Khóa chinh phục kiến thức Sinh học lớp 12 - Phương pháp giải bài tập đột biến gen

Khóa chinh phục kiến thức sinh học lớp 12

SINH HỌC OCEAN

Nguyễn Thanh Quang - Liên hệ: 01648220042

KHÓA CHINH PHỤC KIẾN THỨC SINH HỌC 12
Phương pháp giải bài tập đột biến gen

NGUYỄN THANH QUANG

Ngày phát hành: 9/8/2018
TỔNG QUÁT VỀ BÀI TOÁN ĐỘT BIẾN GEN DƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA 5-BRÔM URAXIN
I. 5-Brôm Uraxin chỉ có một lần thay đổi trạng thái trong suốt quá trình nhân đôi của gen trên.
T-A
x1
A-T

A – 5BU

T-A

T-A
T-A
T-A

T-A

T-A

x2

T-A
T-A

T-A

T-A T-A T-A T-A T-A T-A T-A T-A T-A

G-5BU
T-A

T-A

G-X

x3
G - 5BU

x4

T - A G - X G - X G - X G - 5BU

Công thức: [Nguyễn Thanh Quang] Đột biến gen được phát sinh do quá trình nhân đôi không theo nguyên tắc bổ
sung. Nếu có một phân tử 5-BU tác động vào lần nhân đôi đầu tiên thì thì sau k lần nhân đôi:
- Chúng ta để ý rằng sau lần nhân đôi thứ 2 trở đi ta thấy số gen không bị đột biến chiếm ¾ so với tổng số gen con
được tạo ra ( sau lần nhân đôi thứ 2 là 3/4 , sau lần nhân đôu thứ 3 là 6/8, sau lần nhân đôi thứ 4 là 12/16 chung quy
lại là ¾)
Chuyên luyện thi đại học online môn sinh học

Nguyễn Thanh Quang | 1

Khóa chinh phục kiến thức sinh học lớp 12

Nguyễn Thanh Quang - Liên hệ: 01648220042

3 k 3  2k
( với k  2) trong đó k là số lần nhân đôi.
 Số gen không đột biến là:  2 =
4
4
- Chúng ta thấy số gen tiền đột biến luôn luôn bằng 1.
- Vì số gen không đột biến chiếm tỉ lệ đột biến là ¾ suy ra số gen còn lại chiếm ¼ (kể cả gen tiền đột biến)

 Số gen đột biến được sinh ra là:

1 k
2k
2 1 =
 1 ( trừ 1 gen tiền đột biến)
4
4

Vậy chúng ta có các công thức:
3  2k
- Số gen không đột biến là:
4
- Số gen tiền đột biến luôn bằng: 1

2k

- Số gen đột biến được sinh ra là:
1
4
I. 5-Brôm Uraxin thay đổi trạng thái qua mỗi lần nhân đôi.

T-A
x1
A-T

A – 5BU

T-A

T-A
T-A
T-A

T-A

T-A

T-A
T-A

T-A

T-A T-A T-A T-A T-A T-A T-A T-A T-A

Chuyên luyện thi đại học online môn sinh học

x2
G-5BU

T-A
T-A

G-X

x3
A- 5BU

x4

T - A G - X G - X A - T G - 5BU
Nguyễn Thanh Quang | 2


Khóa chinh phục kiến thức sinh học lớp 12

Nguyễn Thanh Quang - Liên hệ: 01648220042

Công thức: [Nguyễn Thanh Quang] Đột biến gen được phát sinh do quá trình nhân đôi không theo nguyên tắc bổ
sung. Nếu có một phân tử 5-BU tác động vào lần nhân đôi đầu tiên thì thì sau k lần nhân đôi:
- Chúng ta để ý rằng từ lần nhân đôi thứ nhất đến sau khi kết thúc lần nhân đôi thứ 3 thì giống như trường hợp 1.
Tuy nhiên sau lần nhân đôi thứ 4 kết quả lại khác, các gen không đột biến không còn chiếm tỉ lệ ¾ nữa.
- Tỉ lệ các gen không đột biết sau lần nhân lần đôi thứ 4 là 13/16.
- Tỉ lệ các gen không đột biến sau lần nhân đôi thứ 5 là 26/32.
- Tỉ lệ các gen không đột biến sau lần nhân đôi thứ 6 là 53/64.
- Tỉ lệ các gen không đột biến sau lần nhân đôi thứ 7 là 106/128.

