Quản trị triển khai chiến lược kinh doanh Công ty Cổ phần Xây dựng và Sinh thái Thủy lợi

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI

ĐINH THỊ HIỀN

QUẢN TRỊ TRIỂN KHAI CHIẾN LƯỢC
KINH DOANH CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG
VÀ SINH THÁI THỦY LỢI

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

HÀ NỘI , NĂM 2017


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI

ĐINH THỊ HIỀN

QUẢN TRỊ TRIỂN KHAI CHIẾN LƯỢC
KINH DOANH CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG
VÀ SINH THÁI THỦY LỢI

Chuyên ngành: Kinh doanh thương mại
Mã số: 60340121

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học:
PGS. TS. Nguyễn Văn Minh

HÀ NỘI , NĂM 2017


i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi.
Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực. Nội dung
của công trình nghiên cứu này chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình
nghiên cứu nào khác.
Hà Nội, ngày tháng năm 2017
Tác giả luận văn

Đinh Thị Hiền


ii
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin chân thành cảm ơn Quý Thầy, Cô Khoa Sau Đại học, Trường Đại học
Thương Mại và đặc biệt gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc đến PGS. TS. Nguyễn
Văn Minh đã tận tình hướng dẫn tôi thực hiện luận văn này. Dưới sự hướng dẫn tận
tình và khoa học của Thầy, tôi đã học hỏi được rất nhiều kiến thức bổ ích.
Tôi xin cảm ơn Ban lãnh đạo, nhân viên Công ty Cổ phần Xây dựng và Sinh
thái Thủy lợi đã quan tâm, giúp đỡ, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá
trình tham khảo và sử dụng tài liệu để hoàn thiện luận văn.
Xin trân trọng cảm ơn.


iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN......................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN..........................................................................................................ii
MỤC LỤC...............................................................................................................iii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT..................................................................................vi
DANH MỤC BẢNG, HÌNH...................................................................................vii
DANH MỤC BẢNG...............................................................................................vii
MỞ ĐẦU................................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài.......................................................................................1
2. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước liên quan đến đề tài.........................2
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu.......................................................................4
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu........................................................................5
5. Phương pháp nghiên cứu......................................................................................5
CHƯƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CHIẾN LƯỢC...........................7
KINH DOANH VÀ TRIỂN KHAI CHIẾN LƯỢC KINH DOANH......................7
1.1. Một số khái niệm có liên quan..........................................................................7
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản..................................................................................7
1.1.2. Khái niệm và nội dung của các cấp độ chiến lược kinh doanh......................10
1.2. Một số lý thuyết liên quan đến triển khai chiến lược kinh doanh...................12
1.2.1. Lý thuyết về quản trị chiến lược và các giai đoạn quản trị chiến lược............12
1.2.2. Lý thuyết các nhân tố ảnh hưởng đến thực thi chiến lược.............................14
1.3.1. Nhận dạng chiến lược kinh doanh.................................................................18
1.3.2. Thiết lập các mục tiêu chiến lược ngắn hạn...................................................20
1.3.3. Xây dựng chính sách triển khai chiến lược....................................................20
1.3.4. Phân bổ nguồn lực.........................................................................................22
1.3.5. Một số nội dung khác trong triển khai chiến lược kinh doanh.......................23


iv
CHƯƠNG 2. PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG TRIỂN KHAI
CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG VÀ
SINH THÁI THỦY LỢI.........................................................................................24

2.1. Giới thiệu chung về Công ty Cổ phần Xây dựng và Sinh thái Thủy lợi..........24
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển:...............................................................24
2.1.2. Cơ cấu tổ chức...............................................................................................25
2.1.3. Ngành nghề kinh doanh................................................................................29
2.1.4. Kết quả kinh doanh của Công ty giai đoạn 2013 -2015..................................31
2.2. Đánh giá các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến việc triển khai chiến lược
kinh doanh của Công ty Cổ phần Xây dựng và Sinh thái Thủy lợi.......................32
2.2.1. Ảnh hưởng của các yếu tố môi trường bên ngoài...........................................32
2.2.2. Ảnh hưởng của môi trường bên trong...........................................................41
2.3.1. Chiến lược kinh doanh của Công ty trong giai đoạn 2011 – 2016..................43
2.3.2. Xây dựng chiến lược kinh doanh giai đoạn 2017 -2030.................................44
2.4. Phân tích, đánh giá thực trạng triển khai chiến lược kinh doanh của Công ty
Cổ phần Xây dựng và Sinh thái Thủy lợi...............................................................47
2.4.1. Thực trạng nhận dạng chiến lược kinh doanh...............................................47
2.4.2 Đánh giá thực trạng thiết lập các chỉ tiêu ngắn hạn.......................................47
2.4.3. Thực trạng xây dựng chính sách triển khai chiến lược kinh doanh...............51
2.4.4 Phân bổ nguồn lực..........................................................................................54
2.5. Đánh giá chung thực trạng triển khai chiến lược kinh doanh của Công ty Cổ
phần Xây dựng và Sinh thái Thủy lợi....................................................................55
2.5.1. Thành tựu đạt được.......................................................................................55
2.5.2. Hạn chế..........................................................................................................56
2.5.3. Nguyên nhân của hạn chế.............................................................................57
CHƯƠNG 3. ĐỀ XUẤT HOÀN THIỆN QUẢN TRỊ TRIỂN KHAI CHIẾN
LƯỢC KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG VÀ SINH
THÁI THỦY LỢI...................................................................................................59


v
3.1. Phương hướng hoạt động của Công ty Cổ phần Xây dựng và Sinh thái Thủy
lợi trong thời gian tới..............................................................................................59

