THAO GIẢNG bai 13 nuoc dai viet o the ki XIII

Hoàng Đế Việt Nam Lý Chiêu Hoàng (1218-1278)


Trần Cảnh (1218 - 1277)


Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi lại cho Trần Cảnh


Chương III: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN
(THẾ KỈ XIII – XIV)
Tiết 22 – Bài 13. NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII (Tiết 1)

I- NHÀ TRẦN THÀNH LẬP


Nội dung bài học:
1. Nhà Lý sụp đổ
2. Nhà Trần củng cố chế độ phong
kiến tập quyền
3. Pháp luật thời Trần


1. Nhà Lý Sụp đổ
“Bấy giờ nhà vua vẫn cứ tiến hành mọi việc thổ
mộc không ngừng, nghe nói ngoài kinh thành có
giặc cướp, cũng giả vờ làm ngơ để bưng bít đi,
chỉ ham thích của cải. Các bầy tôi (quan lại) đều
bắt chước, tranh nhau bán quan buôn ngục,
ngoài ra không còn nghĩ đến việc gì”.
(Khâm định Việt sử thông giám cương mục)

Thông qua tài liệu Khâm định Việt sử thông
giám cương mục, em có nhận xét gì về vị vua,
quan lại thời Lý?


“Chính sự ngày một đổ nát, đói kém xảy ra luôn
luôn. Nhân dân cùng quẫn, khốn khổ, giặc cướp
nổi lên ở nhiều nơi”
(Khâm định Việt sử thông giám cương mục)

Thông qua đoạn trích trên, em nhận thấy
đời sống người dân dưới thời Lý ra sao?
Vậy, nguyên nhân nhà Lý sụp đổ là do đâu?


NỘI DUNG KIẾN THỨC
* Nguyên nhân:
- Vua, quan ăn chơi sa đọa, không chăm lo đến
đời sống người dân.
- Lũ lụt, hạn hán, mất mùa đời sống người dân
cực khổ.
- Người dân nổi dậy đấu tranh, các thế lực phong
kiến đánh giết lẫn nhau.
* Sự thành lập: Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi
cho chồng là Trần Cảnh, nhà Trần chính thức
được thành lập.

2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập
quyền
Sau khi lên nắm chính quyền, nhà Trần đã
làm gì?
Vậy, Bộ máy nhà nước thời nhà Trần được
tổ chức như thế nào?
Bộ máy được tổ chức theo chế độ quân chủ
trung ương tập quyền gồm 3 cấp:
- Cấp triều đình
- Các đơn vị hành chính cấp trung gian
- Các đơn vị hành chính cấp cơ sở


THẢO LUẬN NHÓM (5 phút)

Em hãy vẽ sơ đồ bộ máy nhà
nước thời nhà Trần?


SƠ ĐỒ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI TRẦN
Vua
Thái thượng hoàng
Quan văn

Quan võ

(Họ Trần)

(Họ Trần)

Các cơ quan
Quốc
sử
viện

Thái
y
viện

Cấp triều đình

Các chức quan

Tôn
nhân
phủ

Hà
đê
sứ

Khuyến
nông
sứ

Đồn
điền
sứ

12 lộ

( Chánh, phó an phủ sứ)
Phủ
(Tri phủ)

Các đơn vị hành chính
cấp trung gian

Châu, huyện
( Tri châu, tri huyện)

Xã
( Xã quan)

Các đơn vị hành
chính cấp cơ sở


THẢO LUẬN CẶP ĐÔI (2 phút)
So với bộ máy nhà nước thời nhà
Lý, bộ máy nhà nước thời nhà Trần
có gì giống và khác?


SƠ ĐỒ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI TRẦN

SƠ ĐỒ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI LÝ

Vua

Vua

Thái thượng hoàng
Quan văn
(Họ Trần

Quan võ
(Họ Trần)

Các cơ quan
Quốc
sử
viện

Thái
y
viện

Các quan đại thần
Quan văn

Quan võ

Các chức quan
Hà
đê
sứ

Tôn
nhân
phủ
12 lộ

Phủ
Châu, huyện

Xã

Khuyến
nông
sứ

Đồn
điền
sứ

24 lộ, phủ

Huyện

Hương
Xã


Nhà Lý
Khác
nhau

Nhà Trần

- Thực hiện chế độ Thái thượng
hoàng.

- Các chức quan quan - Các chức quan quan trọng do
trọng do người thân cận người họ Trần nắm giữ.
nắm giữ.
- Đặt thêm một số cơ quan và
chức quan.
- Cả nước chia làm 24 lộ - Cả nước chia làm 12 lộ.

Giống - Đều tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền.
nhau - Giúp việc cho vua là các quan đại thần, quan văn, quan vo

Trên cơ sở sự khác nhau, Em có Nhận xét gì
về tổ chức bộ máy nhà nước thời nhà Trần so
với thời nhà Lý?


NỘI DUNG KIẾN THỨC
- Bộ máy được tổ chức theo chế độ quân chủ trung
ương tập quyền gồm 3 cấp:
+ Cấp triều đình
+ Các đơn vị hành chính cấp trung gian
+ Các đơn vị hành chính cấp cơ sở
- Tổ chức bộ máy nhà nước thời nhà Trần được tổ
chức chặt chẽ, quy củ hơn, tập trung quyền lực hơn
so với nhà Lý.


3. Pháp luật thời nhà Trần
Trước thời Trần,
nước ta đã có bộ
luật gì?

Thời nhà Trần đã
ban hành bộ luật gì?

- Ban hành bộ luật mới: Quốc triều
hình luật.
- Đặt cơ quan Thẩm hình viện
Em hãy so sánh với bộ luật
xét xưử̉ việc kiện cáo.
thời Lý? Và nhận xét về
Pháp luật nhà Trần được tăng pháp luật thời nhà Trần
cường và hoàn thiện hơn.



Chuông ở điện Long Trì


Vua đi thăm các địa phương


Thái sư Trần Thủ Độ



LUYỆN TẬP
Bài tập 1: Em hãy vẽ sơ đồ tư duy
về nội dung bài học.

Bài tập 2. Trắc nghiệm
Câu 1: Ý nào dưới đây không phải nguyên nhân
khiến nhà Lý sụp đổ?
A. Chính quyền không chăm lo đến đời sống
nhân dân, quan lại ăn chơi sa đọa.
B. Hạn hán, lụt lội, mất mùa liên tiếp xảy ra,
đời sống nhân dân cực khổ. Khởi nghĩa nông
dân nổ ra ở khắp nơi.
C. Quân Tống tiến công xâm lược nước ta và
lật đổ nhà Lý.
D. Các thế lực phong kiến địa phương nổi dậy
chống lại triều đình.


Câu 2: Bộ máy nhà nước thời Trần
được tổ chức theo chế độ ?
A.Phong kiến phân quyền
B. Quân chủ trung ương tập quyền
C. Quân chủ chuyên chế
D. Nhà nước chuyên chế