tiet 56,57,58 hinh 8

Ngày 27 tháng 3 năm 2009
Tiết 56 Hình hộp chữ nhật( Tiếp )
I. Mục tiêu bài dạy
Học sinh nhận biết đợc ( Qua mô hình ) khái niệm về hai đờng thẳng
song song . Hiểu đợc các vị trí tơng đối của hai đờng thẳng trong không gian
Bằng hình ảnh cụ thể , học sinh bớc đầu nắm đợc dấu hiệu đờng thẳng
song song với mặt phẳng và hai mặt phẳng song song
Học sinh nhận xét đợc trong thực tế hai đờng thẳng song song , đờng
thẳng song song với mặt phẳng và hai mặt phẳng song song
Học sinh nhớ lại và áp dụng đợc công thức tính diện tích trong hình hộp
chữ nhật
II. Chuẩn bị
1. GV : Mô hình hình hộp chữ nhật, các que nhựa. Tranh vẽ hình 75; 78; 79
Bảng phụ ghi sẵn bài tập 5; 9 ( SGK - Trang 100 ), phấn mầu.
2. HS : Ôn tập cách tính diện tích xung quanh hình hộp chữ nhật.
III Tiến trình bài dạy
1. Kiểm tra bài cũ
Hoạt động của thầy
GV a tranh v hình 75 SGK lên
bng, nêu yêu cu kim tra:
Cho hình hộp chữ nhật
ABCD.ABCD, hãy cho bit
- Hình hp ch nht có my mt,
các mt l hình gì? K tên v i m t
của hình hộp chữ nhật đó?.
- Hình hp ch nht có my nh,
my cnh?.
- AA v AB có cùng n m trong
mt mt phng hay không? Có im
chung hay không?
- AA v BB' cùng n m trong mt

mt phng hay không? Có im
chung hay không?
GV nhn xét, cho im.
Hoạt động của trò
Mt HS lên bng kim tra.
- Hình hp ch nht có 6 mt, các mt
u l hình ch nht.
Ví d: ABCD, ABBA
- Hình hp ch có 8 nh, 12 cnh.
- AA v BB' cùng n m trong mp
(ABBA), có mt im chung l A.
- AA v BB' cùng n m trong mp
(ABBA), không có im n o chung.
HS lp nhn xét câu tr li ca bn.

2. Dạy bài mới

Hoạt động của Thầy trò Ghi bảng
Treo hình vẽ 75 ( SGK - Trang 98 ) trên bảng
phụ
GV dựa vào phần kiểm tra bài cũ để giới thiệu
hai đờng thẳng song song trong không gian
Hình hộp chữ nhật ABCD.A

B

C

D

có AA

và
BB

cùng nằm trong một mặt phẳng và không có
điểm chung . Đờng thẳng AA

và BB

là hai đờng
thẳng song song
Vậy thế nào là hai đờng thẳng song song trong
không gian
....là hai đờng thẳng :
- Cùng nằm trong một mặt phẳng
- Không có điểm chung
Đó chính là nội dung định nghĩa hai đờng thẳng
song song trong không gian . Định nghĩa này
cũng giống nh định nghĩa hai đờng thẳng song
song trong hình học phẳng
GV cho HS nêu đ/n
Cần chú ý rằng mặc dù hai định nghĩa giống
nhau nhng ở hình học phẳng ta chỉ xét ở trên
một mặt phẳng còn trong hình học không gian ta
lại xét trên nhiều mặt phẳng
ví dụ nh ở hình 75 - SGK -trang 98
ta thấy AA

// BB

trong mặt phẳng (ABB

A

)
nhng BB

// CC

trong mặt phẳng (BCC

B

)
Nhìn vào hình vẽ hãy chỉ ra các cặp đờng thẳng
song song khác?
(AB // CD , BC // AD , AA

// DD

)
*Hai đờng thẳng D

C

và CC

là hai đờng thẳng
cùng thuộc mặt phẳng nào? vị trí tơng đối của

chúng ntn?
Hai đờng thẳng D

C

và CC

là hai đờng thẳng
1. Hai đờng thẳng song song trong
không gian
( SGK - Trang 98 )
Giải
Hình 75 ( SGK - Trang 98 ):
Hình hộp chữ nhật ABCD.A