3.2. Các đề xuất hoàn thiện triển khai chiến lược kinh doanh của Công ty Cổ
phần Xây dựng và Sinh thái Thủy lợi....................................................................60
3.2.1. Giải pháp thiết lập các mục tiêu ngắn hạn.....................................................60
3.2.2. Giải pháp xây dựng chính sách triển khai chiến lược kinh doanh.................61
3.2.3. Giải pháp về phân bổ nguồn nhân lực và ngân sách chiến lược....................67
3.3 . Một số kiến nghị hoàn thiện triển khai chiến lược kinh doanh của Công ty Cổ
phần Xây dựng và Sinh thái Thủy lợi....................................................................68
3.3.1. Hoàn thiện và ổn định cơ chế quản lý kinh tế theo hướng đơn giản, thông
thoáng hơn, phù hợp với nền kinh tế thị trường......................................................68
3.3.2. Điều chỉnh hợp lý các chính sách thuế...........................................................68
3.3.3. Chính sách tín dụng ngân hàng.....................................................................68
3.3.4. Đẩy mạnh kiểm tra, giám sát, đánh giá chiến lược....................................69
3.3.5. Xây dựng Văn hóa doanh nghiệp.................................................................69
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
CÁC PHỤ LỤC


vi
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt
ADB

Giải nghĩa
Ngân hàng Phát triển châu Á

BHTN

Bảo hiểm thất nghiệp

BHXH

Bảo hiểm Xã hội

BHYT

Bảo hiểm Y tế

CPI

Chỉ số giá tiêu dùng

DN

Doanh nghiệp

GDP

Tổng sản phẩm quốc nội

HST

Hệ sinh thái

MT

Môi trường

ODA
PT

Hỗ trợ phát triển chính thức
Phân tích

QTCL

Quản trị chiến lược

RNM

Rừng ngập mặn

SP-RCC
STTL
SX

Chương trình hỗ trợ ứng phó với biến đổi khí hậu
Sinh thái Thủy lợi
Sản xuất

SXKD

Sản xuất kinh doanh

SWOT

Điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức

TN

Thí nghiệm

TP

Thành phố

UNDP
USD
VHDN
VN
VND

Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc
Đô la Mỹ
Văn hóa doanh nghiệp
Việt Nam
Việt Nam đồng


vii
DANH MỤC BẢNG, HÌNH
DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1: Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty Cổ phần Xây dựng và Sinh
thái Thủy lợi.....................................................................................................31
Bảng 2.2: Số lượng và chất lượng lao động tại Công ty......................................... 41

Bảng 2.3: Cơ cấu lao động theo độ tuổi tại Công ty.......................................... 41
Bảng 2.4 Ma trận SWOT của Công ty Cổ phần Xây dựng................................44
và Sinh thái Thủy lợi........................................................................................ 45

Bảng 2.5: Mục tiêu ngắn hạn giai đoạn 2017 – 2019.........................................48
Bảng 2.6: Kết quả đánh giá các yếu tố nội bộ của Công ty Cổ phần Xây dựng và
Sinh thái Thủy lợi.............................................................................................49
Cổ phần Xây dựng và Sinh thái Thủy lợi..........................................................50
Bảng 2.7: Các vấn đề cần quan tâm để hoàn thiện chiến lược của Công ty........50
DANH MỤC HÌNH

Hình 1.2: Các chỉ số xác định giá trị cung ứng khách hàng 16
Hình 1.3. Mô hình triển khai chiến lược kinh doanh.........................................17
Hình 2.1: Sơ đồ cơ cấu của Công ty Cổ phần Xây dựng và Sinh thái Thủy lợi..28
Hình 2.2. Tăng trưởng kinh tế Việt Nam theo ngành giai đoạn 2011- 2015.......34
Hình 2.3: Kênh phân phối của Công ty.............................................................53


1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Môi trường kinh doanh của doanh nghiệp hiện nay luôn biến đổi từng ngày,
từng giờ. Điều này khiến cho việc vận hành một doanh nghiệp luôn có nguy cơ trước
những rủi ro. Các doanh nghiệp cần phải xác định rõ vị trí hiện tại của mình đang
đứng ở đâu, đồng thời phải xác định được rõ thế mạnh của mình là gì, điểm yếu của
mình là gì để từ đó tiếp tục phát huy điểm mạnh và hạn chế hoặc dần loại bỏ điểm
yếu. Và muốn đạt hiệu quả, doanh nghiệp không những chỉ có các biện pháp sử dụng
nguồn lực bên trong hiệu quả mà còn phải thường xuyên phân tích biến động của môi
trường kinh doanh của doanh nghiệp, qua đó phát hiện và tìm kiếm các cơ hội trong
kinh doanh của mình.
Quản trị chiến lược giúp tổ chức, doanh nghiệp xác định rõ mục tiêu, hướng
đi, vạch ra các con đường hợp lý và phân bổ các nguồn lực một cách tối ưu để đảm
bảo đi đến mục tiêu đã định trong quỹ thời gian cho phép. Mục tiêu tổ chức được
xác định trên cơ sở các phân tích rất cẩn trọng và khoa học về tình hình thị trường,

khách hàng, xu thế tiêu dùng, đối thủ cạnh tranh, sự thay đổi về công nghệ, môi
trường pháp lý, tình hình kinh tế xã hội, những điểm mạnh yếu nội tại, các cơ hội và
nguy cơ có thể có từ bên ngoài, do vậy sẽ là những mục tiêu thách thức, nhưng khả
thi, đáp ứng được sự mong đợi của cổ đông, của cấp quản lý và nhân viên. Mục tiêu
của tổ chức, doanh nghiệp cũng bắt nguồn từ sứ mệnh, tầm nhìn, hoài bão và các
giá trị cốt lõi của tổ chức, doanh nghiệp. Sự kết hợp giữa “cái mong muốn” và “cái
có thể làm được” thông qua các phân tích khoa học sẽ giúp tổ chức không xa đà vào
những ảo tưởng vô căn cứ hay ngược lại bỏ lỡ cơ hội phát triển do đặt ra yêu cầu
tăng trưởng quá thấp ngay từ đầu.
Triển khai chiến lược kinh doanh là một bước đi mà bất cứ một doanh nghiệp
nào cũng phải thực hiện. Tuy nhiên trên thực tế, triển khai chiến lược kinh doanh
không phải là một việc dễ thực hiện. Để đạt được các mục tiêu và các chiến lược
kinh doanh đã đề ra đòi hỏi mỗi doanh nghiệp phải phân tích, xây dựng được các
chính sách và phân bổ hợp lý các nguồn lực. Vì vậy công tác triển khai chiến lược


