Chuyên đề 2-4

CHUYÊN ĐỀ
CHUYÊN ĐỀ


LÃNH ĐẠO VÀ QUẢN LÝ SỰ THAY ĐỔI
LÃNH ĐẠO VÀ QUẢN LÝ SỰ THAY ĐỔI
TRONG NHÀ TRƯỜNG
TRONG NHÀ TRƯỜNG


Phạm Quang Huân
Phó Viện trưởng Viện NCSP – Bộ GD-ĐT- Trường ĐHSP Hà Nội
Hà Nội, 11/2009

1979 - 1995 : Giáo viên trung hoc tỉnh Thái Bình (12 năm GV Giỏi cấp tỉnh)
1979 - 1995 : Giáo viên trung hoc tỉnh Thái Bình (12 năm GV Giỏi cấp tỉnh)


Hiệu trưởng Trường PTTH - đạt Đơn vị lá cờ đầu ngành GD
Hiệu trưởng Trường PTTH - đạt Đơn vị lá cờ đầu ngành GD
Thái Bình liên tục 1992-1995; ơn vị Anh hùng Lao động
Thái Bình liên tục 1992-1995; ơn vị Anh hùng Lao động
thời kỳ đổi mới.
thời kỳ đổi mới.
1995 - 1999 : Trưởng phòng Tổng hợp - Trợ lý GĐ Sở GD-ĐT Thái Bình
1995 - 1999 : Trưởng phòng Tổng hợp - Trợ lý GĐ Sở GD-ĐT Thái Bình
1999 - 2006:
1999 - 2006:
Tr ng pho ng NC KH QLGD - Viện KHGD (Bộ GD.ĐT)
Tr ng pho ng NC KH QLGD - Viện KHGD (Bộ GD.ĐT)
2006 - nay : Phó Viện trưởng Viện NC SP (Trường ĐHSP HN)

2006 - nay : Phó Viện trưởng Viện NC SP (Trường ĐHSP HN)
NCV Chính về KH QLGD; PPDH
NCV Chính về KH QLGD; PPDH
2004 nay:
2004 nay:
ủ
ủ
y viên BCH TW Hội KH Tâm lý Giáo dục Việt Nam
y viên BCH TW Hội KH Tâm lý Giáo dục Việt Nam






1. Nhận biết và lý giải được:
1. Nhận biết và lý giải được:
- sự thay đổi ;
- sự thay đổi ;
- lãnh đạo và quản lý sự thay đổi ở nhà trường
- lãnh đạo và quản lý sự thay đổi ở nhà trường
PT hiện nay
PT hiện nay
2. Tiếp thu được tri thức cơ bản và phát triển kĩ năng
2. Tiếp thu được tri thức cơ bản và phát triển kĩ năng
nhận biết, phát hiện vấn đề và giải quyết vấn đề
nhận biết, phát hiện vấn đề và giải quyết vấn đề
trong lãnh đạo và quản lý sự thay đổi
trong lãnh đạo và quản lý sự thay đổi

3. Nắm bắt một số thông tin và cách tiếp cận cụ thể về
3. Nắm bắt một số thông tin và cách tiếp cận cụ thể về
LĐ và QL sự thay đổi ở Việt nam và một số nước.
LĐ và QL sự thay đổi ở Việt nam và một số nước.
MỤC TIÊU
MỤC TIÊU
NỘI DUNG CHÍNH
NỘI DUNG CHÍNH
1.
1.
Một số vấn đề về sự thay đổi
Một số vấn đề về sự thay đổi
2.
2.
Lãnh đạo và QL sự thay đổi của
Lãnh đạo và QL sự thay đổi của
người Hiệu trưởng
người Hiệu trưởng


3.
3.
Các bước triển khai sự thay đổi
Các bước triển khai sự thay đổi
Ý NGHĨA CỦA CHUYÊN ĐỀ
Ý NGHĨA CỦA CHUYÊN ĐỀ
1.
1.
Trao đổi tiếp cận khoa học về LĐ và QL sự

