17 đề 17 (soạn bởi thảo 09) image marked

ĐỀ MINH HỌA CHUẨN
2020 THEO HƯỚNG TINH
GIẢN BỘ GIÁO DỤC

ĐỀ THI THỬ THPT QUỐC GIA NĂM 2020
ĐỀ SỐ 17 – (THẢO 09)
Môn thi: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề

PHẦN I: ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc đoạn trích dưới đây:
Với những người bình dân, “fake news” có thể là một thuật ngữ khá mới. Thật ra thuật
ngữ này được sử dụng để chỉ về những hiện tượng đã rất cũ: chuyện thông tin sai sự thật.
Người bình dân hay gọi nôm na là tin vịt, tin đồn nhảm, tin đặt điều bịa chuyện.
[…] Từ khi cơn đại dịch Covid-19 nổ ra, cơn dịch “fake news” cũng theo đó mà hoành
hành. Ai cũng muốn mình có tiếng nói trong thế giới ảo. Ai cũng muốn làm nhà đưa tin
nhanh nhất và hot nhất. Cả khi tin tức chưa được xác minh và chính bản thân mình cũng
chưa cân nhắc được những thiệt hại có thể gây ra, người ta vẫn cho phép mình đăng tải và
phát tán tin tức.
Chỉ khổ cho những người bình dân đơn sơ, gặp tin gì cũng tin. Chỉ tội nghiệp cho những
người luôn bắt đầu lý luận bằng câu khẳng định: trên mạng nói thế này, trên mạng nói thế
kia…
[…] Ông bà ta vẫn thường dạy “một lời nói dối, sám hối bảy ngày”. Không biết những
người dựng tin nói dối có biết sám hối hay không. Nhưng bất cứ một lời nói dối nào cũng có
tác hại như một loài cỏ độc, bám rễ và ăn sâu trong tâm hồn của người dung dưỡng nó.
Điều bị bào mòn và huỷ hoại trước tiên không phải là những nạn nhân của lời nói dối,
nhưng chính là nhân cách của người nói dối. Hình phạt dành cho kẻ nói dối là chẳng những
không một ai tin mình, mà chính mình cũng chẳng tin được một ai (G. Bernard Shaw).
Chúng ta cần cẩn trọng và có trách nhiệm trong việc sử dụng các phương tiện truyền thông,
để không tự biến mình thành người cộng tác với những lời nói dối, những kiểu thông tin làm
mất bình an và gây chia rẽ.

(Trích “Tin giả - Fake News giữa mùa đại dịch” – Vatican.com)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Nêu phong cách ngôn ngữ của văn bản trên.
Câu 2. Theo tác giả, “fake news” nghĩa là gì?
Câu 3. Anh chị hiểu như thế nào về câu: “một lời nói dối, sám hối bảy ngày”?
Câu 4. Anh/chị có đồng tình với ý kiến “Điều bị bào mòn và huỷ hoại trước tiên không
phải là những nạn nhân của lời nói dối, nhưng chính là nhân cách của người nói dối”
không? Vì sao?
PHẦN II: LÀM VĂN (7.0 điểm)


Câu 1 (2,0 điểm)
Qua đoạn trích phần Đọc hiểu, anh (chị) hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày
suy nghĩ về tác hại của tin giả.
Câu 2 (5,0 điểm)
Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ sau:
- Mình về mình có nhớ ta
Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng.
Mình về mình có nhớ không
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn?
- Tiếng ai tha thiết bên cồn
Bâng khuâng trong dạ, bồn chồn bước đi
Áo chàm đưa buổi phân li
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay...
(Trích Việt Bắc – Tố Hữu)
Từ đó, nhận xét về tính dân tộc trong thơ Tố Hữu.

ĐỊNH HƯỚNG RA ĐỀ:
- Mức độ: Trung bình
- Nhận xét: Đề đảm bảo kiến thức cơ bản, và không có kiến thức trong nội dung tinh

giản mà Bộ mới công bố ngày 31.3.2020. Đề không khó, vừa sức với học sinh, học sinh
trung bình không khó để đạt mức điểm 5 - 6; học sinh khá đạt 7 - 8. Tuy nhiên để đạt mức
điểm 9-10 đòi hỏi học sinh phải phát huy được tư duy phản biện, các trình bày vấn đề nghị
luận sắc bén, thể hiện quan điểm cá nhân mang tính sáng tạo.
Phần Đọc hiểu trong đề thi minh hoạ THPT quốc gia năm 2020 sử dụng ngữ liệu nằm
ngoài sách giáo khoa, gồm một đoạn trích dẫn cho trước và 4 câu hỏi. Đặc biệt ở câu 3, câu
4 đòi hỏi người làm bài phải hiểu sâu sắc đoạn văn, câu trích dẫn thì bài làm mới hay, hiểu
đúng vấn đề mà đoạn trích truyền tải.
Ở câu nghị luận văn học, nội dung câu hỏi nằm ở phần kiến thức chương trình lớp 12,
không ra vào phần nội dung tinh giản của Bộ GDĐT.


