Giá trị của tư tưởng về đạo đức con người trong tác phẩm “bên kia bờ thiện ác” của nietzsche đối với thanh niên việt nam trong cách mạng công nghệ 4 0

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-----------------------

DƯƠNG THU HƯƠNG

GIÁ TRỊ CỦA TƯ TƯỞNG VỀ ĐẠO ĐỨC
CON NGƯỜI TRONG TÁC PHẨM
“BÊN KIA BỜ THIỆN ÁC” CỦA NIETZSCHE
ĐỐI VỚI THANH NIÊN VIỆT NAM
TRONG CÁCH MẠNG CÔNG NGHỆ 4.0

LUẬN VĂN THẠC SĨ T I T HỌC

HÀ NỘI - 2019


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-----------------------

DƯƠNG THU HƯƠNG

GIÁ TRỊ CỦA TƯ TƯỞNG VỀ ĐẠO ĐỨC
CON NGƯỜI TRONG TÁC PHẨM
“BÊN KIA BỜ THIỆN ÁC” CỦA NIETZSCHE
ĐỐI VỚI THANH NIÊN VIỆT NAM
TRONG CÁCH MẠNG C NG NGHỆ
Luận văn Thạ

h

n n nh T

họ

.22.03.01

Chủ tịch Hội đồng

Người hướng dẫn

GS.TS. Nguyễn Vũ Hảo

PGS.TS. Nguyễn Anh Tuấn

HÀ NỘI - 2019


MỤC LỤC
Ở Đ U ...................................................................................................... 3
CHƯƠNG 1 TƯ TƯỞNG CỦA NIET SCHE VỀ ĐẠO ĐỨC CON
NGƯỜI

ỐI C NH

A ĐỜI NỘI DUNG CƠ

NV

NHỮNG GI

T Ị HẠN CH ........................................................................................... 13
1.1. Bối cả h h h h
h

h ư ưở g Ni

ờ

ệ

h

đ

đứ

gười

g

...................................................................... 13

-

. 13
-

châu Âu

....................................................................................................................... 16
1.1.3
............................................................................................................. 17
1.2. C ộ đời

h

ủ Ni

h .................................................. 20

................................................................... 20
.... 22
...... 27
1

Nội
ệ

g ư ưở g

đ

đứ

gười

g

h

ờ

.......................................................................................................... 29
............................................................... 29
................................................................... 37
.......................... 41

1

ộ

ốđ

h gi

ư ưở g đ

đứ

ệ

............................................................................................ 48

1

ủ Ni

h

g

h


........................................................................................................ 48

........................................................................................................ 51
CHƯƠNG

C CH

ẠNG C NG NGHỆ

VIỆT NA

V

T Ị CỦA TƯ TƯỞNG VỀ ĐẠO ĐỨC CON

GI

NGƯỜI T ONG T C PHẨ

ĐỐI VỚI THANH NI N

N

IA THIỆN

C

CỦA

NIETZSCHE ............................................................................................... 54
1

ộ ố h i i

ả ...................................................................... 54

2.1.1.

..................................................................... 54
.................................. 55
h hưở g ủ

h h hứ

ủ

ộ

h

ó đối ới h

g
h i

g gh
Vi

N

đ
hi

thanh niên,

hội

.................. 59
thanh niên ........ 59

2.2.2. C
......................................................................................................... 67
Gi
i

Vi

ị ủ
N

ư ưở g Ni
hi

2.3.1.

h

đ

đứ

gười đối ới h

h

.............................................................................. 75
................................................................................. 75
................................................................ 79

T UẬN .................................................................................................. 84
T I IỆU THA

H O .......................................................................... 88

2


ỞĐ U
1. T h

hi

ủ đ

i

* Về lí luận
T n

h

XIX

n

h

nh
nh n ảnh h
ạ

n

họ

n T

ã h

họ n
n h

n h

h n nh n

n

h

n

nn

n nh

ạ h nn

v
n

n v i nhiề

ng

h
n

giá trị vẫn

n trong cu c s ng nhân loại hôm nay

ạ

nhân vật quan trọng

trong dòng chảy của tri t họ Đức nói riêng và tri t học th gi i nói chung
ứ ảnh h

n

n

họ

n T

lại nh n

Wilhem Nietzsche. Ông

n ảnh h

mình, và chúng vẫn

h

h

XX

n v

t

Friedrich

ại của

c th

n phân tâm học, chủ n h

ng sâu sắc

hi n sinh, chủ n h hậu hi n ại, tri t học hi n ại nói chung.
nh
ắn

n

ả h h
nh

h

v n ề

ạn

nn

n
nn

n

ạ

Còn

nh

n

ề ậ

h h nh n v n ề về

n h

nh vậ , ông

c bi
n

hứ
XX

ả

n h

ạ n n

nh

ản năn
n

N t

n
T

h

ị

h

n

h

ả

ủ n .
n

n

ức

n

i h

nn

i.

