Day con don gian hieu qua

Cuốnsáchlàsựkếthợpcácphươngphápgiáodụctiếnbộnhất
trongvàngoàinước,hướngdẫncácbậcchamẹlàmthếnàođểnuôi
nấng,giáodụcconmộtcáchđơngiảnmàhiệuquả.Cuốnsáchbao
gồmnhữngnộidung:tạisaobạnthấyconkhódạy,nhữnglỗichamẹ
thườngphạmphải,cáchlàmvàkỹnăngcủanhữngbậcphụhuynh
thôngthái,làmthếnàođểgiáodụcnhữngđứatrẻ“khóbảo”trong
mắtchamẹ,nhữngđứatrẻkhóbảocũngcóthểthíchhọc.
Cuốnsáchsửdụngnhiềuvídụsinhđộng,phươngphápưuviệt,tập
trungvàonhữngvấnđềcụthể,phùhợpvớiđôngđảocácbậcchamẹ
vàthầycô.


LỜINÓIĐẦU
Khôngcóhạtgiốngkhôngtốt,chỉcóngườinôngdânkhôngbiết
trồngtrọt;khôngcótrẻkhôngdạyđược,chỉlàdochamẹkhông
biếtdạycon.
ChâuHoằng
Trongcuộcsống,chúngtathườngthấynhiềubậcchamẹdùnghết
tâmsứcđểdạycon,nhưnglạinhậnrarằng,mìnhcàngcốgắngthìtrẻ
lạicàngcáchxamụctiêumàmìnhkỳvọng,cónhữngtrẻtrởnênhư
hỏng,thậmchícònphảitrảgiábằngtínhmạngcủamình.Chamẹvừa
đaukhổ,vừathấykhóhiểu,khôngbiếtphảilàmsao.Tạisaolàmcha
mẹlạikhónhưvậy?Tạisaodạyconlạikhóthế?
Thếnhưng,chuyêngiagiáodụcnổitiếngngườiTrungQuốc-Châu
Hoằnglạichorằng:“Khôngcótrẻnàokhôngdạyđược,chỉlàdochamẹ
khôngbiếtdạycon”.“Chỉlàdochamẹkhôngbiếtdạycon”,điềunày
khôngchỉnóivềvấnđềdạy,màbaogồmcảvấnđề“khôngdạymànhư
dạy”.“Dạy”làhànhvichủđộng,làviệcchamẹchủđộnghướngdẫn,chỉ
bảotrẻ.Còn“khôngdạymànhưdạy”làchoconmộtkhoảngkhông
giantựdotrưởngthành,đểchúnglớnlênmộtcáchtựnhiên,lành

mạnh,dướisựảnhhưởngâmthầmtừnhữnghànhvitốtcủachamẹ.
Muốnlàmđượcvậy,trướchết,chamẹnênhiểuđượckhảnăngcủa
con,khuyếnkhíchmặttíchcực,pháttriểnnhữngưuđiểm,choconphát
triểnnănglựcởmứccaonhất.Sauđó,chamẹphảihiểuvànhậnthứcvề
conmộtcáchkháchquan,đểchúngtrưởngthànhtoàndiện.
Tuynhiên,điềuđángtiếclà,cókhánhiềuchamẹ,trongquátrình
giáodụcconlạingăncảnsựtrưởngthànhcủachúng.Phươngpháp
“dạy”bịchamẹhạnchếtrongphạmvikinhnghiệmcủabảnthân.Cùng


vớiyêucầucủaxãhộivàkỳvọngcủangườilớn,giáodụccontrởthành
việcthỏamãnbảnthânchamẹ,nhưngvôtìnhlạicảntrởcontrẻ.Phần
đôngchamẹdạyconđềucăncứnhữnggìmìnhhiểuvềxãhội,cónghĩa
là,khidạycon,chamẹchỉcăncứvàonhucầucủabảnthân,màbỏ
quênnhucầucùngsựpháttriểncủachúng.
Thậtra,mọitrẻđềulớnlêncùngvớinhucầu.Muốndạycon,chamẹ
trướchếtphảihiểuđượcđiềuđó,giốngnhưviệcngườinôngdânngày
nàocũngsuynghĩcâylúacầngì,phảichămbónnhưthếnàođểcho
năngsuấtcao.Chamẹmấtngủvìcon,nhưngcóthậtsựmuốnbiếtcon
cầngì,vàlàmthếnàođểhiểuđượctâmtưtìnhcảmcủachúng.Khicây
lúamọckhôngtốt,ngườinôngdânkhôngtráchchúng,màluôntìm
nguyênnhântừbảnthânmình.Nhưngkhitrẻhọckhôngtốt,hoặc
khôngnghelời,rấtnhiềuchamẹchỉbiếttráchcon,màítnghĩđến
tráchnhiệmcủabảnthân.Khimôitrườngbênngoàithayđổi,người
nôngdânluônbiếtcáchthayđổiphươngpháptrồngtrọt;vậymôi
trườngxãhộithayđổi,phảichăngchamẹcũngnênthayđổiquanniệm
giáodục?Tuychamẹkhôngthểlựachọnconcái,nhưngcóthểchọn
cáchdạychúng.Khicáchdạythayđổi,sốphậncủatrẻcóthểcũngsẽ
thayđổi.Hãynhớrằng,chỉcóchamẹkhôngbiếtdạycon,chứkhôngcó
đứaconkhôngdạyđược.Thậtra,dạyconcũngrấtđơngiản!

MỤCLỤC
CHƯƠNG1:TẠISAOTRẺKHÓBẢO?
Bạnđangcótrêntaycuốnsáchnày,muốntừngười“khôngbiết
dạycon”trởthànhngười“biếtdạycon”.Vậy,trướckhiđọc,bạnhãy
xemxétcâuhỏi“Tạisaoconmìnhlạikhóbảo?”,sauđó,vừasuynghĩ,
vừađọctiếpchươngnày,xemcóphảibạnđãlàmnhữngđiềuđókhi
dạyconkhông?
Tạisaobạnlạithấyconkhóbảo?
Bạncóchorằng,giáodụctrẻlàtráchnhiệmcủathầycô?
Bạncóphảilànhữngbậcchamẹgươngmẫu?
Bạncónghĩ,trẻđượchọcởtrườngmọikỹnăngcầnthiết?
Bạncónghĩ,trẻphụctùngchamẹlàviệcđươngnhiên?
Bạncónghĩ,mìnhđãtạochoconmôitrườngtrưởngthànhthích
hợp?
Bạncónghĩ,giáodụctrẻlànghĩavụchứkhôngphảithúvui?
Bạnvàbạnđờicóthốngnhấtýkiếnvớinhau?
Bạncóyêntâmgiaoconchoôngbà?
Đápứngmọiyêucầucủatrẻ,bạnnhậnlạiđượcgì?
Bạncónghĩconbạnngốckhông?
Tiểukết:Khôngcótrẻnàokhôngdạyđược,chỉcóchamẹlàchưa
biếtcáchdạycon

