Miêu tả và biểu cảm trong văn TS

Giáo án 10 ĐỖ VIẾT CƯỜNG
Tiết 24. Làm văn
MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM
TRONG BÀI VĂN TỰ SỰ
Ngày soạn:
Ngày giảng:
Lớp giảng: 10B1
Sĩ số:
A. Mục tiêu bài học
Qua giờ giảng, nhằm giúp học sinh:
Củng cố vững chắc những kiến thức và kĩ năng đã học về miêu tả và
biểu cảm trong văn bản tự sự.
Thấy rõ được người làm văn tự sự sẽ khó có thể miêu tả và biểu cảm
thành công nếu không chú trọng đến việc quan sát, liên tưởng và tưởng
tượng, từ đó có ý thức rèn luyện để nâng cao năng lực miêu tả và biểu cảm
nói chung, quan sát, liên tưởng và tưởng tượng nói riêng khi viết bài văn tự
sự.
B. Phương tiện thực hiện
- Chuẩn kiến thức kĩ năng Ngữ văn 10
- SGK, SGV
- Thiết kế giáo án và tài liệu tham khảo khác.
C. Cách thức tiến hành
GV tổ chức giờ giảng theo cách kết hợp các hình thức trao đổi thảo
luận và trả lời câu hỏi.
D. Tiến trình dạy học
1. ổn định
2. KTBC
3. GTBM
4. Hoạt động dạy học
Hoạt động của Thày và Trò Yêu cầu cần đạt
GV: Dựa vào kiến thức đã học, em

hãy cho biết thế nào là miêu tả?
HS: dùng chi tiết hình anh, giúp
người đọc, người nghe hình dung ra
được đặc điểm nổi bật của sự vật, sự
I. Miêu tả và biểu cảm trong văn
bản tự sự
1. Khái niệm
a. Miêu tả
1
Giáo án 10 ĐỖ VIẾT CƯỜNG
việc, con người, phong cảnh làm cho
đối tượng như hiện ra trước mắt.
GV: thế nào là biểu cảm?
HS: trực tiếp hoặc gián tiếp bày tỏ tư
tưởng tình cảm, cảm xúc, thái độ và
sự đánh giá của người viết đối với
một đối tượng nào đó.
GV: lấy đoạn văn miêu tả ngoại hình
của Chí Phèo:
GV: theo em có gì giống và khác
nhau?
HS: - giống nhau: cách thức tiến
hành
- khác nhau: mục đích
GV: người ta căn cứ vào đâu để đánh
giá hiệu quả của miêu tả và biểu cảm
trong văn tự sự?
HS trả lời GV chốt lại
b. Biểu cảm
c. Bài tập

2. Miêu tả và biểu cảm trong văn tự
sự và miêu tả - biểu cảm trong văn
miêu tả và biểu cảm.
- Miêu tả:
+ Giống: cách thức tiến hành
+ Khác: miêu tả trong tự sự thì
không có chi tiết cụ thể mà chỉ là
miêu tả khái quát sự vật, sự việc
nhằm tào ra sức hấp dẫn.
- Biểu cảm:
+ Giống: cách thức
+ Khác: trong văn tự sự nó chỉ là
cảm xúc xen vào trước những sự việc
chi tiết có tác động mạnh mẽ về tư
tưởng, tình cảm với người tiếp nhận
3. Căn cứ đánh giá hiệu quả.
- Căn cứ vào sự hấp dẫn qua hình
ảnh miêu tả để liên tưởng tới yếu tố
bất ngờ của truyện
- Căn cứ vào sự truyền cảm mạnh mẽ
2
Giáo án 10 ĐỖ VIẾT CƯỜNG
GV: gọi HS đọc đoạn văn. Tìm
những yếu tố miêu tả và biểu cảm
trong đoạn văn?
HS: tìm và đưa ra các chi tiết cụ thể
GV: vai trò của các yếu tố miêu tả và
biểu cảm đó?
HS: - yếu tố miêu tả: mang lại không
gian yên tĩnh, chỉ nghe tiếng cỏ,

tiếng suối, tiếng côn trùng, chỉ có 2
người
- yếu tố biểu cảm: nổi rõ vẻ bâng
khuâng, xao xuyến của chàng trai
trước cô chủ, nhưng anh ta vẫn giữ
được mình.
-> tăng thêm vẻ đẹp hồn nhiên của
nhân vật và lòng người.
GV: Chọn điền từ (quan sát, liên
tưởng, tưởng tượng) vào ô trống?
HS: a. Liên tưởng
b. Quan sát
c. Tưởng tượng
GV: cho HS đọc lại toàn bộ các khái
niệm.
GV: ta cần phải làm gì để làm tốt
việc miêu tả trong văn tự sự?
HS trả lời GV chốt lại
GV: đoạn I.4
qua cách trực tiếp hoặc gián tiếp bày
tỏ tư tưởng tình cảm của tác giả.
4. Luyện tập
II. Quan sát, liên tưởng đối với việc
miêu tả và biểu cảm trong bài văn
tự sự.
1. Khái niệm
2. Cách thức để làm tốt việc miêu tả
trong văn tự sự.
- Phải quan sát: nhận ra đối tượng
miêu tả

- Phải liên tưởng, tưởng tượng để có
cảm xúc
3
Giáo án 10 ĐỖ VIẾT CƯỜNG
- Phải quan sát để nhận ra trong đêm
tiếng suối nghe rõ hơn
- Tưởng tượng: cô bé nom như một
chú mục đồng.
- Liên tưởng: cuộc hình thành thầm
lặng.
GV: đó là những căn cứ nào?
HS: trả lời GV ghi bảng (chọn lọc)
GV yêu cầu HS đọc SGK
GV: hướng dẫn HS làm dựa vào kiến
thức lí thuyết vừa học.
GV: Hs về nàh viết
3. Những căn cứ để nảy sinh yếu tố
biểu cảm.
- Quan sát chăm chú, kĩ càng, tinh tế.
- Sự vận động liên tưởng, tưởng
tượng và hồi ức.
- Những sự vật, sự việc khách quan
đã hoặc đang lay động trái tim người
kể.
III. Ghi nhớ
IV. Luyện tập
1. Bài tập 1
2. Bài tập 2
5. Củng cố và dặn dò
- Nhắc lại kiến thức cơ bản

- Chuẩn bị bài tiếp theo
4