n T

i. C n v
nh n

n kéo dài h

3

ủ

ủ
n

n ạ

nh

v

n nh n
h

n

ng về ạ

ác giá trị củ
h

hứ

h
n

ề

ủ v n ề về

họ

ị

c trong h
n

ạnh v

nh

v n ề

v

họ

ủ N

ch nhận bi
h

v

ng

nn
ề

h h

n lại ề

ổ

h

ủ N

h

họ

theo

v S

ủ

tri t học ề

hủ n h

Nh n

n nh ề

họ

h

nh nn ,b i

n


h

h n

n Th

ủ n

v

nh

vọn

ổ

nn

n

ủ N

h

họ

n

ảnh

n

h

ịnh

n của
c giả T

i v i nhiề

n

h n

n ứ

n

nh n

n v

i ta sẽ th y nh n

ị

h

nh n

n

n

ứ

h

nn

n

ạ

ủ

ức về

n

h là s

h n hả

h

nn

i, nâng t
n

ịh n

n h

h

n tận n

i lên m

n

v

n của ông về ạ

ại, có giá trị sâu sắ

t th

n về

h

Nh n
v

h h n

i của ông là tác ph m Bên kia b thi n ác. Tác

h
n h

ủ N

M t trong nh ng tác ph m th hi n rõ giá trị

nn
n

ph m

nn

cao m i.

n

v

ị

ứ
n

nn

có ý

Đ nh

t

h nh v vậ
n

h

h nh h

ạ

n

n
Tuy nhiên, nh

n ,

n theo nh ng hủ

ng của Nietzsche

h khác nhau.

ng về ạ
chúng

n trong ti n trình lịch sử v i nh ng s ki n

ễn ra thì nhiề

lịch sử

bị n

ức

i ta ử

khi n cho ph n

h
h

ị ủ n
n . Nh n
sâu vào

V

N
n

n ,

h v nhiều khi n h ễ

nh n bị

nh

n

h nn

h

ức về

ủ n

4

nh ng

nhiều tác giả
nh

n

n h n ứ
nn

Đ ều này

thi u khách quan về

ng của Nietzsche v

ảnh h
ạ

h

n h

ại

n nh

ủ ông

n ị h ử vô lý nào

ng của ông. M c dù hi n nay
nh

n

nh

i

n chúng ta có nh n

nghiên cứ

ị hi u sai l ch, c c

n vi c các

nn

n

gán ghép th nh ền ề

thậ

h

nh

ng

v

Xuyên
ạ

h

ổ h

n v

nh n

h

h

n
h khá

mình

n

n

n
n

n h

nh ề

ắn v
h
h

i của Nietzsche tr c ti p qua tác


n

ph m củ

th

n

c nh ng giá trị

vẫn còn ảnh h

ng cho

n ngày nay.
* Về th c tiễn

v

T n

h

ậ v

h n

n
n

n
i T

n
h

h

n

n V
n

ảnh h
h

h

ạn

ảnh h

n

n

h

nv

v
h

ạn n
n nh V

ạn

n n h

h

N

n h n ứ
nổ

V

h nh h n

n

ạn

ạn

h n

h
h n

n n h

n hứ

n

h nh h n

h n

h n

n n h

n hứ

h

ổ h n

h

nh h

v

n

n

nh

n

nh

h ễ
n

n

h

n h n

h

n

h

n hị ảnh h

n

nh
V vậ
ủ

iều không phải bàn cãi Đ

h

n

n

n

ễn ra

nn

h

hả

v củ

h

ạn

h n

n

n

n n h

quen thu c

n

n h

cu c h
h

n

i s ng con

ứ ảnh h

n h

ủ

h
ạn

ứn

n n h 4.0. Tuy nhiên, h n

ẽ V

ủ

n

ề

ủ

n

n củ

nh

n h

h

v

h Vi t Nam

n
n

ả về h

nh

n

N

n

h ậ
v

H nn

n

h

ạn
hủ nhận

họ

n n h

họ

n ủ

h

h

v

ận v n h n ứ

ạn

h

ổ

ạn

n vậ ,

về

h

n nhận

n
h

N

ẫn

ủ

n

n ủ

ạ nh n n h n ứ

v

n
về

h

h

N

h v
h nh

n

ắ

n

n

n h

n

nhận

h

h n

n
ảnh h
h h

n

ủ

nhậ v

h nh nh h n , thân thi n h n Đ
v

n h
hả

ả T
h

về

nh n
h

5

ạn

ạ h
n

h

n h 4.0

h

n
ả h


nh n

h n ị c n thi t ả về

n

n nhận

n

nV

n

N

v i ảnh h

n

h

n

n

h

h
ứ

nh v

ề

v

. h n

c bi

không th thi u

n

nhạ

h

n

n

nn

n

nh

V

n

h nh n n V

h
N

h

nh

hận h nh n n
h
n

ủ

n

nn

h

ứ

h n

ạnh

n

n h

n h h

ạn

n

n

ẫn ạ

ức của

ạ

ứ

h n nh n
h

h nh

n

h
ủ
ủ

c tiềm
h
ả

hứ

ận họ

n

ị ạ

ứ

ủ

h n

ị ạ

ứ

ủ

n hả h

v

ứ

ậ v

N

h nh
ẽ về v

n

h phát huy h

h
n ủ V

họ

khai tri n năn

h

h
h

ảnh nh

h

h

thanh niên Vi t h

vậy, vi c nghiên cứ
ứ

ọ

h

S h t hẫng về ạ

ền h n

n

h
n

h t cả tri hứ

h n h

ạn hi n

n

hứ

ạn hi n nay.

nên

ạn
n

n T

ạn

n

N

nh ng h

n

n

ẽ

ủ V

n

tuổi

còn hạn ch , họ

năn tuổi tr củ

nh Đ

ng chi n

h nh

n h

n n h 4.0. Tuy nhiên, nh ng h

nn

h

ịnh h

n n

mình thanh niên ta hi n nay

vận

nh ng nhận

h nh nh h n

h ậ h n ạ v i

ủ

n

i trên toàn th gi i t khoa học

vai trò củ

n n n

nay. Th nh n n v

ạn

n n h

ắn.

