giao an tap huan

Tiết 87:
chiều tối
Hồ chí minh
Ngày soạn: 30/08/2010
Ngày thực hiện:.
Cho các lớp:..
I .Mức độ cần đạt:
II.Trọng tâm kiến thức, kỹ năng:
1. Kiến thức:
- Giúp học sinh cảm nhận đợc bức tranh thiên nhiên và vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí
Minh
- Sự kết hợp hài hoà giữa bút phát cổ điển và tinh thần hiện đại.
2. Kỹ năng:
- Rèn luyện cho học sinh kỹ năng cảm thụ một tác phẩm trữ tình
3. Thái độ:
- Hiểu đợc vẻ đẹp con ngời, tài năng, nhân cách Hồ Chí Minh, từ đó rút ra bài học
cho bản thân về lẽ sống, niềm tin...
III. Chuẩn bị:
1. Thầy:
- Tranh ảnh về Hồ Chí Minh, SGK, máy chiếu, phiếu học tập...
2. Trò:
- Soạn bài, chuẩn bị tài liệu...
IV.Tổ chức dạy và học:
Bớc I: ổn định tổ chức lớp: Kiểm tra sĩ số, trật tự, nội vụ của lớp
Bớc II: Kiểm tra bài cũ: sử dụng kỹ thuật bể cá
- Bớc III: Tổ chức dạy và học bài mới:
* Hoạt động 1: Tạo tâm thế:
- Thời gian: 7 phút
- Phơng pháp tích cực và kỹ thuật áp dụng: Phơng pháp thuyết trình do học sinh
thực hiện, phơng pháp vấn đáp, kỹ thuật góc.
Thầy Trò Chuẩn kiến thức kỹ năng cần đạt Ghi

chú
- Gv giao bài tập từ tiết học
trớc: Học sinh vào vai hớng
dẫn viên du lịch giới thiệu
với một đoàn khách nớc
ngoài về chủ tịch Hồ Chí
Minh.
- Gv chuyển ý yêu cầu học
- Xem lại
tài liệu
- 1 HS
I. Tiểu dẫn:
1. Tác giả: Hồ Chí Minh (1890-1969)
- Vị lãnh tụ vĩ đại, anh hùng giải
phóng dân tộc
- Một tác gia lớn của nền văn học dân
tộc.
sinh xem lại phần chuẩn bị
và trình bày
- Gv chốt theo chuẩn kiến
thức, kỹ năng
- GV nêu câu hỏi:
? Hãy trình bày những hiểu
biết của em về tập thơ nhật
ký trong tù?
- Gv chốt ý: Dẫn thơ:
Lại thơng nỗi đoạ đày thân
Bác....
53 cây số mỗi ngày
Mũ áo dầm ma rách hết

giày...
- Gv chiếu bản đồ hành
trình chuyển lao của Hồ
Chí Minh
- Gv yêu cầu học sinh nêu vị
trí và hoàn cảnh sáng tác
bài thơ Chiều tối?
trình bày
- Cả lớp
chú ý lắng
nghe
- Ghi bài
- 1 HS
trình bày
Nghe
giảng
- Ghi bài
- Quan sát
hình ảnh
trên màn
chiếu
- 1 HS
trình bày
2. Tập thơ Nhật ký trong tù:
- Hoàn cảnh sáng tác: Tháng 8/1942
đến tháng 9/1943 khi Hồ Chí Minh bị
chính quyền Tởng Giới Thạch bắt
giam và bị giải tù qua hơn 30 nhà lao
của tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc
- Gồm: 134 bài thơ

3. Bài thơ Chiều tối:
- Vị trí: Bài thứ 31
- Hoàn cảnh sáng tác: Cuối thu năm
1942, trên đờng chuyển lao từ Tĩnh
Tây sang Thiên Bảo
Hoạt động 2: tri giác
- Dự kiến thời gian: 5 phút
- Phơng pháp tích cực và kỹ thuật áp dụng: Phơng pháp vấn đáp, phơng pháp đọc
diễn cảm,
Thầy Trò Chuẩn kiến thức kỹ năng cần đạt Ghi chú
- Gv mời một học sinh xác
định giọng đọc và đọc bài
thơ
- GV yêu cầu học sinh khác
nhận xét
- Gv chốt ý hớng dẫn học
sinh đọc theo đúng nhịp,
giọng điệu của bài thơ (Đọc
lại nếu cần)
- GV yêu cầu học sinh xác
định thể thơ và hớng khai
thác bài thơ ?
- GV chốt ý theo chuẩn kiến
- 1 Học sinh
trả lời và
đọc bài
- 1 Học sinh
nhận xét
- HS nghe
hớng dẫn

