Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác thẩm định tài chính tại Sở giao dịch I trong thời gian tới

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác thẩm định tài chính
tại Sở giao dịch I trong thời gian tới
I-phương hướng, mục tiêu nâng cao chất lượng thẩm định dự
án đầu tư tại Sở giao dịch I
Trải qua 9năm hoạt động theo cơ chế mới (từ năm 1990) với 3 năm
hoạt động theo mô hình mới, Ngân hàng Đầu tư & Phát triển đã đạt được
những thành tích đáng tự hào dưới sự chỉ đạo sáng suốt của Chính phủ,
sự lãnh đạo, quản lý, điều hành của Hội đồng quản trị, Ban gíam đốc và sự
nỗ lực phấn đấu của cán bộ công nhân viên trong toàn ngành. Sở giao dịch
I thành lập đúng vào thời điểm thuận lợi (năm1990), không phải trải qua
thời kỳ bao cấp nên hoạt động nhanh chóng bắt kịp với cơ chế mới. Kế
thừa truyền thống và kinh nghiệm của hệ thống Ngân hàng Đầu tư & Phát
triển Sở giao dịch I phát triển không ngừng, đóng góp một phần to lớn vào
sự phát triển chung của toàn hệ thống Ngân hàng Đầu tư & Phát triển.
Tuy vậy, trong thời gian tới vẫn còn nhiều khó khăn và thử thách cho
nền kinh tế nước ta cũng như các doanh nghiệp trong nước : khủng hoảng
tài chính khu vực thế giới vẫn đang biến động phức tạp, tổng đầu tư xã
hội ở mức thấp, cạnh tranh trên toàn bộ nền kinh tế và trong khu vực
Ngân hàng nói riêng ngày càng quyết liệt đòi hỏi Sở giao dịch I phải có
định hướng hoạt động đúng đắn. Để phát huy truyền thống, giữ vững,
nâng cao vị thế trên thị trường và phát triển hơn nữa, thực hiện những
mục tiêu chiến lược đã đặt ra.
Phát huy những thành tích đã đạt được năm 1998, tranh thủ thuận
lợi, lường đón những khó khăn, thử thách, Sở giao dịch I quyết tâm thực
hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị toàn hệ thốngnăm1999với phương
hướng, mục tiêu là : Tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động Ngân hàng
theo luật Ngân hàng và luật các tổ chức tín dụng với định hướng xây dựng
Ngân hàng phát triển bền vững theo đòi hỏi của thị trường để phát huy
Website: Email : Tel : 0918.775.368
vai trò của Ngân hàng Quốc doanh chủ lực trong đầu tư phát triển, nâng

cao sức cạnh tranh của sản phẩm, dịch vụ và hiệu quả kinh doanh Ngân
hàng, nhằm góp phần phát huy nội lực nền kinh tế, phục vụ đắc lực cho
CNH-HĐH đất nước, từng bước hội nhập với Ngân hàng trong khu vực và
trên thế giới.
Sở giao dịch I phấn đấu đến cuối năm 1999 đạt được những chỉ tiêu cụ
thể sau:
-Huy động vốn tăng trưởng hơn 20% so với 1998.
-Tăng trưởng tín dụng 15%, trong đó cơ cấu vốn tín dụng dài hạn
chiếm 70% tổng dư nợ, nợ quá hạn dưới 1%.
-Mở rộng các dịch vụ Ngân hàng: thực hiện công nghiệp hoá hoạt động
Ngân hàng .
-Đạt chỉ tiêu thu nợ vốn đầu tư và chỉ tiêu lợi nhuận được giao.
