Phần Nhiệt

TI LIU BI DNG HC SINH GII VT Lí 8 & 9
phần Nhiệt học
I. nội năng sự truyền nhiệt
1.1. một quả cầu bằng đồng khối lợng 1kg, đợc nung nóng đến nhiệt độ 100
0
C và một quả cầu nhôm khối
lợng 0,5 kg, đợc nung nóng đến 50
0
C. Rồi thả vào một nhiệt lợng kế bằng sắt khối lợng 1kg, đựng 2kg nớc
ở 40
0
C. Tính nhiệt độ cuối cùng của hệ khi cân bằng.
1.2. Có n chất lỏng không tác dụng hóa học với nhau ,khối lợng lần lợt là:m
1
,m
2
,m
3
...m
n
.ở nhiệt độ ban
đầu t
1
,t
2
,....t
n
.Nhiệt dung riêng lần lợt là:c
1
,c
2

....c
n
.Đem trộn n chất lỏng trên với nhau.Tính nhiệt độ của hệ
khi có cân bằng nhiệt xảy ra.( bỏ qua sự trao đổi nhiệt với môi trờng).
1.3. Một cái nồi nhôm chứa nớc ở t
1
=24
0
C.Cả nồi và nớc có khối lợng là 3 kg ,ngời ta đổ thêm vào đó 1 lít
nớc sôi thì nhiệt độ của hệ khi cân bằng là 45
0
C. Hỏi phải đổ thêm bao nhiêu nớc sôi nữa thì nhiệt độ của
nớc trong nồi là 60
0
C.(bỏ qua sự mất nhiệt cho môi trờng).
1.4. Một miếng đồng có nhiệt độ ban đầu là 0
0
C,tính nhiệt lợng cần cung cấp cho miếng đồng để thể tích
của nó tăng thêm 1cm
3
biết rằng khi nhiệt độ tăng thêm 1
0
C thì thể tích của miếng đồng tăng thêm 5.10
--5
lần thể tích ban đầu của nó. lấy KLR và NDR của đồng là : D
0
=8900kg/m
3
, C= 400j/kg độ.
1.5. Để sử lí hạt giống ,một đội sản xuất dùng chảo gang có khối lợng 20kg,để đun sôi 120lít nớc ở 25

0
C.
Hiệu suất của bếp là 25%.Hãy tính xem muốn đun sôi 30 chảo nớc nh thế thì phải dự trù một lợng than
bùn tối thiểu là bao nhiêu ? Biết q=1,4.10
7
j/kg; c
1
=460j/kg.K; C
2
=4200j/kgđộ.
1.6. Đun một ấm nớc bằng bếp dầu hiệu suất 50%, mỗi phút đốt cháy hết 60/44 gam dầu. Sự tỏa nhiệt của
ấm ra không khí nh sau: Nếu thử tắt bếp 1 phút thì nhiệt độ của nớc giảm bớt 0,5
0
C. ấm có khối lợng
m
1
=100g, NDR là C
1
=600
0
j/kg độ, Nớc có m
2
=500g, C
2
= 4200j/kgđộ, t
1
=20
0
C
a. Tìm thời gian để đun sôi nớc.

b. Tính khối lợng dầu hỏa cần dùng.
1.7.Ngời ta trộn hai chất lỏng có NDR, khối lợng ,nhiệt độ ban đầu lần lợt là:m
1
,C
1
,t
1;;
m
2
,C
2
,t
2
. Tính tỉ số
khối lợng của 2 chất lỏng trong các trờng hợp sau:
a. Độ biến thiên nhiệt độ của chất lỏng thứ 2 gấp đôi độ biến thiên nhiệt độ của chất lỏng thứ 1sau khi có
cân bằng nhiệt xảy ra
b. Hiệu nhiệt độ ban đầu của 2 chất lỏng so với hiệu giữa nhiệt độ cân bằng và nhiệt độ đầu của chất lỏng
thu nhiệt bằng tỉ số
b
a
1.8/. Dùng một bếp dầu đun 1 lít nớc đựng trong một ấm nhôm có khối lợng 300g,thì sau 10 phút nớc
sôi .Nếu dùng bếp và ấm trên để đun 2 lít nớc trong cùng điều kiện thì bao lâu nớc sôi. Biết nhiệt do bếp
cung cấp đều đặn,NDR của nớc và nhôm lần lợt là: C=1=4200j/kgđộ, c
2
=880j/kgđộ.
1.9/. Có2 bình, mỗi bình đựng một chất lỏng nào đó. Một học sinh múc từng ca chất lỏng ở bình 2 trút vào
bình 1 và ghi lại nhiệt độ ở bình 1 sau mỗi lần trút: 20
0
C,35

