Tiểu luận cao cấp chính trị sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

PHẦN MỞ ĐẦU
Chủ nghĩa xã hội thế giới đang trải qua một thời kỳ khủng hoảng nghiêm
trọng. Chủ nghĩa tư sản và bọn cơ hội ráo riết tấn công vào chủ nghĩa Mác –
Lênin, phủ nhận sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và vai trò lãnh đạo
của Đảng cộng sản, từ đó phủ nhận chủ nghĩa xã hội. Trước tình hình đó, việc
coi trọng và nâng cao vai trò lãnh đạo của giai cấp công nhân, người lao động
trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hóa là vấn đề mang tính thời sự cấp
bách, để luận giải về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân dựa trên nguyên
lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin về lý luận, chính trị để giữ vững lòng tin
vào sự nghiệp cách mạng của giai cấp công nhân, bác bỏ những luận điệu
xuyên tạc của các thế lực thu địch.
Ở nước ta, xây dựng chủ nghĩa xã hội theo hướng công nghiệp hoá, hiện
đại hóa dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam trong những năm gần
đây gặp không ít khó khăn trở ngại, kẻ thù không từ một thủ đoạn nào, cả từ
bên trong và bên ngoài luôn tìm cách xuyên tạc, phá hoại hòng lật đổ chế độ,
xoá bỏ sự lãnh đạo của Đảng cộng sản, hạ thấp vai trò của giai cấp công nhân.
Trong bối cảnh đó, việc nghiên cứu nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác
- Lênin về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân nói chung trong đó vận
dụng việc xây dựng và nâng cao vai trò của giai cấp công nhân, nước lao động
trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hóa của Việt Nam nói riêng trong giai
đoạn cách mạng xã hội chủ nghĩa hiện nay có một ý nghĩa to lớn và mang tính
sống còn nhằm giữ vững lòng tin của nhân dân lao động vào sự nghiệp cách
mạng của giai cấp công nhân, xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở nước
ta.
Thực tiễn cách mạng Việt Nam cho thấy: vấn đề sứ mệnh lịch sử của giai
cấp công nhân vẫn là tiêu điểm của các cuộc đấu tranh về tư tưởng và lý luận,
nhất là trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hóa hiện nay. Vì vậy, muốn bảo

vệ được chủ nghĩa Mác - Lênin, bảo đảm cho đất nước tiếp tục phát triển đúng
định hướng xã hội chủ nghĩa, Đảng cộng sản Việt Nam cần phải ra sức tập
trung xây dựng giai cấp công nhân ngày càng lớn mạnh cả về số lượng lẫn
chất lượng, ngày càng trưởng thành để có thể đủ sức gánh vác sứ mệnh lịch sử
giao phó, góp phần thắng lợi vào công cuộc xây dựng công nghiệp hoá, hiện
đại hóa.

Trang 1


Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG I
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SỨ MỆNH LỊCH SỬ
CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
1/. Khái niệm về giai cấp công nhân:
Giai cấp công nhân là một tập đoàn xã hội ổn định, hình thành và phát
triển cùng với cách mạng công nghiệp, với nhịp độ phát triển của lực lượng sản
xuất hiện đại có tính xã hội ngày càng cao. Là lực lượng sản xuất cơ bản, tiên
tiến trong các quy trình công nghệ, dịch vụ công nghiệp. Trực tiếp tham gia
vào quá trình sản xuất, tái sản xuất ra của cải vật chất và cải tạo các quan hệ xã
hội, là động lực chính của tiến trình lịch sử từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa
xã hội.
Cùng với tiến triển của lịch sử, sự phát triển của nền đại công nghiệp, giai
cấp công nhân cũng luôn phát triển và ngày càng có thêm những đặc trưng
mới. Các nhà lý luận về chủ nghĩa xã hội khoa học đã nhiều lần đề cập và đưa
ra những khái niệm cơ bản về giai cấp công nhân trong đó Mác – Ăngghen đã

nêu những thuộc tính cơ bản nhất của giai cấp công nhân, xuất phát từ nguồn
gốc kinh tế, gắn liền với đại công nghiệp hiện đại, coi giai cấp công nhân là
sản phẩm của nền đại công nghiệp, với những đặc trưng chủ yếu: đó là những
người lao động công nghiệp, trực tiếp hay gián tiếp vận hành các công cụ sản
xuất công nghiệp, tạo ra của cải vật chất; dưới chế độ tư bản chủ nghĩa, giai
cấp công nhân là những người lao động không có tư liêu sản xuất, phải bán sức
lao động làm thuê cho tư bản và bị tư bản bóc lột giá trị thặng dư ngày càng
tăng theo sự phát triển của nền đại công nghiệp. Giai cấp công nhân là đại biểu
cho phương thức sản xuất tiên tiến, là hiện thân của lực lượng sản xuất hiện
đại, mang bản chất cách mạng nhất, triệt đễ nhất và có tinh thần đoàn kết giai
cấp, có tính tổ chức kỷ luật cao nhất. Những đặc trưng cơ bản đó đến nay vẫn
mang một ý nghĩa hết sức to lớn, nó là cơ sở, là phương pháp luận khoa học để
nghiên cứu về giai cấp công nhân.
Dưới chủ nghĩa xã hội giai cấp công nhân là giai cấp cơ bản, là lực lượng
tiên tiến trong sản xuất của cải vật chất và cải tạo các quan hệ xã hội. Là giai
cấp lãnh đạo xã hội, làm chủ các công cụ tư liệu sản xuất chủ yếu, đại đa số
làm việc trong các nhà máy, xí nghiệp, cơ sở sản xuất… thuộc sở hữu nhà
nước và một bộ phận làm việc trong những thành phần kinh tế cá thể, tư nhân,
công ty hợp doanh… Dưới sự lãnh đạo của Đảng, giai cấp công nhân liên minh
Trang 2


Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

chặt chẽ với giai cấp nông dân và tầng lớp trí thức thực hiện cuộc cách mạng
xây dựng chủ nghĩa xã hội tiến lên chủ nghĩa cộng sản.
Ở nước ta, hiện nay đang ở chặng đường đầu tiên của thời kỳ quá độ lên
chủ nghĩa xã hội, giai cấp công nhân Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng tiên

phong đã cùng dân tộc đoàn kết giành nhiều thắng lợi vẻ vang, hoàn thành
cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân bước sang thực hiện sứ mệnh lịch
sử mới xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa. Trong thời kỳ quá độ, sự tồn tại của
nền kinh tế nhiều thành phần với nhiều hình thức sở hữu cũng là tất yếu khách
quan. Vì vậy, cơ cấu giai cấp công nhân Việt Nam trong thời kỳ này bao gồm
những người lao động công nghiệp và dịch vụ mà họ có tính chất lao động
công nghiệp. Những cán bộ, kỹ sư, đội ngũ trí thức tham gia vào quá trình sản
xuất, tái sản xuất của cải vật chất, lao động trong các xí nghiệp quốc doanh,
quốc phòng, công ty hợp doanh, tư bản tư nhân, hợp tác liên doanh với nước
ngoài, công ty cổ phần, tiểu công nghiệp... Họ đã và đang là lực lượng lãnh
đạo, lực lượng xã hội nòng cốt, có vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế
– văn hoá – xã hội ở nước ta.
Tóm lại, giai cấp công nhân là một tập đoàn người lao động sản xuất
mang tính công nghiệp ngày càng hiện đại, do vậy họ là nhân tố quyết định
trong cách mạng cải tạo, xây dựng và phát triển của lịch sử xã hội. trong đó
giai cấp công nhân Việt Nam cũng là một bộ phận và sứ mệnh lịch sử hiện nay
là của cách mạng xã hội chủ nghĩa đảm bảo cho việc xây dựng và nâng cao vai
trò của giai cấp công nhân Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại
hóa đất nước cũng là một yêu cầu mang tính lịch sử khách quan.
2/. Những điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai
cấp công nhân.
Giai cấp công nhân là giai cấp được nền đại công nghiệp “ tuyển lựa” từ
tất cả các giai cấp, tầng lớp lao động trong dân cư mà chủ yếu là nông dân. Sự
ra đời của giai cấp công nhân gắn liền với nền sản xuất đại công nghiệp, họ trở
thành một giai cấp ổn định khi nền sản xuất công nghiệp đã thay thế về cơ bản
nền sản xuất thủ công. Dưới chế độ tư bản chủ nghĩa, giai cấp công nhân còn
gọi là giai cấp vô sản, là giai cấp hoàn toàn không có tư liệu sản xuất gì, phải
bán sức lao động cho tư bản để kiếm sống. Vì vậy, trong sản xuất họ là giai cấp
bị phụ thuộc trong phân phối là giai cấp bị bóc lột giá trị thặng dư, do đó là
giai cấp đối lập trực tiếp về lợi với giai cấp tư bản. Giai cấp công nhân là giai

cấp gắn liền với nền sản xuất đại công nghiệp và được nền đại công nghiệp rèn
luyện. Giai cấp công nhân có tính tổ chức kỷ luật cao và có điều kiện thuận lợi
Trang 3


Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

tập hợp lực lượng, biểu thị sức mạnh của mình. Giai cấp công nhân kiên quyết
đấu tranh chống lại giai cấp tư sản, có khả năng đoàn kết với quần chúng lao
động bị áp bức bóc lột trong cuộc đấu tranh chung. Chủ nghĩa Mác – Lênin
khẳn định: giai cấp công nhân là giai cấp có sứ mệnh lịch sử hết sức to lớn là
xoá bỏ chế độ bóc lột tư bản chủ nghĩa, thực hiện sự chuyển biến cách mạng từ
xã hội tư bản chủ nghiã lên xã hội xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa. Và
sứ mạng ấy là một yếu tố khách quan trong tiến trình phát triển của xã hội loài
người.
Cuộc đấu tranh ấy dẫn đến hình thành ý thức chính Đảng của giai cấp công
nhân. Thông qua chính Đảng tiên phong của mình, giai cấp công nhân lãnh đạo
cuộc đấu tranh giành chính quyền, tiến hành cuộc cải biến cách mạng đối với
xã hội tư bản chủ nghĩa làm sáng tỏ sứ mạng lịch sử ấy của giai cấp công nhân
tạo ra điều kiện xây dựng một xã hội không có giai cấp Mác - Ăngghen nghiên
cứu một cách khoa học lịch sử của xã hội loài người và bản thân của xã hội tư
bản chủ nghĩa. Từ quan điểm duy vật lịch sử, hai ông chứng minh lịch sử xã
hội phát triển như một chuỗi hình thái kinh tế – xã hội khác nhau nhưng nối
tiếp nhau. Động lực quan trọng nhất thúc đẩy sự chuyển biến của một hình thái
kinh tế xã hội này sang hình thái xã hội khác là sự phát triển của lực lượng sản
xuất và những quan hệ sản xuất tương ứng. Một khi quan hệ sản xuất không
còn phù hợp với sự phát triển của lực lượng sản xuất, trở thành xiềng xích trói
buộc nó, sẽ xảy ra xung đột gay gắt trong xã hội… lúc đó một giai cấp tiên tiến

trong xã hội, đại diện cho lực lượng sản xuất mới sẽ lãnh đạo cuộc đấu tranh
lật đổ giai cấp thống trị đương thời, đại diện cho quan hệ sản xuất củ; thiết lập
quan hệ sản xuất mới phù hợp với nhu cầu phát triển của lực lượng sản xuất đã
thay đổi thì thượng tầng kiến trúc cũng thay đổi theo, do đó hình thái kinh tế xã
hội cũng được thay thế bằng hình thái kinh tế xã hội mới cao hơn. Đó là quy
luật phát triển cơ bản của xã hội loài người được lịch sử chứng minh, không
một học thuyết nào bác bỏ được. Quan niệm này vận dụng vào nghiên cứu xã
hội tư bản, trở thành khoa học luận chứng cho sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân.
Sự phát triển không ngừng của lực lượng sản xuất trong chủ nghĩa tư bản
làm cho nó mang tính chất xã hội hoá ngày càng cao, mâu thuẫn với quan hệ
sản xuất tư bản chủ nghĩa dựa trên chế độ chiếm hữu tư nhân tư liệu sản xuất,
tạo ra mâu thuẫn trong xã hội tư bản, mâu thuẫn lỗi thời mà đại diện là giai cấp
tư sản, với lực lượng sản xuất mới, đại diện là giai cấp công nhân và theo quy
luật quan hệ sản xuất nhất định phù hợp với tính chất sản xuất và trình độ phát
triển của lực lượng sản xuất, sớm muộn giai cấp công nhân – người đại diện
Trang 4


Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

cho lực lượng sản xuất mới – sẽ lãnh đạo nhân dân lao động đấu tranh lật đổ
giai cấp tư sản – người đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời, thiết lập quan hệ
sản xuất mới mở đường cho lực lượng sản xuất tiếp tục phát triển. Là đại biểu
cho lực lượng sản xuất tiên tiến, do vậy, giai cấp công nhân là giai cấp duy
nhất có khả năng sáng tạo ra phương thức sản xuất mới tiến bộ hơn ( phương
thức sản xuất chủ nghĩa cộng sản ). Đồng thời là một giai cấp đối lập về lợi ích
trực tiếp với giai cấp tư sản, giai cấp công nhân là đại biểu cho lợi ích của toàn

bộ các giai cấp và tầng lớp lao động trong xã hội do đó họ trở thành lãnh tụ tự
nhiên của quần chúng lao động trong cuộc đấu tranh chống giai cấp tư bản và
xây dựng xã hội mới.
Ngày nay, nền kinh tế thế giới đã phát triển đến trình độ cao, tạo ra lực
lượng sản xuất phát triển, mang tính xã hội hoá và quốc tế hoá cao chưa từng
thấy. Mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất diễn ra hết sức
gay gắt. Giai cấp tư sản tìm mọi cách điều chỉnh các quan hệ sản xuất để níu
giữ chế độ thống trị, nhưng vẫn không sao khắc phục được mâu thuẫn cơ bản
trong nền sản xuất tư bản chủ nghĩa. Nền kinh tế tư bản chủ nghĩa vẫn còn khả
năng phát triển, nhưng phải thường xuyên đương đầu với các cuộc khủng
hoảng nặng nề với nhiều cơn suy thoái và nạn thất nghiệp. Phong trào công
nhân tuy đứng trước thử thách hết sức nặng nề, như sự phát triển lực lượng sản
xuất vẫn đang chuẩn bị những tiền đề khách quan để giai cấp công nhân thực
hiện sứ mệnh lịch sử của mình.
Luận điểm Mác – Ăngghen, về công nghiệp lớn, hiện đại tạo ra những tiền
đề vật chất xã hội để thủ tiêu chế độ bóc lột người vẫn giữ nguyên giá trị khoa
học của nó. Luận điểm này khẳng định lòng tin khoa học vào sự nghiệp cách
mạng của giai cấp công nhân trước thử thách hiện nay. Mặt khác, nơi nào
những tiền đề về vật chất và xã hội do nền đại công nghiệp tạo ra chưa đầy đủ,
ở nơi đó, giai cấp công nhân lật đổ được sự thống trị về chính trị của giai cấp
tư sản thì thắng lợi ấy cũng chỉ là bước đầu, giống như trước đây trong lịch sử,
khi điều kiện kinh tế chưa chín muồi cho sự thống trị của giai cấp tư sản, thì
việc lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế cũng chỉ diễn ra cục bộ và chưa triệt
để. Ngày nay, do bước đi quanh co, lịch sử, giai cấp công nhân thường giành
được chính quyền ở những nước mà nền kinh tế phát triển chưa cao. Vì vậy,
việc chăm lo phát triển lực lượng sản xuất, công nghiệp hoá đất nước theo
hướng hiện đại, tạo cơ sở vật chất kỹ thuật vững mạnh và đội ngũ giai cấp
công nhân đông đảo là yếu tố quyết định để củng cố chế độ xã hội chủ nghĩa
vững vàng.
Trang 5

Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

Để luận giải sức mạnh lịch sử của giai cấp công nhân, chủ nghĩa Mác còn
được nghiên cứu sự đối lập giai cấp không thể điều hoà được trong phương
thức sản xuất tư bản chủ nghĩa. Bằng sự khám phá ra quy luật giá trị thặng dư,
Mác đã bóc trần bí mật của sự bóc lột giai cấp công nhân trong xã hội tư bản.
Ông đã chứng minh một cách khoa học việc nhà tư bản mua sức lao động của
công nhân để tạo ra giá trị lớn hơn giá trị sức lao động đó bỏ ra. Tổng giá trị
thặng dư do giai cấp công nhân tạo ra rốt cuộc biến thành tư bản ngày càng
không ngừng lớn lên. Đó chính là nguồn gốc phát triển và bản chất bóc lột của
chủ nghĩa tư bản .
Lý luận giá trị thặng dư chỉ ra rằng lợi ích của giai cấp công nhân và giai
cấp tư bản là đối lập trực tiếp với nhau. Sự đối lập này bắt nguồn từ thực chất
của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa, do đó không thể giải quyết được
nếu phương thức sản xuất ấy còn tồn tại. Trong xã hội có giai cấp, một khi lợi
ích của giai cấp đối lập trực tiếp với nhau thì cuộc đấu tranh giai cấp sẽ diễn ra
không thể điều hoà được. Cũng như trong mọi cuộc đấu tranh giai cấp trong
lịch sử, cuộc đấu tranh giai cấp giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư bản chỉ
có thể kết thúc khi xoá bỏ được mâu thuẫn đối kháng về lợi ích. Nói cách khác,
khi giai cấp tư sản bị đánh đổ, khi tư liệu sản xuất đã chuyển về tay xã hội, quy
luật sản xuất không còn phát huy tác dụng, do đó sự đối lập giữa công nhân và
tư bản không còn nữa.
Trong việc luận chứng về tính cách mạng của giai cấp công nhân, Mác và
Ăngghen có đề cập đến hoàn cảnh sống của giai cấp công nhân, nhưng hai ông
không cho rằng hoàn cảnh cuối cùng của giai cấp công nhân là nguyên nhân
duy nhất thúc đẩy giai cấp công nhân đấu tranh chống lại giai cấp tư sản.

