Công nghệ blockchain và ứng dụng trong hệ thống thông tin quản lý vào mô hình cho vay ngang hàng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ HÀ NỘI

---------------

LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: KỸ THUẬT VIỄN THÔNG
Mã ngành: 852.02.08

Đề tài: Công nghệ blockchain và ứng dụng trong hệ thống
thông tin quản lý vào mô hình cho vay ngang hàng

HỌC VIÊN THỰC HIỆN:

Ngô Quang Hòa

HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: Tiến sĩ Nguyễn Hoài Giang

Hà Nội - 2018


LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên tôi xin gửi lời cảm ơn và lòng biết ơn sâu sắc đến thầy giáo TS.
Nguyễn Hoài Giang, người đã giúp tôi chọn đề tài, định hình hướng nghiên cứu,
tận tình hướng dẫn và chỉ bảo tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn tốt
nghiệp.
Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các thầy, cô giáo trong TRƯỜNG Đại Học
Mở Hà Nội. Các thầy, cô giáo đã dạy bảo và truyền đạt cho tôi rất nhiều kiến thức,
giúp tôi có được một nền tảng kiến thức vững chắc sau những năm học tập tại
TRƯỜNG Đại Học Mở Hà Nội. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các bạn
khóa K3 đã ủng hộ khuyến khích tôi trong suốt quá trình học tập tại trường.

Cuối cùng, tôi muốn gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến gia đình và bạn bè, đặc biệt là
bố, mẹ, vợ và các con - những người thân yêu luôn kịp thời động viên và giúp đỡ
tôi vượt qua những khó khăn trong học tập cũng như trong cuộc sống.
Hà Nội, ngày 15 tháng 12 năm 2018
Học viên

Ngô Quang Hòa


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu và thực hiện luận văn thực sự của
riêng tôi, dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Hoài Giang.
Mọi tham khảo từ các tài

liệu, công trình nghiên cứu liên quan trong nước và quốc

tế đều được trích dẫn rõ ràng trong luận văn. Mọi sao chép không hợp lệ, vi phạm
quy chế hay gian trá tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm và chịu mọi kỷ luật của
TRƯỜNG Đại Học Mở Hà Nội.
Hà Nội, ngày15 tháng 12 năm 2018

Học viên

Ngô Quang Hòa


Mục lục
LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 5
CHƯƠNG I: CÔNG NGHỆ BLOCKCHAIN.................................................. 8

I.

I.1

Khái quát về công nghệ blockchain............................................................. 8

I.2

Nền tảng lý thuyết...................................................................................... 11

I.2.1

Hàm băm ............................................................................................. 11

I.2.2

Chữ ký số ............................................................................................ 13

I.3

Các kỹ thuật chính ..................................................................................... 13

I.3.1

Cơ chế đồng thuận phi tập chung ....................................................... 13

I.3.2

Tính toán tin cậy ................................................................................. 14

I.3.3

Bằng chứng công việc......................................................................... 15

I.4

Một số ứng dụng công nghệ blockchain.................................................... 15

I.5

Thách thức của Blockchain ....................................................................... 20

I.6

Hiện trạng triển khai công nghệ blockchain trên thực tế .......................... 21

I.7

Kết luận chương I ...................................................................................... 27

CHƯƠNG II: PHÂN TÍCH MÔ HÌNH ỨNG DỤNG BLOCKCHAIN

II.

TRONG NGHIỆP VỤ CHO VAY TẠI VIỆT NAM ............................................. 29
II.1 Thực trạng mô hình cho vay ở Việt Nam .................................................. 29
Các sản phẩm cho vay: .............................................................................. 29

1.
1.1.

Dành cho khách hàng cá nhân :.............................................................. 29

1.2.

Dành cho khách hàng Doanh nghiệp ..................................................... 31
Thực trang: ................................................................................................ 34

2.
2.1.

Kết quả mà các ngân hàng đã đạt được:................................................. 34

2.2.

Những thách thức của các ngân hàng thương mai: ................................ 36

II.2 Phân tích các quy trình nghiệp vụ ............................................................. 39
II.3 Các vấn đề kỹ thuật khác ........................................................................... 43
II.4 Các đặc trưng kỹ thuật của công nghệ Blockchain ................................... 47
II.4.1

Hàm Băm (Hash Function) và Ứng dụng........................................ 47

II.4.2

Tính bảo mật .................................................................................... 49

II.4.3

Tính phi tập trung ............................................................................ 50

3


II.5 Kết luận chương II ..................................................................................... 51
III. CHƯƠNG III: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ BLOCKCHAIN VÀO MÔ
HÌNH CHO VAY NGANG HÀNG........................................................................ 53
III.1

Khảo sát thực tế cho vay ngang hàng ở Việt nam .................................. 53

III.2

Thiết kế quy trình hệ thống .................................................................... 58

III.3

Kiến trúc hệ thống .................................................................................. 66

III.4

Giải pháp án toàn thông tin .................................................................... 70

III.4.1

Giới thiệu về Smart Contract (Hợp Đồng Thông Minh) ................. 70

III.4.2

Ưu và nhược điểm của Smart Contract ........................................... 71

III.4.3

Cách thức vận dụng Smart Contract khi thực hiện giao dịch trong

mô hình cho vay ngang hàng .......................................................................... 72
III.5

Kết luận chương III ................................................................................ 75

