Bài giảng Sinh lý bệnh tim mạch

SINH LÝ BỆNH TIM MẠCH
ThS.
 Vũ
 Bích
 Ngọc
 
 

 



 



Mục
 :êu
 
 
1.  Nêu cách phân loại suy tim
2.  Trình bày các biểu hiện chung và của mỗi loại
suy tim
3.  Trình bày các hậu quả của suy tim


Tham
 khảo
 
 
•  Sinh

 lý
 bệnh
 học,
 NXB
 Y
 học,
 2012
 


Giới
 thiệu
 chung
 
 


 
 

•  Bệnh tim mạch: tất cả các bệnh liên quan đến tim và
mạch máu
–  831.000 người tử vong/năm
–  2.500 người/ngày
–  1 người: mỗi 33 giây


Cardiovascular disease (CVD) deaths vs cancer deaths by age (United States: 2009).

Go A et al. Circulation 2013;127:e6-e245

Copyright © American Heart Association, Inc. All rights reserved.


Phân
 loại
 
Theo
 mức
 độ
 
 
• Suy
 độ
 I
 
• Suy
 độ
 II
 
• Suy
 độ
 III
 
 
• Suy
 độ
 IV
 

 
 

Theo
 phạm
 vi
 
 

Theo
 diễn
 biến
 
 

• Suy
 tuần
 hoàn
 
toàn
 thân
 
 
• Suy
 tuần
 hoàn
 
cơ
 quan
 

 

• Suy
 cấp
 [nh:
 
Đột
 ngột,
 diễn
 
:ến
 nhanh,
 
:m
 không
 
thích
 nghi
 kịp
 
 
 
• Suy
 mạn
 [nh:
 
suy
 dần,
 kéo
 

dài,
 :m
 có
 
thời
 gian
 thích
 
nghi
 
 

Theo
 cơ
 chế
 
 
• Suy
 tuần
 hoàn
 
do
 :m
 
 
• Suy
 tuần
 hoàn
 
do

 hệ
 mạch
 
 
• Suy
 tuần
 hoàn
 
do
 rối
 loạn
 
chức
 năng
 
ngoài
 tuần
 
hoàn
 
 
• Suy
 tuần
 hoàn
 
do
 yêu
 cầu
 
cấp

 máu
 quá
 
cao
 
 


Tăng
 nhịp
 

Dầy
 cơ
 
:m
 
 

Biện
 pháp
 
thích
 nghi
 
của
 :m
 
 

Dãn
 rộng
 
buồng
 
:m
 


Ưu
 thế
 của
 tăng
 nhịp
 
 

Hạn
 chế
 của
 sự
 tăng
 nhịp
 
 

Nhạy,
 hầu
 như
 ngay

 lập
  Tăng
 nhịp
 kéo
 dàià
 tâm
 trương
 ngắn
 lạià
 
tức
 khi
 nhu
 cầu
 máu
 cao
 
  thời
 gian
 mạch
 vành
 cấp
 máu
 nuôi
 :m
 

 
ngắnà
 thiếu

 oxy,
 chất
 dinh
 dưỡng,
 tăng
 acid
 
lac:c
 à
 enzyme
 LDH
 loại
 H
 nhanh
 bị
 bất
 
hoạt
 à
 suy
 :m
 
 
Tăng
 nhịp
 quá
 cao
 à
 tâm
 trương

 ngắnà
 
máu
 chưa
 đầy
 tâm
 thất
 đã
 phải
 bơmà
 giảm
 
lưu
 lượng
 
• 
• 
• 
• 

 

Trường
 hợp:
 bệnh
 lý,
 sinh
 lý
 
Người

 bình
 thường,
 nhịp
 :m:
 70,80à
 150
 
 
Người
 luyện
 tập
 tốt:
 50,
 60à
 180,
 200
 
Lưu
 lượng
 :m
 tăng
 tuyến
 [nh
 theo
 số
 nhịp
 
 

è

 Tăng
 khả
 năng
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
thích
 nghi
 của
 :m
 
 


•  Tình
 trạng
 tế

 
bào
 cơ
 :m
 dãn
 
ra
 dài
 hơn
 trước
 
•  Hệ
 quả
 
 