0
C,bỏ xót, 50
0
C. Tính nhiệt độ cân bằng ở lần
_____________________________________________________
GV: NGUYN HUY HONG /> EMAIL:
Trang 1
TI LIU BI DNG HC SINH GII VT Lí 8 & 9
bỏ xót và nhiệt độ của mỗi ca chất lỏng lấy từ bình 2. Coi nhiệt độ và khối lợng của mỗi ca chất lỏng lấy
từ bình 2 là nh nhau, bỏ qua sự mất nhiệt cho môi trờng.
( bài tập tơng tự :69
*
, 70
*
, 72
*
/S121/lớp 8)
II. Sự chuyển thể của các chất
2.1/. Làm cácbài tập 66,68,69,73,74,75,76,77,78,79,80
*
(sách 121/ nc8)
2.2/.bài 133,135, 139 140, 148 ,150, (Sách 200/cl)
III. ột số bài tập về đồ thị
3.1/. đồ thị:làm các bài tập 134,142,151(sách 200 cl),
3.2 . làm các bài: 50, 67, ( sách 121)
IV. ự chuyển hóa năng lợng trong quá trình cơ và nhiệt
4.1/. Một ô tô có công suất P= 15000kw. Tính công của máy sinh ra trong 1h. Biết H=25%. Hãy tính lợng
xăng tiêu thụ trong một giờ để sinh ra công đó. Biết q=46.10
6
j /kg.

4.2/. Một ô tô chạy100 km với lực kéo không đổi là 700N, thì tiêu thụ hết 5lít xăng. Tính hiệu suất của
động cơ đó Biết KLR và NXTN của xăng là: D=700kg/m
3
, q=46.10
6
j/kg.
4.3/. Với 2 lít xăng , một xe máy có công suất 1,4kw chuyển động với vận tốc 36km/h, thì sẽ đi đợc quãng
đờng dài bao nhiêu? Biết hiệu suất của động cơ là H=30%.( Biết KLR và NXTN của xăng là:
D=700kg/m
3
, q=46.10
6
j/kg.)
4.4
*
/ Một vật có KLR là D=0,4g/cm
3
. hỏi vật phải đựơc thả từ độ cao bằng bao nhiêu mét so với mặt nớc
để vật đi sâu vào nớc 18cm? Bỏ qua lực cản của không khí và của nớc khi vật chuyển động.
4.5
*
/. Một quả bóng có khối lợng 0,8kg, rơi không vận tốc ban đầu từ độ cao h= 2m xuống nền nhà cứng.
Khi chạm sàn nhà quả bóng nảy lên , vận tốc của quả bóng khi rời khỏi sàn là 2m/s .
a. tính phần cơ năng của quả bóng đã chuyển hóa thành nhiệt năng.
b. Tính độ cao lớn nhất mà quả bóng có thể nảy lên đợc.
V. Một số bài tập thực hành
5.1/. Trình bày phơng án xác định nhiệt dung q
k
của một nhiệt lợng kế và nhiệt dung riêng C
k

