SKKN một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 4 5 tuổi tại trường mầm non hàm rồng TP thanh ho

MỤC LỤC
I. MỞ ĐẦU………..………………………………………………….……..…02
1. Lý do chọn đề tài…………………...…………………………......................02
2. Mục đích nghiên cứu.................................................................................................................... 03
3. Đối tượng nghiên cứu.................................................................................................................. .03
4. Phương pháp nghiên cứu............................................................................................................ 03
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIÊM............................................................... 03
1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiêṃ……...…….....................................03
2. Thực trạng vấn đê trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiêṃ…...……..........04
3. Các biện pháp tiếế́n hành để giải quyết vấn đê….............................................05
4. Hiêụ quả của sáế́ng kiếế́n kinh nghiệm…………..….........................................17
III. KẾT LUÂN,,̣ KIẾN NGHỊ………………..……………............................19
1. Kết luân............................................................................................................................................... 19
2. Kiến nghi............................................................................................................................................ 20

1


I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Chắc hẳn trong chúng ta ai cũng hiểể̉u rõ câu nói: “Trẻ em hôm nay, thế
giới ngày mai”. Đúng vậy trẻ em chíế́nh là chủể̉ nhân tương lai củể̉a đấế́t nướế́c, là
búp măng non đang từng ngày, từng ngày lớế́n lên mang theo những phẩm chấế́t,
tríế́ tuệ, đạo đứế́c củể̉a con người Việt Nam. Lứế́a tuổi mầm non là lứế́a tuổi luôn luôn
đượợ̣c xã hội quan tâm cũng như tạo điều kiện đểể̉ pháế́t triểể̉n nhân cáế́ch một cáế́ch
toàn diện.
Đểể̉ đạt dượợ̣c điều đó thì việc chăm sóc, giáế́o dụợ̣c trẻ phảể̉i có sự chung tay
góp sứế́c củể̉a nhà trường, gia đình và xã hội. Nhưng trướế́c sự pháế́t triểể̉n mạnh mẽ
củể̉a nền kinh tếế́ hiện nay thì rấế́t nhiều cáế́c bậc phụợ̣ huynh có rấế́t íế́t thời gian đểể̉
quan tâm đếế́n con cáế́i bên cạnh đó cũng có một sốế́ phụợ̣ huynh thường bao bọc,
nuông chiều trẻ một cáế́ch tháế́i quáế́, làm hộ trẻ khiếế́n trẻ ỷ lại, íế́ch kỉ, không quan

tâm đếế́n người kháế́c và cáế́c kỹ năng trong cuộc sốế́ng rấế́t hạn chếế́, gây khó khăn
cho trẻ trong việc có tình huốế́ng bấế́t ngờ xảể̉y ra. Vì vậy, một sốế́ trẻ vẫn rấế́t hạn
chếế́ trong cáế́c kỹ năng sốế́ng cơ bảể̉n hàng ngày. Một sốế́ trẻ rấế́t thụợ̣ động khi có
những tình huốế́ng xảể̉y ra. Chíế́nh vì vậy, việc rèn kỹ năng sốế́ng cho trẻ là một việc
làm hếế́t sứế́c cần thiếế́t giúp trẻ có những kỹ năng cơ bảể̉n trong cuộc sốế́ng.
Kỹ năng sốế́ng là một yếế́u tốế́ quan trọng điều khiểể̉n ý thứế́c và hành vi củể̉a
con người. Giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng cho trẻ mầm non sẽ mang lại cho cáế́c cháế́u rấế́t
nhiều lợợ̣i íế́ch về mặt sứế́c khỏe, giáế́o dụợ̣c và cảể̉ văn hóa xã hội, giúp cáế́c cháế́u sớế́m
có một cơ thểể̉ cường tráế́ng, lành mạnh về tríế́ tuệ cũng như thểể̉ lực, sớế́m có ý thứế́c
và khảể̉ năng thíế́ch nghi vớế́i cuộc sốế́ng, làm chủể̉ bảể̉n thân, sốế́ng tíế́ch cực và hướế́ng
đếế́n những điều lành mạnh cho chíế́nh mình cũng như cho cộng đồng. Giáế́o dụợ̣c
kỹ năng sốế́ng cho trẻ mầm non có ý nghĩa hếế́t sứế́c quan trọng cho cảể̉ cuộc đời.
Xã hội hiện nay đã và đang làm thay đổi cuộc sốế́ng củể̉a con người, nhiều
vấế́n đề phứế́c tạp liên tụợ̣c nảể̉y sinh. Bên cạnh những táế́c động tíế́ch cực, còn có
những táế́c động tiêu cực, gây nguy hại cho con người, đặc biệt là trẻ em. Nếế́u
mỗi người trong đó có trẻ em không có những kiếế́n thứế́c cần thiếế́t đểể̉ biếế́t lựa
chọn những giáế́ triợ̣ sốế́ng tíế́ch cực, không có những năng lực đểể̉ ứế́ng phó, đểể̉ vượợ̣t
qua những tháế́ch thứế́c mà hành động theo cảể̉m tíế́nh thì rấế́t dễ gặp trở ngại, rủể̉i ro
trong cuộc sốế́ng. Giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng cho trẻ đượợ̣c tiếế́n hành trong toàn bộ
cáế́c hoạt động hằng ngày như: vui chơi, học tập, lao động vừa sứế́c, lễ hội, tham
quan…Mỗi hoạt động có ưu thếế́ riêng đốế́i vớế́i việc dạy những kỹ năng sốế́ng cần
thiếế́t vớế́i cuộc sốế́ng củể̉a trẻ. Đểể̉ có đượợ̣c những kỹ năng sốế́ng, trẻ cần phảể̉i có thời
gian và quáế́ trình tập luyện thường xuyên vớế́i sự hổ trợợ̣ củể̉a cô giáế́o, người lớế́n và
bạn bè.
Giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng cho trẻ mầm non nhằm giúp trẻ có những kinh
nghiệm trong cuộc sốế́ng, biếế́t đượợ̣c những điều nên làm và không nên làm, giúp
trẻ biếế́t hợợ̣p táế́c cùng bạn, xây dựng tíế́nh độc lập, kíế́ch thíế́ch óc tò mò, khảể̉ năng
sáế́ng tạo; biếế́t yêu thương, chia sẽ biếế́t lắng nghe người kháế́c nói, đồng thời biếế́t
diễn đạt ý củể̉a mình trong nhóm bạn; ngoài ra còn xây dựng cho trẻ lòng tin, chủể̉
động và biếế́t cáế́ch sử lý cáế́c tình huốế́ng trong cuộc sốế́ng khi tiếế́p nhận thử tháế́ch

2


mớế́i, đặt nền tảể̉ng cho cho trẻ trở thành người có tráế́ch nhiệm và có cuộc sốế́ng
hài hòa trong tương lai.
Mụợ̣c tiêu củể̉a việc rèn kỹ năng sốế́ng nhằm pháế́t triểể̉n, nuôi dưỡng những giáế́
triợ̣ sốế́ng nền tảể̉ng và hình thành những kỹ năng sốế́ng tíế́ch cực trong trẻ, giúp cân
bằng cuộc sốế́ng trên cáế́c lĩnh vực nền tảể̉ng: thểể̉ trạng, tâm hồn, tríế́ tuệ và tinh
thần. Xuấế́t pháế́t từ những lý do trên là giáế́o viên trực tiếế́p đứế́ng lớế́p 4 - 5 tuổi.
Qua một thời gian tìm tòi nghiên cứế́u, nhận thứế́c đượợ̣c sâu sắc, ý nghĩa vai
trò quan trọng củể̉a cáế́c kỹ năng sốế́ng đốế́i vớế́i sự pháế́t triểể̉n củể̉a trẻ. Tuy nhiên việc
giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng chưa trở thành một môn vớế́i một giáế́o trình chuẩn, đượợ̣c
áế́p dụợ̣ng trong nhà trường. Vớế́i tráế́i tim là người mẹ thứế́ hai củể̉a trẻ trong năm học
2017-2018 đã thôi thúc tôi lựa chọn “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống
cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi tại trường mầm non Hàm Rồng”, vớế́i mong muốế́n
đượợ̣c góp một phần nhỏ bé củể̉a mình vào việc thực hiện mụợ̣c tiêu giáế́o dụợ̣c trong
giai đoạn hiện nay.
2. Mục đích nghiên cứu
Mụợ̣c đíế́ch tôi nghiên cứế́u: Một sốế́ biện pháế́p dạy kỹ năng sốế́ng cho trẻ 4 - 5
tuổi nhằm pháế́t huy nâng cao tíế́nh tíế́ch cực, năng động, sáế́ng tạo, mạnh dạn, tự tin
trong mọi hoạt động và mọi hoàn cảể̉nh củể̉a trẻ nhằm củể̉ng cốế́ rèn luyện cho trẻ
những kỹ năng sốế́ng cơ bảể̉n thông qua cáế́c hoạt động học, chơi, ăn, ngủể̉ củể̉a trẻ
nhằm thúc đấế́y, nâng cao hiệu quảể̉ giáế́o dụợ̣c trong nhà trường nói riêng và nâng
cao chấế́t lượợ̣ng đổi mớế́i giáế́o dụợ̣c nói chung.
3. Đối tượng nghiên cứu
- Nghiên cứế́u một sốế́ biện pháế́p giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng cho trẻ 4 – 5 tuổi tại
trường mầm non Hàm Rồng.
4. Các phương pháp nghiên cứu
- Phương pháế́p điều tra là giáế́o viên tổ chứế́c cho học sinh sử dụợ̣ng cáế́c giáế́c
quan đểể̉ chi giáế́c có mụợ̣c đíế́ch đốế́i vớế́i cáế́c đốế́i tượợ̣ng trong tự nhiên và xã hội mà

không cần sự can thiệp vào cáế́c quáế́ trình diễn biếế́n củể̉a hiện tượợ̣ng hoặc sự vật
đó.
- Phương pháế́p quan sáế́t là khảể̉o sáế́t một nhóm đốế́i tượợ̣ng trên một diện rộng
nhằm pháế́t triểể̉n những quy luật phân bốế́ trình độ pháế́t triểể̉n, những đặc điểể̉m về
mặt điợ̣nh tíế́nh và điợ̣nh lượợ̣ng củể̉a cáế́c đốế́i tượợ̣ng cần nghiên cứế́u.
- Phương pháế́p nghiên cứế́u lý luận, phương pháế́p dùng lời động viên khíế́ch
lệ, phương pháế́p thực hành trảể̉i nghiệm.
II. NỘI DUNG SÁÁ́NG KIẾÁ́N KINH NGHIỆM
1. Cơ sở lý luận:
Đốế́i vớế́i trẻ mầm non, mà đặc biệt là lứế́a tuổi mẫu giáế́o “điểm khởi đầu” củể̉a
quáế́ trình hình thành nhân cáế́ch con người thì việc giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng cho trẻ
là quan trọng và rấế́t cần thiếế́t. Nếế́u cáế́c kỹ năng sớế́m đượợ̣c hình thành thì trẻ sẽ có
nhân cáế́ch pháế́t triểể̉n toàn diện và bền vững. Có nhiều công trình khoa học đã
chứế́ng minh rằng: Giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng cho trẻ từ lúc đầu đời là chìa khoáế́
thành công cho tương lai củể̉a mỗi đứế́a trẻ.
Một cáế́ nhân nếế́u có đầy đủể̉ kiếế́n thứế́c trong cuộc sốế́ng nhưng lại chưa có kỹ
năng cuộc sốế́ng và biếế́t sử dụợ̣ng linh hoạt những kỹ năng này thì không đảể̉m bảể̉o cáế́
nhân đó có thểể̉ đưa ra cáế́c quyếế́t điợ̣nh hợợ̣p lý, giao tiếế́p có hiệu quảể̉ và có mốế́i
3


