TÌNH HUỐNG SƯ PHẠM CẤP TIỂU HỌC

TÌNH HUỐNG SƯ PHẠM CẤP TIỂU HỌC
Mỗi người sẽ có cách giải quyết khác nhau nên không bao gi ờ có duy nh ất "đáp án".
Những phương án xử lý kèm theo mỗi tình huống chỉ có tính ch ất gợi ý. Hy v ọng chúng ta
trao đổi để có cách xử lý hay hơn.
Tình huống 1: Một học sinh trong lớp bạn chủ nhiệm làm mất xe đạp đã không dám v ề nhà vì
lo sợ bố mẹ đánh mắng. Bạn biết học sinh đó đang ở nhà một người thân. Bạn sẽ x ử lý nh ư th ế
nào?
Gợi ý:
- Đến nhà em học sinh đó để hỏi han tình hình và trấn an tinh th ần c ủa gia đình. Nh ấn m ạnh
những điểm tốt của học sinh đó để gia đình yên tâm về con mình và không nghĩ r ằng em đánh
mất xe vì một lý do xấu.
- Khéo léo chỉ ra cho học sinh cách giáo dục sai lầm c ủa gia đình là dùng b ạo l ực, ph ương pháp
đó có thể gây cho học sinh bị tổn thương nặng nề về tâm lý.
- Khi gia đình hiểu bạn hứa sẽ tìm và đưa em trở về gia đình
- Bạn và vài học sinh trong lớp đưa em đó về để xin lỗi bố mẹ và hứa lần sau cẩn thận hơn.
Tình huống 2: Bạn vào lớp dạy tiết 3 ở lớp. Khoảng 10 phút thì m ột em h ọc sinh đ ứng lên h ốt
hoảng nói với bạn rằng em mang tiền đi đóng quỹ lớp mà sau gi ờ ra ch ơi vào đã không th ấy
đâu. Bạn sẽ xử lý như thế nào?
Gợi ý:
- Trấn an học sinh đó để em không quá hốt hoảng và lo lắng.
- Sau đó bạn tiếp tục bài giảng và dành thời gian giải quyết vấn đề:
+ Trước tiên bạn khuyên học sinh đó xem lại thật kỹ ti ền còn ở trong túi em không và có ph ải
mất ở lớp thật không.
+ Nếu thật sự mất ở lớp, bạn cần giữ một thái độ điềm tĩnh, ôn t ồn đ ể nói chuy ện v ới h ọc sinh
trong lớp: bạn động viên tinh thần tự giác của các em, gi ải thích cho h ọc sinh và m ở ra nhi ều
hướng cho em nào đã trót lấy của bạn có cơ hội trả lại mà không ai biết mình đã lấy.
+ Nếu có học sinh trong lớp lấy của bạn thì giáo viên không m ạt sát h ọc sinh mà t ế nh ị yêu c ầu
học sinh đó gặp riêng cô giáo để giải quyết.
+ Giáo viên có lời khuyên đối với học sinh làm mất tiền, với h ọc sinh l ấy ti ền c ủa b ạn và h ọc
sinh cả lớp.
Tình huống 3: Bạn được Ban giám hiệu phân công làm công tác chủ nhiệm lớp 2A. Khi nhận

lớp bạn thấy các em rất trầm. Trong các gi ờ h ọc h ọc sinh không tích c ực tham gia tìm hi ểu bài.
Các em cũng không hăng hái tham gia vào các ho ạt đ ộng c ủa l ớp. B ạn ph ải làm gì đ ể khu ấy
động phong trào của lớp?

Gợi ý:
- Tìm hiểu nguyên nhân mà lớp trầm và chưa tích cực tham gia ho ạt đ ộng h ọc t ập và các hoạt
động khác.
- Đưa ra các biện pháp phù hợp:
+ Có các biện pháp để động viên khích lệ các em mỗi khi làm đ ược m ột vi ệc t ốt
+ Cùng cả lớp tổ chức những trò chơi chung, những buổi học ngoại khóa
+ Động viên học sinh nhiệt tình tham gia vào các ho ạt đ ộng c ủa l ớp c ủa tr ường
+ Tổ chức thi đua giữa các tổ trong lớp, cuối tuần có biểu dương khen thưởng k ịp thời.
Facebook.com/tailieuthivienchucgiaovien


Tình huống 4: Bạn được Ban Giám hiệu giao cho bạn tổ chức một tiết hoạt đ ộng t ập th ể cho
toàn bộ học sinh khối 5, nhưng bạn chưa hiểu nên rất lúng túng không bi ết làm th ế nào. B ạn
sẽ làm gì trong trường hợp đó?
Gợi ý:
- Tìm hiểu chủ đề của tiết HĐTT trong thời gian đó
- Xây dựng giáo án, tìm phương án tổ chức của tiết
- Xin ý kiến đóng góp của các giáo viên trong khối
- Duyệt giáo án với Ban giám hiệu trước khi thực hiện
- Khi thực hiện xong xin ý kiến đóng góp của tất cả giáo viên dự và ban giám hi ệu.
Tình huống 5: Đang trong giờ học, Nam đứng dậy thưa:
- Thưa cô, bạn Hà lấy bút của em ạ!
- Thưa cô, em không lấy. Hà trả lời.
- Chính mắt em nhìn thấy ngòi bút của em nằm trong hộp bút của bạn ấy. Nam khẳng định.
Vậy bạn sẽ xử lý như thế nào?
Gợi ý: Giáo viên nhẹ nhàng hỏi Hoà có nhặt được bút của bạn mà ch ưa k ịp trả lại không? Cô

