấythoảimáikhiđầutư.Phươngphápduynhấtđể
vượtquanỗisợhãinàychínhlàtrangbịkiếnthứcchomình.Mộtcáchđểtíchlũykiếnthứclàtham
giahoặcthànhlậpmộtcâulạcbộđầutư.Mụcđíchcủacâulạcbộnàykhôngphảilàđểlàmgiàunhanh
chóngmàlàđểhọcvềđầutưcùngvớinhữngngườiphụnữcómốiquantâmgiốngbạn.
Tìmđếnmộtnữtưvấntàichính.Nhiềuphụnữgặpkhókhăntrongviệcthảoluậnvớiđànôngvềtiền

bạc,vìthếbạnnêntìmsựgiúpđỡtừmộtnữtưvấntàichính.Điềunàykhôngphảiđểnóirằngphụnữ
lànhữngnhàtưvấntàichínhgiỏihơnmàđơngiảnlàgiúpbạnthấythoảimáihơnkhicómộtngười
cùnggiớiđàotạobạnvàquảnlýnguồntàichínhcủabạn.

Sailầm46:
Dựavàosựtrợgiúpcủaxãhộiđểsốngtrongquãngthờigiannghỉhưu
ộtbảnbáocáogầnđâycủatrungtâmnghiêncứuthuộcQuốchộiMỹđãtiếtlộrằng61%sốngười
laođộngởđộtuổi24đến64khôngcómộttàikhoảntiếtkiệmhưutrínào.Bấtngờhơnnữa:
gần54%sốngườilaođộngởđộtuổi55tới64cũngkhôngcótàikhoảnnày,vàsốtiềntrungbình
cótrongtàikhoảncủanhữngngườicótàikhoảntiếtkiệmhưutrílà57.311đôla.Nếuđiềunàycógìtốt
lànhthìđóchỉlàsốlượngphụnữtiếtkiệmđểnghỉhưucũngbằngsốlượngđànông.Tinxấulàphụnữ
sốnglâuhơnvàđónnhậnrủirođầutưíthơn-điềunàycónghĩalàhọsẽsớmbịthấtbạitrongviệcđạt
đượcnhữngmụctiêuhưutrí.

M

Nếubạnnghĩrằngchínhphủsẽchămsócbạnkhivềgiàthìhãysuynghĩlạiđi.Bởivìsựbùngnổtỷlệ
sinhchotớitỷlệnghỉhưu,ngânsáchcủaquỹbảotrợxãhộisẽphảiđốimặtvớiđủcácthửtháchchưa
từngcótronglịchsửnướcMỹ.Dướiđâylàmộtvàisốliệuđángchúýmàtôitìmđượctrongtrangweb
củaCụcAnsinhXãhội:
20%sốngườicaotuổiởMỹsốngdựahoàntoànvàoansinhxãhội.
33%sốngườicaotuổiởMỹsốngdựa90%vàoansinhxãhội.
65%sốngườicaotuổiởMỹsốngdựa50%vàoansinhxãhội.
Giờhãycùngxemxétnhữngsốliệusau:
Năm2018chiphíchoansinhxãhộisẽcóthểvượtquáthunhậptừthuếchoquỹnày.
Saunăm2042,QuỹtínthácAnsinhXãhộisẽkiệtquệ.


Đólànhữngsốliệubấtngờnhưnghoàntoànnghiêmtúc.Nếubạn25tuổivàothờiđiểmnàyvàđang
cókếhoạchnghỉhưuvàotuổi65,cókhảnănglớnlàkhiđóchínhphủsẽkhôngcótiềnđểhỗtrợchobạn.

Hãysửdụngbiểuđồbêndướisosánhgiữabạnvànhữngngườiphụnữkhácvềmứcđộtựtinvớisốtiền
bạncầnđểsốngthoảimáikhivềhưu.
ĐỘTỰTINCỦAPHỤNỮVỀSỐTIỀNMÌNHSẼKIẾMĐỦĐỂNGHỈHƯU

BÍQUYẾTHÀNHĐỘNG
Bắtđầutiếtkiệmngaytừbâygiờ.Nếubạnchưacóbấtkỳtàikhoảntiếtkiệmhayđầutưnàomang
tênmìnhvớigiátrịítnhấtlàtuổicủabạnnhânvới2.000đô,đãđếnlúcbạncầnkhởiđộngthậtnhanh.
Khôngbaogiờlàquásớmhayquámuộnđểbắtđầutíchlũytàisảnchoriêngmình.
Tăngcườngcungcấptiềnchokếhoạchnghỉhưucủabạn.Mộtvàigiáosưvềtàichínhgợiýrằng
bạncầnmộtkhoảntiếtkiệmgấp25lầnthunhậphiệntạiđểsốngthoảimáikhivềhưu.Đasốmọi
ngườikhôngtiếtkiệmngaytừsớmđểđạtđượcconsốđó.Hãycânnhắcvềviệctăngítnhất15%hoặc
hơnthếnếubạncóthểđểcungcấpchokếhoạchnghỉhưucủamình.

Sailầm47:
Khôngtậndụngviệctíchlãiđểnghỉhưu
ấuchốtcủaviệctíchlũylà(1)thườngxuyêntiếtkiệm,(2)dùngtấtcảcáclãisuấtvàsốtiềnkiếm
đượcđểtáiđầutư,(3)tỷlệlãisuấtcủacácvụđầutư,và(4)khôngđộngđếncáckhoảnđầutư
củabạn.Hãyxemxétđiềunày:

M

Chẳnghạnbạnđangởtuổi25vàtiếtkiệmđược100đôlamỗithángvớilãisuấthàngnămlà8%.Nếu
nhưbạnkhôngđộngđếnnóchođếnkhi55tuổi,bạnsẽcósốtiềnlà146.815,04đôla.
Nếubạn30tuổivàbạnchuyển10.000đôlatrongtàikhoảntiếtkiệmsangtàikhoảnđầutưvớilãisuất
thấphơnlà5%,sauđóchỉdùng200đôlamỗithángchođếnkhibạnđược60tuổi,bạnsẽcóđượcsố
tiềnlà394.256,65đôla.
Nếubạnbắtđầumuộnvàmuốnhăngháihơnmộtchút,hãybắtđầuởtuổi40bằngviệcđầutư500đô
lamỗithángvàotàikhoảnđầutưvớilãisuất10%thìvàotuổi65bạnsẽcósốtiềnlà649.090,59đô

la.
Nhưbạncóthểthấy,bạnkhôngcầnphảikiếmđượcconsốhàngtriệuđểđánhđổivớiviệcđầutưmột
khoảntiềnhợplýnhằmcóđượcmộtdanhmụctàisảnổnđịnh.
Đâykhôngphảilàsailầmgiốngnhưviệctranhchấpnhậnrủiro.Córấtnhiềuphụnữkhôngdámchấp
nhậnrủironhưngcũngkhônglênkếhoạchsớmchocuộcsốngcủamìnhđểcóthểđượctựdovềtàichính.
Khôngđầutưsớmlàmộttrongnhữngsailầmphổbiếnnhấtcủanhữngphụnữmàchúngtôinóichuyện.
Mộtsốphụnữtuổitrungniênđãnhậnrarằngnếuhọtiếtkiệmnhiềuhơnthìgiờđâyhọđãkhôngphảilàm
việcvấtvảđếnvậy.Trongkhiđó,mộtsốphụnữcaotuổinhưngvẫnphảilàmviệcvìhọđãkhôngtiết
kiệmtừsớm.
BÍQUYẾTHÀNHĐỘNG
Coikhoảntiềnhưutrílàbấtkhảxâmphạm.Khoảntiềnmàbạntiếtkiệmđểnghỉhưuhoàntoàn
khácvớitàikhoảntiếtkiệm.Tàikhoảntiếtkiệmđượcdùngtrongnhữngtrườnghợpkhẩncấp,đểđidu
lịchhoặcđểmuanhữngmónđồcógiátrịlớn.Tàikhoảnhưutrílàsốtiềnchỉsửdụngkhinghỉhưu.
Việcrúttiềnsẽkhôngcònhấpdẫnđốivớibạnnếunhưbạngiữkhoảntiềnnàyởtàikhoảnhưutrícá
nhânhaynhữngquỹhưutríkhác-nhữngquỹsẽphạttiềnbạnnếubạnrúttiềntrướcmộtđộtuổinhất
định.Bạncầnđểlãisuấttíchlũyphụcvụchomìnhtừsớm.
Sớmđầutư.Nếubạnkhôngđầutưvàotàikhoảnhưutrítừsớmthìchắcchắnbạnsẽkhôngthường
xuyênđểdànhtiềnvàođó.Từthờiđiểmbạnnhậnđượckhoảnthanhtoánđầutiên,bạnnêndànhmột
khoảnđểchuyểnvàotàikhoảnhưutrí-tàikhoảnsẽtănglênnhanhchóngtrongsuốtsựnghiệpcủabạn.
Thườngxuyênđầutư.Đừnghạnchếbảnthânmìnhtrongviệcđầutưhàngtháng,hàngquýhoặchàng
năm.Tươngtự,đừngchờchođếnkhibạncómộtsốtiềnđủlớnrồimớigửivàotàikhoản.Hãynhớ
rằngphảibắtđầutíchlũytừngđồngkiếmđượcvàotàikhoảncủamìnhngaykhibạnđầutư.Bạncóthể
tậndụnglãisuấtđầutưbằngcáchđầutưbấtcứkhinàocócơhội.

