Báo cáo kết quả nghiên cứu thiết kế, chế tạo bộ nguồn sáng và camera ứng dụng vào giảng dạy, thăm khám, chẩn đoán và điều trị phẫu thuật nội soi trong tai mũi họng

BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU THIẾT KẾ,
CHẾ TẠO BỘ NGUỒN SÁNG VÀ CAMERA ỨNG DỤNG
VÀO GIẢNG DẠY, THĂM KHÁM, CHẨN ĐOÁN
VÀ ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT NỘI SOI TRONG TAI MŨI HỌNG
Lê Thanh Hải , Trần Duy Ninh và cộng sự*

TÓM TẮT
Nội soi thăm khám, chẩn đoán và điều trò và giảng dạy trong chuyên ngành Tai mũi họng là một
nhu cầu rất cần thiết ở mọi cơ sở Y tế. Tuy nhiên thực trạng nước ta hiện nay thiết bò này hoàn toàn phải
nhập ngoại với giá đắt, điều đó chỉ đáp ứng được cho các trung tâm y tế lớn. Xuất phát từ hoàn cảnh và
nhu cầu thực tế trên: Chúng tôi đã nghiên cứu thiết kế, chế tạo và đã đưa vào sử dụng nguồn sáng,
camera (thay thế thiết bò nhập ngoại) trong chẩn đoán điều trò đạt chất lượng tốát, giá thành rẻ, với số
lượng đủ để có thể đáp ứng nhu cầu sử dụng cho mọi tuyến Y tế cơ sở.

SUMMARY
RESULTS OF APPLICATION OF SELF-MANUFACTURED LIGHT SOURCE
AND DIGITAL CAMERA SYSTEMS IN OTOLARYNGOLOGIC EXAMINATION
AND ENDOSCOPIC SURGERY
Le Thanh Hai,Tran Duy Ninh, et al.
* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 150 – 153

Endoscopic otolaryngologic examination and surgery are increasingly in need at medical centres.
Nevertheless, endoscopic instruments used in our country are those imported at high price from overseas,
which only major medical centres can afford. Therefore, we have designed, manufactured and applied
our self-made light source and digital camera systems in ENT examination and treatment. Our
instruments possess professional quality, have affordable price and can be provided enough for the
requirements of all levels of medical network in Vietnam.

ĐẶT VẤN ĐỀ
Việc ứng dụng nội soi trong khám, chẩn đoán và
điều trò bệnh tai mũi họng đang là một xu thế và

cũng là nhu cầu tất yếu của ngành tai mũi họng nước
ta và trên thế giới. Việc thăm khám TMH dùng đèn
Clar rất khó khăn trong công tác giảng dạy lâm sàng
TMH, Ứng dụng của nội soi truyền hình trong giảng
dạy tai mũi họng là một bước tiến quan trọng nhằm
nâng cao chất lượng giảng dạy lâm sàng. Tuy nhiên,
ở nước ta hiện nay các phương tiện hiện đại này hoàn
toàn là nhập ngoại rất đắt tiền và chỉ các cơ sở Y tế
lớn mới có thể đầu tư và khấu hao được, mặt khác
việc sửa chữa, bảo trì sau bảo hành là việc rất khó
* Trường Đại Học Y Thái Ngun
R

150

khăn. Vì vậy việc nghiên cứu, thiết kế và chế tạo các
thiết bò, từng bước thay thế việc nhập ngoại, với chất
lượng tốt, giá thành rẻ phục vụ cho giảng dạy, thăm
khám, chẩn đoán, điều trò phẫu thuật là việc làm cần
thiết và đáng được quan tâm. Xuất phát trước hết từ
nhu cầu thực tế của nhà trường, các thầy thuốc khám
chữa bệnh Tai mũi họng và từ lợi ích của bệnh nhân.
Chúng tôi tiến hành đề tài: Nghiên cứu sản xuất bộ
nguồn sáng và Camera là hai thiết bò chủ yếu trong
bộ nội soi nhằm đạt được các mục tiêu sau:
1. Tự thiết kế và sản xuất được bộ nguồn sáng
và Camera.
2. Đánh giá kết quả ứng dụng bộ nguồn sáng và
camera tự chế trong thăm khám, chẩn đoán, điều trò

Nghiên cứu Y học

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 9 * Phụ bản của Số 1 * 2005

2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Thiết bò nghiên cứu
Nguồn sáng lạnh và Camera
Tính năng cần thiết – tiêu chuẩn