tuyên dương các em nhặt được của rơi trả lại người mất và khen những em có tính t ự giác.
Nếu học sinh không tự giác thì vào cuối buổi học, GV cho cả l ớp ở l ại và ti ến hành ki ểm tra
toàn lớp (để tránh trường hợp Hà không phải là thủ phạm như v ậy sẽ không ảnh h ưởng t ới tâm
lí của học sinh). Lúc này khi đã tìm được học sinh lấy bút của bạn Nam thì GV cần nhắc nhở học
sinh đó một cách nhẹ nhàng, tình cảm mang tính giáo dục. Giáo viên có thể nói: Cô r ất bu ồn
với hành động của em vì em đã không dũng cảm nhận lỗi để trả lại bút cho bạn. Từ nay trở đi,
em hãy hứa với cô và cả lớp lần sau em sẽ tuy ệt đ ối không tái ph ạm n ữa. Đây là m ột bài h ọc đ ể
cho cả lớp ta đáng ghi nhớ.
Tình huống 6: Trong khi chấm bài kiểm tra cuối kì I, bạn thấy có một tr ường h ợp h ọc sinh
mức học chỉ ở mức độ trung bình nhưng bài kiểm tra xuất sắc. Với tr ường h ợp nh ư v ậy gi ờ tr ả
bài kiểm tra bạn xử lý như thế nào?
Gợi ý: Khen ngợi em đó có nhiều cố gắng trong học tập và mời em đó lên bảng trình bày lại cho
cả lớp nghe. Nếu bài làm tốt thì cần tuyên d ương về s ự có gắng c ủa em đó, n ếu không làm
được thì khuyên em cần cố gắng hơn nữa và nhắc nh ở cả l ớp cần có tính trung th ực trong h ọc
tập, nhất là trong kiểm tra.
Tình huống 7: Ở lớp bạn có phong trào thi đua: "G iữ vở sạch, viết chữ đẹp" đã được học sinh
nhiệt tình hưởng ứng. Một hôm, bạn sơ ý viết nhầm đầu bài tiết học lên bảng, em Hiền c ặm
cụi, cẩn thận ghi đầu bài vào vở sạch sẽ. Lát sau, bạn phát hiện ra mình ghi nh ầm nên xóa đi
viết lại. Em Hiền cảm thấy bực bội xé ngay trang vở v ừa vi ết B ạn nhìn th ấy, ở vào tình hu ống
này bạn xử lí như thế nào?
Gợi ý: Nhận sự sơ suất của mình trước các em, nhưng cũng đồng thời phân tích cho các em
hiểu những sai sót của em Hiền và nói cho các em hiểu r ằng trong cu ộc s ống đôi khi mọi
người cũng mắc lỗi lầm. Khi nhận ra lỗi lầm thì phải biết sửa sai
Tình huống 8: Trong lớp bạn chủ nhiệm có một học sinh rất hay làm mất trật tự trong các gi ờ
học và điều đó làm ảnh hưởng đến giáo viên bộ môn và các b ạn trong l ớp. B ạn là giáo viên ch ủ
nhiệm thì bạn cần phải làm gì để giải quyết tình trạng đó?
Gợi ý:

Facebook.com/tailieuthivienchucgiaovien

Trước tiên bạn cần phải tìm hiểu rõ xem vì sao học sinh đó lại rất hay làm mất trật tự trong
lớp và môn học nào cũng thế hay chỉ là một sô môn học. Nếu lý do học sinh đ ưa ra là không h ợp
lý thì bạn cần phải giải thích rõ cụ thể cho học sinh đó. Chẳng h ạn nh ư: không thích h ọc môn
học đó. Hay là do thầy, cô bộ môn đó dạy không hay ho ặc môn h ọc đó khó hi ểu, thì b ạn c ần
phân tích cho học sinh đó hiểu vai trò và tác d ụng c ủa môn h ọc đó. Ho ặc trao đ ổi v ới giáo vi ện
bộ môn đó để tìm ra phương pháp dạy khác phù hợp hơn,
Tình huống 9:
Bạn đang là chủ nhiệm của một lớp. Vào đầu học kỳ II, có m ột h ọc sinh trong l ớp xin đ ược
chuyển lớp. Bạn cần phải làm gì trong tình huống này?
Gợi ý:
Đầu tiên không nên đồng ý cho học sinh đó chuy ển l ớp vội. Tìm hi ểu xem lý do vì sao học sinh
đó lại có ý định chuyển lớp. Nếu lý do là do m ối quan h ệ c ủa h ọc sinh đó v ới các b ạn trong l ớp
là không được tốt, học sinh đó bị cô lập trong tập thể l ớp, thì giáo viên c ần phân tích cho h ọc
sinh đó rõ nguyên nhân vì sao lại xảy ra mối quan hệ xâu thế. Và nguyên nhân d ẫn đ ến m ối
quan hệ xấu đó là do từ cá nhân học sinh đó hay là từ tập thể l ớp đ ể t ừ đó tìm cách c ải thi ện
mối quan hệ theo hướng tích cực, nâng cao tinh thần đoàn kết trong học tập cũng như trong
các mối quan hệ. Bên cạnh đó, giáo viên chủ nhiệm cũng cần họp với ban các s ự l ớp đ ể giúp
các bạn khác trong lớp từ bỏ các thói quen xấu trong ứng x ử. T ừ đó, cái thi ện phong trào h ọc
tập và hoạt động của lớp.
Còn nếu lý do mà học sinh đó đưa ra là hợp lý, không phải vì l ợi ích cá nhân hay vì các m ối quan
hệ không được tốt thì giáo viên chủ nhiệm nên tạo đi ều ki ện và giúp đ ỡ h ọc sinh đó trong vi ệc
chuyển lớp.
Tình huống 10:
Trong trường có một học sinh cá biệt, thường xuyên đánh bạn và lấy đ ồ c ủa b ạn. Ban giám
hiệu nhà trường yêu cầu giáo viên chủ nhiệm cần đưa h ọc sinh về gặp gia đình và trao đ ổi v ề
vấn đề này. Khi đưa học sinh về nhà, trước khi giáo viên giải thích xong thì ph ụ huynh c ủa h ọc
sinh đã đứng dậy đánh luôn con và nói vì đã "làm xấu mặt" gia đình. V ới đ ịa v ị là m ột ng ười
giáo viên chủ nhiệm của học sinh đó, thì trong trường h ợp này bạn sẽ x ử lý tình hu ống này nh ư
thế nào?