h nh n n –

h nn

n

ng sâu r n

n kinh t , giáo d c. Đản v nh n

T

ủ

ứ

ạn

ảnh h

ịnh, nghiên cứu về cu c cách mạn
c

lẫn ạ

ủ

n n

i s ng và hoạ

h

n

Cu c cách mạn n

mọi bình di n
h ậ

n hứ

ổ nh n

h n ảnh h n n

ph n nào ti p thu nh ng giá trị của

ị

Chính vì
ng về ạo

c Nietzsche trình bày trong tác ph m Bên kia thi n ác v i

6


ạo ức sâu sắc, mang

vai trò là nh ng tri

n h

cảnh t nh n

tr s ng tích c c, làm chủ bản thân, tr thành nòng c

i Vi t

u trong cu c cách

mạng 4.0 của Vi t Nam hi n nay, là vi c làm c n thi t và kịp th i.
T

họn Giá trị củ

, học viên

gười trong tác phẩm “

ờ thiệ

ư ưởng

đạo đức con

” ủ N e zs

niên Việt Nam trong cách mạng công g ệ 4.0

e đối với thanh

ề

cho luận văn hạc

tri t học của mình.
2. T

g

h h h ghi

T n h
n

n

nh n

h

n

nh

ứ

n h n ứ nh ề về T
nh

ị h

ủ
h
họ

n ề củ

ủ N

Q

h

ọ

h

h

ả

h n Đ n

N

n

nh n

n

họ N

h

văn h

nh

n

N

nh

theo

n

n

ủ N

h

về

n

ạ

nh n n h n ứ về N

n

ị h
ủ

ảG

n V
D

ứ
h

h nh ề
h

h

7

ủ
n

n

có
n

h ủ
ả

ủ

n v

ủ N

h

ận
hả

h .

ủ
h

họ

n
n

n

v n

h T n

h h n
hủ

ủ

ắn về

n h

ả
n

nh n h

ền ề h

nh n

nh
n

h

nh n
n

H

n

ủ họ ề

n

n

Họ n h n ứ

ọ

h

v

h n v N

nh n

ủ

họ

ủ
ăn

n Đứ

ủ họ n

Nietzsche. Các n h n ứ
ảnh h

n là

ảT n Q
h

h

n h n ứ
ọn

h

ả

ảV

ủ Nietzsche,

n V

n

n Phriedrich F.Nietzsche ủ

họ

ả h
n

n T

n Nietzsche và
:

lý ủ

ả

ả G
N

n

h

D

hủ

h

hh
n

ủ

h

nh

này,
h

c
n

h

ọn

n

n

h

nh

v h

họ N

ận h n v
lý ủ

n

n

nh v
ận

N

h

nă

h

h

họ
ổ ủ

n

hủ

nn
n

h

n

nn

n n

ản

vậ

N t

n

n

9

h

Đ nh

h

h
h

n

n nh n
n

ủ

8

h n nh n

h n nh n

n

h nh

ủ

n
h

ắ
h

ị

ị

nn
n

n
nh n

n v n nh n

nh

h

h

nh

nh

nh n
h

n

, h

n N t

h nh

nh n
h

nă

Đ nh

nh n T

nn

h

ản

n

họ N tzsche ậ
h

T

ủ

n n h n ứ về

ủ N t

n về

ạ

n h n ứ

n n

h n T n Th
họ

h

nh h n
v h

ậ

h

n

ản v

ủ

ền h n

n

nh n h n ứ

ễn Đ nh Th v

ền h n v
n

n

ọ

ả T n Th

ễ

h

n ọn

hả nhắ

hủ n h h n nh v
n nổ

ị

n

n

ủ N tzsche

ọ n

nh h nh h v

về N

n

. Trong

n

n

:

nh

h

n

h ậ n

nh n

n

nh n

nh văn N

9

n

h h
nh n

Trong
về N

h

ắ

n

nh

v

ủ

ạn trong

h

h

h ạ

h

họ N

V

n

h
hải.

ản

h h n

n

quan t ọn nh

h nv

nn

nh n

h

hề h

n

nh n

h
ủ

họ

h

nh

, tác

n
h

n h

h h

họ

ả

về n

h n . Chính Nietzsche

h hn h n ứ N

yê

Nietzsche và

nh

. Gilles Deleuze

n

h

Trong t

–
h

h n


Nh vậ

N

h

n h

nă

c các nhà nghiên cứu Vi t Nam quan tâm
9 5 T

nêu trên, ph n l n các cu n
h ản

h

n

h n
h

nh n ngoài 2 tác giả và các cu n sách

h h

họ

h S

ủ

ều xu t hi n
n

ủ

n về

ủ

n

ủ N

ảN

(ạ

họ

h T

h trên

nh n T
v

ẫn

n văn học. T

v
họ

ịh

v

n

n nh n

nh

v c nghiên cứu Nietzsche

nh v c: trong tri t họ v
nh

ền N

ả

h

ễn H

Hả trong

nă

h h

nh n T

1992)

ạnh h hi n t n

ề ậ

h

c ti n hành trên

n

n

ảN

họ

ễn T n D n trong
(ng

ý cu n sách m ng của Nguyễn Đ nh Th n
nh

2003)

về

cung c p h

họ v về

ả

Nietzsche
h

n

họ

2007)

nh

Đ

n

h

ảĐ

nh H

ạ

h

n T

h

nh n

XX (
n

ủ Nietzsche.