quan hệ tốế́t vớế́i mọi người. Kỹ năng sốế́ng chíế́nh là năng lực tâm líế́ xã hội đểể̉ đáế́p
ứế́ng và đốế́i phó những yêu cầu, tháế́ch thứế́c trong cuộc sốế́ng hàng ngày.
Kỹ năng sốế́ng củể̉a trẻ mầm non bao gồm những kỹ năng cơ bảể̉n sau: Kỹ
năng giảể̉i quyếế́t tình huốế́ng có vấế́n đề; kỹ năng thíế́ch nghi; kỹ năng kháế́m pháế́ thếế́
giớế́i xung quanh; kỹ năng trong giao tiếế́p; kỹ năng tự chăm sóc bảể̉n thân; kỹ
năng tạo niềm vui; kỹ năng tự bảể̉o vệ; kỹ năng làm việc theo nhóm; kỹ năng
nhận thứế́c…Vì vậy dạy kỹ năng sốế́ng cho trẻ là truyền cho trẻ những kinh
nghiệm sốế́ng củể̉a người lớế́n nhằm giúp cho trẻ có những kỹ năng đương đầu vớế́i
những khó khăn trong cuộc sốế́ng. Trẻ biếế́t vận dụợ̣ng, biếế́n những kiếế́n thứế́c củể̉a

mình đểể̉ giảể̉i quyếế́t những khó khăn trong cuộc sốế́ng cho phù hợợ̣p. Muốế́n như
vậy, người lớế́n phảể̉i tạo cho trẻ có môi trường đểể̉ trảể̉i nghiệm, thực hành.
2. Thực trạng vấn đề của lớp trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
Năm học 2017 - 2018 bảể̉n thân tôi đượợ̣c nhà trường phân công giảể̉ng dạy tại
lớế́p mẫu giáế́o nhỡ 4 - 5 tuổi: có tổng sốế́ 50 trẻ: trẻ học rấế́t ngoan, có nề nếế́p học
tập, mỗi một hoạt động học tập trẻ rấế́t tíế́ch cực. Trong quáế́ trình thực hiện nhiệm
vụợ̣ chăm sóc giáế́o dụợ̣c trẻ có những thuận lợợ̣i và khó khăn như sau:
a. Thuận lợi
Cơ sở vật chấế́t cũng như cáế́c trang thiếế́t biợ̣ dạy học đượợ̣c nhà trường trang
biợ̣ và cấế́p pháế́t tương đốế́i đầy đủể̉, như cáế́c tài liệu chuyên môn, tập san đểể̉ nghiên
cứế́u học tập mở rộng kiếế́n thứế́c, đượợ̣c bồi dưỡng về chuyên môn do Phòng Giáế́o
dụợ̣c Đào tạo tổ chứế́c, dự giờ, thao giảể̉ng, học tập lớế́p bạn, trường bạn.
Trẻ có nề nếế́p học tập, vui chơi và tíế́ch cực tham gia vào cáế́c hoạt động.
Đượợ̣c sự quan tâm củể̉a nhà trường đã đầu tư cáế́c trang thiếế́t biợ̣ công nghệ
thông tin cho lớế́p và cấế́p pháế́t đầy đủể̉ đồ dùng đồ chơi cần thiếế́t cho công táế́c dạy
và học trên lớế́p.
Đa sốế́ phụợ̣ huynh nhiệt tình có nhận thứế́c về việc học tập củể̉a con mình, sẵn
sàng hỗ trợợ̣, phốế́i hợợ̣p vớế́i giáế́o viên trong công táế́c chăm sóc, giáế́o dụợ̣c trẻ cũng
như việc tìm kiếế́m nguyên vật liệu ủể̉ng hộ giáế́o viên trong việc làm đồ dùng, đồ
chơi phụợ̣c vụợ̣ cho viêc dạy và học củể̉a cô và trẻ trên lớế́p.
b. Khó khăn
Từ những thuận lợợ̣i cơ bảể̉n trên, song bảể̉n thân tôi còn gặp khó những khăn
như:
Do táế́c động ngoại cảể̉m một sốế́ trẻ đượợ̣c ba, mẹ nuông chiều quáế́ mứế́c nên có
những biểể̉u hiện không đúng trong lễ giáế́o vớế́i mọi người trong gia đình và bạn
bè, trẻ không có đượợ̣c kỹ năng tự phụợ̣c vụợ̣ bảể̉n thân, kỹ năng giao tiếế́p, dẫn đếế́n
tíế́nh ỷ lại và một sốế́ trẻ lại nhút nháế́t quáế́ không dáế́m tham gia vào cáế́c hoạt động
củể̉a trường, lớế́p, phụợ̣ huynh thường làm thay trẻ làm tấế́t cảể̉ mọi việc không cho
trẻ có cơ hội đểể̉ thực hành. Vẫn còn một sốế́ phụợ̣ huynh chưa hiểể̉u tầm quan trọng
củể̉a giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng cho con em ở lứế́a tuổi mẫu giáế́o mà chỉ quan tâm đếế́n

việc ăn uốế́ng củể̉a cáế́c cháế́u, có tâm lý thờ ơ nên không có sự táế́c động giáế́o dụợ̣c
cho trẻ khi trẻ về vớế́i gia đình.
Điều kiện cơ sở vật chấế́t đểể̉ dạy trẻ thực hành hành vi lễ giáế́o, liên hệ thực
tếế́ cũng còn nhiều khuyếế́t điểể̉m nên việc giáế́o dụợ̣c chỉ dừng lại ở cung cấế́p kiếế́n
thứế́c. Thời gian đầu trẻ đếế́n lớế́p vớế́i thói quen tự do, ra vào lớế́p tự nhiên, hay nói
leo, trảể̉ lời không trọn câu hay một sốế́ cháế́u rấế́t íế́t nói và rụợ̣t rè trong giao tiếế́p.
4


Trong lớế́p điợ̣nh biên sốế́ trẻ quáế́ đông so vớế́i chỉ tiêu củể̉a nghành học nên cũng
gây rấế́t nhiều tớế́i việc chăm sóc giáế́o dụợ̣c và rèn kỹ năng sốế́ng cho trẻ. Từ những
thuận lợợ̣i và khó khăn trên tôi luôn trăn trở một suy nghĩ rằng mình phảể̉i có biện
pháế́p như thếế́ nào đểể̉ hình thành nề nếế́p rèn kỹ năng sốế́ng tốế́t nhấế́t cho trẻ .
3. Một số biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:
Muốế́n giáế́o dụợ̣c trẻ tốế́t trướế́c hếế́t ta phảể̉i hiểể̉u đượợ̣c tâm, sinh lý trẻ, trẻ đang
cần gì, muốế́n gì? Qua đó chúng ta đưa ra đượợ̣c những biện pháế́p giáế́o dụợ̣c hiệu
quảể̉. Đểể̉ nắm đượợ̣c tình hình, khảể̉ năng củể̉a trẻ ngay đầu năm học tôi đã tiếế́n hành
xây dựng cáế́c tiêu chíế́ đáế́nh giáế́ kỹ năng sốế́ng phù hợợ̣p vớế́i trẻ lớế́p tôi. Như sau:
Nội dung

Số
trẻ

Tốt
SL

Khá
%

SL

TB
%

SL

Yếu
%

SL

%

ks
Tính tự tin

50 5/50

10%

10/50

20%

25/50 50% 10/50

20%

Kỹ năng hợp
tác

50 4/50

8%

10/50

20%

26/50 52% 10/50

20%

Kỹ năng
giao tiếp

50 3/50

6%

12/50

24%

28/50

56% 7/50

14%

Sự tò mò và
khả năng

50 3/50

6%

10/50

20%

25/50

50% 12/50

24%

50 5/50

10%

10/50

20%

20/50

40% 15/50

30%

sáng tạo
Kỹ năng tự

phục vụ
Vớế́i kếế́t quảể̉ trên, quảể̉ là một điều đáế́ng lo ngại và thiếế́t nghĩ mình cần phảể̉i
tìm tòi sáế́ng tạo thiếế́t kếế́ ra những biện pháế́p thực hiện tốế́t và thiếế́t thực nhằm
nâng cao kỹ năng sốế́ng cho trẻ góp phần pháế́t triểể̉n toàn diện con người trẻ.
Sau đây là một sốế́ biện pháế́p tôi đã áế́p dụợ̣ng trong quáế́ trình thực nghiệm
đểể̉ nâng cao kỹ năng sốế́ng cho trẻ lớế́p 4 - 5 tuổi:
Biện pháp 1. Xây dựng kế hoạch và tạo môi trường thuận lợi để dạy
kỹ năng sống cho trẻ
Bảể̉n thân tôi đã xây dựng cáế́c kếế́ hoạch giáế́o dụợ̣c theo năm, tháế́ng, tuần;
theo từng chủể̉ đề có sự phê duyệt và kiểể̉m tra củể̉a Ban giáế́m hiệu. Xây dựng kếế́
hoạch tổ chứế́c hoạt động học có chủể̉ điợ̣nh theo quan điểể̉m giáế́o dụợ̣c lấế́y trẻ làm
trung tâm theo Thông tư 28 củể̉a BGD&ĐT.
Bướế́c 1: Xáế́c điợ̣nh mụợ̣c tiêu theo đúng độ tuổi, nắm đượợ̣c trong việc thực
hành cáế́c hoạt động giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng cho trẻ dựa vào cáế́c tiêu chíế́ và chỉ sốế́
dành cho trẻ mẫu giáế́o 4 – 5 tuổi.
Bướế́c 2: Xây dựng bộ ngân hàng mụợ̣c tiêu dựa vào từng chủể̉ đề phù hợợ̣p.
5


Bướế́c 3: Xây dựng kếế́ hoạch chủể̉ đề, mụợ̣c tiêu củể̉a chủể̉ đề phảể̉i dựa trên
ngân hàng mụợ̣c tiêu đã lên.
Bướế́c 4: Lập kếế́ hoạch thực hiện chủể̉ đề tíế́ch hợợ̣p dạy trẻ kỹ năng sốế́ng
trong mọi hoạt động trong ngày.
Bướế́c 5: Thực hiện cáế́c hoạt động giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng cho trẻ phảể̉i dựa
vào nhu cầu và hiểể̉u biếế́t củể̉a trẻ theo từng độ tuổi, từng cáế́ nhân.
Bướế́c 6: Đáế́nh giáế́ sự pháế́t triểể̉n củể̉a trẻ theo ngân hàng mụợ̣c tiêu đã lên.