PHẦN
I

CÂU
1
2
3

4

HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT
NỘI DUNG
ĐỌC HIỂU
Phong cách ngôn ngữ chính luận
Fake News là tin giả/ gọi nôm na là tin vịt, tin đồn
nhảm, tin đặt điều bịa chuyện.
- Nghĩa của câu: một lời nói dối khiến con người ta
phải ăn năn 7 ngày

 Tác hại nghiêm trọng của việc nói dối
 Khuyên con người không nên nói dối
HS trả lời theo quan điểm cá nhân và có lí giải hợp lí. Có
thể tham khảo nội dung sau:
- Đồng tình với ý kiến trên
- Lí giải: Khi nói dối, sẽ khiến người khác nhìn nhận,
đánh giá không tốt về giá trị và nhân cách của người nói.
Do đó, người bị tổn thương trước chính là bản thân người
nói, là nhân cách của người nói. Sau đó mới đến nạn nhân
của lời nói dối…
- Nếu HS không đồng tình thì phải đưa ra lí giải thuyết
phục.

ĐIỂM
3,0
0,5
0,5
1,0

0,5
0,5


II
1

LÀM VĂN
Hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ
về tác hại của tin giả
Yêu cầu chung

- Câu này kiểm tra năng lực viết đoạn nghị luận xã hội, đòi
hỏi thí sinh phải huy động những hiểu biết về đời sống xã
hội, kĩ năng tạo lập văn bản và khả năng bày tỏ thái độ và
chính kiến của mình để làm bài.
-Thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau nhưng
phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng; được tự do bày tỏ chủ kiến
của mình nhưng phải có thái độ chân thành, nghiêm túc,
phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội.
Yêu cầu cụ thể
Hình thức:
Viết đúng 01 đoạn văn, khoảng 200 từ.
Trình bày mạch lạc, rõ ràng, không mắc lỗi chính tả,
dùng từ, đặt câu,...
Nội dung.
a. Nêu vấn đề cần nghị luận: tác hại của tin giả
b. Giải thích:
- Tin giả gọi nôm na là tin vịt, tin đồn nhảm, tin đặt
điều bịa chuyện, là những tin phản ánh không đúng sự thật
hoặc không hoàn toàn đúng sự thật.
- Thật ra tin giả vẫn tồn tại từ rất lâu trong cuộc sống
thường ngày, người ta hay dựng chuyện, lấy câu chuyện
làm quà không cần biết câu chuyện đó đúng sai thế nào
- Ngày nay, mạng xã hội bùng nổ, tin giả càng xuất
hiện nhiều hơn.
c. Bàn luận: đưa ra lí lẽ và dẫn chứng hợp lí, thuyết
phục. Có thể tham khảo các ý sau:
Tin giả nhưng hệ quả thật
- Ảnh hưởng chính bản thân người đưa tin
- Ảnh hưởng thậm chí hủy hoại nạn nhân của lời nói
dối

- Đôi khi ảnh hưởng tới cả cộng đồng xã hội, gây
hoang mang dư luận…
- Đặc biệt, trong mùa dịch, tin giả cuất hiện càng nhiều
và ảnh hưởng nghiêm trọng tới toàn XH
- HS lấy dẫn chứng xác thực.

7,0
2,0

0,25

0,25
0,5

1,0


2

a
b

c

d. Bài học nhận thức và hành động:
- Tin giả có tác động vô cùng nghiêm trọng tới đời
sống xã hội.
- Liên hệ:
Cảm nhận về 8 câu thơ đầu bài thơ Việt Băc – Tố Hữu
Yêu cầu chung:

- Câu này kiểm tra năng lực viết bài nghị luận văn học,
đòi hỏi thí sinh phải huy động kiến thức về tác phẩm văn
học, lí luận văn học, kĩ năng tạo lập văn bản và khả năng
cảm thụ văn chương để làm bài.. .
-Thí sinh có thể cảm nhận và kiến giải theo nhiều cách
khác nhau nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng, không
được thoát li văn bản tác phẩm.
Yêu cầu cụ thể
Đầy đủ bố cục 3 phần
Khái quát về tác giả, tác phẩm
 Tác giả:
- Tố Hữu là một trong nhà lá cờ đầu của nền văn nghệ
cách mạng Việt Nam.
- Đường đời, đường thơ Tố Hữu luôn song hành cùng
con đường cách mạng của cả dân tộc.
- Phong cách thơ ông chính là sự hòa quyện giữa nội
dung trữ tình chính trị, khuynh hướng sử thi và cảm hứng
lãng mạn và nghệ thuật biểu hiện đậm đà tính dân tộc
 Tác phẩm:
- Bài thơ được sáng tác tháng 10 năm 1954. Đây là khúc
giao thời của lịch sử: cuộc kháng chiến chống Pháp đã kết
thúc thắng lợi, hòa bình được lập lại ở miền Bắc, các cơ
quan trung ương của Đảng và Chính phủ rời chiến khu Việt
Bắc để trở về Hà Nội.
Giải thích tính dân tộc:
- Ta biết tính dân tộc trong một bài thơ, là một khái
niệm quen thuộc, thuộc phạm trù tư tưởng- thẩm mĩ, và là
mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa văn học và dân tộc.
- Tính dân tộc trong một bài thơ là cách thức thể hiện
và nội dung có tính bền vững cho các sáng tác của dân tộc

ta, được hình thành từ quá trình phát triển của dân tộc từ
xưa đến nay.
- Tính dân tộc, phải được thể hiện trên cả hai phương

0,25

5,0

0,5

0,5


d

diện nội dung và hình thức.
Cảm nhận đoạn trích
Khái quát chung:
- Bên cạnh bức tranh đậm chất sử thi về cuộc sống đời
thường gần gũi, hay tình cảm của người lính cách mạng
thân thiết được bao bọc bởi thiên nhiên vô cùng tươi đẹp
- Đoạn thơ là bức tranh được dệt bằng ngôn từ nghệ
thuật toàn bích, rất hoàn hảo. Ở đó có sự hoà quyện giữa
cảnh và người, giữa cuộc đời thực với tấm lòng của nhà thơ
cách mạng nhiệt huyết.
- Mười câu thơ đặc săc trên nằm trong trường đoạn gồm
62 câu thơ diễn tả tâm tình của người cán bộ sắp sửa rời
Việt Bắc, nơi mình đã gắn bó với bao tình cảm máu thịt.
Hai câu đầu:
- Mở đầu bằng một câu hỏi -> không đơn giản chỉ để

mà hỏi, hỏi để tạo thêm cái cớ để giải bày nỗi lòng
của mình
- Câu 2: nhịp điệu êm ái nhờ những điệp từ tạo và các
thanh bằng -> như một lời ru ngọt ngào
+ Hoa còn có ý nghĩa biểu trưng về thiên nhiên, về những gì
tươi đẹp, tươi tắn nhất.
+ Việc đối xứng con người với thiên nhiên cũng là một cách
để nói lên vẻ đệp của con người
+ Chữ cùng: thể hiện sự hài hòa giữa thiên nhiên và con
người.
Bức tranh mùa đông:
Không theo trật tự thông thường: xuân – hạ - thu –
đông, mà nhắc đến mùa đông trước( do hoàn cảnh sáng tác).
Không gian: bạt ngàn màu xanh
Trên cái nền xanh bạt ngàn của núi rừng đại ngàn,
nổi bật lên hình ảnh “hoa chuối đỏ tươi”
 Nghệ thuật đối lập trong hội họa phương Đông giữa
hai gam màu nóng và lạnh cùng với nthuật chấm phá đã tạo
ấn tượng về sắc đỏ -> xua tan cái lạnh giá của núi rừng.
Hình ảnh con người được miêu tả qua:
+ tư thế: đứng trên đèo cao
+ Ánh nắng chiếu vào chiếc dao gài ở mạn sườn
 Tỏa sáng vẻ đẹp lồng lộng, làm chủ đất trời.
Bức tranh mùa xuân