n

n

n ọn

nh

họ

ủ

n

V

n
ả H n Đứ

Nh n

h về ạ

hủ

về

ứ họ .
n

nh
m chủ y u nh t.

nh n n h n ứ

h
ảT n

:
nh

) Nh n

9

h

ạ

n về

ủ
ủ

h

cùng tên nă

ủ N

n h n ứ

, tác giả

n văn họ

n

n
Nhi (1993)

nă

về N

về Nietzsche

ứ theo cách h h n hóa ạ nh ng luận
T n

nv

n về

hv

họ

tại H i thảo khoa học

trong s không nhiều

ứ họ

h T

nh t là bài tham luận

F.Nietzsche của t
v n ề

n

nh n ổn

gi i thi u

Nam. Đ n

n) ( ạ

nn h n ứ


n

ủ N

h

nh n h

n

về Nietzsche

h

h

h

n

h

h

n nh
h
h

n

ủ

h n

h

n T

ả

n h

h nh n

ị

n

ọ

h

nh n

nv

hăn

ảnh h

n

nh n

ảnh h

v

n
n N

n

n

n

n

ủ

nh

h n

h
h

n

về

ủ

n

h

n

h

ủ

h

h

ọ

n

n

nh n

Đ

ảnh
n

ạ

ả T n Th nh H (2009) V

h T

Nh n

n

h n nhắ

T n Th nh H

N
n

n văn họ này

n nh

h n

ủ
N

nh

n

n

n ề

h

ủ

hạ

Văn

h n

ả về
h n
ứ

ản nă

T

h
n

h nh T

ả

ề ủ

nh

v
n

hả h

v

n

n

nh n

n
ả

họ

n nh n
văn T

nh về

họ

h nh h n h

ứ

nn

h

họ

ủ N

về

họ

ị

n

n

họ

ản

n

h n

h

h

h

ủ
n

h

10

nh n n

n

h

n

Bên kia

h n

v hạn h

h n

ận văn hủ

h n
n

n
Đ

n

n
n

nh h n

n

n
h

)

ị n h n ứ v ảnh h
n n h n ứ

n

n

họ n

về

n

h

nh n h

Nietzsche về ạ

h

n

nh n

T n

ị

ủ nền

nh n n
nh n

h nh

ủ

n n h n

ản

n

ủ

về nh n

n
n

c

n

hủ ề v

h
ủ

h

h Nh n

ảv

nh n n

h

ản h n ứ

ủ N

n

ả

h

ả

n
n

ận
n
-v


nh n

n

ạ

ị ủ n

ứ

v

nh h

h nh n n V

N

h nh

n

n

ạ

h

h
n n h

h n

nay.
Tu nh n h n
về ạ

ức

nào h n
n

nn
h

h

i ủ N

h

n

n

ạ

ứ

nh n
nn

h

n

3. Mụ đ h
- Mụ

h m i ch n h n ứ
h h

V

nh n

h về ạ

N

v

h

Bên kia b

n

i

n v

n ủ

ứ

nn

i,

n h n ứ giá trị
ủ N

h

ề

hi m vụ nghiên cứu
n

: Trình bày và phân tích

Nietzsche về ạ

n

à ít có n h n ứ

ng ủ N

giá trị củ

h

n về ạ
v

n

ức

giá trị của nh ng

nn

h

i

ng này

Bên kia b

h

t

n

n của
, khái quát

c giá trị của chúng

iv i

thanh niên Vi t Nam trong cu c cách mạng 4.0.
- Nhi m vụ:
+ Khái quát lại b i cảnh lịch sử h
XIX, m t s tiền ề lý luận n n
+S

 v n

s

c d ng lại cu

ng của Nietzsche.

i, tác ph m của Nietzsche

ng của Nietzsche về ạ

m t s n i dung

Đức nửa sau th kỷ

ứ

nn

i thi u
i, nh ng giá trị và

hạn ch của chúng.
+ Phác họa trên nh n n
ảnh h
h

n

ạ

ủ n trên h

v

ứ

v

V

N

n n h

n

ảnh h

n hứ

v

n

ný

ức, l i s ng của thanh niên hi n nay.

+ Ch ra nh n
ạ

ại th cách mạn

nn

i

ng t nh ng

ng còn giá trị của Nietzschevề

i v i thanh niên Vi t Nam trong b i cảnh cách mạng 4.0

t s ki n nghị phát huy các giá trị ạ

11

ứ

.


Cở ở

ậ

g h

: Luận văn

n n về ạ

-

hư

ghi

ứ

h n

n

h

ứ về khoa học – kỹ thuật, về ị h ử
: Luận văn ử

h, ổn h

n

h

n

h

h n nh

h

i ghi

họ
n

n các h

họ

n

h

h n

ị h ử - logic, ọc hi u văn ản ử

họ
Đối ư

g

n

ứ

: n i dung và nh ng giá trị củ

i ủ N

h trong

h

Bên kia

ng về ạ

ức con

i v i thanh niên Vi t

Nam hi n nay.
-

: gi i hạn

n

n

n

n

h

ứ về

nn

i củ N

h

n

nh

h n

h

ng Nietzsche về ạ

th y giá trị củ

ứ

n
.T

nn

ạ
cho

n nh

ị của

i v i thanh niên Vi t Nam hi n nay.
: Luận văn có th dùng làm tài li u tham khảo ph c

-

v nghiên cứu và giảng dạy học ph n ạ

n

và nh ng

i

lý lu n: Luận văn góp ph n

-

nh

h

n cu c cách mạng 4.0.