CHƯƠNG2:SAILẦMTHƯỜNGGẶP
Vaitròcủachamẹđượcsinhracùngvớisựrađờicủacon,vìthế,
chamẹcũngtrảiquaquátrìnhtừkhôngbiếtgìđếncókinhnghiệm,
nhưvậy,mắcphảisailầmlàđiềukhótránhkhỏi.Nhưngsựkhácbiệt
giữachamẹbiếtvàkhôngbiếtdạyconđólà:chamẹbiếtdạythường
xuyênkiểmđiểmlạicáchdạycủamìnhđểsửasai;cònchamẹkhông

biếtdạythìthườngcốchấplàmtheocáchcủamình,khôngkiểmđiểm
lạibảnthân.Hãyxemnộidungdướiđâyđểbiếtbạnđãphạmphải
nhữngsailầmnào!
Sailầm1:Dặndòliêntục
Sailầm2:Làmmọiviệcthaycon
Sailầm3:Thưởngphạtvôlý
Sailầm4:Chuyênchế
Sailầm5:Thườngxuyênthấthứa
Sailầm6:Quádungtúngtrẻ
Sailầm7:Kỳvọngquácao
Sailầm8:Đanghi
Sailầm9:Chỉquantâmđiểmsố
Sailầm10:Giáodụcbằngđònroi
Sailầm11:Lờinóigaygắt
Sailầm12:Thấtvọngvềcon

CHƯƠNG3:CÁCHLÀMCỦACHAMẸBIẾTDẠY
CON
Bạnchắchẳnrấtngưỡngmộnhữngngườicóconnghelờivàcólúc
tựhỏi:Tạisaoconngườitalạinghelờinhưvậy,trongkhiconmìnhlại
bướngbỉnhthếnày?Thựcra,connghelờihaykhônglạiphụthuộc
vàosựgiáodụccủachamẹ.Dướiđâylàmộtsốphươngphápgiúpcha
mẹbiếtcáchdạycontrởnênnghelời.
Dạycontựtinchứkhôngtựphụ
Khôngkhuyếnkhíchcạnhtranhmộtcáchmùquáng
Khôngraoai
Khenthưởngconthậtlòng
Lắngnghetrẻ

Khôngsosánhconmìnhvớiconngườikhác
Chotrẻquyềnđượclựachọn


Lắngnghenhữngđiềutrẻkhôngnói
Chúýđếnsựthayđổitâmlýcủatrẻ
Giúptrẻthoátkhỏicôđộc
“Cúixuống”nóichuyệnvớitrẻ
Khôngtrốntránhviệcgiáodụcgiớitính

CHƯƠNG4:NHỮNGKỸNĂNGQUANTRỌNG
HƠNVIỆCHỌC
Trongmắtnhiềubậcphụhuynh,thànhtíchhọctậpcủaconlàtất
cả.Chỉcầnconđượcđiểmcao,chamẹcóthểtừbỏvuichơi,thậmchítừ
bỏcôngviệcđểởnhàchămsóc.Thếnênngàycàngcónhiềutrẻ,điểm
thìcaonhưngthiếukỹnăngsống,chúngkhôngcókhảnăngtựchăm
sócbảnthân,thiếutinhthầntráchnhiệm,khônglễphép,lạnhlùng,
ngoàiviệchọcrachẳngcóhoạtđộngvuichơinàokhác.Nhữngtrẻ
nhưvậykhitrưởngthànhsẽrấtkhóhòađồngvớixãhội.
Kỹnăng1:Tựkiềmchế
Kỹnăng2:Biếtcáchsửdụngthờigian
Kỹnăng3:Đặtramụctiêu
Kỹnăng4:Tựkiểmđiểm
Kỹnăng5:Tiếpthusựphêbình
Kỹnăng6:Tôntrọngngườikhác
Kỹnăng7:Giaotiếpxãhội
Kỹnăng8:Nghithứcxãgiao
Kỹnăng9:Giữlờihứa
Kỹnăng10:Cótinhthầntráchnhiệm
Kỹnăng11:Độclậptựchủ

Kỹnăng12:Yêuthíchthểthao
Kỹnăng13:Biếtkhoandung
Kỹnăng14:Hợptácvớingườikhác
Kỹnăng15:Tựbảovệmình


CHƯƠNG5:NHỮNGĐỨATRẺ“KHÔNGNGOAN”
Trongmắtbạn,nhữngđứatrẻcóbiểuhiệnnhư:cãingườilớn,nói
dối,lườinhác,hamchơi,chậmchạp,chánhọcsẽkhôngđượccoilà
ngoan.Nhữngđứatrẻnàyđánhkhôngđược,mắngcũngkhôngxong,
khiếnbạnphảiđauđầu,thậmchícólúcmuốnchốibỏchúng.Thậtra,
dạynhữngđứatrẻđókhôngphảiquákhó,quantrọnglàphảitìm
đúngnguyênnhânvàphươngpháp.
Bìnhtĩnhđốiphóvớitrẻ
Tìmhiểunguyênnhântrẻnóidối,đểtrẻbàytỏnỗilòng
Lấyđộctrịđộc,chotrẻcơhộilaođộng
Khiếntrẻchơimộtcáchhiệuquả
Đểtrẻchịuhậuquảcủaviệclềmề
Cùngtrẻghichépchitiêu
Giúptrẻcainghiệnmạnginternet
Khiếntrẻthíchtrườnghọc
Biếntâmlýthíchsosánhthànhđộnglực
Dùngtìnhyêucảmhóatínhbạolựccủatrẻ
Tìmraphươngpháphọctậpthíchhợpvớitrẻ

CHƯƠNG6:TRẺ“HƯ”CŨNGCÓTHỂTHÍCH
HỌC
Nhiềuđứatrẻkhôngnghelờicảmthấyrằnghọclàmộtviệcrấtkhổ
sở,chúngthàphơinắngcảngàycònhơnngồitronglớpmộttiếng.
Nguyênnhânlàdotrẻcoihọclànhiệmvụchứkhôngphảilàcáchthực

hiệnmụctiêuvàlàkỹnăngcầnthiếtđểbướcvàoxãhội.
Tìmranguyênnhântrẻchánhọc
Kíchthíchlònghamhọc
Trẻchơigiỏisẽbiếtcáchhọc
Biếtcáchtưduycólợicảđời
Bồidưỡngkhảnăngtựhọc


Chọnsáchchotrẻ
Dạytrẻcáchđọc
Dạytrẻcáchtăngcườngtrínhớ
Giảmbớtáplựchọctậpchotrẻ
Khéoléochỉdẫngiúptrẻthíchhọc


CHƯƠNG1
TẠISAOTRẺKHÓBẢO?
Bạnđangcótrêntaycuốnsáchnày,muốntừngười“khôngbiết
dạycon”trởthànhngười“biếtdạycon”.Vậy,trướckhiđọc,bạnhãy
xemxétcâuhỏi“Tạisaoconmìnhlạikhóbảo?”,sauđó,vừasuynghĩ,
vừađọctiếpchươngnày,xemcóphảibạnđãlàmnhữngđiềuđókhi
dạyconkhông?