Gợi ý:
Việc đầu tiên bạn phải làm là can thiệp vào không cho ph ụ huynh c ủa h ọc sinh ti ếp t ục đánh
học sinh nữa, trong khi đó bạn cũng đồng thời dùng những lời lẽ thích hợp để giải thích cho
phụ huynh của em biết rằng trong việc giáo dục con cái bằng b ạo l ực không bao gi ờ mang l ại
kết quả tốt đẹp thậm chí nó còn phản tác d ụng khiến cho m ối quan h ệ trong gia đình tr ở nên
xấu đi và điểu đó là không ai trong gia đình mong muốn.
Sau khi bạn đã can thiệp vào và vị phụ huynh học sinh có v ẻ bình tĩnh h ơn, b ạn sẽ quay l ại câu
chuyện của mình một cách nhẹ nhàng, niềm nở và vui vẻ. Bên cạnh đó bạn cần làm cho ph ụ
huynh học sinh hiểu rằng nhà trường luôn luôn coi tr ọng vai trò của gia đình trong vi ệc giáo
dục học sinh đặc biệt là khi các em mắc sai lầm. Dù cho đó là h ọc sinh th ế nào thì không bao
giờ được giáo dục các em bằng bạo lực hay dung nh ững l ời lẽ n ặng n ề, xúc ph ạm th ậm chí làm
ảnh hưởng đến danh dự của học sinh. Ở độ tuổi của các em, các em còn nh ỏ, các em c ần đ ược
tôn trọng. Chính vì vậy, việc dùng cách giáo dục bằng b ạo l ực hay dùng l ời lẽ không hay ch ỉ làm
ảnh hưởng đến các em thậm chí nó còn có hậu quả tồi t ệ h ơn. Cu ối cùng thì b ạn c ần yêu c ầu
gia đình phối hợp với nhà trường để có hướng giáo dục tốt nhất cho em.
Tình huống 11: Trong giờ trả bài kiểm tra cuối kì, có một h ọc sinh thắc m ắc v ới th ầy ( cô) về
kết quả bài kiểm tra: Bài của em làm giống hệt bài của bạn, sao bạn ấy lại được điểm 8 mà
em chỉ được có 5?. Nếu là bạn thì bạn sẽ hành xử như nào?
Facebook.com/tailieuthivienchucgiaovien


Gợi ý:
Nhẹ nhàng và nói: "Em đã nhìn kĩ chưa! Mang bài của em và bạn lên đây cho cô ( thầy) kiểm tra .
Sau khi kiểm tra xong, nếu bạn sai thì đơn giản là bạn hãy nói lời xin lỗi với cả lớp đặc biệt là
em học sinh bị bạn chấm nhầm. Sau đó, bạn sẽ chấm lại bài kiểm tra. Nhưng là do em đó không
để ý mà em đó sai thì bạn hãy giải thích cho em hi ểu l ỗi sai c ủa mình. B ạn có nh ắc nh ở em đó
để lần sau em đó cẩn thận hơn.
Tình huống 12: Khi bạn mới nhận lớp mình chủ nhiệm, có một học sinh trong l ớp đ ề ngh ị
bạn hát nhưng bạn không có năng khiếu hát . Mặc dù bạn đã có nói v ới h ọc sinh là có th ể k ể

chuyện nhưng em học sinh đó vẫn đề nghị bạn hát cho bằng đ ược . B ạn sẽ x ử lý th ế nào trong
tình huống này?
Gợi ý:
Nếu là gặp phải trường hợp trên , bạn sẽ tươi cười vui vẻ v ới h ọc sinh và nói v ới c ả l ớp r ằng:
"Cô (thầy) hát không hay đâu các em đ ừng c ười cô ( thầy) nhé . Các em có thể hát cùng cô đ ược
không ?” . Bạn sẽ bắt nhịp và hát cùng với cả lớp.

Tình huống 13: Bạn là giáo viên chủ nhiệm đến thăm nhà một em học sinh ngh ỉ h ọc m ấy hôm
nay. Đến cổng thì nghe phụ huynh học sinh nói vọng to ra: "Thầy ( cô) nào dạy mày mà mày d ốt
thế?". Bạn xử lý tình huống này như thế nào?
Gợi ý:
Vẫn vào nhà thăm em học sinh ñó bình thường. Vì đó là m ột câu c ửa mi ệng ch ứ không có ý đ ồ
gì. Và đó có thể là do thói quen hoặc văn hóa của vị ph ụ huynh. Là giáo viên thì ph ải làm sao mà
không thẹn với lòng mình là được. đừng để cái tôi của mình lớn quá.
Tình huống 14: Có một lần vì có việc đột xuất nên bạn đã đến muộn 5 phút. Khi bước đến
cửa lớp bạn nghe rõ tiếng học sinh trong lớp reo hò vì t ưởng cô giáo không đ ến d ạy. Tình
huống này bạn xử lí như thế nào ?
Gợi ý:
Bạn vào lớp, xin lỗi các em về việc mình đã đến muộn. đ ồng thời cũng nh ẹ nhàng nh ắc nh ở
học sinh về thái độ vừa rồi của các em và nhanh chóng bắt đầu bài giảng.
Tình huống 15:
Trong lớp bạn chủ nhiệm có một học sinh ở lại lớp. Đầu năm, tập trung h ọc sinh không thấy
học sinh đó đi học. Bạn đến gặp phụ huynh của em ấy nhằm trao đ ổi v ề tình hình h ọc t ập c ủa
em và muốn phối hợp với gia đình để giúp đỡ em học tốt h ơn thì bố của em lại xin cho con thôi
học. Lý do: vì em không được khôn như các bạn cùng l ớp, h ọc r ất kém, h ọc tr ước quên sau,
thích gì làm nấy.
Trước tình huống này, bạn phải làm gì để giúp đỡ cho học sinh?
Gợi ý:
Trước hết tôi động viên gia đình tạo ñiều kiện cho em đến lớp; tìm hi ểu xem nguyên nhân có
phải em thuộc đối tượng trẻ khuyết tật về trí tuệ,....