6 Ý ghĩ lý luận

nó

n

ức học, lịch sử tri t học,…

th sử d ng trong tuyên truyền về phát tri n

nn

ạ

n

ức con

i hi n nay.
7. K t c u của luậ
Ngoài ph n m

g m2 h

n v

ă

u, k t luận và danh m c tài li u tham khả

ti t.

12

ận văn


CHƯƠNG 1 TƯ TƯỞNGCỦA NIETZSCHE
VỀ ĐẠO ĐỨC CON NGƯỜI
NỘI DUNG CƠ

N V NHỮNG GI T Ị HẠN CH

ối ả h h h h

1.1
g

h

ỐI C NH A ĐỜI

h ư ưở g Ni

ờ

h

đ

đứ

gười

ệ
-

XIX
Y
N

h

n

ảnh h

n

h nh

ề

n về

nh

h nh

h

XIX Đ
N

h

h

c h

n

h

ứ

văn h

9 h

h

ả

n h

n

ăn

h

ạnh ủ

n
ổ

Â
ứ

i của

n n

nh
ả

ứ
ẽ

Sứ

Â

n

ạnh
n h

h nh

n năn

nh h n
h
n

nh n

n
n

n

n

h ậ

h nh ị

n

nh v

n
Nh

13

ủ

b

nh

h

n
h

h nh ứ
n

nh họ N

h

nổ

Â

n nổ

h n

n

n

h nh hứ
ủ

ị
ạnh

ạnh v
n h

n

ạnh ủ

n xã h i.

n h

hạ
h

ạnh

ọ

h

n h n

vậ
n

ạnh

nh v

h
h

n nh n
n

h

ọ

Nh n

n nh n

hứn

ức

ng cả tích c c và tiêu c c.

ử

h n h n
n

n

ạn năn

Họ hứn

h

ạnh khi n cho xã h i châu

n

nh

n ổ

ủ

 nử

h ật, kinh t

hích

Â

ậ

nh n

h

nh v c t khoa họ
h nh

ạnh v
v

ủ

ạn mà cả h

Âu có nhiều xáo tr n ạ n n nh ng ảnh h

v

h

-

n

hòa cùng s khai tri n của cách mạng công nghi p l n

ổi l n n

T n

h nh h nh

ng về ạ

ễn ra trên mọ

Nh ng h

n

n h n h nh h nh –

ổi mạnh mẽ

thứ

n

h
h

Â

ứ
h


ổ

h nh nh h n

ủ

nn

S
nh

h
Â

S

n

n

ạ

n

h

hị h

ễn

nn

họ

h

n

n

ạ n n

nả

n
nh ề

n

h n

n

h

n

h
n

n ả

ảnh

n

n

n

ạ

h
h n

v

nh v

n

h

n h nh h

n nh n
h

n

h
ạ

n nh
ả
n
n n

n n h
n n

n

nh nh h n

n

ề h .

n

ản

n

n n

h

n

h

v

14

n

hị h

v

h

Đ

n n

h n

h n

n

ị hv

n
n

ẽ

n

n

Đ

ạnh

ủ

n n

h n

nn

v

S

n

hị h nh

v

n

in h
h ẫn

n

n

h

nh ử

v
h

n

ề h
n

n n

n

n ủ

n

h

n

n n

n ổ

ủ

h

ả

ăn
h

ủ

ỹ h ậ

nn

ị ắn h

h n

h nh hị v

nh n

H

ị h ử

h

ử

nh n

S

h

h nh h

nn

n

nh

h

h

ẽ

ổ nền

n

ả h n

nn

v n ề
h

Kho họ

hủ

h ẫn

h n

ạnh

ản hủ n h

ả vậ

-– n

nh n

n

n

h

ủ

n

v

n

n

h

ủ

h ậ

h nh

n

n

n

n

v
n

hủ n

nh

h

.

n vậ

h n nh n v n ề
n

n

nh nh h n v

n n

v

h ậ

ủ nền

năn

n Nh n

n

họ

h

ị h ử h

n n
nh

h
hổn

ổn

n

ủ

h

n

nh

ậ

ủ

ản h

ạ

ản

h
h

n nh nh h n
n

ạ

ắn h v
v

h

h
ản h

n

ả

n nh nh h n

ạ

n

h
v

n

h

n

nh

châu Âu

nn

trong

n

h n h

n h

S

i

v

n

h nh

h

ạ

ạ

v n nạn


về n

v

n

h n

h n nh

n v

ận ị h

nh Nh n

v

ản

n n n h

n n

n h nh n

n

nn

ề

ạ n n

n

h n v
h nn

n nh n

ủ n n

n

h

n

ứ

nh

h

h

h

n

h

nh

ạnh

hổ

n

h nh

v

h

 h

n h
h

ản

Tổn

v

h nh n

nh n

n

n ạ

ạnh nh
Nh n
n

n

n

h n
ạ

n
h

n h

T nh h nh

T

v

n

n
n

n

h

h nh ị

nh

vẫn

XIX v
n

h
nn

h

Â

Đứ

n

ỹ

h

h v

họ

v

nh h n ủ n

n

n n

ổ
năn

n

h
nh
n

ạ

ạ

h

về

h nh hứ

h nh

n

nh

T

n
 v hứ h
ẽ

n

h

h

n

ị h

h

h n

ạ n n

h
n n

h

n
n văn

Đứ .