IV. KẾT LUẬN .................................................................................................... 77

4


LỜI MỞ ĐẦU
Internet xuất hiện không chỉ phục vụ cho việc gửi email hay tải phần mềm mà nó
còn là động lực để phát triển nền kinh tế toàn cầu. Trong thực tế, Internet đã trở
thành trình điều khiển của nền kinh tế. Sự xuất hiện của Internet và các mạng cục
bộ đã giúp cho việc trao đổi thông tin trở nên nhanh chóng, dễ dàng hơn. Email
cho phép chúng ta nhận hay gửi thư ngay trên máy tính của mình, E-business cho
phép thực hiện giao dịch, buôn bán trên mạng,... Cũng giống như Internet,
blockchain xuất phát như một trào lưu với đồng tiền ảo Bitcoin.
Từ những rủi ro từ an ninh mạng nên các tổ chức tài chính cần những công nghệ
mới, ví dụ như nền tảng của đồng tiền số Bitcoin, chính là Blockchain, được kì
vọng không chỉ nhằm cắt giảm chi phí ngân hàng mà còn đảm bảo tính an toàn và
xa hơn nữa thậm chí cách mạng hóa các giải pháp bảo mật.
Luận văn tốt nghiệp “Công nghệ blockchain và ứng dụng trong hệ thống thông tin
quản lý vào mô hình cho vay ngang hàng” cung cấp một cách nhìn tổng quan về

công nghệ Blockchain, thực trạng cho vay ở Việt nam nói chung và hình thức cho
vay ngang hàng trên nền tảng blockchain nói riêng. Đồng thời luận văn cũng thiết
kế mô hình ứng dụng của công nghệ Blockchain trong cho vay ngang hàng. Luận
văn cũng nêu ra các lý thuyết cơ bản, các kỹ thuật chính liên quan tới công nghệ
Blockchain và đã giúp công nghệ này có được thành công như thời điểm hiện tại.

Nội dung của luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Giới thiệu công nghệ blockchain, các ứng dụng và hiện trạng
Chương 2: Thực trạng cho vay ở Việt nam và mô hình cho vay ngang hàng trên
nền tảng blockchain
Chương 3: Thiết kế hệ thống thông tin cho mô hình vay ngang hàng trên nền tảng
blockchain
Phần kết luận: Nêu lên xu hướng phát triển của công nghệ blockchain, tóm tắt kết
quả đạt được của luận văn, đồng thời đưa ra những định hướng nghiên cứu tiếp
theo.

5


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
NHTM: ngân hàng thương mại
NHNN: ngân hàng nhà nước
TCTD: tổ chức tín dụng
NHTMCP: ngân hàng thương mại cổ phần
GHTD: giới hạn tín dụng
P2P(peer to peer lending): cho vay ngang hàng
CVNH: cho vay ngang hàng

6

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 1: Đồ thị tỷ lệ nợ xấu các NHTM Việt nam năm 2017
Bảng 2: Biểu đồ so sánh dư nợ tín dụng và vốn tự có các NHTM Việt nam
Hình I.1: mô hình blockchain
Hình I.2: Chuỗi các khối
Hình I.3: mô hình chuỗi phân tán
Hình I.4: cách thức ghi nhận giao dịch
Hình II.1: quy trình cho vay
Hình III.1: thiết kế quy trình làm việc
Hình III.2: Quy trình tính toán
Hình III.3: liên kết các thông tin vay và cho vay
Hình III.4: hợp đồng cho vay
Hình III.5: hợp đồng thành công
Hình III.6: hợp đồng thất bại
Hình III.7: Kiến trúc hệ thống

7


I.

CHƯƠNG I: CÔNG NGHỆ BLOCKCHAIN
I.1 Khái quát về công nghệ blockchain

Định nghĩa Blockchain
Theo định nghĩa cơ bản nhất, một blockchain là một cơ sở dữ liệu phân tán (hoặc sổ
kế toán). Nói một cách đơn giản, nó có nghĩa là có một mạng lưới những người có
một bản sao đầy đủ của cơ sở dữ liệu blockchain, và mọi người quyết định cái gì đi
vào nó, và trạng thái chính xác của cơ sở dữ liệu là gì. Điều này làm cho việc xâm

nhập hoặc thay đổi nó rất khó khăn, bởi vì nó ở rất nhiều nơi, và có một bộ phận
kiểm soát và đảm bảo tất cả mọi người tham gia phải tuân thủ nguyên tắc. Nó không
chỉ là một người hoặc công ty kiểm soát tất cả.

Hình I.1: mô hình blockchain
Giao thức tin cậy
Điều làm cho công nghệ blockchain trở nên tuyệt vời là thực tế là nó loại bỏ rất
nhiều nhu cầu tin tưởng.
Trong kinh doanh và giao dịch nói chung, luôn luôn có nhu cầu tin tưởng những gì
tương tác, để biết rằng không ai bị lừa dối. Đây là lý do tại sao hiện nay có rất nhiều
bên thứ ba liên quan đến mọi thứ ngày hôm nay: PayPal, Uber, Airbnb, v.v. Hầu hết
các trung gian đều có mặt để giảm nhu cầu tin cậy giữa các bên tham gia.

8


Điều thú vị là blockchain loại bỏ rất nhiều nhu cầu đó bởi vì sự tin tưởng là ngầm
định trong nền tảng này. Không gì có thể lừa được nền tảng, không thể lừa một hợp
đồng thông minh.