Sailầm48:
Trảnợquásớm
hôngphảicáckhoảnnợđềugiốngnhau.Khoảnnợthẻtíndụngchẳngmanglạilợiíchgìchobạn
cả.Nhưngnợmuaxe,nợnhàcửavànợkinhdoanhcóthểtrởthànhđiềutồitệhaykhôngtùythuộc
vàohoàncảnhcủabạn.Nhiềuphụnữsẽtrảnhanhnhữngkhoảnnợchịuthuếcao,nhưngvẫntiếp
tụcnợthẻtíndụng.Họlàmnhưvậyvìhọthấykhôngthoảimáikhiphảigánhchịumộtkhoảnnợlớntrong

khicáckhoảnnợnhỏhơnkhônggâykhókhăngìchohọ.

K

Angelalàmộtphụnữnhưthế.Côấycókhoảnnợ5.000đôlatrongthẻtíndụngcủamìnhvàmộtkhoản
vaythếchấpnhàtrịgiá57.000đôla.Côđinhninhtrongđầurằngcômuốnhoàntoànsởhữungôinhàvà
trảtấtcảsốtiềncôcóthểkiếmđượcchokhoảnthếchấpđó,trongkhichỉtrảmộtlượngnhỏchokhoảnnợ
tíndụng.Cóbalýdogiảithíchchoviệcđâylàmộtquyếtđịnhsailầm:
1. Lãisuấttừkhoảnnợnhàlàlãisuấttrừtrựctiếpvàothuếthunhập,vàtrongtổngsốthuếphảichịu,cô
ấycóthểsửdụngtấtcảcáckhoảngiảmtrừđểbùlạikhoảnlươngcaocủamình.Việctrảkhoảnnợtiền


nhàsẽdẫnđếnviệcphảitrảthuếthunhậpcaohơn.
2. Sốtiềnphụthêmmàcôdànhđểtrảnợnhàcóthểđượcđầutưvàtừđólàmtăngsốtiềnthuđượcvề
lâuvềdài.
3. Vớiviệcchỉtrảmộtsốlượngnhỏchokhoảnnợtíndụng,côthựcsựđangtíchlũynhiềunợhơnởdạng
lãisuấtvàkhôngđượcgiảmthuế.
BÍQUYẾTHÀNHĐỘNG
Xinnhữnglờikhuyênvềvấnđềthuế.Nếubạnkhôngchắcchắnliệunócólợihơnhaykhôngkhigiữ
mộtkhoảnnợđượccânđối,hãyhỏimộtchuyêngiavềthuế.Chiphímàbạntrảchodịchvụtưvấncó
thểlàmộtsựđầutưlớn.
Sửdụngtíndụngđểtrảtiềnnhà.Nhiềuphụnữkhôngýthứcđượcrằnglãisuấthọtrảchokhoảnnợ
tiềnnhàlàkhoảnthuếtrừtrựctiếpvàothunhập.Nếubạnsởhữumộtngôinhàvàcókhoảnnợthẻtín
dụng,bạnnênsửdụngthẻtíndụngđểtrảnợ.Lãisuấtkhôngchỉthấphơnmàbạncũngcóthểtrìhoãn
đượckhoảnnợnày.
Luônưutiêntrảkhoảnnợtíndụngđầutiên.Hầuhếtlãisuấttrảchothẻtíndụngkhôngchỉrấtcao
mànócònkhôngphảilàkhoảnthuếtrừtrựctiếpvàothunhập.Vìthế,bạnnêntránhđểcóthêmbấtkỳ
khoảnnợtíndụngnàovàbạnnêntrảcáckhoảnnợtíndụngcàngsớmcàngtốt.

Sailầm49:

Khôngtìmkiếmnhữnglờikhuyênvềtàichính
ácnghiêncứuđãchỉrarằngphụnữthườngdodựkhichitiềnvàodịchvụtưvấnhơnlàđànông,lý
dolà:họkhôngcótiềnđểtrả,khôngbiếtailàngườiđángtin,khôngmuốnchitiềnchobảnthân
mìnhvàkhôngbiếtnênhỏinhàtưvấnđiềugì.Đóđềulàcáclýdochínhđáng,nhưngbạnnênhiểu
rằngnhữngnhàtưvấntàichínhcórấtnhiềukiểuvàcónhiềuhìnhthứctưvấn.Họchắcchắnlànhững
chuyêngiakiếmsốngtừviệcgiúpbạntíchlũytàisảnvàrấtnhiềungườitrongsốhọcóthểchobạnnhững
lờikhuyênbổích.Bạnchọnaiđểxinlờikhuyênkhôngquantrọngbằngviệcbạncóđượcsựtưvấnkhi
bạncầntừnhữngngườiđángtincậy,kháchquanvàluôndànhchobạnsựquantâmchânthành.Vềđiểm
này,tôinghĩhọgiốngnhưnhàhuấnluyệnvềtàichínhhơn-mộtngườicóthểgiúpbạnđạtđượcsựthịnh
vượngvềtàichính.

C

Tôichợtnhớlạithờiđiểmkhibốtôimấtvàmẹtôiđượctraoquyềnquảnlýmộtdanhmụctàisảnítỏi.
Bàđãbắtđầuhỏitôinhữngcâuhỏivàothờiđiểmtôikhôngthựcsựchúýđếnnguồntàichínhcủabảnthân
mình.Tôiquábậnrộnvớiviệckiếmtiềnnênkhôngdànhthờigianđểquảnlývàpháttriểnnó.Tôikhuyên
bànênthuêmộtnhàtưvấntàichính,nhưngvốnlàmộtphụnữđộclậpvàlàngườiluôndodựkhitiêutiền
vàonhữngthứkhôngrõràng,bàđãchọnmộtphươngánkhác.Bàtìmđếnnhữngngườicókiếnthứcvềtài
chínhởxungquanhmìnhvàcoihọlànhữngnhàtưvấn.Nhưngbàkhôngchỉdựavàolờikhuyêncủahọ.
Thayvàođó,bàbắtđầuđọcsáchbáovànhữngthôngtinliênquanđếnlậpkếhoạchđầutư,từđóbàcó
thểcânnhắcvềnhữnglờikhuyênmàbàđãnhậnđược.
Kếtquảlàbàthànhcôngtrongviệclàmkhoảntàisảnítỏiđótănglênđếnmứcbàkhôngcònphảilo
lắngvềtiềntrongsuốtphầnđờicònlại.


