Giáo trình điều hòa không khí - Chương 8

Chỉång 8
TƯN HON KHÄNG KHÊ TRONG PHNG
Trong ch ng na y trçnh ba y cạc c s l thuy t tênh toạnỉå ì ì å åí ãú
t c â ü chuy n â üng cu a kh ng khê dc theo lu ng,äú ä ãø ä í ä äư
nh ỵng nh n t a nh h ng â n c u trục va t c â ü lu ng.ỉ á äú í ỉåí ãú áú ì äú ä äư
Tr n c s âọ tênh toạn thi t k va b trê cạc mi ûng th i,ã å åí ãú ãú ì äú ã äø
mi ûng hụt sao cho tu n hoa n giọ trong pho ng thu ûn l üiã áư ì ì á å
nh t, âạp ïng cạc ti u chu n v û sinh v t c â ü giọ trongáú ỉ ã áø ã ãư äú ä
pho ng.ì
8.1 TÇNH HÇNH LN CHUØN KHÄNG KHÊ
TRONG NH.
M üt trong nh ỵng nhi ûm vủ quan trng cu a cạc h ûä ỉ ã í ã
th ng âi u hoa kh ng khê la th ûc hi ûn vi ûc tu n hoa näú ãư ì ä ì ỉ ã ã áư ì
kh ng khê trong pho ng â n ng cao m ïc â ü â ng â u vä ì ãø á ỉ ä äư ãư ãư
nhi ût â ü, tàng c ng trao â i nhi ût m trong pho ng. ã ä ỉåì äø ã áø ì
Mủc âêch cu a vi ûc th ng giọ va âi u ho a kh ng khê l ã ä ì ãư ì ä ì
thay â i kh ng khê â bë nhi ùm do nhi ût, m, ch t â ücäø ä ä ã ã áø áú ä
hải, bủi vv... trong pho ng bà ng kh ng khê sảch â quẩí ì ò ä
x l. Quạ trçnh âọ â üc th ûc hi ûn nh lu n chuy nỉí ỉå ỉ ã åì á ãø
va trao â i kh ng khê. Cọ nhi u nguy n nh n g y ra s ûì äø ä ãư ã á á ỉ
chuy n â üng cu a kh ng khê trong pho ng:ãø ä í ä ì
•
Chuøn âäüng âäúi lỉu tỉû nhiãn
:
üng l ûc tảo n n chuy n â üng â i l u t û nhi n la dä ỉ ã ãø ä äú ỉ ỉ ã ì
ch nh l ûch m ût â ü cu a kh ng khê gi ỵa cạc vu ng trongã ã á ä í ä ỉ ì åí
pho ng. S û khạc bi ût cu a m ût â ü th ng do ch nh l ûchì ỉ ã í á ä ỉåì ã ã
nhi ût â ü va â ü m, trong âọ ch nh l ûch nhi ût â ü la ch ä ì ä áø ã ã ã ä ì í
y u va th ng gàûp nh t, khi nhi ût â ü ch nh l ûch ca ngãú ì ỉåì áú ã ä ã ã ì
cao thç chuy n â üng â i l u t û nhi n ca ng mảnh. Cạcãø ä äú ỉ ỉ ã ì
231

ph n t kh ng khê nọng va kh , nhẻ h n n n b c l n cao vấư ỉí ä ì ä å ã äú ã ì
cạc ph n t kh ng khê lảnh, m nàûng h n n n chçmáư ỉí ä áø å ã
xu ng phêa d ïi, tảo n n s û lu n chuy n. L ûc g y ra â iäú ỉå ã ỉ á ãø ỉ á äú
l u t û nhi n gi ỵa cạc vu ng cọ giạ trë nh sau:ỉ ỉ ã ỉ ì ỉ
P = g.(ρ
2
-ρ
1
) = g.∆ρ (8-1)
Trong âọ ρ
1
, ρ
2
la kh i l üng ri ng cu a kh ng khê gi ỵ äú ỉå ã í ä ỉ
cạc vu ng âang nghi n c ïu, kg/mì ã ỉ
3
;
g - la gia t c trng tr ng, g = 9,81 m/sì äú ỉåì
2
.
Chuy n â üng â i l u t û nhi n tuy y u, nh ng cng r tãø ä äú ỉ ỉ ã ãú ỉ áú
quan trng trong âi u hoa kh ng khê, nọ gọp ph n la mãư ì ä áư ì
â ng â u nhi ût â ü trong pho ng va tàng c ng quạ trçnhäư ãư ã ä ì ì ỉåì
trao â i nhi ût m. äø ã áø
•
Chuøn âäüng âäúi lỉu cỉåỵng bỉïc
Chuy n â üng â i l u c ỵng b ïc la chuy n â üng dỗø ä äú ỉ ỉå ỉ ì ãø ä
ngoải l ûc tảo n n. i v ïi kh ng khê la do quảt, nọ âọngỉ ã Âäú å ä ì
vai tro quy t âënh trong vi ûc tu n hoa n va trao â i kh ngì ãú ã áư ì ì äø ä
khê trong pho ng.ì