Hình I.2: Chuỗi các khối
Một chuỗi các khối
Như tên của nó, một blockchain là một chuỗi các khối. Mỗi khối chứa một số giao
dịch hoặc phần dữ liệu. Mỗi khối cũng bao gồm một tham chiếu đến khối trước đó
của nó, làm cho nó một loại một danh sách liên kết ngược lại. Điều này giữ trật tự
của các khối trong kiểm tra, điều quan trọng là giữ cho dữ liệu chính xác.
Mỗi khối được mã hóa với một thuật toán cụ thể, cho nó một băm duy nhất. Hàm
băm cũng phải tuân theo một số quy tắc, điều này làm cho nó mất nhiều thời gian để
tìm ra một quy tắc chính xác. Băm này là một phần của bảo mật. Nếu cố gắng thay
đổi một khối, hàm băm thay đổi. Và nếu băm thay đổi, thì bất kỳ ai liên kết với khối

đó sẽ cần phải thay đổi - và sau đó phải thay đổi mọi khối sau đó. Vì vậy, thay đổi
dữ liệu ở giữa một blockchain là một rắc rối lớn vì nó đòi hỏi phải áp dụng lại ma

9


trận mã hóa của bạn trên mỗi khối thay đổi (mỗi khối đến sau khối thay đổi đầu
tiên).
Tất cả điều này cũng làm cho nó hầu như không thể thay đổi lịch sử của
blockchain. Không ai chấp nhận những thay đổi đó. Chúng sẽ không hợp lệ và
chúng sẽ cũ và lỗi thời trước khi tìm thấy giá trị băm đầu tiên. Chúng sẽ không
được mạng chấp nhận.

Hình I.3: mô hình chuỗi phân tán
Một sổ cái phân tán
Điều làm cho blockchain phổ biến là nó được phân tán. Nếu không có điều đó, nó
chỉ là một kỹ thuật ưa thích để lưu trữ các công cụ và theo dõi các giao dịch.
Trong hệ thống này, có một vài thành phần quan trọng mà bạn cần biết:
Thợ mỏ
Các nút cơ bản

Thợ mỏ là những người sử dụng hệ thống máy tính của mình để cố gắng tìm ra giá
trị băm chính xác cho một khối mới nhất định. Khi một người trong số họ tìm thấy
giá trị băm chính xác, chúng sẽ cung cấp khối cho các nút. Khi khối được chấp nhận
vào blockchain, người khai thác có băm chính xác được cung cấp một lượng bitcoin
được thiết lập cho công việc của họ (điều này xảy ra tự động, và là động cơ được
tạo ra để làm cho bất kỳ ai muốn khai thác).

Các nút cơ bản chỉ là những người duy trì mạng. Họ giữ một bản sao đầy đủ của
blockchain, chấp nhận các khối và xác minh chúng, và chuyển thông tin vào các nút

khác trong mạng.

10


Một blockchain được cho là được phân phối bởi vì nó không được lưu trữ ở một nơi
duy nhất. Nó được lưu nhiều nơi! Rất nhiều người có bản sao đầy đủ các
blockchains. Và rất nhiều cá nhân đang chạy các nút blockchain đầy đủ để xác minh
và bảo mật mạng. Tất cả dữ liệu nằm trong mạng, không phải một số trung tâm dữ
liệu được kiểm soát bởi một công ty duy nhất. Blockchains được sở hữu bởi tất cả
mọi người.
Không một ai có thể đơn giản lấy xuống một blockchain, khi mà nó đang được sử
dụng. Không một ai có thể tắt nó, cũng không kiểm soát được nó. Cách duy nhất để
kiểm soát một phần blockchain là thực hiện những gì được gọi là “tấn công 51%”
(bằng cách kiểm soát hơn 51% mạng) và loại bỏ các giao dịch đã xử lý, điều đó là
xấu, nhưng không phải là thảm họa. Ngoài ra, nó cũng không khả thi để thay đổi
mọi thứ quá xa trong tương lai. Nó thực sự khá an toàn.

Hình I.4: cách thức ghi nhận giao dịch
I.2 Nền tảng lý thuyết

I.2.1

Hàm băm

Hàm băm dùng để chuyển đổi từ một thông tin sang một đoạn mã. Bất kỳ nỗ lực
gian lận nào để thay đổi bất kỳ phần nào của blockchain sẽ bị phát hiện ngay lập tức

11

vì giá trị băm mới sẽ không phù hợp với thông tin cũ trên blockchain. Bằng cách
này, ngành khoa học bảo mật thông tin (cần thiết cho việc mã hóa thông tin và mua
sắm trực tuyến, ngân hàng) đã trở thành một công cụ hiệu quả để giao dịch mở.
I.2.1.1

Khái niệm hàm băm

Hàm băm (hash function) là thuật toán dùng để ánh xạ dữ liệu có kích thước bất
kỳ sang một giá trị “băm” có kích thước cố định, giá trị băm còn được gọi là “đại
diện thông điệp” hay “đại diện bản tin”.
Hàm băm là hàm một chiều, theo nghĩa giá trị của hàm băm là duy nhất, và từ giá trị
băm này, khó có thể suy ngược lại được nội dung hay độ dài ban đầu của thông điệp
gốc.
Các hàm băm dòng MD: MD2, MD4, MD5 được Rivest đưa ra thu được kết quả
đầu ra với độ dài là 128 bit. Hàm băm MD4 đưa ra vào năm 1990. Một năm sau
phiên bản mạnh MD5 cũng được đưa ra. Chuẩn hàm băm an toàn: SHA, phức tạp
hơn nhiều cũng dựa trên các phương pháp tương tự, được công bố trong Hồ sơ Liên
bang năm 1992 và được chấp nhận làm tiêu chuẩn vào năm 1993 do TRƯỜNG
Tiêu Chuẩn và Công Nghệ Quốc Gia (NIST), kết quả đầu ra có độ dài 160 bit.
I.2.1.2