Ngược lại hai ông đã chứng minh một cách khoa học rằng: giai cấp công nhân
đã được đẩy đến vị trí cách mạng một cách khách quan, vừa với tư cách là hiện
thân của lực lượng sản xuất tiên tiến, vừa với tư cách là lợi ích đối lập trực tiếp
với giai cấp tư sản. Mác và Ăngghen viết: “ Trong tất cả các giai cấp hiện đang
đối lập với giai cấp tư sản thì chỉ có giai cấp vô sản là thực sự cách mạng. Tất
cả các giai cấp khác đều suy tàn và suy vong cùng với sự phát triển của đại
công nghiệp còn giai cấp vô sản lại là sản phẩm của bản thân nền đại công
nghiệp”.
Việc chứng minh một cách sáng rõ sự đối lập giữa giai cấp công nhân và
giai cấp tư sản không những có ý nghĩa về mặt lý luận mà còn có ý nghĩa trực
tiếp về mặt chính trị. Trước đây, trong nhiều cuộc luận chiến, Mác và Ăngghen
đã kiên quyết chống lại những khuynh hướng lấy việc cải thiện đời sống nhỏ
Trang 6


Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

nhặt của công nhân để xoá nhoà mâu thuẫn đối kháng giữa giai cấp công nhân
và giai cấp tư sản, từ đó xoá nhoà cuộc đấu tranh giai cấp . hai ông chỉ ra rằng
từ khi mới ra đời, giai cấp công nhân đã tiến hành cuộc đấu tranh chống giai
cấp tư sản. Cuộc đấu tranh này lúc đầu diễn ra từng mặt, sau diễn ra toàn diện
hơn, phát triển dưới những hình thức phong phú, khi ngấm ngầm, khi bộc phát,
nhưng cuối cùng sẽ dẫn đến đấu tranh chính trị nhằm lật đổ sự thống tri của
giai cấp tư sản.
Ngày nay, kẻ thù của chủ nghĩa xã hội đang ra sức tấn công vào học
thuyết Mác - Lênin về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Chúng khẳng
định rằng học thuyết đó không áp dụng được và giai cấp công nhân hiện nay,
bởi vì điạ vị kinh tế – xã hội của giai cấp này đã thay đổi nhiều và nó đang

được “ trung lưu hoá”. Thực tiễn chứng minh rằng quá trình sản xuất tư bản
chủ nghĩa dù có mở rộng và hiện đại đến đâu, những hình thức của nó có thể
thay đổi như thế nào vẫn không ngừng tái sinh ra quan hệ sản xuất tư bản chủ
nghĩa. Cuộc đấu tranh mà giai cấp công nhân tiến hành nhằm thực hiện sứ
mệnh lịch sử của mình, dù có trải qua những bước thăng trầm, nhưng vẫn theo
quy luật khách quan của lịch sử.
3. Những nhân tố chủ quan của giai cấp công nhân hoàn thành sứ
mệnh lịch sử của mình.
Trong học thuyết tri thức về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, các
nhà sáng lập ra chủ nghĩa Mác - Lênin đã chỉ rõ mối quan hệ biện chứng giữa
các điều kiện khách quan và những nhân tố chủ quan và xem xét việc phát huy
những nhân tố chủ quan như những điều kiện quyết định trực tiếp để giai cấp
công nhân hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình.
Điều quan trọng trước hết là đưa ra ý thức giai cấp, ý thức vô sản của
quần chúng công nhân, biến những cuộc đấu tranh tự phát của giai cấp công
nhân chống áp bức bóc lột của bọn chủ xí nghiệp thành cuộc đấu tranh tự giác
chống chế độ tư bản.
Vì vậy, việc rèn luyện ý thức giai cấp chân chính của giai cấp công nhân
là quá trình đấu tranh thường xuyên và quyết liệt giữa hệ tư tưởng tư sản và vô
sản. Muốn đạt được thắng lợi trong sự nghiệp này, phải làm cho giai cấp công
nhân và phong trào công nhân thấm nhuần lý luận khoa học của chủ nghĩa Mác
- Lênin, nhiệm vụ này phải do Đảng của giai cấp công nhân lấy chủ nghĩa Mác
- Lênin làm hệ tư tưởng của mình. Chỉ có một Đảng như vậy mới có khả năng
“ đưa phong trào công nhân tự phát những lý tưởng xã hội chủ nghĩa thật rõ
Trang 7


Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

rệt, gắn phong trào đó với những tư tưởng xã hội chủ nghĩa – những tư tưởng
này phải đạt tới trình độ khoa học hiện đại…”.
Nhiệm vụ giáo dục ý thức cho giai cấp công nhân hiện nay là bức xúc
không những ở những nước giai cấp công nhân chưa giành được chính quyền
mà còn cả ở những nước đã giành được chính quyền. Ở nhiều nước tư bản chủ
nghĩa, đội ngũ công nhân rất đông đảo, nhưng giác ngộ ý thức chưa đầy đủ nên
dễ bị lôi cuốn vào các trào lưu cơ hội chủ nghĩa. Ở những nước giai cấp công
nhân đã giành được chính quyền, nhưng do ý thức vô sản chưa cao nên công
nhân không còn là lực lượng nòng cốt bảo vệ những thành quả cách mạng
trước sự tấn công của các thế lực thù địch.
Gắn với điều kiện thứ nhất, điều kiện vô cùng quan trọng thứ hai để giai
cấp công nhân hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình là tổ chức đội tiên phong
của giai cấp công nhân thành một Đảng Mácxít – Lênin nít, trung thành với sứ
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.
Trong cuộc đấu tranh để giành chính quyền và lãnh đạo xây dựng xã hội
mới, giai cấp công nhân không có vũ khí nào quan trọng hơn là tổ chức. Hình
thức tổ chức cao nhất của giai cấp công nhân là Đảng cộng sản. Khi không có
một Đảng theo học thuyết cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin
thì không những giai cấp công nhân không vươn tới cuộc đấu tranh giai cấp có
ý thức, mà cũng không thể trở thành giai cấp lãnh đạo quần chúng lao động bị
áp bức, bóc lột, nhưng giai cấp công nhân vẫn có thể trở thành một lực lượng
vô địch, nếu xây dựng được một Đảng thu hút tất cả những phần tử ưu tú của
giai cấp mình. Đảng phải vừa hấp thụ những kinh nghiệm đấu tranh trên tinh
thần cách mạng, sự hiểu biết và năng lực vận dụng sáng tạo những nguyên lý
của chủ nghĩa Mác - Lênin, vừa phải đủ sức lãnh đạo và lôi cuốn giai cấp công
nhân và nhân dân lao động đi theo mình. Hiểu những nguyện vọng bức thiết,
lợi ích nhất thời của quần chúng nhân dân và nâng quần chúng lên trình độ
giác ngộ sứ mệnh lịch sử của giai cấp. Đảng không theo đuôi phong trào công
nhân một cách tự phát; có thế, Đảng mới đủ tư cách, đủ sức làm cho giai cấp

công nhân tránh được con đường của chủ nghĩa công liên và mới biến giai cấp
công nhân thành một lực lượng chính trị đặc biệt. Với tư cách như vậy, Đảng
mới thực sự là đội tiên phong của giai cấp công nhân.
Tuy nhiên khi nói Đảng là đội tiên phong, phải luôn nhớ rằng Đảng là
một bộ phận của giai cấp, gắn bó mật thiết với giai cấp. Chừng nào trong xã
hội còn có giai cấp, còn các thế lực thù địch, thì còn phải phân biệt rõ giữa
Đảng và giai cấp, giữa giai cấp công nhân với các giai cấp và các tầng lớp xã
Trang 8


Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

hội . về mặt lợi ích, Đảng có thể đại biểu cho lợi ích chân chính của đông đảo
quần chúng nhân dân, nhưng về tính chất, Đảng chỉ là của giai cấp công nhân,
là đội tiên phong của giai cấp công nhân, không thể có Đảng của nhiều giai
cấp. Nhưng Đảng sẽ mất hết sức mạnh, thậm chí sẽ biến chất trở thành một tổ
chức biệt phái nếu không thường xuyên liên hệ với giai cấp công nhân và nhân
dân lao động, phản ánh nguyện vọng và đấu tranh cho lợi ích thiết thân của họ.
Trong tình hình hiện nay, cần làm rõ tính thời sự cấp bách của tư tưởng
trên đây. Thực tiễn ở một số nước cho thấy rằng, giai cấp công nhân đã giành
được chính quyền, nhưng do không xây dựng Đảng chặt chẽ, bảo đảm tính tiên
phong của giai cấp công nhân nên đã làm cho đội ngũ phân hoá phức tạp: một
số Đảng viên mơ hồ về lập trường giai cấp công nhân, đặc quyền, đặc lợi, xa
rời quần chúng , bị quần chúng xa lánh. Vì vậy nhiều Đảng viên bị mất tín
nhiệm với giai cấp công nhân và quần chúng lao động trước sự phản kích của
kẻ thù, một số Đảng viên bị chia rẻ đi đến tan rã.
Trong khi hướng nỗ lực vào việc xây dựng Đảng thành một chính Đảng
tiên phong gắn bó mật thiết với giai cấp công nhân và quần chúng lao động,

chủ nghĩa Mác - Lênin vạch rõ tính chất không khoan nhượng của Đảng đối
với chủ nghĩa cơ hội dưới mọi hình thức.
Hiện nay sự nghiệp cách mạng của giai cấp công nhân thế giới đang trải
qua những khúc quanh co, nhưng đặc điểm lớn nhất của thời đại chính trị ngày
nay là giai cấp công nhân đã, đang và sẽ vươn lên nắm quyền lực nhà nước.
Bởi lẽ, nó là giai cấp duy nhất đại diện cho lực lượng sản xuất hiện đại. Giai
cấp công nhân là người đại diện cho lợi ích và quyền lực của nhân dân, của
nhân loại. Thực tế cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân vẫn đang diễn ra ở
các nước tư bản chủ nghĩa dưới nhiều hình thức phong phú với nhiều nội dung
cụ thể khác nhau. Có những quan điểm cho rằng luận điểm của Mác về sứ
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân không còn đúng trong thời đại ngày nay.
Thời đại ngày nay là thời đại của nền “ văn minh trí tuệ” thời đại mà “ khoa
học đã trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp” thì trí thức mới là lực lượng tiên
phong của cách mạng. Đó là quan điểm sai lầm cả về thực tiễn lẫn lý luận. Trí
thức có vai trò quan trọng, trực tiếp và đi đầu trong sự nghiệp phát triển các lý
thuyết khoa học – công nghệ, khoa học quản lý, khoa học quân sự, khoa học xã
hội – nhân văn. Trong việc nâng cao dân trí trong một xã hội nhất định. Song,
tầng lớp trí thức không thể đóng vai trò lãnh đạo cách mạng thay thế giai cấp
công nhân. Bởi lẽ:

Trang 9


Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

- Trí thức chỉ là một tầng lớp xã hội đặc biệt không thuần nhất. Trí thức
chưa bao giờ và không bao giờ là một giai cấp. Nó không đại biểu cho một
phương thức sản xuất độc lập, không phải là một lực lượng kinh tế, chính trị