Nguồn sáng lạnh
Đèn: Halogen 10v 100W, 15v 150W, 24v 250W
Gọn
An toàn tuyệt đối
Nối được với nhiều loại ống dẫn sáng khác nhau
Camera
Hình ảnh trung thực, độ phân giải cao.
Gọn
Nhẹ
Chắc chắn
Có thể kết nối với máy in, máy thu hình video,
máy vi tính để phục vụ cho việc lưu trữ
Đáp ứng được các biện pháp vô trùng
Tiến hành nghiên cứu
Thiết kế

nhẹ. Sử dụng công nghệ mạ và công nghệ nhuộm
kim loại để tăng khả năng chòu hoá chất đáp ứng
được với hoá chất vô khuẩn. Mắt cảm nhận CCD và
bo mạch vi xử lý được nhập ngoại. Hệ thống thấu

kính được chế tạo đặc biệt chốn
â g quang sai tốt cho
hình ảnh trung thực và chống mốc tốt phù hợp với
điều kiện khí hậu của nước ta.
Tổng số chi tiết được thiết kế và lắp đặt cho bộ
nguồn sáng và CAMERA là 139.
- Toàn bộ sau khi lắp đặt hoàn chỉnh được kiểm
tra an toàn và kiểm tra chất lượng trước khi đưa vào
sử dụng.
Ứng dụng

Bộ nguồn sáng và CAMERA liên hợp được ứng
dụng trong giảng dạy, thăm khám, chẩn đoán và điều
trò phẫu thuật trong tai mũi họng.

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Trong suốt hơn 12 tháng, chúng tôi đã thiết kế và
ứng dụng sản xuất được bộ nguồn sáng và camera
như sau:
Nguồn sáng
Chúng tôi đã thiết kế và chế tạo hai kiểu nguồn
sáng VH1 (T), VH2 (P):

Dựa trên yêu cầu trên: Chúng tôi thiết kế bộ
nguồn sáng và camera trên bằng máy tính sử dụng
phần mềm AUTO CAD, COREL 10.0, Mặt máy thiết
kế bằng phần mềm PHOTO SHOP 7.0.
Chế tạo

- Dựa vào bản thiết kế chúng tôi thuê chế tạo

từng phần và tự mình lắp đặt.
- Vật liệu
â :
+ Với nguồn sáng chúng tôi sử dụng vật liệu chủ
yếu sản xuất trong nước như biến áp cách ly an toàn
của LIOA, Vỏ kim loại sơn tónh điện, chòu nhiệt tốt.
Bóng đèn có thể sử dụng 3 loại bóng đèn liền choá
hiệu PHILIP 12v 100W, 15v 150W và 24v 250W.
Đường tiếp đất an toàn được thiết kế thuận tiện cho
việc lắp đặt và bắt buộc phải nối tiếp đất khi sử dụng.
+ Với CAMERA chúng tôi sử dụng hợp kim nhẹ
chế tạo phần cơ khí để đảm bảo tính vững chắc và

Hình 1: Nguồn sáng VH1 và VH2

151


Nguồn sáng được thiết kế với các đặc tính kỹ
thuật:
+ Biến áp cấp nguồn: Chúng tôi thiết kế và đặt
công ty LIOA sản xuất theo đúng yêu cầu kỹ thuật, với
các đầu ra có thể sử dụng nhiều loại bóng đèn khác
nhau như: 12V 100W, 15V 150W, 24V 250W.
+ Hệ thống thay đổi cường độ sáng (level) được
thiết kế riêng biệt, đơn giản và hiệu quả.

+ Sử dụng bóng đèn chuẩn HALOGEN Philip
24V 250W (có thể sử dụng loại bóng đèn khác như
12v 100 W, 15v 150W) đảm bảo độ bền và luôn đủ

sáng đối với mọi loại optic và dây dẫn sáng.
Camera
Camera được thiết kế với các đặc tính kỹ thuật
sau đây:

+ Hệ thống làm mát bao gồm lá chắn nhiệt,
cánh tản nhiệt và quạt thông gió đẩy kéo cho phép
nguồn sáng vận hành êm, tăng độ bền và tính ổn
đònh cao.

Hình 3 Camera VH
+ Toàn bộ phần đầu, thân camera được chế tạo
bằng hợp kim nhôm mạ hoặc nhuộm cho trọng
lượng nhẹ và vững trãi.
+ Phần đầu Aldapter được gắn liền với phần
thân camera tạo nên sự chắc chắn. Hệ thống thấu
kính kép được chế tạo đặc biệt có tráng lớp lọc màu,
chống mốc tốt cả trong điều kiện khí hậu nóng và
ẩm, cho hình ảnh trung thực, rõ nét. Hệ thống thấu
kính này được gắn chắc trong hệ thống FOCUS. Cho
phép chống nước khi sát trùng bên ngoài camera.
+ Hệ thống kẹp giữ Optic được thiết kế ba điểm
kẹp tự kéo liên tục.
+ Camera: Chúng tôi sử dụng loại camera ngoại
nhập thế hệ 5. Độ phân giải 640/480, tự động cân
bằng trắng và tự động cân bằng màu.

