Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh (trích Vũ Trung tùy bút Phạm Đình Hổ)

Bố cục:
Phần 1 (từ đầu… biết đó là triệu bất thường): Cuộc sống xa hoa vô độ trong phủ Chúa
Phần 2 (còn lại): thói những nhiều dân chúng của bọn quan lại
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 63 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Thói ăn chơi xa xỉ, vô độ của chúa Trịnh:
+ Xây đình đài, thú ngao du vô độ
+ Miêu tả tỉ mỉ những cuộc bài trí dạo chơi của chúa Trịnh
- Việc thu sản vật, thứ quý, việc bày vẽ trang trí trong phủ gây nhiều phiền nhiễu, tốn kém
- Tác giả kín đáo bộc lộ thái độ chủ quan của mình trước việc ăn chơi xa xỉ của chúa Trịnh,
khi miêu tả cảnh vườn trong phủ Chúa
+ Tiếng chim kêu, vượn hót kêu râm ran khắp bốn bề, nửa đêm ồn ào như mưa sa gió táp,
vỡ đổ tan tành
+ Tác giả cảm thấy “đó là triệu bất thường”: mang ý phê phán, cảnh báo về thói ăn chơi,
hưởng lạc xa hoa trên mồ hôi của nhân dân sẽ dẫn tới suy tàn
Câu 2 (trang 63 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Bọn quan lại hầu cận trong phủ chúa: làm càn tác oai tác quái trong dân gian
+ Hoạn quan, quan lại tham lam, mượn tay nhà chúa để vơ vét của cải trong dân chúng
+ Chúng thấy ở đâu có chim tốt khướu hay, chậu hoa cây cảnh thì biên hai chữ “phụng
thủ”
+ Thủ đoạn: vừa ăn cắp vừa la làng
+ Người dân bị cướp bóc, không thì phải tự tay hủy bỏ của quý của mình
→ Hiện trạng vô lí, bất công
- Chính gia đình tác giả cũng phải tự tay chặt cây lê, và hai cây lựu trắng quý hiếm tránh tai
vạ
→ Đoạn văn được tác giả kể lại một cách một cách sinh động, chân thực. Cảm xúc của tác
giả được gửi gắm một cách kín đáo.


Câu 3 (trang 54 sgk ngữ văn 9 tập 1)
Sự khác nhau giữa truyện và tùy bút

- Tùy bút là thể văn dùng để ghi chép con người, sự việc cụ thể, có thực, bộc lộ thái độ, cảm
xúc, suy tư, nhận thức, đánh giá của mình về con người, cuộc sống
- Truyện là thể văn phản ánh hiện thực đời sống, với bức tranh hiện thực đời sống qua các sự
kiện, biến cố xảy ra trong cuộc đời con người
- Truyện thường phải có cốt truyện và nhân vật, cốt truyện được trình bày có mở đầu, diễn
biến, kết thúc
- Nhân vật được xây dựng có đặc điểm ngoại hình, chi tiết, miêu tả nội tâm, diễn biến tâm lí
Tùy bút là sự ghi chép tùy hứng, có khi tản mạn, không theo một cốt truyện nào chủ yếu bộc
lộ tình cảm, thái độ của tác giả
Luyện tập
Đất nước vào thời vua Lê- chúa Trịnh cuối thế kỉ XVIII rơi vào tình cảnh khốn cùng, hỗn
độn
Vua chúa ăn chơi, hưởng lạc, sống cuộc sống xa hoa. Phủ chúa đầy những loại chim quý,
thú lạ, cây cổ thụ… những Người đứng đầu triều đình, không chăm lo việc triều chính, bỏ
mặc dân chúng. Bọn quan lại ỷ vào điều đó hành động, nhũng nhiễu. Đến cả những nhà giàu
cũng không yên với chúng. Nhân dân khắp chốn làm than, đói khổ.