ạn

n n h

ản

ứn

n

n

Đứ

ạnh

n

h nh v vậ

n

h n

n ổ

ễn h nh ị -

 v n

h

h

h

n h

hậ

nh

nh n

nh h ạ

h T nh h nh

h nh

về

h h nh

n ắ

h n
n n ắn

nả

ả

v n

n

h n
h

ẽ

ứn

ủ

hứ ạ nh n

nh n

ẽv
h

n ổ

T

nh

h nh h

n hủ Đứ

n Đứ

ạnh

ạnh

n

ạ hậ

nh Th

nh

vẫn

nn

h n
h

ứ
n

h

n

n v n

h

ẽ Nh n

n

n v

nh n

h

n
n

hậ

ạnh

nh h nh n

h
h n

ủ
h

v

Đ

h n

n n h

Đứ

ạ

h

Đứ ạ

Đứ

n n n h

n

nh

ẽ h n
n

hủ

n

ủ

v

n

n ả

n

n n

nh

n nh n

n

 nh

n ủ

15

ả

n hứ h
n

hổn

h

họ
Nh n

ạ
h ậ
n v


nh n

ề
ị

v

n

h n

ền h n

nh n

ảnh

ị

ị h

h n

h

hủn h ản

nh ề nh

h h n

ạ

ị

họ

hủ n h

nn

nn

ị ảnh h

h

Â

n

n n

ị h

n h n

n

T n

hủ h

họ

h

họ

v

n n h

n

n

ả h

h

hủn

h ản
-

ản

n

n

h

h

XVIII

nổ

v

h

h

nh

T

n h n

n
nh

ậ
v

n

nh n

ản vẽ
n

n

h n
n
hị

h

h

Nh n nh n
h ả

ủ n

nh h n

n h

H nn

ạ

ứ

ị ạ

ứ

h

ạn

h n

n

ền h nh ị

n
n

hị

nn
h nh

nh

h

hị

n

h nh ản h n

n ạ
ậ

ứ

ị ắn h v

ản

h

ắ

h n

ị nh n văn h

ạ

h n
h

Th

n ịh
h

h

n
h

ổ

n nh
h

n h

h nh v vậ , v n ề

16

h

n h

n
n n

ủ

nh

nh ạ

nn

h ậ nh nh h n
nn

h

n

h
ịnh h

họ

h n h

n

h

ạ n nnề

h

ền

nn

ị văn h
v

n

n

h

n
n ủ

n

nn

ạ

nh n nh n

h

n

hị

n

nh n

n n

v

ủ nh n

nh

n

ẫn nh h n

h

h n

h

ủ

hậ

ả về vậ h

n n nhẫn nhịn
nh n

ản h
ổ

ản nh

h

n nắ

h nh

n

h

ản h nh hứ

ản

n

hậ ủ

n hủ

ủn h
n

nh n

h

ạn

n nh

n –

 T

h

c

hắng

–

n h

XIX

n

ả

h

h

n nh


h

họ h

nn

n

h

h n h

ị hv

ả ạ
T n

h n

v

n h
nh n nh n

họ
h

Â

ẫn

n

h

h

ổ

Sinh hoạ

họ

h

n

h

h

h

n

n

n

vẫn h

n

h n

n

n

n
T n

n

văn h
nh
nn

Đứ h
n

nh

N

h

ề

n

nh n v n ề về

…

n h

h

nh n v n ề

n

h h n

h

h n

h n v

n

h

n
nv

h

nh

ị h

h

ị
nh họ

n

ng

17

nh

ủ Heghen.

nn

1.1.3

t kh i

nh h n

v n ề về
nh

h

c); chi t trung và

h

họ

h

c

i lập v i truyền th ng (phi

ị

h

n

T

ngọn

ả nh n n

h

n

ủ H h n Tạ Đứ nổi lên ba

h n

họ

ề

h n

: xem xét lại truyền th n nh n

h

họ

h

n ị h

học thuy t chính trị) T

h n ủ nh n

n

h nh ị v văn h

cổ i n hoá, bác b các v n ề của siêu hình học th i kỳ
n

h

hận

nh

truyền th ng (phái Heghen tr và Phoi- -bắ );