+ Hệ thống cấp nguồn và trao đổi tín hiệu AV
cho Camera được thiết kế luôn cùng với nguồn sáng
tạo nên một bộ nguồn sáng và camera liên hợp rất

tiện dụng cho việc vận hành và giản tiện thao tác.

+ Bộ nguồn sáng và camera liên hợp VH1, VH2
được sử dụng với các loại optic và ống dẫn sáng khác
nhau đều cho chất lượng hình ảnh khá tốt. Nó có thể
kết nối với monitor chuyên dụng hoặc nếu không có
điều kiện thì có thể các loại tivi dân dụng để thay thế.
Nên dùng với tivi SONY 14 inch phẳng vì chất lượng
hình ảnh tốt. Bộ nguồn sáng và camera này đã được
thiết kế bộ phận tiếp đất đảm bảo an toàn tuyệt đối
trong quá trình vận hành.

+ Hệ thống an toàn: tiếp đất và cách điện tốt,
đảm bảo.

Đặc biệt với hệ thống này có thể kết nối với máy
tính để lưu trữ hình ảnh hoặc in ảnh dễ dàng qua

Hình 2: Cấu tạo bên trong nguồn sáng VH1 và VH2

152


Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 9 * Phụ bản của Số 1 * 2005

Nghiên cứu Y học

BÀN LUẬN
Trên thực tế sau hơn 1 năm sử dụng trên 50 bộ
nguồn sáng và camera này để khám, chẩn đoán,

phục vụ giảng dạy và phẫu thuật nội soi chức năng
mũi xoang, chúng tôi đã nhận thấy có những ưu và
nhược điểm sau:
Bảng 1: So sánh một số thông số kỹ thuật giữa bộ tự
chế và bộ ngoại nhập

Chất
lượng
hình
ảnh

Nội dung so sánh
Độ sắc nét
Độ bão hoà màu
Độ chói
Cân bằng màu khi khám
thông thường
Cân bằng màu khi cầm
máu mũi
Vật tư thay thế

Chi phí đầu tư

Bộ tự chế Bộ nhập ngoại
Tương đương Tương đương
Tương đương Tương đương
Tương đương Tương đương
Tương đương Tương đương
Hơi sậm màu

Màu tươi

Dễ tìm, dễ Phải thay đúng
thay thế do có tiêu chuẩn của
sẵn ngoài thò hãng, nhiều khi
trường
không có sẵn.
Sử dụng bộ tự chế chi phí
giảm từ 5 đến 20 lần

- Chất lượng hình ảnh sắc nét, kết cấu chắc chắn,
gọn nhẹ, vận hành đơn giản, đáp ứng được nguyên
tắc vô khuẩn.

- Tính ưu việt hơn hẳn của camera tự chế là tự
động cân bằng trắng và cân bằng màu làm giản
tiện tối đa thao tác cho người sử dụng, đảm bảo
cho phẫu thuật viên luôn có được hình ảnh trung
thực và cũng tăng cường thêm được tính vô khuẩn
trong khi phẫu thuật.
- So với nguồn sáng và camera ngoại nhập
(bảng 1) thì chất lượng ảnh của bộ tự chế gần như
tương đương nhưng chi phí đầu tư ban đầu thấp
hơn từ 5 đến 20 lần và trong thời gian sử dụng việc
thay thế các linh kiện rất đơn giản và nhanh chóng
do tất cả các vật liệu đều có sẵn ở trong nước với
chi phí hợp lý.

KẾT LUẬN
Ý tưởng thiết kế, chế tạo từng bước các thiết bò

trong nội soi là cần thiết và phù hợp với điều kiện,
hoàn cảnh của nước ta hiện nay.
Việc thiết kế, chế tạo đã được thực thi và thành
công.
Sử dụng camera và nguồn sáng tự chế VH1,
VH2 đem lại hiệu quả tốt trong giảng dạy và khám
chữa bệnh cũng như hiệu quả kinh tế: Giảm chi phí
cho các nhà đầu tư, giảm bớt khó khăn cho các bác só
lâm sàng và giảm chi phí cho bệnh nhân.

153