Khạc v ïi chuy n â üng â i l u t û nhi n, chuy n â üngå ãø ä äú ỉ ỉ ã ãø ä
â i l u c ỵng b ïc cọ c ng â ü l ïn, cọ th âënh h ïng theộú ỉ ỉå ỉ ỉåì ä å ãø ỉå
mu n chu quan cu a con ng i va cọ th thay â i â ücäú í í ỉåì ì ãø äø ỉå
nh thay â i t c â ü quảt.åì äø äú ä
Vç th , chuy n â üng â i l u c ỵng b ïc la chuy n â üngãú ãø ä äú ỉ ỉå ỉ ì ãø ä
quan trng nh t, cọ a nh h ng l ïn nh t â n tu n hoa náú í ỉåí å áú ãú áư ì
va trao â i kh ng khê trong pho ng. ì äø ä ì
•
Chuøn âäüng khuúch tạn
Ngoa i 2 chuy n â üng n u tr n, kh ng khê trong pho ng co nì ãø ä ã ã ä ì ì
tham gia m üt hçnh th ïc chuy n â üng n ỵa gi la chuy nä ỉ ãø ä ỉ ì ãø
â üng khuy ch tạn. Chuy n â üng khuy ch tạn la s ûä ãú ãø ä ãú ì ỉ
chuy n â üng cu a cạc ph n t kh ng khê â ïng y n trongãø ä í áư ỉí ä ỉ ã
232
pho ng va o m ỹt lu ng kh ng khờ õang chuy n õ ỹng. T cỡ ỡ ọ ọử ọ óứ ọ ọỳ
õ ỹ trung bỗnh cu a lu ng ca ng l ùn thỗ s ỷ chuy n õ ỹngọ ớ ọử ỡ ồ ổ óứ ọ
khuy ch taùn ca ng maỷnh.óỳ ỡ
Chuy n õ ỹng khuy ch taùn g y ra la do s ỷ ch nh l ỷchóứ ọ óỳ ỏ ỡ ổ ó ó
c ỹt aùp thuy tộnh gi ợa caùc ph n t kh ng khờ chuy nọ ớ ổ ỏử ổớ ọ óứ
õ ỹng trong lu ng va kh ng khờ õ ùng y n trong pho ng. Caùcọ ọử ỡ ọ ổ ó ỡ
ph n t kh ng khờ trong pho ng õ ùng y n n n coù c ỹt aùpỏử ổớ ọ ỡ ổ ó ó ọ
thuy tộnh cao h n so v ùi caùc ph n t chuy n õ ỹng, k tớ ồ ồ ỏử ổớ óứ ọ óỳ
qua caùc ph n t kh ng khờ trong pho ng seợ bở cu n va oớ ỏử ổớ ọ ỡ ọỳ ỡ
lu ng va tr tha nh m ỹt b ỹ ph ỷn cu a lu ng.ọử ỡ ồớ ỡ ọ ọ ỏ ớ ọử
Chuy n õ ỹng khuy ch taùn coù yù nghộa l ùn trong vi ỷcóứ ọ óỳ ồ ó
gia m t c õ ỹ cu a do ng kh ng khờ sau khi ra kho i mi ỷngớ ọỳ ọ ớ ỡ ọ ớ ó
th i, xaùo tr ỹn va la m õ ng õ u t c õ ỹ chuy n õ ỹng cu aọứ ọ ỡ ỡ ọử óử ọỳ ọ óứ ọ ớ
kh ng khờ trong pho ng noùi chung.ọ ỡ
õaùnh giaù m ùc õ ỹ hoa n ha o cu a vi ỷỷc trao õ i kh ngóứ ổ ọ ỡ ớ ớ ó ọứ ọ
khờ trong nha ng i ta õ a ra h ỷ s õ ng õ u sau :ỡ ổồỡ ổ ó ọỳ ọử óử

VL
VR
E
tt
tt
K


=
(8-2)
t
R
, t
V
- Nhi ỷt õ ỹ kh ng khờ ra va o pho ng, ó ọ ọ ỡ ỡ
o
C;
t
L
- Nhi ỷt õ ỹ kh ng khờ taỷi vu ng la m vi ỷc,ó ọ ọ ỡ ỡ ó
o
C;
H ỷ s kó ọỳ
E
ca ng cao ca ng t t.ỡ ỡ ọỳ
8.2 LUệNG KHNG KHấ
Lu ng kh ng khờ la do ng kh ng khờ õ ỹc th i t ỷ do tọử ọ ỡ ỡ ọ ổồ ọứ ổ ổỡ
m ỹt mi ỷng gioù va o m ỹt kh ng gian b t ky , õoù la t ỷp h ỹpọ ó ỡ ọ ọ ỏỳ ỡ ỡ ỏ ồ
caùc ph n t chuy n õ ỹng taỷo n n.ỏử ổỡ óứ ọ ó
Vi ỷc nghi n c ùu lu ng kh ng khờ va o ra caùc mi ỷng gioùó ó ổ ọử ọ ỡ ồớ ó