TrongcuốnsáchcủamìnhvớitựađềBíquyếtcủanhữngngườiphụnữlàmrahàngtriệuđôla:
Nhữngchiếnlượcbấtngờđểlàmtăngthunhậpvàthayđổicuộcsốngcủabạn,BarbaraStannyđãviết:
“Thànhcôngkhôngphảilàcuộchànhtrìnhđơnđộc.Hãyhỏibấtkỳngườiphụnữnàođãkiếmđượchàng
triệuđôla.Họsẽnóichobạnbiếtvaitròquantrọngcủanhữngngườikhácđốivớithànhquảtàichínhcủa
họ”.Stannylấynhữngthôngtinthunhậpđượctừcáccuộcnghiêncứumàcôtiếnhànhvớinhữngngười

phụnữtriệuđôvàđưarahailoạinhàtưvấnđặctrưng:“Nhữngngườitinvàosựthật”và“nhữngngười
chỉđường”.Trongkhikiểuđầutiênlànhữngngườihoàntoàntintưởngbạnvàkhảnăngcủabạn,họluônở
đóđểchúcmừngchothànhcôngcủabạn;loạithứhailànhữngngườibiếtnhữngcôngcụđểtruyềnđạtcho
bạncáchđạtđượcthànhcông.
Dùbạnchọnthuêmộtngườihaychỉtìmkiếmnhữnglờichỉdẫntừngườithânhoặcnhữngngườibạn
đángtincậy,điềuquantrọnglàtậndụngngườikhácnhưnhữngnguồncungcấpthôngtin,đưaranhững
quyếtđịnhdứtkhoátvàbắtđầuquátrìnhchịutráchnhiệmvềtàisảncủamình-dùhiệntạinócólớnhay
nhỏđếnmứcnào.Hãythừanhậnnhữnggìbạnchưabiếtvàsẵnlòngtiếpnhậnnhữnglờitưvấnkhôn
ngoan.
BÍQUYẾTHÀNHĐỘNG
Xácđịnhkiểunhàtưvấnbạncầnchokếhoạchtàichínhhiệntại.Nếuchỉmớibắtđầulàmgiàu,có
lẽbạnkhôngcầntrảtiềnchoaiđểgiúpbạncả.Bạncóthểbắtđầubằngviệcthảoluậnvớinhững
ngườibạnhoặcnhữngngườithân,tìmđọctàiliệu,thamgiahộithảohaykếtnốivớicáchãngđầutư
danhtiếngsẽđượctrảphíbằngmộtphầnhoahồngtừđầutưcủabạn.Ngoàira,nếubạnđãmuahoặc
đượcthừakếmộtkhoảntàisảngiátrị,thìbạnnênxemxétđếnviệcthuêmộtnhàtưvấnđầutưcho
mìnhchứkhôngphảitừtiềnhoahồngđầutư.
Thànhlậpmộtđộingũtưvấntàichính.Hãysuynghĩvềnhữngngườixungquanhcóthểgiúpbạn.
Mộtngườicóthểlàkhôngđủ,vìthếhãytìmđếnmộtvàingườicóthểđảmnhiệmvaitròcungcấpkiến
thứcchobạn,giúpbạnphântíchcáckhoảnđầutư,hỗtrợbạntrongviệclựachọncôngtyđầutưvà
giảiđápnhữngthắcmắccơbảnvềviệctạoratàisản.Hãyhỏimỗingườitrongsốhọlàliệuhọcósẵn
sàngdànhmỗithángmộtgiờđểchiasẻvớibạnkinhnghiệmcủahọ,nhữngsailầmmàhọđãmắcphải
vànhữngquyếtđịnhsángsuốtcủahọhaykhông.
Phỏngvấnmộtvàinhàtưvấntrướckhilựachọnmộtngười.Ởsailầm14vàChương9,bạnsẽtìm
đượcnhữngcuộcthảoluậnchitiếthơnvềnhữngtiêuchícầncóởmộtnhàtưvấntàichính,nhưngđây
cũnglàmộtvàicâuhỏimàbạnnêncânnhắckhiphỏngvấnmộtnhàđầutư:
-Lĩnhvựcchuyênmôncủaanh/chịlàgì?
-Anh/chịđãcungcấpkếhoạchtàichínhvàdịchvụtưvấntàichínhchokháchhàngđượcbaolâu?
-Anh/chịđượcđàotạoởđâuvàcónhữngbằngcấpgì?
-Anh/chịcósẵnsàngcungcấpchotôinhữngchỉdẫntừnhữngchuyêngiakháchaykhông?
-Anh/chịđãlàmviệcvớibaonhiêukháchhàng?

-Tôisẽlàmviệctrựctiếpvớianh/chịhayvớitrợlýcủaanh/chị?
-Côngtycủaanh/chịđòithùlaonhưthếnàovàthùlaođódựatrênnhữngtiêuchígì?


-Anh/chịcónhữngbảnhợpđồngmôtảcáchtínhphívànhữngdịchvụmàanh/chịcungcấphay
không?
-Nếunhưanh/chịthuđượccáckhoảnhoahồng,tổngphầntrămthunhậpđólàbaonhiêutrongtổng
thunhậpcủacôngty?

Duytrìviệcquảnlýdanhmụctàisảncủabạn.Dùbạnthuêmộtnhàtưvấnđầutưhaysửdụngmột
côngtyđầutư,hãytránhviệcchuyểntấtcảtàisảncủamìnhchohọvàtừbỏtráchnhiệmcủamình.Dù
nhữngngườinàycóchuyênnghiệpvàđángtincậyđếnđâu,họcũngcóquánhiềudanhmụctàisảnđể
xemxétvàbạnkhôngthểmongmuốnhọchỉchúýđếntiềncủamìnhnhưbạnvậy.Hãythườngxuyên
gặpgỡcácchuyêngiatưvấnđểkiểmtradanhmụctàisảnvàđưaranhữngthayđổicầnthiết.

Sailầm50:
Khônglênkếhoạchchonhữngtainạnbấtngờ
ặpphảitainạnkhôngphảilàđiềuchúngtamuốnnghĩtớiởbấtkỳđộtuổinào,nhưngviệckhông
dựđoánđượcđiềuđócóthểlấyđiphầnđờicònlạicủabạn.KathrynBlack,mộtluậtsưchuyênvề
bấtđộngsảnởCaliforniađãkểchotôivềtainạnxảyravớimộtphụnữmàanhtừnglàmviệc
cùng.Abbyđangởđộtuổi37khicôbịthươngnặngtrongmộtvụtainạnxehơi.Tronglúccôhônmêvà
nằmviệnđược12tuầnthìđốnghóađơncầnthanhtoáncủacôcũngchồngchất,nhưngkhôngaicóquyền
giảiquyếtvấnđềtàichínhnàycủacô.Giađìnhcôđãgửiđơnlêntòaánđểchỉđịnhmộtngườiđạidiện,
nhưngcácanhemcủaAbbykhôngthểthốngnhấtailàngườinêngánhtráchnhiệmđó.Trongkhiđó,công
việcvớitòaánrấttốnthờigianvàtiềnbạc.Saumộtthờigian,côphụchồivàcóthểquaytrởlạinhưngcô
cũngphảikếtthúcchếđộbảohộthôngquatòaán.Côkhôngchỉmấthếtkhoảnlươngvàsốtiềnviệnphí
cựclớnmàcònphảitrảphícholuậtsưvànhữngchiphíkhácliênquanđếnviệcbảohộvàchấmdứtbảo
hộ.

G

Ngượclại,KathryncũngđãlàmviệcvớimộtphụnữkháctênlàHarriet.Cô42tuổi,đãlidịvàkhông
cóconcái.Đoántrướcđượcrằngmìnhsẽcầnmộtaiđócóthểtintưởngđểtraoquyềnđiềuhànhnguồntài
chínhtrongtrườnghợpgặpbấttrắc,côđãtraoquyềnchoanhtraicủamìnhlàmđạidiệndướiquyềnmột
luậtsư.QuyềnđạidiệnsẽcóhiệulựcchỉkhiHarrietkhôngcókhảnăngđạidiệnchomìnhvàsẽchấmdứt
nếucôhồiphụclạiđược.Khônghềphảigánhchịuchiphítốnkémtrướctòa,chỉcầnmộtkhoảnphínhỏ,
côđãyêntâmbiếtđượctìnhhìnhtàichínhcủamình.
BÍQUYẾTHÀNHĐỘNG
Cânnhắcviệcmuabảohiểmrủiro.Nếubạncóthểnghỉviệcmàvẫnhoàntoàncókhảnăngtàichính
đểnuôisốnggiađìnhvàbảnthânthìbạnkhôngcầnmuabảohiểmrủirolàmgì.Trongtrườnghợpbạn
giốnghầuhếtmọingười,mộttrậnốmnặnghoặcmộttainạncónghĩalàmộtthảmhọatàichínhkhiến
bạnmấtnhàvàcáckhoảntiếtkiệmthìbạnnênthamgiavàomộtloạibảohiểmnếuôngchủcủabạnđề
nghịcósựtrợgiúp.Nếubạnlàchủdoanhnghiệp,hãytìmhiểuvềnhữngloạibảohiểmkhácnhauvà
chiphícủachúng,sauđóhãyđưaramộtquyếtđịnhvềphươngánbảovệtốtnhấtchobạnvàtàisản
củabạn.
Đểdànhtiềntrangtrảinhữngchiphíchotớikhicóđượclợinhuận.Mỗiphụnữnêncómộttài
khoảndựphòng,giátrịítnhấtbằngkhoảnsinhhoạttrong6thángđểsửdụngtrongtrườnghợpbạngặp


phảimộtthảmhọa,mộttainạnnàođó.
Chỉđịnhmộtngườibạnđángtintưởnghoặcmộtthànhviêntronggiađìnhđạidiệntrướcluậtsư
trongtrườnghợpbạngặpphảitainạn.Điềuquantrọngnhấtởđâylàlựachọnaiđómàbạntin
tưởngvàcóthểđạidiệnchobạntheochỉdẫncủabạn.Nếukhôngthểlàmđượcviệcnày,bạnnênsẵn
lòngchitrảđểthuêmộtluậtsư.