3,0
0,25

0,5

0.75

0,5


- Thiên nhiên:
+ Sắc trắng của hoa mơ -> màu sắc đặc trưng, gợi vẻ thanh
khiết -> không gian rộng lớn, nhẹ nhàng, thanh thoát.
+ Từ trắng: gợi sự chuyển đổi trong không gian và thời
gianthời gian -> mơ nở đến đâu cả khu rừng chuyển sang
sắc trắng đến đó, thời gian chuyển từ đông sang xuân.
- Con người:
+ Công việc: đan nón -> công việc thực, quen thuộc
+ Chuốt, từng: gợi sự cần mẫn, chăm chỉ, tài hoa
 HÌnh ảnh bình dị nhưng khắc sâu trong tâm trí
Bức tranh mùa hè
0,5
Thiên nhiên:
+ Âm thanh đặc trưng: tiếng ve
+ Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác qua hai chữ: đổ vàng
 Tiếng ve như một bát màu song sánh đổ loang đã
nhuộm vàng cả khu rừng. Rừng phách chuyển vàng đến đâu
kéo theo thời gian từ xuân sang hè đến đó
Con người:
+ Cô em gái: hình ảnh than thuộc, bình dị, gợi thương
gợi nhớ.
+ Công việc: hái măng -> quen thuộc, gợi những món ăn
bình dị dân dã của cán bộ kháng chiến “trám bùi, măng
mai”.
 Hoa và người Việt Bắc trong thơ Tố Hữu hoà

quỵên, cùng tôn vinh lẫn nhau. Đan hòa vớin hau mà làm
nổi bật lên cho nhau
Bức tranh mùa thu
0,5
Câu thơ có kiểu mở đầu bằng sự định vị cả không gian
lẫn thời gian “ rung thu”. Đến đây, ta chú ý các kiểu định vị
ở những câu thơ trên:
Rừng xanh => không gian
Ngày xuân => thời gian
Ve kêu => âm thanh ( thời gian )
Ứng với mỗi câu thơ đặc sắc và cách định vị trên là
một mùa của thiên nhiên (mùa đông, mùa xuân, mùa hạ).
Không ngoại lệ câu thơ này cũng là bức tranh về một mùa
của thiên nhiên (mùa thu).
- Rừng thu Việt Bắc trong thơ Tố Hữu mênh mông,
rộng lớn nhưng hề không lạnh lẽo.


e

g
h

- “Trăng rọi hoà bình” là hình ảnh vừa mang ý nghĩa
ánh trăng của cuộc đời ân tình ấy, lại vừa mang ý nghĩa
cuộc sống có niềm tin, tự do.
 Trong cuộc sống đó còn có cả tình nghĩa thủy chung
khi đã có tự do thì ta vẫn không quên những ngày gian khó.
 Có lẽ bức tranh thu là bức tranh cuối của bộ tứ bình
cũng là tiếng hát cuối của một trường đoạn hoài niệm nên

hình ảnh tất thảy đều trở nên tượng trưng, âm hưởng cũng
bao quát hơn.
Nhận xét về tính dân tộc trong đoạn trích
0,5
- Tính dân tộc trước hết thể hiện ở thể thơ lục bát quen
thuộc, nhờ nó, ý thơ vốn uyển chuyển và đầy chất trữ tình
của Tố Hữu càng được bộc lộ một cách rõ nét. Không
những thế, Tố Hữu đã vận dụng khéo léo lối đối đáp vốn là
hình thức quen thuộc trong ca dao, ngôn ngữ mượt mà,
uyển chuyển, đặc tả tình cảm giữa mình – ta ngọt ngào sâu
lắng, mà ta vốn thường hay gặp trong những câu ca dao viết
về tình yêu lứa đôi.
- Những hình ảnh thơ, nghệ thuật thơ có sự kế thừa
của thơ ca truyền thống:
+ Nghệt thuật đối, chấm phá…
+ Sắc trắng hoa mơ – đặc trưng cho mùa xuân, âm thanh
tiếng ve đặc trưng của mùa hè, trăng thu…
 Đoạn thơ tả cảnh 4 mùa trên là một trong những
đoạn thơ hay nhất của bài thơ Việt Bắc bởi kết tinh
một nghệ thuật thơ ca vừa giàu tính dân tộc, vừa
mang tính hiện đại trong một điệu tâm hồn đắm
say.
- Bức tranh tứ bình bằng thơ về cảnh và người Việt
Bắc được tạo dệt dưới ánh sáng của hoài niệm da diết
không nguôi. Thông thường, nguời ta chỉ nhớ những gì
mang ấn tượng nhất của quá khứ và thời gian càng lùi xa thì
ấn tượng ấy càng trở nên tươi đẹp, huyền ảo hơn và rõ nét
hơn.
- Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo qui tắc chính tả, 0,25
dùng từ, đặt câu

- Sáng tạo: có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ 0,25
sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận


MA TRẬN
PHẦN
Đọc hiểu

Làm văn

CÂU
1
2
3
4
1
2

Nhận biết
x

CẤP ĐỘ NHẬN THỨC
Thông hiểu Vận dụng
Vận dụng cao
x
x
x
x
x