nh m muỷc õờch tng c ng quaù trỗnh trao õ i nhi ỷt mũ ổồỡ ọứ ó ỏứ
trong pho ng, tờnh toaùn va b trờ caùc mi ỷng th i, mi ỷngỡ ỡ ọỳ ó ọứ ó
233
hụt nhà m c p giọ â ng â u trong toa n b ü th têchò áú äư ãư ì ä ãø
pho ng. ọ la c s l thuy t â tênh toạn, l ûa chn v  ì å åí ãú ãø ỉ ì
b trê cạc mi ûng c p va h i giọ.äú ã áú ì äư
8.2.1 Cáúu trục ca lưng khäng khê tỉì miãûng thäøi
8.2.1.1 Lưng khäng khê tỉì mäüt miãûng thäøi trn
Xẹt m üt lu ng kh ng khê â üc th i ra t m üt mi ûngä äư ä ỉå äø ỉì ä ã
th i tro n cọ â ng kênh däø ì ỉåì
o
, t c â ü â u ra mi ûng th i lậú ä åí áư ã äø ì
v
o
va â üc coi la ph n b â u tr n toa n ti t di ûn mi ûngì ỉå ì á äú ãư ã ì ãú ã ã
th i â u ra (x=0). Bo qua tạc â üng cu a cạc l ûc â y cu ậø åí áư í ä í ỉ áø í
kh ng khê trong pho ng l n lu ng.ä ì ã äư


o d
o
α
α
x
x
y
v
o
v
o

max
v
d
o
v
x
y
x
Hçnh 8.1. Lưng khäng khê âáưu ra mäüt miãûng thäøi trn
Ca ng ra xa mi ûng th i â üng nàng cu a do ng kh ng khêì ã äø ä í ì ä
gia m n n t c â ü trung bçnh cu a do ng gia m d n. Màûtí ã äú ä í ì í áư
khạc do a nh h ng ma sạt cu a kh ng khê â ïng y n b ní ỉåí í ä ỉ ã ã
ngoa i n n t c â ü lu ng tải bi n bà ng 0, co n t c â ü tảiì ã äú ä äư ã ò ì äú ä
vu ng t m lu ng v ùn co n duy trç vì á äư á ì åí
o
. Ng i ta nh ûn th åì á áú
trong âoản â ư khi x < x
d
na o âọ t c â ü tải t m lu ng lu nì äú ä á äư ä
bà ng vò
o
. Profil t c â ü tr n ti t di ûn trong khoa ng na y cọäú ä ã ãú ã í ì
234
dảng hçnh thang v ïi chi u cao bà ng vå ãư ò
o
. Sạt bi n lu ng dỗ äư
ma sạt n n t c â ü gia m d n cho â n 0 sạt bi n lu ng.ã äú ä í áư ãú åí ã äư
Trong âoản x
d
na y ca ng âi ra xa ph n lo i cu a lu ng, n iì ì áư í í äư å

t c â ü bà ng väú ä ò
o
ca ng nho d n cho â n vë trê xì í áư ãú
d
thç h t vẫú ì
profil t c â ü bà t â u cọ dảng tam giạc v ïi chi u cao väú ä õ áư å ãư
o
.
Ngoa i khoa ng xì í
d
ng i ta gi la ỉåì ì âoản chênh cu a lu ngí äư
t c â ü tải t m väú ä á
max
gia m d n.í áư
Ng i ta nh ûn th y cu ng v ïi vi ûc gia m t c â ü, ti tỉåì á áú ì å ã í äú ä ãú
di ûn cu a lu ng cng tàng l n do chuy n â üng khuy chã í äư ã ãø ä ãú
tạn. i u na y cọ th gia i thêch nh sau: theo âënh lu ût ãư ì ãø í ỉ á
Becnuli cạc ph n t kh ng khê trong lu ng chuy n â üngáư ỉí ä äư ãø ä
n n cọ ạp su t ténh nho h n cạc ph n t â ïng y n b nã áú í å áư ỉí ỉ ã ã
ngoa i, k t qua la kh ng khê xung quanh tra n va o lu ng v ãú í ì ä ì ì äư ì
tảo tha nh m üt b ü ph ûn cu a lu ng n n ti t di ûn lu ngì ä ä á í äư ã ãú ã äư
tàng d n. Gọc m cu a lu ng gi la gọc mẹp khuy ch tạnáư åí í äư ì ãú
α.
Nh v ûy, lu ng kh ng khê cọ th chia ra la m 02 vu ng:ỉ á äư ä ãø ì ì
ph n lo iáư í (hồûc nh n lu ng) âọ t c â ü chuy n â üngá äư åí äú ä ãø ä
kh ng â i va bà ng v = vä äø ì ò
o
, , ph n na y chè nà m trong âoảnáư ì ò
â u xáư
d