cả

h n

n lạc hậu

h

ủ

họ
n

Đứ

n

Đức

ng

nn

n nh n h nh

ạ Đứ

n

h nh h

ủ n

n ổ
vậ

h n

ả

ền ề h s h nh h nh

ạnh

n

v

nn

N

v

h vọn

n

ả

h

v

hứ vẫn

h ẫn

h nhận hứ

nh v n

ễn v

h nh

h

ảnh

n

họ

ậ

n

ền h n

n n h n ứ về


n nh n
về ạ
H

ứ

ạ

nn

h

n

v

h

ả

h n
n

h

n

h nh n

H

ạ

ả hổ

nh n
nh
nn
n

n

n
n v

ịnh

Tứ

ị

ă

h nh n

nn

nn

H

n

D n
nh n
hổ

n h

n

ạ h
Đ

v

ủ

n

n ắ

h

h

N

ủ

n

h h

nh h n ủ D n

n

nh n ,

th

v

T

h

v

nh ủ

ền

h
nh

nh

h n

nhận v

nhận nh n
nn

Nietzs h
n
h

ắ

Nh n

18

h

ền

n

ủ nh n
h

ạ

n

nh

nv

nh

nh n

n vẫn

h n hề

n hận

ạ v nh n h

hả

hủ ịnh

n

n

ẽ

nn

n

ị

nh ủ
v

hổ

n

n ọn h n

ận

nh

n

ạ

nh

hả

n hứ h n

ủ nh n

n

v

n

ẽ

nn

ủ

h h n
ạ

h

nh n
ả

h v

n
h nh

h

n

nh

ạnh

N

v

ứ

n

h

h nh n

n

về ạ

nh n n

h

hổ

nh

th n hận

h n h

nh n

nh h n h h n ứ
h

ề

hổ
n

h

ủ

nh n

h

nh n v

n

nh h n ủ h n

nh ủ

nh

ủ h nD n
n v

nh

ổ ạ ) vẫn

nh n n hị h ảnh

ậ

nh

họ h nh

N

ạ

ứ

họ

n và n

ắ

nh ủ nh n

n
h n

n
hổ

h

v

h n n

h vị h n n

ủ N

D n
nn

ổ ạ

ị h T

n n

n

h h
họ về

h nh n

ạ

h n

n

ạ
h n

n

n n

H

họ

ủ nh n nh

n

nh
n

n

n

n ọn

T n

n

h nh ảnh ủ

h vị h n

n

h n

ảnh h

v

h n

ủ

n h

h nh

ổ ạ
Đ

n

ền ề

nn
nh n v
ản h

hử h h
h n v h

nh

ủ

nh

h
h

ử
hạn v
h

n


nh h

n

n

nhận nh n

n hận

hổ hử h h

h h h

v

h n
ạnh

n

h N

vậ h n

n

n

v

n

h

h

h

n

h
ận

N

v

n nh n

n

ủ S h

nh

n h nh

h

n

ạ nh n

h

Â

nhạ

nn

ả

n

n

h nh W
n

ứ

nh

ủ W

th hi n

n

ủ

nh

nh

h

n n n

nn

19

h

h

h n
n nh n

h

n họ

ạ

n

ạ

ạ họ

n về
n về

h

W

n

Nh

h n
n h

e
nh n

h

h

nh n v

h nh nh
n

nn

h

n

ị v

ủ

ọ

h h

h h n
n

n

h

về vi c

n
n

ọ ,

n

vẫn h nh

nh

v
ủ

n

họ N

ổ hủ

ủ S h

h nh ứ

nh

n

n nhạ

h

nh n nhận
ủ

ủ W

h

n

nh

h

n

nh n
n

hị ảnh h

,

h T

ền ề

h

h

ti p nhận và

ận ủ S h

h v W
N

ản nhạ

h nh n hị h ảnh

ủ

n

họ v

Nh n dù sao

vọn

Nh v

h h

h n

nh

nh

h n h n

nn

ạnh

ủ S h

nh
n

n

h

n

h

ứ

h

ủ N

,N

h ạ h

họ

h

ạnh

họ
h

nó n

n

nh n v

về h

Nh n

h nh

ứ

n

nh

n

v

n

n

n h ền n ẫ

n

v

v n

n

ẽ ủ

tìm th y
S h

h

nhạ

h

N

h

n

ề

nh ng

n

n

ứ

nh

h

h

h

n


n

ẫ

ẽ

nh v

n

ạn

ủ h n

ậ

hắ

n T

h n

nh n

nh n

n

nn

h W

vẫn

n

n

v

h

nh

nv

1.2. C ộ đời

h

ủ Ni

h

1.2.1.
Friedrich Wilhelm Nietzsche sinh v

n

5 h n

nă

ại

thôn Roecken t nh Thuringe - m t t nh nh n m phía tây nam của thành ph
n

Đức. Cha củ

n

t tên của con mình theo tên vua là
n

Friedrich Wilhelm Nietzsche b i vì
49 của Vua Friedrich Whilhelm IV, n
n

W h

n

h n

nh h

– hổ

h n

ạnh

h
n

nh n

n

Â
hứ

ạ

nh n

n

hắ về ạ

H nn
nh n
h

ổ

n
nh
nh

n v
nh n

h

ắ
v

n

ủ

ị

h

ủ

n nN
ủ n

n

n

h

nă

5

n

h n

20

ủ

ản nhậ

ị

h nh v h
n

h n

ả

n h h ị h v

h nă

ổ h
nh h

h

n

h
n

n –
nv n

n
v

ị

n nh

nh n

hứn
h

h

nh n nh h n họ

ả

nh v

n

h

nh n
v

n

vị

h N

ạ

ậ

n

n
v

n

h nh

nh

n

ủ

n
n

ị h
v

n

n ủ Nietzsche h n

R

h

ủ Nietzsche h nh h nh

n

ứ v

n h n

vị
V n

Đứ

n n

n

h n ử nh h

N

n

ảnh h

n

n

h n nh

v nv
ủ

n

n thứ

ẫn h

n nh v

h n

nh n

Đứ

v

vị

hận R

c Phổ. T

h n

nh

n ả h

h n
n

nh

nh trùng v i sinh nhật

ọ n

h nh hạ
h nhạ

nh

n

h n

h n n


n n nhạ

ả

v

h n

n n

n

nh n n