độc lập với các giai cấp và tầng lớp xã hội khác. Do đó, trí thức không có hệ tư
tưởng độc lập với các giai cấp và tầng lớp xã hội khác, chỉ đi theo và chịu ảnh
hưởng của giai cấp mà nó phục vụ.
- Tầng lớp trí thức, không có lợi ích đối kháng trực tiếp với giai cấp tư
sản. Trí thức cũng là người làm thuê và bị bóc lột, nhưng lại là tầng lớp làm
thuê đặc biệt, được giai cấp tư sản đào tạo, sự dụng với sự ưu đãi. Trí thức
không phải là tầng lớp xã hội bị áp bức, bóc lột nhất.
Dưới chế độ tư bản, quyền lợi của tầng lớp trí thức thường gắn liền với
quyền lợi của giai cấp tư sản. Về mặt lý luận, đưa giới trí thức lên vị trí đội tiên
phong cách mạng trong thời đại ngày nay là xuyên tạc thế giới quan khoa học
của chủ nghĩa Mác - Lênin, đưa mâu thuẫn đối kháng cơ bản của xã hội tư bản
ra khỏi lĩnh vực vật chất, chuyển sang lập trường giải thích các quá trình xã hội
theo kiểu duy tâm.
- Thực tế lịch sử phát triển của xã hội cho thấy chưa bao giờ tầng lớp trí
thức lãnh đạo thành công một cuộc cách mạng xã hội nào. Các cuộc đấu tranh
của tầng lớp trí thức tuy có tiếng vang nhất định, nhưng mục tiêu của các cuộc
đấu tranh ấy không vượt qua khuôn hổ của hiến pháp tư sản và sự chấp nhận
của giai cấp tư sản. Với tư cách là một tầng lớp, họ sẵn sàng thoả hiệp với giai
cấp tư sản khi những yêu cầu tối thiểu đưa ra được chấp nhận. Họ không bao
giờ đưa cuộc đấu tranh ấy đến cùng nhằm giải phóng giai cấp công nhân và
nhân dân lao động. Trí thức có vai trò to lớn trong cuộc đấu tranh giành chính
quyền và trong công cuộc xây dựng xã hội mới. vì vậy, giai cấp công nhân cần
phải có chính sách đúng đắn để thu hút đội ngũ trí thức phục vụ đắc lực cho sự
nghiệp cách mạng của mình trong mỗi giai đoạn cách mạng. Đồng thời giai
cấp công nhân phải chú trọng xây dựng đội ngũ trí thức của mình, nhất là trong
sự nghiệp xây dựng xã hội mới. trí thức chỉ phát huy được sức mạnh của mình
khi gắn liền với một giai cấp đại diện cho sự tiến hoá của xã hội loài người,
ngày nay đó là giai cấp công nhân.
- Điểm khác biệt về chất sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân với sứ
mệnh lịch sử của các giai cấp trước đó trong lịch sử chính là:

+ Về kinh tế, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân không phải là thực
hiện sự chuyển biến từ một chế độ tư hữu này sang một chế độ tư hữu khác
nhằm là thay đổi hình thức bóc lột này bằng hình thức bóc lột khác mà là từng
Trang 10


Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

bước xoá bỏ chế độ tư hữu các tư liệu sản xuất chủ yếu để cuối cùng xoá bỏ
mọi hình thức người bóc lột người. Tuy nhiên, đây là một quá trình hết sức lâu
dài, Lênin đã chỉ ra rằng phải căn cứ vào sự phát triển của lực lượng sản xuất
để bắt những “ chiếc cầu nhỏ” trên con đường xoá bỏ dần chế độ tư hữu.
+ Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân khác hẳn về tính chất và mục
đích với sứ mệnh lịch sử của các giai cấp khác trong xã hội. Trong tuyên ngôn
của Đảng cộng sản, Mác và Ăngghen đã nêu rõ: “ Phong trào vô sản là phong
trào độc lập của tuyệt đại đa số, mưu lợi ích cho tuyệt đại đa số”. Giai cấp công
nhân có khả năng liên minh với đông đảo quần chúng lao động để nhân sức
mạnh lên gấp bội trong cuộc đấu tranh với giai cấp tư sản và chỉ dưới sự lãnh
đạo của giai cấp công nhân, thông qua chính Đảng tiên phong của nó, các cuộc
cách mạng trong thời đại ngày nay mới mang tính triệt để và giành được thắng
lợi. Chủ nghĩa Mác - Lênin đã khẳng định: Giai cấp công nhân nếu tiến hành
cuộc đấu tranh một cách đơn độc chống giai cấp tư sản thì sẽ thất bại. Ngược
lại nếu giai cấp công nhân lôi kéo, liên minh được với đại đa số quần chúng
lao động, chủ yếu là giai cấp công nhân, giữ vai trò lãnh đạo cách mạng thì
cách mạng sẽ hoàn toàn thắng lợi.
Mác cho rằng: “ Cách mạng vô sản là một bài đồng ca của hai giai cấp
công nhân, nông dân. Nếu không có được bài đồng ca ấy thì trong tất cả các
quốc gia nông dân, bài đơn ca của cách mạng vô sản sẽ trở thành bài ai điếu”.

+ Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân phải vừa mang tính dân tộc,
vừa mang tính giai cấp, phải kết hợp chặt chẽ giữa nghĩa vụ dân tộc và nghĩa
vụ quốc tế. Giai cấp công nhân chỉ có thể giải phóng dân tộc mới giải phóng
được giai cấp. Giải phóng dân tộc đã bao hàm giải phóng giai cấp. Quyền lợi
dân tộc và quyền lợi giai cấp là thống nhất. Quyền lợi dân tộc không còn thì
quyền lợi mỗi giai cấp cũng không thể thực hiện được. Mặt khác giai cấp công
nhân phải thực hiện tốt vấn đề dân tộc và quốc tế. Một trong những đặc điểm
quy định bản chất của giai cấp công nhân cách mạng là sự đoàn kết vô sản toàn
thế giới. Vì vậy, không chỉ giải quyết vấn đề dân tộc mà chủ nghĩa dân tộc phải
là một bộ phận của chủ nghĩa quốc tế vô sản.
Những vấn đề nêu trên đây được Đảng ta giải quyết rất tốt trong các giai
đoạn cách mạng giải phóng dân tộc và cách mạng xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Đó là việc xây dựng khối đoàn kết liên minh công nông. Đó là sự tôn trọng độc
lập, chủ quyền, hợp tác hữu nghị “ để cùng nhau bảo vệ hoà bình và xây đắp
dân chủ thế giới” ( Hồ Chí Minh ) trong chính sách đối ngoại.

Trang 11


Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

Trong thời đại ngày nay, do sự phát triển không đồng đều của chủ nghĩa
tư bản, do tác động của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ vào cơ cấu giai
cấp, do mức sống của giai cấp công nhân thay đổi đã tạo thêm điều kiện mới
để chia rẽ giai cấp công nhân và khả năng mới để giai cấp tư sản lợi dụng phá
hoại sự đoàn kết của phong trào công nhân. Song, sự phát triển của lực lượng
sản xuất đã đạt đến trình độ xã hội hoá và quốc tế hoá cao và sự bùng nổ thông
tin mạnh mẽ đã tạo ra những tiền đề khách quan để thống nhất phong trào đấu

tranh của giai cấp công nhân.
Như vậy, phong trào công nhân luôn luôn tồn tại hai xu hướng: Đoàn kết
thống nhất và chia rẽ nội bộ. Chừng nào còn giai cấp tư sản thì xu hướng đoàn
kết đấu tranh của giai cấp công nhân chống lại giai cấp tư sản còn phát triển.
Song, chừng nào còn chế độ tư hữu tư bản chủ nghĩa thì chưa thể loại trừ được
xu hướng chia rẽ trong phong trào công nhân.
Trong tình hình hiện nay, xu hướng thứ nhất biểu hiện ở sự thành lập và
hoạt động của Đảng Mácxít – Lênin nít đang tổ chức, tập hợp và phát động
quần chúng đấu tranh cho mục tiêu cách mạng. Xu hướng thứ hai biểu hiện rõ
nhất trong hoạt động của các lãnh tụ dân chủ – xã hội hữu khuynh – những
người đang thi hành chính sách cơ hội chủ nghĩa làm cho phong trào công
nhân thích ứng với chủ nghĩa tư bản.
Theo sự phát triển khách quan của lịch sử thì xu hướng đoàn kết, thống
nhất giai cấp công nhân là xu hướng chủ đạo. Nhưng xu hướng ấy không thể
diễn ra một cách dễ dàng. Nó chỉ có thể là kết quả của sự tập hợp, giáo dục,
nâng cao ý thức giác ngộ thường xuyên đối với giai cấp công nhân bằng những
hình thức hết sức phong phú đi đôi với đấu tranh bền bỉ và kiên quyết chống
chủ nghĩa cơ hội đủ mọi màu sắc. Tất nhiên trong cuộc đấu tranh này, những
người cộng sản phải khôn khéo kết hợp việc vạch mặt chủ nghĩa cơ hội và
những người lãnh đạo của nó với cuộc đấu tranh để thành lập mặt trận thống
nhất của phong trào công nhân chống kẻ thù chung.
4/. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong giai đoạn mới.
Trong giai đoạn cách mạng hiện nay sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân bao gồm các nội dung chủ yếu để tạo cơ sở vật chất cho xây dựng chủ
nghĩa xã hội là:
- Giai cấp công nhân trước hết là chủ thể lao động sản xuất công nghiệp
để đóng góp cho xã hội những sản phẩm vật chất và tinh thần ngày càng phong
phú, hiện đại hơn. Tách rời sản xuất công nghiệp, giai cấp công nhân không
Trang 12

Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

còn là mình nửa. Những thành tựu to lớn về sản xuất của tư bản chủ nghĩa
hàng thế kỷ nay và những thành tựu bước đầu xây dựng chủ nghĩa xã hội đều
có sự đóng góp rất to lớn và quyết định của giai cấp công nhân. Số lượng và
chất lượng của giai cấp công nhân ngày càng tăng, cả trong chủ nghĩa tư bản
và chủ nghĩa xã hội. Nếu để giai cấp công nhân không có việc làm, không phát
triển sản xuất công nghiệp thì cùng là gạt bỏ một nội dung cơ bản nhất của sứ
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Chủ nghĩa xã hội đang và sẽ từng bước
khắc phục tình trạng thất nghiệp, thiếu việc làm và nghèo khổ của giai cấp
công nhân, điều mà do bản chất của mình, chế độ tư bản chủ nghĩa qua hơn
bốn thế kỷ không giải quyết được.
- Giai cấp công nhân phải có những hoạt động chính trị, tư tưởng, tổ chức
để tiến tới cuộc đấu tranh giành chính quyền, xoá bỏ chế độ chính trị của xã
hội cũ, xây dựng và bảo vệ chính quyền, xã hội mới do giai cấp công nhân và
nhân dân lao động làm chủ dưới sư lãnh đạo của Đảng.
- Thông qua Đảng cộng sản lãnh đạo toàn xã hội trên mọi lĩnh vực chính
trị, kinh tế, văn hoá, xã hội… ( nhất là kinh tế) để từng bước hình thành và phát
triển xã hội mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa. Đây
là nội dung cơ bản nhất, quyết định nhất, phức tạp nhất và lâu dài nhất trong sứ
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Không thể nhận thức và hoạt động chủ
quan duy ý chí, đơn giản, nóng vội… cũng không thể mơ hồ, hữu khuynh dẫn
đến sự phát triển của tư bản chủ nghĩa.
- Mở rộng và tăng cường hợp tác quốc tế với giai cấp công nhân và nhân
dân lao động tất cả các nước vì hoà bình, độc lập dân tộc và xã hội chủ nghĩa.
Đây là nội dung thể hiện bản chất quốc tế của giai cấp công nhân.
- Thường xuyên đấu tranh chống mọi thứ chủ nghĩa cơ hội, xét lại, đấu

tranh chống mọi biểu hiện xa rời những quan điểm đường lối của chủ nghĩa xã
hội. Đấu tranh chống mọi thế lực thù địch với nhân dân, với chủ nghĩa xã hội,
bảo vệ thành quả cách mạng, bảo vệ xã hội xã hội chủ nghĩa.
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân do những điều kiện tất yếu khách
quan quy định, những sứ mệnh lịch sử đó không “ tự nhiên” có được. Vì vậy
giai cấp công nhân không thể dừng lại, không thể thoã mãn ở các hoạt động
sản xuất kinh doanh, ở đấu tranh kinh tế trước mắt mà phải vươn lên thành lập
và sử dụng thật vững mạnh các tổ chức chính trị : công đoàn, nghiệp đoàn,
Đảng. Giai cấp công nhân phải ngày càng giác ngộ về giai cấp mình, về chủ
nghĩa xã hội thông qua nhận thức về các nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác Lênin. Phong trào công nhân kết hợp với giác ngộ chủ nghĩa Mác - Lênin và
Trang 13


Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

phong trào yêu nước đã dần dẫn đến hình thành Đảng tiên phong của giai cấp
công nhân – Đảng cộng sản. Đảng cộng sản là nhân tố hàng đầu, quyết định
( nhân tố lãnh đạo, tự giác) suốt quá trình tổ chức thực hiện sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân. Vì vậy, Đảng cộng sản phải thường xuyên được củng
cố, phát triển vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức để không ngừng giữ
vững bản chất của giai cấp công nhân. Kiên trì lập trường chủ nghĩa Mác Lênin, nâng cao phẩm chất, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, gắn
bó ngày càng chặt chẽ với nhân dân lao động, lãnh đạo thành công sự nghiệp
xây dựng chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản.

CHƯƠNG II
XÂY DỰNG VÀ PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA GIAI CẤP
CÔNG NHÂN VIỆT NAM TRONG THỜI KỲ
CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI HÓA

1/. Đặc điểm thực trạng của giai cấp công nhân Việt Nam.
Ở một nước nửa thuộc địa, nửa phong kiến cũng như nông dân, giai cấp
công nhân có hai mối thù sâu sắc với đế quốc ( Mối thù dân tộc do áp bức và
mối thù giai cấp do bị bóc lột nặng nề). Vì vậy, giai cấp công nhân có tinh thần
cách mạng triệt để, gắn bó với giai cấp nông dân và các tầng lớp nhân dân lao
động khác trong cả nước, lôi kéo họ đi theo con đường cách mạng. Giai cấp

Trang 14


Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

công nhân nước ta kế tục truyền thống yêu nước nồng nàn, đức tính cần cù
sáng tạo trong lao động của dân tộc.
Ra đời tuy có muộn so với giai cấp công nhân các nước châu Âu và gắn
với thuộc địa của thực dân Pháp ở Đông Dương, số lượng lúc đầu còn nhỏ bé
nhưng giai cấp công nhân Việt Nam đã sớm tỏ ra là một đội ngũ kiên cường
trong quá trình đấu tranh cách mạng vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
Nêu tấm gương sáng về chủ nghĩa quốc tế vô sản, góp phần vào sự nghiệp
cách mạng chung của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế.
Giai cấp công nhân Việt Nam bước lên vũ đài chính trị giành quyền lãnh
đạo sự nghiệp giải phóng dân tộc khi Nguyễn Ái Quốc đưa chủ nghĩa Mác Lênin vào nước ta, thành lập Đảng cộng sản Việt Nam. Trong khi nhiều cương
lĩnh của các giai cấp khác và các tầng lớp yêu nước khác bị phá sản thì Đảng
cộng sản Việt Nam – Đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam ra đời.
Ngay từ đầu, Đảng đã biết vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào hoàn
cảnh cụ thể của Việt Nam, đưa ra cương lĩnh cứu nước đúng đắn cho dân tộc.
Và do vậy, giai cấp công nhân Việt Nam và chính Đảng của nó đã đóng vai trò
tiên phong giành được quyền độc tôn lãnh đạo cách mạng hơn 70 năm qua.

Đảng cộng sản Việt Nam đã thực tế độc quyền lãnh đạo cách mạng nước ta.
Dưới sụ lãnh đạo của Đảng của giai cấp công nhân, trong hơn nửa thế kỷ qua,
dân tộc ta đã giành được nhiều thắng lợi vẻ vang. Vai trò lãnh đạo của giai cấp
công nhân được hình thành trong lịch sử được quần chúng nhân dân thừa nhận
và cả dân tộc suy tôn. Giai cấp công nhân Việt Nam đang thực sự nắm quyền
lãnh đạo và là lực lượng duy nhất lãnh đạo cách mạng xã hội chủ nghĩa ở nước
ta. Đó là một thực tế. Mục tiêu chính trị của cách mạng Việt Nam không thay
đổi. Vì thế vai trò lãnh đạo xã hội của giai cấp công nhân Việt Nam không thay
đổi.
Tuy nhiên giai cấp công nhân Việt Nam, do đặc điểm của sự hình thành,
do sinh sống trong những điều kiện kinh tế xã hội kém phát triển… nên còn
mang trong mình những hạn chế nhất định. Nhưng những hạn chế, nhược điểm
này không thuộc bản chất, nó vẫn đủ khả năng, điều kiện để đảm nhận và hoàn
thành thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình trong thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa
xã hội. Những khả năng, điều kiện chủ yếu đó là:
- Trong các giai cấp ở Việt Nam hiện nay, giai cấp công nhân vẫn là lực
lượng xã hội tiên tiến nhất về cả tư tưởng, lý luận lẫn thực tiễn sản xuất và cải
tiến xã hội.

Trang 15


Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

- Giai cấp công nhân Việt Nam ngoài vai trò tiên phong trong lãnh đạo
cách mạng còn có vị trí quan trọng trong xây dựng nền kinh tế đất nước theo
định hướng xã hội chủ nghĩa.
- Giai cấp công nhân Việt Nam có mối quan hệ chặt chẽ, máu thịt với giai

cấp nông dân, khối liên minh giữa giai cấp công nhân, giai cấp nông dân và
tầng lớp trí thức ngày càng được củng cố và tăng cường.
- Giai cấp công nhân Việt Nam có đội tiên phong là Đảng cộng sản Việt
Nam dày dạn kinh nghiệm, có bản lĩnh chính trị vững vàng, được thử thách, tôi
luyện và trưởng thành trong quá trình đấu tranh cách mạng lâu dài, gian khổ
cũng như trước những bước ngoặt của thời đại, của cách mạng.
- Giai cấp công nhân Việt Nam đã, đang và vẫn là lực lượng sản xuất cơ
bản, có vai trò quan trọng ngày càng tăng trong nền kinh tế quốc dân đang
chuyển dịch theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hóa.
- Giai cấp công nhân Việt Nam thực sự có năng lực, trí tuệ trong sản xuất,
chiến đấu bảo vệ tổ quốc cũng như trong việc tổ chức, quản lý, xây dựng xã
hội mới, có nhiều kinh nghiệm trong thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây
dựng và bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
Năng lực và trí tuệ của giai cấp công nhân Việt Nam không ngừng được
nâng cao cùng với sự phát triển của lực lượng sản xuất trong quá trình công
nghiệp hoá, hiện đại hóa.
Thực trạng giai cấp công nhân Việt Nam đã trải qua nhiều thời kỳ phát
triển, khi nước ta bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hóa
với khoảng hơn bốn triệu công nhân công nghiệp ở mọi thành phần kinh tế.
Trong đó chỉ có khoảng 1,7 triệu công nhân đã được đào tạo tay nghề ( từ bậc
1 đến bậc 7). Nhưng trong sự chuyển đổi cơ chế kinh tế hiện nay, đa số khoảng
70 vạn công nhân Nhà nước nghỉ việc hoặc chuyển sang các thành phần kinh
tế khác. Số công nhân kỹ thuật bậc 6 đến bậc 7 chiếm khoảng 0,7 tổng số công
nhân kỹ thuật, ít hơn số kỹ sư công nghiệp. Bị tác động của cơ chế thị trường
giai cấp công nhân Việt Nam đang bị phân hoá về nơi làm việc ở các thành
phần kinh tế, về nghề nghiệp, về thu nhập, về mức sống… Tình trạng thiếu
việc làm và thất nghiệp còn nhiều. Trình độ văn hoá, trình độ tay nghề, giác
ngộ chính trị của giai cấp công nhân Việt Nam còn thấp ( trình độ văn hoá cấp
2 khoảng 70%). Về học vấn: số Đảng viên chưa biết chử phổ thông còn 0,8%,
cấp 1 là 9,9%, cấp 2 là 31%, cao đẳng và đại học là 16,4%, trên đại học chỉ có

