Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thích học môn khoa học

Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thích học môn Khoa học
Phần 1: ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lý luận:
Khoa học công nghệ ngày càng phát triển, đòi hỏi con người cần có tri thức để
đáp ứng nhu cầu của thời đại. Trong giai đoạn hiện nay- giai đoạn của công nghệ 4.0
khoa học càng có vai trò quan trọng. Với học sinh tiểu học nói chung và học sinh lớp 4
nói riêng là lứa tuổi học tập theo hứng thú và cảm tính. Ở lứa tuổi này có những em rất
tò mò và mang cả đặc điểm tâm lý hồn nhiên, ngộ nghĩnh . Một số em rất hiếu động,
các em thích vui chơi, thích các trò chơi vui nhộn… Nên việc tạo cho các em cảm giác
thích thú và say mê với việc học là cả vấn đề cần suy nghĩ.
Môn khoa học lớp 4 vừa được tách riêng ra từ môn tự nhiên xã hội ở lớp 3.
Chương trình môn khoa học không chỉ dừng lại ở nhiệm vụ cung cấp cho học sinh
những hiểu biết cơ bản ban đầu về thế giới tự nhiên mà còn giúp học sinh vận dụng
những kiến thức đó vào thực tế ngay cuộc sống của các em.
Để đạt được những điều đó, tôi có những biện pháp để giúp học sinh thích học
môn khoa học, đặc biệt là học sinh lớp 4.
II.Cơ sở thực tiễn:
Qua dự giờ và học tập các kinh nghiệm của các đồng nghiệp trong nhà trường
nhiều giáo viên do chưa biết giúp học sinh hào hứng, thích thú học môn học khoa
học,vì thế tiết học chưa đạt được kết quả như mục tiêu đề ra.
Xuất phát từ thực tế, để nâng cao trong giảng dạy môn khoa học lớp 4 trong
trường Tiểu học đạt kết quả cao nhất. Tôi đã đầu tư thời gian để nghiên cứu và kiểm
nghiệm qua thực tế giảng dạy của mình, rút ra kinh nghiệm:
“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thích học môn khoa học”.

Phần 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I.ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:
- Nội dung chương trình môn khoa học lớp 4 trong trường Tiểu học.

Nguyễn Công Thành - Trường Tiểu học Phú Mỹ

Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thích học môn Khoa học
- Các đối tượng học sinh lớp 4A1 trường Tiểu học Phú Mỹ.
- Sách hướng dẫn học khoa học lớp 4 và các tài liệu tham khảo khác có liên
quan đến môn học.
- Đồ dùng dạy học môn khoa học trong trường Tiểu học.
II. ĐIỀU TRA THỰC TRẠNG:
Trước khi nghiên cứu và thực hiện kinh nghiệm : “Một số biện pháp giúp học
sinh lớp 4 thích học môn Khoa học”. Tôi đã tiến hành khảo sát và thực nghiệm ở lớp
4A1.
- Số học sinh thích học môn khoa học ở lớp 4 còn rất thấp, còn lại đại đa số các
em đều không thích học môn học này. Các em thích học thì cho biết thấy môn học hay
hay thì thích thôi chứ không nêu được vì sao lại thích môn học này. Còn rất nhiều em
không thích môn học này, khi được hỏi vì sao lại không thích thì đều cho biết: Không
thích vì không thấy hào hứng, hứng thú học môn khoa học. Có em thì cho biết tiết dạy
cảm thấy tẻ nhạt, buồn và thấy chẳng có tác dụng gì trong cuộc sống.
Như vậy, thực tế khảo sát cho thấy rằng số học sinh không thích học môn khoa
học lớp 4 nguyên nhân chính là các em chưa thực sự thích thú, hào hứng và hiểu được
vai trò thực sự của môn học này trong học tập cũng như trong cuộc sống.
III.PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
Từ thực trạng nói trên, việc giúp học sinh lớp 4 thích học môn khoa học là một
việc làm vô cùng quan trọng để nâng cao hiệu quả từng giờ dạy, phát huy mọi đối
tượng học sinh trong lớp tham gia vào việc lĩnh hội tri thức. Trong quá trình nghiên
cứu, tôi kết hợp sử dụng các phương pháp sau:
1. Phương pháp điều tra: Tôi điều tra bằng phiếu điều tra để thăm dò tình hình
học tập môn khoa học.
2. Phương pháp trao đổi ý kiến với đồng nhiệp và học sinh: Tôi trao đổi và lấy
ý kiến của đồng nghiệp, học sinh của trường mình và trường bạn. Thu thập thêm về
tình hình học tập môn khoa học của học sinh lớp 4.
3. Phương pháp phân tích tổng hợp: Đọc và nghiên cứu tài liệu khái quát

thành một số khái niệm và luận điểm chung.
4. Phương pháp thực nghiệm : Tổ chức dạy thực nghiệm ở lớp mình chủ nhiệm
để khẳng định kinh nghiệm của mình là hợp lý và có hiệu quả.

