Bài giảng Nguyên lý thiết kế kiến trúc công nghiệp: Chương 4 - ThS. KS. Đinh Trần Gia Hưng

CHƯƠNG 4: KHÁI NIỆM CHUNG
IV.1.PHÂN LOẠI VÀ PHÂN CẤP NHÀ SẢN XUẤT:
1.Phân loại:
Theo đặc trưng sản xuất:
»
Nóng : Luyện kim, thuỷ tinh , gốm sứ.
»
Lạnh : Thực phẩm ,hải sản đông lạnh.
»
Sinh bụi: Vật liêu xây dưng
»
Vệ sinh cao: Dược phẩm,thực phẩm
»
Dùng nhiều nước, Hóa chất.
Theo số tầng:
»
Một tầng- Hai tầng- Nhiều tầng- Tầng hỗn hợp.
2. Phân cấp
»
Độ bền.
»
Độ chòu lửa.


3. Những ảnh hưởng của tổ chức sản xuất đến kiến trúc nhà sản xuất:
A. Phát sinh nhiệt thừa:
- Cục bộ nhất thời
- Thường xuyên liện tục.
Giải pháp:
- Thoát nhiệt nhanh.
- Giải pháp mặt bằng, tạo khoảng cách ly, tổ chức không

gian đi lại.


B. Phát sinh lực tác động:
- Lực xung kích va chạm vào tường
Giải pháp: dự trù khoản trống, đai bao bảo vệ
- Lực chấn động: do thiết bò như búa máy, máy dập.
Giải pháp: cách ly giữa khu chấn động và các khu khác.
- Lực rung động: do máy móc tác động mỗi ngày
Giải pháp: dùng móng máy, lớp đệm cách ly.



C. Dùng nhiều nước và hóa chất:
- Thấm nước, phá hủy vật liệu xây dựng
- Ăn mòn, xâm hại mội trường lao động, ảnh hưởng sức
khỏe công nhân
Giải pháp: chọn vật liệu, hình thức kết cấu, thiết kế tạo
thông thoáng, thoát ẩm nhanh. dự trù khoản trống, đai bao
bảo vệ
D. Dễ cháy nổ:
Giải pháp: dùng tường ngăn lửa, cách lý, lưới chống cháy.

E. Yêu cầu kỹ thuật đặc biệt:
- Sinh hóa : nhà máy bia, thực phẩm
- Năng lượng: hóa dầu, thủy điện


VI.2. Trang Thiết Bò Vận Chuyển Trong Nhà Sản Xuất.
Các nhóm chính thiết bò vận chuyển như sau:

Phương tiện vận chuyển độc lập trên nền

Thiết bò vận chuyển theo đường ray đặt trên nền
Thiết bò vận chuyển trên không
Thiết bò vận chuyển đặc biệt: băng chuyền, đường ống


A. Thiết bò vận chuyển độc lập trên nền (còn gọi là ph.tiện vận
chuyển):
Bao gồm các phương tiện: xe bánh hơi (xe tải và các xe chuyên dụng
khác) và xe bánh xích.

Nhược điểm : chiếm diện tích giao thông trên nền nhà ảnh hưởng diện tích
sản xuất, việc đề xuất vò trí và diện tích phù hợp để chứa (đậu) cho các
phương tiện này cũng phải được tính đến.


B. Thiết bò vận chuyển theo đường ray đặt trên nền:
Đây là loại thiết bò vận chuyển trên hệ ray nằm ở nền nhà, bao gồm các
loại thiết bò dạng xe goòng, các phương tiện tàu hỏa, cổng trục
Ưu điểm: Có khả năng mang tải lớn khi di chuyển
Phạm vi hoạt động rộng  sử dụng nhiều trong công trình công
nghiệp có vật phẩm cồng kềnh hoặc khối lượng lớn, nhất là các công trình
cần sự vận chuyển giữa các không gian sản xuất khác nhau (giữa xưởng
này với xưởng khác, từ xưởng ra sân bãi và ngược lại).
Nhược điểm: Chi phí đầu tư lớn

Chiếm diện tích giao thông trên nền và chấn động lớn khi di
chuyển (nếu là loại thiết bò mang tải lớn như tàu hỏa, cổng trục).