Đặc tính của hàm băm

Hàm băm h là hàm một chiều (One-way Hash) với các đặc tính sau:
Với thông điệp đầu vào (bản tin gốc) x, chỉ thu được giá trị duy nhất z = h(x).
Nếu dữ liệu trong bản tin x bị thay đổi hay bị xóa để thành bản tin x’, thì giá trị băm
h(x’)#h(x).
Cho dù chỉ là một sự thay đổi nhỏ, ví dụ chỉ thay đổi 1 bit dữ liệu của bản tin
gốc x, thì giá trị băm h(x) của nó cũng vẫn thay đổi. Điều này có nghĩa là: hai

thông điệp khác nhau, thì giá trị băm của chúng cũng khác nhau.
Nội dung của bản tin gốc “khó” thể suy ra từ giá trị hàm băm của nó. Nghĩa là: với
thông điệp x thì “dễ” tính được z = h(x), nhưng lại “khó” tính ngược lại được x nếu
chỉ biết giá trị băm h(x) (Kể cả khi biết hàm băm h).

12


I.2.2

Chữ ký số

Về mặt công nghệ, chữ ký số là một thông điệp dữ liệu đã được mã hóa gắn kèm
theo một thông điệp dữ liệu khác nhằm xác thực người gửi thông điệp đó. Quá trình
ký và xác nhận chữ ký như sau: Người gửi muốn gửi thông điệp cho bên khác thì sẽ
dùng một hàm băm, băm thông điệp gốc thành một “thông điệp tóm tắt” (Message
Digest), thuật toán này được gọi là thuật toán rút gọn (hash function) đã được trình
bày trong mục I.2.1. Người gửi mã hoá bản tóm tắt thông điệp bằng khóa bí mật của
mình (sử dụng phần mềm bí mật được cơ quan chứng thực cấp) để tạo thành một
chữ ký số. Sau đó, người gửi tiếp tục gắn kèm chữ ký số này với thông điệp dữ liệu
ban đầu. Sau đó gửi thông điệp đã kèm với chữ ký một cách an toàn qua mạng cho
người nhận. Sau khi nhận được, người nhận sẽ dùng khoá công khai của người gửi
để giải mã chữ ký số thành bản tóm tắt thông điệp. Người nhận cũng dùng hàm băm
giống hệt như người gửi đã làm đối với thông điệp nhận được để biến đổi thông
điệp nhận được thành một bản tóm tắt thông điệp. Người nhận so sánh hai bản tóm
tắt thông điệp này, nếu chúng giống nhau tức là chữ ký đó là xác thực và thông điệp
đã không bị thay đổi trên đường truyền đi.
Ngoài ra, chữ ký số có thể được gắn thêm một “nhãn” thời gian: sau một thời gian
nhất định quy định bởi nhãn đó, chữ ký số gốc sẽ không còn hiệu lực, đồng thời
nhãn thời gian cũng là công cụ để xác định thời điểm ký.

I.3 Các kỹ thuật chính
Công nghệ blockchain tương đồng với cơ sở dữ liệu, chỉ khác ở việc tương tác
với cơ sở dữ liệu. Để hiểu blockchain, cần nắm được năm định nghĩa sau: chuỗi
khối (blockchain), cơ chế đồng thuận phi tập chung (decentralized consensus), tính
toán tin cậy (trusted computing), hợp đồng thông minh (smart contracts) và bằng
chứng công việc (proof of work). Mô hình tính toán này là nền tảng của việc tạo ra
các ứng dụng phân tán.

I.3.1

Cơ chế đồng thuận phi tập chung

Cơ chế này ngược lại với mô hình truyền thống – cơ sở dữ liệu được tập chung
được dùng để quản lý và xác thực giao dịch. Mô hình phi tập chung đặt sự tin tưởng
vào các nút (node) trong một mạng ảo, cho phép các nút lưu trữ các giao dịch trong

13


một khối (block). Các block được ghép nối với nhau tạo nên một chuỗi khối
(blockchain).
Mỗi block trong Blockchain bao gồm các thành phần sau:
Index (Block #): Thứ tự của block (block gốc có thứ tự 0)
Hash: Giá trị băm của block
Previous Hash: Giá trị băm của block trước
Timestamp: Thời gian tạo của block
Data: Thông tin lưu trữ trong block
Nonce: Giá trị biến thiên để tìm ra giá trị băm thỏa mãn yêu cầu của mỗi
Blockchain.
Giá trị băm (Hash) sẽ băm toàn bộ các thông tin cần thiết như timestamp, previous

hash, index, data, nonce. Khi có một block mới được thêm vào, block mới sẽ có giá
trị “Previous Hash” là giá trị băm của block được thêm trước nó. Blockchain tìm
kiếm block được thêm vào gần nhất để lấy giá trị index và previous hash. Block tiếp
theo sẽ được tính như sau:
Index: 0+1 = 1
Previous Hash: 0000018035a828da0…
Timestamp: When the block is added 7
Data: freeData
Hash: ??
Nonce: ??
Ta cần tìm giá trị “nonce” phù hợp để có giá trị băm Hash thỏa mãn điều kiện của
Blockchain (có 4 số 0 ở đầu giá trị băm). Số lượng số 0 ở đầu được gọi là
“difficulty”. Bằng cách lưu trữ dữ liệu trên tất cả các nút của mình, mạng
blockchain loại bỏ các rủi ro đi kèm với dữ liệu được tổ chức lưu trữ tập trung.
Trong mạng không có các điểm tập chung dễ bị tổn thương cho hệ thống, không có
các điểm trung tâm làm cho hệ thống dừng hoạt động (central point of failure). Bất
kỳ nút nào trong mạng khi dừnghoạt động sẽ không ảnh hưởng đến sự vận hành của
hệ thống.