Trong tài liệu hội nghị khách hàng Sở giao dịch I xác định để thực hiện
thắng lợi kế hoạch kinh doanh năm1999 phải quán triệt chỉ đạo của Ngân
hàng Đầu tư & Phát triển: Lấy hiệu quả kinh doanh của khách hàng là
mục tiêu hoạt động của Ngân hàng. Trên cơ sở quan hệ hợp tác hiệu quả,
cùng có lợi, phương châm hoạt động của Sở giao dịch I là: Coi dự án đầu
tư, phương án sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là cơ hội hợp tác
kinh doanh, hướng mọi hoạt động của Sở giao dịch I vào việc phục vụ và
nâng cao chất lượng phục vụ doanh nghiệp. Theo đó Sở giao dịch I đã có
các chính sách, biện pháp cụ thể về tín dụng phục vụ đầu tư phát triển :
-Đối với các dự án được ghi trong kế hoạch Nhà nước, Sở giao dịch I
sẵn sàng tạo điều kiện được vay sớm và giải ngân kịp thời, đáp ứng yêu
cầu của sản xuất và tiến độ thi công của dự án.
-Ngoài việc đảm bảo vốn cho các dự án vay theo định hướng kế hoạch
hàng năm, nếu các doanh nghiệp có nhu cầu vay đầu tư bổ sung và cho các
dự án khác thì Sở giao dịch I có thể xem xét cho vay dưới các hình thức
Website: Email : Tel : 0918.775.368
như cho vay đầu tư chiều sâu, cho vay tài trợ XNK, cho vay đồng tài
trợ....và bảo lãnh để doanh nghiệp vay vốn Nước ngoài.

-Để phục vụ nhu cầu đa dạng của doanh nghiệp, Sở giao dịch I còn thể
sử dụng kết hợp các nguồn đầu tư khác như cho thuê tài chính, cho vay
quỹ hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ,... đầu tư thiết bị thi công, thiết bị
chuyên dùng,đáp ứng nhu cầu nâng cao năng lực sản xuất và đổi mới công
nghệ của dự án.
Đồng thời, cùng với Ngân hàng Đầu tư & Phát triển Trung ương Sở
giao dịch I quán triệt và thực hiện có hiệu quả ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ
tướng Chính Phủ Phan Văn Khải trong hội nghị 6 tháng đầu năm 1997 của
Ngân hàng Nhà nước về việc cho vay của Ngân hàng phục vụ sản xuất cần
giảỉ quyết có trọng tâm, trọng điểm và theo 3tiêu chuẩn:
-Làm ăn có hiệu quả, có lãi.
-Sản phẩm tiêu thụ được.
-Doanh nghiệp có thể nộp nghĩa vụ với ngân sách.
Kiên quyết từ chối những dự án, khoản vay không có hiệu quả, không
đủ điều kiện trả nợ gốc và lãi vay Ngân hàng .
Sở giao dịch I cũng luôn thực hiện theo khẩu hiệu 3 tốt, 5 phân tích và
3 kiểm tra trong hoạt động tín dụng :
3 tốt:
+Tìm doanh nghiệp, khách hàng tốt để cho vay(Khách hàng tốt)
+Tìm khoản vay tốt, dự án tốt để cho vay(Khoản vay tốt)
+Điều kiện đảm bảo nợ vay tốt (Đảm bảo nợ vay tốt)
5 phân tích:
+Phân tích khách hàng.
+Phân tích tài chính khách hàng.
+Phân tích dự án khoản vay.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
+Phân tích điều kiện và khả năng trả nợ của khách hàng.
3 kiểm tra:
+Kiểm tra trước khi quyết định cho vay.
+Kiểm tra trong quá trình giải ngân và phát tiền vay.

+Kiểm tra thu nợ, lãi, nợ quá hạn.
Như vậy công tác thẩm định dự án đầu tư là một trong những nhân tố
quyết định trong phương hướng hoạt động của Ngân hàng Đầu tư & Phát
triển và Sở giao dịch I. Muốn vậy phải có mục tiêu, phương hướng cụ thể
để nâng cao chất lượng thẩm định dự án và thẩm định tài chính dự án nói
riêng.Với phương châm "An toàn trong tăng trưởng" và "Lấy hiệu quả sản
xuất kinh doanh của khách hàng làm mục tiêu trong mọi hoạt động của
mình", công tác thẩm định dự án tín dụng của Ngân hàng nhằm đạt mục
đích sau:
1. Tham gia ý kiến với Nhà nước và chủ đầu tư để có quyết định chủ
trương đầu tư đúng đắn, có cơ sở đảm bảo hiệu quả của vốn đầu tư .