Nguyễn Công Thành - Trường Tiểu học Phú Mỹ


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thích học môn Khoa học
5. Phương pháp tổng kết đánh giá, đúc rút kinh nghiệm.
Ngoài các phương pháp cơ bản trên tôi còn sử dụng một số biện pháp nghiên
cứu bổ trợ như phương pháp quan sát, phương pháp đàm thoại…
IV.BIỆN PHÁP:
Với thực tế học sinh như vậy, nội dung chương trình của môn học khoa học như
thế làm thế nào để : Tạo sự thích thú, phát huy tính tích cực và chủ động sáng tạo của
học sinh khi học môn khoa học lớp 4. Để giải quyết vấn đề này, tôi mạnh dạn đưa ra
một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thích học môn khoa học như sau:
1.Tìm hiểu đặc điểm tâm lý, tình cảm và cách học môn khoa học của học sinh lớp
4.
- Ngay ban đầu tiếp xúc với học sinh qua tiết học khoa học, tôi đã tiến hành tìm
hiểu đặc điểm của từng em. Đặc biệt trong công tác chủ nhiệm lớp tôi có một bản điều
tra sơ bộ về học sinh để nắm được đặc điểm tâm lý, tình cảm và cách học môn khoa
học của học môn khoa học.
- Ở lứa tuổi này, các em rất tò mò thích khám phá những gì chưa biết trong cuộc
sống nên nếu hiểu được được tâm lý các em thì chắc chắn các em sẽ thích học môn
khoa học.
- Điều kiện sinh hoạt của từng em, có những em sinh hoạt còn chưa hợp lý. Tôi
hướng các em theo cách sinh hoạt phù hợp, khoa học để việc học tập hiệu quả hơn.
- Điều kiện gia đình của từng em, nhiều em có điều kiện gia đình rất đặc biệt
điều này cũng ảnh hưởng tới việc học của các em. Nghề nghiệp của bố và mẹ cũng ảnh
hưởng nhiều tới việc học tập của các em.

- Cách học hiện tại của từng học sinh, nhiều em chưa xác định được việc học
tập của mình. Thời gian học chưa khoa học dẫn đến hiệu quả còn thấp, từ đó giúp học
sinh đề ra cách học mới khoa học để hiệu quả hơn.
2. Tạo bầu không khí thoải mái, gần gũi. Luôn tạo cơ hội cho mọi học sinh, không
tạo áp lực nhưng luôn đặt mục tiêu.
- Lớp học luôn luôn vui vẻ, mọi học sinh trong lớp đều thoải mái. Tôi luôn là
người giúp các em mang tiếng cười đến cho cả lớp.
- Thái độ của tôi luôn thân thiện , cởi mở và gần gũi với học sinh. Tôi luôn coi
các em như con của mình.

Nguyễn Công Thành - Trường Tiểu học Phú Mỹ


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thích học môn Khoa học
- Mọi thắc mắc của học sinh luôn được bạn bè chia sẻ và sẵn sàng giải đáp để
các em luôn cảm thấy tự tin.
- Tôi luôn là người giúp học sinh đặt ra mục tiêu ở mỗi hoạt động, mỗi tiết học
để các em có ý thức ngay từ đầu, hoạt động có hiệu quả.
3. Tôi luôn cố gắng để mỗi tiết học luôn có thiết bị, đồ dùng, dụng cụ làm thí
nghiệm.
- Trong mỗi tiết học đặc biệt là những tiết học có nội dung mới, gần gũi với
cuộc sống thì tôi cho học sinh tự tìm tòi thông qua những hiểu biết của mình hoặc làm
thí nghiệm…
- Tôi hướng dẫn học sinh biết làm phiếu học tập để trình bày nội dung của hoạt
động học tập. Sử dụng công nghệ thông tin như: máy chiếu, các video…
- Tôi cùng học sinh luôn biết chuẩn bị đồ dùng làm thí nghiệm, luôn tạo cho các
em sự tự tin và chủ động khi làm đồ dùng. Sự chuẩn bị đồ dùng là một việc làm vô
cùng quan trọng đối với mỗi tiết học, hiệu quả tiết học đạt được ở mức độ nào là tùy
thuộc vào khâu chuẩn bị rất cao. Vì vậy tôi và học sinh dành nhiều thời gian vào việc
chuẩn bị hoặc giao cho học sinh chuẩn bị. Chẳng hạn, để chuẩn bị cho bài học ngày

hôm sau , tôi thường dặn học sinh hoặc cho các em ghi vở: Đọc và trả lời các câu hỏi
trong sách giáo khoa, sưu tầm tranh ảnh, tư liệu và dụng cụ thí nghiệm. Đến giờ của
môn học đó hôm sau, từng nhóm kiểm tra và báo cáo với tôi. Việc chuẩn bị đồ dùng
này đó làm cho học sinh chủ động trong mỗi tiết học, làm cho các em thích thú hơn
với việc học khoa học. Ví dụ bài : Sử dụng thức ăn sạch và an toàn, phòng bệnh lây
qua đường tiêu hóa. Tôi thường dặn học sinh: Đọc trước bài, tìm hiểu về thức ăn sạch
là như thế nào? Đặc điểm của thức ăn sạch? Làm thế nào để nhận biết được thức ăn
sạch? Hằng ngày chúng ta sử dụng thức ăn như thế nào? Các em làm gì để phòng bệnh
lây qua đường tiêu hóa? Các em rất hào hứng chuẩn bị, các nhóm còn thi nhau để
chuẩn bị cho tốt. Tiết học hôm sau, các em rất thích thú và hào hứng học tập.
4. Ghi nhận kết quả của học sinh, tạo tiền đề để tiến tới mục tiêu đề ra.
- Trong tiết học, ở mọi hoạt động những phát hiện hay câu trả lời của học sinh
đều được ghi nhận bằng nhận xét hoặc động viên mang tính khích lệ để tạo sự hứng
thú cho các em học tập.
- Tôi luôn động viên các em khi các em thu nhận được những kết quả trong quá
trình học, kết quả đó có thể là các em làm ở nhà hoặc có thể là sưu tầm hoặc hỏi ý kiến