nh

h n

h

v

h n

v

ủ

h n

n

n

Đ n h n

nă

5

h N

h

ng trung học Schulpforta nh

bổn
N

n

h

N

v

năn về

c c p học

nhạ v n n n

c học ti ng Hy Lạp, ti ng La Tinh, trau d i

ti n Đức và th a mãn niềm say mê môn lịch sử Đ n nă
S h

v
n họ

h

ạ

Ng họ R

họ

ạ

ạ họ

ại họ

h

nn T

h

n

n

nh n h

h

nă

n

i th y mà ông thích nh t –

n c quan trọng nh t khi Nietzsche 21 tuổi là vi c ông
Nh

tình c khám phá ra tác ph m của Schopenhauer trong m t ti m sách c
n h

h

h

D

nh

n

h

h

H

Nietzsche bàng hoàng ngây ng t. Nietzsche mua ngay m t s sách mang về
nh

ọ

ọc liên miên không ng ng ngh trong su t hai tu n lễ liền, tr vài
nh v c tình cảm xảy

gi g c xu ng ngủ. M t bi n c quan trọng khác thu
h N
R h

h

W n

N

h

[32, 18 - 9

h nh h

ắ

h

n

n h nv

n h n n

ổi. Nhà ngh

u ý h p, vì cả h

tr tuổi r

nh

c h i ki n nhạ

ng m ,

n và k n

ng m

ều cùng say mê tri t học Schopenhau
nh n

n về

hị ảnh h

n

họ

ủ N

ủ S h

nh

h

h n

h
n nh

Richard Wagner.
T n
nh

n
n

Đứ
h n

h n hắn
n

h h

v

n
nh

họ

ạ họ

h N

n Nh n nh
n v

ả
ứ

n v
họ nh n nh h nh

n
n

n

h

ận

n

n v
họ S h

n

21

ả
nh

nh h n

ắ h

h n

n h
v

v

h
N

n

ủ
h

ủ
n

h

n


h N
n hị

n

h

ổ h n

ại học Basel

h nh

R

h n

h

n

n n

n

h
nh

n

Basel
N

nh

hứn

h

ạ

h

n n

h

hề h
nh

h

nh

n

n

h n Nh n

n

nv

nă

n

h

nh ậ

N

h

hổ hạ

h
n

N

h

n nh

n

n

n

ạ V

N

n

nh n nă

h
n

h
ủ

hủn h ản v
h

h

n

n v

ứ

T

Th

S Đứ v I

h

h

h

ạ họ

ủ N

h N
ủ

nh n h n

n n

ăn

- n

i tr thành

ủ

n

hn

hứn

n

h

n nhẫn v

S

nn

n về h
n

hứn
h n

h

nh

v

T

nă

n v

họ

n

nh n

n v n

n

i cùng của cu

tuổ

ắ ủ N

h n

ạ

n

h nh hạ

n h
nh

Đ

v

nn

nh ạn

h

h

9
n

ề
T nh

n

n n n

n

h

ạ học Basel.

-

ng ý cho ông ngh dạ
h

N

h n

n

n tạ

nh ậ

R

h

h –m

n nh n nă

n

v

h

N

n

n –

ạy ti ng Hy Lạ v

nhận th

ạy Ng học cổ
S

ủ

n

Nh v

h nh

h

v

h n

5 h n

nă

N

h

n
n

9
ng vào
n Nietzsche.

Nietzsche Archiv.

h n

n

nh n h n ứ

th i kì. Th i kì thứ nh
ảnh h

ều chia tri t học của Nietzsche ra làm ba

nă

n nă

h i kì này ông chịu

ng mạnh của Richard Wagner và tri t học A. Schopenhauer. Th i kì

22


thứ hai là t nă
của chủ n h
n

n nă

h i kì này Nietzsche chịu ảnh h

h c chứng. Th i kì thứ ba là t nă

N

h

n

ạo lập tri t học củ

tri t học có tính ch t gắn v

n

is n

n

n nă

9 h i

nh v

nh h nh

n

ng

nh

u b ng

n

ng

ạ

Siêu nhân và Tr về v nh ửu.
h n
h

nh

ắ

t

v

Nietzsche
h

nv

h n

nh n

h i ngu n của tri t học Nietzsche ề
ọ

khi ông tình c

n

nh

nh

ù
D

nh

h

c cu n sách củ S h

Charles Andler vi t: Á
S h

họ

N

ọ n

tâm r i b Ng họ

n nh ề

h
n ền v

n

h

n v i tri t học.

1.

t học củ
n

h

h nh ủ N

h

(1872); 2.

(1873 – 1876); 3.

(1879 – 1886); 4.

(1880 – 1881); 5.

(1881 – 1882); 6.

n)

– 1885); 7.

(1887); 9.

(1886); 8.

(1887); 10.

(1888); 11.

(1888); 12.

Wagner (1888). Riêng tác ph m Ý chí quy n l c: bàn v vi c xét l i m i giá
nh n ề ủ

tr m i ch

nh X n

k t tri t học củ
n
h n
nhận ịnh h
h nh h

n

h

ịnh vi t m t tác ph

c tổng

ịp hoàn thành thì Nietzsche

i. Sau

n

h nh lý bản thảo và xu t bản h nh v vậ

nh

n h

h n

n nh ề
hản

Nietzsche

nh ề

h

h n

n

n cho d

h
n

ủ Nietzsche

n
h ị h

ủ Nietzsche

n v
n ọ

h n hạn nh

h
h

23

h

n nh
h nh

h n
nh

n nh

h

n
nh ề

ạ v
h

ủ

nh

về

ận văn n h n ứ