; ph n bi n lu ngáư ã äư n i t c â ü thay â i theo ti t di ûnå äú ä äø ãú ã
0
y
v
≠
∂
∂
la ph n quan trng nh t cu a lu ng. ọ la ph nì áư áú í äư Â ì áư
chu y u cu a lu ng. Trong âoản xí ãú í äư
d
l ïp bi n chè chi m m ütå ã ãú ä
ph n b n ngoa i lu ng do b n trong v ùn co n ph n lo i. Ngoa iáư ã ì äư ã á ì áư í ì
âoản x
d
bi n lu ng chi m toa n b ü ti t di ûn. ã äư ãú ì ä ãú ã oản t ỉì
â u ra mi ûng th i â n khoa ng cạch xáư ã äø ãú í
d
tr n th ûc t r tã ỉ ãú áú
ngà n nọ êt a nh h ng t ïi s û lu n chuy n kh ng khê trongõ í ỉåí å ỉ á ãø ä
pho ng. oản ngoa i khoa ng xì Â ì í
d
gi la ì ph n chênháư cu
235
lu ng va nọ cọ a nh h ng quy t âënh â n s û lu näư ì í ỉåí ãú ãú ỉ á
chuy n kh ng khê trong pho ng.ãø ä ì
Vi ûc nghi n c ïu ph n b t c â ü cu a ph n chênh cu ẫ ã ỉ á äú äú ä í áư í
lu ng r t quan trng trong vi ûc tênh toạn tu n hoa näư áú ã áư ì
kh ng khê trong pho ng cng nh xạc âënh t c â ü do ngä ì ỉ äú ä ì
kh ng khê trong vu ng la m vi ûc. ọ la c s â tênh toạnä ì ì ã Â ì å åí ãø
thi t k va là p âàût mi ûng th i. Theo qui âënh v v û sinhãú ãú ì õ ã äø ãư ã

thç t c â ü giọ trong vu ng la m vi ûc pha i nho h n m üt giạäú ä ì ì ã í í å ä
trë na o âọ tuy thu üc nhi ût â ü kh ng khê trong pho ng. ì ì ä ã ä ä ì
Tr n â y la hçnh dạng cu a lu ng â i v ïi mi ûng th iã á ì í äư äú å ã äø
tro n, tr n kh ng cọ cạnh. Th ûc t hçnh dạng cu a lu ngì å ä ỉ ãú í äư
â u ra mi ûng th i phủ thu üc r t nhi u va o k t c ư ã äø ä áú ãư ì ãú áú
mi ûng th i. Cạc mi ûng th i tro n th ng cọ cạc cạnhã äø ã äø ì ỉåì
âi u chènh h ïng giọ. Lu ng kh ng khê qua cạc mi ûngãư ỉå äư ä ã
th i th ûc t s khạc nhi u. äø ỉ ãú ãư
Ngoa i mi ûng th i tro n ra ng i ta co n s dủng phì ã äø ì ỉåì ì ỉí äø
bi n cạc loải mi ûng th i vu ng, ch ỵ nh ût, mi ûng th iãú ã äø ä ỉ á ã äø
dẻt, mi ûng th i hçnh dảng khạc n ỵa v ïi r t nhi u loảiã äø ỉ å áú ãư
cạnh h ïng khạc nhau. Vç v ûy r t khọ xạc âënh chênhỉå á áú
xạc cạc th ng s cu a lu ng trong nh ỵng tr ng h üp na y.ä äú í äư ỉ ỉåì å ì
Ng i ta nh ûn th y, c u trục lu ng ra kho i cạc mi ûngỉåì á áú áú äư í ã
th i vu ng, ch ỵ nh ût trong âoản â u tuy cọ khạc mi ûngäø ä ỉ á áư ã
th i tro n, nh ng ca ng ra xa, lu ng s bi n dảng va träø ì ỉ ì äư ãú ì åí
tha nh lu ng â i x ïng gi ng lu ng t mi ûng th i tro n. Vçì äư äú ỉ äú äư ỉì ã äø ì
v ûy cọ th ạp dủng cạc c ng th ïc tênh toạn mi ûng th iá ãø ä ỉ ã äø
tro n cho cạc tr ng h üp na y.ì ỉåì å ì
8.2.1.2 Lưng khäng khê tỉì mäüt miãûng thäøi dẻt
236
Mi ûng th i dẻt la mi ûng th i cọ ti t di ûn ch ỵ nh ûtã äø ì ã äø ãú ã ỉ á
a
o
xb
o
trong âọ cọ m üt cảnh l ïn h n cảnh kia khạ nhi å å ãư
(a
o
/b