Nguyễn Công Thành - Trường Tiểu học Phú Mỹ


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thích học môn Khoa học
người thân. Sự tiến bộ chỉ so sánh ở từng học sinh ở các thời điểm khác nhau tuyệt đối
không bao giờ tôi so sánh học sinh này với học sinh khác. Quá trình ghi nhận kết quả
tôi luôn tạo cơ hội cho các em có cơ hội cho lần sau, với học sinh đã tiến bộ sát với kết
quả mà mục tiêu đề ra tôi cho học sinh tự đặt cho mình mục tiêu của thời gian sắp tới.
- Kết quả của mỗi em hay cả nhóm đều được cả lớp hay tôi trân trọng, hướng
các em tới mục tiêu đó đề ra. Những kết quả có thể chưa đúng, hay còn lệnh lạc thì tôi
vẫn bình tĩnh, nhẹ nhàng hướng các em tìm ra kết quả sát với mục tiêu hơn. Tôi hay
khen ngợi những em nhút nhát, thiếu tự tin, tạo cho các em niềm tin vào việc học và
làm khoa học.

5. Linh hoạt trong việc sử dụng phương pháp, kỹ thuật dạy học vào tiết dạy khoa
học.
Áp dụng phương pháp dạy học cho từng tiết học sao cho phù hợp nhất, để học
sinh luôn có hứng thú, hào hứng phát huy được tính tích cực, chủ động và sáng tạo.
Tôi đã sử dụng rất có hiệu quả một số phương pháp và kỹ thuật dạy học môn khoa học
lớp 4 như sau:
a) Phương pháp quan sát: Đây là phương pháp có nhiều ưu điểm với lứa tuổi
của học sinh lớp 4. Sử dụng phương pháp này trong dạy học khoa học sẽ tạo được
không khí học tập trong lớp học rất thoải mái nhưng các em học sinh lại rất tập trung
vào hoạt động tìm hiểu các vấn đề của bài học có trong sự vật được quan sát.
Sử dụng phương pháp này tôi thường lựa chọn sự vật để quan sát, tùy vào nội
dung bài học, vấn đề cần tìm hiểu, khám phá nhưng nếu có thể thì tôi sử dụng vật thật
cho học sinh quan sát. Nếu không có điều kiện sử dụng vật thật thì tôi có thể sử dụng
tranh ảnh minh họa nhưng tranh, ảnh luôn đảm bảo tính khoa học và mang tính thẩm
mỹ.
Phương pháp này đạt được kết quả cao tôi sử dụng phối hợp phương pháp quan
sát với các phương pháp khác như : Phương pháp thảo luận nhóm, phương pháp trò
chơi học tập, phương pháp thí nghiệm... cùng với câu hỏi gợi ý hay câu hỏi trắc
nghiệm khách quan.
Ví dụ: Khi dạy bài: Sử dụng thực phẩm sạch và an toàn, phòng bệnh lây qua
đường tiêu hoá .

Nguyễn Công Thành - Trường Tiểu học Phú Mỹ


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thích học môn Khoa học
Trước hết cho học sinh quan sát những vật thật như quả cam, một số loại
rau...hay những bức tranh vẽ : mấy con gà, thịt lợn, một số loại thực phẩm khác mà
các em biết… Một vài bức tranh về việc ăn, uống hợp vệ sinh…
Tôi cho học sinh trong nhóm tự hỏi nhau:

- Bạn quan sát được những gì?
- Bạn có thể cho biết những thực phẩm nào là sạch không?
- Cách kiểm tra thực phẩm sạch ?
- Theo bạn, ăn uống như thế nào là hợp vệ sinh?
Trong nhóm tự nêu ra những ý kiến mà các bạn trong nhóm quan sát được...
Tôi cho các nhóm khác bổ sung thêm, nếu cần có thể gợi ý để học sinh có thể
nêu được nhiều hơn nữa trong đời sống hằng ngày. Ngoài ra, tôi còn cho học sinh nêu
giải pháp của mình để có thực phẩm sạch và an toàn trong cuộc sống của các em.
b)Phương pháp thảo luận nhóm: Đây là phương pháp giúp học sinh phát huy
được khả năng giao tiếp trao đổi với mọi người và phát huy được khả năng tổng hợp ý
kiến của tập thể từ đó có thể tự lĩnh hội kiến thức bài học một cách dễ dàng.
Khi cho học sinh thảo luận nhóm, tôi cho các em thêm hệ thống câu hỏi kèm
theo, câu hỏi cần rõ ràng, ngắn gọn.
Ví dụ: Khi dạy bài: Không khí bị ô nhiễm. Bảo vệ bầu không khí trong sạch.
Trước hết tôi cho học sinh quan sát các tranh ảnh trong sách giáo khoa, tranh
ảnh giáo viên chuẩn bị thêm cho các nhóm. Tôi yêu cầu học sinh quan sát từng tranh.
Trả lời câu hỏi vào phiếu nhóm theo câu hỏi:
Câu 1: Các nguyên nhân gây ô nhiễm là gì?
Câu 2: Ô nhiễm không khí gây tác hại gì cho chúng ta?
Câu 3: Chúng ta cần làm gì để không khí không bị ô nhiễm?...
Câu 4: Bảo vệ bầu không khí trong sạch chúng ta cần phải làm gì ?
Học sinh làm việc cá nhân, cặp đôi, thảo luận trong nhóm. Học sinh chia sẻ
trước lớp... Tôi hướng dẫn học sinh tự rút ra được bài học.
c) Phương pháp thí nghiệm: Đây là phương pháp đặc trưng của môn khoa học
lớp 4 và cũng là phương pháp tạo được sự thích thú học khoa học của học sinh.
Phương pháp này thu hút được sự tham gia hoạt động học tập một cách tích cực, tự
giác. Để phát huy tối đa phương pháp này tôi sử dụng phối hợp với phương pháp quan
sát và thảo luận nhóm. Học sinh cần quan sát thì mới rút ra được kiến thức từ thí