0,4%. Trình độ lý luận chính trị: cao cấp 2,6%, trung cấp 18,5%, sơ cấp 50,1%.
Trang 16


Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

Điều kiện làm việc còn chậm được cải thiện, chưa an toàn, sức khoẻ và tuổi
thọ nghề nghiệp còn hạn chế. Như vậy, có thể thấy trình độ học vấn, trình độ
chính trị là vấn đề cần được khắc phục để giai cấp công nhân Việt Nam vươn
lên đáp ứng những yêu cầu mới của cách mạng. Do ảnh hưởng của cuộc khủng
hoảng kinh tế khu vực và những yếu kém của bản thân nền kinh tế nước ta, số
công nhân thất nghiệp tăng trong những năm gần đây. Hàng năm hàng chục
vạn người phải nghỉ việc và hàng vạn người không có đủ việc làm thường
xuyên. Số công nhân ở khu vực doanh nghiệp nhà nước có việc làm thường
xuyên chỉ khoảng 80%. Là giai cấp lãnh đạo cách mạng cùng với Đảng của
mình đề xướng sự nghiệp đổi mới, nhưng đời sống của công nhân ở mức trung
bình thấp so với toàn xã hội và không ổn định, môi trường lao động xấu, điều
kiện lao động kém. Sự phân hoá trong thu nhập của công nhân rất rõ rệt. Có tới
20% cơ sở sản xuất kinh doanh mà ở đó, công nhân lao động có thu nhập dưới
mức lương tối thiểu trong khi một số cơ sở có thu nhập nhiều triệu đồng một
tháng. Ở một số doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, giới chủ thường tìm
mọi cách tăng giờ làm việc qúa quy định của Luật lao động, việc trả công lao
động thấp hơn giá trị sức lao động. Đó là chưa kể tình trạng xúc phạm nhân
phẩm, đối xứ thô bạo với người công nhân ngày càng tăng. Tình hình đó làm
cho người công nhân ở nhiều nơi không được làm chủ và họ cảm thấy vai trò
làm chủ của mình như một khái niệm trừu tượng, hình thức. Số đông công
nhân chưa được đào tạo cơ bản về nghề nghiệp, công tác dạy nghề còn nhiều
bất cập, yếu kém. Chúng ta chưa có một hệ thống pháp luật và chính sách về

đào tạo và phát triển ngày một cách hoàn chỉnh và đồng bộ.Việc đào tạo chủ
nghĩa kỹ thuật và nhân viên nghiệp vụ lành nghề giảm sút nên đội ngũ này
đang thiếu hụt nghiêm trọng, nhất là khi bước vào thời kỳ công nghiệp hoá,
hiện đại hóa. Từ năm 1997 đến nay, số trường dạy nghề giảm 50%, quy mô
đào tạo giảm 40%. Hiện nay việc xác định rõ vai trò, nhiệm vụ lịch sử của giai
cấp công nhân, xây dựng giai cấp công nhân ngày càng lớn mạnh về số lượng
và chất lượng là vấn đề quan trọng liên quan trực tiếp đến bản chất công nhân
của Đảng, đến chế độ xã hội của nhà nước ta. Trong thực tế đã có nhiều biểu
hiện coi nhẹ vị trí vai trò của giai cấp công nhân, chưa quán triệt, quan tâm và
thực hiện đúng mức đến việc xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam. Trong xã
hội và cả cán bộ Đảng viên cũng có những nhận thức không đúng về vai trò, sứ
mệnh lý lịch sử của giai cấp công nhân. Bản thân giai cấp công nhân cũng có
một bộ phận lớn chưa hiểu gì về vai trò, sứ mệnh lịch sử của giai cấp mình.
Giai cấp công nhân nước ta nói chung có lòng yêu nước rất cao nhưng giác ngộ
về sứ mệnh lịch sử và trách nhiệm của giai cấp công nhân còn yếu do trình độ
Trang 17


Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

nhận thức và do chưa được giáo dục thường xuyên. Ý thức tổ chức, kỹ luật lao
động, tác phong công nghiệp kém. Một bộ phận công nhân thiếu tin tưởng vào
đường lối, chính sách của Đảng và nhà nước, chạy theo lối sống thực dụng, ít
thiết tha với chính trị. tỷ lệ Đảng viên, đoàn viên công đoàn, đoàn thanh niên
cộng sản Hồ Chí Minh trong công nhân còn thấp. Đó là chưa kể nạn cờ bạc,
nghiện hút, rượu chè sinh trộm cấp, tội phạm… phát triển cả trong và ngoài
doanh nghiệp.
2/. Vai trò của giai cấp công nhân trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện

đại hoá đất nước.
Sau hơn 17 năm đổi mới, những thành tựu trên các lĩnh vực kinh tế, chính
trị và xã hội đã bước đầu làm chuyển biến bộ mặt xã hội nước ta. Tình hình
chính trị, kinh tế xã hội của đất nước tiếp tục ổn định và bước đầu phát triển,
nhiều công nhân đã có việc làm, có điều kiện nâng cao tay nghề, cải thiện đời
sống lên một bước. Giai cấp công nhân đã vượt qua một bước khó khăn thử
thách, có những bước trưởng thành mới về nhận thức, giác ngộ chính trị, cả về
chuyên môn nghiệp vụ. Giai cấp công nhân tin tưởng và ủng hộ đường lối đổi
mới của Đảng, thể hiện ở trình độ giác ngộ chính trị về lợi ích giai cấp hài hoà
với lợi ích dân tộc. Đa số công nhân đã thích ứng nhanh với cơ chế kinh tế
mới, tiếp thu nhanh kỷ thuật, công nghệ tiên tiến, nắm được những kỷ thuật
hiện đại như dầu khí, bưu điện, viễn thông, xây dựng cầu đường… một tỷ lệ
khá lớn công nhân đã có trình độ phổ thông trung học, có nhiều người có trình
độ đại học, hoặc trên đại học: cao đẳng, đại học là 16,4%, trên đại học có
0,4%. Trình độ lý luận chính trị: cao cấp 2,6% trung cấp18,5% sơ cấp 50,1%.
Giai cấp công nhân nước ta đang trên đà trí thức hoá. Trước những thực trạng
trên để khắc phục những nhược điểm yếu kém cũng góp phần thực hiện sứ
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, Nghị quyết lần thứ VII ( khoá VII ) của
Ban chấp hành TW Đảng đã chỉ rõ phương hướng xây dựng giai cấp công nhân
nước ta là “ cùng quá trình phát triển công nghiệp và công nghệ theo hướng
công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, cần xây dựng giai cấp công nhân phát
triển về số lượng, giác ngộ về giai cấp, vững vàng về chính trị, tư tưởng, có
trình độ học vấn và tay nghề cao, có năng lực tiếp thu và sáng tạo công nghệ
mới, lao động đạt năng suất, chất lượng, hiệu quả cao vươn lên làm tròn sứ
mệnh lịch sử của mình”. Sự nghiệp đổi mới do Đảng ta, Đảng của giai cấp
công nhân Việt Nam khởi sướng và lãnh đạo đã thu được những thành tựu to
lớn, có ý nghĩa rất quan trọng. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân Việt Nam hiện nay được Đảng ta xác định rằng: “ con đường đi lên của
nước ta là sự phát triển quá độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ tư bản…
Trang 18

Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

nhưng có tiếp thu, kế thừa những thành tựu mà nhân loại đã đạt được với chế
độ tư bản chủ nghĩa, đặt biệt là về khoa học và công nghệ để phát triển nhanh
lực lượng sản xuất, xây dựng nền kinh tế hiện đại” và cụ thể là: “ nội dung chủ
yếu của đấu tranh giai cấp trong giai đoạn hiện nay là thực hiện thắng lợi sự
nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá theo định xã hội chủ nghĩa, khắc phục
tình trạng nước nghèo, kém phát triển; thực hiện công bằng xã hội, chống áp
bức, bất công; đấu tranh ngăn chặn và khắc phục những tư tưởng và hành động
tiêu cực sai trái, đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu và hành động chống phá
của các thế lực thù địch; bảo vệ độc lập dân tộc, xây dựng nước ta thành một
xã hội chủ nghĩa phồn vinh, nhân dân hạnh phúc”.
Bước vào thời kỳ mới, cách mạng nước ta vừa đứng trước thời cơ vận hội
lớn, vừa phải đối mặt với những nguy cơ, thách thức lớn không thể xem
thường. Nắm bắc cơ hội, tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức với tinh thần
cách mạng tiến công, đưa cách mạng nước ta tiến lên mạnh mẽ đó là vấn đề có
ý nghĩa sống còn trong sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện
nay.
Giai cấp công nhân nước ta luôn là chỗ dựa tin cậy của Đảng, vẫn đang đi
đầu trong việc xây dựng xã hội mới, nhất là trong việc xây dựng cơ sở vật chất
kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội nhằm thực hiện công cuộc công nghiệp hoá, hiện
đại hoá ở nước ta hiện nay. Đó là bằng chứng chỉ rõ năng lực lãnh đạo của giai
cấp công nhân nước ta, vai trò không thể thay thế được của họ trong sự nghiệp
công nghiệp hóa, hiện đại hoá đất nước.