2
kinh doanh là một giai đoạn quan trọng đảm bảo cho chiến lược của doanh nghiệp
thành công.
Với những ý nghĩa đó, sau khi tham khảo các tài liệu liên quan đến chiến lược,
tìm hiểu, phân tích môi trường kinh doanh và tìm hiểu hoạt động sản xuất kinh
doanh, tình hình thực hiện, chiến lược của Công ty Cổ phần Xây dựng và Sinh thái
Thủy lợi, tác giả nhận thấy cần phải quản trị triển khai chiến lược kinh doanh của
Công ty một cách có hệ thống nhằm giúp Công ty đạt được các mục tiêu đề ra.
Xuất phát những lý do đó, tác giả đã chọn đề tài “Quản trị triển khai chiến lược
kinh doanh Công ty Cổ phần Xây dựng và Sinh thái Thủy lợi” làm đề tài luận văn.
2. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước liên quan đến đề tài
2.1. Nghiên cứu trong nước
Một số cuốn sách trong nước đã đề cập đến chiến lược phát triển của doanh
nghiệp, tiêu biểu như:

- PGS.TS Hoàng Văn Hải (2013), Quản trị chiến lược, Nhà xuất bản Đại
học Quốc Gia Hà Nội: Cuốn sách này gồm 6 chương: 1) Xác định sứ mệnh và mục
tiêu chiến lược; 2) Phân tích chiến lược; 3) Các giải pháp chiến lược; 4) Tái cấu trúc
tổ chức và thiết lập hệ thống trợ lực chiến lược; 5) Văn hóa và lãnh đạo chiến lược;
6) Nhận thức và phản ứng chiến lược. Tựu trung lại, cuốn sách tập trung nghiên cứu
ba giai đoạn có mối liên hệ chặt chẽ với nhau của quản trị chiến lược: 1) Hoạch
định chiến lược (Chương 1 đến chương 3); 2) Thực thi chiến lược (Chương 4,
chương 5); 3) Kiểm soát chiến lược (Chương 6). Toàn bộ cuốn sách đã nêu lên các
vấn đề về chiến lược, quản trị chiến lược bằng những lý luận chặt chẽ, có chiều sâu
và hết sức hữu ích đối với những ai nghiên cứu về chiến lược.

- PGS.TS Đào Duy Huân (2004), Quản trị chiến lược trong toàn cầu hóa
kinh tế, Nhà xuất bản thống kê . Trong cuốn sách này, tác giả nghiên cứu những vấn
đề cơ bản về chiến lược kinh doanh trong bối cảnh toàn cầu hóa kinh tế. Nội dung
cơ bản của cuốn sách bao gồm: Khái niệm về chiến lược kinh doanh trong toàn cầu
hóa kinh tế; các yếu tố môi trường tác động đến chiến lược kinh doanh; phương
pháp thiết lập chiến lược; các chiến lược kinh doanh; lựa chọn chiến lược kinh


3
doanh; tổ chức thực hiện chiến lược; kiểm tra đánh giá chiến lược.
Ngoài ra, nghiên cứu về chiến lược của doanh nghiệp còn có cuốn “Giáo trình
quản trị chiến lược” của Nguyễn Bách Khoa (2003), Nhà xuất bản Thống kê; “
Quản trị chiến lược” của Ngô Kim Thanh (2009), Nhà xuất bản Đại học kinh tế
quốc dân...
Đến nay đã có một số luận văn thạc sĩ nghiên cứu về chiến lược phát triển của
doanh nghiệp như:
“Hoàn thiện chiến lược phát triển của Tổng Công ty VINACONEX giai đoạn
2011-2015 (Nguyễn Viết Hiệu, 2009). Luận văn tốt nghiệp thạc sỹ. Luận văn đã

đưa ra những vấn đề lý luận cơ bản về chiến lược và QTCL của DN, khảo sát - phân
tích - đánh giá thực thi chiến lược của Tổng Công ty VINACONEX thời điểm năm
2009-2010, đưa ra các giải pháp hoàn thiện chiến lược phát triển của Tổng Công ty
VINACONEX giai đoạn 2011-2015. Luận văn có tác dụng thực tiễn đối với nhiều
DN có quy mô tương tự VINACONEX.
“Hoàn thiện chiến lược kinh doanh của Công ty Cổ phần Japfacompeed Việt
Nam giai đoạn 2010-2015 (Trần Thị Thu Hồng, 2011). Luận văn tốt nghiệp thạc
sỹ. Luận văn đã đưa ra những vấn đề lý luận cơ bản về chiến lược và QTCL, nêu
lên thực trạng và thực thi chiến lược, giải pháp nhằm nâng cao vị thế cạnh tranh và
hoàn thiện công tác hoạch định chiến lược kinh doanh của Công ty Cổ phần Japfa
Comfeed VN.
Các chiến lược của mỗi DN cũng đã tập trung vào việc định hướng phát triển
của mình nhưng trong thực tế còn nhiều DN vẫn còn lúng túng chưa thực thi chiến
lược đề ra. Vì vậy, với khoảng trống nghiên cứu của đề tài này: phân tích, đánh giá
thực trạng chiến lược phát triển của Công ty Cổ phần Xây dựng và Sinh thái Thủy
lợi, tìm ra những điểm tồn tại, nguyên nhân và đưa ra các giải pháp khắc phục
những tồn tại đó, tôi hy vọng sẽ đóng góp tích cực vào việc hoàn thiện chiến lược
phát triển của Công ty.
2.2. Nghiên cứu ngoài nước