TẠISAOBẠNLẠITHẤYCONKHÓBẢO?
Bạncóthấyconkhôngbaogiờnghelờibạnnói?
Khibạntráchmắng,concócãilạihaythờơvớilời
bạn?Khiconkhôngnghelời,bạncóbaogiờtựhỏitạisaotrẻ
lạikhôngnghemình?
Nhiềuchamẹphànnàn,concáicoilờimìnhnhưgióthổibêntai,
hoặclấpliếmchoqua,hoàntoànkhôngđểtâmlờinóicủachamẹ.Nếu

chamẹtráchcon“khôngnghelời”nhưvậy,elàkhônghợplý.Chúngta
đềuđãtừnglàtrẻcon,đãtừngtráilờingườilớn,điềunàycũngbình


thường,bởimỗichúngtađềulàmộtcáthể,cóbộnãoriêngbiệtnênsẽ
cóýthức,tưduy,tìnhcảm,hànhvikhácnhau.Concáichúngtacũng
vậy,đặcbiệtlànhữngtrẻtrongtuổidậythì.Vìthế,khichamẹépbuộc
suynghĩcủamìnhchotrẻ,chúngsẽdễnảysinhsựphảnkháng,trởnên
khôngnghelời.
CậucontraibốntuổicủaanhSơnrấtbướngbỉnh,bốnóimộtcâusẽcãilại
mườicâu,giọngđiệurấthùnghồn,đầylýlẽ.Vídụ,khiconchưadọnxong
đồchơiđãđixemtivi,anhSơnnói:“Conchưadọnxongđồchơithìkhông
đượcxemtivi.”,cậubésẽcãilại:“Concóquyềnquyếtđịnhkhinàothìdọn
đồchơi”.NếuanhSơntứcgiậntắttiviđithìnósẽkêulên:“Bốkhôngđược
canthiệpvàoquyềntựdocủacon”.
Biểuhiệncủatrẻdễbịảnhhưởngbởichamẹchúng.Chẳnghạnnhư
cậubéởvídụtrên,nếunhìnnhậnởgócđộsựviệcthìthấycâunàocủa
cậucũngcólý.Hànhvinàylàkhôngsai,cóchăngchỉlàthiếusựtôn
trọngchamẹ.Nhưngxétchocùng,nguyênnhândẫnđếnhànhvitrên
làdochamẹkhôngtôntrọngtrẻtừđầu,bởivậy,chamẹnêntôntrọng
trẻ,yêucầutrẻmộtcáchhợplý,nếukhông,trẻsẽrấtdễtrởnênkhông
nghelời.
BéHườngđượcnămtuổi,thôngminhvàlanhlợi,đểđạtđượcmụcđích,bé
biếtdùngđủmọilýdothuyếtphụcchamẹ,chẳnghạnnhưtạisaolạikhông?
tạisaolạinhưvậy?chúngtacóthểlàmgì?…
Mộtlần,mẹmuốnđưabéđếnnhàbàngoại,trướckhirakhỏinhà,mẹgiục
bénhanhchóngthayquầnáo,bélậptứcđáplại:“Tạisaolạiphảinhanhạ?
Nhàbàngoạicóchạymấtđâu”,“Mẹbảoconlàmviệcgìcũngphảicẩn
thận,nhẫnnạicơmà!”,“Bàngoạiluônnóiphảitừtừmàlàm,khôngnênvội
vàng”.Lờinóicủabékhiếnmẹcảmthấybốirối.

Khôngcònnghingờgìnữa,đâychínhlànhữngtrẻthích“nóilý”,với
nhữngtrẻnày,chamẹnêngiảmbớtviệcthuyếtgiáonhữngđạolýlớn,
chúýyêucầutrẻlàmnhữngviệccụthể.Cóthểlấyvídụtừnhữngviệc
trẻđãtrảiquađểchỉdẫncụthểchochúng.Trongvídụtrên,nếutrẻnói
“nhàbàngoạikhôngchạymấtđược”,thìchamẹcóthểđáplạilà
“nhưngbàsẽlolắng”;trẻnói“mẹbảolàmviệcgìcũngphảicẩnthận,
nhẫnnại”,hãytrảlờilại“trườnghợpđặcbiệt,concũngcầnkhẩn
trương”,nếukhông,lầnsautrẻsẽdùngcâunóiđólàmlýdochomình.


Trẻkhôngnghelời,nguyênnhânchủyếulàdochamẹ,nếuchamẹ
giáodụctrẻmộtcáchthíchhợpthìtrẻsẽdễbảohơn.

☘BIỂUHIỆNSAILẦM
Nhữngviệclàmsailầmcủachamẹcũnglànguyênnhânkhiếntrẻcó
nhữnghànhvikhôngđúng.Vídụ,mẹvừalàmviệcnhàvừanghetrẻnói
chuyện,vôtìnhsẽkhiếntrẻnghĩ“khôngcầntậptrungnghengườikhác
nói”,lầnsauchúngsẽvừachơivừanghengườikhácnói.Cáchứngxử
tốtnhấtlàbảotrẻđợimìnhlàmxongviệcrồinóichuyện,đồngthời
hướngdẫntrẻlàmmộtsốviệctrongthờigianchờđợiđó.

☘QUYĐỊNHKHÔNGHỢPLÝ
Nếuquyđịnhcủangườilớnkhônghợplíthìtrẻkhólònglàmđược.
Vídụ,chamẹkhôngchonhữngđứatrẻhiếuđộngrangoàichơi,nhưng
bảntínhchúngthíchhoạtđộng,đươngnhiênkhôngthểkhốngchếbản
thânđược.Khiấy,chamẹcầnđưaranhữnghoạtđộngtrongnhàđểthu
hútchúng.

☘CẢMXÚCTIÊUCỰCTÍCHTỤLÂUNGÀY
Đôikhi,khôngphảidohànhđộngcủatrẻcóvấnđề,màdotrẻtích

tụnhữngcảmxúcbứcbốilâungàykhôngđượcgiảitỏa.Vídụ,bốmẹ
cấmtrẻxemhoạthìnhlúcsáurưỡi,ngàynàotrẻcũngnhânlúcbốmẹ
lơđễnhlénxemnămphút,nhưngdokhôngđượcxemmộtcáchhoàn
chỉnh,dẫnđếnmấtcânbằngcảmxúc.Lâudần,tâmlítrẻbịảnhhưởng
vàđượcphảnánhbằngnhữnghànhđộngnhưphárốikhiăncơm,
khôngngủ,khôngtắm.Vìtrẻkhôngbiếtnhữnghànhviđóliênquan
đếnviệckhôngđượcxemhoạthình,nênchamẹphảixửlýchokhéo.
Nhiềunhànghiêncứutâmlýkhuyênrằng,hàngngàychamẹnêncó
thờigiancốđịnhtròchuyệncùngcon,dùchỉnămphútcũngphải
chuyêntâm,nhưvậy,rấtcóíchchoviệchiểurõtâmtưvàkhúcmắcthật
sựcủatrẻ.

☘NÓIQUÁNHIỀU
Chamẹnóiquánhiềutrướcmặttrẻ,kèmtheoýmìnhmuốnnóilà
vôsốnhữnglờithanthở,tráchmắng,hoặcnóicùnglúcvàichuyện,vài
yêucầu,khiếnhiệuquảsẽngượclạiđiềuchamẹmongmuốn.Trẻ


khônghiểurốtcuộcmìnhbịyêucầugìnênsẽbỏngoàitainhữnglờiđó.
Khiđưarayêucầuchotrẻ,chamẹnóicàngđơngiản,ngắngọncàng
tốt,cóthểnóivớiconhaiđếnbavấnđềcủamộtviệclàđủ,đồngthời
bảochúngnhắclạilờimình,cũngphảigiámsátkhichúngthựchiện.

