Bài giảng Chương 6: Tổ chức và thể chế quản lý nước ở Việt Nam

Chý õng 6
T ch c và th ch qu n lý ný c
Vi t Nam


1. Khung th ch cho qu n lý ný c
n

bao g m các quy t c thành l p, các
ngh nh, các hý ng d n th c hi n
và s p x p t ch c đ t o ra các c u
trúc cho các ho t đ ng c a con ngý i
liên quan ð n QLTNN


Khung th ch cho qu n lý ný c
n

Các chính sách:
– Chính sách TNN qu c gia
– Chính sách c a chính quy n đ a phýõng
– Chính sách c a cõ quan/t ch c

n

Các lu t pháp:
–
–

Đi u lu t chính th c, quy đ nh và th t c
Các quy đ nh không chính th c, ngh nh và

th c hi n
– Các quy đ nh n i b c a các t ch c
n

Các s p x p hành chính:
–
–

S
S

px
px

p
p

m
m

c chính sách cho QLTNN
c th c thi cho QL phân ph i ný c

ng d n


Các thành ph n th ch
ný c LVS
PHÁP LU T V
C

• Quy n s d ng ný c
•
nh gi i quy t xung đ t
•
nh v ki m toán
•
nh v trách nhi m
• S tham gia c a các thành ph n
•
u hành

CÁC CHÍNH SÁCH V
C
• Chính sách ý u tiên dùng ný c
• Tiêu chu n l a ch n d án
• Giá
c và thu h i v n
• Phân ph i và chuy n ný c
• S tham gia c a ngý i dùng
• K t n i v i chính sách KT khác

H TH NG QU N LÝ NÝ C
• H th ng t ch c qu n lý
• Ngu n nhân l c
• Các cõ ch tài chính và ki m toán
• H th ng thu phí s d ng ný c
•
u hành
• Qu n lý thông tin, nghiên c u

CÁC Y U T TÁC Đ NG T I
TH CH QU N LÝ NÝ C

H th ng chính tr

TH CH QU N LÝ NÝ
LÝ U V C SÔNG
•Các chính sách v
•Lu t pháp v
c

C

c

Khung lu t pháp

•Các t ch c liên quan ð n TNN
•Các quy t c n i b
•Các quy t c v n hành
•Các quy t c s d ng ný c
•Th c hành phân ph i ný c

Các đi u ki n xã h i,
văn hóa, truy n th ng

•Qu n lý ngu n
•Qu n lý d ch v cung c p ný c

Chính sách KT QG

Ngu n tài nguyên v t lý

Th c hi n m t cách hi u qu ,
công b ng và b n v ng


2. C i ti n và phát tri n th ch
n

n
n

C i ti n và ph át tri n th ch , chính sách
QL ný c LVS là m t trong nh ng yêu c u
và n i dung thi t y u c n ph i th c hi n đ
t o cõ s pháp lý cho vi c chuy n d n t
QL ný c truy n th ng sang QL ný c m t
cách t ng h p
Quá trình này c n th c hi n trong m t ti n
trình lâu dài
Ph i phù h p v i đi u ki n tài nguyên, kinh
t xã h i c a lýu v c


Sõ ð l ng ghép v th ch th c thi
trong QL ný c

Th c hi n

qu n lý
Các quy t c n i b c a
các t ch c liên quan ð n ný c
trên lý u v c sông
Các T ch c/cõ quan
liên quan ð n ný c
trên lý u v c sông
Các T ch c/cõ quan liên quan ð n ný c
Các chính sách và lu t pháp liên quan ð n ný c
Chính sách và lu t pháp tài nguyên ný c qu c gia


N i dung
n

n

C ng c và phát tri n các cõ quan
cung c p các d ch v v
c
Nghiên c u và xây d ng các quy t c
– Quy t c qu n lý v n hành các công trình
– Quy t c qu n lý s d ng ný c
– Quy t c phân ph i ný c và chuy n ný c
–…


Đánh giá
c
th ch hi n t i

Có

Phù h p?

Đ yđ ?