I.3.2

Tính toán tin cậy

Mỗi nút trong mạng có một bản sao lưu trữ toàn bộ blockchain, chất lượng của

14


dữ liệu phụ thuộc vào sự đồng bộ liên tục theo thời gian giữa các nút. Các nút trong
mạng đều có độ tin cậy như nhau, không có nút nào đáng tin cậy hơn nút nào.

I.3.3

Bằng chứng công việc

Bằng chứng công việc (proof of work) trong một mạng blockchain được hiểu là
một thử thách cho các nút trong mạng. Cụ thể là các nút cần tìm ra các block mới
của blockchain bằng cách tìm ra giá trị băm thỏa mãn điều kiện cho trước. Trong
mục 1.3.1, điều kiện này có thể là giá trị “difficulty” – số lượng số 0 đứng phía
trước giá trị băm.
I.4 Một số ứng dụng công nghệ blockchain
Blockchain có thể giúp loại bỏ sự không chắc chắn trong tất cả các loại giao
dịch. Bạn có thể đưa ra một hình thức minh bạch mới và truy xuất nguồn gốc mà
nếu không thì sẽ không thể. Blockchain có thể đảm bảo những điều này.
Tiền tệ
Trường hợp sử dụng phổ biến nhất cho blockchain bây giờ là tiền tệ. Bitcoin là một
trong những loại tiền tệ sử dụng blockchain.
Hiện nay, tiền tệ được tập trung và kiểm soát. Các ngân hàng tập trung để xử lý tiền
của bạn. Một số vấn đề với điều này là:
Nó đắt tiền. Có rất nhiều khoản phí
Chuyển tiền quốc tế có thể tốn kém và chậm
Lòng tin
Bạn không có lựa chọn nào khác ngoài việc tin tưởng ngân hàng của bạn. Họ có thể,
về mặt lý thuyết, đã đặt sai tất cả tiền của bạn. Bạn không có bất kỳ sự kiểm soát
nào.
Bạn phải tin tưởng một người trung gian khi gửi tiền của bạn đi, thay vì gửi nó trực
tiếp cho người nhận.
Không phải ai cũng có thể / muốn làm việc với ngân hàng
Một số người không có khả năng sử dụng ngân hàng vì họ kiếm được quá ít tiền và
ngân hàng quá đắt (khá phổ biến ở các nước đang phát triển)

Một số người không có quyền truy cập vào các ngân hàng

15


Một số người không được các ngân hàng tin tưởng (ví dụ như những người tị nạn
không có ID có thể có vấn đề)
Mật mã học giải quyết những vấn đề này thực sự tốt. Ví dụ như Bitcoin, bất kỳ ai
cũng có thể tạo ví trên điện thoại thông minh của họ miễn phí và bắt đầu nhận tiền
và chi tiêu tiền, với chi phí giao dịch thấp (vài xu hôm nay). Không ai cần phải tin
tưởng bạn, không ai vượt quá bạn, và không ai quan tâm bạn có bao nhiêu tiền. Mọi
người đều có thể tham gia.
Ngoài ra còn có khả năng minh bạch thực sự để xem xét. Nếu số tiền (bitcoin)
quyên góp cho một số tổ chức để giúp đỡ một nơi nào đó trên thế giới có thể truy
nguyên được, thì sẽ khó khăn hơn nhiều để lừa gạt những người có nhu cầu. Nếu
bất kỳ khoản tiền nào bị mất, mọi người đều biết, và tổ chức có thể chịu trách
nhiệm. Một ví dụ khác có thể là ai đó là một phần của một tổ chức tài chính vi
mô. Nó sẽ là tốt để họ biết rằng số tiền cho vay là đi đến những người mà họ thật sự
có nhu cầu. Rất nhiều tham nhũng và gian lận có thể được phát hiện nhờ vào
blockchain.
Điện toán đám mây phân tán
Đám mây hiện nay chỉ có một vài nhà cung cấp lớn như Amazon, Google,
Microsoft và một vài công ty khác có nghĩa là một vài công ty có tất cả dữ liệu của
chúng tôi và tất cả sức mạnh xử lý của chúng tôi. Có rất nhiều sức mạnh tính toán ở
đó mà không được sử dụng, vậy tại sao không sử dụng một số thay vào đó? Làm thế
nào về việc thuê một số quyền lực hiện đang không được sử dụng trong PC chơi
game của bạn?
Có thể tưởng tượng rằng ai đó cần chạy một số tính toán nặng như:
Hiển thị đồ họa
Phân tích dữ liệu lớn

Thuật toán học máy
Chạy các mô phỏng (ví dụ các nhiệm vụ khoa học như các protein gấp)
Hôm nay có thể làm tất cả những điều trên trong đám mây của Amazon. Nhưng nó
tương đối đắt tiền, đặc biệt là nếu cần chạy một loạt các nhiệm vụ song song. Một
tấn các nhiệm vụ nhỏ là lý tưởng cho một mạng lưới như thế này. Nó cũng có thể