☘NÓIQUÁTO
Nhiềuchamẹchobiết,đểtrẻchútâmvàolờinóicủamình,họbuộc
phảiquátto.Tuyrằng,lúcđótrẻchúý,nhưngchúngchỉchúývẻmặt
giậndữcủabốmẹhơnlàlờinói.Trênthựctế,chamẹcàngdịudàngthì
trẻcàngdễchútâm.Nếugiậndữ,hãyđếntrướcmặttrẻ,yêucầuchúng
dừngviệcđanglàmlại,nhìnvàomắtchúng,nóirasuynghĩcủabản
thânvớitháiđộdịudàng.Nhưvậy,bảnthânchamẹcũngthấybình

tĩnhlại.

☘CẦNTÔNTRỌNGTRẺ
Mộtsốphụhuynhchobiết,conmìnhnóiluônmồmvàkhông
chuyệnnàocónộidungcả,họcảmthấyrấtkhôngcóhứngthúđểlắng
nghe.Vìvậy,khitrẻnói,chamẹthườngtỏrakhôngđểtâm,mắtkhông
rờichươngtrìnhtiviyêuthíchhoặcquyểnsáchtrêntay.Thậtra,cha
mẹcũngnênyêucầubảnthânnhưyêucầuvớitrẻ,nhìnvàomắtchúng,
nghiêmtúclắngnghetừngchữchúngnói,đáplạilờichúngbằngnhững
câunóiđơngiản,cũngcóthểđưaramộtvàicâuhỏiliênquan,thểhiện
rằngmìnhđangnghe.


BẠNCÓCHORẰNG,GIÁODỤCTRẺLÀ
TRÁCHNHIỆMCỦATHẦYCÔ?
Khiconmắclỗihoặckếtquảthiởtrườngkhôngtốt,bạnđã
baogiờthửtìmnguyênnhân?Bạncónghĩ,đólàtráchnhiệm
củanhàtrường?Bạncónghĩ,phầnlớnthờigiantrẻởtrường
nêntráchnhiệmnàythuộcvềnhàtrườngvàthầycô?Bạn
nghĩlàmìnhvấtvảlàmviệcđểkiếmtiềnhàngngày,rồiđưa
convàotrườngtốtnhất,trởthành“hậucần”củaconlàsẽtrở
thànhmộtbậcphụhuynhgươngmẫu?
Nếubạnhoàntoàngiaophóviệcgiáodụcconchonhàtrường,cho
rằngđólàtráchnhiệmcủathầycô,thìbạnđãmắcphảisailầmlớn.
Thựcra,giađìnhmớilàmôitrườnggiáodụcchính,chamẹmớilà
ngườitrẻcầnnhấttrongquátrìnhtrưởngthành.Ởtrườnghọccótới
hàngnghìnhọcsinh,mộtlớpcũngcóvàichụcem,thầycôkhôngthể
quantâmsátsao,càngkhôngthểhiểuvềtấtcảhọcsinhrõnhưlòng
bàntay.Dođó,thầycôrấtkhócăncứvàođặcđiểmtừngemđểdạydỗ.
Hơnnữa,nhiềutrườngchỉquantâmđếnthànhtíchhọctậpvàtỉlệlên

lớp,khálơlàtrongviệcbồidưỡngđạođức,nhâncáchchohọcsinh.
Nhiềutrẻtrởthànhhưhỏngchỉvìchamẹkhôngquảnlý,màphóthác
conchonhàtrường.


Khihọccấpmột,Hảilàđứatrẻrấtngoanngoãn,biếtnghelời,kếtquảhọc
tậpcũngrấttốt,luônlàmộttrong10họcsinhdẫnđầulớp.Khilêncấphai,
côngviệccủabốmẹembắtđầubậnhơn,khôngcónhiềuthờigianquantâm
đếnviệchọccủaconnữa.MẹchorằngHảiđãlớn,hơnnữangoàiănngủra,
phầnlớnthờigianđềuởtrường,thờigiantiếpxúcgiữathầycôvàhọcsinh
nhiềunhưvậy,giaophóconchothầycôlàviệcđươngnhiên.Thiếuđisự
quảnthúcvàquantâmcủabốmẹ,Hảibắtđầukhôngđểtâmđếnviệchọc
nữa,ngồitronglớphaynóichuyện,bàitậpvềnhàkhônglàmhết,hômsau
đếnlớpmớichépcủabạn.Côchủnhiệmnóichuyệnnàyvớibốmẹem,
nhưngmẹlạitráchcôgiáokhôngquantâmdạybảoHải.
Sauđómộtthờigian,côchủnhiệmpháthiệnranguyênnhânkhiếnHảihọc
tậpsasút,làdocậunghiệntròchơiđiệntửtrênmạng.Tronggiờhọctoàn
nghĩvềtròchơi,tanhọclàchạyraquánđiệntử,khôngchútâmhọchành.
BốmẹHảibiếtđiềunày,lậptứcđếntrườngtráchcôgiáo.
MẹHảinói:“Tôiđãgửiconchonhàtrườnglàmongcôgiáoquảnnóchotốt,
giờnómắclỗi,khôngphảilàtráchnhiệmcủacôsao?”
Thậtra,ởđâucũngcónhữngngườiphụhuynhnhưbốmẹHải.Kết
quảhọctậpcủacongiảmsútmộtchútlàlậptứcchorằng,thầycô
khôngquantâmđếnconđúngmức;ởtrườngconchịuthiệtthòithìnói
dobịthầycô“trùdập”,connhiễmthóiquenkhôngtốtcũngđổlỗicho
thầycôquảngiáokhôngnghiêm.Thậtra,nhữngsuynghĩđóđềukhông
đúng,nuôidạyconcáilàtráchnhiệmvànghĩavụcủachamẹ,cònthầy
côdùtốtđếnmứcnàocũngchỉlàngườitrợgiúpmàthôi.

☘CHAMẸKHÔNGCHỈLÀ“HẬUCẦN”

Rấtnhiềuphụhuynhrộngrãikhiđầutưhọchànhchocon;họtìm
trườngtốt,tìmthầycôgiỏinhấtchocon.Họchorằng,mìnhkiếmnhiều
tiền,choconvàotrườngtốtđểthầycôdạybảo,nhưvậylàhoànthành
tráchnhiệmgiáodục,hơnnữa,bảnthânmìnhkhônghiểugìvềgiáo
dụcnêngiaoconchothầycôlàhợplí.Nhưng,thựctếđãchứngminh,
đólàmộtcáchchốibỏtráchnhiệm;trongsốnhữngtrẻđượcchamẹ
đưavàotrườngtốtvàkhôngquantâmgìnữa,cókhánhiềutrẻhọcdở
dang,thậmchítrởnênhưhỏng,chamẹtốnkhôngíttiềnnhưngrốt
cuộclạinhậnđược“tráiđắng”.


☘CHAMẸNÊNNÂNGCAOTRÌNHĐỘ
Chamẹnênchọnmộtphươngphápgiáodụcmới,họctậpcùngtrẻ,
lấymặtmạnhbổsungmặtyếu.Đồngthời,vừakhôngngừngnângcao
kiếnthứcvănhóa,vừatậptrungcôngsứcvàoviệcgiáodụcconcái,
quantâmnhiềuhơnđếnsứckhỏetâmlýcủacon,nângcaochỉsốcảm
xúcchochúngvàtăngcườngtudưỡngđạođức.Chỉsốcảmxúcvàchỉsố
thôngminhcủatrẻđượcnângcaosẽcótácdụngthúcđẩykếtquảhọc
tập.
Ngoàira,chamẹcóconởbậctrunghọc,tiểuhọchiệnnayphầnlớn
đượcgiáodụctheocáchtruyềnthống,trongkhiconcáilạitiếpnhận
nềngiáodụchiệnđại.Nhưvậy,sẽgặpphảixungđộtgiữahainềnvăn
hóa,khoảngcáchgiữahaithếhệtrởnênrõràng;trithức,quanniệmvà
tốchấtcủachamẹkhôngđápứngđượcnhucầucủagiáodụchiệnđại.
Điềunàykhiếnchamẹcầncốgắngnângcaotốchấtbảnthân,đểnhanh
chóngthíchứngvớinhucầugiáodụcmới.