Sau đó giải thích cho phụ huynh rõ: trẻ em có quyền được h ọc t ập và vui ch ơi. M ặc dù em
không được khôn như các bạn cùng lớp. Nh ưng nghỉ h ọc lúc này sẽ làm m ất đi c ơ h ội đ ược đào
tạo, trang bị mọi kiến thức để em ấy bước vào đời, và chắc chắn em ấy cũng sẽ không có c ơ h ội
về sau này có được việc làm tốt, tương lai không thể rộng mở.
Ở nhà trong độ tuổi này không làm đ ược việc gì ngược lại có th ể làm cho h ọc sinh bu ồn chán,
thậm chí chơi bời, lêu lổng. Động viên gia đình cho em cố gắng h ọc h ết bậc tiểu h ọc r ồi h ọc
hết bậc Trung học cơ sở. Sau đó sẽ đi học một nghề nào đó đ ể em ấy có th ể t ự ki ếm s ống, t ự
lập, giúp ñỡ mẹ và các em.
Facebook.com/tailieuthivienchucgiaovien


Nếu em thuộc đối tượng học sinh khuyết tật (thiểu năng trí tuệ,…) qua việc xác nhận từ gia
đình, y tế, địa phương,.. thì cần lập kế hoạch và hồ sơ cá nhân của em đ ể ph ối h ợp cùng gia
đình giáo dục, theo dõi, đánh giá sự tiến bộ của em..
Tình huống 16:
Một đồng nghiệp có việc bận đột xuất đã điện tho ại nh ờ bạn dạy thay giúp m ột bu ổi, b ạn đã
vui vẻ nhận lời và hoàn thành buổi dạy một cách hoàn mỹ. Nh ưng sau đó, hi ệu tr ưởng bi ết
được và đã gọi bạn và đồng nghiệp lên kiểm điểm, khi ển trách m ột cách nghiêm kh ắc, yêu c ầu
không được tái phạm. Đồng nghiệp của bạn rất ấm ức, cho rằng hiệu tr ưởng quá nguyên t ắc
và máy móc, thời đại này cần quản lý "thoáng" m ột chút thì ng ười d ưới quy ền sẽ tho ải mái và
tự giác làm việc có hiệu quả hơn. Còn bạn? Bạn có phản ứng như thế nào?

Gợi ý:
- "Kỷ luật là tự giác", người tuân thủ kỷ luật là người t ự giác và tho ải mái nh ất. Hi ệu tr ưởng đã
thực thi hoàn toàn đúng chức năng quản lý của mình, n ếu không, c ả tr ường sẽ ngày càng không
còn tuân thủ theo một kỷ luật, nguyên tắc nào n ữa. Giá nh ư, ng ười đ ồng nghi ệp đã báo cáo
hiệu trưởng xin phép và trình bày rõ việc dàn xếp lớp thì mọi việc thật tốt đ ẹp.
- Người đồng nghiệp có thái độ phản ứng như vậy là ch ủ quan, không đúng, vì r ằng dù không
bỏ lớp, vẫn có thể coi là đã hoàn thành nhi ệm v ụ đ ược giao nh ưng vi ph ạm nguyên t ắc trong
thực hiện nhiệm vụ. Bản thân người dạy thay không nên có phản ứng gì ngoài vi ệc nh ận

khuyết điểm (cùng vi phạm nguyên tắc) và hứa khắc phục, đồng thời sẽ có lời khuyên nhủ
đồng nghiệp.
Tình huống 17:
Hai học sinh đánh nhau, phụ huynh của một trong hai em h ọc sinh đó đ ến l ớp và g ọi em h ọc
sinh kia ra, đe doạ đánh em học sinh này. Cả lớp xúm quanh lại, ồn ào và m ất tr ật t ự. N ếu b ạn
có mặt trong trường hợp đó, bạn sẽ xử lý như thế nào?
Gợi ý:
Hỏi lý do về việc phụ huynh đó cần gặp học sinh.
Mời phụ huynh về văn phòng để giải quyết.
Cùng GVCN, Ban phụ trách công tác đội gặp 2 học sinh trong cu ộc đ ể tìm hi ểu s ự vi ệc và có
hướng giải quyết thích hợp.
Tình huống 18:
Sáng nay khi vào lớp, cô giáo đã phát hiện một học sinh của lớp có vẻ mặt mệt m ỏi, u ể oải, biết
rằng em có biểu hiện bất thường về tâm sinh lý. Tuy nhiên, được báo sáng nay có thanh tra đ ến
thanh tra hoạt động sư phạm nhà giáo nên cô giáo t ập trung chu ẩn bị; th ực hi ện ti ết d ạy cho
thanh tra dự giờ; nộp hồ sơ sổ sách cho thanh tra kiểm tra; t ổ ch ức cho thanh tra kh ảo sát ch ất
lượng học sinh rồi nghe thanh tra nhận xét, đánh giá, góp ý về chuyên môn… Đ ến khi xong vi ệc
thì em học sinh kia bị ngất xỉu phải đưa đi viện cấp cứu.
Theo bạn, cô giáo có lỗi trong việc này hay không? Nếu là bạn, bạn có cách xử lý nào khác?
Gợi ý:
Thanh tra là việc quan trọng nhưng không thể quan tr ọng h ơn s ức kh ỏe và tính m ạng c ủa h ọc
sinh. Vì vậy, cô giáo đã có lỗi trong việc để tình trạng sức khỏe của học sinh tr ầm tr ọng h ơn.
Nên thông báo với đoàn thanh tra tình hình đột xu ất của l ớp đ ể x ử lý đ ối v ới em h ọc sinh đang
bị bệnh (như thông báo gia đình, đưa em đi viện… ) rồi hãy thực hiện bổn phận và trách nhiệm
chuyên môn của mình.
Facebook.com/tailieuthivienchucgiaovien