4
- Fred David (2006), Khái luận quản trị chiến lược, Nhà xuất bản Thống kê,
Hà Nội. Cuốn sách này đề cập đầy đủ tất cả các vấn đề liên quan đến quản trị chiến
lược, những khái luận về chiến lược, quản trị chiến lược, triển khai chiến lược kinh
doanh của doanh nghiệp.
- Michael E. Porter (2006), Chiến lược cạnh tranh, Nhà xuất bản Trẻ, TP Hồ
Chí Minh. Cuốn sách này nói về những vấn đề lên quan đến chiên lược cạnh tranh
như: các chiến lược cạnh tranh chung, phân tích đối thủ, tín hiệu thị trường, chiến
lược đối với khách hàng, môi trường ngành tổng quát, quyết định chiến lược.

- Garry D.smith, D.R.Arnod, B.G.Bizzell (2003), Chiến lược và sách lược
kinh doanh, Nhà xuất bản Thống kê. Cuốn sách cung cấp cho người đọc những kiến
thức cần thiết từ khái niệm chiến lược, sách lược kinh doanh đến phân tích môi
trường kinh doanh cụ thể, hoạch định chiến lược, triển khai chiến lược.
Tất cả các sách giáo khoa và tài liệu tham khảo này mới dừng lại ở lý thuyết
về chiến lược kinh doanh và triển khai chiến lược. Cụ thể, các nội dung được đề cập
đến nhiều nhất là: phân biệt 03 cấp chiến lược là chiến lược cấp Công ty – chiến
lược cấp kinh doanh – chiến lược cấp chức năng; sự khác biệt giữa hoạch định
chiến lược và triển khai chiến lược; khái niệm và nội dung của triển khai chiến lược;
các nhân tố ảnh hưởng đến triển khai chiến lược.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích chung
Trên cơ sở nghiên cứu những vấn đề lý luận về QTCL và kết quả phân tích,
đánh giá thực trạng xây dựng, và thực thi chiến lược của Công ty, để đưa ra nhận
định, đề xuất hoàn thiện chiến lược của Công ty.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hóa một số cơ sở lý thuyết về quản trị chiến lược và triển khai
chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp.
- Phân tích đánh giá thực trạng hoạt động triển khai chiến lược kinh doanh
của Công ty Cổ phần Xây dựng và Sinh thái Thủy lợi.
- Đề xuất để hoàn thiện triển khai chiến lược kinh doanh tại Công ty Cổ phần
Xây dựng và Sinh thái Thủy lợi.


5
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hoạt động triển khai chiến lược kinh doanh
của Công ty Cổ phần Xây dựng và Sinh thái Thủy lợi.
4.2. Phạm vi nghiên cứu

Về thời gian: Dữ liệu nghiên cứu thực trạng được lấy trong khoảng thời gian
từ năm 2013 – 2015 và giải pháp hoàn thiện triển khai chiến lược đến năm 2020.
Về không gian: Trong phạm vi Công ty Cổ phần Xây dựng và Sinh thái Thủy
lợi.
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp thu thập và phân tích dữ liệu thứ cấp
Dữ liệu thu thập được lấy từ phòng tài chính Tài chính – Tổng hợp qua các
năm 2013, 2014, 2015. Tài liệu thứ cấp là loại tài liệu có nguồn gốc từ tài liệu sơ cấp đã
được phân tích xử lý. Được thu thập từ các phòng ban của Công ty như kết quả hoạt
động kinh doanh, báo cáo tài chính.
5.2. Phương pháp thu thập và phân tích dữ liệu sơ cấp
Dữ liệu sơ cấp có thể được thu thập bằng phiếu khảo sát tại Công ty. Là những
dữ liệu chưa qua xử lý, được thu thập lần đầu và thu thập trực tiếp từ cán bộ trong
Công ty để tìm hiểu về thực trạng triển khai chiến lược kinh doanh của Công ty
nhằm phát hiện ra những vấn đề cần nghiên cứu, giúp người nghiên cứu có lý luận
chặt chẽ và kiến thức sâu rộng hơn về vấn đề nghiên cứu. Danh sách phát phiếu
điều tra của Công ty Cổ phần Xây dựng và Sinh thái Thủy lợi được đính kèm tại
phụ lục 3. Đã phát ra 10 phiếu và thu về 10 phiếu hợp lệ.


6
6. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, danh mục bảng biểu, hình ảnh, chữ viết tắt,
nội dung chính của luận văn gồm có 3 chương chính như sau:
Chương 1: Một số lý luận cơ bản về chiến lược kinh doanh và triển khai chiến
lược kinh doanh.
Chương 2: Phân tích và đánh giá thực trạng triển khai chiến lược kinh doanh
của Công ty Cổ phần Xây dựng và Sinh thái Thủy lợi.
Chương 3: Đề xuất hoàn thiện quản trị triển khai chiến lược kinh doanh của
Công ty Cổ phần Xây dựng và Sinh thái Thủy lợi.

