SKKN một số phương pháp luyện tập nhằm nâng cao thành tích chạy cự ly ngắn cho học sinh cấp THCS

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

MÔ TẢ GIẢI PHÁP
Mã số: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Tên sáng kiến: “Một số phương pháp luyện tập nhằm nâng cao
thành tích chạy cự ly ngắn cho học sinh cấp THCS”.
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giảng dạy Thể dục
3. Mô tả bản chất của sáng kiến
3.1. Tình trạng giải pháp đã biết
- Các giải pháp tôi đã áp dụng trong đề tài này gồm:
Phương pháp quan sát sư phạm; Phương pháp luyện tập nhằm nâng
cao thành tích chạy cự ly ngắn: Bài tập để nắm vững kỹ thuật chạy; Bài tập
phát triển sức nhanh; Phương pháp sử dụng trò chơi trong các buổi tập;
Trong quá trình tập luyện một số vấn đề cần lưu ý để nâng cao thành tích
chạy cự ly ngắn.
- Các giải pháp trên tôi đã áp dụng trong thời gian qua tại đơn vị
công tác có những ưu khuyết điểm sau:

1


Ưu điểm: Các bài tập tôi chọn để luyện tập cho học sinh theo mức độ
từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp và được sắp xếp có hệ thống khoa
học phù hợp với đối tượng. Qua đó đã phát huy được tính tích cực tự giác
của học sinh trong quá trình luyện tập ở lớp và tự tập hằng ngày ở nhà,
giúp các em từng lúc nâng cao thành tích chạy cự ly ngắn. Trong quá tình
luyện tập đã tạo được sự gần gũi, gắn bó với học sinh giúp giáo viên hiểu
rõ tâm lý của học sinh hơn góp phần giáo dục nhân cách học sinh một cách
toàn diện.
Hạn chế: Thành tích đạt được của học sinh ở môn chạy ngắn không

đồng đều, do một số học sinh không có điều kiện tập luyện thêm ở nhà.
Phạm vi nghiên cứu của đề tài chưa được rộng khắp, chỉ tập trung ở nội
dung chạy ngắn.
3.2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến
3.2.1. Mục đích của giải pháp:
Trên cơ sở nghiên cứu những phương pháp tập luyện nhằm nâng cao
thành tích chạy cự ly ngắn cho học sinh và đội tuyển điền kinh của trường.
Từ đó lựa chọn những phương pháp tập luyện hợp lý, góp phần nâng cao
hiệu quả giảng dạy bộ môn. Ngoài ra giúp các em có được nền tảng thể lực
vững chắc để tham gia học tốt các môn học khác.
3.2.2. Nội dung giải pháp:

2


Tính mới, sự khác biệt của giải pháp so với giải pháp cũ: Đề tài này
đã đưa ra một số phương pháp luyện tập tích cực để nâng cao thành tích
chạy cự ly ngắn cho học sinh, trước đây phần lớn các đề tài nghiên cứu
thuộc lĩnh vực này chỉ sử dụng các bài tập bổ trợ hay rèn luyện kỹ năng
chạy, ít chú ý đến hiệu quả vận dụng các phương pháp luyện tập. Những
giải pháp này có thể xem là điểm mới trong kết quả nghiên cứu.
Mô tả chi tiết bản chất của giải pháp: hiện nay, với nhu cầu ngày
càng cao của xã hội về công tác TDTT nói chung và công tác giáo dục thể
chất trong nhà trường nói riêng. Vì thế đòi hỏi những người giáo viên làm
công tác giáo dục thể chất phải tích cực nâng cao chất lượng đào tạo, bên
cạnh đó người học phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu thể lực cần thiết, đồng
thời qua quá trình tập luyện giáo viên sẽ tuyển chọn được đội tuyển của
trường là những học sinh có thành tích xuất sắc bộ môn để tham dự hội
thao các cấp. Đề tài này đã nghiên cứu ứng dụng và đánh giá được hiệu
quả một số phương pháp, bài tập nhằm nâng cao thành tích chạy cự ly

ngắn, tạo lực lượng đội tuyển học sinh tham dự Hội khỏe Phù Đổng đạt
nhiều thành tích tốt.
3.2.3. Các bước thực hiện của giải pháp mới
* Trong những điều kiện cụ thể khác nhau, mỗi phương pháp tập
luyện giảng dạy giáo viên cần tuân theo các yêu cầu sau:

3


- Điều quan trọng là dạy các em học sinh nắm và hiểu được những
điểm cơ bản về lợi ích, tác dụng tích cực của việc thường xuyên tập luyện
thể dục thể thao nói chung và chạy cự li ngắn 60m, 100m, 200m nói riêng.
Từ đó giúp người giáo viên xác định được động cơ, thái độ và ý thức học
tập của các em trong giờ thể dục, trong các hoạt động thể thao ngoại khoá.
Đồng thời giúp học sinh thấy được việc tập luyện TDTT là quyền lợi và
nghĩa vụ của học sinh đối với nhà trường và xã hội.
- Cung cấp cho học sinh kiến thức để rèn luyện kĩ năng, kĩ xảo vận
động.
- Phát triển toàn diện các tố chất thể lực: sức nhanh, sức mạnh, sức
bền, khéo léo, linh hoạt.
- Thông qua tiết học giáo dục và rèn luyện cho các em tính tổ chức kỉ
luật, tác phong nhanh nhẹn, tính thật thà, dũng cảm...
- Thực hiện tốt các nội dung phù hợp với trình độ của học sinh và
phù hợp với thực tế giờ học để nâng cao chất lượng cũng như thành tích
môn học.
* Trong quá trình tập luyện học sinh phải thực hiện các yêu cầu sau:
- Biết và thực hiện một số kĩ năng cơ bản để tập luyện giữ gìn sức
khoẻ, nâng cao thể lực.

4

- Góp phần rèn luyện nếp sống lành mạnh, tác phong nhanh nhẹn,
thói quen tự giác tập luyện TDTT, giữ vệ sinh.
- Biết vận dụng ở mức độ nhất định những gì đã được học vào nếp
sống sinh hoạt ở trường và ngoài nhà trường.
- Thực hiện chính xác các động tác bổ trợ kĩ thuật và nâng cao thành
tích.
* Phương pháp quan sát sư phạm
Trong quá trình giảng dạy giáo viên cần trang bị cho học sinh: tư thế
thân người khi chạy, cách đặt chân khi chạm đất (nửa trước bàn chân) khi
cần phối hợp chạy đánh tay ăn nhịp với bước chạy của chân... Yêu cầu giữ
vững kỹ thuật trong điều kiện tập luyện, bởi vì việc phát triển sức nhanh
mạnh và kỹ thuật luôn gắn bó với nhau.
Bên cạnh công tác chuẩn bị về mọi mặt, giáo viên khi giảng dạy chạy
cự ly ngắn cần chú ý:
- Liên hệ chặt chẽ với gia đình các em học sinh, để nắm bắt tâm lý,
tính tình, sở thích, trạng thái và ý thức của từng đối tượng.
- Nghiên cứu trình độ phát triển, đặc điểm giới tính, lứa tuổi.
- Cần thay đối cảnh quan, sân tập, lòng ghép các trò chơi phát triển
thể lực chung, chuyên môn, tạo không khí thoải mái vui vẻ qua từng buổi
tập.
5


- Cần đảm bảo coi trọng sức khỏe học sinh trong từng buổi tập, phân
phối thời gian luyện tập và thời gian nghỉ ngơi một cách hợp lý.
- Chú ý học sinh nữ những ngày ''bệnh'' thì không bố trí tập luyện.
* Phương pháp luyện tập nhằm nâng cao thành tích chạy cự ly ngắn:
bao gồm những bài tập để nắm vững kỹ thuật chạy nhằm nâng cao thành

tích
Mặc dầu động tác chạy rất đơn giản và tự nhiên song điều quan trọng
là các động tác khi chạy phải có hiệu quả và tiết kiệm sức. Để đạt được
điều này cần phối hợp để căng những cơ hoạt động đến mức cực đại trong
lúc đạp sau được luân phiên với thả lỏng hoàn toàn trong lúc bay. Để nắm
vững sự phối hợp chặt chẽ trong hoạt động cơ cũng như để phối hợp tay và
chân tốt, những người bắt đầu tập chạy cần thực hiện các bài tập sau:
Bài tập 1: Chạy các đoạn 30 – 40m trên đường thẳng, bàn chân đặt
trên đất song song với đường chạy (4 – 6 lần)
Bài tập 2: Cũng như bài tập 1 song khi đặt xuống đất bàn chân tiếp
xúc bằng nửa trước bàn chân.
Bài tập 3: Cũng như bài tập 2 cần chú ý nâng đùi (gối) mạnh về
trước – lên trên.
Bài tập 4: Chạy nâng cao đùi. Đầu tiên thực hiện tại chỗ, sau đó di
chuyển (cự ly 20 – 30m). Lặp lại 4 – 6 lần. Cần chú ý vai không ngửa ra

6


sau và không bị căng thẳng. Muốn vậy tay có thể nâng để ngang thắt lưng,
đùi được nâng cao song song với hông, chân chống lúc này duỗi thẳng
hoàn toàn.
Bài tập 5: Chạy vượt qua các chướng ngạy vật, có thể thay đổi
khoảng cách giữa các vật và độ cao của chúng nhằm làm thay đổi độ cao
của việc nâng đùi, độ dài và tần số bước, vì vậy cả nhịp điệu chạy và tốc độ
chạy cũng thay đổi (thực hiện 3 – 5 lần)
Bài tập 6: Chạy đá gót chạm mông. Thực hiện 2 – 4 lần, khoảng
cách từ 15 – 20m. Chú ý để thân trên và vai không đổ về phía trước.
Bài tập 7: Chạy đạp sau nhằm tạo lực đạp sau mạnh và nhấc cao gối
tăng độ dài bước chạy. Thực hiện 3-5 lần cự ly 20-30m.