Quyềnlựclàsứcmạnhvàkhảnăngđánhgiábảnthânbằngconmắtcủachínhbạnchứkhông
quaconmắtcủangườikhác.Bạnhoàntoàncóthểcóđượcquyềnlựcbằngchínhđôichânmình
chứkhôngphảidựavàoaicả.
LynnV.Andrews

Đốivớinhữngngườilàmviệcđểkiếmsốngnhưchúngta,vàtôirấttựtinmànóirằngđólànhững
ngườiđangđọccuốnsáchnày,vănphònglàmviệccóthểtrởthànhmộtnguồntàichínhlớncùngnhững
quyềnlợivànhiềuthứkhácgópphầnlàmnênmộtcuộcsốnggiàusang.NếubạnđãtừngđọccuốnPhụnữ
thôngminhkhôngởgócvănphòng,bạnsẽthấyrằngtrongcuốnsáchnàytôicungcấphàngtrămbíquyết
đểbạnđạtđượcmụctiêunghềnghiệp,từđócóthểgiúpbạnlàmtăngchấtlượngcuộcsống.Cuốnsách
baogồmtấtcảcácnộidungtừcáchyêucầutănglươngnếubạnchorằngbạnđãđạtthànhquảvượtbậc
trongcôngviệcvàbạncóthểcóthờigianthamgiavàocáchoạtđộngyêuthíchnhất-haiđiềunàyrất
quantrọngđểhướngtớimộtcuộcsốnggiàusang.
Khisuynghĩvềcáckhoảnlương,lợiích,quyềnlợihaysựthăngchứchoặchỏibảnthânxemliệumình
đãcóđượcthứmongmuốnvàthứmànhữngngườikháccũngcóhaychưa,nếucụmtừthamlamxuấthiện
trongđầu,bạnhãyxóanóđikhỏitừđiểncủamình.Nhữngphụnữluônlolắngrằngmìnhđangtrởnên
thamlamlạichínhlànhữngngườicuốicùngnênlolắngvềđiềuđó.Nhữngngườithamlamkhôngnghĩ
rằngmìnhthamlam.Họchỉđơngiảnnghĩrằngmìnhđòihỏinhữngthứđángđượchưởng-thựctếthì
thườngnhiềuhơnnhữnggìhọxứngđáng,đólàlídomàchúngtagọihọlànhữngngườithamlam!Những
bíquyếttrongchươngnàykhôngkhuyênbạnđòihỏinhiềuhơnnhữngthứbạnđángcó;chúngchỉkhuyên
bạntừbỏquanniệmrằngtốthơnhếtlàđợichođếnkhibạnnhậnđượcnhữnggìmàmìnhxứngđángchứ
khôngnênđòihỏi.
Hãyghinhớtrongđầurằngmộtcuộcsốnggiàusangkhôngchỉlàtíchlũynhiềutiền,mặcdùtiềnlà
phầnquantrọngnhất.Hơnthếnữa,nólàmộtcuộcsốngtheomongmuốncủabạn.Phụnữthườngbịthiệt
thòiởnơilàmviệc.Họkhôngbaogiờđòihỏinhữngthứhọđángđượchưởng,hàilòngvớikhoảnlươngít
ỏivàsẵnsàngchịuthiệtthòivềmình.Đólàlýdotạisaochươngnàyđưaracáchthứcđểbạncóthểkiếm
nhiềutiềnhơn,tiếtkiệmnhiềutiềnhơn,cónhiềuthờigianrảnhrỗihơn,nângcaochấtlượngcuộcsống
chochínhmình.

intốtlàbạnđãcóbằngcấp.Tinxấulàbạnkhôngthểkiếmtiềnvớibằngcấpđó.Tôisửdụngthuật
ngữkhuổchuộtđểmôtảnhiềulĩnhvựckhácnhau-nơimànhữngngườilaođộngbịbóclộtcông
sứcvàkhôngđượccoitrọngchỉvìhọlàphụnữ.Nhữnglĩnhvựcnhưytế,giáodụctiểuhọc,công


tácxãhội,quảnlýthườnglànhữngcôngviệcđượctrảlươngthấpvìphầnlớnnhâncônglàmnhữngcông

việcnàylàphụnữ.Trongnhữngnghềnghiệpcàngcónhiềuphụnữthamgiathìmứclươngchitrảcàng
thấp.
Điểmchungcủacáclĩnhvựcnàyởchỗchúngđềulànhữngnghềnghiệpvềdịnhvụ.Tráchnhiệmcơ
bảncủaphụnữ(vàđànông)đảmnhiệmvaitrònàylàtrợgiúpngườikhác,chứkhôngphảilàcungcấp
nhữngdịchvụchuyênngành,làmramộtsảnphẩm,hayđónggópnhữngkiếnthứcchuyênngành.Vậyđâu
lànhữngđốitượngđượcxãhộihóađểtrởthànhnhữngngườitrợgiúp?Đươngnhiênđóchínhlàphụnữ.
TiếnsỹLoisJoy,mộtnhàkinhtếhọcvàmộtnhànghiêncứucủadiễnđànvềnănglựcphụnữtạiTrường
ĐạihọcYale,vừatiếnhànhmộtcuộcnghiêncứuvềnhữnglĩnhvựcnghềnghiệpmàphụnữvàđànônglựa
chọn.Bàđãtìmramộtsựkhácbiệtnhỏgiữanhữngtiêuchímàđànôngvàphụnữlựachọnkhicònhọc
đạihọc.Khácvới20nămvềtrước,phụnữngàynaychútâmhơnvàocáclĩnhvựckinhtế,khoahọc,toán
họcvàkỹthuật.Dùthựctếlàthếnhưngphụnữvàđànôngvẫntậptrungvàonhữngnghềnghiệpkhácnhau.
Năm1995sốphụnữchiếm93%trongtổngsốcácytá,84%trongtổngsốcácgiáoviêntiểuhọcvàgần
1%trongtổngsốcáckỹsư.Cũngtrongnămđó,phụnữvẫnchiếmsốđôngtrongnghềnghiệpvềvănphòng
vàdịchvụtrongkhiđànôngchiếmsốđôngtronglĩnhvựcsảnxuấtvàcácngànhnghềlaođộng.Sựphân
biệtnghềnghiệpnàylàmkhoảngcáchvềlươnggiữaphụnữvàđànôngcàngtănglên.
Vìthế,nếuhiệntạibạnđanglàmmộtcôngviệccóyêucầubằngcấp,hãynghĩxemliệunócómanglại
chobạnnguồnthunhậpvàcáchsốngmàbạnmuốnhaykhông.Cònnếubạnđãtốtnghiệpđạihọcthìkhông
phảilolắnggìcả.Khôngbaogiờlàquámuộnhoặcquásớmđểlựachọnmộtnghềnghiệpsẽđemlạicho
bạnsựthỏamãnvàmộtcuộcsốngmàbạnmongmuốn.Nhữngngườithayđổinghềnghiệpliêntụckhông
cònbịcoilànhữngngườikhôngổnđịnhhaykhôngđiđúnghướngnữa.Mọingườiđềumongmuốnmìnhsẽ
cóđượccôngviệcphongphúhơn.
Tấtcảnhữngđiềunàykhôngphảiđểámchỉrằngbạnkhôngthểgiàunếubạnlàmộtgiáoviên,một
ngườithamgiahoạtđộngxãhội,hoặcmộtytávìthựctếlàbạncóthể.Chỉlàbạnđangtiếndầntừngbước
vìbạnkhôngkiếmđượcnhiềutiềnnhưcácngànhnghềthuộclĩnhvựckinhtế,buônbán,sảnxuấthay
ngànhluật.Bạnkhôngquantâmđếnlĩnhvựcnàyư?Hayvìbạnđãchótgắnbóvớimộtnghềdịchvụ?Hãy
đểtôiđưaramộtvàiýkiếnvềcáchthứcgiúpbạnkếthợpđượclĩnhvựcmàbạnquantâmvớicôngviệc
đượctrảlươngcao.
BÍQUYẾTHÀNHĐỘNG
Từbỏquanniệmrằnglàmviệctốtvàcưxửđúngmựclàquantrọngnhất.Cóquánhiềuphụnữtin
rằngcáchduynhấtmàhọcóthểđónggópchoxãhộilàsốngtheohìnhtượngcủaMẹTeresa.Chẳngcó