- 1 HS trả
lời
- HS ghi bài
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Đọc:
- Thể loại: Thất ngôn tứ tuyệt
- Bố cục: 2 phần
+ 2 câu đầu: Bức tranh thiên
nhiên
+ 2 Câu sau: Bức tranh đời sống
thức kỹ năng
- Gv dẫn dắt học sinh đặt
mình vào hoàn cảnh nhân
vật trữ tình và miêu tả lại
diễn biến tâm trạng ?
- Gv yêu cầu học sinh trình
bày phần so sánh đối chiếu
bản dịch thơ với phiên âm
và dịch nghĩa?
- 1 học sinh
trình bày
- 1 Hs trình
bày
- Cảm nhận chung về bài thơ:
- So sánh phiên âm và dịch thơ
Hoạt động 3: phân tích, cắt nghĩa:
- Thời gian: 23 phút
- Phơng pháp tích cực và kỹ thuật áp dụng:
Thầy Trò Chuẩn kiến thức kỹ năng cần đạt Ghi chú
- Gv hỏi: khoảnh khắc

chiều hôm trong thơ ca xuất
hiện nh thế nào ? Gắn với
tâm trạng gì?
- GV dẫn vào bài thơ và
đọc lại 2 câu thơ đầu:
- Gv chia học sinh thành các
nhóm (2 bàn một nhóm) h-
ớng dẫn học sinh thực hiện
kỹ thuật khăn trải bàn
Phiếu học tập 1:
? Bức tranh thiên nhiên qua
con mắt ngời tù đợc biểu
hiện nh thế nào?
? Nhận xét về nghệ thuật
miêu tả?
? Cảm nhận về tâm hồn
nhân vật trữ tình?
- Gv mời đại diện các nhóm
trình bày, nhận xét , bổ
sung
- GV chữa phần trình bày
của học sinh và chốt theo
chuẩn kiến thức kỹ năng.
- 1 Hs trả
lời
- Nghe đọc
thơ
- Hs làm
việc tích
cực trong

nhóm
- 1 Hs đại
diện trình
bày
- 1 nhóm
khác nhận
xét
- Nhóm có ý
kiến khác
bổ sung
- Học sinh
ghi bài
2. Tìm hiểu chi tiết văn bản:
a. Hai câu đầu: Bức tranh thiên
nhiên
- Hình ảnh:
+ Cánh chim: mỏi
+ Chòm mây: chậm trôi
- Nghệ thuật: cổ điển
+ Sử dụng thi liệu cổ
+ Bút pháp chấm phá
+ Nghệ thuật nhân hoá: cô vân
+ Tả cảnh ngụ tình
=> Bức tranh thiên nhiên mênh
mông, vắng lặng chiều muộn nơi
xóm núi mang đậm chất Đờng
thi; bút pháp chấmphá gợi nhiều
hơn tả phác hoạ thần thái của
cảnh và nói lên tâm trạng của
con ngời.

+ Hiện đại: Sử dụng hình ảnh ớc
lệ nhng có sự sáng tạo: Cánh
chim trong thơ cổ thờng bay về
chốn vô định, gợi cảm giác ngậm
ngùi, chia ly. Cánh chim trong
Chiều tối hớng về sự yên ấm của
cuộc sống thờng ngày
- GV chuyển ý: Các em thử
đặt mình vào hoàn cảnh của
Hồ Chí Minh ...nếu những
câu thơ tiếp theo là lời than
vãn về cảnh ngộ của bản
thân, nỗi buồn nhớ quê h-
ơng chúng ta hoàn toàn có
thể chấp nhận đợc. Nhng
đọc những câu thơ tiếp theo
chắc chắn các em sẽ thấy
những điều bất ngờ
- Gv đọc 2 câu thơ
? Bức tranh thơ đợc tiếp nối
bằng những hình ảnh nào?
Em ấn tợng với hình ảnh
nào nhất? Hãy bình đôi
chút về hình ảnh đó?
- Gv mời học sinh trình bày,
nhận xét, bổ sung
- Gv chốt theo chuẩn kiến
thức, kỹ năng:
Gv bình: Khi ánh sáng
- Nghe đọc