16


giúp với sự chậm trễ từ các nhà cung cấp dịch vụ bởi vì có thể nhận được sức mạnh
xử lý gần hơn (thay vì một số trung tâm dữ liệu cố định).
Golem và iEx.ec là hai dự án đang bắt đầu với loại công nghệ này

iEx.ec
Golem
IoT
Nếu Internet of Things sẽ to lớn như mọi người vẫn nói, thì chúng ta cần một giải
pháp khác cho tất cả những thông tin mà nó sẽ tạo ra. Tất cả dữ liệu đó có nên
chuyển vào các trung tâm dữ liệu tập trung để xử lý và lưu trữ không? Còn dữ liệu
nhạy cảm thì sao? Làm thế nào để có thể biết chắc chắn rằng dữ liệu được thu thập
là chính xác và không bị giả mạo? Và nếu thiết bị IoT cần giao tiếp với nhau, hoặc
mua dịch vụ hoặc dữ liệu từ nhau thì sao?
Có rất nhiều vấn đề tiềm năng với IoT và blockchain có thể giúp ích. Sử dụng một
blockchain, các thiết bị IoT có thể lưu trữ dữ liệu của nó trên một blockchain và bán
dữ liệu đó (sử dụng một số tiền điện tử?) Tự động (sử dụng các hợp đồng thông
minh). Và hơn hết, nó không chạy trên bất kỳ máy chủ tập trung nào.
Một vấn đề lớn với các thiết bị IoT ngày nay là nó có xu hướng thực hiện tất cả
công việc trên một số dịch vụ đám mây, điều này là miễn có thể truy cập dịch vụ mà
cần. Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi công ty sở hữu các dịch vụ đám mây đó sụp
đổ? Điều đó đã xảy ra rồi, và nó sẽ xảy ra lần nữa.

Chỉ cần đi xa hơn một chút, hãy tưởng tượng một kịch bản mà tất cả các thiết bị IoT
đang chạy trên một blockchain nhanh, rẻ và an toàn. Hãy tưởng tượng rằng các thiết
bị có thể trao đổi các dịch vụ như xử lý năng lượng, lưu trữ và dữ liệu bằng cách sử
dụng tiền điện tử của chính nó một cách tự động bằng cách sử dụng các hợp đồng
thông minh. Hoặc có lẽ ngôi nhà có thêm một số điện từ các tấm pin mặt trời mà có
thể bán trực tiếp cho hàng xóm (một lần nữa, tự động sử dụng hợp đồng thông
minh) trong khi đang đi nghỉ và không cần nó.
Một khả năng khác là có rất nhiều thiết bị IoT chạy ở nhà (trong và ngoài) thu thập
dữ liệu từ môi trường. Có lẽ một số công ty hiện đang cần dữ liệu từ một số lượng
lớn người để cấp nguồn cho thuật toán học máy mới của họ. Vì tất cả dữ liệu nằm

17


trên blockchain, có thể bán bất kỳ dữ liệu nào muốn cho công ty đó. Điều này là tốt
hơn so với một công ty bán dữ liệu không nhận được bất cứ điều gì cho nó. Và
trong trường hợp đó, không thể chọn dữ liệu để bán.
Chuỗi cung ứng và lịch sử hàng hóa
Chúng ta trở lại tính minh bạch và truy xuất nguồn gốc, nhưng lần này nó là một
khía cạnh thực tế hơn. Blockchain có thể giúp theo dõi lịch sử một cách đáng tin
cậy, có thể đóng góp để biết chắc chắn nơi mà tất cả mọi thứ đến từ. Nếu muốn biết
rằng một miếng thịt được sản xuất theo cách mà nó không ảnh hưởng đến môi
trường, có thể có một lịch sử gắn liền với động vật đến từ đó.
Ngay bây giờ chuỗi cung ứng là vô cùng phức tạp, và thật khó để theo dõi bất cứ
điều gì liên quan đến nó. Lao động cưỡng bức, hàng giả và tác động môi trường chỉ
là một vài điều mà cả người tiêu dùng và nhà quản lý cần phải có khả năng theo dõi.
Bỏ phiếu
Blockchain tự vay mượn các kịch bản bầu cử rất dễ dàng, bởi vì có thể xác minh
rằng không có gì gian lận đã được thực hiện. Thực sự có thể đếm mọi phiếu bầu, và
nó sẽ được đảm bảo là chính xác. Thực sự có thể chứng minh điều đó.

Có thể tạo phiếu bầu an toàn và bảo mật cho bất kỳ thứ gì yêu cầu nó.
Một hệ thống như vậy có thể làm cho bất kỳ quá trình bầu cử nào cảm thấy an toàn
hơn rất nhiều so với hệ thống hiện tại.
Chính phủ
Minh bạch và trung thực của chính trị gia như một cách sử dụng rất quan trọng đối
với blockchain. Chúng ta có thể tưởng tượng rằng bạn có thể theo dõi và đảm bảo
các chính trị gia hành động với tính toàn vẹn và giữ lời hứa của họ. Chúng ta có thể
ép buộc rất nhiều thông qua các hợp đồng thông minh.
Nếu tất cả các quyết định được đưa ra trên blockchain, thì sẽ dễ dàng hơn để đảm
bảo không có giao dịch “tắt sách” và giao dịch mờ ám đã đi xuống.
Tổ chức phi tập trung và tự chủ
Các tổ chức tự chủ phân cấp là khái niệm tương đối mới và chưa được khám phá,
nhưng ý tưởng là sử dụng các hợp đồng thông minh để điều hành và tổ chức một
doanh nghiệp. Nó có thể là một tổ chức không có quản lý hoặc nhân viên thông

