Bài giảng Bất thường về số lượng, kích thước và hình thể răng - Nguyễn Thái Hoàng

Bất thường về số lượng, kích thước và hình thể
răng

Nguyễn Thái Hoàng
ĐH Y Hà Nội khóa
2012 - 2018


A - Bất thường về số lượng
-

Những thay đổi về số lượng răng phát sinh từ giai đoạn khởi đầu hay
giai đoạn lá răng bao gồm:
+ Sự hủy hoại lá răng
+ Lá răng hoạt động quá mức


1) Thiếu răng


1) Thiếu răng
Ø

Chia làm 3 mức:

•

Không răng : hoàn toàn không có sự phát triển của răng ở một hoặc hai
hàm. Có thể xảy ra ở cả 2 hệ răng (hiếm gặp) hoặc xảy ra ở hệ răng
vĩnh viễn

•

Thiếu ít răng : ít khi gặp ở hệ răng sữa, nếu có thì thường thiếu ở răng
hàm trên. Ở hàm răng vĩnh viễn thường gặp nhất là thiếu răng hàm lớn
thứ 3.

•

Thiếu nhiều răng : khi thiếu nhiều hơn 6 rang. Với bệnh nhân thiếu rang
ở hàm rang sữa thì 30->50% sẽ thiếu rang ở hàm rang vĩnh viễn.


1) Thiếu răng
Ø

Nguyên nhân :

Nếu thiếu rang đơn độc, nguyên nhân thường không rõ rang (do di
truyền hoặc tác động của môi trường trong quá trình phát triển)
Thiếu rang thường liên quan đến những trẻ đa sinh, nhẹ cân khi sinh,
mẹ lớn tuổi, mắc bệnh rubella,…


1) Thiếu răng
Ø

Một số bệnh lý gây thiếu răng :

•

Bệnh loạn sản ngoại bì: BN thiếu nhiều răng, các rang còn lại thường
nhỏ, hình nón và chậm mọc

•

Hội chứng Down: thiếu nhiều rang

•

Đột biến gen MSX1 trên NST số 4: thường thiếu rang 5 và rang 8

•

Đột biến gen PAX9 trên NST số 14: thường thiếu rang hàm lớn

•

Bệnh khe hở môi, vòm miệng: rang cửa bên hàm trên thiếu hoặc nhỏ


Thiếu răng do loạn sản ngoại bì


Thiếu răng do loạn sản ngoại bì


Điều trị thiếu răng
Ø

Không rang: phục hình tháo lắp toàn bộ hàm. Khi trưởng thành phục

hình tháo lắp có thể nâng đỡ bằng các implant

Ø

Thiếu nhiều rang: phục hình tháo lắp bán phần, có thể nâng đỡ bằng
implant. Có thể phục hình cố định như implant, cầu rang.

Ø

Thiếu ít rang: tùy theo trường hợp, phục hình hoặc chỉnh răng


Điều trị thiếu răng


2) Thừa răng


2) Thừa răng
Ø

Đặc điểm:

-

Xảy ra với tỷ lệ 0,2 -> 0,8% ở hàm rang sữa và 1,5 -> 3% ở hàm rang
vĩnh viễn

-

Tỷ lệ nam/nữ = 2/1, HT/HD = 5/1

-

Thường xuất hiện nhiều nhất ở kẽ 2 rang cửa hàm trên, sau đó đến
vùng rang hàm. Có khi xuất hiện đối xứng hai bên cung hàm

-

Hình dạng có thể bình thường nhưng đa số là nhỏ, dị dạng, hình chóp
nón hay hình củ

-

Bn có rang thừa ở hàm răng sữa thì 30 -> 50% có rang thừa ở hàm rang
vĩnh viễn


2) Thừa răng
Ø

Nguyên nhân :

-

Do sự tang trưởng quá mức của lá rang hoặc do sự dài ra của lá rang

-

Do sự phân đôi của một mầm rang bình thường

+Phân chia đồng đều --> rang thừa có hình dáng bình thường
+Phân chia không đồng đều  rang thừa có hình dáng bất thường


Hình ảnh rang thừa thông thường


Hình ảnh rang thừa thông thường


Một số hình ảnh rang thừa thông
thường


Một số hình ảnh rang thừa thông
thường


Một số hình ảnh rang thừa thông
thường


Một số hình ảnh rang thừa do u răng


Một số hình ảnh rang thừa do u răng


Một số hình ảnh rang thừa do u răng

Điều trị rang thừa
-

Nên sớm nhổ bỏ vì thường gây mất thẩm mỹ, cản trở khớp cắn, khó làm
sạch. Sau đó nếu cần thì tiếp tục điều trị chỉnh nha

-

Nếu rang thừa không gây mất thẩm mỹ, không cản trở khớp cắn và
không ảnh hưởng đến rang khác  có thể giữ lại


B – Bất thường về kích thước
Ø

Là những rang có kích thước to hoặc nhỏ hơn bình thường. Kèm theo
thân rang to, nhỏ là các chân rang to hơn hoặc nhỏ hơn tương ứng


1) Răng to


1) Răng to
Ø

Đặc điểm:
+Có thể xảy ra trên toàn bộ cung hàm hoặc trên vài răng

+Thường gặp nhất ở răng cửa giữa vĩnh viễn hàm trên, tiếp đó là

răng hàm nhỏ thứ hai hàm dưới
Ø

Nguyên nhân: do di truyền hoặc môi trường gây nên sự dính nhau của
hai mầm răng hoặc sự phân đoi bất thường của một mầm răng