☘CẦNPHỐIHỢPVỚITHẦYCÔ
Chamẹnênđếntrườngthườngxuyên,liênlạcnhiềuhơnvớithầycô.
Chamẹvàthầycôphốihợptốt,chắcchắntrẻsẽtiếnbộrấtnhanh.Khi

môitrườnggiáodụcgiađìnhtốt,thìviệctrẻhọctrườngnàocũngkhông
quantrọngnữa.Nếucóđiềukiện,chotrẻvàotrườngđiểmlàtốt,nếu
khôngthể,cũngkhôngcầnthiếtphảitốnnhiềutiềnđểchọntrường.

BẠNCÓPHẢILÀNHỮNGBẬCCHAMẸ
GƯƠNGMẪU?
Chotrẻđầyđủcơmănáomặc,khôngphải
longhĩgì,nhưthếlàbạnđãlàmtrònhếttrách
nhiệm?Bạnđãtừngtìmhiểuthếgiớinộitâm
củacon?Bạnhạnchếtrẻđichơinhưngbảnthân
lạithườngxuyênđichơi?Bạnnghĩrằngmình
đápứnghếtnhucầuvậtchấtcủaconlàchúng
phảinỗlựchọctập?Bạnnghĩmọiviệcbạnlàm
đềulàvìmuốntốtchocon?Chamẹthếnàomới
làbiếtcáchdạycon?
Từgócđộnàođó,concáilàkếtquả,làsựtiếpnốisinhmệnhcủacha
mẹ,vìthế,mọiđứatrẻđềuđượcchamẹchiềuchuộnghếtlòng.Chamẹ


dồnhếttâmsứclàmviệcđểconđượcănthứngonnhất,mặcquầnáo
đẹpnhất,đượcvàotrườngtốtnhất,họcnhữngthứhaynhất.Nhưng
chưachắcnhưvậyđãlàngườitốtnhất.Trênthựctế,rấtnhiềungườiđều
đangnhậntráchnhiệmlàmchamẹtrongtrạngtháimơhồ.
BốmẹcủaMinhviệcgìcũngnghetheocon,cungcấptấtcảđiềukiệnvật
chấttốtnhấtchocon.Vìcôngviệcquábậnnênthườngxuyênvắngnhà,họ
nghĩrằngchoconđủtiềntiềuvặt,đươngnhiênconsẽtrưởngthànhkhỏe
mạnh,nhưvậylàhọcũngtrởthànhnhữngphụhuynhmẫumực.NhưngMinh
đangởđộtuổithiếuniên,emthườngxuyêncảmthấycôđộc,lâudầnemcó
dấuhiệutựkỷ,khôngmuốngiaotiếpvớingườikhác.
Chamẹgươngmẫukhôngnênchỉcungcấpchoconđiềukiệnvật

chấtmàcònphảicùngtrưởngthànhvớicon.Trongvídụtrên,bốmẹ
Minhquácoitrọngđiềukiệnvậtchấtmàquênmấtsựpháttriểntâmlý
củaem.
Vìvậy,chúngtanêntựhỏixemmìnhđãbiếtcáchdạyconchưa,
đừngđểconcáichúngtacóđầyđủvậtchấtmàtinhthầnlạitrốngrỗng.
Khichamẹcùngnóichuyệnvớicon,hãytạođiềukiệntốtnhấtđể
chúngthểhiệnsuynghĩcủabảnthân,khôngnêncốápđặtsuynghĩcủa
chamẹvàochúng.Đồngthời,hãythấuhiểutrẻ,đứngởgócđộcủatrẻ
đểsuynghĩvấnđề.
Trongquátrìnhtrưởngthành,trẻgặpvấnđềcũngđừngtráchmóc,
phảikiểmđiểmlạiphươngphápgiáodụccủamình,xemnhưthếđãđáp
ứngđượcnhucầucủatrẻchưa.
Vậy,chamẹngoàiviệcnuôiconlớnra,sẽphảilàmnhữnggìnữa?

☘ĐỌCCÙNGCON
Nhiềuchamẹmuarấtnhiềuquầnáo,đồchơichoconnhưnglạiít
khimuacácloạibáochíphùhợpvớilứatuổicủatrẻ.Đồchơisẽnhanh
chónglỗithời,còntrithứcthìkhôngbaogiờcũ,đócũnglàđiềuchamẹ
chưanhậnthứcđượcđầyđủ.Vìthế,nênđưaconđihiệusáchítnhất
mỗithángmộtlần,chọnmuachoconnhữngcuốnsáchthíchhợprồi
đọccùngvớicon,đósẽlànhữngkýứcngọtngàotrongthờithơấucủa
trẻ.

☘MỞRỘNGTẦMMẮT


Bạnđãbaogiờdạyconbiếtquantâmđếnthếgiớirộnglớnnày?Nhà
bạncómộtquảđịacầu,mộttấmbảnđồthếgiới,mộttấmbảnđồViệt
Namhaychưa?Mỗikhibảntinnhắcđếnmộtđịadanhnàođó,bạncó
cùngcontìmkiếmđịadanhấytrênbảnđồkhông?Thờisựcótinvuivà

cảtinbuồn,khoảngcáchgiữacáckhuvựccũngrấtlớn,bạnnênđểtrẻ
biếtcuộcsốngcủangườidântrongcuộcchiếnởAfghanistanvàIraqra
sao,cũngnênchotrẻbiếtsựgiàucócủanướcAnh,nướcMỹnhưthế
nào,họgiàulànhờtrithứcvàkhoahọckỹthuật,nếumìnhkhôngcótri
thứcsẽtrởnênlạchậu.Từđó,giúptrẻxâydựngchomìnhýthứcphải
họchànhthậttốt.Cổnhânnóirằng:“Đọcvạncuốnsáchnhưđivạn
dặmđường”,bởivậy,hãyđểtrẻdùkhôngrakhỏinhànhưngvẫnhiểu
biếtđượcxungquanh,nếuchămchỉxemtintứchàngngày,trẻsẽcócơ
hộimởrộngtầmmắtcủamìnhhơn.

☘LÀMVIỆCNHÀ
Rấtnhiềuchamẹkhôngđểconlàmviệcnhà,mộtlàloconxuống
bếpsẽkhôngantoàn,hailàcảmthấyconlàmkhôngtốt,sẽvướngvíu
taychân,balàchorằngconchỉcầnhọctốtlàđủ.Thậtra,việcgìcũng
phảihọcmớibiết,khôngchoconcơhộihọcthìtrẻsẽmãimãikhông
biếtlàmviệcnhà.