gìlàtộilỗikhibạnkiếmtiềntừviệcphụcvụngườikháccả.Nếubạnđanglàmtronglĩnhvựcdịchvụ
màchưathấythỏamãnvớicuộcsống,hãychophépbảnthânmìnhkhámphánhữngthayđổi.Điềunày
cóthểrấtkhókhănvớibạn,nênbạnhãythamkhảoýkiếncủacácnhàtưvấnnghềnghiệptrướckhi
đưaralựachọn.
Khôngchophépbằngcấpxácđịnhtươnglaicủabạn.Nếubạnđãhọcchuyênngànhvănhọccổđiển
thìbạnvẫncóthểtrởthànhmộtTedTurner(1).Trênthựctế,lĩnhvựcchuyênmôncủaTedTurnerlà
nghiêncứuvềvănhóavàvănchươngHyLạpvàLaMãcổđại.VàCarlyFiorina-Giámđốcđiều
hànhcủaHewlett-Packardđãhọcchuyênngànhlịchsửvàtriếthọcđươngđại,diễnviênLisa
KudrowtheochuyênngànhsinhhọcvàJanetRenotheochuyênngànhhóahọc.Saumộtvàicôngviệc
đầutiêncủabạn,nhữngngườichủdoanhnghiệpsẽquantâmnhiềuhơntớinhữngkinhnghiệmmàbạn
đạtđượcởvịtrícôngviệccũhơnlànhữngthứmàbạnđãhọcđượctrongnhàtrường.


Sửdụngtiềncủabạnđểlàmviệctốt.Khitôiquábậnrộnvớicôngviệccủamìnhđếnmứckhôngcó
thờigianđểthựchiệnnhữnggìmìnhtintưởng,tôiđãcócảmgiáctộilỗi.Tôicảmthấytộilỗibởivì
tôiquábậnrộnkiếmtiềnmàkhôngdànhthờigianđểtạosựkhácbiệtchonhữngngườisốngkhổsở
hơntôi.Đólàsựănnăncủamộtphụnữtruyềnthống.Nhưngthayvìcốnghiếnthờigiancủamình,tôi
bắtđầudànhtặngnhữngcuốnsáchcủatôi,ủnghộtiềnchoquỹhọcbổngdànhchonhữnghọcsinhnữ
ngoạithànhvàgóptiềncứutế,thànhlậpnhữngcôngtycungcấpdịchvụchophụnữ.Tôicũngtổchức
cácchươngtrìnhđàotạotừthiệnvànhữngbuổinóichuyệnbấtcứkhinàocóthể.Nhữngphụnữgiàu
cócũngđónggópsốtiềnđángkểchocáchoạtđộngnày-mộtviệclàmcógiátrịngangvớiviệcdành
thờigianchohoạtđộngtừthiện.

eborahKolbvàJudithWilliams-tácgiảcủacuốnCuộcthỏathuậntrongbóngtối(Theshadow
negotiation)-dựđoánrằngphụnữbịmấtđi520.000đôlatrongsuốtquãngđờilàmviệccủahọ.
Mộttrongnhữnglýdodẫntớiviệcnàylàsựnhânnhượngkhinhậnlươngvớimộtlịchlàmviệc
linhhoạt,vànhưđãnóiđếntừtrướclàphụnữthíchcốnghiếnchonhữngtổchứcphilợinhuậnhơnlàlàm
việcchocáccôngtyđượctrảlươngcao.Côngviệccủatôiluônphảitiếpxúcvớinhiềuphụnữvàtôiluôn
nhìnthấytìnhcảnhnày.Phụnữthườngđượcgiaothêmnhiềuviệchayđượcchuyểnđếnmộtcôngviệcmới
vớilờihứahẹntănglương,nhưngkhoảntiềnđóthườngkhôngbaogiờtrởthànhthựctế.Tồitệhơn,họ

khôngbaogiờphànnànvềvấnđềnàyhayđàmphánđểđượctănglươngcả.Chúngtanênsửdụngnhiều
hơncâunóinổitiếngđượcCubaGoodingnhắcđinhắclạitrongbộphimJerryMaguire:“Hãytrảtiền
chotôi!”
Hầuhếtchúngtađềubiếtrằngsovớimộtđôlamỗingườiđànôngkiếmđược,phụnữchỉkiếmđược
77xu.Nhưngcómộtđiềumàchúngtachưađượcnghenhiều,đólàsựchênhlệchthậmchícònlớnhơnkhi
nóivềvấnđềlươngđốivớinhữngphụnữdamàu.Biểuđồsauđâysẽchobạnthấyrằngmứclươngcủa
nhữngphụnữMỹgốcPhivànhữngphụnữMỹLa-tinhíthơnnhiềusovớinhữngđồngnghiệpnữdatrắng
củahọ.Nếubạnthuộcvàomộttrongnhữngnhómnày,bạncầnphảibiếtgiátrịcủamìnhtrênthịtrườngvà
đàmphánvềmứclươnghiệntạivớichủdoanhnghiệphoặcnêntìmkiếmmộtngườichủsẽtrảchobạn
khoảnlươngmàbạnđángđượchưởng.
Bảngsosánhmứclương


(Đơnvị:đôla)

TôiđãrấtvuikhiđượcphỏngvấnTiếnsỹLisaBarron-trợlýchomộtgiáosưtrongcuộcnghiêncứu
vềnhữnghànhvicótổchứctạiKhoaQuảnlýcủaTrườngĐạihọcCalifornia,Irvine.Lisađãchođăng
mộtbàibáo:“Hãyhỏivàbạnsẽnhậnđược:Nhữngkhácbiệtvềgiớitínhtrongniềmtincủangười
đàmphánkhiđưaranhữngyêucầuchomộtmứclươngcaohơn”.Bàibáodựatrênmộtnghiêncứumà
côđãtiếnhànhvớinhữngsinhviênnamvànữtừmộttrườngđạihọccótiếngởMỹ.
Kịchbảnnàybaogồmtấtcảnhữngsinhviênđượcyêucầumứclương61.000đôlavàthưởng5.000
đôla.Ngườitanóivớihọrằngnhữngsinhviênkháctrongchươngtrìnhnàycũngnhậnđượccôngviệc
tươngtựởcôngtykhácvớimứclương67.000đôlavàmứcthưởng10.000đôla.Nhữngsinhviêntham
giavàocuộcnghiêncứuđượccungcấpcácthôngtinđểgiúphọkhôngchỉđàmphánvềlươngmàcònvề
việchoànchiphíđàotạovàcáckỳnghỉnữa.Cuốicùngthìcảphụnữvàđànôngđềuđàmphánnhiềuhơn
vềtiềnbạc,nhưngđànôngnhậnđượcmứccaohơnvìhọđềnghịmứccaohơn.Barronđãtìmrabốnđiểm
nổibậttừnghiêncứucủamình:
1. Sựtraoquyền:Đànôngcảmthấyhọcónhiềuquyềnhơnnhữngđồngnghiệpcủamìnhtrongcôngty,
trongkhiphụnữthìchorằngviệccóđượcnhữnggìmàcácđồngnghiệpkháccólàrấtcôngbằng.Nói
cáchkhác,đànôngmongmuốncóquyềnlựccònphụnữchỉcầnsựcôngbằng.