Nguyễn Công Thành - Trường Tiểu học Phú Mỹ

Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thích học môn Khoa học
nghiệm và sau đó trao đổi với bạn trong nhóm để khẳng định lại hiện tượng diễn ra
trong thí nghiệm. Từ đó dễ dàng lĩnh hội được tri thức cần nắm và cũng giúp học sinh
khắc sâu và nhớ kiến thức lâu hơn. Ví dụ khi dạy bài : Nước có những tính chất g ì?
Tôi cho học sinh xác định mục tiêu của bài:
- Phát hiện được một số tính chất của nước qua quan sát, làm thí nghiệm.
- Nêu được một số hiện tượng thường gặp liên quan đến tính chất của nước.
- Vận dụng được các kiến thức về tính chất cơ bản của nước vào thực tế cuộc
sống.
Sau đó, tôi cùng học sinh chuẩn bị dụng cụ thí nghiệm, ở từng hoạt động tôi
hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm tìm ra được tính chất của nước.
Ở phương pháp này tôi đang sử dụng rất có hiệu quả “ Bàn tay nặn bột”. Học
sinh hào hứng và tích cực học bài và làm bài. Tôi thường sử dụng phương pháp “Bàn
tay nặn bột” vào một hoạt động của bài học. Có những bài tôi sử dụng cả bài và kết
hợp với kỹ thuật đặt câu hỏi để tạo nên một tiết học vô cùng sôi động, học sinh thích
thú vô cùng.
d) Phương pháp trò chơi học tập: Đây là phương pháp dạy học mà tôi thường
xuyên sử dụng nhằm tạo sự cuốn hút học sinh vào bài giảng và tiếp thu kiến thức. Trò
chơi học tập là trò chơi gắn với hoạt động của học sinh. Để thay đổi hình thức học tập,
không khí lớp học thoải mái, dễ chịu hơn, quá trình học tập trở thành một hình thức
vui chơi hấp dẫn, học sinh thấy vui, nhanh nhẹn, cởi mở hơn, học sinh tiếp thu bài tự
giác và tích cực, chủ động hơn. Qua nhiều năm giảng dạy, tôi thấy đa số học sinh rất
thích được tham gia trò chơi học tập. Dựa trên kiến thức mội bài học, tôi suy nghĩ và
xây dựng nên các trò chơi, đặt tên, đặt luật chơi, quy định về thưởng qua mỗi trò chơi
và ấn định về thời gian chơi. Tùy theo đặc điểm nhận thức của lớp, tôi tiến hành xây
dựng trò chơi sao cho phù hợp nhất đồng thời cũng dự kiến một số tình huống có thể
phát sinh trong quá trình tiến hành trò chơi... Sách giáo khoa môn khoa học lớp 4 mới
được viết theo theo chương trình tiểu học mới nên việc sử dụng các phương pháp dạy

học cũng gặp nhiều khó khăn nên tôi có thể giới thiệu thêm một vài trò chơi khi dạy
một nội dung chủ điểm trong chương trình môn khoa học lớp 4 để góp phần vào việc
thúc đấy dạy học môn khoa học có hiệu quả hơn. Phương pháp này có thể sử dụng phổ
biến ở nhiều nội dung và hình thức dạy môn khoa học như: Khi hướng dẫn học sinh đi