☘CÙNGTRÒCHUYỆN
Nhiềuchamẹpháthiệnrarằngconkhôngnghelờimình,nhưnglại
rấtnghelờibạnbè.Nguyênnhânchủyếulàdochamẹthiếusựgiaolưu
vớicon.Ngườilớnluônthấymìnhbậnrộn,nhưnglạikhôngbiếttrẻcon
rấtcôđơn,đặcbiệtlànhữngđứatrẻconmột,ngàynàocũngởnhàmột
mình,tâmtrạngcàngdễbuồnchán.Vìthế,chamẹnênthườngxuyên
nóichuyệnvớitrẻtrướckhingủ,hãycùngchiasẻnhữngviệcmàcha
mẹvàconcáiđãlàmtrongngày.

☘NÓIÍTLÀMNHIỀU
Chamẹlàtấmgươngcủaconcái.Chamẹkhôngnhấtthiếtphảilà
ngườigiàucó,thànhđạt,cónhữngthànhtíchvĩđạiđểlàmtấmgương
chocon,chỉcầnlàngườilươngthiện,cótìnhthương,cótinhthầntrách

nhiệm,chămchỉcầncùlàđủ.Cũngkhôngcầndùnglờilẽđểdạycon
phảikínhtrênnhườngdưới,khibạnhiếuthảo,kínhtrọngôngbà,khi
bạncúixuốngnhặtrácởvenđườngbỏvàothùngrác,trẻnhìnthấy,tự


nhiênsẽhọctheo.Cóthểcôngviệccủachamẹkhôngthậtcaoquý,
nhưngyêunghềnghiệp,làmviệcchămchỉ,thìtrẻcũngsẽtheođómà
họctập.Nhữngđứatrẻchămchỉ,saunàydùlàhọctậphaylàmviệc,sẽ
đềugặtháiđượcthànhcông.

☘RÈNCHOTRẺKHẢNĂNGCHỊUĐỰNGVÀCÂNBẰNGTÂMLÝ
Chamẹbiếtcáchdạytrẻnênchútrọngrènchotrẻkhảnăngchịu
đựngvàcânbằngtâmlý,rènchochúngýchívàtínhcáchkiêncường,
khôngcúiđầukhuấtphụctrướckhókhăn.Tronggiađình,chamẹcần
tạomôitrườngthoảimái,đểtrẻcócáchsốngvàcáchnghĩcủariêng
mình,trởthànhngườikhoandung,nhẫnnại,kháchquanvàhiềnhậu.

☘BỒIDƯỠNGKỸNĂNGGIAOTIẾPCHOTRẺ
Chamẹnênbồidưỡngchotrẻkỹnăngxãhội,khuyếnkhíchgiaolưu
vớimọingười,khôngnênchorằngviệcđóảnhhưởngđếnviệchọcmà
ngăncảnchúng,càngkhôngnênxuađuổibạncủatrẻ.Nênhướngdẫn
trẻhòanhậpxãhộibằngnhiềuhìnhthức,chochúnghọccáchvậndụng
tổnghợpcácphươngthứcnhưbiểuđạtbằngngônngữ,viếtthư,gọi
điện,vậnđộng,đidulịch,ngoàiracũngcầnbồidưỡngchotrẻđứctính
thànhthật,giữchữtín,cóýthứcvềquốctếvàthờiđại.


BẠNCÓNGHĨ,TRẺĐƯỢCHỌCỞ
TRƯỜNGMỌIKỸNĂNGCẦNTHIẾT?
Khitrẻkhôngthểtựthuxếpcuộcsốngcủamình,bạn

đãbaogiờtìmhiểunguyênnhân?Bạncónghĩlàdonhàtrường
giáodụckhôngtốt?Bạncónghĩtrẻsẽhọcđượcmọikỹnăngcần
thiếttừtrườnghọc?Bạncónghĩkhiđưatrẻđếnngôitrườngtốt,
chúngsẽhọcđượcnhiềukỹnănghơn?
Trườnghọclàtổchứcgiáodụccómụcđích,cókếhoạch,chứcnăng
chínhlàgiáodụchọcsinh.Nhưngnhưthếkhôngcónghĩalàởtrường
trẻcóthểhọcmọikỹnăngcầnthiết.Vìtrithứccầnchocuộcsốngluôn
vượtngoàinhữnggìđượcdạytrongtrường.
Hãynhìnlạinhữnggìbạnđãtrảiqua;lúcmớitốtnghiệpcấpba,bạn
đãbiếthếtnhữngkỹnăngcầnthiếtchocuộcsốngchưa?Cóthểbạnbiết
cáchđọc,cónhữngkiếnthứclịchsửvàkỹnăngtoánhọccơbản,thậm
chílàthóiquenhọctậptốt,nhữngđiềunàysẽrấtcóíchchobạnkhilên
đạihọc.Nhưngbạnđãsẵnsàngđểbướcvàocuộcsốnghiệnthựcchưa?
Cólẽchưađâu,trừphichamẹbạnđãchuẩnbịhếtmọithứ.Thựcra,
cuộcsốngthờiniênthiếucủaphầnlớnchúngtalàmộtmớlộnxộn,vì
chúngtakhôngbiếtnhữngkỹnăngcầnthiết,nênsẽphảichịuhậuquả
tươngứng.
VìbậnrộnnênvợchồnganhLưuchoconhọctrongtrườngnộitrú,hyvọng
consẽhọcđượchếtkỹnăngtrongcuộcsống.
Nhưng,khiđónconvềvàocuốituần,họpháthiệnracuộcsốngcủaconlà
mộtmớhỗnloạntrongtuầnđó:vìkhôngbiếtgiặtquầnáonênconđemhết
quầnáobẩnvềnhà,sốtiềnlẽrađủtiêutrongmộttháng,trongvòngmột
tuầnđãhếtsạch.
CongáianhLưuđãhọcnộitrú,nhưngkhôngvìthếmàhọcđược
nhữngkỹnăngcầnthiếtchocuộcsống.Giáodụcgiađìnhcóvaitròrất
lớnđốivớitrẻ,đólàmộtmônkhoahọccóquyluậttựthâncủanó.Tư
tưởng,hànhvicủachamẹcùngvớinộidungvàphươngphápgiáodục
cóảnhhưởngrấtlớntớisựtrưởngthànhcủachúng.Dướiđâylànhững
kỹnăngtrẻkhôngthểhọcđượctừnhàtrường,màcầnchamẹdạydỗ.

☘QUẢNLÝTIỀNBẠC


1.Tíchtrữ:“Liệucơmgắpmắm”,khôngphảitrẻnàocũngbiếtcách
tuânthủcâutụcngữnày.Chamẹnêngửimộtphầntiềntiêuvặtcủatrẻ
vàongânhàng,dạychúngcáchđưaramụctiêutíchlũy,cáchđạtđược
mụctiêu,rồicáchmuanhữngthứchúngthích.
2.Lênkếhoạchchitiêu:Rấtnhiềutrẻsợhãilàmviệcnày,đólàvì
họthiếukiếnthứcvàkỹnăngcầnthiết.Hãydạytrẻlênkếhoạchchi
tiêuvànhữngkiếnthứcliênquan,đểkhitrưởngthànhchúngsẽkhông
phảilolắngnữa.Bạncóthểdạynhữngkiếnthứcnàykhitrẻđượchơn
mườituổi,đólàthờicơhiếmcóđểchứngmìnhvớitrẻrằng,toánhọc
cănbảnquantrọngđếnnhườngnào.
3.Thanhtoán:Đểtrẻhọccáchthanhtoánhóađơn,đảmbảothanh
toánđúnghạn,chodùlàthanhtoántạichỗhayquamạng.
4.Đầutư:Đầutưlàgì?Tạisaophảiđầutư?Nênđầutưthếnào?Có
nhữngcáchthứcgì?Đánhgiáthếnàolàđầutư?Làmsaođểpháthuy
tácdụngthờigiancủa“lãikép”?Bạnhãytíchcựcnóivớiconvềnhững
chủđềnày.
5.Tiếtkiệm:Dạychotrẻtiếtkiệmngaytừnhỏ.Khiđimuahàngnên
sosánhgiácả,chấtlượngsảnphẩmởnhữngcửahàngkhácnhau,táisử
dụngvậtphẩm,tiếtkiệm,ăncơmởnhà,hạnchếănngoài,khốngchế
hammuốnmuahàng.Nếuchamẹmuahàngquánhiều,dùlàtrước
ngàylễTếtquantrọngthìcũnglàtấmgươngxấuchotrẻ.

