KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

PHẦN HAI : QUANG HÌNH HỌC
CHƯƠNG VI: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
1
2
3
4

HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ
ÁNH
ĐỊNHSÁNG
LUẬT KHÚC XẠ
ÁNH
SÁNG
CHIẾT SUẤT TỈ ĐỐI VÀ CHIẾT
SUẤT
TUYỆT ĐỐI
TÍNH THUẬN
NGHỊCH CỦA SỰ
TRUYỀN ÁNH SÁNG


1. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ
ÁNH SÁNG

Tia
sáng

Mặt phân cách giữa 2
môi trường
Trong suốt khác

nhau

Lệch phương
(gãy)


2. ĐỊNH LUẬT KHÚC XẠ
ÁNH SÁNG
S’

S
i

i’

I
r

ĐỊNH LUẬT
KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

Vị trí tia

SI: tia tới; I: điểm
tới
I’S: tia phản xạ
IR: tia khúc xạ
NN’: pháp tuyến
i: góc tới, i’: góc
tới (i=i’)

r: góc
khúc
xạ khúc xạ

Biểu thức


VỊ TRÍ TIA
KHÚC XẠ
S’

S
i i’
I
r

Mặt phẳng nào tạo bởi
tia tới và pháp tuyến?
Quan sát tia khúc xạ có nằm trong mp
tạo bởi tia tới và pháp tuyến không?
Tia khúc xạ như thế nào so
với tia tới và pháp tuyến?

Tia khúc xạ nằm trong mặt
phẳng tạo bởi tia tới và
pháp tuyến, Tia khúc xạ nằm
ở bên kia pháp tuyến so với
tia tới.
MP nền trắng (màn hình)
Có

Tia tới bên trái so với pháp tuyến
Tia khúc xạ bên phải pháp tuyến


BIỂU THỨC ĐỊNH LUẬT KHÚC
XẠ ÁNH SÁNG
sin i /sin r
Vô nghiệm
1,53
1,52
1,49
1,49

Với hai môi trường
trong suốt nhất
định, tỉ số giữa sin
góc tới và sin góc
khúc xạ luôn không
đổi.


2. ĐỊNH LUẬT KHÚC XẠ
ÁNH SÁNG
•  Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tạo bởi tia tới và pháp tuyến, Tia
khúc xạ nằm ở bên kia pháp tuyến so với tia tới.
• Với hai môi trường trong suốt nhất định, tỉ số giữa sin góc tới và sin
góc khúc xạ luôn không đổi.
hằng số

3. CHIẾT SUẤT TỈ ĐỐI VÀ CHIẾT
SUẤT TUYỆT ĐỐI
CHIẾT SUẤT TỈ ĐỐI
CHIẾT

SUẤT

TỈ ĐỐI
Ý chỉ tỉ số

Tỉ số = trong hiện tượng KXAS


Chiết suất tỉ đối

Nếu n21 > 1 thì i > r: Tia khúc xạ bị lệch lại gần pháp
tuyến hơn


Chiết suất tỉ đối

Nếu n21 < 1 thì i < r: Tia khúc xạ bị lệch xa pháp
tuyến hơn.


Chiết suất tuyệt
đối

•Chiết
suất tuyệt đối (chiết suất) của một môi trường là chiết suất tỉ

 
đối của môi trường đó đối với chân không.
Lưu ý: nck =

1, nkk~ 1 và chiết suất của mọi môi trường trong suốt lớn hơn 1

BIỂU THỨC
LT ánh sáng: (1)
và
Suy ra: = (2)
Từ (1) và (2) =>


4. TÍNH THUẬN NGHỊCH TRONG SỰ
TRUYỀN ÁNH SÁNG
•  Theo thực nghiệm:

Ánh sáng truyền đi theo đường nào thì cũng
truyền ngược lại theo đường đó.
• Từ tính thuận nghịch, ta suy ra:

=>


CÂU HỎI ÔN TẬP VÀ BÀI
TẬP VỀ NHÀ
Câu 1: Hiện tượng KXAS là gì?
Phát biểu và viết biểu thức định luật KXAS.
Câu 2: Chiết suất tuyệt đối, chiết suất tỉ đối là gì?
Câu 3: Làm bài tập sgk

Bài tập: Một chậu thủy tinh nằm ngang chứa đầy nước có chiết suất.
Một tia sáng chiếu tới mặt nước và hợp với mặt nước một góc 60. Tính
góc khúc xạ.


PHẢN XẠ TOÀN
PHẦN
- Phản xạ toàn phần là gì ?
- Điều kiện xảy ra hiện tượng phản
xạ toàn phần
- Ứng dụng cáp quang và giải thích
một số hiện tượng


Phản xạ toàn phần là hiện tượng
+ phản xạ toàn bộ tia sáng tới.
+ xảy ra ở mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt.


Điều kiện để có phản xạ
toàn phần


CÁP QUANG
• Cáp quang là một bó sợi quang. Mỗi sợi quang là
một dây trong suốt có tính dẫn sáng nhờ phản
xạ toàn phần.
• Sợi quang gồm hai phần chính:

+ Phần lõi làm bằng thuỷ tinh siêu sạch có
chiết suất lớn
+ Phần vỏ bọc cũng trong suốt bằng thuỷ tinh
có chiết suất nhỏ hơn phần lõi


Tại sao kim cương lại lấp lánh ?


LĂNG KÍNH
Cạnh

B

A

C
ABC tiết diện thẳng
của lăng kính


KÍNH

CẤU TẠO CỦA LĂNG

Lăng kính là một khối chất
trong suốt, đồng chất (thủy
tinh, nhựa…), thường có
dạng lăng trụ tam giác.

VỀ HÌNH HỌC

CẠNH, ĐÁY, 2 MẶT BÊN


VỀ QUANG HỌC

Lăng kính được đặc trưng bởi:
.Góc chiết
quang A
.Chiết suất n


TÁN SẮC ÁNH
SÁNG

- Chùm ánh sáng trắng
qua lăng kính bị phân
tích thành nhiều chùm
sáng màu khác nhau.
→ Tán sắc ánh sáng
- Khi có tia ló ra khỏi
lăng kính thì tia ló lệch
về phía đáy lăng kính so
với tia tới.


ĐƯỜNG TRUYỀN CỦA TIA SÁNG
QUA LĂNG KÍNH

1.Định luật khúc xạ tại I và J

2. A + H =180

Mà H + r1 + r2 = 180
=> A = r1 +r2
3. D= KIJ + KJI ( góc ngoài tam giác )

= i1 – r1 + i2 –r2
= i1 +i2 -A


MÁY QUANG PHỔ