Đề thi tham khảo tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn năm 2020 - Đề số 15

ĐỀ THI THAM KHẢO SỐ 15
BÀI THI MÔN: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian phát đề)
I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
        Đọc ngữ liệu sau và trả lời các câu hỏi:
        “Ở trong nước, khi những ca nhiễm Covid 19 đầu tiên có kết quả xét nghiệm dương tính,  
cả cộng đồng lo lắng, bất an. Người dân đổ  xô đi mua khẩu trang y tế, dung dịch sát khuẩn,  
khử trùng. Lợi dụng tình hình đó, nhiều cá nhân đã găm hàng, tăng giá, và có những hành xử  
thiếu tình người. Tuy nhiên thói “đục nước béo cò”  ấy chỉ  rộ  lên trong thời gian ngắn rồi  
nhanh chóng bị dẹp đi, được “lập nghiêm” trở lại khi có sự can thiệp kịp thời, kiên quyết của  
các cơ  quan chức năng, đặc biệt là sự  xuất hiện những tấm gương sáng – những người dân  
bình dị  sẵn sàng bỏ  tiền của, công sức để  sản xuất, chế  tạo và phát miễn phí khẩu trang,  
nước khử trùng cho người dân. Những hành động nhỏ nhưng có ý nghĩa lớn, đầy ắp tình nghĩa  
của không ít người, từ trẻ nhỏ đến người nổi tiếng đã không chỉ đóng góp một phần công sức  
nhỏ bé, chia sẻ cùng đồng bào, đồng loại mà còn tạo ra hiệu ứng tích cực – nhen lên ngọn lửa  
yêu thương của cộng đồng, vì mục đích: cùng chung tay đẩy lùi dịch   bệnh. Mỗi hình  ảnh,  
hành động đẹp được nhân lên từng ngày, được truyền tải qua các phương tiện truyền thông,  
gửi đi thông điệp nhân văn, tình nghĩa, khiến những kẻ lợi dụng lúc khó khăn để  trục lợi cá  
nhân phải tự vấn lương tâm và  thấy xấu hổ” 
(T.S. Nguyễn Huy Phòng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh 
– Tuyên giáo ngày 05/3/2020)
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích.
Câu 2. Thói “đục nước béo cò” được tác giả chỉ ra trong đoạn trích trên là gì?
Câu 3. Thói  “ đục nước béo cò” gây ra những hiểm họa gì cho  cuộc sống của chúng ta?  
Câu 4.  Anh/chị có đồng tình với quan điểm của tác giả: “Những hành động nhỏ  nhưng có ý  
nghĩa lớn”  sẽ “tạo ra hiệu ứng tích cực” trong xã hội không? 
II. LÀM VĂN
Câu 1 (2,0 điểm)
     Từ nội dung đoạn trích phần đọc hiểu, anh/ chị viết một đoạn văn khoảng 200 chữ   trình  
bày suy nghĩ  của anh chị  về  những   hành động đẹp của con người Việt Nam trong thời kì  
chống dịch bệnh Covid­19.

 Câu 2 (5,0 điểm)
      Trong bài thơ Sóng, nhà thơ Xuân Quỳnh viết :
Trước muôn trùng sóng bể
                                                       Em nghĩ về anh, em
                                                       Em nghĩ về biển lớn
                                                       Từ nơi nào sóng lên?
                                                       Sóng bắt đầu từ gió
                                                       Gió bắt đầu từ đâu?
                                                      Em cũng không biết nữa
                                                      Khi nào ta yêu nhau
                                                      Con sóng dưới lòng sâu
                                                      Con sóng trên mặt nước
                                                     Ôi con sóng nhớ bờ
                                                     Ngày đêm không ngủ được
                                                     Lòng em nhớ đến anh
                                                     Cả trong mơ còn thức.


                        
(Theo Ngữ văn 12, tập 1, NXB giáo dục Việt Nam, tr. 155)
      Trình bày cảm nhận của anh/chị về tiếng lòng của người phụ nữ thể hiện trong đoạn thơ 
trên.
 HẾT

HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI THAM KHẢO SỐ 15
BÀI THI MÔN: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian phát đề)

Phần

Câu

Nội dung

ĐỌC HIỂU
Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích là: Nghị luận 
1
–   Thói “đục nước béo cò” được tác giả  chỉ  ra: găm hàng, tăng giá,  
hành xử thiếu tình người
–   Thói “đục nước béo cò” gây ra những hiểm họa như: gây hoang 
3
mang dư luận; ảnh hưởng sức khỏe, tâm lí người dân; làm lũng đoạn  
thị trường...
– Đồng ý với quan điểm của tác giả. Vì:
+ Những hành động nhỏ  của mỗi cá nhân sẽ  là ngọn nguồn lan tỏa 
những việc làm tốt, những hành động tốt trong cộng đồng, sẽ là tấm 
gương đẹp để tuyên truyền, tác động đến mọi người xung quanh hãy 
4
làm việc tốt cho cộng đồng, cho xã hội.
+ Vì vậy mỗi chúng ta đừng thấy việc nhỏ mà bỏ qua, hãy  xây dựng  
phát triển xã hội tốt đẹp hơn từ  những việc làm nhỏ  nhất, bởi từ 
những hành động nhỏ sẽ tạo ra những điều thật ý nghĩa, thật lớn lao. 
 LÀM VĂN
1
 Từ  nội dung đoạn trích phần đọc hiểu, anh/ chị  viết một đoạn 
văn khoảng 200 chữ    trình bày suy nghĩ  của anh chị  về  những 
hành động đẹp của con người Việt Nam trong thời kì   chống  
dịch bệnh Covid­19.
a) Đảm bảo yêu cầu hình thức đoạn văn
Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng­

phân­hợp, móc xích hoặc song hành.
b)  Xác định đúng vấn đề  nghị  luận  về  hiện tượng đời sống xã hội: 
những  hành động đẹp của con người Việt Nam trong thời kì chống  
dịch bệnh Covid­19.
c) Triển khai vấn đề  nghị  luận: Vận dụng tốt các thao tác lập luận; 
kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng có thể theo hướng sau:
­ Những hành động đẹp của con người Việt Nam  trong việc chống  
dịch bệnh Covid ­19: lan tỏa rộng khắp trong cộng đồng, xã hội và 
trên toàn thế giới. Từ già tới trẻ, từ người nổi tiếng đến những người 
2

I

II

Điể
m
3,0
0,5
0,5
1,0
0,25
0,5

0,25

2,0

0,25

0,25
1,0


2

dân bình thường  đều có những hành động đẹp để giúp đỡ nhau vượt 
qua đại dịch, chung tay đẩy lùi dịch bệnh (dẫn chứng)
­ Ý nghĩa: 
+ Thể  hiện ý thức trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với cộng đồng, 
đất nước.
+ Có ý nghĩa lớn lao đối với cộng đồng và xã hội góp phần   ngăn 
chặn đầy lùi dịch bệnh, giúp mọi người vượt qua những khó khăn do 
dịch bệnh gây ra.
+ Phát huy truyền thống nhân văn tốt đẹp của dân tộc ta: đoàn kết, 
yêu thương, chia sẻ…
+ Được xem như  những tấm gương tác động đến mọi người trong  
cộng đồng tạo ra hiệu  ứng tích cực lan tỏa nhân rộng những việc tốt  
trong cộng đồng, xã hội.
­ Tuy nhiên, bên cạnh đó, cần phê phán, trừng trị nghiêm khắc những 
hành động xấu gây hiểm họa cho xã hội.  
d) Sáng tạo: có quan điểm riêng, suy nghĩ mới mẻ, phù hợp với những  0,25
chuẩn mực về đạo đức, văn hóa, pháp luật.
e) Chính tả, dùng từ đặt câu: đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ  0,25
nghĩa tiếng Việt.
Trong bài thơ Sóng, nhà thơ Xuân Quỳnh viết:
                                                     Trước muôn trùng sóng bể
                                                       ……………….
                                                    Cả trong mơ còn thức .
5,0

                 (Theo Ngữ văn 12, tập 1, NXB giáo dục Việt Nam, tr 
155)
Trình bày cảm nhận của anh, chị  về  tiếng lòng của người phụ 
nữ thể hiện trong đoạn thơ trên.
a) Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận: Có đủ các phần mở bài, thân 
bài, kết bài. Mở  bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn   0,25
đề, kết bài kết luận được vấn đề.
b) Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Tiếng lòng của người phụ nữ 
0,5
trong  đoạn thơ.
c) Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm, thể hiện sự cảm 
nhận sâu sắc và vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ 
giữa lí lẽ và dẫn chứng.
Thí sinh có thể  triển khai bài làm theo nhiều cách nhưng phải đảm 
bảo những nội dung sau:
*   Giới thiệu khái quát về  tác giả, tác phẩm   và vấn đề  nghị  0,5
luận:
­  Xuân Quỳnh là một trong số những nhà thơ  tiêu biểu nhất của thế 
hệ các nhà thơ trẻ thời kì chống Mĩ. Thơ bà là tiếng lòng của một tâm 
hồn phụ  nữ  nhiều trắc  ẩn, vừa hồn nhiên, tươi tắn, vừa chân thành,  
đằm thắm và luôn da diết trong khát vọng về  hạnh phúc bình dị  đời  
thường.
­  Bài thơ  Sóng in trong tập Hoa dọc chiến hào, sáng tác năm 1967, là 
một bài thơ đặc sắc viết về tình yêu.
­ Qua bài thơ  ,Xuân Quỳnh đã thể  hiện thành công tiếng lòng của 
người phụ nữ trong tình yêu với những cung bậc cảm xúc phong phú  


tinh tế  của trái tim yêu. Tiếng lòng đó thể  hiện cụ  thể  trong đoạn  
thơ…

* Cảm nhận tiếng lòng người phụ nữ thể hiện trong  đoạn thơ: 
­ Nhà thơ  mượn sóng để  khơi lên niềm khát khao truy tìm nguồn  
gốc của tình yêu (hai khổ đầu) 
+ Điệp ngữ  “Em nghĩ” thể  hiện những suy tư  của người phụ nữ về 
anh , về em, về tình yêu. Em mong ước tìm về ngọn  nguồn của tình  
yêu để  tìm lời đáp cho câu hỏi tình yêu, điều kì diệu  ấy được khởi  
đầu từ đâu. 
+ Những câu hỏi liên tiếp đặt ra thể hiện nhu cầu khám phá, truy tìm 
một cách mãnh liệt của một trái tim đang yêu, yêu hết mình của em. 
+ Lời thú nhận thành thực dễ thương, nữ  tính “Em cũng không biết  
nữa/ Khi nào ta yêu nhau”. Sự  bất lực trong việc truy tìm cội nguồn 
của tình yêu càng thể  hiện sâu sắc trái tim yêu chân thành mãnh liệt  
của người phụ nữ.
­  Đoạn thơ  thể  hiện thành công, sâu sắc nỗi nhớ  da diết của  
người phụ nữ trong tình yêu 
+ Mượn sóng để  bộc bộ  nỗi nhớ. Nghệ  thuật đối “dưới lòng sâu/ 
trên mặt nước”, nghệ thuật nhân hóa “sóng nhớ  bờ­ ngày đêm không  
ngủ  được”, kết hợp hiện tượng lặp cấu trúc,.. diễn tả  nỗi nhớ  bao 
trùm cả  không gian vô cùng của đại dương, trải suốt chiều dài thời 
gian vô tận. 
+ Trực tiếp bày tỏ  tình cảm nhớ  nhung của mình “Lòng em nhớ đến  
anh”. Nỗi nhớ  da diết mãnh liệt chiếm lĩnh cả  thế  giới vô thức của  
tâm hồn “Cả trong mơ còn thức”. 
* Đánh giá : 
+ Nghệ thuật đặc sắc:
­ Hình tượng sóng ­ em đan cài, soi chiếu 
­ Thể thơ ngũ ngôn, nhạc điệu  như nhịp điệu của những con sóng.
­ Ngôn ngữ  giản dị, trong sáng, biện pháp tu từ  (điệp ngữ, đối, nhân  
hóa…) 
+ Đoạn thơ  thể  hiện thành công tiếng lòng của người phụ  nữ  trong  

tình yêu với những cung bậc cảm xúc tinh tế, sâu sắc. Đó là tiếng 
lòng của trái tim yêu mãnh liệt, chân thành.
 d) Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ đặt 
câu.
e) Sáng tạo:  Có cách diễn đạt sáng tạo, thể  hiện suy nghĩ sâu sắc, 
mới mẻ về vấn đề nghị luận.
                           Tổng điểm: I+II

1,0

1,5

0, 25

0,25

0,25
0,5
10,0