18


thường. Mọi thứ đều tự động. Các bên liên quan dưới dạng mã thông báo kỹ thuật
số trên blockchain và họ có thể bỏ phiếu và kiếm tiền từ tổ chức của họ.
Một khía cạnh thú vị của một tổ chức như vậy là nó có thể được chạy hoàn toàn bởi
những người vô danh. Miễn là có thể mua mã số kỹ thuật số, có thể là một phần của
doanh nghiệp.
Có một dự án được gọi là DAO, được đưa ra trên blockchain Etherum với một tấn
thành công. Mọi người đổ tiền vào đó. DAO được cho là để cho các cổ đông bỏ
phiếu cho các cơ hội đầu tư, và lợi nhuận từ các khoản đầu tư nói trên sẽ được trả
lại cho các nhà đầu tư - tự động.
Quyền sở hữu
Ở nhiều nước nghèo, quá trình đăng ký quyền sở hữu đất đai là một quá trình dài và
tẻ nhạt, thường bị ướt đẫm trong tham nhũng và tính toàn vẹn ít hơn lý tưởng. Sau

trận động đất Haiti năm 2010, Hội Chữ thập đỏ đã có những vấn đề nghiêm trọng
khi tìm ra quyền sở hữu đất đai để xây dựng lại mọi thứ.
Có quyền sở hữu được ghi lại trên blockchain sẽ cho phép mọi người chứng minh
họ sở hữu một cái gì đó và việc chuyển quyền sở hữu sẽ rõ ràng, nhanh chóng và an
toàn.
Lưu trữ đám mây
Một số dự án đang cố gắng sử dụng blockchain để cho phép lưu trữ đám mây phi
tập trung. Triển vọng có tất cả các tệp trên máy tính của người khác có vẻ hơi lạ,
nhưng nó tốt hơn là có tất cả các tệp của bạn tại ví dụ Dropbox hoặc Google
Drive. Sự khác biệt lớn là với việc lưu trữ đám mây phi tập trung, không ai có toàn
bộ tệp (chúng bị phân chia) và quan trọng nhất là chúng được mã hóa trên máy tính,
vì vậy chỉ chủ nhân mới có thể mở khóa chúng.
Việc bỏ qua các khái niệm lưu trữ đám mây hiện tại không quá khó để bán. Sau khi
tất cả, đã có nhiều vi phạm an ninh cho các nhà cung cấp lưu trữ đám mây lớn trong
những năm qua.
Thu thập dữ liệu lớn
Việc nắm giữ Dữ liệu lớn thuộc bất kỳ loại nào cũng có thể là một thách thức đối
với bất kỳ ai muốn học máy.

19


Blockchain có thể giúp khuyến khích mọi người với dữ liệu để cung cấp cho nó
(bán cho thẻ) và làm cho nó có sẵn cho những người cần nó (mua với thẻ).
Một ví dụ tuyệt vời về điều này là dự án PIX của thẻ PIXIX. Họ cần một bộ dữ liệu
tỷ phú {image, description} để huấn luyện thuật toán học máy của họ. Họ đã tạo ra
một hệ thống blockchain cho phép mọi người bán các bộ như vậy cho chuỗi (được
bán cho thẻ PIX) và cho phép bất kỳ ai mua bộ dữ liệu có kích thước bất kỳ mà họ
cần (được mua bằng thẻ PIX).
Điều này có thể được sử dụng cho bất kỳ loại bộ dữ liệu nào mà ai đó có thể

cần. Trong tương lai, có thể có các thị trường nơi bạn có thể mua dữ liệu thực sự
trên blockchain!
I.5 Thách thức của Blockchain
Trong khi có rất nhiều điều tuyệt vời mà công nghệ blockchain có thể được sử dụng
cho, cũng có rất nhiều thách thức cần phải vượt qua trong tương lai.
Chia tỷ lệ
Chuỗi khối bitcoin hiện bị giới hạn về số lượng giao dịch có thể khớp trong một
khối. Và một khối mới được khai thác sau mỗi 10 phút. Vì vậy, nếu số lượng giao
dịch tăng lên rất nhiều, thì giao dịch sẽ bắt đầu xếp hàng, làm chậm mạng xuống.
Lý do chính là không thể chỉ tăng kích thước của một khối mà còn phải tăng quy
mô theo thời gian. Không có đủ số lượng kích thước khối nếu mọi người bắt đầu sử
dụng Bitcoin. Ngoài ra còn có một số lý do kỹ thuật và xã hội khác.
Các blockchains khác đã giải quyết vấn đề này theo nhiều cách khác nhau, nhưng
mỗi vấn đề đều có khó khăn để giải quyết khi nói đến việc mở rộng quy mô lớn.
Thân thiện với Người dùng
Sử dụng Bitcoin và hầu hết các công nghệ blockchain khác ngày nay không thân
thiện với người dùng. Mọi người không hiểu tại sao họ phải làm tất cả những thứ
phức tạp này với các khóa công khai và riêng tư và các ứng dụng giao diện người
dùng kém.
Ngay bây giờ, hầu hết những người sử dụng Bitcoin đều là chuyên viên máy
tính. Họ muốn học cách làm điều này. Nhưng đối với người khác thì để có thể sử