2.Phát hiện và bổ sung thêm các biện pháp đảm bảo tính khả thi cao
cho việc triển khai thực hiện dự án ; khắc phục hoặc hạn chế các yếu tố
gây rủi ro.
3.Tạo các căn cứ để kiểm tra việc sử dụng vốn đúng mục đích, đúng
đối tượng và tiết kiệm được vốn đầu tư trong quá trình thực hiện đầu tư
dự án.
4.Có cơ sở tương đối vững chắc để xác định được hiệu quả đầu tư
và khả năng hoàn vốn của dự án; và quan trọng hơn cả là xác định được
khả năng trả nợ của chủ đầu tư.
5. Rút ra kinh nghiệm và bài học để phục vụ tốt các yêu cầu nghiệp
vụchung của ngành.
Để đạt được mục đích trên, trong công tác thẩm định đòi hỏi phải có
đội ngũ cán bộ thẩm định giàu kinh nghiệm và có kiến thức rộng - đây là
Website: Email : Tel : 0918.775.368
thế mạnh của Ngân hàng Đầu tư & Phát triển cũng như của Sở giao dịch I,
cùng với sự áp dụng công nghệ thông tin,...và trước tiên phải hoạt động
theo một định hướng cụ thể.Công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư
tại Sở giao dịch I hay nói rộng hơn là tại Ngân hàng Đầu tư & Phát triển
trong thời gian tới hoạt động theo định hướng sau:

-Công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư phải đứng trên giác độ
của người cho vay, người bỏ vốn để xem xét thẩm định.
-Công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư của Ngân hàng phải xuất
phát từ tình hình thực tiễn cuả ngành và nhằm phục vụ công tác tín dụng
đặc biệt là tín dụng trung và dài hạn của Ngân hàng
-Công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư phải được phải được phổ
cập hoá trong toàn hệ thống, tới các cán bộ làm nhiệm vụ ở các bộ phận
khác nhau với những yêu cầu đòi hỏi khác nhau. Trong đó phải có bộ phận
chủ lực nòng cốt là những chuyên gia am hiểu về nhiều lĩnh vực. Như vậy
công tác thẩm định phải vừa toàn diện vừa có trọng tâm.
-Công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư phải được tiến hành
thường
xuyên, liên tục, toàn diện đối với tất cả dự án xin vay, trong cả quá trình
cho vay từ khi xem xét dự án đến khi phát vốn và thu nợ, lãi.
- Công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư phải được qui trình hoá,
công nghệ hoá sát với tình hình thực tế và phù hợp với nghiệp vụ của
Ngân hàng.
-Công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư phải đựơc xây dựng trở
thành một hoạt động đặc thù của Ngân hàng và luôn được duy trì phát
triển thành một thế mạnh trong kinh doanh, cạnh tranh. Do đó phải
thường xuyên được tổng kết thực tiễn rút ra kinh nghiệm để hoàn thiện và
phát triển.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
-Ban lãnh đạo luôn phải theo dõi sâu sát công tác thẩm định tài chính
dự án đầu tư để có những biện pháp tổ chức chỉ đaọ diều hành cụ thể,
phát huy vai trò tham mưu có hiệu quả.
-Công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư đòi hỏi tính chủ động, sáng
tạo, khả năng tổng hợp, phân tích, qui nạp, và năng lực tổng kết thực
tiễn,..
Đảm bảo thực hiện được những chiến lược chung và những định

hướng về hoạt động tín dụng đầu tư phát triển đã đặt ra, Sở giao dịch I
cần phải thực hiện đồng bộ các giải pháp khác nhau. Trong đó, công tác
thẩm định tài chính là nền tảng, và điều kiện cơ bản để đạt được hiệu quả
kinh doanh trong hoạt động tín dụng đặc biệt là cho vay dự án đầu tư.