Tình huống 19:
Giáo viên chủ nhiệm phát sổ liên lạc cho học sinh, yêu cầu các em mang về nhà cho cha m ẹ xem

và ký tên. Khi thu lại sổ liên lạc, giáo viên phát hi ện trong s ổ liên l ạc c ủa h ọc sinh không đúng
là chữ ký cha mẹ em, mà có sự giả mạo chữ ký. Là bạn, bạn sẽ làm gì?
Gợi ý:
Gặp riêng học sinh, yêu cầu học sinh đó giải thích hành vi trên. Phân tích đúng sai của hành vi.
Mời phụ huynh đến cùng học sinh để trao đổi về việc làm trên và có biện pháp giáo dục.
Tình huống 20:
Thầy giáo A là GVCN của lớp. Trong lớp có một học sinh v ốn hi ếu đ ộng, ham ch ơi, ít h ọc, h ọc
sinh này không làm bài tập ở nhà lại còn gây mất tr ật t ự. Sau vài l ần nh ắc nh ở nh ưng không có
hiệu quả, thầy A quyết định đuổi học sinh này ra khỏi lớp và làm vệ sinh sân tr ường trong 3
ngày.
Bạn có nhận xét gì về cách giải quyết của thầy A? Nếu là bạn, bạn sẽ xử lý như thế nào?
Gợi ý:
- Cách giải quyết của thầy A phạm 2 sai lầm cơ bản:
+ Thể hiện sự bất lực của thầy trong phương pháp giáo dục học sinh (xử phạt là bi ện pháp
cuối cùng khi các hình thức giáo dục khác không có hi ệu qu ả).
+ Làm cho học sinh hiểu sai về ý nghĩa t ốt đẹp c ủa vấn đ ề lao đ ộng (là nghĩa v ụ, là vinh
quang).
- Nhắc nhở, phê bình học sinh này trước lớp.
- Nếu là giờ bài tập: chọn 1 bài tập vừa sức để cho học sinh đó lên bảng giải.
- Nếu là giờ lý thuyết thì nêu câu hỏi để buộc học sinh này cùng tham gia vào bài giảng.
- Trực tiếp tìm hiểu hoàn cảnh, cùng gia đình, các học sinh khác giúp đ ỡ h ọc sinh này ti ến b ộ.
- Nếu học sinh đó có tiến bộ thì nên biểu dương trước lớp
Tình huống 21:
Trong lớp có hai trường hợp học sinh như sau:
- Học sinh A thuộc gia đình khá giả, nhà gần trường lại được bố m ẹ th ường xuyên đ ưa đón đ ến
trường nên luôn luôn đi học đúng giờ và được cô giáo thường xuyên biểu d ương.
- Học sinh B thuộc gia đình nghèo, nhà lại xa trường, một mình em ph ải băng qua m ột cánh
đồng rộng và một chiếc cầu bắc qua một con sông; cho dù em đã d ậy và đi h ọc t ừ r ất s ớm
nhưng vẫn có lúc trể giờ vào học. Mỗi lần như vậy th ường bị cô giáo chê trách và b ảo: "Em c ần
cố gắng”. Qua nhiều lần như thế, em B đã mạnh dạn th ưa với cô giáo: "Th ưa cô! Em đã c ố g ắng

hết sức rồi ạ!".
Theo bạn, bạn nên nói gì với em B và bạn có nhận xét gì v ề vi ệc đánh giá, nh ận xét c ủa cô giáo
về hai học sinh nêu trên?
Gợi ý:
- An ủi, cảm thông với học sinh B.
- Việc nhận xét, đánh giá của cô giáo đối với hai học sinh nh ư nêu trên ch ỉ m ới đúng ở bi ểu
hiện cuối cùng của mỗi em mà không có tác đ ộng giáo d ục, khuy ến khích s ự ti ến b ộ c ụ th ể đ ối
với từng em: một bên không cần cố gắng gì cả đã “t ốt”; m ột bên đã c ố g ắng h ết s ức mình mà
vẫn không thể “tốt” hơn được. Tình huống, có lẽ, mu ốn nh ắc nh ở ng ười giáo viên c ần đ ổi m ới
sâu sắc cách đánh giá học sinh trong giai đoạn hi ện nay: tìm hi ểu c ụ th ể hoàn c ảnh, tình hình
Facebook.com/tailieuthivienchucgiaovien