o
> 5)
a
b
o
o
x
Hçnh 8.2. Lưng khäng khê âáưu ra mäüt miãûng thäøi dẻt
i v ïi mi ûng th i dẻt ng i ta nh ûn th y ti t di ûnÂäú å ã äø ỉåì á áú ãú ã
lu ng chè phạt tri n v phêa cảnh l ïn cu a mi ûng th i,äư ãø ãư å í ã äø
co n phêa cảnh co n lải vi ûc m r üng ti t di ûn lu ng l ì ã åí ä ãú ã äư ì
kh ng âạng k , cọ th bo qua. i u na y cọ th gia i thêchä ãø ãø í Â ãư ì ãø í
nh sau, lu ng kh ng khê ra kho i mi ûng th i dẻt cọ dảngỉ äư ä í ã äø
ch ỵ nh ût gi ng ti t di ûn mi ûng th i, do phêa cảnh l ïnỉ á äú ãú ã ã äø å
ti p xục nhi u v ïi kh ng khê trong pho ng n n cọ nhi ú ãư å ä ì ã ãư
ph n t xung quanh khuy ch tạn va o lu ng theo h ïngáư ỉí ãú ì äư ỉå
na y vç v ûy lu ng nhanh chọng m r üng theo h ïng âọ.ì á äư åí ä ỉå
Ng üc lải, phêa cảnh nho di ûn têch ti p xục v ïi kh ngỉå í ã ãú å ä
khê xung quanh bẹ n n s l üng ph n t kh ng khêã äú ỉå áư ỉí ä
khuy ch tạn va o lu ng kh ng âạng k . Vç v ûy ti t di ûnãú ì äư ä ãø á ãú ã
lu ng h u nh kh ng tàng.äư áư ỉ ä
8.2.2 Tênh toạn cạc thäng säú lưng tỉì miãûng thäøi trn v dẻt
Trong âi u ho a kh ng khê t c â ü tải vu ng la m vi ûc vãư ì ä äú ä ì ì ã
L
l
m üt th ng s quan trng : T c â ü kh ng â üc l ïn quạ dộ ä äú äú ä ä ỉå å
y u c u cu a âi u ki ûn v û sinh va y u c u c ng nghi ûp.ã áư í ãư ã ã ì ã áư ä ã
T c â ü bẹ quạ thç trao â i nhi ût m kẹm. T c â ü trongäú ä äø ã áø äú ä
237
vu ng la m vi ûc phủ thu üc va o nhi ût â ü kh ng khê th ngì ì ã ä ì ã ä ä ỉåì

khạ bẹ t 0,25 ỉì ÷1,0 m/s tuy thu üc va o nhi ût â ü pho ngì ä ì ã ä ì
(ba ng 2-2).í
Cạc th ng s kêch th ïc cu a lu ng â â üc ng i ta xạcä äú ỉå í äư ỉå ỉåì
âënh nh sau:ỉ
•
Chiãưu di âoản âáưu x
d
- i v ïi lu ng kh ng khê t mi ûng th i tro n:Âäú å äư ä ỉì ã äø ì
α
=
tg
d
.145,1x
o
d
(8-3)
- i v ïi lu ng kh ng khê t mi ûng th i dẻt :Âäú å äư ä ỉì ã äø
α
=
tg
b
.26,1x
o
d
(8-4)
α

- La gọc mẹp khuy ch tạn cu a âoản â u:ì ãú í áư α

=14

o
30' v ïiå
mi ûng th i tro n va ã äø ì ì α

=12
o
40' v ïi mi ûng th i dẻt; å ã äø
d
o
, b
o
- ng kênh cu a mi ûng th i tro n va chi u nhỉåì í ã äø ì ì ãư í
cu a mi ûng th i dẻt, mm.í ã äø
•
Phán bäú täúc âäü tải trủc ca lưng åí vng chênh
Trong tr ng h üp t ng quạt cọ th xạc âënh t c â üỉåì å äø ãø äú ä
c ûc âải cu a kh ng khê vỉ í ä
max, x
tải vë trê tr n trủc cu ẫ í
lu ng, cạch mi ûng th i m üt khoa ng x theo c ng th ïc sau:äư ã äø ä í ä ỉ
- i v ïi lu ng kh ng khê t mi ûng th i tro n:Âäú å äư ä ỉì ã äø ì
x
m
.vv
oxmax,
=
(8-5)
- i v ïi lu ng kh ng khê t mi ûng th i dẻt :Âäú å äư ä ỉì ã äø
x
m

.vv
oxmax,
=
(8-6)
m - La hà ng s phủ thu üc va o kêch th ïc va loảiì ò äú ä ì ỉå ì
mi ûng th i: Chà ng hản mi ûng th i tro n tọp â u m = 6,8,ã äø ó ã äø ì áư
tro n cọ loa khuy ch tạn m = 1,35, mi ûng th i dẻt m = 2,5;ì ãú ã äø
238
x
ta â ü kh ng th ï nguy n : mi ûng th i tro n ä ä ỉ ã ã äø ì
o
d
x
x =
,
v
mi ûng th i dẻt ã äø
o
b
x
x =
.
Nh v ûy khi chn mi ûng th iỉ á ã äø
chụng ta pha i càn c ï va o trë s m â cọ â üc lu ng khêí ỉ ì äú ãø ỉå äư
th i cọ t m v ïi xa hồûc g n.äø áư å áư
Mu n lu ng kh ng khê âi xa c n chn mi ûng th i cọ trëäú äư ä áư ã äø
s m l ïn, t c â ü lu ng suy gia m ch ûm. Khi c n h üi c näú å äú ä äư í á áư ä áư
lu ng suy gia m nhanh thç chn loải mi ûng th i cọ trë säư í ã äø äú
m nho . Cạc loải mi ûng th i dẻt cọ trë s m l ïn, mi ûngí ã äø äú å ã
th i cọ loa khuy ch tạn thç trë s m nho h n. Vç v ûy trongäø ãú äú í å á

