ĐỀ và đáp án môn văn THPTQG 2017

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐỀ THI CHÍNH THỨC

KỲ THI TRUNG HỌC PHỔ THÔNG QUỐC GIA NĂM 2017
Bài thi: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài:120 phút, không kể thời gian phát đề

I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Lòng trắc ẩn có nguồn gốc từ sự thấu cảm. Thấu cảm là khả năng nhìn thế giới bằng con mắt của
người khác, đặt mình vào cuộc đời của họ. Giống như cái lạnh thấu tủy hay cái đau thấu xương, thấu
cảm là sự hiểu biết thấu đáo, trọn vẹn một ai đó, khiến ta hiểu được những suy nghĩ của họ, cảm được
những cảm xúc của họ, và tất cả xảy ra mà không có sự phán xét. Khả năng đọc được tâm trí và tâm hồn
của người khác là một khả năng phát triển ở những người mẫn cảm. Thấu cảm khiến ta hồi hộp khi quan
sát một người đang đi trên dây ở trên cao, làm chúng ta cùng vui buồ n với một nhân vật trong truyện.
Thấu cảm xảy ra trong từng khoảnh khắc của cuộc sống. Một đứa trẻ ba tuổi chìa con gấu bông
của mình cho em bé sơ sinh đang khóc để dỗ nó. Một cô gái nhăn mặt khi theo dõi bạn mình trên
giường bê ̣nh chật vật uống một viên thuốc đắng. Mùa EURO 2016 kết thúc với một hình ảnh đẹp: một
cậu bé Bồ Đào Nha tiến tới an ủi một fan người Pháp cao to gấp rưỡi mình, đang ôm mặt khóc vì đội
Pháp thua trận chung kết. Anh người Pháp cúi xuống ôm cậu bé mà người vẫn rung lên nức nở. Cậu
đợi cho tới khi anh đi khuất hẳn rồi mới tiếp tục phất cờ mừng chiến thắng.
(Trı́ch Thiện, Á c và Smartphone - Đặng Hoàng Giang,
NXB Hội nhà văn, 2017, tr.275)

Câu 1. Chỉ ra phương thức biểu đạt chính của đoạn trích.
Câu 2. Theo tác giả, thấu cảm là gì?
Câu 3. Nhâ ̣n xét về hành vi của đứa trẻ ba tuổ i, cô gái có ba ̣n bi ̣ ố m, câ ̣u bé Bồ Đào Nha đươ ̣c nhắ c
đế n trong đoa ̣n trıć h.
Câu 4. Anh/Chi co
̣ ́ đồ ng tı̀nh với ý kiế n: Lòng trắc ẩn có nguồn gốc từ sự thấu cảm? Vı̀ sao?
II. LÀM VĂN (7.0 điểm)

Câu 1 (2.0 điểm)
Từ nội dung đoa ̣n trıć h phần Đọc hiểu, anh/chi hãy
viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày
̣
suy nghĩ về ý nghĩa của sự thấu cảm trong cuộc sống.
Câu 2 (5.0 điểm)
Đất là nơi anh đến trường
Nước là nơi em tắm
Đất Nước là nơi ta hò hẹn
Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm
Đất là nơi "con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc"
Nước là nơi "con cá ngư ông móng nước biển khơi"
Thời gian đằng đẵng
Không gian mênh mông
Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ
Đất là nơi Chim về

Nước là nơi Rồng ở
Lạc Long Quân và Âu Cơ
Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng
Những ai đã khuất
Những ai bây giờ
Yêu nhau và sinh con đẻ cái
Gánh vác phần người đi trước để lại
Dặn dò con cháu chuyện mai sau
Hằ ng năm ăn đâu làm đâu
Cũng biế t cúi đầ u nhớ ngày giỗ Tổ .

(Trích Đất Nước, trường ca Mặt đường khát vọng - Nguyễn Khoa Điềm,
Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2016, tr.118-119)

Cảm nhâ ̣n của anh/chi ̣ về đoa ̣n thơ trên. Từ đó, bın
̣ về đấ t nước của Nguyễn
̀ h luâ ̣n quan niêm
Khoa Điề m.
----------------- Hết ----------------Thí sinh không đươ ̣c sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
Ho ̣, tên thı́ sinh: .............................................................; Số báo danh: ...................................................
Chữ ký của cán bô ̣ coi thi 1: .................................; Chữ ký của cán bô ̣ coi thi 2: ...................................


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀ O TẠO
ĐỀ THI CHÍNH THỨC

Phầ n

KỲ THI TRUNG HỌC PHỔ THÔNG QUỐC GIA NĂM 2017
Bài thi: NGỮ VĂN
ĐÁP ÁN - THANG ĐIỂM
(Đáp án - Thang điểm gồm có 02 trang)

Câu

Nô ̣i dung

Điể m

ĐỌC HIỂU

3.0

1

Chỉ ra được phương thức biểu đạt chính: nghị luận/ phương thức nghị luận.