B

C

D

có 6
mặt
ABCD, A

B

C

D

, ABB

A

,
BCC

B

, CDD

C

, DAA

D


AA

và BB

cùng nằm trong một mặt
phẳng và không có điểm nào chung ta
nói AA // BB
* Định nghĩa : SGK - Trang 98
a // b a và b cùng thuộc một mặt
phẳng, a và b không có điểm chung

* Với hai đờng thẳng a, b phân biệt
trong không gian có thể xảy ra một
trong ba trờng hợp sau:
- a // b
- a cắt b
- a và b chéo nhau
* Nếu a // b , b // c a // c
?1
cắt nhau tại C

. Hai đờng thẳng đó cùng thuộc
mặt phẳng ( DCC

D

)
*Hai đờng thẳng AD và D

C

có điểm chung
không ? Có song song không ? Vì sao ?
Hai đờng thẳng AD và D

C

không có điểm
chung nhng chúng không song song vì không
cùng thuộc một mặt phẳng .
GV: Hai đờng thẳng D

C

và CC

gọi là hai đờng
thẳng cắt nhau,
-Hai đờng thẳng AD và D

C

gọi là hai đờng
thẳng chéo nhau
Vậy với hai đờng thẳng a, b phân biệt trong
không gian có thể xảy ra những vị trí tơng đối
nào ?
a // b , a cắt b , a và b chéo nhau
Hãy lấy ví dụ về hai đờng chéo nhau?
AB và A

D

, BC và C

D


Trong không gian hai đờng thẳng phân biệt cùng
song song với một đờng thẳng thứ ba thì song
song với nhau (giống nh hình học phẳng)

a // b , b // c a // c
áp dụng hãy chứng minh AD // B

C


AD // BC , BC // B

C



AD // B

C


GV Treo bảng phụ nội dung ?2 và hình 77 . HS
quan sát và trả lời AB // A

B


GV:AB không nằm trong mặt phẳng(A

B

C

D

)
AB ( A

B

C

D

), AB // A

B

,
A

B

mp (A

B

C

D

) thì ngời ta nói AB song
song với mặt phẳng (A

B

C

D

),
kí hiệu : AB // mp (A

B

C

D

)
-Vậy điều kiện để một đờng thẳng song song với
mặt phẳng là gì ?
Trên hình hộp chữ nhật ABCD.A

B

C

D

hãy tìm các đờng thẳng song song với
mp (A

B

C

D

)
* Ví dụ :
AD // BC ( Cạnh đối hình chữ
nhật ABCD )
BC // B

C

(Cạnh đối hình chữ
nhật BCC

B

)
AD // B

C

(Cùng song song BC)
2. Đờng thẳng song song với mặt
phẳng, hai mặt phẳng song song

a. Đờng thẳng song song với mặt
phẳng
( SGK - Trang 99 )

Trả lời
ở hình 77 ( SGK - Trang 99 ) có:
*AB // A

B

( Vì AB và A

B

là cạnh
đối hình chữ nhật ABB

A

)
*AB không nằm trong mặt phẳng
( A

B

C

D

)
* Khái niệm : SGK - Trang 99
Kí hiệu : AB // mp (A

B

C

D

)
* a

mp ( P )
a // b a // mp ( P )
b mp ( P )

?2
AB, BC, CD, DA là các đờng thẳng song song
với mp (A

B

C

D

)
Tơng tự tìm các đờng thẳng song song với mp
( ABB

A

)
DC, CC

, C

D

, D

D
Tìm trong lớp học hình ảnh của đờng thẳng song
song với mặt phẳng?
HS trả lời lớp nhận xét và bổ sung (nếu cần)
Lấy ví dụ trong thực tế
( SGK - Trang 99 )
Trả lời
Hình 77 ( SGK - Trang 99 ) có :
AB, BC, CD, DA là các đờng thẳng song song
với mp (A