cạc xê nghi ûp c ng nghi ûp khi kh ng gian âi u ho a r üng,ã ä ã ä ãư ì ä
t c â ü cho phẹp l ïn cọ th chn mi ûng th i dẻt, co näú ä å ãø ã äø ì
trong cạc pho ng la m vi ûc, pho ng kh ng gian th ng hẻp,ì ì ã ì åí ä ỉåì
tr n th p, t c â ü cho phẹp nho thç n n chn mi ûng th iáư áú äú ä í ã ã äø
ki u khuy ch tạn hồûc cọ cạc cạnh h ïng.ãø ãú ỉå
i v ïi lu ng kh ng khê kh ng âà ng nhi ût, nhi ût â ü tảiÂäú å äư ä ä ó ã ã ä
t m lu ng cng thay â i theo va â üc tênh theo c ng th ïcá äư äø ì ỉå ä ỉ
sau:
- i v ïi lu ng kh ng khê t mi ûng th i tro n:Âäú å äư ä ỉì ã äø ì
x
n
.
oxmax,
θ=θ
(8-7)
- i v ïi lu ng kh ng khê t mi ûng th i dẻt :Âäú å äư ä ỉì ã äø
x
n
.
oxmax,
θ=θ
(8-8)
trong âọ:
θ
max, x
= t
x
- t
f
θ

O
= t
o
- t
f
v ïi:å
239
t
f
- Nhi ût â ü kh ng khê trong pho ng, ã ä ä ì
o
C;
t
o
- Nhi ût â ü kh ng khê â u ra mi ûng th i, ã ä ä áư ã äø
o
C;
t
x
- Nhi ût â ü trủc lu ng tải ti t di ûn x, ã ä äư ãú ã
o
C.
Trë s n cu a m ùi loải mi ûng th i cọ khạc nhau vậú í ä ã äø ì
â üc l y theo kinh nghi ûm hồûc â üc cạc nha . D ïi â å áú ã ỉå ì ỉå á
la cạc trë s n cu a m üt va i ki u mi ûng th i cu a Li n xì äú í ä ì ãø ã äø í ã ä
(c).
- Mi ûng th i tọp â u 30ã äø áư
o
: n = 4,8;
- Mi ûng th i tro n cọ loe khuy ch tạn: n = 1,1;ã äø ì ãú

- Mi ûng th i hçnh dẻt: n = 1,8 ã äø ÷ 2,0.
Cng c n chụ rà ng trë s n cho tr n â y kh ng tháư ò äú åí ã á ä ãø
s dủng â tênh toạn cho t t ca cạc loải mi ûng th i vçỉí ãø áú í ã äø
phủ thu üc r t nhi u y u t k thu ût, c ng ngh û chä áú ãư ãú äú á ä ã ãú
tảo, v ût li ûu, quy cạch k thu ût khạc. Tr n th ûc t c ná ã á ã ỉ ãú áư
ti n ha nh th ûc nghi ûm m ïi xạc âënh chênh xạc.ãú ì ỉ ã å
•
Phán bäú täúc âäü trung bçnh ca lưng åí vng chênh:
Ta cọ th xạc âënh t c â ü tải t m va t c â ü trung bçnhãø äú ä á ì äú ä
tải m üt ti t di ûn x cạch mi ûng th i m üt khoa ng x theộ ãú ã ã äø ä í
cạc bi u th ïc sau:ãø ỉ
- i v ïi lu ng kh ng khê t mi ûng th i tro n:Âäú å äư ä ỉì ã äø ì
s/m,
tg.
d
x.2
1
29,3
.vv
o
oxmax,
α+
=
(8-9)
s/m,v.2,0
tg.
d
x.2
1
645,0

.vv
xmax,
o
o
x
≈
α+
=
(8-10)
- i v ïi lu ng kh ng khê t mi ûng th i dẻt :Âäú å äư ä ỉì ã äø
240
s/m,
tg.
b
x.2
1
88,1
.vv
o
oxmax,
α+
=
(8-11)
s/m,v.4,0
tg.
b
x.2
1
78,0
.vv

xmax,
o
o
x
≈
α+
=
(8-12)
trong âọ α - gọc mẹp khuy ch tạn cu a lu ng âoảnãú í äư åí
chênh.
Chụ rà ng cạc nh ỵng h û s trong cạc c ng th ïc tr nò ỉ ã äú ä ỉ ã
chè âụng â i v ïi do ng kh ng khê âà ng nhi ût t ïc la do ngäú å ì ä ó ã ỉ ì ì
kh ng khê cọ nhi ût â ü kh ng â i va bà ng nhi ût â ü trongä ã ä ä äø ì ò ã ä
pho ng. Trong tr ng h üp do ng kh ng khê .ì ỉåì å ì ä
8.2.3 Cáúu trục ca dng khäng khê gáưn miãûng hụt.
T c â ü trung bçnh cu a kh ng khê trong lu ng â üc xạcäú ä í ä äư ỉå
âënh theo c ng th ïc sau:ä ỉ
x
x
x
F
V
v =
, m/s (8-13)
trong âọ:
V
x
- L u l üng kh ng khê trong lu ng, mỉ ỉå ä äư
3
/s;