7
CHƯƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CHIẾN LƯỢC
KINH DOANH VÀ TRIỂN KHAI CHIẾN LƯỢC KINH DOANH
1.1. Một số khái niệm có liên quan
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản
a) Khái niệm chiến lược:
Chiến lược là thuật ngữ được bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp (strategos) dùng trong
quân sự. Mãi đến những năm 60 của thế kỉ XX, thuật ngữ này mới được sử dụng
vào trong lĩnh vực kinh doanh và từ đó thuật ngữ chiến lược kinh doanh được ra
đời. Có một số cách hiểu về chiến lược như sau:
- Theo Alfred Chandler (1962): “Chiến lược bao hàm việc ấn định các mục
tiêu cơ bản, dài hạn của DN, đồng thời áp dụng một chuỗi các hành động cũng như
sự phân bổ các nguồn lực cần thiết để thực hiện các mục tiêu này”.
- Theo Johnson & Scholes (1999): “Chiến lược là định hướng và phạm vi của
một tổ chức về dài hạn nhằm giành lợi thế cạnh tranh cho tổ chức thông qua việc
định dạng các nguồn lực của nó trong môi trường thay đổi, để đáp ứng nhu cầu thị
trường và thoả mãn mong đợi của các bên liên quan”.
- Theo Michael E. Porter (2006), Chiến lược cạnh tranh, Nhà xuất bản Trẻ,
TP Hồ Chí Minh: “Chiến lược là nghệ thuật xây dựng lợi thế cạnh tranh vững
chắc để phòng thủ”.
- Theo Fred R. David (2006), Khái luận về quản trị chiến lược, Nhà xuất bản
Thống kê, Hà Nội: “Chiến lược là những phương tiện đạt tới những mục tiêu dài
hạn. Chiến lược kinh doanh có thể gồm có sự phát triển về địa lý, đa dạng hóa hoạt
động, sở hữu hóa, phát triển sản phẩm, thâm nhập thị trường, cắt giảm chi phí,
thanh lý và liên doanh”.
- Theo Đào Duy Huân (2004), Quản trị chiến lược trong toàn cầu hóa kinh tế,
Nhà xuất bản thống kê, Hà Nội. Bản chất của chiến lược kinh doanh là phác thảo
hình ảnh tương lai của doanh nghiệp trong khu vực hoạt động và khả năng khai

thác. Theo cách hiểu này thì thuật ngữ chiến lược kinh doanh được dùng theo ba ý
nghĩa phổ biến nhất: 1) Xác định các mục tiêu dài hạn của doanh nghiệp; 2) Đưa ra
các chương trình hành động tổng quát; 3) Lựa chọn các phương án hành động, triển


8
khai, phân bổ nguồn tài nguyên để thực hiện mục tiêu đó (trang 6).
- Theo Hoàng Văn Hải (2013), Quản trị chiến lược, Nhà xuất bản Đại học Quốc
gia Hà Nội. Thuật ngữ "chiến lược" đầu tiên được sử dụng trong lĩnh vực quân sự.
Dần dần, chiến lược được sử dụng trong những lĩnh vực khác nhau của đời sống kinh
tế - xã hội. Thuật ngữ "chiến lược" là sự kết hợp của từ Chiến, nghĩa là chiến đấu,
tranh giành và từ Lược, nghĩa là mưu tính. Như vậy, theo nguồn gốc, chiến lược là
những mưu tính nhằm chiến đấu và quan trọng hơn là để giành chiến thắng (8, tr9).
Thuật ngữ “chiến lược” thường được dùng theo ba nghĩa phổ biến. Thứ nhất,
là các chương trình hoạt động tổng quát và triển khai các nguồn lực chủ yếu để đạt
được mục tiêu. Thứ hai, là các chương trình mục tiêu của tổ chức, các nguồn lực
cần sử dụng để đạt được mục tiêu này, các chính sách điều hành việc thu nhập, sử
dụng và bố trí các nguồn lực này. Thứ ba, xác định các mục tiêu dài hạn và lựa chọn
các đường lối hoạt động và phân bổ các nguồn lực cần thiết để đạt được các mục
tiêu này.
Như vậy, chiến lược là tập hợp các mục tiêu và các chính sách cũng như các
kế hoạch chủ yếu đề đạt được các mục tiêu. Chiến lược phát triển của doanh
nghiệp là tập hợp các mục tiêu phát triển của doanh nghiệp và các chính sách, các
kế hoạch, các cách thức chủ yếu để đạt được các mục tiêu đó.
b) Khái niệm chiến lược kinh doanh
Việc đưa ra một khái niệm cụ thể về chiến lược kinh doanh thì khá phức tạp.
Tuy nhiên vẫn có thể chỉ ra một số quan niệm về thuật ngữ chiến lược kinh doanh như
sau:
Một số nhà kinh tế trên thế giới đã thống nhất chiến lược kinh doanh với
chiến lược phát triển doanh nghiệp. Đại diện cho quan niệm này là các nhà kinh tế

của Boston Consulting group, họ cho rằng “chiến lược phát triển là chiến lược
chung của doanh nghiệp, bao gồm các bộ phận của chiến lược thứ cấp là chiến lược
marketing, chiến lược tài chính.
Song Michael Porter lại chỉ ra rằng mục đích của chiến lược kinh doanh là
mang lại những điều kiện thuận lợi nhất nhằm tạo lập lợi thế cạnh tranh cho doanh
nghiệp.


