Bài 6: UDNC mô tế bào

TiÕt 6:
øng dông c«ng nghÖ nu«i cÊy m« tÕ bµo
trong nh©n gièng c©y trång n«ng, l©m nghiÖp


Tiết 6:
ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào
trong nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp
I.
I.
Khái niệm về phương pháp nuôi
Khái niệm về phương pháp nuôi
cấy mô TB
cấy mô TB
II. Cơ sở khoa học của phương pháp
II. Cơ sở khoa học của phương pháp
nuôi cấy mô tế bào
nuôi cấy mô tế bào
III. Quy trình công nghệ nhân giống
III. Quy trình công nghệ nhân giống
bằng nuôi cấy mô TB
bằng nuôi cấy mô TB


I. Kh¸i niÖm vÒ ph­¬ng ph¸p nu«i cÊy m« TB
I. Kh¸i niÖm vÒ ph­¬ng ph¸p nu«i cÊy m« TB

1
1
. Kh¸i niÖm nu«i cÊy m« TB
. Kh¸i niÖm nu«i cÊy m« TB






TÕ bµo (rÔ, th©n, l¸)
TÕ bµo (rÔ, th©n, l¸)
Nu«i cÊy
Nu«i cÊy
C©y hoµn chØnh
C©y hoµn chØnh


I. Khái niệm về phương pháp nuôi cấy mô TB
I. Khái niệm về phương pháp nuôi cấy mô TB


1
1
. Khái niệm nuôi cấy mô TB
. Khái niệm nuôi cấy mô TB

- Nuôi cấy mô tế bào là
- Nuôi cấy mô tế bào là
phương pháp cấy mô tế bào
phương pháp cấy mô tế bào
vào môi trường thích hợp, cung cấp đủ chất dinh dư
vào môi trường thích hợp, cung cấp đủ chất dinh dư
ỡng
ỡng
gần giống như trong cơ thể sống
gần giống như trong cơ thể sống
.
.
Qua nhiều
Qua nhiều


lần
lần


phân bào liên tiếp, biệt hóa thành mô và cơ quan, mô
phân bào liên tiếp, biệt hóa thành mô và cơ quan, mô


tế bào phát triển thành cây hoàn chỉnh
tế bào phát triển thành cây hoàn chỉnh
.
.

I. Kh¸i niÖm vÒ ph­¬ng ph¸p nu«i cÊy m« TB
I. Kh¸i niÖm vÒ ph­¬ng ph¸p nu«i cÊy m« TB


2. M«i tr­êng dinh d­ìng thÝch hîp.
2. M«i tr­êng dinh d­ìng thÝch hîp.


- Lµ m«i tr­êng dinh d­ìng cã:
- Lµ m«i tr­êng dinh d­ìng cã:


+ Nguyªn tè ®a l­îng: N, S, Ca, K, P…
+ Nguyªn tè ®a l­îng: N, S, Ca, K, P…


+ Nguyªn tè vi l­îng: Fe, B, Mo, I, Cu …
+ Nguyªn tè vi l­îng: Fe, B, Mo, I, Cu …


+
+
Đường
Đường
:
:
Glucoz¬, Saccaroz¬
Glucoz¬, Saccaroz¬

+ ChÊt ®iÒu hoµ sinh tr­ëng: auxin, cytokinin
+ ChÊt ®iÒu hoµ sinh tr­ëng: auxin, cytokinin
M«i tr­êng th¹ch


II. Cơ sở khoa học của phương pháp
II. Cơ sở khoa học của phương pháp
nuôi cấy mô tế bào
nuôi cấy mô tế bào




1.
1.
Tính toàn năng của tế bào
Tính toàn năng của tế bào
.
.


2.
2.
Khả năng phân hoá và
Khả năng phân hoá và
phản phân hoá của tế bào
phản phân hoá của tế bào
Nghiên cứu SGK và cho biết cơ sở khoa học
của nuôi cấy mô tế bào?

1. Tính toàn năng của tế bào
1. Tính toàn năng của tế bào
-
Bất cứ tế bào, mô nào củng chứa hệ gen
Bất cứ tế bào, mô nào củng chứa hệ gen
quy định kiểu gen của loài đó.
quy định kiểu gen của loài đó.
-
Có thể sinh sản vô tính khi nuôi cấy trong
Có thể sinh sản vô tính khi nuôi cấy trong
môi trường thích hợp.
môi trường thích hợp.