C. Thiết bò vận chuyển trên không:
Tên gọi chung các thiết bò này là cần trục, bao gồm cần trục
tháp, cầu trục, cần trục, cần trục công sơn.
Ưu điểm: của thiết bò là không ảnh hưởng các hoạt động sản xuất bên
dưới.
a – Cần trục tháp: phạm vi hoạt động trong vòng tròn, tâm là cột
tháp, khả năng theo chiều cao rất lớn, thường sử dụng ngoài trời.
b – Cầu trục: với hệ ray trên dầm (dầm tựa vào vai cột) chạy dọc
nhà, phạm vi hoạt động của cầu trục là toàn bộ không gian một nhòp
nhà, tải trọng cần trục có thể thay đổi từ nhỏ đến lớn (khoảng 500
tấn)
c – Cần trục treo: tương tự hoạt động của cầu trục, tuy nhiên hệ dầm
cầu chạy tựa vào dạ dưới kết cấu mái. Dạng đặc biệt của cần trục
treo là cần trục 1 ray (mono rail), do tựa vào kết cấu mái, tải trọng
của cần trục treo thường không lớn.
d – Cần trục công sơn: Các loại từ b đến d chủ yếu hoạt động trong
nhà. Ngoài cần trục tháp và các loại thiết bò cần trục bố trí trên các
phương tiện giao thông, các loại cần trục khác do thường được sử
dụng trong nhà xưởng nên ảnh hưởng rất nhiều đến giải pháp thiết kế
kiến trúc từ Mặt bằng cho đến Mặt cắt công trình.


* Caàu truïc ( caàn truïc daïng caàu)


* Caàu truïc ( caàn truïc daïng caàu)


* Coång truïc ( caàn truïc daïng coång)

* Cầu trục ( móc cẩu bằng từ)


* Caàn truïc treo – Monorail:


* Caàn truïc treo – Monorail:


 NHÀ CÔNG NGHIỆP MỘT TẦNG:

* Cần trục công sôn:


* Caàn truïc coâng soân:


4. Băng chuyền – Đường ống khí nén:
Đây là loại thiết bò vận chuyển tương đối đặc thù dùng để chuyển vật phẩm
từ vò trí này đến vò trí khác một cách liên tục và theo một quãng đường cố
đònh, thông thường nằm trong qui trình công nghệ, vật phẩm di chuyển được

qua 2 cách: sử dụng chênh lệch độ cao để chuyển vật phẩm từ cao đến
thấp (thế năng) hoặc sử dụng điện, khí nén


* Baêng chuyeàn:

* Caùc thieát bò khaùc:




VI.3. Thống Nhất Hóa Và Điển Hình Hoá Nhà Sản Xuấtù.

Thống nhất hoá.
»

L là nhip nhà, cần phải thống nhất từ thông số cơ bản

»

Modun gốc là 100mm và các modun mở rộng

»

Modun bội số : phổ biến để tính toán, điều phối kíchthước
chiều rộng , chiều cao nhà: 3m,6m,12m,15m… đến 60m

»

Hệ thống modun thống nhất tạo nên mạng lùi trục modun
không gian

»

Nhà kiểu nhòp :l=6,9,12,15,18,24,30,36m;b=6,9,12m

»

Nhà ô vuông:l=b( bước cột ): 12x12,15x15…


»

Phụ thuộc vào khả năng tính toán của kết cấu và tiêu chuẩn
vận chuyển của nhà sx

»

Cao nhà: H = 3m6, 4m2, 4m8, 5,4m , 6m, 7,2m…

»

Cửa :3m,4,8m 6m.

»

Tấm mái : panel lợp mái hay tấm tole:: 1,2m, 1,8m, 3m

»

Xu hướng phổ biến hiện nay là khung thép khẩu độ lớn đã được

tiêu chuẩn hoá , modun hóa đến từng chi tiết. Ví dụ khung thép
của Zamil Steel, của BHP