Trao đổi tiếp cận khoa học về LĐ và QL sự
thay đổi một nhà trường trong bối cảnh và
thay đổi một nhà trường trong bối cảnh và
yêu cầu phát triển;
yêu cầu phát triển;
2. Chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn trong LĐ và QL
2. Chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn trong LĐ và QL
sự thay đổi ở nhà trường PT Việt Nam;
sự thay đổi ở nhà trường PT Việt Nam;
3.
3.
Khẳng định vị trí, vai trò quan trọng của
Khẳng định vị trí, vai trò quan trọng của
người Hiệu trưởng trong việc LĐ và QL để
người Hiệu trưởng trong việc LĐ và QL để
thay đổi và phát triển nhà trường
thay đổi và phát triển nhà trường
Hoạt động 1
HOẠT ĐỘNG NHÓM
(10 phút)
1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ SỰ THAY ĐỔI
1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ SỰ THAY ĐỔI
1.1.Thay đổi là gì?
1.1.Thay đổi là gì?
1.2. Nội dung thay đổi là gì?
1.2. Nội dung thay đổi là gì?
1.3.
1.3.
Các đặc trưng cơ bản của sự thay đổi
Các đặc trưng cơ bản của sự thay đổi ?

1.4.
Các loại thay đổi ?
Các loại thay đổi ?
1.5. Các mức độ của sự thay đổi?
1.5. Các mức độ của sự thay đổi?
1.6. Vì sao phải có sự thay đổi ?
1.6. Vì sao phải có sự thay đổi ?
1.7. Điều kiện của sự thay đổi ?
1.7. Điều kiện của sự thay đổi ?
1.8. Các yếu tố cản trở sự thay đổi?
1.8. Các yếu tố cản trở sự thay đổi?
1.1.Thay đổi là gì?
1.1.Thay đổi là gì?
Thay đổi (Change) là quá trình vận
Thay đổi (Change) là quá trình vận
động
động
để tạo ra cái mới của sự vật, hiện
để tạo ra cái mới của sự vật, hiện
tượng, trạng thái, quá trình, hoạt động...
tượng, trạng thái, quá trình, hoạt động...
Thay đổi là thuộc tính chung của bất kì
Thay đổi là thuộc tính chung của bất kì
sự vật hiện tượng nào.
sự vật hiện tượng nào.
1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ SỰ THAY ĐỔI
1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ SỰ THAY ĐỔI
Một số liên hệ
Một số liên hệ

về sự thay đổi
về sự thay đổi

Thay đổi về xã hội: như thể chế chính trị, đường lối,
Thay đổi về xã hội: như thể chế chính trị, đường lối,
chủ trương, chính sách…
chủ trương, chính sách…

Thay đổi về kinh tế: nông nghiệp chuyển dịch sang
Thay đổi về kinh tế: nông nghiệp chuyển dịch sang
công nghiệp và dịch vụ, đổi mới phương tiện, công cụ,
công nghiệp và dịch vụ, đổi mới phương tiện, công cụ,
thay đổi công nghệ…
thay đổi công nghệ…

Thay đổi về khoa học – công nghệ: vi tính, công nghệ
Thay đổi về khoa học – công nghệ: vi tính, công nghệ
thông tin…
thông tin…

Thay đổi về giáo dục: chương trình, sách giáo khoa,
Thay đổi về giáo dục: chương trình, sách giáo khoa,
phương pháp, phương tiện…
phương pháp, phương tiện…
Không có gì tồn tại vĩnh
Không có gì tồn tại vĩnh
viễn
viễn
trừ sự thay đổi !

trừ sự thay đổi !
H
H
er
er
aclitus
aclitus
Thay đổi diễn ra mọi lúc.
Thay đổi diễn ra mọi lúc.
Không một tổ chức nào có
Không một tổ chức nào có
thể đứng yên bỏ qua
thể đứng yên bỏ qua
mọi sự thay đổi.
mọi sự thay đổi.
1.2. Nội dung thay đổi:
1.2. Nội dung thay đổi:



Thay đổi số lượng;
Thay đổi số lượng;



Thay đổi chất lượng;
Thay đổi chất lượng;


Thay đổi cơ cấu
Thay đổi cơ cấu



Thay đổi hình thái…
Thay đổi hình thái…
1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ SỰ THAY ĐỔI
1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ SỰ THAY ĐỔI
1.3. Các đặc trưng cơ bản của
1.3. Các đặc trưng cơ bản của
sự thay đổi
sự thay đổi