Trong điều kiện chung của đất nước, của ngành Ngân hàng và Sở giao
dịch I hiện nay để có thể tồn tại, phát triển và hội nhập thì hơn lúc nào hết
công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư phải được đặt đúng vị trí, phải
có sự chỉ đạo chặt chẽ, có cơ chế và qui trình công nghệ một cách toàn
diện, đồ bộ với các nghiệp vụ khác, tạo thành một tổng thể trong hoạt
động của Sở giao dịch I.
II-Một số giải pháp nhằm hoàn thiện nội dung thẩm định tài chính
tại Sở giao dịch I :
Mặc dù trải qua nhiều biến động nền kinh tế nước ta hiện nay vẫn
đang trên đà tăng trưởng với nhu cầu vốn đầu tư lớn cho sự nghiệp CNH-
HĐH đất nước.Theo dự báo của các nhà kinh tế trong giai đoạn 1996-
2000 nhu cầu vốn đầu tư khoảng trên 40 tỷ USD trong đó vốn đầu tư
trong nước chiếm 50%.
Sở giao dịch I lại là một chi nhánh lớn nhất có nhiệm vụ chủ yếu phục
vụ trong lĩnh vực đầu tư phát triển Ngân hàng Đầu tư & Phát triển, là
Ngân hàng giữ vai trò chủ đạo trong lĩnh vực đầu tư phát triển. Tuy vậy
nguồn vốn thu hút còn hạn hẹp nên bên cạnh việc tăng cường huy động
vốn việc sử dụng vốn đầu tư sao cho có hiệu quả là một trong những nhân
Website: Email : Tel : 0918.775.368
tố quyết định để đáp ứng đủ nhu cầu cho vay. Điều này phụ thuộc một
phần vào công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư. Vì vậy, cần phải hoàn
thiện công tác thẩm định dự án đầu tư tại Sở giao dịch I từ đó nâng cao
chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư. Muốn vậy phải sự hợp tác
của các cấp, các ngành liên quan từ Trung ương đến địa phương và các
doanh nghiệp, chủ đầu tư,..
1-Đối với Nhà nước:

1.1-Cần thiết lập một hệ thống chính sách vĩ mô đầy đủ, đồng bộ và
hợp lý đi đôi với khung pháp luật hoạt động hiệu quả.
Hệ thống văn bản pháp luật ở nước ta vẫn còn nhiều bất cập, tồn
tại,..cụ thể trong lĩnh vực đầu tư nhiều khi là nguyên nhân trực tiếp hay
gián tiếp dẫn đến thất bại của các dự án đầu tư nói chung và trong công
tác thẩm định cho vay của Ngân hàng.
Các văn bản quy chế chồng chéo, cũng như việc áp dụng tuỳ tiện
không những tạo cơ hội tham nhũng làm cho dự án đầu tư được thẩm
định thiếu khách quan, mà còn gây trở ngại cho công tác thẩm định ở các
cấp nên khi dự án được gửi tới Ngân hàng để vay vốn sẽ mất nhiều công
sức và thời gian.
Trên danh nghĩa các thành phần kinh tế được bình đẳng nhưng trên
thực tế các doanh nghiệp Nhà nước vẫn được hưởng ưu đãi, doanh
nghiệp tư nhân và nước ngoài không bị phân biệt đối xử.Điều này làm cho
doanh nghiệp Nhà nước ỉ lại, không chịu nỗ lực vươn lên và đôi khi Nhà
nước phải gánh chịu những khoản nợ của doanh nghiệp. Mặt khác Ngân
hàng cũng phải ưu tiên thành phần kinh tế này nên nhiều khi bỏ qua
những dự án có hiệu quả của các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh
nên nguồn vốn sử dụng lãng phí, không có hiệu quả.