Không

Có

Không

Ðý a ra yêu c u
phát tri n th ch

Ðý a ra yêu c u
phát tri n th ch

Thi t k khung th ch
• Chính sách
• Lu t pháp và th t c
•
u t ch c
• Các phý õng án ho t đ ng

Phát tri n và th c hi n chi n lý c

Thay đ i
m c tiêu

• Khung th ch m i
•
u lu t và th t c m i
Không

Có th th c hi n?

Ý c lý ng
hi u qu
Có


3. Nh ng v n đ ch y u v c i
ti n th ch
i v i LVS
n
n

n

n

Quy n s d ng ný c và nh ng ýu tiên trong s
d ng ný c c a LVS
Phân chia ný c s d ng cho các ngành, c bi t
cho tý i và phát đi n, c p ný c sinh ho t và công
nghi p, phát tri n th y s n
Phân chia ný c cho duy trì dòng ch y môi trý ng
nh m b o v các h sinh thái ný c, c bi t h
sinh thái vùng c a sông ven bi n

Cung c p và x
c th i sinh ho t và công
nghi p, qu n lý b o v ch t lý ng ný c trên dòng
chính và khu v c h


3. Nh ng v n đ ch y u v c i
ti n th ch
i v i LVS
n

n
n
n

S d ng ný c tý i, gi m thi u các tác đ ng tiêu
c c c a các CT th y l i tý i và tiêu, ki m soát gi i
h n s d ng thu c tr sâu và các hóa ch t trong
s n xu t nông nghi p
C p phép khai thác và s d ng ný c m t, ný c
ng m và qu n lý vi c th c hi n trên lýu v c
Cõ ch và các quy t c gi i quy t các mâu thu n
trong s d ng ný c
Các quy t c v n hành các công trình th y l i, th y
đi n nh m khai thác s d ng t i ýu ngu n ný c
cho tý i, phát đi n, phòng lu, và duy trì dòng ch y
môi trý ng


3. Nh ng v n đ ch y u v c i

ti n th ch
i v i LVS
n

n

n

Các quy t c v n hành cho khai thác và s
d ng ný c ng m cho tý i cây công nghi p
và cung c p ný c sinh ho t vùng nông thôn
và mi n núi
Chính sách thu
i v i cung c p ný c
u ng, ný c tý i trong nông nghi p, công
nghi p, và cho các yêu c u s d ng khác
Chính sách đ i v i qu n lý và b o v các
vùng đ t ng p ný c, các vùng c a sông
ven bi n


4. H th ng t ch c QLTNN
Vi t Nam
Cõ quan/B

Trách nhi m

B Tài nguyên MT

QL chung v TNN

B NN & PTNT

B

QL h th ng phòng ch ng l t bão,
, ný c
s ch và VSMT nông thôn, khai thác ngu n l i
th y s n
Xây d ng v n hành và qu n lý cõ s th y đi n

B Xây d ng

QH và XD các CT c p thoát ný c và v sinh

B Giao thông

QH, XD và QL các h th ng GT th y

B Yt

QL ch t lý ng ný c dùng trong ăn u ng

B KH và
B Tài chính

u tý

XD KH và

u tý cho ngành ný c

XD các chính sách v thu và phí TNN


Văn phòng chính ph
HĐQG v TNN

Các B
UBND T nh

Ban QLLVS
Các S

Các t ch c, h i,…

• Các d án
• Ch
u tý
• Doanh nghi p
…


5. Cõ quan Qu n lý lý u v c sông
n

Ch c năng ch y u c a các Ban QLLVS hi n
nay:
– L p trình duy t và theo dõi vi c th c hi n
QHLVS, m b o qu n lý th ng nh t QH k t

h p v i đ a bàn hành chính
– Th c hi n vi c ph i h p v i các cõ quan h u
quan c a các B , ngành, và a phýõng trong
vi c đi u tra cõ b n, ki m kê, ánh giá TNN c a
LVS và trong vi c l p, trình duy t và theo dõi
vi c th c hi n các QH LVS nhánh
– Ki n ngh gi i quy t các tranh ch p v TNN
trong LVS