của chất làm
nhiệt kế đó .Dụng cụ: NLK, NK, nớc( đã biết C
n
),bình đun bếp điện ,cân và bộ quả cân.
5.2/. Nêu phơng án xác định NDR của một chất rắn với các dụng cụ sau: Nớc(đã biết C
n
),NLK ( đã biết
C
k
), nhiệt kế, cân và bộ quả cân, bình đun , bếp điện.,dây buộc. ( mở rộng: xét trờng hợp C
k
cha biết)
5.3 Hãy nêu cách xác định NNC của nớc đá bằngcác dụng cụ sau: NLK(đã biết C
k
) ,NK, cân và bộ quả
cân, nớc (đã biết C
n
) nớc đá đang tan ở 0
0
C.
5.4 Trình bày phơng pháp xác định nhiệt nóng chảy của muối ăn với các dụng cụ sau:cân, NK,NLK, bình
chứa nớc, muối ăn.
_____________________________________________________
GV: NGUYN HUY HONG /> EMAIL:
Trang 2
TI LIU BI DNG HC SINH GII VT Lí 8 & 9
5.5 Lập phơng án xác định NHH của nớc với các dụng cụ sau: nớc (đã biết C
n
),bếp điện, NK, đồng hồ, cân
và bộ quả cân.

5.6
*
Nêu phơng án xác định NDR của một chất lỏng X bằng các dụng cụ Sau: nớc( đã biết C
n
)NLK(đã biết
C
k
), NK,cân và bộ quả cân,bình đun; bếp điện, chất X.
(giải lại bài toán khi cha biét C
k
)
**
.
VI. Một số bài tập định tính
Sự truyền nhiệt:
6.1 Tại sao về mùa đông mặc nhièu áo mỏng lại ấm hơn một áo dày( dày bằng bấy nhiêu áo mỏng)
6.2 Tại sao về mùa đông khi đặt tay lên các vật bằng đồng ta có cảm giác lạnh hơn khi đặt tay lên các vật
bằng gỗ ? Có phải do nhiệt độ của đồng thấp hơn của gỗ không?
6.3. a.Tại sao về mùa đông mặc áo bông ta lại thấy ấm?
b.Tại sao về mùa hè ở nhiều sứ nóng ngời ta thờng mặc áo dài hoặc quấn quanh nguời
những tấm vải lớn. Còn ở nớc ta lại thờng mặc quần áo ngắn?
6.4 Tại sao trong cái ấm điện dây đun đợc đặt gần sát đáy ấm,còn trong tủ lạnh thông thờng ngăn làm đá
lại đợc đặt ở trên cùng?
6.5 Tại sao về mùa hè mặc áo trắng ta cảm thấy mát hơn áo có màu sẫm?
6.6. Thành phía ngoài xi lanh của các động cơ nổ có gắn thêm các cánh bằng kim loại để làm gì?
6.7. Vào lúc thời tiết lạnh lẽo ,có nhiều động vật khi ngủ đã cuộn tròn mình lại .Tại sao?
6.8. Dùng sợi tóc quấn chặt vào ống nhôm nhỏ hay cái nắp bút bằng kim loại.Rồi lấy một que diêm đốt.
Sợi tóc không cháy. Giải thích tại sao? Nếu quấn sợi tóc lên gỗ rồi làm lại nh trên thì sợi tóc lại cháy.Tại
sao?
6.9.a. Tại sao về mùa hè ban ngày thờng có gió thổi từ biển vào lục địa,còn ban đêm lại thờng có gió thổi