9
Còn theo quan điểm của Ngô Kim Thanh (2011) “Chiến lược kinh doanh là
nghệ thuật phối hợp các hoạt động và điều khiển chúng nhằm đạt tới mục tiêu dài
hạn cho doanh nghiệp.
Tóm lại có thể hiểu chiến lược kinh doanh là cách thức mà doanh nghiệp làm
thế nào để cạnh tranh thành công trong một thị trường cụ thể, nó liên quan đến việc
lựa chọn sản phẩm, xác định và thỏa mãn nhu cầu của khách hàng, cách thức giành
lợi thế cạnh tranh trước đối thủ cách khai thác và tạo ra cơ hội mới.
c) Quản trị chiến lược
Quản trị chiến lược là tập hợp các quyết định và các hành động làm cơ sở
cho việc thiết lập và triển khai các kế hoạch được thiết kế để đạt được các mục
tiêu của doanh nghiệp.
Quản trị chiến lược là khoa học và nghệ thuật thiết lập, thực hiện và đánh
giá các quyết định liên quan đến nhiều chức năng, cho phép tổ chức đạt được các
mục tiêu đề ra.
Theo Hoàng Văn Hải (2013) Quản trị chiến lược, Nhà xuất bản Đại học Quốc
gia Hà Nội: Quản trị chiến lược là hệ thống các quyết định và hành động nhằm đạt
được thành công lâu dài của tổ chức. Các quyết định và hành động gắn kết với nhau
thành hệ thống hướng tới mục tiêu thành công lâu dài và bền vững. Vì vậy, quản trị
chiến lược sẽ đặt các nhà quản trị trước sự lựa chọn giữa thành tích ngắn hạn với
thành công lâu dài, giữa lợi ích trước mắt và lợi ích lâu dài... Quản trị chiến lược là
hệ thống nhỏ trong hệ thống lớn - Hệ thống quản trị doanh nghiệp, gắn chặt với

quản trị tác nghiệp và quản trị rủi ro. Quản trị chiến lược được phân chia thành ba
giai đoạn có mối liên hệ chặt chẽ với nhau: (i) hoạch định chiến lược; (ii) thực thi
chiến lược; (iii) kiểm soát chiến lược.
Tiến trình quản trị chiến lược bao gồm các giai đoạn khác nhau. Trong đó, việc
phân tích các yếu tố môi trường bên ngoài cũng như nguồn lực và khả năng bên trong
của tổ chức ở thời điểm hiện tại và tương lai là vô cùng quan trọng. Thông qua việc
phân tích đó, các điểm mạnh và điểm yếu nội tại của doanh nghiệp có thể được giải
quyết để tranh thủ các cơ hội và né tránh các thách thức từ môi trường bên ngoài,
đồng thời cho phép doanh nghiệp hoạch định các mục tiêu một cách rõ ràng, phối hợp


10
việc xây dựng và lựa chọn một số chiến lược hợp lý để đạt được mục tiêu đề ra.
Như vậy, quản trị chiến lược là khoa học và nghệ thuật về chiến lược nhằm
xây dựng phương hướng và mục tiêu kinh doanh, triển khai, thực hiện kế hoạch
ngắn hạn và dài hạn trên cơ sở nguồn lực hiện có nhằm giúp cho mỗi tổ chức có
thể đạt được các mục tiêu dài hạn của nó.
d) Khái niệm triển khai chiến lược kinh doanh
Theo quan điểm của Ngô Kim Thanh (2011) “Triển khai chiến lược kinh doanh
là việc cụ thể hóa hay chia nhỏ mục tiêu dài hạn của doanh nghiệp thành các mục
tiêu hàng năm rồi phân bổ các nguồn lực, thiết lập các chính sách nhằm thực hiện
mục tiêu đề ra”.
Có thể hiểu một cách cụ thể hơn, triển khai chiến lược đó là một giai đoạn của
quá trình quản trị chiến lược tại doanh nghiệp. Nó là quá trình chuyển từ ý tưởng
chiến lược đã được hoạch định thành các hành động cụ thể, đi từ bao quát đến cụ
thể, từ tầm nhìn chung rộng lớn cho đến ngân sách cụ thể hàng năm. Triển khai
chiến lược kinh doanh có ảnh hưởng quan trọng đến các phòng ban chức năng trong
công ty.
Triển khai chiến lược kinh doanh có ý nghĩa quan trọng đảm bảo sự thành công
của toàn bộ quá trình quản trị chiến lược, là quá trình chuyển từ xây dựng chiến

lược thành những hành động cụ thể.
1.1.2. Khái niệm và nội dung của các cấp độ chiến lược kinh doanh
1.1.2.1. Chiến lược cấp Công ty
Chiến lược ở cấp doanh nghiệp liên quan đến việc lựa chọn các hoạt động kinh
doanh ở đó các đơn vị kinh doanh phải cạnh tranh, đồng thời có sự phát triển và
phối kết hợp giữa các đơn vị với nhau.
Chiến lược cấp doanh nghiệp có các đặc điểm:
- Định hướng mục tiêu chung và nhiệm vụ của doanh nghiệp: Bao gồm việc xác
định các mục tiêu, các dạng hoạt động kinh doanh mà doanh nghiệp sẽ tiến hành và
cách thức quản lý và phối kết hợp các hoạt động.


11
- Định hướng cạnh tranh: Đó là việc xác định thị trường hoặc đoạn thị trường
mà doanh nghiệp sẽ cạnh tranh.
- Quản lý các hoạt động kinh doanh độc lập và mối quan hệ giữa chúng: Chiến
lược doanh nghiệp phát triển và khai thác thông qua việc phân chia và phối kết hợp
các nguồn lực giữa các đơn vị độc lập hoặc giữa các hoạt động riêng rẽ.
1.1.2.2. Chiến lược cấp kinh doanh
Một đơn vị kinh doanh chiến lược có thể là một bộ phận trong doanh nghiệp,
một dòng sản phẩm hay một khu vực thị trường, chúng có thể được kế hoạch hóa
một cách độc lập. Ở cấp độ đơn vị kinh doanh, vấn đề chiến lược đề cập ít hơn đến
việc phối kết hợp giữa các đơn vị tác nghiệp nhưng nhấn mạnh hơn đến việc phát
triển và bảo vệ lợi thế cạnh tranh cho sản phẩm và dịch vụ mà đơn vị quản lý. Chiến
lược đơn vị kinh doanh liên quan đến:
- Việc định vị hoạt động kinh doanh để cạnh tranh.
- Dự đoán những thay đổi của nhu cầu, những tiến bộ khoa học công nghệ và
điều chỉnh chiến lược để thích nghi và đáp ứng những thay đổi này.
- Tác động và làm thay đổi tính chất của cạnh tranh thông qua các hoạt động
chiến lược như là gia nhập theo chiều dọc hoặc thông qua các hoạt động chính trị.