–  Dung
 [ch
 buồng
 
:m
 tăng
 lênà
 
chứa
 và
 bơm
 
thể
 [ch

 máu
 
nhiều
 hơn
 
 
–  Sợ
 cơ
 :m
 co
 lại
 
với
 lực
 mạnh
 
hơn
 à
 tâm
 thất
 
tống
 máu
 với
 
lực
 mạnh
 hơn
 

Ưu
 điểm
 
-­‐
 Lưu
 lượng
 :m
 tăng
 mà
 không
 cần
 tăng
 nhịp
 
Hạn
 chế
 
-­‐
 Sợi
 cơ
 :m
 biến
 dạng
 không
 hồi
 phụcà
 giảm/mất
 
trương
 lựcàsuy

 :m
 
 


WHO:
 thất
 trái
 và
 /hoặc
 phải
 phì
 đại,
 
thường
 không
 đối
 xứng
 và
 
 liên
 quan
 đến
 
vách
 ngăn.
 
Sợi
 cơ
 :m

 to
 ra
 (tăng
 đường
 kính)à
 vách
 
quả
 :m
 dầy
 lên
 (tăng
 khối
 lượng)
 

 
Gặp
 trong
 bệnh
 lý
 mạn
 [nh
 
è
 Thoái
 hoá
 cơ
 :m,
 mô

 xơ
 thay
 thế
 mô
 
:m,
 gánh
 nặng
 quá
 tải
 dồn
 lên
 tế
 bào
 sống
 

 
Ưu
 điểm
 
-­‐
 Giúp
 lượng
 máu
 bơm
 ra
 tăng
 lên
 với

 
áp
 lực
 cao
 hơn
 mà
 khôgn
 cần
 tăng
 nhịp
 
 
Hạn
 chế
 
-­‐
 Mật
 độ
 mao
 mạch
 rất
 thấp,
 nếu
 :m
 co
 bóp
 nhanh
 sẽ
 sớm
 gây

 thiếu
 máu
 cơ
 :m
 


•  Tình
 trạng
 :m
 
không
 đảm
 bảo
 
được
 nhu
 cầu
 
cung
 cấp
 máu
 
cho
 cơ
 thể
 
 
•  Hậu
 quả:

 lan
 tới
 
hệ
 mạch
 à
 suy
 
tuần
 hoàn
 
chung
 


•  Mảng
 xơ
 vữa
 làm
 lòng
 mạch
 
hẹp
 hơn;
 
•  Mạch
 nhánh
 tân
 tạo
 có

 khả
 
năng
 hình
 thành
 
•  Xảy
 ra
 nhanh
 hơn
 nếu
 có
 
huyết
 khối
 
 
•  Thường
 xảy
 ra
 gần
 nhánh
 
chính
 của
 động
 mạch
 vành
 
 

 
 

Hẹp
 tắc,
 co
 thắt,
 nhồi
 máu
 cơ
 :m
 
 


•  Tắc
 đột
 ngột
 nhánh
 lớn:
 
mạch
 nối
 thông
 phía
 dưới
 
dãn
 ra
 nhanh

 
•  Đáp
 ứng
 được
 50%
 nhu
 cầu
 
tối
 thiểu
 về
 oxy
 
 


Nhồi
 máu
 cơ
 :m
 
 
 
•  Một
 phần
 cơ
 quan
 bị
 hoại
 tử

 do
 ngưng
 trệ
 
tuần
 hoàn
 động
 mạch.
 
•  Xảy
 ra
 ở
 khu
 vực
 khó
 hình
 thành
 tuần
 hoàn
 
bàng
 hệ
 


Nguyên
 nhân
 –
 cơ
 chế

 chết
 
• 
• 
• 
• 

Do
 vỡ
 :m
 
 
Do
 sốc
 :m
 
Tích
 đọng
 máu
 trong
 hệ
 •nh
 mạch
 
 
 
Rung
 :m
 
 

Vỡ
 :m
 
• 
• 
• 
• 

Hiếm
 gặp
 
 
Có
 thể
 sau
 đột
 quỵ
 vài
 giờ
 đến
 vài
 ngày
 
 
Do
 vùng
 hoại
 tử

 lướn,
 vách
 :m
 mỏng
 và
 yếu
 
 
Gặp
 ở
 bệnh
 nhân
 nhồi
 máu
 rộng,
 cao
 huyết
 áp
 


Sốc
 :m
 
 
 