từ lục địa ra biển?
b. Tại sao về mùa hè ở nớc ta thờng có gió đông nam, còn mùa đông lại thờng có gió mùa đông bắc.
6.10. Về mùa hè nằm cạnh cửa sổ đã đóng kín và không có khe hở nào, ta vẫn cảm thấy có gió thổi từ cửa
sổ vào cơ thể .Tại sao?
6.11.Tại sao khí hậu ở vùng ven biển lại điều hòa hơn những vùng ở sâu trong lục địa?
6.12 a. Nớc đá có tan đợc không , nếu đặt nó ở buồng ổn nhiệt có nhiệt độ 0
0
C?
b. Nớc có đông đặc đợc không nếu ta đặt nó trong buồng ổn nhiệt có nhiệt dộ 0
0
C?
6.13 Sắt hoặc thép đều có NDR lớn hơn của đồng nhiều.Tại sao ngời ta làm mỏ hàn bằng đồng mà lại
không làm bằng thiếc?
6.14 Tại sao về mùa hè nóng nực,khi tắm dới sông hồ lên ta lại cảm thấy lạnh ? nhất là khi có gió thổi?
_____________________________________________________
GV: NGUYN HUY HONG /> EMAIL:
Trang 3
TI LIU BI DNG HC SINH GII VT Lí 8 & 9
6.15. Bỏ một ít nớc vào một cái cốc bằng giấy, rồi dùng đèn cồn để đun nớc trong cốc. Ngời ta thấy nớc
trong cốc sôi nhng cốc giấy không bị cháy. giải thích tại sao? Nếu nớc trong cốc đã bay hơi hết thì cốc có
bị cháy không? Tại sao?
6.16. Tại sao khi than trong bếp lò đã cháy ta không cần quạt mà than vẫn cháy tiếp cho đến hết? Tại sao
trong các nhà máy lại thờng có ống khói?
6.17. Tại sao máy điều hòa nhiệt độ thờng đặt gần trần nhà mà không đặt gần sàn nhà?
Sự chuyển thể của các chất
( nóng chảy, đông đặc, bay hơi, ngng tụ..)
6.18 Khi nớc sôi ta thấy hơi nớc tỏa ra từ vòi ấm . ta nhìn thấy hơi nớc ở gàn sát miệng ấm hay ở xa? Tại
sao?
6.19 Tại sao trên núi cao ta không thể luộc chín trứng đợc?
6.20 Tại sao khi bị sét đánh cây cối lại bị tách làm nhiều phần?

6.21 Tại sao ở ngời vào những ngày đông tóc ,lông mi và râu lại có những hạt băng đọng ?
6.22
*
Tại sao ở xứ lạnh,vào những lúc có sơng mù rơi ngời ta lại thấy thời tiết ấm lên ?
6.23
*
Giải thích sự tạo thành những giót sơng đọng trên lá cây vào ban đêm ?
6.24. Bỏ một cục nớc đá vào một cái cốc khô, sau một thời gian ta thấy ở mặt ngoài của cốc xuất hiện
những giọt nớc nhỏ . Giải thích tại sao?
Sự nở vì nhiệt-Sự dẫn nhiệt
6.25 Tại sao khi đặt đờng ray xe lửa ngời ta không đặt các thanh ray sát khít nhau mà phải để một khe hở
nhỏ giữa chúng?
6.26 Tại sao trong kết cấu bê tông, ngời ta chỉ dùng thép mà không dùng các kim loại khác nh đồng chẳng
hạn?
6.27 Khi nhúng một nhiệt kế vào một cốc nớc nóng, ta thấy thoạt tiên mực thủy ngân trong ống quản tụt
xuống rồi sau đó mới dâng lên.Tại sao?
6.28 Tại sao khi rót nớc sôi đột ngột thì cốc thủy tinh có thành dày lại dễ nứt hơn cốc thủy tinh có thành
mỏng?Muốn cốc không bị vỡ thì khi rót nớc sôi ta cần làm thế nào?
6. 29.Nắp sắt của một lọ mực khó mở,nếu hơ nóng nắp lên lại có thể mở đợc dễ dàng. Tại sao?
Sự chuyển hóa năng lợng trong các quá trình cơ và nhiệt
6.30 .Ô tô đang chạy nhanh nếu ngời lái xe phanh gấp ta thấy trên đờng in một vệt rất rõ đồng thời ngửi
thấy mùi khét .Tại sao?
6.31
*
Một chai thủy tinh đợc đậy kín bằng một nút cao su nối với một bơm tay. Khi bơm không khí vào
chai ,ta thấy tới một lúc nào đó nút cao su bật ra đồng thời trong chai xuất hiện sơng mù do nghững giọt s-
ơng nhỏ tạo thành. Hãy giải thích tại sao?
_____________________________________________________
GV: NGUYN HUY HONG /> EMAIL:
Trang 4