F
x
- Ti t di ûn lu ng tải khoa ng x cạch mi ûng th iãú ã äư í ã äø
hồûc mi ûng hụt, m.ã
Khạc v ïi lu ng kh ng khê tr ïc cạc mi ûng th i, lu ngå äư ä ỉå ã äø äư
kh ng khê tr ïc cạc mi ûng hụt cọ 2 âàûc âi m khạc c ba nä ỉå ã ãø å í
sau â y:á
- Lu ng kh ng khê tr ïc mi ûng th i cọ gọc mẹpäư ä ỉå ã äø
khuy ch tạn nho , lu ng kh ng khê tr ïc cạc mi ûng hụtãú í äư ä ỉå ã
chi m toa n b ü kh ng gian phêa tr ïc mi ûng hụt nghéa lẫú ì ä ä ỉå ã ì
l ïn h n nhi u.å å ãư
241
- L u l üng kh ng khê trong lu ng tr ïc mi ûng th i tàngỉ ỉå ä äư ỉå ã äø
d n do chuy n â üng khuy ch tạn cu a kh ng khê b n ngoa iáư ãø ä ãú í ä ã ì
va o, co n lu ng kh ng khê tr ïc cạc mi ûng hụt cọ l ì äư ä ỉå ã ỉ
l üng kh ng â i.ỉå ä äø
1- Cạc âỉåìng dng; 2- Âỉåìng âàóng täúc
Hçnh 8.3. Lưng khäng khê trỉåïc miãûng hụt
Do 2 âàûc âi m tr n n n theo c ng th ïc (8-13) ta cọ thãø ã ã ä ỉ ãø
d ù da ng nh ûn th y khi âi ra xa cạch mi ûng hụt m ütã ì á áú ã ä
khoa ng cạch na o âọ t c â ü lu ng tr ïc mi ûng hụt gia mí ì äú ä äư ỉå ã í
m üt cạch nhanh chọng. Nh v ûy lu ng kh ng khê tr ïcä ỉ á äư ä ỉå
mi ûng hụt tri ût ti u r t nhanh, hay nọi cạch khạc lẫ ã ã áú ì
kh ng khê chè lu n chuy n tải m üt khu v ûc nho g nä á ãø ä ỉ í áư
mi ûng hụt.ã
T c â ü tr n trủc cu a lu ng kh ng khê tr ïc mi ûng hụtäú ä ã í äư ä ỉå ã
xạc âënh theo c ng th ïc sau:ä ỉ
2
o
oHxmax,

x
d
.v.kv






=
(8-14)
v
o
- T c â ü kh ng khê tải â u va o mi ûng hụt, m/s;äú ä ä áư ì ã
d
o
- ng kênh cu a mi ûng hụt, m;Âỉåì í ã
x - Khoa ng cạch t mi ûng hụt t ïi âi m xạc âënh, m;í ỉì ã å ãø
242
K
H
- H û s phủ thu üc dảng mi ûng hụt va cho ba ngã äú ä ã ì åí í
(8-1).
T ba ng giạ trë kỉì í
H
ta nh ûn th y t c â ü kh ng khê tảiá áú äú ä ä
t m lu ng tr ïc mi ûng hụt gia m r t nhanh khi tàng khoa ngá äư ỉå ã í áú í
cạch x. Vê dủ â i v ïi mi ûng th i tro n, khê b trê nh l näú å ã äø ì äú ä ã
kho i t ng (gọc khuy ch tạn 2í ỉåì ãú α > 180
o

) khi x=d
o
thç v
max
,
x
=
0,06.v
o
t ïc la t c â ü kh ng khê tải t m lu ng chè co n 6%ỉ ì äú ä ä á äư ì
t c â ü ngay mi ûng hụt, trong khi khoa ng cạch bà ng däú ä åí ã í ò
o
la r t nho , tr n th ûc t ch a â n 0,5m.ì áú í ã ỉ ãú ỉ ãú
Bng 8.1. Hãû säú k
H
ca cạc miãûng hụt åí cạc vë trê làõp âàût khạc nhau
Vë trê v cạch thỉïc làõp âàût Hçnh dảng
Loải miãûng hụt
Trn,
vng
Dẻt
- Làõp nhä lãn cao
Gọc khuy ch tạn 2ãú α >
180
o
, mẹp cọ cảnh
0,06 0,12
- Làõp sạt tỉåìng, tráưn
Gọc khuy ch tạn 2ãú α =
180