20


dụng công nghệ blockchain trên một cơ sở hàng ngày (không chỉ Bitcoin), nó cần
phải nhận được rất nhiều đơn giản.
Tốc độ
Bitcoin sử dụng trung bình 10 phút để tạo một khối mới. Điều này là quan trọng bởi
vì một giao dịch không được thực hiện trước khi nó được sinh ra trong một

khối. Điều này nhanh hơn rất nhiều so với giao dịch ngân hàng hiện nay.
Giao dịch tức thì là cần thiết cho nhiều trường hợp sử dụng bởi blockchain. Dash đã
có. Nhiều blockchains khác cũng nhanh hơn rất nhiều so với giới hạn 10 phút cho
Bitcoin.
Có rất nhiều cuộc thảo luận kỹ thuật đang diễn ra ngay bây giờ về cách giải quyết
tốt nhất những thứ này, và sẽ rất thú vị khi xem nó diễn ra như thế nào. Nhưng nó
cần phải chơi nhanh hơn ngày hôm nay, đó là chắc chắn!
Năng lượng tiêu thụ
Thuật toán chủ yếu được sử dụng ngày nay (một trong số đó là Bitcoin) sử dụng rất
nhiều năng lượng.
Trên thực tế, nó sử dụng hàng trăm megawatt. Đủ để cung cấp năng lượng cho hàng
trăm nghìn ngôi nhà. Nó có vẻ vô cùng lãng phí, đặc biệt là khi chúng ta nghĩ về
thời gian chúng ta đang sống. Bitcoin không tốt cho hành tinh ngay bây giờ - đó là
chắc chắn.
Chính phủ cố gắng kiểm soát mọi thứ
Điều này chủ yếu chỉ áp dụng cho Bitcoin và các loại tiền điện tử khác (ít nhất là
bây giờ) bởi vì họ tìm cách phá vỡ những gì các chính phủ hiện nay đang quản
lý. Tiền bạc. Các ngân hàng lớn có thể không hài lòng với hệ thống của họ bị lật đổ
...
I.6 Hiện trạng triển khai công nghệ blockchain trên thực tế
Công nghệ Blockchain dường như ở khắp mọi nơi, nhưng một số dự án thú vị, sáng
tạo nhất dưới đây hiện đang diễn ra :
Bitcoin

21


Hầu hết mọi người đã nghe nói về Bitcoin bởi vì tất cả những tranh cãi xung quanh
nó. Điều đó nói rằng, nó vẫn là tiền kỹ thuật số lớn nhất có ứng dụng blockchain, và
nó hiện đang phát triển rất nhanh chóng. Bitcoin có thể là tương lai của tiền bạc.

Thực tế, ở nhiều nơi trên thế giới, mọi người đang chuyển sang Bitcoin để thoát
khỏi nhiều vấn đề mà họ phải đối mặt với đồng nội tệ của họ.



Dash

Có rất nhiều thứ gọi là tiền xu, nhưng Dash là thứ xứng đáng nhất. Nó đang cố gắng
để được tất cả những điều Bitcoin đã không thể được nêu ra. Dash hỗ trợ các giao
dịch tức thì (trong khi các giao dịch Bitcoin mất khoảng 10 phút) và các giao dịch

22


riêng tư làm cho nó trở nên duy nhất trong không gian tiền kỹ thuật số. Họ cũng có
rất nhiều chức năng tuyệt vời khác được lên kế hoạch cho tương lai.
Tuy nhiên, điều mà làm cho Dash có thứ gì đó để tìm kiếm, đó là mục tiêu dễ dàng
để bất kỳ ai có thể sử dụng nó. Nó muốn mọi người có thể sử dụng nó. Họ có một
số cách để đi, nhưng họ là chính xác trong khả năng sử dụng đó là rất quan trọng
cho việc áp dụng rộng rãi. Hãy hy vọng họ thực sự thành công.
IOTA

Phần trước đã đề cập đến cách blockchain có thể làm cho IOT tuyệt vời, và đây là
một trong những dự án cố gắng kích hoạt nó.
IOTA về mặt kỹ thuật không sử dụng blockchain, nhưng một phần mới của công
nghệ được gọi là Tangle, mà là một sổ kế toán phân phối ít khối nhằm khắc phục
các vấn đề với các thiết kế blockchain hiện tại sẽ không hoạt động cho IoT. Ví dụ,
nó cho phép các giao dịch mà không có bất kỳ khoản phí nào (cho phép thanh toán
thực tế giữa các máy) và bạn có thể lưu trữ tất cả dữ liệu cảm biến của bạn trên sổ
kế toán.

/>Ethereum

23


Ethereum là một dự án lớn trên nền tảng blockchain và có rất nhiều động lực, mặc
dù nó có một số vấn đề trong khi trở lại có thể làm chậm chúng xuống.

/>Lisk

Lisk hơi giống Ethereum, nhưng với một vài biến thể kỹ thuật. Ví dụ, ngôn ngữ lập
trình là JavaScript, so với Solidity của Ethereum. Nó cũng chạy tất cả các Dapp của
nó (các ứng dụng phân cấp) trên các chuỗi bên, đó là một ý tưởng mát mẻ, mặc dù
hơi khó hiểu.
Tuy nhiên, một khác biệt lớn mà bạn có thể muốn lưu ý là các ứng dụng không nằm
trên blockchain, chỉ có dữ liệu. Có các liên kết đến các ứng dụng (dưới dạng tệp

24