1.1.2.3. Chiến lược cấp chức năng
Cấp độ chức năng của tổ chức đề cập đến các bộ phận tác nghiệp. Chiến lược ở
cấp độ này liên quan đến các quy trình tác nghiệp của các hoạt động kinh doanh và
các bộ phận của chuỗi giá trị. Chiến lược ở các chức năng marketing, tài chính,
nguồn nhân lực hay nghiên cứu và phát triển nhằm vào phát triển và phối kết hợp
các nguồn lực mà thông qua đó các chiến lược ở cấp đơn vị kinh doanh được thực
hiện một cách hiệu quả.
Chiến lược bộ phận chức năng của tổ chức phụ thuộc vào chiến lược ở các cấp
cao hơn. Đồng thời nó đóng vai trò như yếu tố đầu vào cho chiến lược cấp đơn vị
kinh doanh và chiến lược tổng thể của doanh nghiệp.
1.2. Một số lý thuyết liên quan đến triển khai chiến lược kinh doanh
1.2.1. Lý thuyết về quản trị chiến lược và các giai đoạn quản trị chiến lược


12
Từ những khái niệm, quan điểm tiếp cận về chiến lược thì quản trị chiến
lược được hiểu như sau: “Quản trị chiến lược là một tập hợp các quyết định và hành
động được thể hiện thông qua kết quả của việc hoạch định, thực thi và đánh giá các
chiến lược, được thiết kế nhằm đạt được các mục tiêu dài hạn của tổ chức”.
Các giai đoạn của quản trị chiến lược
a) Nghiên cứu triết lí kinh doanh, mục tiêu và nhiệm vụ của doanh nghiệp
Bước này thực hiện việc nghiên cứu lại triết lí kinh doanh, các mục tiêu và
các nhiệm vụ cụ thể của doanh nghiệp. Mặt khác, nhiều nhà quản trị cho rằng bên
cạnh việc nghiên cứu triết lí kinh doanh của doanh nghiệp còn phải thực hiện nhiệm
vụ hết sức quan trọng nữa là nghiên cứu ý đồ, quan điểm cũng như những mong
muốn của lãnh đạo doanh nghiệp ở thời kì kinh doanh chiến lược
b) Phân tích môi trường bên ngoài
Mục tiêu của bước này là xác định được cơ hội và đe dọa có thể xuất hiện
trong thời kì chiến lược. Muốn vậy, doanh nghiệp phải sử dụng các công cụ,
phương tiện kĩ thuật phân tích và dự báo thích hợp. Việc xác định cơ hội, đe dọa có

chuẩn hay không sẽ là một trong các nhân tố ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng của
bước lựa chọn chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp.
c) Phân tích môi trường bên trong
Phân tích bên trong nhằm xác định điểm mạnh, điểm yếu của doanh nghiệp so
với các đối thủ cạnh tranh trong thời kì kinh doanh chiến lược. Muốn vậy, doanh
nghiệp phải sử dụng các công cụ, phương tiện kĩ thuật thích hợp và tập trung vào
những điểm chủ yếu nhằm xác định chính xác doanh nghiệp mạnh, yếu gì? Kết quả
phân tích và đánh giá mạnh, yếu có chính xác hay không sẽ là một trong các nhân tố
quyết định đến chất lượng của bước tiếp theo.
d) Xét lại mục tiêu, nhiệm vụ của doanh nghiệp trong thời kì chiến lược
Bước này có nhiệm vụ dựa trên cơ sở các kết quả nghiên cứu ở các bước trên
mà đánh giá lại xem mục tiêu nhiệm vụ của doanh nghiệp trong thời kì chiến lược là
gì? Các mục tiêu, nhiệm vụ này có còn phù hợp với mục tiêu, nhiệm vụ đã xác định
khi xây dựng doanh nghiệp hay phải thay đổi? Nếu phải thay đổi thì mức độ thay
đổi nhiều hay ít, theo hướng mở rộng, thu hẹp hay phải thay đổi cả nhiệm vụ kinh


13
doanh.
e) Quyết định chiến lược kinh doanh
Quyết định chiến lược kinh doanh chính là bước xác định và lựa chọn chiến
lược kinh doanh cụ thể cho thời kì chiến lược. Tùy theo phương pháp xây dựng
chiến lược cụ thể mà doanh nghiệp sử dụng các kĩ thuật xây dựng và đánh giá để
quyết định chiến lược tối ưu cho thời kì chiến lược
f) Phân phối các nguồn lực
Nếu chỉ hiểu phân phối nguồn lực một cách tổng quát nhất sẽ đề cập đến việc
nghiên cứu, đánh giá lại hệ thống tổ chức doanh nghiệp bao gồm cả hệ thống sản
xuất và hệ thống quản trị. Sau khi đã có các kết luận về chúng, các nhà quản trị
chiến lược sẽ phải lựa chọn xem liệu có cần thay đổi hay điều chỉnh hệ thống sản
xuất hay bộ máy quản trị cho phù hợp với các điều kiện mới của thời kì chiến lược