0.5

2

Theo tác giả, thấu cảm là khả năng nhìn thế giới bằng con mắt của người khác,

0.5

I

đặt mình vào cuộc đời của họ; là sự hiểu biết thấu đáo, trọn vẹn một ai đó...
3

Nhận xét được đó là những hành vi tưởng như bình thường nhưng có ý nghĩa

1.0

trong đời sống; thể hiện sự thấu cảm, chia sẻ;...
4

Nêu rõ quan điểm đồng tình hoặc không đồng tình; lí giải hợp lí, thuyết phục về

1.0

mối quan hệ giữa lòng trắc ẩn và sự thấu cảm.
II

1

LÀM VĂN

7.0

Trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của sự thấu cảm trong cuộc sống

2.0

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn

0.25

Thí sinh có thể trình bày đoa ̣n văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp,
móc xích hoă ̣c song hành.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

0.25

Ý nghĩa của sự thấu cảm trong cuộc sống.
1.0

c. Triển khai vấn đề nghị luận
Thí sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triể n khai vấ n đề nghi luâ
̣ ̣n
theo nhiề u cách nhưng cần làm rõ ý nghĩa của sự thấu cảm đối với cá nhân và
xã hội. Có thể theo hướng sau:
- Sư ̣ thấ u cảm bồ i đắ p lòng nhân ái, giúp con người biế t số ng yêu thương, biết
chia sẻ và có trách nhiệm.

- Sự thấ u cảm ta ̣o nên mố i quan hê ̣ thân thiện giữa người với người, giúp cho
xã hội tốt đẹp hơn.

0.25

d. Chính tả, dùng từ, đặt câu
Đảm bảo chuẩ n chı́nh tả, ngữ nghĩa, ngữ pháp tiế ng Viê ̣t.

0.25

e. Sáng tạo
Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.
2

Cảm nhận đoạn thơ và bình luận quan niệm về đất nước của Nguyễn Khoa Điềm

5.0

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận
Mở bài giới thiê ̣u được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái

0.25

quát được vấn đề.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Cảm nhận đoạn thơ và bình luận quan niệm về đất nước.
1

0.5

c. Triển khai vấn đề nghị luận
Vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng.
* Giới thiê ̣u ngắ n gọn về tác giả, tác phẩm, đoạn trı́ch

0.5

* Cảm nhận đoạn thơ

2.0

Thí sinh có thể cảm nhận theo nhiều cách nhưng cần đáp ứng các yêu cầu sau:
- Về nội dung: Đoa ̣n trıć h thể hiện cảm xúc, suy tư và là sự cắ t nghıã khái
niệm đấ t nước của tác giả từ nhiề u phương diê ̣n.
+ Địa lí: không gian đất nước rô ̣ng lớn, mênh mông mà gần gũi, thân quen;
thiêng liêng mà bình dị; là nơi sinh tồ n của bao thế hê ̣,...
+ Lich
̣ sử: gắ n với cô ̣i nguồ n, sự tiế p nố i của các thế hê ̣ từ quá khứ đế n hiêṇ
ta ̣i và tương lai, làm nên đấ t nước trường tồ n,...
+ Văn hóa: gắ n với những quan niê ̣m, phong tu ̣c, tâ ̣p quán,... kết tinh vẻ đẹp
tâm hồn nhân dân.
- Về nghê ̣ thuật: Đoạn trích sử dụng hiệu quả, sáng tạo thể thơ tự do, chấ t liê ̣u
văn hóa và văn ho ̣c dân gian; kết hợp hài hòa giữa chất trữ tı̀nh và chı́nh luâ ̣n;
cách cắt nghĩa khái niệm Đất Nước theo lối chiế t tự,...
* Bình luận quan niệm về đất nước

1.0

Thí sinh cần bình luận hợp lí, thuyết phục. Có thể theo hướng sau:
- Nguyễn Khoa Điềm quan niệm đất nước là sự tổng hợp, thống nhất các

phương diện lịch sử, địa lí và văn hóa trong mối liên hệ gắn bó với đời sống
nhân dân. Điều đó góp phần thể hiện tư tưởng cốt lõi của đoạn trích Đất Nước - tư
tưởng Đất Nước của Nhân dân.
- Đây là quan niệm mới mẻ, sâu sắ c, tiêu biể u cho quan niệm về đất nước
trong văn ho ̣c Cách ma ̣ng giai đoa ̣n 1945 - 1975; góp phầ n thức tın
̉ h tinh thầ n
dân tô ̣c ở thế hê ̣ trẻ đô thi vu
̣ ̀ ng ta ̣m chiế m miề n Nam thời chố ng Mı;̃ khơi gơ ̣i
tình yêu, trách nhiê ̣m với đấ t nước của tuổi trẻ ngày nay.
0.25

d. Chính tả, dùng từ, đặt câu
Đảm bảo chuẩ n chı́nh tả, ngữ nghĩa, ngữ pháp tiế ng Viê ̣t.

0.5

e. Sáng tạo
Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.
TỔNG ĐIỂM: 10.0

------------------- Hết -------------------

2