thơ
- 2 HS trình
bày
- 1 Hs khác
nhận xét,
bổ sung
- Nghe
giảng
- Ghi bài
- Vẻ đẹp tâm hồn của Hồ Chí
Minh:
+ Tình yêu thiên nhiên tha thiết
+ Tâm hồn nhạy cảm, tinh tế,
đồng cảm với vạn vật thể hiện
tình yêu thơng mọi sự sống trên
đời
+ T thế ung dung ngắm cảnh: ý
chí nghị lực phi thờng, sự hoà
hợp chất thép và chất tình.
b. Hai câu sau: Bức tranh đời
sống
- Hình ảnh:
+ Ngời lao động: thiếu nữ xay
ngô
=> Con ngời lao động bình th-
ờng, gợi sự trẻ trung, sức sống trở
thành trung tâm của bức tranh,
là chất thơ cất lên từ cuộc sống
đời thờng -> Chất hiện đại
+ Nghệ thuật điệp liên hoàn: ma

bao túc- bao túc ma ...:
=> Sự cần mẫn lao động của cô
gái xóm núi; vòng quay của cối
ngô diễn tả bớc đi của thời gian
+ Lò than rực hồng:
>Hàm súc: chữ hồng: xua tan
cảm giác nặng nề, mệt mỏi, tối
tăm; Thể hiện tâm hồn luôn h-
thiên nhiên đã tắt bài thơ
vừa kịp sáng lên, ấm lên từ
tình yêu thơng con ngời của
một tâm hồn đại trí, đại
dũng. Ôi....
ớng về sự sống, trái tim mẫn cảm
của một nghệ sĩ tài hoa
>Cổ điển: Lấy sáng nói tối:
> Hiện đại: toả sức ấm nóng cho
bức tranh thơ; thể hiện sự vận
động của mạch thơ từ tối đến
sáng, từ buồn sang vui
Hoạt động 4: đánh giá, khái quát:
- Thời gian: 5 phút
- Phơng pháp tích cực và kỹ thuật áp dụng:
Thầy Trò Chuẩn kiến thức kỹ năng cần đạt Ghi chú
Gv nêu câu hỏi:
? Đánh giá về nội dung của
bài thơ?
- Gv hơng dẫn học sinh tổng
kết bài học theo phiếu học
tập 2

? Những biểu hiện của chất
cổ điển và chất hiện đại
trong bài thơ?
- Mời học sinh trình bày,
nhận xét, bổ sung.
- Gv chiếu kết quả phiếu
học tập
1 Hs trả lời
- Làm việc
theo phiếu
học tập
- 1 HS trình
bày
- 1 HS nhận
xét, bổ sung
III. Tổng kết:
* Nội dung:
- Bức tranh thiên nhiên
- Vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh:
+ Rất yêu thiên nhiên, luôn dạt
dào cảm xúc thơ ca trớc mọi sắc
thái đa dạng của nó.
+ Yêu con ngời, gắn bó với cuộc
sống con ngời, nhất là ngời lao
động
+ Tinh thần lạc quan luôn hớng
về ánh sáng và sự sống
* Nghệ thuật:
- Chất cổ điển:
+ Đề tài

+ Thể thơ đờng luật
+ Thi liệu truyền thống
+ Bút pháp ớc lệ, chấm phá
- Chất hiện đại:
+ Bút pháp tả thực sinh động với
những hành động dân dã đời th-
ờng
+ Hình ảnh con ngời là trung
tâm của bức tranh
+ Mạch vận động của tứ thơ h-
ớng về sự sống, ánh sáng.
Hoạt động 5: luyện tập, áp dụng, vận dụng: