GDSDNLTK&HQ qua môn Sinh học (THCS)

PHỤ LỤC 1 (Hoạt động 2)
1. HƯỚNG DẪN CÁCH LÀM
A. Giai đoạn tìm hiểu , lựa chọn (từ hoặc cụm từ) , hoàn thiện bài đọc
- Đọc văn bản dưới đây và tìm các từ/cụm từ điền vào chỗ trống.
- Thảo luận thống nhất trong nhóm về những từ/cụm từ cần điền.
- Thảo luận, so sánh câu trả lời của nhóm với văn bản gốc (thông tin phản hồi). Nếu
có sự khác biệt, liệu câu trả lời của nhóm có thể thay thế được văn bản gốc không.
B. Giai đoạn thảo luận
- Hoạt động này có làm cho người học suy nghĩ kỹ hơn về nội dung không?
- Kĩ thuật này có thể vận dụng được ở các trường THCS không?
- Cần phải cần nhắc điều gì khi bạn vận dụng kĩ thuật này?
C. Đưa những vấn đề này vào thực tiễn
Lựa chọn bài đọc phù hợp từ tài liệu bồi dưỡng và điều chỉnh theo cách tương tự.
Cùng với đồng nghiệp thử xem bài đó có thể thực hiện được không.
2. HOÀN THÀNH BÀI ĐỌC
Tình hình sử dụng năng lượng trong sản xuất và đời sống
Năng lượng có vai trò sống còn đối với cuộc sống con người, nó quyết định
sự........., phát triển và chất lượng cuộc sống của con người. Vai trò của năng lượng thể
hiện cụ thể qua việc con người sử dụng năng lượng cho các hoạt động sản xuất, đi lại, xây
dựng và đời sống hàng ngày. Ngày nay, có thể thấy rất rõ các vấn đề ......... năng lượng
thường có tác động rất lớn tới kinh tế và xã hội của các nước trên thế giới. Do vậy nhiều
nước đã đưa vấn đề năng lượng thành quốc sách, đặt thành vấn đề " an ninh năng lượng"
đối với sự phát triển của quốc gia.
Dưới đây là một vài số liệu về tình hình sử dụng năng lượng trên thế giới cũng như
ở Việt Nam :
Theo số liệu của Cơ quan năng lượng quốc tế IEA thì tiêu thụ năng lượng trên thế
giới cho các lĩnh vực ..........và tiện nghi nhà ở như sau: công nghiệp, giao thông vận tải
cũng như lĩnh vực tiện nghi nhà chiếm phần lớn tiêu thụ năng lượng (mỗi lĩnh vực khoảng
25%); thương mại và dịch vụ công cộng khoảng 10%; nông lâm và ngư nghiệp khoảng
3%; sử dụng khác khoảng 12% .[1]
- Trong lĩnh vực công nghiệp, các ngành sản xuất có nhu cầu tiêu thụ ..............cao

như: ngành công nghiệp không sản xuất sản phẩm dầu hay điện; ngành lọc dầu, sản xuất,
khai thác than; ngành sản xuất điện năng. Các ngành công nghiệp không sản xuất sản phẩm
dầu hay điện tiêu tốn nhiều năng lượng nhất, trong đó hơn một nửa là các dạng năng lượng
không ........... như than, dầu, khí đốt.
TL tập huấn GDSDNLTK&HQ môn Sinh học (THCS), dành cho HV – HN-
2009.
1
- Trong lĩnh vực giao thông vận tải, đa số các phương tiện chuyên chở dùng các sản
dầu làm nhiên liệu. Ngành giao thông vận tải ............khoảng 60% năng lượng dầu đã được
chế biến. Sản phần dầu chiến 95% thị phần năng lượng của ngành giao thông vận tải.
- Trong ngành ............ điện năng, việc sử dụng các nguồn năng lượng để sản xuất
điện năng phân bố như sau: nhiên liệu hoá thạch chiếm 64%, năng lượng hạt nhân: 17%,
thuỷ điện: 18%, năng lượng tái tạo: 1% điện năng toàn cầu. [1]
Ở Việt Nam, sa
̉
n lươ
̣
ng điê
̣
n thương phâ
̉
m cuô
́
i năm 2007 la
̀
66,8 ty
̉
kWh, tăng 2,5
lâ
̀

n so vơ
́
i năm 2000 (26,6 ty
̉
kWh) [2], trong đó thủy điện khoảng 64 %, than nhiệt điện
khoảng 34%,); tiêu thụ trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp và xây dựng chiến 46,97%,
lĩnh vực quản lý - tiêu dùng- dân cư 47,14%.
- Năng lượng dùng cho ........nhà ở có ba mục đích: nấu thức ăn; đun nước nóng
sinh hoạt và điều hoà không khí; chạy các thiết bị cơ điện nội thất, chiếu sáng, thiết bị điện
tử.
Theo các số liệu thống kê thì tỉ lệ sử dụng các nguồn năng lượng trong lĩnh vực
tiện nghi nhà ở như sau: năng lượng tái tạo hơn 40%, sử dụng khí đốt và điện gần bằng
nhau (khoảng hơn 20%), năng lượng than và hơi nước nóng chiếm khoảng 7 %, sản phẩm
dầu khoảng 10 %,...[1]
Nhìn chung có thể thấy tình hình sử dụng năng lượng hiện nay trên thế giới cũng
như ở Việt Nam như sau:
- Nhu cầu năng lượng ngày càng ....... do nhu cầu tăng trưởng kinh tế, phát triển các
ngành sản xuất công nghiệp, giao thông vận tải và nhu cầu nâng cao chất lượng cuộc sống.
- Nguồn năng lượng được sử dụng chủ yếu vẫn là các nguồn ......... hoá thạch như
than đá, dầu, khí tự nhiên.
- Điện năng là dạng năng lượng có nhiều ưu điểm vì nó dễ dàng được chuyển hoá
từ các dạng năng lượng khác khi sản xuất điện năng, đồng thời khi sử dụng, nó cũng dễ
dàng chuyển hoá thành các dạng năng lượng khác như cơ năng, nhiệt năng, quang năng,…
Vì vậy việc sản xuất và sử dụng ........... có ý nghĩa rất quan trọng trong chiến lược năng
lượng của mỗi quốc gia.
PHỤ LỤC 2 (Hoạt động 3)
1. HƯỚNG DẪN CÁCH LÀM
TL tập huấn GDSDNLTK&HQ môn Sinh học (THCS), dành cho HV – HN-
2009.
2

A. Giai đoạn tìm hiểu , lựa chọn tiêu đề, hoàn thiện bài đọc
- Đọc các đoạn văn bản dưới đây và đặt các tiêu đề cho từng đoạn văn bản.
- Thảo luận thống nhất trong nhóm để đặt tiêu đề sao cho hợp lí.
- Thảo luận, so sánh câu trả lời của nhóm với văn bản gốc (thông tin phản hồi). Nếu
có sự khác biệt, liệu câu trả lời của nhóm có thể thay thế được văn bản gốc không.
B. Giai đoạn thảo luận
- Hoạt động này có làm cho người học suy nghĩ kỹ hơn về nội dung không?
- Kĩ thuật này có thể vận dụng được ở các trường THCS không?
- Cần phải cần nhắc điều gì khi bạn vận dụng kĩ thuật này?
C. Đưa những vấn đề này vào thực tiễn
Lựa chọn bài đọc phù hợp từ tài liệu bồi dưỡng và điều chỉnh theo cách tương tự.
Cùng với đồng nghiệp thử xem bài đó có thể thực hiện được không.
2. BÀI TẬP (Điền/đặt tiêu đề)
.....................................................................................................................
1. ..............................................................
- Xây dựng các văn bản pháp quy về sử dụng NLTK&HQ (của quốc gia, quốc tế);
- Lựa chọn cơ cấu kinh tế cho hiệu quả cao về sử dụng năng lượng; phát triển hợp
lí các ngành tiêu thụ nhiều năng lượng;
- Có chính sách ưu tiên ( thuế, quy hoạch,...) đối với việc phát triển các nguồn năng
lượng mới và nguồn năng lượng tái sinh;
- Hợp lí hóa quá trình sản xuất.
2 .............................................................................................
- Đưa nội dung giáo dục sử dụng NLTK&HQ vào các cấp học;
- Tuyên truyền về sử dụng NLTK&HQ trong gia đình, trường học, cộng đồng;
- Xây dựng nhà trường sử dụng NLTK&HQ.
3 ............................................................................................
TL tập huấn GDSDNLTK&HQ môn Sinh học (THCS), dành cho HV – HN-
2009.
3
- Giảm tổn thất trong quá trình chuyển đổi năng lượng ( thất thoát khi truyền tải

điện, vận chuyển nhiên liệu,...;
- Giảm tổn thất trong quá trình sử dụng năng lượng;
- Sử dụng các thiết bị điều khiển tự động để giảm tiêu thụ năng lượng;
- Đổi mới công nghệ, năng cao hiệu suất máy móc; tăng cường sử dụng thiết bị có
hiệu suất sử dụng năng lượng cao;
- Thu hồi năng lượng thải từ các quá trình sản xuất, sinh hoạt và tái sử dụng ;
- Khai thác và sử dụng các nguồn năng lượng mới thay thế năng lượng hóa thạch;
Các biện pháp trên rất đa dạng và bao quát nhiều lĩnh vực. Tuy nhiên với mục tiêu
đưa giáo dục sử dụng NLTK&HQ vào nhà trường qua việc giảng dạy các môn học, việc giới
thiệu một số xu hướng khoa học, công nghệ liên quan tới vấn đề sử dụng năng lượng hiện
nay là cần thiết. Trước hết nó phù hợp với đối tượng HS và với yêu cầu phải tích hợp các nội
dung này vào các môn học. Nó giúp GV dễ dàng khai thác kiến thức môn học phù hợp với
các xu hướng phát triển khoa học công nghệ về năng lượng, và giúp HS biết vận dụng kiến
thức vào thực tiễn cuộc sống.
PHỤ LỤC 3 (Hoạt động 4)
1. HƯỚNG DẪN CÁCH LÀM
TL tập huấn GDSDNLTK&HQ môn Sinh học (THCS), dành cho HV – HN-
2009.
4
A. Giai đoạn tìm hiểu , sắp xếp, hoàn thiện bài đọc
- Đọc các đoạn văn bản (rời rạc) dưới đây và sắp xếp lại cho đúng nội dung các chủ
đề.
- Thảo luận thống nhất trong nhóm để sắp xếp sao cho hợp lí.
- Thảo luận, so sánh câu trả lời của nhóm với văn bản gốc (thông tin phản hồi). Nếu
có sự khác biệt, liệu câu trả lời của nhóm có thể thay thế được văn bản gốc không.
B. Giai đoạn thảo luận
- Hoạt động này có làm cho người học suy nghĩ kỹ hơn về nội dung không?
- Kĩ thuật này có thể vận dụng được ở các trường THCS không?
- Cần phải cần nhắc điều gì khi bạn vận dụng kĩ thuật này?
C. Đưa những vấn đề này vào thực tiễn

Lựa chọn bài đọc phù hợp từ tài liệu bồi dưỡng và điều chỉnh theo cách tương tự.
Cùng với đồng nghiệp thử xem bài đó có thể thực hiện được không.
2. BÀI TẬP (sắp xếp lại nội dung theo chủ đề)
I. Mục tiêu giáo dục GDSDNLTK&HQ qua môn Sinh học (THCS)
- Có thái độ tuyên truyền về sử dụng NLTK&HQ trong gia đình và cộng đồng, phê
phán các hành vi sử dụng năng lượng lãng phí.
- HS xác lập được sự liên kết logic giữa các khái niệm cơ bản và có thể vận chúng để
tổ chức lại các thông tin đã được trình bày giống với bài giảng của GV hoặc trong SGK.
- HS nêu được các khái niệm cơ bản về năng lương, năng lượng sinh học,chuyển hóa
năng lượng trong tự nhiên, ô nhiễm môi trường,có thể trình bày lại hoặc nhận ra chúng khi
được yêu cầu.
- Phân tích số liệu thống kê, vẽ biểu đồ.
- Thu thập xử lí thông tin, viết báo cáo và trình bày các thông tin về sử dụng
NLTK&HQ qua môn Sinh học
- Đọc và phân tích các lược đồ, biểu đồ
- Có hành vi sử dụng NLTK&HQ ở trong lớp học, tại nhà trường và ở địa phương
nơi HS đang sống ;
- HS sử dụng các kiến thức để giải quyết các vấn đề mới, không giống những điều đã
được học hoặc trình bày trong SGK nhưng phù hợp với hoàn cảnh cụ thể. Đây là những
vần đề giống với các tình huống HS gặp phải trong đời sống.
- Quan sát, nhận xét tranh ảnh, hình vẽ... về việc sử dụng năng lượng ở địa phương.
a. Về kiến thức : b. Về kĩ năng : c. Về thái độ hành vi :
TL tập huấn GDSDNLTK&HQ môn Sinh học (THCS), dành cho HV – HN-
2009.
5
PHỤ LỤC 4 (Hoạt động 5)
1. HƯỚNG DẪN CÁCH LÀM
TL tập huấn GDSDNLTK&HQ môn Sinh học (THCS), dành cho HV – HN-
2009.
6

A. Giai đoạn tìm chọn (từ hoặc cụm từ) và bình luận.
- Đọc các đoạn văn bản dưới đây và thêm các từ/cụm từ vào phần bị xén (còn thiếu)
bên phải và bên trái văn bản.
- Thảo luận thống nhất trong nhóm để thêm từ/cụm từ sao cho hợp lí.
- Thảo luận, so sánh câu trả lời của nhóm với văn bản gốc (thông tin phản hồi). Nếu
có sự khác biệt, liệu câu trả lời của nhóm có thể thay thế được văn bản gốc không.
B. Giai đoạn thảo luận
- Hoạt động này có làm cho người học suy nghĩ kỹ hơn về nội dung không?
- Kĩ thuật này có thể vận dụng được ở các trường THCS không?
- Cần phải cần nhắc điều gì khi bạn vận dụng kĩ thuật này?
C. Đưa những vấn đề này vào thực tiễn
Lựa chọn bài đọc phù hợp từ tài liệu bồi dưỡng và điều chỉnh theo cách tương tự.
Cùng với đồng nghiệp thử xem bài đó có thể thực hiện được không.
2. BÀI TẬP
Ảnh hưởng của việc khai thác và sử dụng năng lượng đến môi trường sinh thái
- Các nguồn năng lượng hoá thạch thường nằm sâu trong lòng đất, vì vậy việc khai
thác chúng thường phải xây dựng các hầm lò (như trong khai thác than), tiến hành việc
khoan, bơm qui mô lớn (như khai thác dầu khí).
Khai thác than sâu trong lòng đất phải xây dựng các hầm lò, phải chặt cây rừng,
bóc lớp đất đá. Khai thác lộ thiên phải làm đường cho các phương tiện khai thác, vận
chuyển đi lại ở một qui mô lớn, thường dẫn đến các vấn đề về môi trường sinh thái. Việc
khai thác và vận chuyển dầu mỏ trên biển, hoặc tại các mũi khoan có thể xảy ra các sự cố
tràn dầu. Việc khai thác các nguồn nhiên liệu hoá thạch có qui mô càng lớn thì ảnh hưởng
đến môi trường sinh thái càng lớn nếu các công ty khai thác không quan tâm thực thi các
biện pháp bảo vệ môi trường sinh thái. Người ta đã chứng kiến sự huỷ hoại môi trường
sinh thái, sự sói mòn và lở đất tại những nơi có các mỏ khai thác nói chung, trong đó có
khai thác than. Những vụ tràn dầu trên biển, trên sông do các sự cố tràn dầu của các
phương tiện vận chuyển hủy hoại môi trường cả một vùng biển rộng lớn.
TL tập huấn GDSDNLTK&HQ môn Sinh học (THCS), dành cho HV – HN-
2009.

7