hay không? Nếu phải thay đổi hay/và điều chỉnh thì phải thực hiện cụ thể như thế
nào?
g) Xây dựng các chính sách kinh doanh phù hợp
Nội dung của bước này là xây dựng các chính sách kinh doanh phù hợp với
các điều kiện của thời kì chiến lược. Các chính sách kinh doanh được quan niệm là
các chính sách gắn trực tiếp với từng lĩnh vực hoạt động chức năng như marketing,
sản phẩm, sản xuất,…. Các chính sách là cơ sở để doanh nghiệp thực hiện có hiệu
quả các kế hoạch kinh doanh thời kì chiến lược
h) Xây dựng và triển khai thực hiện các kế hoạch ngắn hạn hơn
Tùy theo độ ngắn của thời kì chiến lược mà triển khai xây dựng các kế hoạch
sản xuất – kinh doanh ngắn hạn hơn cho thích hợp. Điều kiện cơ bản của các kế
hoạch này là phải có thời gian ngắn hơn thời gian của thời kì chiến lược. Các kĩ
năng, kĩ thuật xây dựng chiến lược không phải chỉ được đề cập ở đây mà còn được
cụ thể hóa hơn ở các nội dung có liên quan đến các môn học khác.
Khi các kế hoạch đã được xây dựng, nhiệm vụ tiếp theo lôi cuốn hoạt động của
mọi nhà quản trị ở mọi cấp, mọi bộ phận là tổ chức thực hiện các kế hoạch đó.
i)

Đo lường và đánh giá kết quả

Đo lường và đánh giá kết quả là hoạt động không thể thiếu nhằm xác định xem
môi trường kinh doanh đã thay đổi như thế nào? Với các thay đổi đó thì có cần thay


14
đổi, điều chỉnh chiến lược kinh doanh, chính sách kinh doanh và kế hoạch hay
không? Muốn làm được việc này các nhà quản trị sẽ phải sử dụng các kĩ thuật kiểm
tra, đánh giá thích hợp với từng đối tượng để trên cơ sở đó quyết định việc điều
chỉnh chiến lược, chính sách hay kế hoạch kinh doanh hoặc quyết định không cần
điều chỉnh chúng.

1.2.2. Lý thuyết các nhân tố ảnh hưởng đến thực thi chiến lược
Để phân tích các yếu tố tác động đến hoạt động triển khai chiến lược kinh
doanh, luận văn sử dụng mô hình 7S của McKinsey. Mô hình này cho phép nhận
dạng các nhân tố ảnh hưởng đến triển khai chiến lược. Hiệu quả triển khai chiến
lược không chỉ phụ thuộc vào việc quan tâm đầy đủ tới 7 nhân tố mà còn phụ thuộc
vào tác động của các nhân tố này dưới góc độ hệ thống.

Hình 1.1: Mô hình 7s của McKinsey.
(Nguồn: Giáo trình Quản trị chiến lược trường Đại học Thương Mại)
- Chiến lược (Strategy): Một loạt các hoạt động nhằm duy trì và phát triển các
lợi thế cạnh tranh.
- Cấu trúc (Structure): Sơ đồ tổ chức và các thông tin có liên quan thể hiện các
quan hệ mệnh lệnh, báo cáo và cách thức mà các nhiệm vụ được phân chia và hội
nhập.


15
- Hệ thống (Systems): Các quá trình, quy trình thể hiện cách tổ chức vận hành
hàng ngày.
- Phong cách (Style): Những điều mà các nhà quản trị cho là quan trọng theo
cách họ sử dụng thời gian và sự chú ý của họ tới cách thức sử dụng các hành vi
mang tính biểu tượng. Điều mà các nhà quản trị làm quan trọng hơn rất nhiều so với
những gì họ nói.
- Nhân viên (Staffs): Những điều mà công ty thực hiện để phát triển đội ngũ
nhân viên và tạo cho họ những giá trị cơ bản.
- Kỹ năng (Skills): Những đặc tính hay năng lực gắn liền với một tổ chức.
- Những mục tiêu cao cả (Super-ordinate Goals): Những giá trị thể hiện trong
sứ mạng và các mục tiêu. Những giá trị này được chia sẻ bởi các thành viên trong tổ
chức.
Như vậy việc sử dụng mô hình 7S của McKinsey giúp doanh nghiệp nhận

dạng được các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động triển khai chiến lược của công ty.
Nhờ vào việc áp dụng mô hình này mà doanh nghiệp có thể giải quyết hầu hết các
vấn đề về hiệu quả của đội nhóm và tổ chức về yếu tố làm việc không đồng nhất.
Một khi tìm ra được những nhân tố không đồng nhất đó, bạn có thể bắt đầu sắp xếp
lại các nhân tố nội tại để cải thiện chúng và đóng góp nhiều hơn vào mục tiêu, giá
trị của cả tổ chức.
1.2.3. Lí thuyết về giá trị gia tăng và lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp
Theo lí thuyết về giá trị gia tăng: khách hàng chỉ mua những sản phẩm, dịch
vụ nào mà họ nghĩ rằng có khả năng mang đến những giá trị gia tăng cao nhất. thêm
nữa những giá trị gia tăng đó phải có tính chất, nội dung và tầm cỡ được khách hàng
đánh giá cao hơn những giá trị. Tính chất của giá trị gia tăng bao gồm: giá trị gia
tăng nội sinh và giá trị gia tăng ngoại sinh.
Cách đây hơn 40 năm, Ph. Kotler đã đưa ra một kết luận hết sức sáng suốt là,
nhiệm vụ hàng đầu của mỗi doanh nghiệp là "tạo ra khách hàng", theo tiếp cận của
kinh doanh thương mại hiện đại, điều đó có nghĩa là doanh nghiệp phải tạo ra, gìn
giữ và phát triển thị trường của nó. Vấn đề đặt ra tiếp theo là những khách hàng của
các doanh nghiệp của thế kỷ XXI khác nhiều so với khách hàng ở thời kỳ mà Ph.