2. Giátrị:Đànôngluônđòihỏimứclươngcaohơnvìhọnghĩrằnghọđángđượcnhưthế.Nếumộtđồng
nghiệpnhậnđượcmứclương67.000đôlamộtnăm,đànôngsẽchorằnghọcầnđượctrảcaohơnbởi
vìhọxứngđáng.Phụnữthườngkhôngthoảimáikhiđềcậpđếnvấnđềgiátrị,họkhôngchorằngbản
thânhọcógiátrịcaohơnhoặckhôngthểxácđịnhđượcgiátrịcủamình.
3. Chứngtỏbảnthân:Nhữngphụnữthamgiacuộcnghiêncứuluôndodựkhiđòimứclươngcaohơn
trướckhihọcóthểchứngtỏlàmìnhđángđượchưởngmứclươngđó,trongkhiđànôngthườngsử
dụngnhữngkinhnghiệmtrongquákhứcủamìnhlànhântốđểyêucầumộtmứclươngcaohơn.
4. Nhữnghệquả:Hầuhếtđànôngvàphụnữđềucânnhắcnhữnghệquảkhiyêucầumứclươngcaohơn,
nhưngđànôngquantâmđếnviệccóthểphávỡmộtmốiquanhệhiệntạisẽkhiếnhọđaulòngcònphụ
nữthìlạilolắngnhiềuhơnvềviệcôngchủcủahọsẽnghĩxấuvềhọhoặcchorằnghọđangthamlam.
Tấtcảnhữngđiềunàycónghĩalàgì?Mộttrongnhữngđiềudễnhậnbiếtnhấtkhiếnphụnữngăncản
chínhmìnhtrởnêngiàucólàsựdodựkhiđòihỏinhữngthứhọmuốn,họcầnhayhọđángđượchưởng.
Barronđãđưaranhữngbíquyếthànhđộngtuyệtvờiđểgiảiquyếtvấnđềnày,vìthếbạnhãydànhthời


gianđọcnó.
BÍQUYẾTHÀNHĐỘNG
Barroncungcấpnhữnglờikhuyênkhôngchỉgiúpbạncóthểđàmphántiềnlương,màcòncóthểđàm
phánbấtcứviệcgì:
Thuthậpdữliệu.Khithamgiamộtcuộcđàmphánvềtiềnlương,hãythunhậpthậtnhiềuthôngtinvề
thịtrườnglaođộng,vềvịtrícôngviệccủabạnvàmứclương.Bạncóthểcóđượcnhữngtàiliệunày
từnhữngngườitiềnnhiệm,trênmạng,nơilàmviệchaynhữngtổchứcnhânsự.Hãycânnhắcviệcgọi
điệnchomộtaiđóởcôngtykháccócùngvịtrínhưbạnvàhỏinhữngcâunhư“Bạncóchorằng[một
sốtiềncụthể]làmứclươnghợplýchovịtrínàykhông?”Hãythậntrọngkhichỉnóichuyệnvớinhững
phụnữkhácvìhọluônđượctrảlươngthấphơnđànông!
Nắmrõquyềnlợicủamìnhtrongcôngviệc.Hãyghilạimộtdanhsáchnhữngthànhquảđạtđược
trongmộttuần(khôngphảilàhàngthánghayhàngnăm).Hãychúýđếnbấtkỳthứgìcóliênquanđến
tiền:Bạnđãkiếmđượcbaonhiêu?Tiếtkiệmđượcbaonhiêu?Chirabaonhiêu?Hãythảoluậnvới
ngườimàbạntintưởngđểngườiđócóthểđánhgiábạnvànhữngthànhquảcủabạnmộtcáchchính
xácnhất.Phụnữcóxuhướnglàmgiảmmứcđộquantrọngcủabảnthânkhinóivềnhữngthànhquảvà

đóchínhlàđiềulàmgiảmquyềnlợicủahọ.Nếubạnđangđịnhđàmphánvềlươngmàkhôngnghĩrằng
bạnđángđượchưởngmứclươngđó,bạnsẽvôtìnhtiếtlộnóquangônngữvàcửchỉcủamình.Hãy
tintưởngrằngbạnđángđượchưởngnhữnggìbạnyêucầu.
Đánhgiákỹnăngcủabạn.Kỹnăngcủabạncóởmứctrêntrungbìnhkhông?Bạncólàmđượcviệc
mànhữngngườikháctrongcùnglĩnhvựcchưalàmđượchaykhông?Bạncócácphẩmchất,kỹnăng,
kinhnghiệmđặcbiệtnàokhông?Bạnđãtừngquảnlýmộtngânquỹkhổnglồ?Bạnnóiđượctiếng
Nhật?Nếubạncónhữngkỹnăngtrênmứctrungbìnhhayđặcbiệtthìnênyêucầuđượctrảmứclương
caohơnsovớinhữngngườiđượctrảmứctrungbình.
Hãykháchquan.Cuộcđàmphánvềtiềnnênmangtínhkháchquan.Thayvìnói:“Tôiđãlàmviệc
chămchỉ”,hãynói:“Nămngoáitôiđãquảnlýmộtnhóm50ngườivàđãđưaramộtchiếnlượcmới
biếnnhữngthứkhôngcólợinhuậnthànhcólợinhuận”.Hãychuyểncáchnói:“Tôiđãchứngtỏđược
bảnthânmình”bằngviệctậptrungvàocácdữkiệnthựctế.Diễnđạtrõràngnhữngviệcbạnđãlàmtốt
hơn,nhanhhơn,tốnítchiphíhơn,ítmắclỗihơn,vàítkhókhănhơnngườikhác.Hãythoảimáikhinói
vềnhữngcốgắngmanglạithànhcôngcủabạn…vàđókhôngphảilàsựphôtrương.Nếubạnkhông
lêntiếng,mọingườisẽkhôngbiếtgiátrịcủabạn.

uyềnlợilaođộnglànhữngquyềnlợibạnđượchưởngcùngvớinhữngtrợcấpkháccủacôngtynhư
bảohiểmsứckhỏe,trợcấptainạn,nhữngkỳnghỉvàkếhoạchhưutrí.Nhữnglợiíchnàyđượcđưa
radựatrênchínhsáchcủacôngtyvàbạnchưachắcđãcókhảnăngđểgâyảnhhưởngđến.Vídụ,
bạncóthểcóquyềnđượcnghỉbatuầnvìbạnđãlàmviệctạimộtcôngtyđượcvàinămvàđượchưởng
quyềnlợiđó,nhưngbạnđãchuyểntớilàmởmộtcôngtykhácvàchỉđượchưởngkỳnghỉhaituầncho
nhữngnămlàmviệcđầutiên.Trongkhicáccôngtylớnthườngápdụngnhữngluậtlệcứngnhắcđốivớitất
cảcácnhânviênthìnhữngcôngtynhỏhơnlạisẵnsàngthỏathuậnvìquyềnlợicủanhânviên.Nếubỏqua


haykhôngyêucầunhữngquyềnlợivàlợiíchkhiđàmphánsẽkhiếnbạnkhôngđượchưởngnhữngquyền
lợichínhđáng,hoặcmấtđinhữngthứbạncóthểthỏathuậnđược.Nhữngkhoảnnàycóthểlàmtăngthêm
40%mứclươngcơbảncủabạn.
Mộtvàiquyềnlợilà:
Mộtchiếcxecủacôngty

Cácchươngtrìnhđàotạo
Khoảnthưởngthêm
Quyếtđịnhthăngchức
Hưởngchếđộthaisảnvàchămsócconcái
Thẻthànhviêncâulạcbộ
Chúýlàbạnđừngbaogiờđàmphánvềquyềnlợichođếnsaukhinhậnđượcmộtđềnghịtănglương.
Bởivìkhoảnlươngđócóthểrấthấpdẫnvàbạnsẽkhôngcầnthỏathuậnquánhiềuquyềnlợikhác.Nói
cáchkhác,nếukhoảnlươngquáthấpthìthậmchíbạncóthểkhôngcầnphảicânnhắcxemcóchấpnhận
côngviệckhông,lúcnàynhữngquyềnlợicóthểlàmcholờiđềnghịcủahọhấpdẫnhơn-đặcbiệtlàtrong
trườnghợpđólàlờimờitừôngchủmàbạnrấtmuốnlàmviệccùnghoặcnếuđólàcôngviệcbạnthậtsự
muốnlàm.
BÍQUYẾTHÀNHĐỘNG
Nhấnmạnhvàonhữngđiểmtíchcực.Hãyđểngườibạnđangđàmpháncùngbiếtđượcrằngbạnrất
vuivìlờiđềnghịcủaanhta/côtavàrằngbạnmongmuốncóthểthêmmộtvàiđiềuvàochínhsách
bồithường.
Bêncạnhnhữngquyềnlợiquantrọng,bạnhãyyêucầucóđượcnhữnglợiíchthiếtthựcnhấtvới
cuộcsốngcủabạn.Bạnkhôngmuốnđưaramộtdanhsáchdàinhữngmụccầnđàmphán,nhưngbạn
vẫnmuốncómộthoặchaiyêucầuthenchốtđểcómộtcuộcđàmphánthànhcôngvớiôngchủcủa
mình.
Tómtắtnhữngđiềuđãthỏathuậnbằngvănbản.Saukhiđãthỏathuậnthànhcông,hãygửitớiông
chủcủabạnmộtbứcthưbiểulộsựháohứccủabạnkhisắpbắtđầulàmviệcvớihọvàliệtkêlại
nhữngthỏathuậntàichínhgiữabạnvàphíacôngty.Bạnkhôngcầnphảiviếtnótheolốitàiliệupháp
luật,chỉcầnnóirằngbạnmuốnxácnhậnlạicáchhiểucủamìnhvềnhữngthỏathuậnđó.
Hãyyêucầucóthêmthờigiansuynghĩ.Việcthỏathuậnchomộtmứclươnghaynhữnglợiíchcóthể
giốngnhưthỏathuậnđểmuachiếcxehơimàbạnmơước.Mộtkhibạnđãthíchthậtsựrồithìkhócó
thểđưarathỏathuậntốtnhấtđược.Thayvìđồngývớibấtkỳlờiđềnghịnào,hãyyêucầuthờigian
suynghĩvềnó.Hãyxinlờikhuyêntừnhữngngườibạn,thựchiệnnhữngthaotáctìmkiếmthôngtin,
sauđóhãyquyếtđịnh.Vềlâuvềdài,bạnsẽkhôngbaogiờthấyhạnhphúcnếuphảilàmviệcdưới
quyềnmộtôngchủmàbạncholàkhôngđápứngđượcnhucầutàichínhcủabạn.