☘SUYNGHĨ
Đọcsáchlàphươngphápquantrọngnhấtđểthúcđẩytrẻsuynghĩ,
trườnghọcdạytrẻcáchđọc,nhưngcáchgiáodụccủanhàtrường
thườngkhiếnchúngcảmthấyviệcđọcvôcùngkhôkhan.Bạnhãydẫn
convàothếgiớitưởngtượngtrongnhữngtrangsách,hướngdẫnchúng

dùngmạngInternettìmkiếmnhữngthôngtintươngứng,dạychúng
cáchđánhgiámứcđộđángtin,tínhlô-gicvàchânthựccủanhững
thôngtinđó.Đólàcáchhữuhiệuđểbồidưỡngchotrẻkỹnăngsuynghĩ
vấnđề.

☘THÀNHCÔNG
1.Tíchcực:Tưduyphêphánlàmộtkỹnăngquantrọng,cótácdụng
thúcđẩytháiđộsốngtíchcực.Đươngnhiên,cóthểsựviệctrẻgặpphải
rấttồitệ,nhưngbiếtđâutrongcáirủilạicócáimay.Vìthế,chamẹnên
giúptrẻdừngviệcthanvãn,tìmkiếmphươngángiảiquyết,quantrọng


nhấtlàphảitinvàobảnthân,thoátkhỏinhữngsuynghĩtiêucực.
2.Độnglực:Điềuquantrọnggiúptrẻđạtđượcmụctiêukhôngphải
làkỷluật,màlàđộnglực.Làmthếnàocóthểdùngnhiềucáchkhác
nhauđểkhíchlệbảnthânvàtậnhưởngcảmgiácvuivẻkhihoànthành
nhiệmvụ.Banđầuhãyđặtranhữngmụctiêunhỏdễđạtđược,từđó
dầndầnrènluyệnkỹxảođó.
3.Nhiệthuyết:Conđườngquantrọngdẫnđếnthànhcônglàtìm
đượcviệcmàbạnsaymêvàtoàntâmtoànývớinó.Conbạncònnhỏ,
chưatìmđượccâutrảlời,nhưngbạncóthểhướngdẫnđểtrẻpháthiện
rađiềukhiếnchúngthíchthúvàtậptrungcôngsứcvàođó,đồngthời
chotrẻhiểutầmquantrọngcủaviệcấy.

☘GIAOTIẾPXÃHỘI
1.Hợptác:Hãydạytrẻrằng,giúpđỡngườikhácvừakhiếnchomọi
ngườicùngcólợi,vừalàmchobảnthânthànhcônghơn.Chochúng
biếtrằngkếtgiaobạnbècólợihơnlàgâythùchuốcoán,trướckhicạnh
tranhnênhọccáchđoànkết,hợptác.
2.Cảmthông:Ởtrường,đôikhitrẻkhôngthôngcảmvàgiúpđỡ,

thậmchícònlàmkhóbạnkhác.Chamẹnêndạyconbiếtđặtmìnhvào
hoàncảnhcủangườikhácđểhiểuvàgiúpđỡhọvượtquakhókhăn.
3.Nhânái:Nhânáivàsựcảmthôngtuyhainhưnglạinhưmột,cảm
thôngchủyếulàgiảmbớtnỗikhổchongườikhác,cònnhânáilàhy
vọngngườikhácđượchạnhphúc.Cảhaiđềuvôcùngquantrọng.
4.Lắngnghe:Ởtrường,concáichúngtacóhọcđượccáchlắngnghe
hoặccáchnóichuyệnvớingườikháckhông?Chamẹnêndạytrẻbiết
cáchlắngnghethậtsự,từđóhiểuvàcảmthôngvớingườikhác.
5.Tròchuyện:Tròchuyệnvàlắngnghecómốiliênhệchặtchẽvới
nhau,nhưngnhàtrườnglạikhôngdạytrẻcáchtròchuyện.Tròchuyện
làkỹnănggiaotiếpxãhộivôcùngquantrọng,trẻnênthựchànhkhi
cònởtronggiađìnhngaytừnhỏ.Hãyhọccáchnóichuyệnvớiconbạn,
chứđừngchỉbắtchúnglắngnghe!

☘CÔNGVIỆC
1.Việcnhà:Chamẹnêndạytrẻcáchgiữgìn,bảoquảnvàsửachữa
đồdùngtrongnhà,baogồmốngnước,đồđiệngiadụng,haylớpsơn
tường.Dạychúngnắmbắtcáccáchthứccơbảnvàbiếtđượckhinào


nêngọithợđếngiúp.
2.Sạchsẽ:Rấtnhiềutrẻkhôngbiếtgiặtquầnáo,khôngbiếtdọn
phòng,khôngbiếttổngvệsinhhàngtuần,hàngtháng.Chamẹđừng
bắttrẻhọcnhữnggìcaoxa,hãyđểchúngbiếtlàmviệcnhàtrướcđã.

BẠNCÓNGHĨ,TRẺPHỤCTÙNGCHA
MẸLÀVIỆCĐƯƠNGNHIÊN?
Bạnyêucầutrẻngủlúc9giờtốilàchúngphảingủ?Bạnnghĩ
mìnhdạytrẻthếnàothìchúngbắtbuộcphảilàmnhưthếấy?Bạn
nghĩmìnhcấmtrẻlàmviệcgìđóthìchúngsẽkhôngđượclàm?