Theo em, thế nào là tính toàn năng
của tế bào thực vật?
II. Cơ sở khoa học của phương pháp
II. Cơ sở khoa học của phương pháp
nuôi cấy mô tế bào
nuôi cấy mô tế bào


S¬ ®å thÓ hiÖn tÝnh toµn n¨ng TBTV
S¬ ®å thÓ hiÖn tÝnh toµn n¨ng TBTV

-
-
2. Khả năng phân hoá và phản phân hoá của TB
2. Khả năng phân hoá và phản phân hoá của TB
II. Cơ sở khoa học của phương pháp
II. Cơ sở khoa học của phương pháp
nuôi cấy mô tế bào
nuôi cấy mô tế bào


2. Khả năng phân hoá và phản phân hoá của TB
2. Khả năng phân hoá và phản phân hoá của TB
Quan sát sơ đồ cho biết thế nào là sự phân hoá
và phản phân hoá TB?
II. Cơ sở khoa học của phương pháp
II. Cơ sở khoa học của phương pháp
nuôi cấy mô tế bào
nuôi cấy mô tế bào
Quá trình phân hoá
Quá trình phân hoá
Tế bào phôi sinh
Tế bào phôi sinh
Tế bào chuyên hoá
Tế bào chuyên hoá
Quá trình phản phân hoá
Quá trình phản phân hoá
(Rễ, thân, lá)
(Rễ, thân, lá)

-
-
Phân hoá TB
Phân hoá TB
: Là QT
: Là QT
tế bào phôi sinh
tế bào phôi sinh
biến đổi thành
biến đổi thành
TB chuyên hoá
TB chuyên hoá
đặc hiệu cho các mô cơ quan khác
đặc hiệu cho các mô cơ quan khác
nhau, để đảm nhận các chức năng khác nhau.
nhau, để đảm nhận các chức năng khác nhau.


-
-
Phản phân hoá TB
Phản phân hoá TB
: Là quá trình chuyển
: Là quá trình chuyển
TB chuyên
TB chuyên
hoá
hoá

về một chức năng nào đó trở về trạng thái
về một chức năng nào đó trở về trạng thái
phôi
phôi
sinh
sinh
ban đầu và phân chia mạnh mẽ.
ban đầu và phân chia mạnh mẽ.
2. Khả năng phân hoá và phản phân hoá của TB
2. Khả năng phân hoá và phản phân hoá của TB
II. Cơ sở khoa học của phương pháp
II. Cơ sở khoa học của phương pháp
nuôi cấy mô tế bào
nuôi cấy mô tế bào


TB chuyªn ho¸
C©y hoµn chØnh
TB ph«i sinh
TB chuyªn ho¸
C©y hoµn chØnh


TB hîp tö
TB hîp tö




TB ph«i sinh

TB ph«i sinh
Qu¸ tr×nh ph©n ho¸
Qu¸ tr×nh ph¶n ph©n ho¸
Nu«i
cÊy
m«
TB
(2)
(2)
(2)
(2)
(2)
(2)
(2)
(2)


III. Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi
III. Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi
cấy mô TB
cấy mô TB
- Nhân với số lượng lớn, trên quy mô CN
- Nhân với số lượng lớn, trên quy mô CN


- Sản phẩm sạch bệnh và đồng nhất về di truyền
- Sản phẩm sạch bệnh và đồng nhất về di truyền


- Hệ số nhân giống cao

- Hệ số nhân giống cao
VD: 1 c khoai tõy sau 8 thỏng nhõn ging thu c 2
VD: 1 c khoai tõy sau 8 thỏng nhõn ging thu c 2
t mm ging trng cho 40 ha.
t mm ging trng cho 40 ha.
1 chi da sau 1 nm to c 116.649 cõy
1 chi da sau 1 nm to c 116.649 cõy
*. Nhược điểm:
*. Nhược điểm:


- Tốn kém kinh phí, công sức
- Tốn kém kinh phí, công sức


- Đòi hỏi trình độ kĩ thuật cao
- Đòi hỏi trình độ kĩ thuật cao
1
1
.
.
ý
ý
nghĩa
nghĩa


Chọn vật liệu nuôi cấy
Tạo chồi
Khử trùng

Tạo rễ
Cấy cây vào môi trường thích ứng
Sơ đồ : quy trình nhân giống bằng nuôi cấy mô TB
Sơ đồ : quy trình nhân giống bằng nuôi cấy mô TB
III. Quy trình công nghệ nhân giống bằng
III. Quy trình công nghệ nhân giống bằng
nuôi cấy mô TB
nuôi cấy mô TB


2. Quy trình
2. Quy trình
Trồng cây trong vườn ươm
Bước 1
Bước 1
Bước 2
Bước 2
B
B
ư
ư
ớ
ớ
c
c
3
3
B
B
ư

ư
ớ
ớ
c
c
4
4
B
B
ư
ư
ớ
ớ
c
c
6
6
B
B
ư
ư
ớ
ớ
c
c
5
5