ailầmnàycómốitươngquanvới“biểnthủcôngquỹ”-mộtsailầmmàtôiđãđềcậpđếntrongcuốn
Phụnữthôngminhkhôngởgócvănphòng.Khikhôngliệtkêtừngkhoảnchiphínhỏcóthểkhiến
sếpbạnthấyphiền,bạndodựkhinộpmộtbảnbáocáochitiêu5đôlabạndùngđểcungcấpđồvăn
phòng,8đôlatiềntaxi,hay12đôlađểmuađồănnhẹchobuổihọpphòng.Nếutínhriêngra,từngkhoản
phíđósẽkhônglàmbạngiàulên(haynghèođi)được,nhưngnếubạncộngtổnglạitrongsuốtmộtnăm,
bạnsẽnhậnrađólàmộtkhoảntiềnkhálớn.ÔngDiTullioReiter-GiámđốccủacôngtyTimeFindersđã
phátbiểu:“Mỗimộtxubạnquênkhôngliệtkêlàmộtxubạnlãngphí.Tôithấyrằngnhữngngườitrìhoãn
việcnộpbảnbáocáochitiêuhàngtuầnhayhàngthángđangthựcsựphungphítiền.Càngmấtnhiềuthời
gianđểhoànthànhbảnbáocáothìsốtiềnbịmấtđicàngnhiều.Kiểutrìhoãnnàyrấtphổbiếnởnhững
ngườiluônđểbànlàmviệcvàvănphònglàmviệctrongtìnhtrạngbừabộn”.
Ngoàilýdothiếutổchức,nhiềuphụnữkhôngmuốnchinhữngkhoảnliênquanđếncôngviệcvìhọ
khôngmuốntạoraấntượngtiêucực,ngaycảkhiđólànhữngkhoảnchicầnthiết.Đànôngthìkhônghành
xửnhưvậy.Nóicáchkhác,họbiếtrõrằngnhữngchiphíđólàchiphíthuầncôngviệcvàkhôngbaogiờ
dodựkhisửdụngquỹphòng.
BÍQUYẾTHÀNHĐỘNG
Sắpxếpcáchóađơnliênquanđếncôngviệcvàomộtnơi.Việcnàycũngđơngiảnnhưgiữmộtfile
tàiliệutrênbàncủabạnvàđặttênchonólà“Hóađơn”.Mộtlầnmộttuần(hoặcthườngxuyênhơn),
hãyxemlạivícủabạnvàxếptấtcảnhữnghóađơnchivìmụcđíchcôngviệcvàofileđó.Việcnày
nhằmmụcđíchbạnsẽdànhthờigianđểlưutrữnhữngbáocáochitiêu.
Tạoramộtbảngexcelgiúpbạnlưugiữtấtcảnhữngkhoảnchitiêu.Sửdụngcácphânloạimà
côngtyđưarađểtheodõinhữngchiphí(vídụnhưănuốngvàgiảitrí,cungcấpđồvănphòng,
phươngtiệncôngtác),đểtạoramộtbảngexcelvànhậpcáckhoảnchiđó.Bạnchỉcầnlàmnómộtlần,
vìthếthờigianbạnbỏrahoàntoànxứngđáng.Sauđó,hàngtháng(hoặcthườngxuyênhơnnếucôngty
yêucầuthanhtoán)hãyấnđịnhthờigianđểchuyểnsốtiềntronghóađơnsangbảngexcel.
DiTullioReiterđãđưaranhữngbíquyếtđặcbiệtchonhữngngườihayphảiđicôngtácvàthường
xuyêngặpphảinhữngchiphíkhôngcóhóađơn.
Giữnhữngtàiliệuliênquantheotêncủachuyếncôngtáctrongtúiđựnghồsơ.Bằngcáchnày,
nhữnghóađơncóthểđượclưutrữcùngthẻtíndụnghoặcvítiền,nếuđólàmộtkhoảnchibằngtiền
mặt.

Khichuẩnbịkývàohóađơnthanhtoán,hãyviếtthêmmộtdòngthôngtinvàotờhóađơn.Vídụ,
khibạntrảphíđỗxe,bạnđượcđưachomộttờhóađơn(nếunhưbạnkhôngđượcđưathìhãyyêu
cầu).Hóađơnđókhôngphảnánhsốtiền“boa”màbạnđưachongườiphụcvụkhichuyểnxecủabạn
ra,vìthếbạnhãyviếtmộtdòngchúývềkhoảnchinàyvàotờhóađơn.Khibạntrảphòngởkháchsạn,
hãyviếtthêmvàotờhóađơnsốtiềnmàbạn“boa”chongườidọnphòng,sốtiềntrảchongườibảovệ
khunhàvìmộtdịchvụđặcbiệt,haysốtiềnbạnthưởngchongườikhuânváchànhlývìđãgọitaxi
giúpbạn.
Tậndụngnhữngcôngcụkỹthuậtchoviệctheodõichitiêu.PalmOnePDAscómộtphầnmềm


exceltíchhợptrênbảngtính.Nhữngkhoảnchitiêucóthểđượcnhậpvàonhữngcộtphùhợpkhichúng
đượctíchlũydần.Điềunàycũngcóthểtốthơnbởinhiềucôngtycónhữngbảnbáocáochitiêuđược
lậpbằngbảngtínhexcel.Cónghĩalàkhibạntrởvềtừchuyếndulịch,hãycoicấutrúcchitiêucủa
côngtylàmộtphầncủacáibánh-vàlàmộtphầnđãđượcchirangaysaukhiaiđótrởvề.

ặttráicủaviệclàmviệctrong“khuổchuột”làđángrabạnđượchưởngmộtcuộcsốngtốtđẹp
nhưnglạikhôngđược.Gầnđây,khitôiđếngặpbácsỹcủamình,côtađãhỏitôiđangviếtsáchgì
vàtôinóichocôtavềcuốnPhụnữthôngminhphảibiếttiêutiền.Côấyđãgậtđầuvànóirằng:
“Điềunàyhoàntoànđúngvớicácnữbácsỹ.Aicũngbiếtrằngchúngtôikiếmđượcíttiềnhơnđànông
mặcdùcũnglàmcôngviệcnhưnhau”.Nhậnđịnhcủacôtađãlàmtôingạcnhiên,vìthếtôiđãlàmmột
cuộcnghiêncứunhỏvềsựkhácbiệttrongthùlaogiữanhữngngườilàmtronglĩnhvựccótruyềnthống
đượctrảlươngcao.
Báocáodânsốvànhữngkhảosátvềcácbácsỹtrẻđãchỉrarằngbácsỹnamthựcsựkiếmđượcnhiều
tiềnhơnbácsỹnữ,đấylàchưakểđếnsựkhácbiệtvềsốgiờlàmviệc,lĩnhvựcchuyênngành,hoạtđộng
thựchànhvànhữngđặcđiểmkhácnữa.Tươngtựtheosốliệucủabảnđiềutradânsốgầnđây,cácnam
luậtsưkiếmđượcthùlaotrungbìnhlà90.000đôlatrongkhinữluậtsưchỉkiếmđược66.000đôla.
Córấtnhiềulýdodẫntớiviệcnày.Trongtrườnghợpnhữngnữbácsỹcóxuhướngdànhnhiềuthời
gianvớibệnhnhân,quantâmđếntìnhcảmvànhucầucủahọnhiềuhơnchứkhôngphảivấnđềbệnhlý.
Điềunàydẫnđếnkếtquảhọchỉgặpđượcmộtvàibệnhnhântrongmộtngàyvàthunhậpcủahọbịgiảm.
Tươngtự,bởihọchỉtậptrungvàochămsócbệnhnhân,họthườngkhôngchúýđếnchitiếtkinhdoanh