Trang 19

Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

CHƯƠNG III
PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM XÂY DỰNG
PHÁT TRIỂN GIAI CẤP CÔNG NHÂN Ở NƯỚC
TA HIỆN NAY.
Đảng ta là đội tiên phong của giai cấp công nhân việt nam, là đại biểu
trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân
tộc. từ khi ra đời đến nay, Đảng luôn đặt vấn đề xây dựng giai cấp công nhân
nhu là một vấn đề sinh tử của cách mạng.
Đại hội lần thứ IX của Đảng đã đặt ra vấn đề xây dựng giai cấp công
nhân ở vị trí hàng đầu nhằm tạo ra động lực mới thúc đẩy phong trào cách
mạng trong thời kỳ mới, đảm bảo đưa giai cấp công nhân việt nam thực hiện
sứ mệnh lịch sử của mình trong việc thúc đẩy sự nghiệp đổi mới đất nước, vì
mục tiêu “dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”. Xuất
phát từ lịch sử, truyền thống và thực trạng của giai cấp công nhân việt nam, từ
yêu cầu mới của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hóa theo định hướng xã
hội chủ nghĩa mà xác định phương hướng, giải pháp chủ yếu nhằm củng cố,
phát triển giai cấp công nhân nước ta một cách toàn diện và đồng bộ với công
nghiệp hóa, hiện đại hoá cũng không đơn thuần là vấn đề kỹ thuật, mà là tri
thức quá trình phát triển đất nước một cách toàn diện và đồng bộ. Điều đó thể
hiện rõ trong các quan điểm, chủ chương của Đảng cộng sản việt nam và nhà
nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa việt nam ( nhất là nghị quyết hội nghị giữa
nhiệm ký khóa VII của Đảng và đến nghị quyết đại hội Đảng khóa IX). Cần cụ
thể hóa những quan điểm và chủ chương lớn đó qua một số nội dung chủ yếu
sau đây nhằm củng cố và phát triển giai cấp công nhân việt nam là:

1/.Phương hướng xây dựng phát triển giai cấp công nhân
- Về mặt nhân thức, quan điểm, phải coi việc giai cấp công nhân hiện đại
như một nội dung trung tâm của định hướng xã hội chủ nghĩa nhằm chăm lo
nguồn lực con người việt nam – nội dung của “quốc sách hàng đầu”. Hiện nay,
giai cấp công nhân nước ta có mặt ở các quy trình sản xuất công nghiệp của
mọi thành phần kinh tế, nhưng định hướng xã hội chủ nghĩa là đặt biệt chú
trọng đội ngũ công nhân thuộc thành phần kinh tế nhà nước và kinh tế hợp tác
sao cho nó thật sự là chủ đạo, làm nền tảng của nền kinh tế đất nước.
- Tạo việc làm đúng tay nghề không ngừng tăng thu nhập của giai cấp
công nhân, trên cơ sở đó mà nâng cao tay nghề, tri thức khoa học, công nghệ,
đưa khoa học công nghệ trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp, ở trình độ cao
để tạo ra nhiều sản phẩm lao động.
Trang 20


Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

- Công nghiệp hóa, phải gắn liền với hiện đại hóa để quá trình mở rộng
hợp tác quốc tế, chuyển giao công nghệ hiện đại phù hợp, hiệu quả kinh tế thiết
thực. Có như vậy giai cấp công nhân Việt Nam mới có điều kiện trở thành giai
cấp công nhân hiện đại để hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình. Từ nay tập
trung vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn,
ưu tiên các xí nghiệp ở nông thôn với quy mô vừa và nhỏ, “đô thị hóa” những
nơi có điều kiện thành những trung tâm kinh tế – văn hoá – khoa học công
nghệ ở nông thôn, nhất là miền núi hải đảo, biên giới xa xôi… cần được chú ý
thỏa đáng, đặc biệt là về kết cấu hạ tầng.
- Từng bước năng cao trình độ văn hóa, khoa học, công nghệ cho giai cấp
công nhân. Tự năng cao trình độ giác ngộ giai cấp không chỉ là sự đấu tranh

chống các thế lực phản động mà chủ yếu là phải có trình độ chinh phục thiên
nhiên, thắng thiên tai. Phải đưa công nghệ khoa học đạt trình độ quốc tế và thời
đại, đưa năng suất lao động toàn diện vượt trội năng suất của chủ nghĩa tư bản.
Giai cấp công nhân việt nam phổ cập phổ thông trung học và tăng nhanh tỷ lệ
trung học chuyên nghiệp, đại học, sau đại học. Chăm lo đời sống văn hóa, tinh
thần, bảo vệ sức khỏe, an toàn và bảo hiểm lao động, bảo hiểm xã hội cho giai
cấp công nhân một cách thiết thực ở tất cả các loại hình doanh nghiệp, mọi
thành phần kinh tế. Đấu tranh chống các biểu hiện tiêu cực trong giai cấp công
nhân, trong đó có việc đối xử bất công, thiếu tôn trọng công nhân, nhất là các
xí nghiệp liên doanh với nước ngoài.
- Củng cố, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của các tổ chức
chính trị trong xí nghiệp công nghiệp nhà nước, tập thể và tư nhân sau cho hoạt
động của các tổ chức Đảng, công đoàn, nghiệp đoàn, các đoàn thể khác đều
góp phần tích cực đúng đắn trong việc tổ chức, giáo dục công nhân về giác ngộ
giai cấp, về chủ nghĩa xã hội, về luật pháp, về y thức tổ chức kỷ luật, tác phong
công nghiệp, nếp sống văn minh. Bồi dưỡng ý thức dân tộc, phát huy truyền
thống dân tộc, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc để hội nhập vào
nền văn hóa thế giới trong thế kỷ XXI. Chú trọng việc phát triển Đảng đối với
các đoàn viên công đoàn, đoàn viên thanh niên ưu tú của giai cấp công nhân,
những người được công nhận lao động sáng tạo”. Từ đó tăng số lượng, chất
lượng công nhân trong đội ngũ Đảng cộng sản Việt Nam, từ cơ sở cho đến các
cấp lãnh đạo Đảng, quản lí Nhà nước và các đoàn thể.
- Song song với việc giáo dục nâng cao trình độ nghiệp vụ, chuyên môn
cần tiếp tục tăng cường việc giáo dục chủ nghĩa Mác-Lênin, chủ trương đường
lối của Đảng, pháp luật của Nhà Nước trong từng bộ phận công nhân ở tất cả
Trang 21


Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

các thành phần kinh tế. Thường xuyên giáo dục lập trường quan điểm của giai
cấp công nhân, ra sức xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức, trong
đó tập trung vào khâu then chốt là giữ vững và tăng cường bản chất giai cấp
công nhân của Đảng.
2/. Giải pháp:
Để xây dựng giai cấp công nhân công nhân Việt Nam ngày càng lớn
mạnh, đáp ứng ngày càng tốt hơn sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại đất
nước cần có nhiểu giải pháp đồng bộ. Xin được nêu ra một vài suy nghĩ như
sau:
a)- Cần có chính sách cụ thể, đồng bộ để nâng cao trình độ học vấn, nghề
nghiệp, ý thức giác ngộ giai cấp cho đội ngũ công nhân, nhất là lớp công nhân
trẻ. Cùng với quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá, giai cấp công nhân nước
ta sẽ tăng nhanh về số lượng. Đó là quá trình tất yếu. Song chất lượng như thế
nào lại tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó vai trò lãnh đạo của Đảng, quản lý
của nhà nước, trách nhiệm của bản thân của giai cấp công nhân và sự đóng
góp, xây dựng của xã hội rất quan trọng. Vấn đề xây dựng một đội ngũ công
nhân có văn hoá được đào tạo theo yêu cầu của công nghệ, kỹ thuật hiện đại,
đáp ứng được những đòi hỏi hiện nay và sắp tới đặt ra một cách cấp bách.
Bằng nhiều lực lượng ( nhà nước các doanh nghiệp, toàn xã hội và từng người
lao động), phải đẩy mạnh công tác giáo dục đào tạo và đào tạo lại, bồi dưỡng,
nâng cao tay nghề cho đội ngũ công nhân hiện nay và tương lai. Nhà nước cần
có chính sách phân luồng cần biết và liên thông trong hệ giáo dục, đào tạo sau
trung học cơ sở và trung học phổ thông, đảm bảo một tỷ lệ thích hợp trong học
sinh đi vào học nghề. Tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức
của xã hội về vai trò, vị trí của công việc đào tạo này đối với sự phát triển kinh
tế, xã hội tạo nên một phong trào học nghề, lập nghiệp đặc biệt là trong lớp trẻ.
Cùng với việc đào tạo công nhân, việc chuẩn bị đội ngũ cán bộ khoa học, kỹ
thuật, nhất là cán bộ đầu đàn đang rất cần thiết, chúng ta đang đứng trước tình

trạng hụt hẫng rất lớn cả về số lượng công nhân giỏi nghề và cả lực lượng cán
bộ khoa học kỹ thuật đầu đàn. Để nâng cao trình độ học vấn cho công nhân cần
khôi phục các trường bổ túc văn hoá cho công nhân. Việc giáo ý thức giác ngộ
giai cấp cho công nhân, nhất là lớp công nhân trẻ những năm gần đây chưa
được coi trọng. Các cuộc sinh hoạt của công nhân chủ yếu là phổ biến chế độ,
chính sách, quyền lợi… nhiều cán bộ, Đảng viên ngại tiếp xúc trực tiếp với
công nhân, ngại tuyên truyền giác ngộ chính trị cho công nhân, không nhận
được đây là nhiệm vụ hàng đầu nhằm xây dựng giai cấp công nhân. Cần làm
Trang 22


Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

cho mỗi công nhân đều được giác ngộ về vị trí, vai trò lịch sử của giai cấp
mình. Phải đổi mới cách tuyên truyền, giác ngộ chính trị cho công nhân đây là
nhiệm hàng đầu nhằm xây dựng giai cấp công nhân. Chú trọng đầu tư thoả
đáng cho các phương tiện tuyền thông đại chúng, các nhà văn hoá lao động,
hoạt động câu lạc bộ… phục vụ yêu cầu giáo dục chính trị cho công nhân. Tổ
chức công đoàn và Đoàn thành niên cộng sản Hồ Chí Minh, các cấp có trách
nhiệm rất quan trọng trong công tác này.
b)- Xây dựng phong trào cách mạng của giai cấp công nhân tương xứng
với vị trí nồng cốt, tiên phong trong công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Để đẩy mạnh phong trào giai cấp công nhân phải tạo ra được những động lực.
Động lực quan trọng nhất của giai cấp công nhân là việc làm, đời sống, dân
chủ và công bằng xã hội. Có việc làm thường xuyên để có thu nhập bằng lao
động của mình là nguyện vọng rất chính đáng của giai cấp công nhân. Trong
cơ chế thị trường tình trạng thất nghiệp tạm thời khó tránh khỏi. Học vấn thấp,
không được đào tạo kỹ năng nghề nghiệp cần thiết thì khó kiếm được việc làm.

Do vậy cần sớm nghiên cứu thành lập “ quỹ trợ giúp thất nghiệp” bằng cả sự
đóng góp của Nhà nước, các doanh nghiệp và người lao động. Vấn đề đào tạo
nghề, đặt biệt là đào tạo tại nơi làm việc, đào tạo lại khi thay đổi công nghệ, kỹ
thuật sản xuất là trách nhiệm của xã hội.
Cần chú trọng mở rộng chỗ làm việc khi chọn phương án đầu tư và công
nghệ. Cần có những quy định về quản lý lao động, quản lý hành chính cho phù
hợp với kinh tế thị trường và sự duy chuyển của lao động, tạo điều kiện thuận
lợi cho việc tìm kiếm việc làm. Tóm lại để giải quyết vấn đề việc làm cho công
nhân cần nghiên cứu sửa đổi nhiều chế độ tuyển dụng và sử dụng lao động.
Thực tế cho thấy: nhiều thành phần kinh tế ngoài quốc doanh, các doanh
nghiệp vừa và nhỏ là nơi giải quyết được nhiều chỗ làm việc hơn các doanh
nghiệp nhà nước. Phát triển các doanh ngoài quốc doanh, các doanh nghiệp
vừa và nhỏ, mở rộng hợp tác lao động với nước ngoài, kể cả việc giúp công
nhân làm kinh tế gia đình là những biện pháp quan trọng giải quyết việc làm,
tiếp tục sửa đổi chính sách tiền lương, tiền công lao động đang có nhiều bất
hợp lý. Có chính ưu đãi công nhân bật cao, cán bộ khoa học kỹ thuật, công
nghệ giỏi, khuyến khích nhân tài.
c)- Việc cải thiện điều kiện lao động của công nhân hiện nay cũng dang là
yêu cầu cấp bách. Không chỉ ở các doanh nghiệp tư nhân mà còn ở doanh
nghiệp nhà nước, do thiết bị và công nghệ lạc hậu, điều kiện vệ sinh và an toàn
lao động cũng còn rất kém, tai nạn xảy ra ngày càng nhiều, bệnh nghề nghiệp
Trang 23


Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

ngày càng tăng. Vì cuộc sống trước mắt người công nhân đành chấp nhận để
có việc làm, mặt dù biết rằng điều kiện lao động ở nhiều nơi rất tồi tệ. Chủ

trương cổ phần hóa phần lớn các doanh nghiệp nhà nước là một chính sách tạo
động lực cho giai cấp công nhân phát triển song cần có những quy định cụ thể
khuyến khích, tạo điều kiện để công nhân mua được cổ phần. Cần tiếp tục
nghiên cứu thực hiện việc chia lợi nhuận doanh nghiệp cho công nhân như
từng đề cập.
Thực hiện nghiêm túc quy chế dân chủ ở các doanh nghiệp nhà nước,
nghiên cứu mở rộng việc thực hiện quy chế dân chủ ở các loại hình doanh
nghiệp khác. Xây dựng đời sống văn hóa cho giai cấp công nhân vừa là nhiệm
vụ trước mắt, vừa là nhiệm vụ lâu dài. Nơi nào có lực lượng công nhân tập
trung, nơi đó phải xây dựng được môi trường văn hóa, vừa lấy giáo dục, rèn
luyện công nhân lại vừa có tác dụng tích cực với các khu vực chung quanh.
d)- Xây dựng và đổi mới hình thức hoạt động của tổ chức công đoàn:
công đoàn phải tập hợp được đông đảo công nhân, phải đa dạng mềm dẻo về
hình thức tổ chức và hoạt động. Phải vươn mạnh ra tổ chức công nhân lao
động ngoài quốc doanh. Công đoàn phải vươn lên làm tốt chức năng là: “
trường học xã hội chủ nghĩa” cho giai cấp công nhân, vừa bảo vệ lợi ích chính
đáng của giai cấp công nhân, vừa là chỗ dựa tinh cậy và người bảo vệ Đảng,
bảo vệ nhà nước. Vấn đề có ý nghĩa then chốt là tạo ra một đội ngũ cán bộ
công đoàn đông đảo và nhiệt tình, có năng lực vận động quần chúng, có tác
phong làm việc sâu sắc. Cán bộ công đoàn vừa là cán bộ chính trị, vừa là người
hoạt động xã hội được sự tín nhiệm của công nhân chứ không phải là các công
chức, suy nghĩ và làm việc theo kiểu viên chức. Không đưa những người yếu
kém về phẩm chất, năng lực, không am hiểu về công tác vận động công nhân
làm công tác công đoàn.

Trang 24


Tiểu luận tốt nghiệp

Cao cấp lý luận chính trị

PHẦN KẾT LUẬN
Xây dựng và nâng cao vai trò của giai cấp công nhân – để hoàn thành sứ
lịch sử của mình được quy định từ địa vị kinh tế – xã hội. đó là yêu cầu khách
quan, là những sứ mệnh hết sức cao cả, vĩ đại và là động lực chính thúc đẩy sự
phát triển đi lên của cả nhân loại. Bản chất cách mạng của giai cấp công nhân
và sứ mệnh lịch sử của nó thể hiện ở tinh thần triệt để cách mạng, phấn đấu
cho đến cùng sự nghiệp giải phóng giai cấp, giải phóng nhân loại khỏi áp bức,
bóc lột và bất công, đấu tranh chống đói nghèo, lạc hậu và phản động.
Trong mỗi giai đoạn lịch sử và mỗi nước khác nhau, giai cấp công nhân
có nhiệm vụ cụ thể khác nhau. Song trước sau như một lý tưởng của giai cấp
công nhân cách mạng là độc lập dân chủ và chủ nghĩa xã hội. Lợi ích của giai
cấp công nhân và chính đảng của nó không nằm ngoài, không đối lập mà nằm
ngay trong lợi ích của dân tộc trong giai đoạn cách mạng xã hội chủ nghĩa ở
nước ta hiện nay, giai đoạn thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá trên đất
nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa là mục tiêu phấn đấu không chỉ của
công nhân mà là của cả dân tộc, của toàn Đảng toàn quân và toàn dân ta. Đó
cũng chính là con đường “ phát triển kinh tế, công nghiệp hoá – hiện đại hoá là
nhiệm vụ trung tâm” mà Nghị quyết đại hội toàn quốc lần IX Đảng ta đã đề ra.
Đường lối xuất phát từ yêu cầu bức thiết của thực tiễn đất nước và cũng là từ
thực tiễn sứ mệnh của giai cấp công nhân mà lịch sử đã giao phó. Đường lối
đúng đắn đó mang tính tất yếu khách quan, mang bản chất giai cấp hết sức cụ
thể. Chính vì vậy luôn khẳng định bất cứ trong hoàn cảnh nào giai cấp công
nhân Việt Nam cũng phải có sự lãnh đạo của Đảng tiên phong và giai cấp công
nhân Việt Nam giữ vai trò lãnh đạo cách mạng là một tư tưởng xuyên suốt của
Đảng ta từ khi thành lập cho đến nay, hầu như không có văn kiện cơ bản nào
không đề cập tới, điều đó còn ghi vào Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ
nghĩa Việt Nam.
Muốn thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong giai đoạn cách mạng

hiện nay là duy nhất giữ vững định hướng đi lên chủ nghĩa xã hội và cuộc cách
mạng ấy chỉ có thể giành được thắng lợi hoàn toàn khi do Đảng tiên phong của
giai cấp công nhân lãnh đạo. Điều đó cũng là một tất yếu khách quan mà
không một luận điệu nào có thể xuyên tạc hay phủ nhận được. Chủ tịch Hồ Chí
Minh từng nói: “chỉ có giai cấp công nhân là dũng cảm nhất, luôn gan góc
đương đầu với bọn đế quốc thực dân. Với lí luận cách mạng tiên phong và kinh
nghiệm của phong trào vô sản quốc tế, giai cấp công nhân dã tỏ ra là người
lãnh đạo xứng đáng nhất và tin cậy nhất của nhân dân Việt Nam”.
Trang 25