a) Yêu c u đ i v i Cõ quan/T ch c LVS
n
n

n

n

n

Ph i có ki u hay hình th c t ch c phù h p v i đi u ki n và
b i c nh hi n t i c a LVS
Nhi m v
c trùng l p v i nhi m v c a các t ch c
khác đã có
c, c bi t là nhi m v qu n lý ný c
c a các cõ quan qu n lý ný c hi n hành c a các t nh trên lýu
v c
Ph i ph i h p t t các ho t đ ng v i các cõ quan và t ch c
khác trong QL s d ng ný c và b o v các tài nguyên MT

c a LV, nh t là các cõ quan QL ný c hi n hành theo đ a gi i
hành chính
Ph i là m t di n đàn m r ng cho t t c các thành ph n liên
quan đ n QL ný c và
i các ý ki n và
th ng nh t cách gi i quy t mâu thu n trong QL ný c, trong
đó ph i coi tr ng s tham gia c a c ng đ ng
Ph i có v trí và óng vai trò ch y u trong QL và PTBV LVS


b) Kinh nghi m c a th gi i v QLLVS
n
n
n
n

MH QLLVS Pháp
MH QLLVS Hoàng Hà (Trung Qu c)
MH QLLVS Murray-Darling (Australia)
MH QLLVS Lerma – chapala (Mexico)


T ng h p v các cõ quan LVS
n

V hình th c:
– Cõ quan th y v LVS
– y h i LVS
– H i đ ng LVS

Cõ quan Th y v LVS
(River basin Authority)
n

n

n

Là hình th c có y đ quy n h n và
ph m vi qu n lý l n nh t
Là nh ng t ch c liên ngành l n, ti p
nh n h u h t ch c năng c a các cõ
quan hi n h u, trong đ ó bao g m c
ch c năng đi u hành và qu n lý ný c
VD: CQTV thung lung Tennessee M
và CQTV Núi tuy t Úc…


y h i LVS (River basin
Commission)
n

Thý ng bao g m:
– H i đ ng qu n lý: i di n cho t t c các bên
quan tâm
– Văn phòng k thu t: chuyên sâu h tr

n

Liên quan ch y u đ n:
–
–
–
–

n

Xây d ng chính sách
L p quy ho ch phát tri n lýu v c
Xây d ng th t c
Ki m soát s d ng ný c

VD: y h i sông Murray Darling (Úc),
h i sông Mêkông

y


H i đ ng LVS (River basin
Council)
n
n

n
n
n

Là mô hình y u ho c có ít quy n l c nh t
Ho t đ ng nhý m t di n đ àn t i đó chính

quy n và i di n các h dùng ný c chia s
trách nhi m phân ph i ný c, thúc đ y toàn
di n QL ný c t i c p LV
Ho t đ ng theo nguyên t c đ ng thu n
Bao g m 1 h i đ ng đi u ph i và có s h
tr c a ban thý ký
VD: HĐ LVS Lerma-Chapala (Mexico)


T ng h p v các cõ quan LVS
n

V ch c năng nhi m v :
– L p quy ho ch qu n lý lýu v c và b
sung đi u ch nh quy ho ch qua t ng th i
k
– Tham gia qu n lý ný c và v n hành công
trình khai thác s d ng ný c
– Phát tri n chi n lý c, chính sách, phân
chia và
u ph i s d ng ný c trong
ph m vi c p lýu v c


T ng h p v các cõ quan LVS
n

V quy n h n:
– Tùy theo hình th c t ch c
n Nhi

u quy n h n: TC QLLVS Trý ng Giang,
Hoàng Hà…
n Ít quy n h n: óng vai trò nhý m t t ch c
tý v n đóng góp ý ki n v QLLVS


T ng h p v các cõ quan LVS
n

V

c ho t đ ng

– Tùy theo hình th c và quy mô công vi c
n Cõ

quan ði u hành
n Văn phòng thý ng tr c …


T ng h p v các cõ quan LVS
n

V

tài chính:

– S tr giúp c a nhà
c

– Các t ch c qu c t
– Đóng góp t các t nh, các h dùng ný c
hý ng l i trên lýu v c sông
– Trích t thu TNN và ph í ô nhi m ný c