Nguyễn Công Thành - Trường Tiểu học Phú Mỹ


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thích học môn Khoa học
tìm kiến thức mới; củng cố kiến thức sau bài học hoặc các tiết ôn tập tổng hợp nhiều
kiến thức.
Ví dụ: Dạy bài Bạn ăn như thế nào để đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể ?
Đối với bài này sử dụng trò chơi “ Đi chợ”.
* Mục tiêu: Trò chơi “ Đi chợ” nhằm giúp học sinh kể ra được những điều kiện
cần thiết tối thiểu để đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể.
* Chuẩn bị:
Mỗi nhóm có một bộ đồ chơi gồm hai mươi tấm phiếu. Trên mỗi tấm phiếu vẽ
một thứ các em “cần” để đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể ( Ví dụ: thức ăn có chứa đạm,
bột đường,...)
* Cách tiến hành:
Bước 1: Tổ chức và hướng dẫn:
- GV chia lớp thành nhiều nhóm nhỏ, phát cho mỗi nhóm một bộ đồ chơi nêu
trên và hướng dẫn:
Đầu tiên mỗi nhóm bàn bạc với nhau, chọn các thứ( được vẽ trong hai mươi
phiếu) , tiếp đó các nhóm chọn ra sáu thứ trong mười thứ sao cho các thứ các nhóm
chọn là đủ điều kiện tối thiểu để đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể. Trong thời gian nhất
định nhóm nào chọn nhanh nhất và giải thích đúng từng thứ đó chọn thì đội đó thắng
cuộc.
Bước 2:
- Lựa chọn các thứ tối thiểu để đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể. Học sinh các

nhóm thảo luận để đi đến thống nhất chọn các điều kiện tối thiểu để đủ chất dinh
dưỡng cho cơ thể. Khi các nhóm thảo luận, giáo viên đi đến từng nhóm hỗ trợ, giúp
học sinh giải thích về các thứ mà mình chọn hoặc không chọn được vẽ trong phiếu để
các em có thể giải thích đúng và lưu loát hơn.
Bước 3: Thảo luận cả lớp:
- Lần lượt đại diện các nhóm nêu kết quả lựa chọn của nhóm mình và giải thích
vì sao lại lựa chọn như vậy?
- Có thể lựa chọn của các nhóm là không giống nhau và giáo viên gợi ý cho các
nhóm thảo luận để nêu lên những điều kiện cần thiết tối thiểu để đủ chất dinh dưỡng
cho cơ thể.
Ví dụ 2: Khi củng cố kiến thức bài vừa học: Bài Nước có những tính chất gì?

Nguyễn Công Thành - Trường Tiểu học Phú Mỹ


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thích học môn Khoa học
Khi các em đó tìm hiểu xong bài Nước có những tính chất gì? các em đó biết
được Nước có những tính chất gì? rồi chúng ta có thể sử dụng trò chơi : Ai nhanh, ai
đúng.
* Mục tiêu: Trò chơi này giúp học sinh nắm chắc và nhớ sâu hơn kiến thức cơ
bản đó học trong bài.
* Cách tiến hành:
Bước 1 : Phổ biến và hướng dẫn cách chơi:
- GV chia lớp thành ba nhóm lớn và ba tờ giấy khổ to .
( Trong phiếu có ghi yêu cầu của trò chơi: )
Nước có những tính chất gì?
1. Nước là....
2. Nước....
3. Nước...
Trong thời gian ngắn nhất nhóm nào điền nhanh hơn và đúng thì nhóm đó sẽ

thắng cuộc.
Bước 2: Học sinh các nhóm cử đại diện lên tham gia trò chơi ( mỗi nhóm một
bạn).
Bước 3: Nhận xét đánh giá và công nhận thắng cuộc.
Phần thưởng là một tràng vỗ tay thật to.
Tôi cho học sinh nhắc lại tóm tắt nội dung bài học.
Lưu ý :
Có thể tổ chức trò chơi học tập trên cho các bài ôn tập kiến thức tổng hợp.
e) Một số kỹ thuật dạy học tôi thường sử dụng cùng với những phương pháp
nêu trên:
- Kỹ thuật “Động não” : là kỹ thuật nhằm huy động những tư tưởng mới mẻ,
độc đáo về một chủ đề của các thành viên trong thảo luận. Kỹ thuật này thường xuyên
sử dụng trong tiết khoa học. Tôi thường sử dụng nhiều vào bước hình thành biểu tượng
ban đầu của phương pháp “Bàn tay nặn bột”.
- Kỹ thuật “Tia chớp” : là kỹ thuật huy động sự tham gia của các thành viên đối
với một câu hỏi nào đó, hoặc nhằm thu thông tin phản hồi nhằm cải thiện tình trạng

Nguyễn Công Thành - Trường Tiểu học Phú Mỹ


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thích học môn Khoa học
giao tiếp và không khí học tập của lớp học. Kỹ thuật này sử dụng rất hay trong phần làm
thí nghiệm tạo sự hứng thú, tập trung cao của học sinh.
- Kỹ thuật “Lược đồ tư duy” : là một sơ đồ nhằm trình bày một cách rõ ràng
những ý tưởng mang tính kế hoạch hay kết quả làm việc của cá nhân hay nhóm về một
chủ đề. Kỹ thuật này tôi thường sử dụng với những bài không làm thí nghiệm, ở những
phần mà học sinh viết trên giấy. Tôi thường cho học sinh sử dụng vào tình huống khác
nhau như:
+ Tóm tắt nội dung, ôn tập một chủ đề.
+ Trình bày tổng quan một chủ đề.