o

0,12 0,24
- Làõp åí gọc
Gọc khuy ch tạn 2ãú α =
90
o
0,24 0,48
V ïi cạc k t qua tr n ta cọ th rụt ra k t lu ûn sau :å ãú í ã ãø ãú á
- Mi ûng hụt chè g y xạo â üng kh ng khê tải m üt vu ngã á ä ä ä ì
r t nho tr ïc nọ va do âọ h u nh kh ng a nh h ng t ïiáú í ỉå ì áư ỉ ä í ỉåí å
243
s û lu n chuy n kh ng khê trong pho ng. Vë trê mi ûng hụtỉ á ãø ä åí ì ã
kh ng a nh h ng t ïi vi ûc lu n chuy n kh ng khê. Do âọ cọä í ỉåí å ã á ãø ä
th b trê mi ûng hụt nh ỵng vë trê b t ky , ngay b nãø äú ã åí ỉ áú ì ã
cảnh mi ûng th i cng kh ng a nh h ng â n lu ng kh ngã äø ä í ỉåí ãú äư ä
khê âi ra mi ûng th i.ã äø
- Do lu ng kh ng khê tr ïc cạc mi ûng hụt r t nho n näư ä ỉå ã áú í ã
â hụt tha i giọ trong pho ng â üc â u c n b trê cạcãø í ì ỉå ãư áư äú
mi ûng hụt ra i khà p kh ng gian pho ng, â ng th i tảo rẫ í õ ä ì äư åì
s û xạo tr ün mảnh kh ng khê trong pho ng nh quảtỉ ä ä ì åì
hồûc lu ng giọ c p.äư áú
8.2.4 Lưng khäng khê âäúi lỉu tỉû nhiãn
Khi nghi n c ïu lu ng kh ng khê â i l u t û nhi n ng i tẫ ỉ äư ä äú ỉ ỉ ã ỉåì
nh ûn th y c u trục cu a lu ng t ng t û nh lu ng kh ngá áú áú í äư ỉå ỉ ỉ äư ä
khê tr ïc cạc mi ûng th i.ỉå ã äø
Hçnh 8.4. Lưng khäng khê âäúi lỉu tỉû nhiãn
Xẹt tr ng h üp m üt t m tro n to a nhi ût âàût tr n màûtỉåì å ä áú ì í ã ã
sa n , kh ng khê tr n b màût s â üc â t nọng va b c l n.ì ä ã ãư ỉå äú ì äú ã
- T c â ü trung bçnh tải ti t di ûn cạch b màût m ütäú ä ãú ã ãư ä

khoa ng xí
244
s/m,
x
Q
.058,0v
3/1
x






=
(8-15)
- T c â ü c ûc âải tải t m lu ng :äú ä ỉ á äư
s/m,
d
Q
.046,0v
3/1
td
xmax,









=
(8-16)
d
tâ
- ng kênh t ng â ng cu a b màût nọng : Âỉåì ỉå ỉå í ãư
π
=
F.4
d
td
, m;
F - Di ûn têch b màût â t nọng, mã ãư äú
2
;
Q - C ng su t nhi ût b màût, kCal/h.ä áú ã ãư
8.3 NH HỈÅÍNG CA CẠC NHÁN TÄÚ ÂÃÚN KÃÚT CÁÚU
LƯNG KHÄNG KHÊ.
Lu ng kh ng khê th ûc t trong pho ng chëu a nh h ngäư ä ỉ ãú ì í ỉåí
cu a nhi u nh n t nh nhi ût â ü lu ng, tr n, vạch pho ngí ãư á äú ỉ ã ä äư áư ì
va a nh h ng qua lải gi ỵa cạc lu ng kh ng khê trongì í ỉåí ỉ äư ä
pho ng n n c u tảo lu ng va t c â ü kh ng khê trong pho ngì ã áú äư ì äú ä ä ì
cọ nhi u thay â i.ãư äø
8.3.1 Lưng khäng khê khäng âàóng nhiãût
Cạc c ng th ïc xạc âënh â ü da i xä ỉ ä ì
d
va cạc t c â ü tr nì äú ä åí ã
chè xẹt trong âi u ki ûn do ng kh ng khê âà ng nhi ût, t ïc lẫư ã ì ä ó ã ỉ ì
cọ nhi ût â ü bà ng nhau va bà ng nhi ût â ü kh ng khê trongã ä ò ì ò ã ä ä

pho ng. Trong th ûc t nhi ût â ü cu a do ng kh ng khê th iì ỉ ãú ã ä í ì ä äø
va o bao gi cng khạc nhi ût â ü kh ng khê trong pho ng. Vì åì ã ä ä ì ãư
mu a He khi âi u hoa kh ng khê thç nhi ût â ü do ng bẹ h nì ì ãư ì ä ã ä ì å
va v mu a ng khi s i thç nhi ût â ü kh ng khê trongì ãư ì Âä ỉåí ã ä ä
lu ng cao h n. äư å
Tr n hçnh 8.5. minh ha hçnh dạng lu ng kh ng khê cọã äư ä
nhi ût â ü l ïn h n nhi ût â ü pho ng, sau khi th i va o pho ng.ã ä å å ã ä ì äø ì ì
Lu ng bë chçm xu ng, t m lu ng bë u n cong v phêậư äú á äư äú ãư
245