* Bài tập phát triển sức nhanh
Bài tập 1: Chạy 40 – 50m. Thực hiện 3 – 5 lần trên đường thẳng tốc
độ tăng dần đến vạch giới hạn song vẫn giữ được sự thoải mái và nhẹ
nhành của động tác.
Bài tập 2: Chạy 30 – 40m xuất phát cao, chú ý bước chạy dài nhưng
vẫn giữ tầng số bước nhanh. Thực hiện 4 – 6 lần.
Bài tập 3: Chạy 60 - 80m xuất phát với nhiều tính hiệu (cờ, còi,
tiếng vỗ tay...). Thực hiện 4-6 lần.

7


Bài tập 4: Chạy xuất phát cao (cự li 40 – 50m. Thực hiện 3 – 5 lần.
Chú ý đến độ ngả của thân trên khi lao ra và chạy nhanh để nâng và hạ đùi
tích cực cũng như đạp sau mạnh.
Bài tập 5: Chạy xuất phát thấp cự li 30 – 40m. Thực hiện 4 – 6 lần.
Chú ý đạp sau nhanh, mạnh đồng thời giữ độ nghiêng của thân lúc xuất
phát.
Bài tập 6: Chạy 20 – 30m làm động tác chạm vào dây đích bằng các
cách khác nhau: bằng ngực, bằng cách xoay vai phải hoặc vai trái để chạm
đích. Thực hiện 3 – 5 lần.
Bài tập 7: Xuất phát thấp-chạy lao cự ly 20-30m. Thực hiện 3-5 lần,
chú ý thực hiện nhanh đúng lệnh xuất phát và giữ tư thế chạy lao khoảng
18-20m.
* Phương pháp sử dụng trò chơi trong các buổi tập
Hình thức trò chơi vận động là một trong những hình thức đầu tiên
có tác dụng kích thích tập luyện và phù hợp với tâm - sinh lý lứa tuổi học
sinh cần được sử dụng nhiều (giáo viên nên thay đổi trò chơi dưới nhiều
hình thức, tránh trường hợp lặp lại trò chơi, dễ gây nhàm chán trong học
sinh). Khi hướng dẫn trò chơi, giáo viên cần lựa chọn các trò chơi có mức

độ thu hút sự chú ý cao của học sinh, bảo đảm tính nhịp điệu, vừa sức phù
hợp với đặc điểm tâm sinh lí và sức khỏe của các em. Qua đó hướng dẫn,

8


giáo dục các em biết sử dụng các kĩ năng vận động trong khi chơi và thi
đấu tích cực trung thực đạt hiệu quả giáo dục đồng thời nâng cao thành
tích.
Các trò chơi thường được sử dụng nhằm phát triển tố chất nhanh,
mạnh:
- Lò cò tiếp sức
- Chạy tiếp sức chuyển vật
- Chạy tiếp sức
- Chạy đuổi tiếp sức
- Ai nhanh hơn
- Chạy tiếp sức nhảy dây ngắn
* Để nâng cao thành tích chạy cự ly ngắn người tập cần lưu ý
- Việc khởi động rất quan trọng trước khi chạy, cần làm đủ các động
tác khởi động toàn thân, khi chạy thì chú trọng động tác chân, nhưng cũng
không có nghĩa là các bộ phận khác không được dùng đến, thêm nữa là nếu
không khởi động đầy đủ sẽ bị co rút ở bộ phận nào đó thì không nhất thiết
là chân đau, người chạy cũng vẫn phải đứng lại. Cần khởi động thật kỹ các
khớp để cảm thấy cơ thể thích nghi với việc vận động, không nên khởi
động qua sức, sẽ làm giảm thành tích khi chạy.