+ Thu thập,sắp xếp các ý tưởng của một vấn đề…
- Kỹ thuật “Khăn trải bàn” : là hình thức tổ chức mang tính hợp tác kết hợp giữa
hoạt động cá nhân và hoạt động nhóm nhằm: kích thích, thúc đẩy sự tham gia tích
cực ; tăng cường tính độc lập, trách nhiệm của cá nhân học sinh; phát triển mô hình có
sự tương tác giữa học sinh với học sinh. Kỹ thuật này tạo cho tiết khoa học có hiệu quả
hơn, mỗi học sinh đều phải suy nghĩ để đưa ra ý kiến của mình về một vấn đề đang
thảo luận, không ỷ lại vào những bạn học sinh khá, giỏi. Nhờ kỹ thuật này mà tôi có
thể đánh giá được khả năng nhận thức của từng học sinh về một vấn đề thảo luận, từ
đó tôi có thể hỗ trợ những học sinh chưa nhận thức nhanh để các em tự tin hơn về học
tập.
- Kỹ thuật đặt câu hỏi: Đây là kỹ thuật sử dụng xuyên suốt trong các tiết học.
Tôi thường cho các em trong nhóm nắm rõ về kỹ thuật này, nhất là nhóm trưởng. Tôi
cũng thường lưu ý cho các em về cách đặt câu hỏi, nội dung câu hỏi… sao cho người
nghe dễ hiểu nhất. Nếu trước đây là giáo viên hỏi thì giờ đây là học sinh hỏi nhau,
nhóm trưởng đóng vai trò chủ chốt của mọi hoạt động học. Tiết học khoa học trở lên
vui vẻ, hào hứng và thú vị hơn rất nhiều.
6. Lập kế hoạch kiểm tra qúa trình học tập của học sinh.
- Đây là khâu quan trọng của quá trình học tập của các em, muốn biết các em
có nắm được bài hay không, kỹ năng ra sao thì khâu kiểm tra này là cho biết điều đó.
- Khi bắt đầu vào thời gian học, tôi cho các em biết thời gian định kiểm tra để
các em nắm được, biết sắp xếp thời gian học sao cho hợp lý nhất có thể để đạt được
kết quả cao nhất có thể . Mặc dù không nặng về kết quả nhưng qua kiểm tra giáo viên
mới nắm được rõ hơn về kiến thức và kỹ năng của các em qua một thời gian học.

Nguyễn Công Thành - Trường Tiểu học Phú Mỹ


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thích học môn Khoa học
- Có kết quả kiểm tra của học sinh, giáo viên sẽ có kế hoạch tiếp theo trong việc
lên chương trình học tập để các em tiến bộ trong thời gian tới.

- Việc kiểm tra cần cho các em một lộ trình để các em phấn đấu và khắc phục
những khó khăn cũng như những yếu điểm của mình.
Bằng biện pháp này, tôi thấy từng học sinh đã biết tự lập cho mình một kế
hoạch tự kiểm tra việc học tập của mình ở môn khoa học cũng như các môn học khác.
Các em rất thích thú và hào hứng khi tự được đánh giá chính mình.
V. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC:
Với các biện pháp trên, tôi đã áp dụng vào các tiết dạy môn khoa học lớp 4. Hiệu quả
được nâng lên rõ rệt qua từng tiết học, qua từng tuần, tháng và học kì.. Số lượng học
sinh thích học môn khoa học đã tăng lên rất đáng ghi nhận, cụ thể được biểu thị qua
bảng sau:
Thích học

Tổng số

Không thích học

học sinh

Số học sinh

%

Số học sinh

%

20

20

100

0

0

Qua bảng thống kê trên, số học sinh thích học môn khoa học là cả lớp. Các em
tỏ ra hào hứng ở mỗi tiết học, sự tự tin thể hiện rõ ở từng em. Giờ Khoa học các em
đón nhận rất hồ hởi, nhiều tiết học đã trở thành sân chơi lý thú. Các em đã trở lên
mạnh dạn hơn trước tập thể, phối hợp với nhau tốt hơn trong các hoạt động nhóm. Từ
thái độ học tập tích cực với môn khoa học, giờ đây đã tác động rất lớn đến các môn
học khác. Các em biết tự nhận thức những mặt mạnh, mặt yếu có khả năng sử dụng
các kỹ năng sống có hiệu quả. Các em sẵn sàng chia sẻ, phản bác ý kiến trong tiết học
như những người đang làm khoa học. Những em nhút nhát trước kia giờ đã thay đổi
hẳn bằng việc hào hứng, tự giác học, vấn đề chưa biết đã biết tìm sự hỗ trợ. Tiết học
khoa học của thầy trò tôi trở lên vui nhộn, sôi nổi đầy hào hứng và rất hiệu quả.
Tôi đã thiết kế một tiết dạy, áp dụng biện pháp mình vừa nêu trên.
Tôi thấy rằng số bài của các em điểm 9; 10 tăng lên rõ rệt không còn số bài học
sinh đạt điểm dưới 5, chất lượng đã được nâng cao. Chứng tỏ biện pháp giúp học sinh
thích học môn khoa học đã có hiệu quả trong giảng dạy, học sinh nhớ bài lâu hơn, kĩ
năng tư duy tốt hơn. Đặc biệt là phần kĩ năng diễn đạt mạch lạc hơn, tự tin chính xác

Nguyễn Công Thành - Trường Tiểu học Phú Mỹ


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thích học môn Khoa học
hơn. Riêng bản thân tôi khi dạy mất ít thời gian thuyết trình, bài giảng thu hút sự chú
ý của học sinh. Các hoạt động dạy và học của thầy và trò diễn ra nhẹ nhàng, hiệu quả.
Ý thức, thái độ của các em sôi nổi, hào hứng, tích cực và mạnh dạn hơn rất nhiều.
Hình thành được cho các em thói quen học tập, tự học và tự điều chỉnh phương pháp

học của mình, biết xây dựng nền nếp hoạt động nhóm, thi đua chuẩn bị bài.
VI. BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
Với việc áp dụng biện pháp giúp học sinh thích thú học môn khoa học là một
trong những việc cần làm của người giáo viên trong sự nghiệp giáo dục. Đặc biệt
trong tình hình chung của đất nước đang thực hiện sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện
đại hoá đất nước. Người giáo viên có thực hiện tốt công tác đổi mới phương pháp
giảng dạy trong quá trình soạn giảng thì mới truyền thụ kiến thức trọng tâm cho học
sinh. Một số biện pháp giúp học sinh thích thú học môn khoa học nhằm phát huy tư
duy sáng tạo cho học sinh. Đây là biện pháp phù hợp với đặc điểm nhận thức của học
sinh, giúp các em hào hứng, dễ hiểu bài, dễ nhớ, nhớ lâu kiến thức. Giúp học sinh phát
hiện ra kiến thức mới, để rèn luyện kĩ năng cho học sinh biết so sánh, phân tích, tổng
hợp, rút ra kiến thức. Đây chính là biện pháp rèn luyện cho học sinh thói quen tự học
để các em biết thực hành làm thí nghiệm để chống lối học chay, học vẹt. Hướng dẫn
học sinh về nhà học bài và làm bài giúp các em khắc sâu kiến thức, nhớ kiến thức lâu
hơn.
Sau khi nghiên cứu tìm hiểu rồi tiến hành thực nghiệm và giảng dạy tại trường
Tiểu học Phú Mỹ, tôi đã đúc rút được kinh nghiệm.
*Đối với giáo viên:
- Phải hiểu được học sinh, biết đặc điểm tâm lý cũng như hoàn cảnh sống của
các em. Tạo được sự thích thú học tập của mọi học sinh.
- Biết phân loại đối tượng học sinh trong lớp để có biện pháp bồi dưỡng giúp
đỡ đối với mọi sự cố gắng của các đối tượng học sinh trong lớp.
- Luôn yêu nghề, yêu trẻ và nhiệt tình giảng dạy.
- Phải hiểu rõ chức năng nhiệm vụ của phân môn khoa học để có các hình thức
tổ chức và phương pháp dạy học cho phù hợp tránh dạy nhồi nhét, áp đặt, mất hứng
thú cho học sinh trong giờ học.
- Giáo viên phải tự trau dồi cho mình có những kiến thức vững chắc, ngôn ngữ
phải chuẩn xác, diễn đạt rõ ràng, mạch lạc, trong sáng.

Nguyễn Công Thành - Trường Tiểu học Phú Mỹ

Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thích học môn Khoa học
- Xác định rõ mục tiêu của tiết dạy để chuẩn bị bài một cách chu đáo và đầy đủ
các phương tiện dạy học phục vụ cho bài dạy. Ở mỗi bài dạy giáo viên phải xác định
được: Bài dạy cần những gì ? Và dạy như thế nào ? Để tiết dạy nhẹ nhàng tự nhiên và
hiệu quả. Từ đó biết lựa chọn phương pháp và cách thức tổ chức mỗi phần của bài học
cho phù hợp. Trên cơ sở đó, xây dựng hệ thống câu hỏi phù hợp với từng loại đối
tượng học sinh trong lớp giúp các em dễ tìm được kiến thức bài học.
- Linh hoạt trong việc lựa chọn các phương pháp, kỹ thuật và các hình dạy học
phù hợp với nội dung bài dạy và đối tượng học sinh trong lớp tạo nên sự hoạt động
đồng bộ giữa thầy và trò, tạo sự thích thú học tập của học sinh một cách tự nhiên, thoải
mái để đạt được yêu cầu đó giáo viên cần phải biết khai thác vốn kiến thức của học
sinh vào việc xây dựng kiến thức bài học.
*Đối với học sinh:
- Tạo thói quen tự giác học tập, biết chuẩn bị đồ dùng và đọc trước bài ở nhà.
- Phải tích cực học tập, có đầy đủ sách giáo khoa và đồ dùng học tập của môn
học.
- Phải tích cực tham gia luyện tập làm các thí nghiệm để nắm chắc kiến thức.
- Tích cực huy động vốn kiến thức của mình tham gia vào quá trình học tập,
xây dựng kiến thức bài học.
- Cần phát huy tính chủ động sáng tạo trong hoạt động học, mạnh dạn phát biểu
ý kiến xây dựng bài để rèn luyện cho mình phương pháp học tập tích cực và bản lĩnh tự
tin, biết ứng xử thông minh đúng đắn với môi trường xung quanh.
VII. PHẠM VI ÁP DỤNG:
“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thích học môn khoa học” có thể áp dụng
đối với tất cả các đối tượng học sinh ở tất cả các trường Tiểu học.
Có thể áp dụng cho các thầy cô giáo được phân công giảng dạy trong trường
Tiểu học. Để áp dụng tốt kinh nghiệm này giáo viên cần lưu ý một số điểm sau:
1.Việc soạn bài:

Yêu cầu giáo viên phải hết sức chu đáo trong khâu chuẩn bị từ việc nghiên cứu
kĩ mục tiêu, nội dung kiến thức đến việc xác định kiến thức trọng tâm và chuẩn bị các
dụng cụ, vật liệu, tranh ảnh, các video và các điều kiện cần thiết cho từng bài giảng.
2.Việc giảng dạy của giáo viên:

Nguyễn Công Thành - Trường Tiểu học Phú Mỹ


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thích học môn Khoa học
Giáo viên phải tận dụng triệt để biện pháp giúp học sinh thích thú học môn
khoa học. Vì theo tôi để học sinh học tốt thì việc tạo cho các em sự thích thú khi học là
việc hàng đầu. Khi các em thích thú học tập thì các em sẽ tích cực khám phá và sáng
tạo trong việc chủ động nắm kiến thức cho mình.
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ:
I.KẾT LUẬN:
Qua việc nghiên cứu và thực hiện sáng kiến: “Một số biện pháp giúp học sinh
lớp 4 thích học môn khoa học”, tôi nhận thấy khoa học là một môn học rất gần gũi và
cần thiết với cuộc sống. Giúp các em có hứng thú khi đến trường, tạo cho lớp học một
môi trường học tập thân thiện, tích cực và chủ động. Việc nâng cao chất lượng cho đội
ngũ giáo viên là một vấn đề rất quan trọng trong mỗi nhà trường.
Nhiều năm làm công tác giảng dạy tôi tự nhận ra rằng để được tiết học thành
công thì cần có sự chuẩn bị của thầy và trò. Thầy phải đầu tư nghiên cứu bài dạy chu
đáo cẩn thận. Trò phải thích thú, hào hứng và chuẩn bị bài tốt có như vậy mới đạt được
kết quả tốt trong học tập.
II.NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN KIẾN NGHỊ:
Để có được những tiết dạy khoa học thực sự hiệu quả trong sự nghiệp giáo dục
theo tôi việc sử dụng biện pháp giúp học sinh thích thú khi học có tác dụng rất lớn, rất
thiết thực. Do vậy là một giáo viên làm công tác chủ nhiệm và trực tiếp giảng dạy qua
dự giờ đồng nghiệp tôi xin đề xuất một số kiến nghị.
1.Đối với phòng giáo dục:

- Đề nghị với các cấp lãnh đạo cần quan tâm hơn nữa đối với việc nâng cao
trình độ giáo viên.
- Cần tổ chức mở rộng nhiều chuyên đề đổi mới hình thức tổ chức các hoạt
động các môn học để giáo viên tham gia hoạt động học tập.
- Tổ chức các buổi giao lưu giữa các trường với nhau để học hỏi những kinh
nghiệm, những biện pháp hay trong công tác giảng dạy.
2. Đối với nhà trường:
- Cần tạo điều kiện và quan tâm về cơ sở vật chất, giúp đỡ giáo viên nâng cao
trình độ chuyên môn về mọi mặt.

Nguyễn Công Thành - Trường Tiểu học Phú Mỹ


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 thích học môn Khoa học
- Tạo môi trường học tập, thi đua giữa các lớp, tổ chức các cuộc thi về lĩnh vực
khoa học như: Khoa học vui, nhà khoa học nhỏ tuổi… cho các em tham gia.
3. Đối với giáo viên:
- Thu hút được sự tò mò, thích thú của học sinh khi học.
- Luôn luôn yêu nghề của mình, thái độ luôn thân thiện, cởi mở và dạy học
bằng “cái tâm”.
- Cần tích cực học hỏi kinh nghiệm nâng cao trình độ nhận thức trình độ chuyên
môn của mình.Nhiệt tình giảng dạy. Luôn động viên, khuyến khích các em học tập,
khen chê rõ ràng, không kì thị học sinh. Chú trọng đến học sinh khó khăn, bồi dưỡng
học sinh có năng lực.Tạo được không khí học tập vui vẻ, nhẹ nhàng và hấp dẫn.
Thường xuyên kiểm tra đánh giá học sinh, tạo động lực cho các em phấn đấu đạt được
kết quả như mục tiêu đã đề ra.
III. LỜI CẢM ƠN:
Tổ chức tốt hoạt động một giờ học, học sinh thích thú khi học tập. Học sinh
hiểu bài, vận dụng kiến thức tốt là tâm nguyện của tất cả các giáo viên tâm huyết với
nghề. Trong điều kiện còn hạn chế của mình tôi đã thực sự cố gắng tự rèn luyện. Điều

may mắn trong tôi khi được chuyển về công tác tại trường Tiểu học Phú Mỹ được làm
việc, học hỏi các đồng nghiệp giàu kinh nghiệm và nhiều khả năng trong chuyên môn.
Tôi đã tự mình cố gắng theo kịp yêu cầu các bộ môn của trường đáp ứng những đòi
hỏi của việc tự nâng cao tay nghề. Tôi mạnh dạn trình bày ra đây sáng kiến mà tôi đã
từng làm.

Phú Mỹ, ngày 10 tháng 1 năm 2017
Người viết
Nguyễn Công Thành

Nguyễn Công Thành - Trường Tiểu học Phú Mỹ