B

C

D

)
Tơng tự tìm các đờng thẳng song song với mp
( ABB

A

)
DC, CC

, C

D

, D

D
Tìm trong lớp học hình ảnh của đờng thẳng song
song với mặt phẳng
Lấy ví dụ trong thực tế
Lu ý HS : Nếu một đờng thẳng song song với
một mặt phẳng thì chúng không có điểm chung
GV cho HS thực hiện ?4 SGK trang 99
(SGK - Trang 99 )
Giải
Hình 78 (SGK - Tr. 99 ) có :
mp ( ABCD ) // mp ( A

B

C

D

)
mp ( AILA

) // mp ( DHKD

)
mp ( IHKL ) // mp ( BCC

B

)....
Trên hình hộp chữ nhật ABCD.A

B

C

D

xét hai
mặt phẳng : mp ( ABCD ) và mp ( A

B

C

D

) ,
nêu vị trí tơng đối của các cặp đờng thẳng
AB và AD, A

B

và A

D

,
AB và A

B

, AD và A

D


AB cắt AD, A

B

cắt A

D

,
AB // A

B

, AD // A

D


mp ( ABCD ) chứa hai đờng thẳng cắt nhau AB
và AD , mp ( A

B

C

D

) chứa hai đờng thẳng cắt
nhau A

B

và A

D


và AB // A

B

, AD // A

D

.
b. Hai mặt phẳng song song
* Khái niệm : SGK - Trang 99
mp ( ABCD ) // mp ( A

B

C

D

)
?3
?4
Khi đó ta nói
mp ( ABCD ) song song với mp ( A

B

C

D

). Kí
hiệu : mp ( ABCD ) // mp ( A

B

C

D

)
Hãy chỉ ra hai mặt phẳng song song khác của
hình hộp chữ nhật ? Giải thích ?
mp (ADD

A

) // mp ( BCC

B

) vì mp (ADD

A

)
chứa hai đờng thẳng cắt nhau AD và AA

,
mp ( BCC

B

) chứa hai đờng thẳng cắt nhau
BC và BB

mà AD // BC , AA

// BB


Các em nghiên cứu ví dụ (SGK - Trang 99 )
Lấy ví dụ về hai mặt phẳng song song trong thực
tế
Mặt phẳng trần // mặt sàn nhà ,
mặt bàn // mặt sàn nhà
Lu ý HS : Hai mặt phẳng song song thì không
có điểm chung
Cho HS đọc nội dung nhận xét SGK - Trang 99
GV cho HS quan sát hình 79 (SGK - Trang 99 )
và lấy ví dụ thực tế : Hai mặt phẳng phân biệt
có một điểm chung thì chúng có chung một đ-
ờng thẳng đi qua điểm chung đó
( Vì các mặt phẳng đều trải rộng về mọi phía )
Hãy lấy các ví dụ về hai mặt phẳng cắt nhau?
mp ( ABCD ) cắt mp ( DCC

D

)
GV treo bảng phụ bài tập 5 (SGK - Trang 100 )
HS Lên bảng dùng bút khác màu tô vào hình 80
trên bảng
GV cho HS đọc nội dung yêu cầu bài tập 7
SGK trang 100
Diện tích cần quét vôi bao gồm những diện
tích nào ?
Diện tích trần nhà, bốn bức tờng trừ diện tích

cửa
Hãy tính cụ thể
Treo bảng phụ nội dung bài tập 9
( SGK - Trang 100 )
Hãy quan sát hình vẽ và trả lời các yêu cầu của
bài đề ra?
* Ví dụ : GV nêu VD trong SGK
Trang 99
* Nhận xét : SGK Trang 99
Bài tập ở lớp:
Bài tập 5 (trang 100 SGK)
Bài tập 7 (SGK trang 100)
Diện tích trần nhà :
4,5 . 3,7 = 16,65 ( m
2
)
Diện tích bốn bức tờng trừ cửa là :
( 4,5 + 3,7 ) . 2,3 - 5,8 = 43,4 ( m
2
)
Diện tích cần quét vôi là :
16,65 + 43,4 = 60,05 ( m
2
)