9


- Giày chạy ta nên chọn loại giày vải, nhẹ, ôm sát vào chân nhưng

không quá chật tới mức làm đau chân. Chạy với giày rộng sẽ khiến kết quả
bị giảm đáng kể.
- Ngoài các kĩ thuật chạy, người chạy cần bồi dưỡng cho cơ thể,
không để bị đói hay no trước và trong khi chạy. Cần thiết thư giãn đầu óc
và cơ thể trước khi đến đường chạy, vì tinh thần không tốt, cơ bắp chưa sẵn
sàng... thì chạy thành tích cũng không tốt.
- Xuất phát đúng lệnh (đây là điều quan trọng vì nếu xuất phát trước
lệnh người chạy sẽ bị phạm quy, xuất phát sau lệnh thành tích bị giảm).
- Phải sử dụng kỹ thuật xuất phát thấp để xuất phát vì tư thế xuất
phát thấp tạo bước đà tốt hơn.
- Khi chạy cự ly ngắn (100m) chỉ cần nín một hơi không cần thở
(hoặc thở nhẹ) và duy trì tốc độ cao khi chạy về tới đích.
- Chú ý đừng để giành sức cho đoạn giữa hay đoạn cuối mà nên
chạy hết khả năng của mình từ khi xuất phát. Ngoài ra tư thế chạy cũng
quyết định nhiều đến thành tích, vì vậy nên để thân người hơi đổ về đằng
trước, tay đánh tạo góc phía trước khoảng 45 0, tạo góc phía sau khoảng 600
(cần thiết đánh tay phải ăn nhịp với bước chạy của chân).

10


- Muốn có được phản xạ tốt khi xuất phát, trước ngày thi đấu khoảng
2 đến 3 tuần, giáo viên nên tập xuất phát rồi chạy thật nhanh khoảng 30m
để tạo thói quen, sẽ không bị bất ngờ với lệnh xuất phát khi thi đấu thật.
- Không ít học sinh có quan niệm sai lầm: Khi cách vạch đích khoảng
2m-3m có xu hướng giảm tốc độ rồi nhảy bước thật dài để chạm tới đích.
Những tưởng cách đó sẽ giúp cho chặng về đích nhanh hơn, nhưng thực ra
cách đó sẽ lấy mất đi 0,1s-0,2s so với việc giữ nguyên tốc độ ban đầu lao
nhanh qua vạch đích. Vì thế cần chạy theo một đường thẳng và duy trì hết
sức lực của mình cho tới khi vượt qua đích, sau đó giảm tốc độ khoảng

5m-10m rồi mới dừng lại.
3.3. Khả năng áp dụng của giải pháp
Sáng kiến kinh nghiệm đã trình bày hệ thống các phương pháp, bài
tập dùng để giảng dạy và hướng dẫn học sinh luyện tập có hiệu quả nội
dung chạy ngắn. Bản thân tôi hy vọng sáng kiến kinh nghiệm này sẽ mang
lại lợi ích thiết thực cho người viết, cũng như giúp các bạn đồng nghiệp
đang giảng dạy tại các trường THCS trong huyện nói riêng và trong tỉnh
Bến Tre có thêm những phương pháp tập luyện hợp lý, nhằm nâng cao
thành tích chạy cự ly ngắn cho học sinh cấp THCS, góp phần bồi dưỡng
đào tạo vận động viên trẻ nội dung chạy cự ngắn đạt thành tích cao trong
các kỳ hội thao, Hội khỏe Phù Đổng...

11


3.4. Hiệu quả, lợi ích thu được do áp dụng các giải pháp trên
- Trong khi triển khai thực hiện đề tài này, bản thân nhận thấy học
sinh tham gia học tập bộ môn Thể dục rất hào hứng, chủ động và sáng tạo
trong quá trình học tập ở lớp và tự tập luyện hằng ngày ở nhà.
- Các em học sinh của nhà trường qua luyện tập kỹ thuật và thành
tích đã được nâng cao rõ rệt.
- Chất lượng giảng dạy môn chạy ngắn trước và sau khi áp dụng sáng
kiến kinh nghiệm ở trường với kết quả như sau:
Xếp loại chưa
Năm học

Xếp loại Đạt

Phụ chú
đạt

Trước

2015-2016

89.34%

khi

áp

dụng

10.66%
SKKN
Trước

2016-2017

92.03%

khi

áp

7.97%
dụngSKKN

2017-2018

99.78%

0.22%

Sau khi áp dụng SKKN

2018-2019

100%

0%

Sau khi áp dụng SKKN

* Thành tích môn chạy ngắn (100m, 200m) trước khi áp dụng sáng
kiến kinh nghiệm là học sinh tham dự Hội thao thành tích chỉ đạt hạng 3
hoặc có năm không có hạng, sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm ở
trường kết quả học sinh đạt được khi tham dự Hội thao học sinh hè cấp
huyện năm 2017-2018 là:

12


- Nội dung chạy 100m (Nam): 01 hạng nhất, 01 hạng nhì.
- Nội dung chạy 100m (Nữ): 01 hạng nhì
- Nội dung chạy 200m (Nữ): 01 hạng nhì
3.5. Tài liệu kèm theo: không

13