Chính sách lãi suất của Nhà nước quy định về cho vay cũng chưa hợp
lý.Lãi suất tiền gửi không kỳ hạn thấp hơn tiền gửi có kỳ hạn mà khi cho
vay lãi suất cho vay ngắn hạn cao hơn lãi suất cho vay dài hạn, thời hạn
Website: Email : Tel : 0918.775.368
càng dài lãi suất càng thấp. Cơ chế này tạo cho doanh nghiệp tư tưởng ỷ
lại, không tự khai thác tối đa nguồn vốn tự có của mình vào đầu tư xây
dựng vật chất kỹ thuật và nhiều khi doanh nghiệp tìm cách tính toán để
lập đơn xin vay lấy nguồn vốn dài hạn vào việc khai thác hoặc kinh doanh
ngắn hạn để nhận được chênh lệch lãi suất. Điều này còn tạo ra kẽ hở
trong quản lý, trong việc xét duyệt cho vay vốn dẫn đến tiêu cực.
Trên đây chỉ là một vài vấn đề trong số những tồn tại mà nguyên nhân

là sự bất cập trong các văn bản chính sách của Nhà nước, còn nhiều vấn
đề chưa được đề cập tới.Tuy vậy chúng ta cũng nhận thấy sự cần thiết
phải hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật để nâng cao hiệu quả thẩm
định, cùng với việc xã hội hoá, quốc tế hoá đầu tư theo hướng sau:
- Các văn bản, chính sách cần được ban hành có hệ thống đồng bộ với
các văn bản dưới luật và quy định cụ thể, chi tiết, chặt chẽ để dễ dàng áp
dụng.Khi thay đổi cần có thời gian chuyển tiếp dể các doanh nghiệp cũng
như các cấp có liên quan có thời gian chuẩn bị tránh tổn thất.
-Luật đầu tư cũng như luật doanh nghiệp, và hệ thống pháp luật có liên
quan đến lĩnh vực đầu tư cần hợp lý tạo "sân chơi bình đẳng" và cạnh
tranh lành mạnh.
-Các văn bản có liên quan đến hoạt động tài chính tiền tệ, Ngân hàng
cần được thảo luận sâu rộng với các cơ quan liên quan và Ngân hàng các
cấp để tránh tình trạng bất họp lý, xa rời thực tế. Hiên nay quyết định của
Thủ tướng Chính phủ về công tác tín dụng đầu tư năm1999(Số
13/1999/QĐ-TTg) có quy định đối với những dự án được quyết định sau
ngày 31/3/99 thì cơ quan có thẩm quyền chỉ ra quyết định đầu tư sau khi
có ý kiến của tổ chức cho vay là một quyết định đúng đắn, tiết kiệm nguồn
lực và thời gian cần tăng cường triển khai thực hiện.
-Cần có văn bản pháp quy xác định mức xử phạt các doanh nghiệp
cung cấp thông tin sai lệch cho Ngân hàng để công tác thẩm định được
Website: Email : Tel : 0918.775.368
tiến hành dễ dàng hơn.Đồng thời Nhà nước nên tổng hợp phân loại và xác
định thứ tự ưu tiên các dự án đầu tư một cách chi tiết.
1.2-Hoàn thiện công tác kiểm toán-kế toán.
Hệ thống kế toán được áp dụng ở Việt Nam hiện nay là phù hợp với
tiêu chuẩn quốc tế nhưng việc thực hiện còn chưa được thực hiện nghiêm
túc.Ngoài một số doanh nghiệp Nhà nước, một số doanh nghiệp tư nhân
làm ăn lớn, liên quan đến hoạt động xuất khẩu có hoạt động kế toán
nghiêm túc, tuân theo qui định của Nhà nước còn lại hầu hết các doanh

nghiệp tư nhân làm kế toán sơ sài, tuỳ tiện, chủ yếu là theo hình thức ghi
sổ. Mặt khác một số doanh nghiệp còn có tình trạng thực hiện hai hệ thống
kế toán để đối phó với các cơ quan kiểm tra. Do đó cán bộ tín dụng rất khó
đánh giá tình hình tài chính của các doanh nghiệp được chính xác.