• 
 cơ
 :m
 không

 có
 khả
 năng
 bơm
 máu
 ở
 mức
 tối
 
thiểu
 (cho
 não)
 
•  Số
 lượng
 cơ
 :m
 chết
 không
 lớn,
 sợi
 còn
 sống
 
không
 hoạt
 động
 chức
 năng
 

•  Xảy
 ra
 nếu
 >40%
 số
 tế
 bào
 tâm
 thất
 không
 
hoạt
 động
 chức
 năng
 
 
•  Tử
 vong
 đến
 85%
 


Tích
 đọng
 máu
 ở
 hệ
 •nh

 mạch
 
•  Tim
 không
 còn
 khả
 năng
 nhận
 máu
 từ
 •nh
 
mạch
 trở
 về
 
•  Gặp
 ở
 •nh
 mạch
 phổi
 hoặc
 •nh
 mạch
 đại
 tuần
 
hoàn
 
•  Áp

 lực
 ở
 mao
 mạch,
 •nh
 mạch,
 tâm
 nhĩ
 tăng
 
cao
 
•  Phù
 phổi,
 chết
 sau
 vài
 giờ
 hoặc
 vài
 ngày
 


Rung
 :m
 
•  Gặp
 trong
 nhồi

 máu
 cơ
 :m
 
•  Do
 thiếu
 máu
 đột
 ngột
 nên
 tế
 bào
 cơ
 :m
 
không
 còn
 khả
 năng
 tái
 phân
 cựcè
 mặt
 ngoài
 
tế
 bào
 mang
 điện
 âmè

 dòng
 điện
 đi
 từ
 vùng
 
tổn
 thương
 đến
 vùng
 bình
 thườngè
 rung
 :m
 


Giai
 đoạn
 phục
 hồi
 
•  Vùng
 tổn
 thương
 nhỏ:
 
 
–  số
 tế

 bào
 chết
 ít,
 chủ
 yếu
 là
 tế
 bào
 ngưng
 hẳn
 chức
 
năng
 
–  có
 thể
 tự
 phục
 hồi
 nhờ
 nằm
 nghỉ
 tuyệt
 đối
 

•  Vùng
 tổn
 thương
 rộng

 
–  Khối
 tế
 bào
 trung
 tâm
 chết
 do
 thiếu
 oxy
 nặng
 
–  Tế
 bào
 quanh
 đó
 không
 chết
 nhưng
 ngừng
 hoạt
 động
 
chức
 năng
 
 
–  Vành
 ngoài
 cùng

 tế
 bào
 hoạt
 động
 chức
 năng
 một
 
phần
 
 


Quy
 trình
 phục
 hồi
 
 
•  Thay
 thế
 tế
 bào
 chết
 bằng
 mô
 sẹo
 
•  Thu
 hẹp

 vùng
 không
 hoạt
 động
 
 
•  Tế
 bào
 còn
 sống
 phì
 đạiè
 Bù
 đắp
 chức
 năng
 


Tim
 bị
 quá
 tải
 kéo
 dài
 

Tim
 bị
 ngộ

 độc
 

Do
 mạch:
 suy
 mạch,
 
tụt
 huyết
 áp,
 giảm
 
khối
 lượng
 tuần
 hoàn
 
trong
 mất
 máu
 cấp
 
 

Nguyên
 nhân
 ngoài
 
:m

 mạch:
 bệnh
 nội
 
:ết,
 sốt
 cao
 


Suy
 :m
 do
 quá
 tải
 thể
 [ch
 
•  Hở
 van
 :m:
 máu
 từ
 tâm
 thất
 trở
 lại
 tâm
 nhĩ
 è

 
TTT
 phải
 dùng
 nhiều
 năng
 lượng
 hơn
 để
 cấp
 máu
 
nuôi
 cơ
 thể
 
 
•  Đòi
 hỏi
 tăng
 26-­‐30%
 năng
 lượng
 để
 bơm
 số
 máu
 
gấp
 đôi

 bình
 thường
 
 
•  Tim
 chậm
 suy,
 cơ
 chế
 thích
 nghi
 kịp
 hình
 thành
 
đủ
 
•  Gặp
 khi:
 lao
 động
 quá
 sức,
 ưu
 năng
 tuyến
 giáp,
 
sốt
 cao,

 kéo
 dài,
 thiếu
 máu
 nặng
 và
 kéo
 dài,
 hở
 
van…