(giốngnhưviệcmãhóahayviếthóađơn)-nhữngthứcóthểlàmtăngthunhậpcủahọ.Cácnữluậtsưcũng
gặpphảitìnhtrạngtươngtựnhưvậy.Bởihọquáháohứccungcấpchokháchhàngcủamình“nhữnggiá
trị”,bảnthânhọphảichịuthiệtthòikhicầncânbằnggiữanhucầucủangườikhácvàphúclợitàichính
củachínhhọ.Kếtquảlà,nhữngngườiphụnữnàyphảilàmviệctrongnhiềugiờhơnnhưnglạikiếmđược
sốtiềníthơn.
Lãngphíthờigian,lãngphítiềnbạckhôngchỉxảyratrongnhữngnghềnghiệpnhưluậthayytế.Nó
xảyrađốivớitấtcảnhữngphụnữthuộctấtcảcáclĩnhvựckinhtếkhác.Từnhữngkếtoántrưởng-những
ngườikhôngnhậnđượckhoảnlươnglàmthêmgiờnhưnglạibịépbuộclàmviệcmuộnvìbịyêucầugiúp
đỡnhữngđồngnghiệpítkinhnghiệmhơnchođếnnhữngngườitrôngtrẻ-nhữngngườiphảiđợirấtlâuđể
bốmẹđếnđóntrẻvìhọđãbịkẹtlạiởmộtcuộchọp,phụnữđãlàmmấthàngnghìnđôlabởihọquásẵn
lòngchođithờigiancủamình.Nếubạncũnggặpphảivấnđềnày,tôikhuyênbạnnêntậndụngnhữngbí
quyếtdướiđây.
BÍQUYẾTHÀNHĐỘNG
Tạoramộtthờigianbiểu.Cómộtcâunóirằng:Côngviệcthườngbịkéodàinếubạncósẵnthời
gian.Hãyxácđịnhrõkhoảngthờigianbạngặpgỡbệnhnhân,kháchhàng,đồngnghiệpvàthânchủmà
vẫncóthểkiếmđượctiền.Việcđưaranhữngdịchvụcaocấpkhôngcónghĩalàbạnphảilãngphíthời
gianvàcủacảicủamình.Vấnđềkhôngphảilàthờigianbạnbỏramàlàchấtlượngthờigiantạonên
sựkhácbiệt.Nếucuộchẹncủabạnđượcchỉđịnhdiễnratrong30phút,hãythựchiệnnghiêmtúc.


Họccáchquảnlýcôngviệc.Bácsỹriêngcủatôiđãđềcậpđếnmộttrongnhữnglýdokhiếncôấy
khôngthểkiếmđượcnhiềutiềnnhưnhữngđồngnghiệpnamcùngphònglànhữngngườiđànôngnày
dànhthờigianđểghinhớtấtcảnhữngmãsốhóađơn.Vìthếhọcóthểdễdàngnộpmộttờhóađơnđể
nhậnđượcthanhtoánmộtcáchnhanhchóng,vàchắcchắnkhônggặpphảitrườnghợpđưaranhữngmã
sốsai.Côấycũngthừanhậnrấtthậtrằngcôấykhôngquensửdụngcácmãsốnhưđồngnghiệpcủa
mìnhbởicôấyđãchọncáchdànhthờigianchocácbệnhnhân,concáivàgiađìnhthayvìhọcthuộc
cácmãsố.
Theodõithờigianmanglạitiềnbạc.Khitôibắtđầuthànhlậpcôngtytưvấnriêng,cũnggiốngnhư
nhiềuphụnữkhác,tôiquábậnrộnvớiviệcgiúpđỡngườikhácmàthườngquêntổnghợpnhữnggiờ
làmviệctrongngàyhoặctrongtuầncóthểtínhthànhtiền.Tôichắcchắnmìnhđãbịmấthàngchục

nghìnđôla.Khôngthểnhưthếđược!Tôiđãbắtđầutheodõithờigiantôidànhchonhữngcuộcgọivà
nhữngcuộcgặpmặtđượctínhtiền.Vàsauđó,tôigửibảngtheodõicôngviệccủamìnhchongườiphụ
nữphụtráchthanhtoántrongvănphòngđểtôicóthểnhậnđượctiềnchodịchvụmìnhcungcấp-cũng
giốngnhưtôitrảtiềnchodịchvụcủanhữngngườikhác.

âylàmộtsailầmkhácmàtôiđãmắcphải.Mộttrongnhữnglýdokhiếntôikhôngtíchlũyđượctài
sảnnhưmongmuốntừđầulàvìtôiđãđểcảmxúcchiphốikếhoạchchitiêucủamình.Nhiều
ngườitrongvănphòngcủatôiđãdạytôihãycườithậttotrướcthựctếrằngcónhữngkháchhàng
màtôilàmviệctới15năm-nhữngngườitôicảmthấyrấthàilòngkhichỉlấymứcthùlaocũ-mứcthùlao
của15nămvềtrước!Tươngtự,mộtngườibạnlàbácsỹtrịliệuthườngnóivềsựmềmmỏngcủacôkhi
gặpkháchhàngchínhlàlýdokhiếncôkhôngthểtrởnêngiàucó.Trongmộtvàitrườnghợp,côấycòn
giảmchiphítheogiờđểkháchhàngcủamìnhcóthểtrảđủtiềnnhưngsauđócôpháthiệnralàvịkhách
hàngnàyvừamuamộtchiếcBMWmớihayngôinhàthứhaiởkhuvựcHamptons.Hoặccôđồngýnhận
tiềnchođếnkhikháchhàngnhậnđượctiềnbảohiểmcủaanhtachỉvìcômuốnanhtađượcđiềutrịtới
cùng.
Quácoitrọngnhữngmốiquanhệhoặcquáchânthànhmàthiếuđisựnhạybénvềkinhdoanhcóthể
làmbạnmấtđinhữngthứrấtcầnthiếtchochínhbảnthânbạn.Nếubạnsởhữumộtcửahàngvàbáncho
bạncủamìnhvớigiágốcthìchínhxáclàbạnđangbịmấttiền.Giágốccủamỗimặthàngchỉlàmộtphần
củagiábán.Thờigiansửdụngđểđimuahàngvàsốtiềndùngđểxâydựngmốiquanhệvớingườibánlà
nhữngthứbạnnêncânnhắctrướckhiđưaragiá.Tươngtựnhưvậy,nếubạncungcấpdịchvụtheogiờ,
kháchhàngkhôngchỉtrảchothờigianbạnbỏra.Nócònbaogồmsốnămbạnđượcđàotạovàsốnăm
kinhnghiệmđểtíchlũykiếnthứcvàkỹnănggiúpbạntrởthànhchuyêngiatronglĩnhvựcdịchvụđó.Bạn
đãđầutưchobảnthânmìnhnhưnglạicắtgiảmchiphíđểbùlạichokhoảnđầutưđó.Tôiđãhọcđược
mộtđiềurấtđauđớnrằngmộtphụnữkhôngthểtrởnêngiàucóbằngcáchhạthấpgiátrịcủamình.
BÍQUYẾTHÀNHĐỘNG
Hãytáchmìnhrakhỏinhữngcuộcthảoluậnvềchiphíhoặcgiácả.Tấtcảmọingườitrongvăn
phòngcủatôiđềubiếtrằngtôikhôngđángtintưởngđểđặtragiátrịchínhxácchonhữngdịchvụcủa
mìnhvànghiêmtúcthựchiệnnó.Vìthế,tôinóivớinhữngkháchhàngvềnhữngdựán,cáckhókhăn
trongcôngviệcvànhiềuthứkhácnữanhưnggiámđốcdịchvụkháchhàngcủatôilạichỉnóivềtiền.