Vì vậy cần phải thực hiện chế độ kế toán và kiểm toán bắt buộc đối với
tất cả các doanh nghiệp. Nhưng ở Việt Nam công ty kiểm toán Vaco còn
rất trẻ, thiếu kinh nghiệmvà hầu như chỉ hoạt động ở các thành phố lớn.
Mặt khác số liệu của Vaco cũng chưa được qui định về độ chính xác nên
Ngân hàng cũng không tin tưởng hoàn toàn vào đó.
Bởi vậy để có những số liệu kế toán trung thực Nhà nước phải có
chính sách phát triển các công ty kiểm toán độc lập, thực sự mạnh cả về
trình độ lẫn kinh nghiệm. Bên cạnh đó phải có các văn bản pháp quy bắt
buộc tất cả các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế sử dụng một
hệ thống kế toán đồng bộ và thường xuyên thanh tra, kiểm tra để xử lý kịp
thời các doanh nghiệp vi phạm.
1.3-Những giải pháp khác:
Bên cạnh đó Nhà nước cần có các biện pháp khác để hỗ trợ công tác
thẩm định như:
-Hoàn thiện công tác công chứng: Các dự án bao giờ cũng đi cùng với
nhiều tài liệu liên quan có giá trị pháp lý, đòi hỏi phải có công tác công
Website: Email : Tel : 0918.775.368
chứng. Sự chính xác, nghiêm túc của công chứng cung cấp những thông
tin, hồ sơ hợp lệ giúp nâng cao chất lượng công tác thẩm định.
-Khuyến khích phát triển các hình thức công ty tư vấn: Các công ty tư
vấn sẽ cung cấp nguồn thông tin phong phú về đầu tư và dự án đầu tư,
giúp các chủ dự án lập được những dự án có hiệu quả cao, đồng thời cũng
giúp các cơ quan có thẩm quyền thẩm định các khía cạnh khác nhau của
dự án.
-Tổ chức sắp xếp, xếp loại các doanh nghiệp: Hiện nay ở Việt Nam chưa
có một tiêu chuẩn cụ thể để đánh giá, xếp loại các doanh nghiệp. Có

trường hợp doanh nghiệp khi xin vay vốn ở Ngân hàng này thì được xem
là doanh nghiệp loại tốt nhưng khi sang Ngân hàng khác thì lại bị xếp
hạng kém gây khó khăn cho việc đánh giá doanh nghiệp của công tác
thẩm định cho vay vốn.
Vì vậy, việc phân tích để tiến tới qui định các tiêu thức xếp loại doanh
nghiệp là việc rất cần thiết nhằm giúp các doanh nghiệp khắc phục những
tồn tại, nhược điểm để đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, đồng thời giúp
Ngân hàng dễ dàng hơn trong việc quyết định cho vay bảo đảm an toàn
vốn.
-Cần xây dựng một văn bản cụ thể hướng dẫn về việc phân tích kinh tế-tài
chính cho cả Ngân hàng và doanh nghiệp: Thực tế hiện nay các chủ doanh
nghiệp và Ngân hàng dùng các chỉ tiêu phân tích tài chính không đồng
nhất với nhau. Cụ thể: cùng một nội dung ý nghĩa mà tên gọi thì khác
nhau, thậm chí cùng một tên gọi nhưng cách tính lại khác nhau,...Điều đó
cho thấy cần phải có một hệ thống chỉ tiêu thống nhất để nâng cao tính
chính xác ở cả doanh nghiệp và Ngân hàng từ đó công tác thẩm định được
thực hiện thuận lợi hơn. Do đó trong thời gian tới Bộ tài chính nên phối
hợp với hệ thống Ngân hàng và các bộ ngành liên quan ban hành văn bản
hướng dẫn cụ thể về quy trình, nội dung phương pháp phân tich và thẩm
định dự án phù hợp với thực tiễn Việt Nam và thông lệ quốc tế.