Tự nhiên, tất yếu
Tự nhiên, tất yếu

Liên tục
Liên tục

Ch
Ch
ư
ư
a
a
được
được
th
th

ử
ử
nghi
nghi
ệm
ệm

Phức tạp
Phức tạp

Kh
Kh
ó
ó
qu
qu
ản
ản
l
l
ý
ý
1.4. Các loại thay đổi:
1.4. Các loại thay đổi:

Thay đổi chủ động & thay đổi bị động
Thay đổi chủ động & thay đổi bị động

Thay đổi theo yêu cầu từ bên ngoài &
Thay đổi theo yêu cầu từ bên ngoài &

Thay đổi do nhu cầu từ bên trong
Thay đổi do nhu cầu từ bên trong

Thay đổi nhiều - ít, lớn – nhỏ
Thay đổi nhiều - ít, lớn – nhỏ

Thay đổi từ từ & Thay đổi đột biến
Thay đổi từ từ & Thay đổi đột biến


1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ SỰ THAY ĐỔI
1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ SỰ THAY ĐỔI

Thay đổi chủ động
Thay đổi chủ động
- Tự giác, chủ động, tích cực
- Tự giác, chủ động, tích cực
- Nhận thức rõ sự cần thiết
- Nhận thức rõ sự cần thiết
- Có chuẩn bị trước
- Có chuẩn bị trước
- Dự kiến trước được tiến trình và kết quả
- Dự kiến trước được tiến trình và kết quả



Thay đổi bị động
Thay đổi bị động
- Tự phát, tự nhiên, bị động
- Tự phát, tự nhiên, bị động

- Không biết là cần hay không cần thiết
- Không biết là cần hay không cần thiết
- Không chuẩn bị trước,
- Không chuẩn bị trước,
- Không dự kiến được tiến trình và kết quả
- Không dự kiến được tiến trình và kết quả


1.5. Các mức độ của sự thay đổi
1.5. Các mức độ của sự thay đổi



Cải tiến
Cải tiến


(Improvement)
(Improvement)



Đổi mới
Đổi mới


(Innovation)
(Innovation)




Cải cách
Cải cách


(Reform)
(Reform)





Cách mạng
Cách mạng


(Revolution)
(Revolution)
1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ SỰ THAY ĐỔI
1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ SỰ THAY ĐỔI

Cải tiến
Cải tiến
(Improvement)
(Improvement)
là điều chỉnh, thay thế những
là điều chỉnh, thay thế những
yếu tố, bộ phận để làm cho đối tượng

yếu tố, bộ phận để làm cho đối tượng
tiến bộ/mới
tiến bộ/mới
hơn
hơn
(nhưng không thay đổi bản chất của đối tượng)
(nhưng không thay đổi bản chất của đối tượng)

Đổi mới
Đổi mới
(Innovation)
(Innovation)


là thay cái cũ bằng
là thay cái cũ bằng
cái mới
cái mới
; làm
; làm
nảy sinh sự vật mới; còn được hiểu là cách tân; là sự
nảy sinh sự vật mới; còn được hiểu là cách tân; là sự
thay đổi về bản chất của sự vật
thay đổi về bản chất của sự vật
(KAIZEN(2)
(KAIZEN(2)

Cải cách
Cải cách
(Reform)

(Reform)


là vất bỏ cái cũ, bất hợp lý của sự
là vất bỏ cái cũ, bất hợp lý của sự
vật thành
vật thành
cái mới
cái mới
; là sự thay đổi về bản chất nhưng
; là sự thay đổi về bản chất nhưng
toàn diện và triệt để hơn so với đổi mới.
toàn diện và triệt để hơn so với đổi mới.

Cách mạng
Cách mạng
(Revolution)
(Revolution)


là sự
là sự
“thay cũ đổi mới”
“thay cũ đổi mới”
trọng
trọng
đại, biến đổi tận gốc; là sự thay đổi căn bản.
đại, biến đổi tận gốc; là sự thay đổi căn bản.
4 MỨC ĐỘ ĐỀU CÓ CHUNG 1 ĐIỂM: TẠO RA CÁI MỚI
4 MỨC ĐỘ ĐỀU CÓ CHUNG 1 ĐIỂM: TẠO RA CÁI MỚI

(2)
(2)
Thay đổi và Thông tin
Thay đổi và Thông tin

Thông tin làm thay đổi thế giới.
Thông tin làm thay đổi thế giới.