 Số gen không đột biến là: 2k – 2k-2 + 2k-4 + 2k-8+2k-10 +…...+2k-2n
( với điều kiện k – 2n = 1 với k là số lẻ và k – 2n = 0 với k là số chẵn)
- Chúng ta thấy số gen tiền đột biến luôn luôn bằng 1.

 Số gen đột biến được sinh ra là: 2k – (2k – 2k-2 + 2k-4 + 2k-8+2k-10 +…...+2k-2n) – 1 = 2k-2 – 2k-4 – 2k-8 – 2k-10 –…...–2k-2n – 1
( với điều kiện k – 2n  0) và k – 2n = 1 với k là số lẻ; k – 2n = 0 với k là số chẵn)
Câu 1: Một gen có chiều dài 0,51μm và có 3900 liên kết hiđrô tiến hành nhân đôi 5 đợt. Nếu trong lần nhân đôi đầu
tiên của gen đã có 1 phân tử 5-Brôm Uraxin liên kết với một nuclêôtit loại A trên một mạch khuôn của gen thì tổng
số nucleotit mỗi loại có trong các gen đột biến là bao nhiêu? Biết rằng 5-Brôm Uraxin chỉ có một lần thay đổi trạng
thái trong suốt quá trình nhân đôi của gen trên.
Bài giải:
- Tính số nucleotit từng loại của gen ban đầu (gen chưa đột biến):
+ N = 3000 (nucleotit)

2A  2G  3000  A  T  600

+
2A

3G

3900

 G  X  900
- Tính số nucleotit từng loại 1 gen đột biến: hóa chất 5 BU gây đột biến thay thế 1 cặp A – T bằng 1 cặp G – X
Chuyên luyện thi đại học online môn sinh học

Nguyễn Thanh Quang | 3

Khóa chinh phục kiến thức sinh học lớp 12

Nguyễn Thanh Quang - Liên hệ: 01648220042

A  T  600  1  599

G  X  900  1  901
- Tính số nucleotit từng loại trong tổng số các gen đột biến được tạo ra sau 5 lần nhân đôi
2k
25
+ Số gen đột biến được tạo ra:
 1   1  7 (gen)
4
4

A  T  599  7  4193
+ Số nucleotit từng loại trong tổng số các gen đột biến là: 
G  X  901  7  6307
Câu 2: Một gen có chiều dài 0,51μm và có 3900 liên kết hiđrô tiến hành nhân đôi 5 đợt. Nếu trong lần nhân đôi đầu
tiên của gen đã có 1 phân tử 5-Brôm Uraxin liên kết với một nuclêôtit loại A trên một mạch khuôn của gen thì tổng
số nucleotit mỗi loại có trong các gen đột biến là bao nhiêu? Biết rằng 5-Brôm Uraxin thay đổi trạng thái qua mỗi lần
nhân đôi.
Bài giải:
- Tính số nucleotit từng loại của gen ban đầu (gen chưa đột biến):

2A  2G  3000  A  T  600

+ N = 3000 (nucleotit) + 
2A


3G

3900

 G  X  900
- Tính số nucleotit từng loại 1 gen đột biến: hóa chất 5 BU gây đột biến thay thế 1 cặp A – T bằng 1 cặp G – X

A  T  600  1  599

G  X  900  1  901
- Tính số nucleotit từng loại trong tổng số các gen đột biến được tạo ra sau 5 lần nhân đôi
+ Số gen đột biến được tạo ra: 2k-2 – 2k-4 – 2k-8 – 2k-10 –…...–2k-2n – 1 = 25-2 – 25-4 – 1 = 5

A  T  599  5  2995
+ Số nucleotit từng loại trong tổng số các gen đột biến là: 
G  X  901  5  4505
Chuyên luyện thi đại học online môn sinh học

Nguyễn Thanh Quang | 4