- Lựa chọn nội dung giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng phù hợợ̣p vớế́i đặc điểể̉m tâm sinh
lý củể̉a trẻ theo độ tuổi, nội dung từ đơn giảể̉n đếế́n phứế́c tạp, từ dễ đếế́n khó. Xây
dựng cáế́c ngân hàng mụợ̣c tiêu, chỉ sốế́ phảể̉i căn cứế́ vào đặc điểể̉m nhận thứế́c củể̉a trẻ
theo từng chủể̉ đề. Giáế́o viên căn cứế́ vào mụợ̣c tiêu cần đạt và khảể̉ năng củể̉a trẻ đểể̉
xáế́c điợ̣nh phương pháế́p hoạt động, nội dung cáế́c bài tập rèn kỹ năng cho trẻ, phù
hợợ̣p cho cảể̉ lớế́p, phù hợợ̣p vớế́i từng cáế́ nhân trẻ (cáế́ nhân trẻ đặc biệt), đảể̉m bảể̉o
tíế́nh phù hợợ̣p, hài hòa theo từng độ tuổi, chủể̉ động sắp xếế́p trình tự hoạt động
theo chủể̉ điợ̣nh củể̉a mình và mứế́c độ hứế́ng thú củể̉a trẻ.
- Xây dựng, kế hoach đánh giá tre nhằm ghi chép hàng ngày từng chi tiếế́t về sự
tiếế́n bộ củể̉a trẻ, cáế́c mốế́i quan hệ vớế́i cô, vớế́i bạn, ghi chép những kỹ năng trẻ đạt
đượợ̣c trong mỗi ngày làm căn cứế́, thướế́c đo đểể̉ đáế́nh giáế́ cuốế́i mỗi độ tuổi, cuốế́i giai
đoạn pháế́t triểể̉n củể̉a trẻ. Cũng từ biện pháế́p này, tôi có dữ liệu, sảể̉n phẩm đểể̉ đáế́nh giáế́
trẻ, đồng thời có cơ sở đểể̉ thay đổi, bổ sung cáế́c biện pháế́p giáế́o dụợ̣c từng trẻ vì mỗi
trẻ rấế́t kháế́c nhau và giúp trẻ sớế́m hình thành cáế́c kỹ năng sốế́ng.
- Cáế́c bài tập và nội dung giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng cho trẻ phảể̉i tự lập, tự phụợ̣c
vụợ̣.
Môi trường giáế́o dụợ̣c có ảể̉nh hưởng rấế́t lớế́n đếế́n kếế́t quảể̉ giáế́o dụợ̣c trẻ. Có môi
trường vật chấế́t và môi trường xã hội. Đểể̉ có môi trường dạy kỹ năng sốế́ng tốế́t
cho trẻ đạt hiệu quảể̉ ngay từ đầu năm tôi đã phốế́i hợợ̣p vớế́i giáế́o viên trên nhóm
lớế́p trang tríế́ nhóm lớế́p theo chủể̉ đề; tạo không khíế́, môi trường phù hợợ̣p vớế́i từng
chủể̉ đề đồng thời lồng ghép cáế́c hoạt động giáế́o dụợ̣c tạo tình huốế́ng đểể̉ trẻ rèn cáế́c
kỹ năng.
+ Ví dụ:
* Ở chủể̉ đề: “Trường mầm non”: Rèn trẻ kỹ năng giao tiếế́p: Chào hỏi, tạm
biệt, cảể̉m ơn, xin lỗi, lễ phép vớế́i người lớế́n, tôn trọng bạn bè, vui vẻ thân thiện,
lắng nghe ý kiếế́n, chia sẻ thông tin, hòa thuận vớế́i cáế́c bạn, giúp đỡ bạn khi cần
thiếế́t cùng bạn hoàn thành công việc.
* Ở chủể̉ đề “Gia đình”: Dạy trẻ những khảể̉ năng ứế́ng xử phù hợợ̣p vớế́i những
người gần gũi xung quanh: Lễ phép vớế́i người lớế́n, quan tâm nhường nhiợ̣n em
nhỏ, giúp đỡ bốế́ mẹ những công việc vừa sứế́c, biếế́t trò chuyện lễ phép, thân mật

chơi vui vẻ vớế́i bạn, không quậy pháế́ làm ồn biếế́t thểể̉ hiện cảể̉m xúc, chia sẻ đồng
cảể̉m.
* Ở chủể̉ đề “Bản thân”: Rèn trẻ kỹ năng tự phụợ̣c vụợ̣: Tự mặc cởi quần áế́o,
cáế́ch sử dụợ̣ng vệ sinh đúng cáế́ch, vệ sinh cáế́ nhân, trong ăn uốế́ng cáế́ch mặc quần
áế́o phù hợợ̣p vớế́i thời tiếế́t biếế́t bảể̉o vệ bảể̉n thân trướế́c những tình huốế́ng nguy hiểể̉m,
biếế́t một sốế́ thông tin về bảể̉n thân…
* Ở chủể̉ đề “Nghề nghiệp”: Lồng ghép cáế́c bài thơ câu đốế́ đểể̉ trẻ hiểể̉u ý nghĩa
củể̉a cáế́c nghề từ đó trẻ biếế́t tuân thủể̉ sự phân công phốế́i hợợ̣p vớế́i bạn bè đểể̉ hoàn
6


thành công việc chung, khảể̉ năng sáế́ng tạo, diễn tảể̉ ý tưởng, kỹ năng sử lý tình
huốế́ng.
* Chủể̉ đề “Thế giới thực vật”: Dạy trẻ kỹ năng biếế́t yêu thiên nhiên, trồng và
chăm sóc cây xanh, bảể̉o vệ môi trường.
* Chủể̉ đề “Phương tiện giao thông”: Dạy trẻ kỹ năng tuân thủể̉ một sốế́ quy
điợ̣nh giao thông khi đi trên đường, những hành vi văn hóa nơi công cộng như:
Đi nhẹ, nói khẻ, không chen lấế́n xô đẩy nhau…
* Chủể̉ đề “Quê hương đất nước – Bác Hồ” dạy trẻ kíế́nh yêu Báế́c Hồ, quan
tâm đếế́n những di tíế́ch liợ̣ch sử, điợ̣a danh, cảể̉nh đẹp, lễ hội củể̉a quê hương đấế́t nướế́c
giữ gìn và bảể̉o vệ môi trường.
Vớế́i công táế́c xây dựng tốế́t môi trường giáế́o dụợ̣c trong trường mầm non như
vậy đó chíế́nh là phương tiện, là điều kiện đểể̉ giúp trẻ lớế́p tôi pháế́t triểể̉n toàn diện
về thểể̉ chấế́t, nhận thứế́c, ngôn ngữ, khảể̉ năng thẩm mỹ, tình cảể̉m và kỹ năng xã
hội, tạo tiền đề vững chắc cho trẻ bướế́c vào cáế́c cấế́p học sau này. Vì thếế́ đểể̉ thực
hiện đượợ̣c việc rèn kỹ năng sốế́ng cho trẻ thì không thểể̉ thiếế́u đi cơ sở vật chấế́t,
trang thiếế́t biợ̣ phụợ̣c vụợ̣ công táế́c giảể̉ng dạy. Đẩy mạnh công táế́c tuyên truyền về
tầm quan trọng củể̉a việc rèn kỹ năng sốế́ng, hình thành thói quen sốế́ng, nề nếế́p
sinh hoạt tớế́i cáế́c bậc cha me và cộng đồngvề kếế́ hoạch thực hiện chuyên đề kỹ
năng sốế́ng cho trẻ có sự phốế́i hợợ̣p, hỗ trợợ̣ kinh phíế́ đểể̉ xây dựng môi trường, mua

sắm trang thiếế́t biợ̣ đồ dùng đồ chơi đủể̉ theo thông tư 02/2010/TT – BGDDT củể̉a
Bộ GD&ĐT nhằm đảể̉m bảể̉o trong quáế́ trình triểể̉n khai và thực hiện.
Bên cạnh việc trang tríế́ sắp đặt môi trường trong lớế́p rấế́t quan trọng. Tôi đã
sưu tầm rấế́t nhiều video, tranh ảể̉nh về việc trang tríế́ cáế́c góc, lớế́p học xung quanh
mụợ̣c đíế́ch cho trẻ hiểể̉u biếế́t về cáế́ch sốế́ng, cáế́c mốế́i quan hệ xã hội. Song song vớế́i
việc đó cùng vớế́i những đồ dùng, đồ chơi sẵn có củể̉a nhà trường. Bảể̉n thân tôi khi
đượợ̣c là giáế́o viên phụợ̣ tráế́ch lớế́p 4 – 5 tuổi, tôi đã cùng vớế́i đồng nghiệp, phụợ̣
huynh thường xuyên sưu tầm những vật dụợ̣ng đã qua sử dụợ̣ng như: rơm rạ, chai
nướế́c, cáế́c hộp nhựa, hộp sữa, vỏ kẹo, đĩa CD đã hỏng, láế́ cây rụợ̣ng, cành khô,
giấế́y báế́o, tạp chíế́, liợ̣ch cũ…Những vật liệu đượợ̣c thu gom và vệ sinh sạch sẽ, kếế́t
hợợ̣p vớế́i việc vận dụợ̣ng những nguyên vật liệu phếế́ thảể̉i đã gắn ghép chúng vớế́i
nhau đểể̉ mô tảể̉ cáế́c vật trong cuộc sốế́ng xung quanh trẻ, tạo hình khốế́i và bỏ vào
cáế́c thùng, hộp phân loại đểể̉ trẻ hoạt động ngay trên cáế́c mảể̉ng tường trang tríế́ vớế́i
nội dung và cáế́c bài tập rèn kỹ năng sốế́ng cho trẻ. Chuẩn biợ̣ tốế́t cáế́c điều kiện đồ
dùng đồ chơi, vật liệu chơi, cáế́c góc chơi phù hợợ̣p vớế́i từng chủể̉ đề nhằm đáế́p ứế́ng
nhu cầu hứế́ng thú chơi củể̉a trẻ đảể̉m bảể̉o đủể̉ đồ dùng, đồ chơi cho cô và trẻ tổ chứế́c
cáế́c hoạt động chăm sóc, giáế́o dụợ̣c theo chương trình.
Ví dụ: Ở chủể̉ đề “Bảể̉n thân”, nháế́nh là “Tôi là ai?”. Đểể̉ thực hiện việc rèn kỹ
năng sốế́ng cho trẻ. Giáế́o viên đưa ra cáế́c bài tập đượợ̣c làm thành tranh ảể̉nh về cơ
thểể̉ bé, cáế́ch gấế́p quần áế́o, quy trình đáế́nh răng, rữa mặt, rữa tay. Giáế́o viên trang
tríế́ tranh ảể̉nh đó leencacs mảể̉ng tường, tạo góc mở đểể̉ trẻ kháế́m pháế́, thực hành.
Trẻ có thểể̉ hoạt động bằng cáế́ch sắp xếế́p cáế́c quy trình theo đúng thứế́ tự cô giáế́o
yêu cầu.
Biện pháp 2: Biện pháp phát triển kỹ năng giao tiếp xã hội để hình
thành thói quen nhân cách cho trẻ.
7


Cáế́ch giao tiếế́p không chỉ quan trọng trong những năm trẻ đi học mà còn
rấế́t quan trọng đốế́i vớế́i cuộc sốế́ng sau này củể̉a trẻ kỹ năng giao tiếế́p là một kỹ

năng nền tảể̉ng giúp trẻ nhận biếế́t giáế́ triợ̣ sốế́ng và hình thành kỹ năng sốế́ng. Vì thếế́
cần quan tâm và giúp trẻ một cáế́ch tự nhiên từng bướế́c một trong suốế́t chiều dài
pháế́t triểể̉n nhân cáế́ch củể̉a trẻ.
* Kỹ năng giao tiếp với bạn bè:
Lớế́p học chíế́nh là một thếế́ giớế́i thu nhỏ củể̉a xã hội chúng ta ngày nay, là nơi
đa văn hóa, đa tíế́nh cáế́ch và cũng đa sở thíế́ch. Mô hình này tạo cơ hội cho giáế́o
viên có thểể̉ dạy trẻ học cáế́ch chấế́p nhận và có cơ hội đểể̉ kháế́m pháế́ những sở
thíế́ch, những mốế́i quan tâm chung củể̉a nhau.
Đểể̉ giúp trẻ pháế́t triểể̉n kỹ năng chơi vớế́i cáế́c trẻ kháế́c tôi tạo ra môi trường
cho trẻ giao tiếế́p vớế́i nhau và tạo tình huốế́ng cho trẻ tự giảể̉i quyếế́t. Và tôi đưa ra
mụợ̣c tiêu, cáế́c chỉ sốế́ yêu cầu trẻ thực hiện: Không tranh giành đồ chơi vớế́i bạn,
trong chỉ sốế́ này tôi lên kếế́ hoạch rèn kỹ năng giao tiếế́p cho cảể̉ lớế́p nói chung, vào
cáế́c buổi chiều bình bầu và nhận xét buổi chơi, tôi cho cảể̉ lớế́p nhận xét xem trong
giờ chơi bạn nào còn tranh giành đồ chơi thì bạn đó không đượợ̣c cắm cờ, cuốế́i
tuần bạn nào nhiều cờ sẽ đượợ̣c tặng bé ngoan, ngoài ra cáế́c giờ chơi, giờ đón trảể̉
trẻ, trẻ nào có biểể̉u hiện hành vi sai tráế́i là tôi giảể̉i thíế́ch và sửa ngay cho trẻ, việc
làm đó rấế́t tốế́t cho trẻ vì trẻ biếế́t đượợ̣c điều gì nên làm, điều gì không nên làm và
nhân cáế́ch sốế́ng củể̉a trẻ sẽ đượợ̣c pháế́t triểể̉n toàn diện hơn.
Ngoài ra tôi còn sưu tầm một sốế́ câu chuyện, bài thơ mang tíế́nh giáế́o dụợ̣c.
Giúp trẻ thấế́y cáế́c nhân vật trong chuyện, bài thơ khi giao tiếế́p vớế́i nhau như thếế́
nào? bài thơ:
Lời chào
Đi về con chào mẹ!
Ra vườn cháế́u chào bà
Ông làm việc trên nhà
Cháế́u lên chào ông ạ!
Lời chào thân thương quáế́.

Làm máế́t ruột cảể̉ nhà Đẹp
hơn mọi bông hoa Cháế́u kíế́nh

yêu trao tặng Chỉ những
người đi vắng Cháế́u không
đượợ̣c tặng chào!

Biết cảm ơn xin lỗi
Cảể̉m ơn xin lỗi
Ai giúp cho cáế́i gì
Nhớế́ cảể̉m ơn ngay đi
Lỡ làm điều sai tráế́i

Dù vớế́i ai cũng phảể̉i
Xin lỗi cho đàng hoàng
Muốế́n trở thành bé ngoan
Phảể̉i biếế́t làm như vậy

- Tíế́nh cáế́ch củể̉a mỗi trẻ kháế́c nhau, có những trẻ hoạt báế́t, hiếế́u động
nhưng cũng có những đứế́a trẻ chậm chạp thụợ̣ động hay quáế́ nóng nảể̉y…Vì thếế́
giáế́o viên cần biếế́t rõ tíế́nh cáế́ch củể̉a từng trẻ đểể̉ có thểể̉ cho cáế́c trẻ chơi vớế́i những
người bạn thíế́ch hợợ̣p nhằm tráế́nh xảể̉y ra va chạm về tíế́nh cáế́ch. Vì vậy trướế́c khi
chơi tôi thường cho trẻ đọc bài thơ:
Giờ chơi của bé
Giờ chơi đếế́n rồi
Chờ bạn cùng chơi
8


Bạn lấế́y đồ chơi
Cô thấế́y cô mừng
Tôi ra trướế́c nhé
Cô khen ngoan thếế́!

Ngoài ra tôi còn dạy trẻ “giao tiếế́p” bằng mắt và nở một nụợ̣ cười thân
thiện, tự nhiên dạy trẻ phảể̉i luôn giữ lời hứế́a khiếế́n cho buổi nói chuyện trở nên
thật thoảể̉i máế́i thật chân thành khi tham ra cáế́c hoạt động vui chơi ở lớế́p.

Hình ảnh trẻ đang chơi với nhau vui
vẻ * Kỹ năng giao tiếp với người lớn tuổi
Như ở phần líế́ do chọn đề tài tôi đã đề cập cáế́c trẻ hầu như chưa có kỹ
năng giao tiếế́p, kỹ năng chào hỏi…lý do phụợ̣ huynh đều là lao động tự do và điều
quan trọng là chưa có kháế́i niệm dạy kỹ năng cho trẻ, mà chủể̉ yếế́u là nuông chiều
vớế́i suy nghĩ đơn giảể̉n là trẻ còn nhỏ chưa biếế́t gì, chiều con chút cũng không
sao. Nhưng điều đó sẽ tạo nên những hành vi và nhận thứế́c sai lệch củể̉a trẻ mà
dần dần sẽ biếế́n thành thói quen khó thay đổi.
Vì vậy đốế́i vớế́i trẻ người lớế́n cần tập cho trẻ những lời nói lễ phép và tự
nhiên không quáế́ màu mè và hình thứế́c, không nói tự do. Điều này trẻ sẽ học
đượợ̣c một cáế́ch có hiệu quảể̉ thông qua cáế́ch giao tiếế́p ứế́ng xử củể̉a bốế́ mẹ, người
thân trong gia đình, cô giáế́o và những người xung quanh. Chúng ta sẽ không thểể̉
kiểể̉m soáế́t đượợ̣c khi người lớế́n trong gia đình nói năng thô lỗ và không có hành vi
liợ̣ch sự tốế́i thiểể̉u. Trong xã hội ngày nay vớế́i công nghệ tiếế́n tiếế́n pháế́t triểể̉n không
ngừng về mọi mặt, thì những kỹ năng giao tiếế́p, chào hỏi tốế́i thiểể̉u lại mấế́t dần đi.
Và tôi quyếế́t điợ̣nh đưa ra biện pháế́p rèn kỹ năng chào hỏi, giao tiếế́p trong giờ đón,
trảể̉ trẻ.
Víế́ dụợ̣ : Thời gian đầu trẻ chưa có kỹ năng chào hỏi và giao tiếế́p vớế́i cô vớế́i
bạn, tôi chủể̉ động chào trẻ trướế́c “Cô chào bạn Thảể̉o Nguyên” thì lúc đó trẻ sẻ
biếế́t đáế́p lại câu chào “con chào cô ạ” và tôi nhắc trẻ chào bốế́, mẹ đi đểể̉ vào lớế́p
hoặc khi trẻ đang chơi mà có kháế́ch đếế́n lớế́p tôi nhắc trẻ “cáế́c con chào cáế́c cô,
cáế́c báế́c đi” cứế́ như thếế́ dần dần trẻ có thói quen chào cô, chào bốế́, mẹ, chào
9


kháế́ch, khi đếế́n lớế́p, khi ra về. Còn vớế́i trẻ chưa có kỹ năng giao tiếế́p nhiều vớế́i

cô, vớế́i bạn tôi thường xuyên gần gũi trẻ hơn, trò chuyện vớế́i trẻ nhiều hơn về
những người thân củể̉a trẻ, về thếế́ giớế́i xung quanh từ đó trẻ mạnh dạn hơn khi
tiếế́p xúc và giao tiếế́p vớế́i cô, vớế́i bạn và mọi người.

Hình ảnh cô và trẻ chào hỏi nhau trong giờ đón trẻ
- Ngoài ra tôi còn sưu tầm những bài thơ, những câu chuyện, bài háế́t có
nội dung giáế́o dụợ̣c lễ giáế́o như: Bài háế́t “con chim vành khuyên”; Bài thơ “lời
chào”, “Phảể̉i là hai tay”, “Cảể̉m ơn xin lỗi”…phô tô cho phụợ̣ huynh đểể̉ phụợ̣ huynh
nắm đượợ̣c và giúp trẻ học thuộc và hiểể̉u cáế́c bài thơ đó. Bên cạnh đó tôi còn cho
trẻ tham ra cáế́c trò chơi đóng vai đểể̉ trảể̉i nghiệm kỹ năng chào hỏi và giao tiếế́p
tạo tình huốế́ng cụợ̣ thểể̉ giúp trẻ giảể̉i quyếế́t, chọn cáế́ch giao tiếế́p vớế́i người lớế́n cho
phù hợợ̣p.
Biện pháp 3: Giáo dục kỹ năng sống qua các môn học và thông qua
các hoạt động trong ngày ở trường mầm non.
* Thông qua hoạt động học
Lồng ghép nội dung giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng vào cáế́c hoạt động giáế́o dụợ̣c
trên lớế́p nhằm hình thành cho trẻ những thói quen, hành vi có văn hóa cho trẻ.
Đểể̉ việc giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng gây hứế́ng thú và đạt hiệu quảể̉ hơn cho trẻ tôi đã
tiếế́n hành cụợ̣ thểể̉ vớế́i từng lĩnh vực.
- Lĩnh vực phát phát triển thể chất
Cô dạy trẻ biếế́t cáế́c kỹ năng vận động như đi, chạy, nhảể̉y, tung, ném, bắt,
bật; Trẻ biếế́t thường xuyên rèn luyện đểể̉ cơ thểể̉ khỏe mạnh, trẻ biếế́t trong khi tập
không chen lấế́n, xô đẩy nhau, biếế́t chờ khi đếế́n lượợ̣t...Dạy trẻ sự tự tin một trong
những kỹ năng cần thiếế́t cho trẻ.
Víế́ dụợ̣: Trẻ lên thểể̉ hiện cáế́c vận động cơ bảể̉n “Bò chui qua cổng, ném bóng
bằng hai tay, chạy nhanh 10m…” Trẻ tự tin vớế́i cáế́c trò chơi vận động: chuyền
10


bóng, ném vòng cổ chai, ô tô vào bếế́n. Vui vẻ thểể̉ hiện cáế́c trò chơi dân gian như:

Lộn cầu vồng, rồng rắn lên mây, thằn lằn cẳng dếế́…
- Lĩnh vực phát triển ngôn ngữ:
- Giáo dục, bồi dưỡng nhân cách sống, lòng yêu thương con người cho trẻ
thông qua câu chuyện, bài ca dao, tục ngữ...
Một điều mà tôi luôn quan tâm đốế́i vớế́i trẻ củể̉a lớế́p mình nữa là hình thành
nhân cáế́ch sốế́ng cho trẻ. Trẻ mầm non như một trang giấế́y trắng, mà cô giáế́o là
một trong những người đặt nét bút đầu tiên viếế́t lên trang giấế́y ấế́y, chíế́nh vì vậy
việc tìm tòi những điều hay nhấế́t, đẹp nhấế́t, lựa chọn ngòi bút đầu tiên bằng cáế́c
câu ca dao, dân ca, tụợ̣c ngữ, bài háế́t, cáế́c câu chuyện về tình thương yêu con
người, yêu quê hương, lòng nhân áế́i đểể̉ làm nền tảể̉ng cho trẻ. Bởi vì tâm líế́ trẻ
thíế́ch học và học nhanh nhấế́t qua những vần thơ. Tôi chọn lựa và vận dụợ̣ng có
hiệu quảể̉.
+ Trong hoạt động học làm quen văn học: Đượợ̣c nghe kểể̉ chuyện, vớế́i trẻ là
điều vô cùng thíế́ch thú thông qua cáế́c nội dung bài thơ, câu chuyện giúp trẻ có
đượợ̣c những kỹ năng sốế́ng quý báế́u.
Víế́ dụợ̣: Qua câu chuyện: “Người bạn tốế́t”. Cô giáế́o dụợ̣c trẻ tình đoàn kếế́t,
thương yêu giúp đỡ bạn bè, biếế́t nói những lời cảể̉m ơn chân tình khi đượợ̣c người
kháế́c giúp đỡ mình. Trong câu chuyện: “Hai anh em”; Dạy trẻ học tập sự chăm
chỉ lao động
Chủể̉ đề gia đình:
Đểể̉ giáế́o dụợ̣c trẻ về tình yêu thương biếế́t ơn bốế́ mẹ tôi chọn những câu ca dao:
Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.
Kểể̉ chuyện đọc thơ, ca dao cho trẻ cho trẻ hàng ngày bằng phương pháế́p
mưa dầm thấế́m lâu là con đương ngăn nhất, đơn giản, hiêụ quả nhất đểể̉ giáo dục
nhân cách cho trẻ.
- Lĩnh vực phát triển tình cảm, kỹ năng xã hội:
+ Tham gia cáế́c trò chơi tập thểể̉, thực hành cáế́c tình huốế́ng nhằm rèn luyện một

sốế́ kĩ năng tự bảể̉o vệ bảể̉n thân biếế́t từ chốế́i, xử lý những tình huốế́ng khi thấế́y
không an toàn.
Víế́ dụợ̣: Dạy trẻ biếế́t mạnh dạn chủể̉ động chia sẻ thông tin vớế́i cáế́c bạn trong lớế́p,
người thân khi xảể̉y ra hiện tượợ̣ng biợ̣ dọa nạt, biợ̣ ứế́c hiếế́p:
+ Xem tranh về một sốế́ việc làm tốế́t trong cuộc sốế́ng như tranh về sự lễ phép
tranh về hành động bé nên làm khi đếế́n lớế́p, khi ở nhà, tranh bé làm việc giúp đỡ
bốế́ mẹ…
+ Cô giáế́o cho trẻ chủể̉ động đểể̉ trẻ nói lên những điều cần làm khi hình thành
kỹ năng sốế́ng.
+ Cho trẻ tham gia trồng cây, bảể̉o vệ vật nuôi, tham gia cáế́c hoạt động lao
động.
+ Dạy cho trẻ biếế́t sử dụợ̣ng điện nướế́c tiếế́t kiệm đúng cáế́ch: Rửa tay trướế́c khi
ăn, sau khi đi vệ sinh, thực hiện ăn chíế́n uốế́ng sôi, đi vệ sinh đúng nơi qui điợ̣nh,
sắp xếế́p đồ dùng, đồ chơi sạch sẽ, gọn gàng, tham gia trực nhật lớế́p.
11


- Lĩnh vực phát triển triển thẩm mĩ
* Tạo hình
+ Đốế́i vớế́i hoạt động tạo hình: “Vẽ, tô màu ngôi nhà củể̉a bé”
Cô rèn cho trẻ kỹ năng ngồi đúng tư thếế́, cầm bút, tô màu kíế́n hình, tô từ
trong ra ngoài, không tô lem ra ngoài, giáế́o dụợ̣c trẻ biếế́t giữ gìn sảể̉n phẩm củể̉a
mình và củể̉a bạn, mạnh dạn nói ra ý tưởng củể̉a bảể̉n thân, biếế́t mạnh dạn nhận xét
sảể̉n phẩm củể̉a mình và củể̉a bạn, hoàn thành nhiệm vụợ̣ đượợ̣c giao.
+ Trong hoạt động giáế́o dụợ̣c âm nhạc: Dạy háế́t bài “Rửa mặt như mèo”
Qua bài háế́t này đã giáế́o dụợ̣c trẻ thói quen tự vệ sinh thân thểể̉ sạch sẽ.
+ Qua dạy háế́t bài: Con chim vành khuyên tôi dạy trẻ học tập sự ngoan ngoãn
lểể̉ phép; bài háế́t “cảể̉ nhà thương nhau” giáế́o dụợ̣c trẻ tình yêu gia đình…
Chủể̉ đề quê hương đấế́t nướế́c – Báế́c Hồ: Tôi đưa cáế́c bài háế́t dân ca đặc trưng
ba miền phù hợợ̣p vớế́i trẻ vào hoạt động dạy trẻ: Lý Hoài Nam (Quảể̉ng Nam),

Lượợ̣n tròn, lượợ̣n khéo (Bắc Bộ)…Những bài háế́t về Báế́c như: “Như có Báế́c Hồ
trong ngày vui đại thắng”, “Ai yêu Báế́c Hồ Chíế́ Minh hơn thiếế́u niên nhi
đồng…”. Giáế́o dụợ̣c trẻ biếế́t yêu quý, kíế́nh trọng Báế́c Hồ. Mặt kháế́c qua cáế́c hoạt
động này góp phần giáế́o dụợ̣c trẻ giữ gìn bảể̉n sắc truyền thốế́ng củể̉a dân tộc ta.
- Lĩnh vực phát triển nhận thức
* Khám phá khoa học
+ Với hoạt động KPKH “Cây xanh và môi trường sốế́ng”. Cho trẻ xem một sốế́
hình ảể̉nh về cây xanh, sự pháế́t triểể̉n củể̉a cây xanh, lợợ̣i íế́ch củể̉a cây xanh. Cây lớế́n
lên nhờ những yếế́u tốế́ nào? Vì sao phảể̉i trồng cây? Trồng cây đểể̉ làm gì? Cây có
lợợ̣i íế́ch gì cho môi trường cho cuộc sốế́ng?
Sau khi kếế́t thúc giờ học, tôi cho trẻ thực hành trồng cây, chăm sóc cây. Trẻ
đượợ̣c thực hành, trảể̉i nghiệm sẻ giúp trẻ hiểể̉u thêm công việc và ý nghĩa củể̉a việc
trồng cây. Từ đó trẻ cũng có kỹ năng chăm sóc bảể̉o vệ cây và có ý thứế́c cùng
tham gia bảể̉o vệ môi trường.
+ Quan sáế́t môi trường sốế́ng xung quanh trẻ đểể̉ biếế́t điều chỉnh cáế́c hành vi
đúng, sai củể̉a mình vớế́i môi trường…
* Hoạt động ngoài trời
Hoạt động ngoài trời là cũng là một hoạt động mà ở đó giáế́o viên có thểể̉
lồng ghép tíế́ch hợợ̣p nhiều kỹ năng sốế́ng cần thiếế́t. Víế́ dụợ̣ “nhìn ngắm hoa đẹp” trẻ
thểể̉ hiện cảể̉m xúc vui vẻ, thoảể̉i máế́i, từ đó trẻ yêu thíế́ch cáế́i đẹp, không đượợ̣c háế́i
hoa vì hoa làm đẹp cho thiên nhiên. Hoặc giáế́o viên sử dụợ̣ng tình huốế́ng đểể̉ trẻ
giảể̉i quyếế́t “đang đi dạo chơi cùng trẻ thì bạn biợ̣ ngã”, lúc này giáế́o viên sẽ dựa
vào cáế́ch giảể̉i quyếế́t củể̉a trẻ mà rèn cho trẻ “kỹ năng giúp đỡ chia sẻ”, phảể̉i biếế́t
đỡ bạn biợ̣ ngã, không những vậy mà khi đi đâu nếế́u có gặp người lớế́n tuổi, em
nhỏ, người tàn tật thì giúp đỡ, cảể̉m thông vớế́i hoàn cảể̉nh củể̉a họ.
Trong chủể̉ đề “nướế́c - hiện tượợ̣ng tự nhiên”, giáế́o viên cho trẻ dạo chơi sân
trường, tận dụợ̣ng tình huốế́ng “cơn gió làm láế́ cây rơi xuốế́ng sân”, sân trường
không còn sạch đẹp. Vậy làm thếế́ nào đểể̉ sân trường sạch đẹp? (nhặt láế́ cây rơi,
nhặt ráế́c bỏ vào thùng ráế́c). Hình thành đượợ̣c kỹ năng ứế́ng xử văn minh cho trẻ,
không những ở trường mà trẻ sẻ thực hiện việc giữ vệ sinh ở nhà, ở lớế́p, ở nơi

công cộng, trên xe buýt ... Trong buổi dạo chơi ngoài trời, vừa quan sáế́t trẻ chơi,
vừa hướế́ng dẫn trẻ biếế́t cáế́ch chơi an toàn như: Cáế́ch lên xuốế́ng cầu thang, cáế́ch
12


viợ̣n, cầm chắc vào đồ chơi khi chơi xíế́ch đu và cáế́ch phòng tráế́nh những nơi nguy
hiểể̉m như không chơi cầu trượợ̣t khi có mưa ướế́t, hướế́ng dẫn trẻ biếế́t kiên nhẫn chờ
đếế́n lượợ̣t, không đùa nghiợ̣ch, xô đẩy hay dành đồ chơi củể̉a bạn, không chơi vớế́i
vật sắc nhọn, ổ điện…
* Hoạt động vui chơi :
Vui chơi là hoạt động mà trẻ đón nhận một cáế́ch hứế́ng thú và tíế́ch cực nhấế́t,
bởi nó đáế́p ứế́ng đượợ̣c nhu cầu củể̉a trẻ, trong thếế́ giớế́i đồ vật trẻ đượợ̣c tha hồ vui
chơi và sáế́ng tạo. Trẻ đượợ̣c tham gia hoạt động môi trường và hình thành nhân
cáế́ch, có sự hợợ̣p táế́c giúp đỡ nhau, có những cơ hội đểể̉ pháế́t triểể̉n tríế́ tưởng tượợ̣ng
củể̉a trẻ. Việc tổ chứế́c cáế́c hoạt động vui chơi không những giúp trẻ kỹ năng mà
còn đặt nền tảể̉ng kháế́ vững chắc đểể̉ pháế́t triểể̉n những kỹ năng sốế́ng cho trẻ. Trong
hoạt động vui chơi trẻ đượợ̣c thực hành trảể̉i nghiệm vớế́i nhiều vai chơi kháế́c nhau
phảể̉n ảể̉nh trong cuộc sốế́ng củể̉a người lớế́n, tôi tiếế́n hành lồng kỹ năng sốế́ng vào vui
chơi. Qua đó trẻ đượợ̣c giao tiếế́p vớế́i nhau bằng những lời nói nhỏ nhẹ, ân cần, lễ
phép, những lời cảể̉m ơn, xin lỗi, trao nhận bằng hai tay...luôn đượợ̣c thểể̉ hiện. Tôi
theo dõi lắng nghe đểể̉ kiợ̣p thời uốế́n nắn trẻ khi có biểể̉u hiện chưa chuẩn mực. Qua
đó giúp trẻ hình thành thói quen hành vi văn minh trong giao tiếế́p.
Víế́ dụợ̣: Qua trò chơi báế́n hàng trẻ đượợ̣c làm người lớế́n đó là thếế́ giớế́i thu
nhỏ củể̉a trẻ, trẻ có cơ hội táế́i hiện những gì mà người lớế́n hay làm rèn kỹ năng
giao tiếế́p, thói quen chào hỏi lễ phép.
Người báế́n hàng chào hỏi kháế́ch hàng: Cô, chú mua gì ạ? Người đi mua
hàng trật tự khi mua, nói tên hàng cần mua: Báế́n tôi một cân gạo, bao nhiêu vậy
cô? Người mua hàng nhận hàng và trảể̉ tiền. Cô thường xuyên cho trẻ chơi đóng
vai và cô trong vai người mua hàng vui vẻ giao tiếế́p vớế́i trẻ, trẻ tự nhiên báế́n
hàng và chào kháế́ch: “ cảể̉m ơn báế́c đã mua hàng và hẹn gặp lại báế́c vào lần sau”.

Hình ảnh trẻ chơi bán hàng
- Nếế́u trẻ hoàn thành vai chơi tôi sẽ cho trẻ gắn một hoa đểể̉ cuốế́i buổi chiều
nêu gương biện pháế́p này trẻ lớế́p tôi rấế́t thíế́ch và hăng háế́i trong khi chơi.

13


+ Trò chơi đóng vai Y táế́; Báế́c sĩ: Báế́c sĩ biếế́t hỏi thăm bệnh nhân ân cần,
“Cháế́u đau chỗ nào? Cháế́u có mệt lắm không?...” Y táế́ pháế́t thuốế́c dặn dò bệnh
nhân uốế́ng thuốế́c.
Bệnh nhân nhận thuốế́c bằng hai tay và nói lời cảể̉m ơn vớế́i báế́c sĩ, y táế́. Cô
còn có thểể̉ tận dụợ̣ng những tình huốế́ng trong quáế́ trình chơi củể̉a trẻ dạy trẻ kỹ
năng biếế́t hợợ̣p táế́c, chia sẻ cùng bạn. Trẻ biếế́t phân công nhiệm vụợ̣ trong quáế́ trình
chơi vớế́i nhau, biếế́t trao đổi ý kiếế́n củể̉a mình vớế́i cáế́c bạn, biếế́t tìm cáế́ch đểể̉ giảể̉i
quyếế́t mâu thuẫn, biếế́t cảể̉m thông và giúp đỡ bạn trong quáế́ trình làm việc biếế́t
hoàn thành công việc đượợ̣c giao.
Víế́ dụợ̣: Trong khi chơi ở góc xây dựng báế́c thợợ̣ cảể̉ biếế́t phân công như đểể̉ công
trình củể̉a xây dựng doanh trại bộ đội đượợ̣c đẹp báế́c An đi trở vật liệu, báế́c Đứế́c
lắp hàng rào, báế́c Bảể̉o trồng cây xanh …
Trong quáế́ trình trẻ chơi nếế́u chúng ta quan sáế́t thật kỹ chúng ta sẽ thấế́y rấế́t
nhiều tình huốế́ng có thểể̉ xảể̉y ra vì vậy giáế́o viên nên quan sáế́t trẻ trong khi trẻ
chơi đểể̉ tìm ra những biện pháế́p kiợ̣p thời sử lý tình huốế́ng, điều chỉnh hành vi cho
trẻ giúp trẻ có thói quen tốế́t biếế́t đượợ̣c cáế́i nên làm và không nên làm. Lâu dần
những hành vi đó sẽ đượợ̣c tíế́ch lũy trong trẻ và dần trở thành kỹ năng.
- Qua hoạt động vui chơi trẻ dần dần đượợ̣c rèn kỹ năng giao tiếế́p, ứế́ng xử,
chào hỏi mạnh dạn hơn đốế́i vớế́i mọi người.
- Qua góc “thư viện sáế́ch” trẻ nhập vai dê con nhanh tríế́ không mở cửa cho
sói vào và biếế́t nghe lời dặn củể̉a dê mẹ.
Vớế́i nhóm “Nấế́u ăn”, tôi cũng lưu ý đếế́n những thao táế́c mà trẻ thểể̉ hiện vai

củể̉a mình: bắc nồi lên bếế́p ga đặt đã đúng giữa bếế́p chưa nếế́u không sẽ dễ đổ và
xảể̉y ra tai nạn, nấế́u xong phảể̉i nhớế́ tắt bếế́p, bắc nồi phảể̉i dùng cáế́i lót tay đểể̉ không
biợ̣ bỏng.
Giáế́o viên cần tạo cáế́c tình huốế́ng chơi trong chếế́ độ sinh hoạt hàng ngày củể̉a
trẻ. Vì đốế́i vớế́i trẻ chơi trò chơi có một vai trò rấế́t quan trọng trong việc rèn kỹ
năng sốế́ng cho trẻ. Trẻ lớế́n lên, học hành và kháế́m pháế́ thông qua trò chơi, thông
qua cáế́c hành động chơi đòi hỏi trẻ phảể̉i suy nghĩ, giảể̉i quyếế́t cáế́c tình huốế́ng có
vấế́n đề, thực hành cáế́c ý tưởng.
- Kỹ năng tự phụợ̣c vụợ̣ như: Khi chơi biếế́t lấế́y đồ dùng nhẹ nhàng, chơi xong
biếế́t cấế́t đồ chơi đúng nơi quy điợ̣nh
Hoạt động vui chơi diễn ra trong thời gian tương đốế́i dài, có rấế́t nhiều tình
huốế́ng xảể̉y ra, giáế́o viên cần bao quáế́t và kiợ̣p thời can thiệp đểể̉ điều chỉnh hành vi,
giúp trẻ có thói quen tốế́t, biếế́t đượợ̣c cáế́i nào nên làm, cáế́i nào không nên làm. Lâu
dần những thói quen tốế́t, những hành vi đẹp đượợ̣c tíế́ch lũy và trở thành kỹ năng
sốế́ng đốế́i vớế́i trẻ.
Hoạt động vui chơi chiếế́m vai trò chủể̉ đạo trong hoạt động củể̉a trẻ ở
trường. Thông qua giờ chơi trẻ đượợ̣c táế́i hiện lại những gì trẻ nhìn thấế́y trong xã
hội. Tấế́t cảể̉ những kiếế́n thứế́c và kinh nghiệm cuộc sốế́ng mà trẻ có sẽ đượợ̣c trẻ thểể̉
hiện qua hoạt động vui chơi và cô giáế́o là người hướế́ng cho trẻ chơi một cáế́ch
tíế́ch cực, sử líế́ tình huốế́ng đúng đắn đểể̉ trẻ học tập.
Ngoài ra tôi còn xây dựng kỹ năng sốế́ng cho trẻ thường xuyên như: cáế́ch
đóng mở cửa, lấế́y và uốế́ng nướế́c, cáế́ch gấế́p bằng cáế́c loại kẹp, quét ráế́c trên sàn,
cáế́ch rót nướế́c bằng lọ miệng tròn to, cáế́ch sâu dây qua cáế́c đồ vật có khuyếế́t nhỏ,
14


cáế́ch đan nong mốế́t, cáế́ch tự trảể̉i đầu cho mình, tếế́t tóc cho bạn. Đây là cơ hội tốế́t
nhấế́t đểể̉ giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng cho trẻ. Vì vậy tôi đã thường xuyên chứế́c cho trẻ
chơi mang tíế́nh lành mạnh đểể̉ trẻ đượợ̣c học tập và vui chơi.
- Trong giờ đón trảể̉ trẻ: Tôi cùng giáế́o viên kháế́c trò chuyện vớế́i trẻ, giáế́o dụợ̣c

kỹ năng giao tiếế́p, kỹ năng tự cấế́t dày dép, ba lô đúng nơi quy điợ̣nh, ngoài ra tôi
còn dạy trẻ biếế́t chào hỏi, biếế́t nói cảể̉m ơn xin lỗi, không nói leo khi người kháế́c
nói, không tự tiện lấế́y đồ và sử dụợ̣ng đồ củể̉a người kháế́c.

Hình ảnh trẻ cất đồ dùng trong giờ đón trẻ
- Trong giờ vệ sinh tôi dạy trẻ kỹ năng tự phụợ̣c vụợ̣ như rửa mặt, rửa tay bằng
xà phòng, rửa tay đúng cáế́ch, cáế́ch chảể̉i tóc, cáế́ch gấế́p quần áế́o, cáế́ch mặc quần áế́o,
rữa tay sau mỗi lần đi vệ sinh và đi vệ sinh đúng nơi quy điợ̣nh.
- Đốế́i vớế́i giờ ăn: Tôi đã tập cho trẻ thành cáế́c thói quen vệ sinh ăn uốế́ng tự
phụợ̣c vụợ̣ thường xuyên ngay từ ban đầu đếế́n giờ, biếế́t đi rửa tay, rữa mặt sạch sẽ
đúng cáế́ch trướế́c khi ăn, và biếế́t tự giáế́c phụợ̣ cô chuẩn biợ̣ giờ ăn theo liợ̣ch phân
công củể̉a tổ nhóm và có thói quen văn minh trong ăn uốế́ng biếế́t tự xúc cơm ăn
gọn gàng, ăn nhai kỹ không đùa giỡn, khi ăn ho ngáế́p, hắt hơi biếế́t lấế́y tay che
miệng...
Thao táế́c này cô phảể̉i cho trẻ làm hàng ngày tạo thành một phảể̉n xạ tự nhiên
nếế́u cô ngày nào cũng cho trẻ thực hiện thì hình thành cho trẻ thói quen hành vi
văn minh trong ăn uốế́ng, theo tôi một việc tuy đơn giảể̉n nhưng nếế́u cô làm đúng
thì có nghĩa là cô đã hình thành cho trẻ một hành vi một thói quen trong việc
chăm sóc bảể̉n thân trẻ một tâm trang sạch sẽ, hồ hởi chào đón bữa ăn.
+ Hoạt động chiều
Giáế́o viên cần tổ chứế́c cáế́c buổi văn nghệ, nêu gương một cáế́ch thiếế́t thực,
khuyếế́n khíế́ch sự tham gia chủể̉ động, tự giáế́c củể̉a trẻ.
- Cho trẻ xem băng hình về những hành vi đẹp, những hành động đẹp đểể̉ trẻ
học tập, bắt chướế́c, những trẻ có hành vi ứế́ng xử giao tiếế́p đẹp trong ngày sẽ
đượợ̣c nêu gương khen tặng trong giờ bình bầu hoa bé ngoan vào buổi chiều bằng
hình thứế́c nêu gương khíế́ch lệ khẳng điợ̣nh cáế́i tôi củể̉a trẻ sau một ngày sẽ giúp trẻ
15


tự tin vào bảể̉n thân mình hơn, có lốế́i sốế́ng tíế́ch cực lành mạnh, và đểể̉ cáế́c bạn kháế́c

học tập cùng tiếế́n bộ.
Biện pháp 4: Giáo viên là tấm gương sáng cho trẻ học tập và noi theo.
- Là một giáế́o viên mầm non chủể̉ nhiệm lớế́p vớế́i mong muốế́n giúp trẻ lớế́p
mình có những nhận thứế́c, hành vi, kỹ năng sốế́ng tốế́t. Ngoài việc giáế́o dụợ̣c trẻ
kiếế́n thứế́c, hành vi tháế́i độ mọi lúc, mọi nơi trong hoạt động một ngày củể̉a trẻ thì
giáế́o viên cũng phảể̉i là một tấế́m gương đểể̉ cho trẻ học tập, bắt chướế́c. Chíế́nh vì
vậy bảể̉n thân tôi đã không ngừng học tập, tự rèn luyện bảể̉n thân có những hành
động, táế́c phong chuẩn mực đểể̉ cho trẻ lớế́p mình học tập và noi theo.
+ Cách làm: Trong mọi hành động củể̉a mình ở trường cũng như ở nhà tôi luôn
luôn thực hiện nguyên tắc sốế́ng lành mạnh, từng lời nói, xưng hô giao tiếế́p vớế́i
trẻ vớế́i đồng nghiệp và mọi người xung quanh thật văn hóa không chửi bớế́i quáế́t
mắng, văng tụợ̣c trướế́c mặt trẻ, ngăn nắp, sạch sẽ, gọn gàng, tiếế́t kiệm, chốế́ng lãng
phíế́, bảể̉o vệ sứế́c khỏe bảể̉n thân. Hàng ngày, tôi cùng cáế́c giáế́o viên củể̉a lớế́p mình
luôn vệ sinh, sắp xếế́p môi trường trong và ngoài lớế́p học gọn gàng, sạch sẽ. Đồ
đạc trong lớế́p sau khi sử dụợ̣ng đều đượợ̣c vệ sinh sạch sẽ cấế́t đúng nơi quy điợ̣nh.
Tôi luôn gương mẫu và nhắc nhở trẻ lớế́p mình từng lời ăn tiếế́ng nói xưng hô vớế́i
cô, vớế́i bạn tráế́nh văng tụợ̣c, chửi bậy, chơi xong biếế́t thu dọn sắp xếế́p đồ dùng đồ
chơi ngăn nắp gọn gàng, biếế́t phòng tráế́nh những cáế́i xấế́u cáế́i tiêu cực và đặc biệt
là phảể̉i biếế́t tự mình làm những công việc vừa sứế́c. Trang phụợ̣c khi đi làm cũng
như ở nhà luôn gọn gàng, sạch sẽ, phù hợợ̣p thời tiếế́t. Trong mọi hoạt động tôi
luôn có ý thứế́c nhắc nhở và cùng trẻ thực hiện những hành động có íế́ch góp phần
nâng cao kỹ năng sốế́ng cho trẻ. Từ đó trẻ lớế́p tôi rấế́t yêu quý cáế́c cô giáế́o nên mọi
hành động việc làm gương mẫu củể̉a cô giáế́o trẻ đều học tập theo và nghe lời cô
dặn khi về nhà. Trẻ rấế́t ngoan và lễ phép sạch sẽ, ngăn nắp, gọn gàng và biếế́t tự
chăm sóc bảể̉n thân.
Biện pháp 5: Tuyên truyền, phối kết hợp giữa nhà trường và gia đình
Vớế́i phương châm “Trường học là nhà, nhà là trường học” thì việc phốế́i kếế́t hợợ̣p
vớế́i cáế́c bậc phụợ̣ huynh là một trong những biện pháế́p rấế́t cần thiếế́t đểể̉ giáế́o
dụợ̣c trẻ. Đểể̉ tạo đượợ̣c sự tin tưởng và thu hút sự tham gia củể̉a phụợ̣ huynh vào cáế́c
hoạt động giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng cho trẻ giáế́o viên cần biếế́t lắng nghe ý kiếế́n củể̉a

cha mẹ trẻ chủể̉ động xây dựng mốế́i quan hệ tốế́t vớế́i phụợ̣ huynh tư vấế́n và tuyên
truyền cáế́c kiếế́n thứế́c về việc giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng cho trẻ vì gia đình giáế́o dụợ̣c
tốế́t, trẻ sẽ có điểể̉m xuấế́t pháế́t tốế́t và nề nếế́p tốế́t. Ngượợ̣c lại, trẻ sẽ không có gì khi
không đượợ̣c gia đình quan tâm giáế́o dụợ̣c. Như vậygiáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng trong
nhà trường sẽ xóa đi rào cảể̉n đó. Vì vậy giáế́o viên và phụợ̣ huynh đều phảể̉i tiếế́n
hành giáế́o dụợ̣c trẻ song song vớế́i nhau.
Tôi luôn gặp gỡ trao đổi vớế́i phụợ̣ huynh hằng ngày trong giờ đón trảể̉ trẻ về
sự tiếế́n bộ hay những hạn chếế́ củể̉a trẻ đểể̉ phụợ̣ huynh nắm bắt kiợ̣p thời và tiếế́p tụợ̣c
rèn luyện cho trẻ ở nhà. Giáế́o viên cần nói chuyện ngắn gọn, dễ hiểể̉u mang tíế́nh
thuyếế́t phụợ̣c cao có thểể̉ bằng những câu chuyện vui hấế́p dẫn nhẹ nhàng. Thông
qua những câu chuyện đó phụợ̣ huynh sẽ tự thảể̉o luận trao đổi và rút cho mình bài
học kinh nghiệm. Đốế́i vớế́i những trẻ mà giáế́o viên cần lưu ý hơn đó là trẻ có thểể̉
lực yếế́u, suy dinh dưỡng, trẻ thụợ̣ động, trẻ hay nghiợ̣ch thì tôi luôn tranh thủể̉ đếế́n
tận nhà đểể̉ trực tiếế́p gặp gia đình củể̉a cháế́u trao đổi về thực trạng củể̉a cháế́u và
16


cùng vớế́i gia đình trẻ có biện pháế́p giúp đỡ cho trẻ tốế́t hơn. Những cử chỉ và việc
làm tốế́t củể̉a trẻ ở trường và ở gia đình tôi thường nêu ra và tuyên dương trẻ đó
trướế́c lớế́p trong giờ nêu gương đểể̉ trẻ kháế́c cùng học tập.
Cuốế́i tháế́ng, thông qua sổ bé ngoan củể̉a trẻ tôi đều ghi rấế́t cụợ̣ thểể̉ những kỹ
năng củể̉a trẻ đã làm đượợ̣c đểể̉ phụợ̣ huynh nắm bắt. Qua thời gian rèn luyện trẻ lớế́p
tôi có nhiều tiếế́n bộ rõ rệt như: trẻ mạnh dạn, liợ̣ch sự trong giao tiếế́p, xưng hô lễ
phép thân thiện.
Cha mẹ nên tập cho trẻ nhớế́ sốế́ điện thoại củể̉a ba hoặc mẹ và cáế́c sốế́ điện
thoại cần thiếế́t như công an, cứế́u hỏa…Hãy cho phép trẻ vui chơi và bày đồ chơi
theo ý thíế́ch đừng bao giờ cấế́m đoáế́n hay la mắng trẻ, cáế́i mà trẻ học đượợ̣c ở đây
là trẻ sẽ biếế́t cấế́t dọn đồ chơi sau khi chơi song, trẻ sẽ thỏa sứế́c sáế́ng tạo vớế́i
những đồ chơi mà trẻ có.
Trong diợ̣p lễ tếế́t, cáế́c ngày nghỉ ba mẹ nên tạo cơ hội khuyếế́n khíế́ch trẻ tham

gia vào việc dọn dẹp nhà cửa và ba mẹ nên chọn những chương trình truyền hình
phù hợợ̣p đểể̉ trẻ và cảể̉ nhà cùng xem. Đểể̉ giúp trẻ có khảể̉ năng cảể̉m xúc ba, mẹ có
thểể̉ cho trẻ tạo cáế́c mốế́i quan hệ bạn bè tại gia đình, cáế́c bạn thân chung quanh
trẻ.
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Qua một thời gian áế́p dụợ̣ng những biện pháế́p trên, cùng vớế́i sự chỉ đạo củể̉a
Ban giáế́m hiệu nhà trường, sự góp ý củể̉a cáế́c bạn đồng nghiệp trong trường qua
cáế́c buổi thao giảể̉ng, dự giờ. Lớế́p học củể̉a tôi đã đạt đượợ̣c những kếế́t quảể̉ như sau.
* Đối với bản thân
Nắm chắc nội dung, phương pháế́p tổ cáế́c hoạt động giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng
cho trẻ, tạo cơ hội cho trẻ đượợ̣c thểể̉ hiện sự sáế́ng tạo trong từng hoạt động giáế́o
dụợ̣c, hoàn thiện nhân cáế́ch sốế́ng cho trẻ đúng vớế́i quan điểể̉m giáế́o dụợ̣c lấế́y trẻ làm
trung tâm, pháế́t huy đượợ̣c vai trò củể̉a người học. Bảể̉n thân tôi đượợ̣c trau dồi kiếế́n
thứế́c và có thêm những kinh nghiệm trong việc giáế́o dụợ̣c trẻ, phấế́n khởi hơn khi
tổ chứế́c cáế́c hoạt động trong ngày mà không cần lo lắng e dè mỗi khi có Ban
giáế́m hiệu dự giờ hay đón đoàn thanh tra kiểể̉m tra, đượợ̣c phụợ̣ huynh và cáế́c bạn
đồng nghiệp thương yêu, quý mếế́n hơn.
* Đối với phụ huynh
Phụợ̣ huynh đã có những chuyểể̉n biếế́n rõ rệt về phong cáế́ch, về lời ăn tiếế́ng
nói và quan tâm đếế́n con củể̉a mình ngày càng nhiều hơn, có sự thay đổi nhìn
nhận về chăm sóc và giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng trong học tập và cáế́c hoạt động chơi
củể̉a con mình, nhận thấế́y đượợ̣c tầm quan trọng củể̉a việc giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng
cho trẻ mầm non. Qua học hỏi và vận dụợ̣ng kinh nghiệm thực tếế́ tại trường lớế́p
đã giúp một sốế́ phụợ̣ huynh trướế́c đây có sự giáế́o dụợ̣c khập khiễng, trốế́ng đáế́nh
xuôi kèn thổi ngượợ̣c, không cho con làm những việc mà giáế́o viên giao cho trẻ
thực hiện khi về nhà nay đã nhận thứế́c đượợ̣c vấế́n đề, họ đã rấế́t nhiệt tình phốế́i hợợ̣p
và rấế́t yên tâm khi đưa con đếế́n lớế́p.
* Đối với trẻ
Qua một thời gian áế́p dụợ̣ng những biện pháế́p trên tôi nhận thấế́y trẻ trong
lớế́p tôi đang dạy, về kỹ năng sốế́ng trẻ đượợ̣c tăng lên rõ rệt. Trẻ ngoan hơn, lễ

phép hơn, trẻ đượợ̣c hình thành những thói quen vệ sinh văn minh, giao tiếế́p mạnh
dạn vớế́i mọi người, biếế́t chào hỏi khi có kháế́ch đếế́n, biếế́t trao nhận bằng hai tay,
17


biếế́t quan tâm giúp đỡ bạn bè, cô giáế́o, ba mẹ. Trẻ tham gia vào cáế́c hoạt động
một cáế́ch tự tin mạnh dạn giúp cho việc tổ chứế́c cáế́c hoạt động giáế́o dụợ̣c củể̉a cô
giáế́o đạt kếế́t quảể̉ tốế́t.
Trẻ lớế́p tôi có sự chuyểể̉n biếế́n rõ nét về việc hình thành cáế́c kỹ năng sốế́ng:
giao tiếế́p, hợợ̣p táế́c làm việc theo nhóm, thểể̉ hiện tinh thần đồng đội, biếế́t chia sẻ,
cư xử vớế́i nhau một cáế́ch thân thiện, biếế́t giảể̉i quyếế́t vấế́n đề, giảể̉i quyếế́t xung
đột…Và pháế́t triểể̉n những phẩm chấế́t tốế́t đẹp như: tíế́nh kiên trì, tíế́nh trung thực,
biếế́t nhường nhiợ̣n, biếế́t cư xử đẹp khi thắng thua.
Trẻ tự tin tham gia vào cáế́c hoạt động củể̉a trường lớế́p. Điều này chứế́ng
minh rằng việc vui chơi bằng cáế́c trò chơi, cáế́c hoạt động cho trẻ thực hành trảể̉i
nghiệm cùng vớế́i cáế́c phương thứế́c sử dụợ̣ng đa dạng, linh hoạt đã giúp trẻ tiếế́p
nhận kỹ năng sốế́ng một cáế́ch hiệu quảể̉. Trẻ đã biếế́t chuyểể̉n hóa từ hoạt động
thành ý thứế́c, từ ý thứế́c thành kỹ năng và những kỹ năng sốế́ng đó sẽ pháế́t triểể̉n
bền vững theo trẻ đếế́n suốế́t cuộc đời.
+ Kếế́t quảể̉ khảể̉o sáế́t sau khi áế́p dụợ̣ng sáế́ng kiếế́n kinh nghiệm:
Nội dung