Bạnnghĩchúngphụctùngbạnlàchuyệnđươngnhiên?
Từtrướctớinay,mọingườiđềuchorằng,concáiphảiphụctùngcha
mẹ,họcsinhphảiphụctùngthầycô,đólàchuyệnđươngnhiên,chẳng
cógìphảibàn.Nhưngngàynay,vớicácluồngthôngtintrànlan,điều
đóliệucònphùhợp?Cáichúngtagọi“quanhệphụctùng”,tứclàông
chủhoặccấptrêncókhảnăngkhốngchếtuyệtđốivớingườilàmhoặc
cấpdưới.Nhưngtrẻkhôngphảingườilàm,cũngkhôngphảicấpdưới
củachamẹ.Vìthế,giữachamẹvàconcáinênthiếtlậpmốiquanhệ
thânthiếtchứkhôngphảiquanhệphụctùng,nếuchamẹchỉbiếtbắt
connghetheomọilờimìnhnóithìlâudầntrẻsẽcóxuhướngnổiloạn.
Quânlàconmộttrongnhà,emrấtthôngminh,cónhiềunăngkhiếu;bốmẹ
kỳvọngrấtcaovàmuốnbồidưỡngemthànhnhântài.Vậylàtừ5tuổi,em
đãđượcbốmẹđăngkýchohọcrấtnhiềulớpnăngkhiếunhưthuyếttrình,
chơiđàn,bóngbàn.Nhữngviệcnày,vớimộtcậubé5tuổinhưQuânquả
thựcquákhó.Vìthế,emdầndầncũngmấtđihứngthúvớinhữngnăngkhiếu
sẵncócủamình.
Mộthôm,QuânvừahọcxonglớpvẽthìmẹđịnhđưaQuânđihọcđàn.Nhưng
Quânđãmỏihếtcổtayởlớptậpvẽ,nênnóikhôngmuốnđihọcđànnữa.Mẹ
nghethếliềnnổigiậnmắngQuânmộttrận,bảoemphảinghelời,nếukhông
tốisẽkhôngđượcăncơm.Quânrấtkhóchịu,từđóvềsauemrấtáccảmvới
mẹ,mẹnóigìemcũnglàmngượclại,quanhệmẹcontrởnêncăngthẳng.
Giữachamẹvàconcáikhôngnêncómốiquanhệralệnh-nghelời,
nênthiếtlậpmốiquanhệthânthiệnbìnhđẳng.Khiphátsinhmâu
thuẫn,chamẹcầnnóichuyệnônhòavớichúng.Trongvídụtrên,mẹ


Quânkhôngtìmhiểusởthíchcủaconđãbắtconhọcrấtnhiềulớpnăng
khiếu,làmnhưvậylàđộcđoán.
Khôngíttrườnghợp,chamẹphảiđaukhổdođãépconcáitheoý
muốncủamình.Thếnhưng,nhiềubậcchamẹkhôngnhậnrađượcsai

lầmấy.Họquanniệm,concáinghetheolờichamẹlàđươngnhiên,còn
nếukhôngnghechínhlàbấthiếu.Đólàđiểmnghiêmtrọngcủavấnđề.
Mộtbétraihọccấphai,thíchbơilội,thườngcùngbạnđibơikhicóthờigian
rỗi.
Mộthôm,bốemđọcđượcmộttintrênbáo,rằngcómộttrẻđibơikhông
maybịchếtđuối.Anhlậptứcgọichoconbảochiềukhôngđượcđibơinữa.
Contraihỏitạisaokhôngđược,anhkhônggiảithíchbấtcứđiềugì,chỉgiận
dữnói:“Bốbảokhôngđượcđilàkhôngđượcđi!”rồitắtmáy.
Chiềukhôngthấyconởnhà,trênbànlàtờgiấyviết:“Bố,conđibơicùng
bạn.Khôngphảiconkhôngmuốnnghelờibố,màmuốnnóivớibốrằng:con
lớnrồi.”
“Chođibơi”và“khôngchođibơi”cónộidunghoàntoàntráingược,
ngườibốbiếtlợiíchcủabơilội,nhưngvìlolắngchosựantoànmà
khôngchoconđibơi.Nếuanhnóirõnguyênnhânvớiconvàbảo“đi
bơicũngđượcnhưngphảichúýantoàn”thìconsẽnghelời.
Quanhệhuyếtthốnggiữachamẹvàconcáimãimãikhôngthểcắt
đứt,chodùlàtrênphươngdiệntìnhthân,lươngtâm,đạolý,trách
nhiệmhaynghĩavụ,thìchamẹcũngkhôngbaogiờcóthểthốngtrị
đượcconcáimộtcáchtuyệtđối.Vìthế,chúngtakhôngnênnghĩviệc
conphụctùngchamẹlàđươngnhiên.

☘NGUYÊNNHÂNTRẺKHÔNGMUỐNPHỤCTÙNGCHAMẸ
Cólúctrẻkhôngnghelời,chamẹphảitìmhiểunguyênnhân.Vídụ,
khitrẻkhônghiểulờichamẹthìhãynóilạihoặclàmmẫuchochúng,
nhưvậychúngmớinghe.Đôikhitrẻhỏitạisao,chamẹcầngiảithíchrõ
chotrẻhiểu.Nhưnglưuýmộtđiều,đừngkhiếntrẻhìnhthànhthói
quenđợichamẹthúcgiụcmớilàm.

☘LÀMCHOTRẺTỰGIÁCNGHELỜICHAMẸ

Chamẹnênđểtrẻtựgiácchấpnhậnviệcgiáodụccủamìnhchứ
khôngphảiphụctùng.Giáodụclàsựthỏahiệpcủahaibênchứkhông
phảidomộtbênquyđịnh.Chamẹthườngquênmấtnguyêntắcnàyvà
quenralệnhtheokiểu“bốmẹnóiconphảinghe”.Tạisaotrẻthườngcãi
lại,đólàvìchúngkhôngtánthànhlờinóicủachamẹ.Đôikhi,mục
đíchgiáodụccủachamẹlàđúngnhưngphươngpháplạikhôngthích
hợp.

☘ÍTDÙNGMỆNHLỆNHTHỨC
Vídụ,muốntrẻđingủcóthểnói:“Conmệtchưa?Cómuốnđingủ
không?”,câunóinàycóhiệuquảhơnnhiềumệnhlệnh:“Conđingủ
nhanhlên!”

☘CHAMẸNÊNTHỐNGNHẤT
Khidạydỗtrẻ,chamẹnênthốngnhất,nếumẹbảoconđingủ,bố
tuyệtđốikhôngđượcnói“chơithêmlúcnữarồingủ”,điềunàykhiếntrẻ
khôngbiếtngheai.Nếubốmẹchưathốngnhấtđược,hãythảoluậnrồi
mớibảotrẻlàm.Bốmẹkhôngnênđưaraýkiếntráichiềutrướcmặttrẻ.

☘THÁIĐỘTRƯỚCSAUNHƯMỘT
Dùtrẻcầuxin,khóclóc,làmloạnthếnào,thìchamẹcũngkhông
đượcđồngýnhữngyêucầuvôlýcủatrẻ.Đâylàbiệnphápchínhđáng
đểchamẹrènchotrẻthóiquennghelời.Nếutrẻcólýdochínhđáng
thìđươngnhiênchamẹcóthểnhượngbộ,nhưngkhóclóc,cầuxinlại
khôngphảilýdochínhđáng.Nếutrướcđó,chamẹkhôngchotrẻlàm
việcnày,nhưngsaulạiđồngýthìchúngsẽdễcoithườngchamẹ.

☘CHAMẸVÀCONNÊNCÓMỐIQUANHỆBẠNBÈTHẬTSỰ
Concáicóquanhệmáuthịtvớichamẹ;bởivậy,chamẹphảicó

tráchnhiệmnuôidưỡng,giáodụccon.Giữachamẹvàconnênthiếtlập
mốiquanhệbạnbèthânthiết,chínhquanhệbạnbèmớilàquanhệ
tìnhthânkiểumới,khálýtưởngtrongthờiđạithôngtinhiệnnay.Khi
cònnhỏlàlúctrẻcầnsựgiúpđỡnhất,nếuchamẹdùngtìnhthân,tình
bạnvàsựchânthành,toàntâmtoànýgiúptrẻvượtquathờigianđầu
củacuộcsốngthìkhichamẹgiàđi,chúngsẽđốixửlạivớichamẹnhư
chamẹđãđốixửvớimình,chúngsẽcoichamẹlàngườibạntrikỷ.