của học sinh; cảm thông và chia sẽ những khó khăn và đánh giá theo m ỗi ti ến b ộ nh ỏ trong
điều kiện và khả năng hiện tại của mỗi em.
Tình huống 22:
Một buổi sáng đến trường, giờ ra chơi giáo viên về văn phòng u ống n ước. Tr ở l ại l ớp, giáo viên
đã phát hiện tiền để trong cặp của mình không còn nữa. Là bạn, bạn sẽ ứng xử thế nào?
Gợi ý:
- Bình tĩnh, không bộc lộ sự giận dữ, lo lắng.
- Tiến hành giảng dạy bình thường hết tiết học.
- Sau giờ học, giáo viên kể một mẫu chuyện nhỏ về tính trung th ực, th ật thà cho c ả l ớp nghe.
Sau đó thông báo sự việc, kêu gọi tính t ự giác của h ọc sinh, có th ể g ặp riêng cô giáo đ ể tr ả l ại
tiền.Giáo viên hứa sẽ giữ kín chuyện và vẫn đối xử bình thường với học sinh đó.
- Nếu không có kết quả thì phải báo cho Ban Giám hi ệu, Ban ph ụ trách Đ ội cùng ban cán s ự l ớp
âm thầm theo dõi để có hướng giúp đỡ.
Tình huống 23:
Một học sinh có hoàn cảnh đặc biệt (gia đình bố mẹ ly hôn) b ị phát hi ện là th ủ ph ạm c ủa m ột
vụ trộm tiền nhà hàng xóm. Khi được thông báo về hiện t ượng đó, nhà tr ường đ ưa h ọc sinh
này ra Hội đồng kỷ luật .

Nếu là giáo viên chủ nhiệm của em học sinh đó, bạn sẽ làm gì? Tại sao làm như vậy?

Gợi ý:
- GVCN trình bày hoàn cảnh của học sinh đó với nhà trường, đề nghị hoãn việc kỷ luật.
- Tiếp tục tìm hiểu, theo dõi, giúp đỡ, tạo điều kiện cho học sinh sửa ch ữa khuy ết điểm.
- Thể hiện lòng bao dung, độ lượng, coi trọng việc giáo dục là chính.
Tình huống 24:
Khi đến một gia đình học sinh với mục đích phối hợp giáo d ục em A, m ột h ọc sinh h ọc kém và
thiếu ý thức kỷ luật, nhưng gia đình em lại nói: "Nếu th ầy cô không d ạy đ ược nó thì đ ể tôi cho
nó chuyển trường hoặc cho nó nghỉ học luôn cũng được". Bạn phải xử lý thế nào?
Gợi ý:
Giải thích cho phụ huynh hiểu vai trò của họ trong việc ph ối h ợp cùng v ới nhà tr ường đ ể t ạo
điều kiện giúp học sinh tiến bộ, bạn sẽ trao đổi thẳng thắn về nguyên nhân nh ững khuy ết
điểm của em và đề xuất giải pháp. Trong khi trao đ ổi, bạn nên ch ỉ rõ đâu là nguyên nhân khách
quan thuộc về trách nhiệm của gia đình và nhà tr ường, đâu là nguyên nhân ch ủ quan thu ộc v ề
cá tính và đạo đức của học sinh. Bạn cũng nên thẳng thắn nhận khuy ết đi ểm n ếu nh ư ch ưa
thực sự làm tròn trách nhiệm của mình, có như thế mới khi ến gia đình tin t ưởng. Ch ắc ch ắn
bằng thái độ đúng mực, tinh thần trách nhiệm cao và tình th ương yêu h ọc trò, b ạn sẽ thuy ết
phục được gia đình trong việc phối hợp cùng nhà trường dạy dỗ học sinh nên người
Tình huống 25:
Giả sử trong giờ lên lớp của một tiết dạy, học sinh hỏi bạn một vấn đ ề liên quan đ ến bài gi ảng
mà nhìn qua bạn chưa có câu trả lời thích hợp. Bạn xử lý tình huống đó như thế nào?
Gợi ý:
- Khen học sinh đó có những phát hiện lí thú và nêu vấn đ ề ra tr ước l ớp đ ể h ọc sinh th ảo lu ận,
suy nghĩ.
Facebook.com/tailieuthivienchucgiaovien


- Trong lúc đó giáo viên tranh thủ tìm hướng giải quyết.
- Sau một thời gian ngắn, nếu chưa có câu trả l ời đúng thì xem v ấn đ ề đó là bài t ập v ề nhà đ ể

học sinh nghiên cứu vì thời lượng không cho phép. Tuyệt đối không trả lời qua loa.
- Giáo viên tìm câu trả lời và giải đáp cho học sinh trong giờ học sau.

CÁC PHẦN SƯU TẦM
Tình Huống sư phạm 1:
Bạn là giáo viên chủ nhiệm của một lớp học, trong lớp của bạn ch ủ nhiệm có m ột h ọc sinh học
kém, lại thường xuyên đi học muộn, trong các giờ học lại không chú ý l ắng nghe giáo viên giảng
bài và thường ngủ gật. Khi bạn đến gặp phụ huynh của học sinh đó để trao đổi về tình hình
học tập của em và muốn phối hợp với gia đình c ủa em nhằm đề ra phương án tốt nhất để cải
thiện tình trạng học tập của em thì mẹ của em lại xin cho em thôi học. Lý do mà mẹ của em
đưa ra là vì bố em mất sớm, nhà lại còn có em nhỏ. Nên mẹ của em muốn xin cho em thôi học
để giúp đỡ mẹ trông nom em nhỏ, để mẹ em đi kiếm tiền nuôi các con.
Với cương vị là một giáo viên chủ nhiệm của học sinh đó, thì bạn cần làm gì đ ể giúp đỡ học
sinh đó vẫn có thể đi học và vẫn có thể giúp đỡ gia đình được phần nào?
Hướng giải quyết:
Bạn cần đến gặp phụ huynh học sinh và trao đ ổi rõ ràng cụ thể về vấn đ ề này, nh ẹ nhàng
động viên mẹ của học sinh hết sức tạo điều kiện cho em đ ể em có th ể h ọc ti ếp vì chính tương
lai của em. Ngoài ra, trong những giờ ra chơi bạn có thể c ắt c ử các h ọc sinh khác trong lớp thay
phiên nhau đến để giúp đỡ gia đình em ấy, để em ấy có th ời gian đi học. Cần phối hợp với hội
phụ huynh của lớp, trường và địa phương đ ể giúp đ ỡ gia đình em vượt qua khó khăn và quan
trọng là để tạo điều kiện cho em có thế tiếp tục đi học vì tương lai của em.
Tình huống sư phạm 2:
Trong lớp có một học sinh rất hay làm mất trật t ự trong các gi ờ h ọc và đi ều đó làm ảnh hưởng
đến giáo viên bộ môn và các bạn trong lớp. Bạn là cán b ộ trong l ớp thì b ạn c ần phải làm gì để
giải quyết tình trạng đó?
Hướng giải quyết:
Trước tiên bạn cần phải tìm hiểu rõ xem vì sao học sinh đó lại rất hay làm mất tr ật tự trong
lớp và môn học nào cũng thế hay chỉ là một sô môn học. Nếu lý do học sinh đ ưa ra là không hợp
lý thì bạn cần phải giải thích rõ cụ thể cho học sinh đó. Chẳng h ạn nh ư: không thích học môn
học đó. Hay là do thầy, cô bộ môn đó dạy không hay hoặc môn học đó khó hiểu, thì bạn cần