Số
trẻ

Tốt
SL

Khá
%

SL

%

TB

Yếu

SL

%

SL

%

ks
Tính tự tin

50

25/50 50%

20/50 40%

5/50

10%

0

%

Kỹ năng hợp 50
tác

20/50 40%

25/50 50%

5/50

10%

0

%

Kỹ năng
giao tiếp

50

28/50 56%

18/50 36%

4/50

8%

0

%

Sự tò mò và
khả năng

50

35/50 70%

12/50 24%

3/50

6/%

0

%

50

38/50 76%

10/50 20%

2/50

4/%

0

%

sáng tạo
Kỹ năng tự

phục vụ
- Điều đó có thểể̉ khẳng điợ̣nh rằng những biện pháế́p dạy trẻ kỹ năng sốế́ng mà
tôi đã đề ra và dạy trẻ đã mang lại hiệu quảể̉ cao trong quáế́ trình hình thành kỹ
năng sốế́ng cho trẻ đượợ̣c nhà trường đáế́nh giáế́ và phụợ̣ huynh ghi nhận.
III. KẾÁ́T LUẬN, KIẾÁ́N NGHỊ,̣
1. Kết luận:
Trẻ em đượợ̣c giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng tốế́t thì khảể̉ năng thíế́ch nghi và thành
công trong cuộc sốế́ng sẽ dễ dàng hơn. Giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng cho trẻ là một việc
làm hếế́t sứế́c quan trọng và cần thiếế́t. Điều đó giúp cho trẻ tự tin, chủể̉ động xử lý
linh hoạt cáế́c tình huốế́ng trong cuộc sốế́ng.
Trong mỗi đứế́a trẻ đều có những tài năng tiềm ẩn. Sự chuẩn biợ̣ kỹ ngay từ
lúc đầu đời chíế́nh là chìa khoáế́ thành công cho tương lai mỗi cháế́u. Chăm sóc,
18


nuôi dưỡng và giáế́o dụợ̣c trẻ lứế́a tuổi mầm non chíế́nh là cơ sở giúp trẻ pháế́t triểể̉n
toàn diện về thểể̉ chấế́t, tình cảể̉m, tríế́ tuệ, thẩm mỹ là nền tảể̉ng cho quáế́ trình học
tập suốế́t đời củể̉a trẻ. Ngươi lớn hãy luôn khuyếế́n khíế́ch trẻ mạnh dạn tham gia cáế́c
hoạt động, cáế́c trò chơi, cần biếế́t cảể̉i tiếế́n, sáế́ng tạo cáế́c cáế́ch chơi và cốế́ gắng đạt
mụợ̣c đíế́ch, đây chíế́nh là những kỹ năng cơ bảể̉n đểể̉ sốế́ng và làm việc sau này.

Bên cạnh đó người lớế́n không nên nuông chiều, bao bọc trẻ tháế́i quáế́, không
nên ép trẻ lượợ̣ng kiếế́n thứế́c quáế́ mứế́c so vớế́i khảể̉ năng tiếế́p nhận từng lứế́a tuổi củể̉a
trẻ. Cần sử dụợ̣ng lời nói rõ ràng, câu hỏi gợợ̣i mở phốế́i hợợ̣p cùng cáế́c cử chỉ, điệu
bộ phù hợợ̣p nhằm khuyếế́n khíế́ch trẻ tiếế́p xúc vớế́i môi trường xung quanh, bộc lộ,
chia sẻ những cảể̉m xúc vớế́i người kháế́c bằng lời nói và hành động cụợ̣ thểể̉.
Qua việc lập kếế́ hoạch thực hiện một sốế́ biện pháế́p giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng
cho trẻ tôi đã rút ra một sốế́ kinh nghiệm sau:
- Đốế́i vớế́i lứế́a tuổi mẫu giáế́o trẻ chưa biếế́t hành vi nào xấế́u, hành vi nào tốế́t
điêu cân lam trứế́ơc hếế́t la cô giáế́o phải la tấm gương sáng, yêu thương, tôn trọng,
đốế́i xử công bằng vớế́i trẻ và đảể̉m bảể̉o an toàn cho trẻ.
- Cần có kếế́ hoạch thực hiện hoạt động giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng phù hợợ̣p vớế́i
độ tuổi mầm non, phù hợợ̣p theo chủể̉ đề. Nội dung hoạt động phù hợợ̣p vớế́i chủể̉ đề,
cụợ̣ thểể̉, rõ ràng. Từng hoạt động phảể̉i luôn hướế́ng vào trẻ, lấế́y trẻ làm trung tâm.
Biếế́t kíế́ch thíế́ch động cơ bên trong củể̉a trẻ, gây hứế́ng thú cho trẻ; Khen, chê đúng
mứế́c, động viên khíế́ch lệ kiợ̣p thời, nêu gương những trẻ có hành vi đẹp có văn
hóa nhằm khíế́ch lệ động viên trẻ trong ý thứế́c và hành động.
- Nắm vững phương pháế́p giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng cho trẻ mầm non. Kỹ năng
sốế́ng đượợ̣c lồng ghép thông qua cáế́c hoạt động có trong nhà trường và ở mọi lúc
mọi nơi, cáế́c hoạt động chuyên môn, lễ hội…
- Muốế́n cho trẻ có đượợ̣c kỹ năng sốế́ng tốế́t thì công táế́c phốế́i kếế́t hợợ̣p giữa nhà
trường, gia đình, giữa giáế́o viên chủể̉ nhiệm vớế́i trẻ vớế́i phụợ̣ huynh thông qua cáế́c
giờ đón trảể̉ trẻ, cáế́c hoạt động giao lưu văn nghệ giữa giáế́o viên và phụợ̣ huynh,
cáế́c hoạt động lễ hội…Phảể̉i thực sự gắn kếế́t và có mốế́i liên hệ chặt chẽ vớế́i nhau
cùng nhau hướế́ng về trẻ đểể̉ giúp trẻ hoàn thiện mình và có kỹ năng sốế́ng trọn
vẹn.
- Kểể̉ chuyện cho trẻ hàng ngày bằng phương pháế́p mưa dầm thấế́m lâu: Cô
giáế́o, cha mẹ hãy dành thời gian mỗi ngày đểể̉ kểể̉ cho trẻ nghe những câu chuyện,
dành thơi gian tro chuyên với con trẻ vì chuyên la kho báu của dân tôc,ợ̣ kể
chuyên cô tích la con đương ngăn nhất, đơn giản hiêụ quả nhất giáo dục nhân
cách cho trẻ.

Trên đây là một vài kinh nghiệm nhỏ củể̉a bảể̉n thân đã áế́p dụợ̣ng vào cáế́c hoạt
động giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng cho trẻ củể̉a lớế́p học và cũng có một sốế́ kinh nghiệm
rút ra từ thực tếế́ củể̉a lớế́p học đểể̉ áế́p dụợ̣ng vào giờ hoạt động chăm sóc giáế́o dụợ̣c trẻ.
Bảể̉n thân tôi sẽ cốế́ gắng học hỏi hơn nữa đểể̉ tìm ra những giảể̉i pháế́p tốế́i ưu nhằm
đáế́p ứế́ng nhu cầu hoạt động cho trẻ theo chương trình hiện hành. Song không
tráế́nh khỏi những thiếế́u sót. Vì vậy tôi rấế́t mong đượợ̣c sự góp ý củể̉a cáế́c đồng chíế́
giáế́o viên trong trường, Ban giáế́m hiệu nhà trường và cáế́c cấế́p lãnh đạo nghành đểể̉
tôi có những biện pháế́p giáế́o dụợ̣c tốế́t hơn qua cáế́c hoạt động giáế́o dụợ̣c nói chung
và tổ chứế́c hoạt động giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng nói riêng.
2. Kiến nghị:
19


Đề nghiợ̣ Ban giáế́m hiệu và Phòng giáế́o dụợ̣c tiếế́p tụợ̣c tạo điều kiện bổ sung
thêm tài liệu tham khảể̉o, tư liệu về giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng cho trẻ mầm non đếế́n
giáế́o viên đểể̉ giáế́o viên tham khảể̉o và nghiên cứế́u tổ chứế́c cáế́c hoạt động ngày
càng phong phú, đa dạng hơn...
Thường xuyên tổ chứế́c cáế́c lớế́p tập huấế́n, hướế́ng dẫn tíế́ch hợợ̣p nội dung hình
thành kỹ năng sốế́ng vào những hoạt động học và chơi hàng ngày củể̉a trẻ đểể̉ giáế́o
viên dự, học tập rút kinh nghiệm.
Trên đây là một sốế́ biện pháế́p giáế́o dụợ̣c kỹ năng sốế́ng cho trẻ tôi đã triểể̉n
khai thực hiện và đã áế́p dụợ̣ng thành công ở trường mầm non Hàm Rồng và thu
đượợ̣c kếế́t quảể̉ tốế́t. Rấế́t mong nhận đượợ̣c sự đóng góp ý kiếế́n củể̉a cáế́c cấế́p lãnh đạo,
chiợ̣ em đồng nghiệp đểể̉ đề tài này ngày một hoàn thiện hơn, thực hiện tốế́t hơn
trong năm học tiếế́p theo.
Tôi xin chân thành cảể̉m ơn!
XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 10 tháng 4 năm 2018

Tôi xin cam đoan sáế́ng kiếế́n này là củể̉a
mình viếế́t. Không sao chép củể̉a người
kháế́c.
Người viếế́t

Lương Thị Thu Hường
XÁÁ́C NHẬN CỦA HĐKH PHÒNG GD&ĐTTP

20


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguyễn Thanh Bình, (2008), Giáế́o dụợ̣c kĩ năng sốế́ng,Nxb ĐHSP.
2. Lê Bíế́ch Ngọc,(2013), Giáế́o dụợ̣c KNS cho trẻ mẫu giáế́o, Nxb ĐHQG HN.
3. Huỳnh Văn Sơn, (2009), Nhập môn kĩ năng sốế́ng, Nxb Giáế́o dụợ̣c.

21


DANH MỤC
CÁÁ́C ĐỀ TÀI SÁÁ́NG KIẾÁ́N KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC
HỘI ĐỒNG ĐÁÁ́NH GIÁÁ́ XẾÁ́P LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT,
CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁÁ́C CẤP CAO HƠN XẾÁ́P LOẠI TỪ
C TRỞ LÊN
Họ và tên táế́c giảể̉: Lương Thiợ̣ Thu Hường
Chứế́c vụợ̣ và đơn viợ̣ công táế́c: Giáế́o viên - Trường mầm non Hàm Rồng
Kết quả
Cấp đánh
đánh
Năm học

giá xếp loại giá xếp
TT
Tên đề tài SKKN
đánh giá xếp
(Phòng, Sở, loại (A,
loại
Tỉnh...)
B, hoặc
C)
1 Một sốế́ biện pháế́p giáế́o dụợ̣c
Phòng
Loại C
2017 – 2018
kỹ năng sốế́ng cho trẻ 4-5 tuổi GD&ĐT
TP- Thanh
tại trường MN Hàm Rồng
Hoáế́

22