gãy xương chi dưới, ĐH Y DƯỢC TP HCM

GÃY XƯƠNG CHI DƯỚI
BS Hoàng Đức Thái


MỤC TIÊU


Chẩn đoán được các gãy xương thường
gặp ở chi dưới: cổ xương đùi, LMC, thân
xđùi, vùng gối, cẳng chân, vùng cổ chân



Thực hiện được xử trí ban đầu (biến
chứng, gãy hở)



Biết hướng điều trị xương gãy


GÃY CỔ XƯƠNG ĐÙI





Người già, lâu lành, nhiều biến chứng và
điều trò cần phẫu thuật sớm.
Biến chứng hoại tử chỏm
Người già (chiếm đa số):

nữ > nam
 Thường do chấn thương trong nhà




Người trẻ, (số ít hơn nhiều), thường do chấn
thương nặng


GÃY CỔ XƯƠNG ĐÙI
GIẢI PHẪU CHỨC NĂNG
 Gãy trong bao khớp - không có khối máu tụ không có can xương từ màng xương phía
ngoài mà chỉ có can xương từ bên trong giữa
hai mặt gãy - lâu lành và can xương lâu
chắc- phải cẩn thận sau khi mổ, thời gian
không chòu sức nặng khi đi thường thường
kéo dài


GÃY CỔ XƯƠNG ĐÙI
GIẢI PHẪU CHỨC NĂNG
Ngay cả trường hợp không di lệch, các mạch máu
nuôi chính cũng bò tổn thương một phần, tạo
nên tình trạng không liền hay hoại tử chỏm,
nhất là khi có di lệch (không liền : 15% – 30%,
hoại tử chỏm: 30%)

 gãy cổ xương đùi cần đïc sửa lại càng sớm
càng tốt.

GÃY CỔ XƯƠNG ĐÙI
GIẢI PHẪU CHỨC NĂNG




cổ xương đùi nằm trong vùng tác động của lực
xé nên dễ bò di lệch thứ cấp dù đã được kết
hợp xương bên trong.
rất hiếm khi điều trò bảo tồn trong gãy cổ
xương đùi cho kết quả tốt.


GÃY CỔ XƯƠNG ĐÙI
CHẨN ĐOÁN
 Lâm sàng








Tuổi, cơ chế
Đau
Bàn chân xoay ngoài
Ngắn chi

Tam giác Bryant
Đường Nélaton- Roser



GÃY CỔ XƯƠNG ĐÙI
CHẨN ĐOÁN

Cận lâm sàng :


X Quang thường : Chụp cổ xương đùi ở hai tư thế :
thẳng và nghiêng.

chân đau: xoay trong 15 độ
Cung cổ bòt (đường Shenton)
Mấu chuyển lớn lệch lên trên
Tư thế nghiêng chụp kiểu chân ếch (frog leg)
dành cho trường hợp đầu đèn không xoay được


GÃY CỔ XƯƠNG ĐÙI

Phân loại Garden





Loại 1 = lồng nhau trong tư thế dang

Loại 2 = gãy hoàn toàn, không di lệch
Loại 3 = gãy hoàn toàn di lệch 1 phần
Loại 4 = gãy di lệch hoàn toàn




GÃY CỔ XƯƠNG ĐÙI
BIẾN CHỨNG
Cấp :
Nặng thêm các bệnh đã có nhất là ở người già
Gây suy nhược, rất đau nơi vùng gãy.
Do nằm lâu : loét, viêm phổi, NT tiểu,…
Trễ :
Hoại tử chỏm
Không liền
Kết hợp xương thất bại


GÃY CỔ XƯƠNG ĐÙI
Sơ cứu: Đặt nẹp tạm, bột chống xoay với chân dang ngoài 15
độ, gối hơi co
Gãy cổ xương đùi mới:


Gãy không di lệch: Xuyên đinh qua da



Gãy có di lệch :

Tuổi dưới 70 : Xuyên đinh qua da. Kết hợp xương trong bao
khớp nếu không sửa được
Tuổi trên 70 : Xương còn tốt : như trên. Loãng xương nhiều
hay khó di chuyển: thay chỏm xương đùi, thay khớp toàn phần
.





GÃY CỔ XƯƠNG ĐÙI
 Vai

trò của Bột chống xoay
(hoặc nẹp chống xoay)
trong gãy cổ xương đùi?


GAÕY LIEÂN MAÁU CHUYEÅN
ĐẶC ĐiỂM:
 Gãy ngoài bao khớp:
Có nhiều mạch máu nuôi
Hai mặt gãy thường áp sát nhau


Gặp ở người già và người trẻ



Dễ liền xương


GAÕY LIEÂN MAÁU CHUYEÅN
ĐiỀU TRỊ
 Bảo tồn:
Bột chống xoay
Kéo liên tục  bó bột
Bó bột chậu bàn chân ??
 Phẫu thuật:
DHS (dynamic hip screw)
Đinh



Classification


31-A1



31-A2



31-A3


DHS

DHS plus TSP


ĐINH NỘI TỦY
Gamma

PFN

TFN