TI LIU BI DNG HC SINH GII VT Lí 8 & 9
Một số bài tập bổ sung lần 2
sự nở vì nhiệt
10.1.Trong hình 7.1, các bình đặt rên mặt bàn, chứa nớc ở 4
0
C, và có mực
nớc ngang nhau. Khi đốt nóng các bình ấy thì áp suất của nớc lên đáy mỗi
bình thay đổi nh thế nào?bỏ qua sự nở của các bình.
10.2.Xem bài 65/S200CL.
Đồ thị
11.1. giải bài toán sau đay bằng đồ thị:
Thả m
1
=0,5 kg đồng vào m
2
= 0,2 kg nớc ở 20
0
C. Các định nhiệt độ khicó cân bằng nhiệt, Cho nhiệt dung
riêng của đồng, nớc lầnlợt là: C
1
=400j/kgđộ, C
2
=4200j/kgđộ.
11.2. giải bài toán sau đây bằng đồ thị:
Thả 100 g nớc đá ở -10
0
C và 500g nớc ở41
0
C. Xác định nhiệt độ của hỗn hợp sau khi có cân bằng nhiệt.
(bỏ qua sự mất nhiệt). Biết nhiệt dung riêng của nớc đá là 2,1. 10

3
j/kgđộ và nhiệt nóng chảy của nớc đá là 3,36. 10
5
j/kg.
11.3.Một bình cách nhiệt có dây đốt nóng bên trong, chứa 2kg nớc đá và 2
kg một chất đễ nóng chảy và không hòa tan trong nớc. Nhiệt độ ban đầu
của cả bình là -40
0
C, Dây đốt nóng bắt đầu hoạt động( công suất tỏa
nhiệt của dây không đổi). Nhiệt độ trong bình biến thiên theo thời gian
nh ở đồ thị hình-3.5 Nhiệt dung riêng của nớc đá C
đ
=2000j/kgđộ, của
chất rắn X là C
1
=1000j/kgđộ. Hãy xác định nhiệt nóng chảy của chất rắn X và nhiệt dung riêng của chất
lỏng X .
Liên hệ giữa
0
C,
0
F và
0
K.
12.1.thang nhiệt độ Celsi, kíhiệu
0
C,lấy nhiệt độ nớc đá đang tan ở
0
C và hơi nớc đang sôi ở 100
0

C.một
nhiệt kế lấy thang nhiệt độ Farenheit,kí hiệu
0
F lấy nhiệt độ nớc đá đang tan là 32
0
F, và nhiệt độ hơi nớc
đang sôi là 212
0
F. Thang nhiệt độ Kenvin, kí hiệu
0
K lấy nhiệt độ nớc đá đang tanlà 273
0
K, nhiệt độ hơi n-
ớc đang sôi là 373
0
K.So sánh giá trị của một độ chia trên 3 thang đo trên
12.2.Hai nhiệt kế giống hệt nhau về kích thớc, một nhiệt kế có thang nhiệt độ Celsi, kíhiệu
0
C,lấy nhiệt độ
nớc đá đang tan ở
0
C và hơi nớc đang sôi ở 100
0
C.một nhiệt kế lấy thang nhiệt độ Farenheit,kí hiệu
0
F lấy
nhiệt độ nớc đá đang tan là 32
0
F, và nhiệt độ hơi nớc đang sôi là 212
0

F.
a. Số đo nhiệt độ của 2 thang đo trên có cùng giá trị ở nhiệt độ nào.
b. Nhiệt dung riêng của nớc ứng với thang nhiệt độ Celsi là 4200j/kg độ có giá trị là bao nhiêu trong
thangnhiệt độ Farenheit?.
_____________________________________________________
GV: NGUYN HUY HONG /> EMAIL:
Trang 5