Trong thời đại bùng nổ thông tin thế giới của chúng ta cũng
Trong thời đại bùng nổ thông tin thế giới của chúng ta cũng
thay đổi với tốc độ chóng mặt.
thay đổi với tốc độ chóng mặt.
- Mất 18 thế kỷ để phát minh ra máy hơi nước
- Mất 18 thế kỷ để phát minh ra máy hơi nước
- Thêm 150 năm sau mới phát minh ra bóng đèn điện;
- Thêm 150 năm sau mới phát minh ra bóng đèn điện;
- Thêm 200 năm để đi từ chiếc máy ảnh đầu tiên đến công
- Thêm 200 năm để đi từ chiếc máy ảnh đầu tiên đến công
nghệ chiếu bóng,
nghệ chiếu bóng,

Chỉ trong 50 năm của thế kỷ XX và XIX, loài người đã biến
Chỉ trong 50 năm của thế kỷ XX và XIX, loài người đã biến
đổi hoàn toàn bộ bộ mặt của thế giới
đổi hoàn toàn bộ bộ mặt của thế giới
.
.


Hiện nay, cứ sau 3-5 năm
Hiện nay, cứ sau 3-5 năm, lượng tri thức của nhân loại lại
tăng lên gấp đôi


1.6.
1.6.
Vì sao phải có sự thay đổi ?
Vì sao phải có sự thay đổi ?


ẢNH
ẢNH
Vì sao một nhà trường
Vì sao một nhà trường
cần phải thay đổi ?
cần phải thay đổi ?





Muốn nâng cao vị thế, uy tín/ tăng tính
Muốn nâng cao vị thế, uy tín/ tăng tính
cạnh tranh
cạnh tranh



Muốn nâng cao chất lượng

Muốn nâng cao chất lượng



Muốn vươn lên, khẳng định mình
Muốn vươn lên, khẳng định mình



Muốn được đóng góp
Muốn được đóng góp



Muốn được thừa nhận
Muốn được thừa nhận



Muốn tồn tại và phat trien
Muốn tồn tại và phat trien
Thảo luận tại lớp học
Các đặc trưng cơ bản của sự thay đổi ?
NHỮNG YẾU TỐ NÀO CẢN TRỞ SỰ THAY ĐỔI?
1.7. Điều kiện của sự thay đổi
1.7. Điều kiện của sự thay đổi
@
@
1.8. Các yếu tố cản trở sự thay đổi
1.8. Các yếu tố cản trở sự thay đổi


Sợ thất bại
Sợ thất bại

Vì quán tính thói quen cố hữu
Vì quán tính thói quen cố hữu

Chưa nhận thấy sự cần thiết phải thay đổi
Chưa nhận thấy sự cần thiết phải thay đổi

Sợ mất sự tự do, thoải mái
Sợ mất sự tự do, thoải mái

Sợ giảm quyền lợi
Sợ giảm quyền lợi

Thiếu sự hỗ trợ
Thiếu sự hỗ trợ

Ngại học hỏi, cập nhật kiến thức, kỹ năng
Ngại học hỏi, cập nhật kiến thức, kỹ năng

Sợ những bất trắc không biết trước
Sợ những bất trắc không biết trước

Sợ mất kiểm soát
Sợ mất kiểm soát
Trên thực tế, lực cản lớn nhất là ở
Trên thực tế, lực cản lớn nhất là ở
trong mỗi chúng ta

trong mỗi chúng ta
con người bản năng
con người bản năng
con người lý trí
con người lý trí
Làm thế nào để khắc phục
Làm thế nào để khắc phục
được sự cản trở ?
được sự cản trở ?



Coi trọng công tác tư tưởng
Coi trọng công tác tư tưởng



Tạo sự đồng thuận
Tạo sự đồng thuận



Lôi cuốn mọi người tham gia
Lôi cuốn mọi người tham gia



Hỗ trợ, giúp đỡ, khuyến khích
Hỗ trợ, giúp đỡ, khuyến khích


Đối thoại và thương thuyết
Đối thoại và thương thuyết



Tạo lực ép buộc
Tạo lực ép buộc



Xây dựng môi trường và dư luận tích cực
Xây dựng môi trường và dư luận tích cực

…
…
.
.