phân tích cho học sinh đó hiểu vai trò và tác d ụng c ủa môn học đó. Hoặc trao đổi với giáo viện
bộ môn đó để tìm ra phương pháp dạy khác phù hợp hơn,...
Tình huống sư phạm 3:
Trong giờ học, giáo viên có đưa ra một câu hỏi và g ọi m ột h ọc sinh tr ả l ời, nh ưng mà cả lớp
không ai giơ tay để trả lời. Cô gọi bạn Thiên đ ứng dậy trả lời câu h ỏi mà cô h ỏi. Em Thiên đứng
lên nhưng không trả lời mà chỉ đứng im, mắt tròn xoe nhìn cô giáo, miệng mím chặt và tay chân
không cử động.
Trước tình huống này, bạn là giáo viên đó thì bạn sẽ làm gì và tại sao bạn lại làm như vậy?
Hướng giải quyết:
Cần nhắc lại câu hỏi cho học sinh và đ ộng viên em tr ả l ời câu h ỏi đó. N ếu h ọc sinh v ẫn không
trả lời thì gọi một em khác khá hơn trả lời câu hỏi. Sau đó yêu cầu, khích l ệ em nhắc lại câu trả
lời của bạn. Khi em nhắc lại được thì cho em ngồi xuống. Sau gi ờ h ọc, bạn cần tìm ra nguyên
nhân vì sao em ấy lại như vậy và cần tìm ra ph ương án giúp đ ỡ. Cần chỉ ra rõ cho em rằng nếu
em không trả lời và nếu tiếp tục tình tr ạng này thì k ết quả của em sẽ như thế nào?. Để em có
thể nhận ra và sửa chữa.
Tình huống sư phạm 4:

Facebook.com/tailieuthivienchucgiaovien


Bạn đang là chủ nhiệm của một lớp. Vào đầu học kỳ II, có m ột h ọc sinh trong l ớp xin được
chuyển lớp.
Bạn cần phải làm gì trong tình huống này?
Hướng giải quyết:
Đầu tiên không nên đồng ý cho học sinh đó chuy ển l ớp vội. Tìm hi ểu xem lý do vì sao học sinh
đó lại có ý định chuyển lớp. Nếu lý do là do m ối quan h ệ c ủa h ọc sinh đó v ới các bạn trong lớp
là không được tốt, học sinh đó bị cô lập trong tập thể lớp, thì giáo viên cần phân tích cho học
sinh đó rõ nguyên nhân vì sao lại xảy ra mối quan hệ xấu thế. Và nguyên nhân dẫn đến mối
quan hệ xấu đó là do từ cá nhân học sinh đó hay là từ tập thể lớp để từ đó tìm cách cải thiện
mối quan hệ theo hướng tích cực, nâng cao tinh thần đoàn kết trong học tập cũng như trong

các mối quan hệ. Bên cạnh đó, giáo viên chủ nhiệm cũng cần họp với ban các sự lớp để giúp
các bạn khác trong lớp từ bỏ các thói quen xấu trong ứng xử. Từ đó, cái thiện phong trào h ọc
tập và hoạt động của lớp.
Còn nếu lý do mà học sinh đó đưa ra là hợp lý, không phải vì l ợi ích cá nhân hay vì các mối quan
hệ không được tốt thì giáo viên chủ nhiệm nên tạo đi ều ki ện và giúp đ ỡ h ọc sinh đó trong việc
chuyển lớp.
Tình huống sư phạm 5:
Trong trường có một học sinh cá biệt, đã rất nhiều lần vi phạm nội quy của nhà tr ường. Nhưng
lần này là một sai lầm nghiêm trọng. Ban giám hiệu nhà tường yêu cầu giáo viên chủ nhiệm
cần đưa học sinh về gặp gia đình và trao đ ổi về vấn đ ề này. Khi đ ưa học sinh về nhà, trước khi
giáo viên giải thích xong thì bố của học sinh đã đứng dậy tát tới tấp vào mặt học sinh và nói vì
đã "làm xấu mặt" gia đình. Với địa vị là một người giáo viên chủ nhiệm của học sinh đó, thì
trong trường hợp này bạn sẽ xử lý tình huống này như thế nào?
Hướng giải quyết:
Việc đầu tiên bạn phải làm là can thiệp vào không cho bố của h ọc sinh ti ếp t ục đánh học sinh
nữa, trong khi đó bạn cũng đồng thời dùng nh ững l ời lẽ thích h ợp đ ể gi ải thích cho phụ huynh
của em biết rằng trong việc giáo dục con cái bằng bạo l ực không bao giờ mang lại kết quả tốt
đẹp thậm chí nó còn phản tác dụng khiến cho mối quan h ệ trong gia đình trở nên xấu đi và
điểu đó là không ai trong gia đình mong muốn.
Sau khi bạn đã can thiệp vào và vị phụ huynh học sinh có v ẻ bình tĩnh h ơn, b ạn sẽ quay lại câu
chuyện của mình một cách nhẹ nhàng, niềm nở và vui vẻ. Bên cạnh đó bạn cần làm cho phụ
huynh học sinh hiểu rằng nhà trường luôn luôn coi tr ọng vai trò c ủa gia đình trong việc giáo
dục học sinh đặc biệt là khi các em mắc sai lầm. Dù cho đó là học sinh thế nào thì không bao
giờ được giáo dục các em bằng bạo lực hay dùng nh ững l ời lẽ nặng nề, xúc phạm thậm chí làm
ảnh hưởng đến danh dự của học sinh. Ở độ tuổi của các em, các em đã ý thức được cái tôi cá
nhân và các em cần được tôn trọng. Chính vì vậy, việc dùng cách giáo dục bằng bạo lực hay
dùng lời lẽ không hay chỉ làm ảnh hưởng đến các em thậm chí nó còn có hậu quả tồi tệ hơn.
Cuối cùng thì bạn cần yêu cầu gia đình phối hợp với nhà trường để có hướng giáo dục t ốt nhất
cho em.
Tình huống sư phạm 6:

Tùng!tùng!tùng………… tiếng trống báo hiệu giờ sinh hoạt cuối tuần vừa điểm.
Thầy Hùng đề nghị học sinh trong lớp phát hiện ưu và nhược điểm của lớp trong tuần qua. Để
trêu bạn Vinh nhanh nhảu giơ tay phát biểu ý kiến: “Em thưa thầy! Thằng Tuấn nó bảo cóc sợ
thầy ạ!” Trước tình huống khó xử như vậy, Thầy Hùng sẽ xử lí như thế nào?
Hướng giải quyết:
Sau một hồi yên lặng, thầy bình tĩnh nói: “Thầy cô đã làm gì để các em phải s ợ nào?
Thầy cô giáo chỉ mong muốn các em kính trọng và lễ phép chứ không muốn các em s ợ hãi!…
Tuấn nói đúng! Nhưng cách nói năng của Tuấn không được đẹp”
Tình huống sư phạm 7:
Là một thầy giáo trẻ!… Thầy Hùng được các bạn nữ trong trường quý mến và đặc biệt có m ột
trong số các em học sinh đó là Hoa bày tỏ ý cảm mến. Thậm chí, Hoa đã viết thư bộc lộ tình
cảm yêu đương rất sâu sắc. Nếu bạn là người thầy trong tình huống này bạn sẽ ch ọn cách c ư
xử nào trong bốn cách dưới đây?…….
Facebook.com/tailieuthivienchucgiaovien


Hướng giải quyết
• Viết thư lại cho Hoa để cảm ơn đồng thời xin lỗi .
• Bạn coi như không biết. Tiếp tục đối xử với Hoa bình thường như mọi học sinh khác!
• Phê bình Hoa trước lớp vì tội trêu thầy giáo.
• Luống cuống trước mặt cô bé, để cô ấy hiểu nhầm.
Tình huống sư phạm 8:
Thấy các em học sinh trêu nhau và là một thầy giáo chủ nhiệm lớp đó – bạn phát hiện m ột đôi
đang yêu nhau và có những biểu hiện học tập đi xuống rất tồi. Cả hai đều không chú ý nghe
giảng, rất hay chống cằm mơ màng!……. Bạn hiểu rõ, tình trạng này là rất đáng lo, đặc biệt đối
với học sinh cuối cấp. Bạn xẽ xử lí ra sao trong tình huống này.
Hướng giải quyết:
Bạn khéo léo và lặng lẽ tìm gặp riêng từng học sinh một, nhắc nhở nhẹ nhàng, t ế nhị đ ể chúng
không sao nhãng việc học tập. Không ảnh hưởng đến kết quả của bản thân vừa không ảnh
hưởng đến thành tích chung của cả lớp.

Tình huống sư phạm 9:
Một số thanh niên ngoài trường có xích mích với một học sinh lớp bạn chủ nhiệm. Được các
em học sinh khác báo cho chuyện “…Tễu đang bị đánh ngoài cổng trường…”. Là thầy giáo r ất
thương học sinh - bạn sẽ phải làm thế nào?
Hướng giải quyết:
Gọi đội bảo vệ của trường ra làm nhiệm vụ. Sau đó gọi điện về cho người nhà đến đón bạn
học sinh đó, nếu có có dấu hiệu nguy hiểm thì báo cho công an địa phương nhờ s ự can thiệp.
Tình huống sư phạm 10:
Trong giờ trả bài kiểm tra, có một học sinh thắc mắc với thầy về kết quả bài kiểm tra: “Th ưa
thầy! Bài của em làm giống hệt bài của bạn Thắng, sao bạn ấy lại đ ược điểm 8 mà em ch ỉ đ ược
có 5?”. Nếu bạn là thầy thì bạn sẽ hành xử như nào?
Hướng giải quyết:
Nhẹ nhành và nói: "Em đã nhìn kĩ chưa! Mang bài của em và Thắng lên đây cho tôi kiểm tra!”.
Sau khi kiểm tra xong. Nếu bạn sai thì đơn giản là bạn hãy nói lời xin lỗi với cả lớp đặc biệt là
em học sinh bị bạn chấm nhầm. Sau đó, bạn sẽ chấm lại bài kiểm tra. Nhưng là do em đó không
để ý thì bạn hãy giải thích cho em hiểu lỗi sai của mình. Bạn có thể phê bình em đó, đ ể lần sau
em đó cẩn thận hơn.

Facebook.com/tailieuthivienchucgiaovien