SKKN kinh nghiệm rèn kỹ năng cảm thụ âm nhạc cho học sinh lớp 4 ở trường tiểu học nga liên 1

MỤC LỤC
Mục
1
1.1
1.2
1.3
1.4
2
2.1
2.2
2.3
2.3.1
2.3.2
2.3.3
2.3.4
2.3.5
2.3.6
2.4
3
3.1
3.2

Nội dung
MỞ ĐẦU
Lí do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
NỘI DỤNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Cơ sở lí luận
Thực trạng

Các giải pháp thực hiện
Giải pháp 1: Rèn kĩ năng biểu diễn bài hát trước tập thể.
Giải pháp 2: Vận dụng và khai thác triệt để tính năng của
các thiết bị đồ dùng dạy học.
Giải pháp 3: Sử dụng linh hoạt các phương pháp để dạy cho
học sinh một số kĩ thuật khi hát.
Giải pháp 4: Một số giải pháp trong luyện Tập đọc nhạc
Giải pháp 5: Môṭsố giải pháp trong dạy phát triển khả năng
Âm nhạc.
Giải pháp 6: Giới thiệu các nhạc cụ
Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Kết luận
Kiến nghị
TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC SKKN ĐÃ ĐƯỢC CÁC CẤP XẾP LOẠI

Trang
2
2
3
3
3
3
3
4
5
5
7
9

12
15
15
16
17
17
17
18
19

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
1


Môn học Âm nhạc trong trường tiểu học không nhằm đào tạo những người
làm nghề âm nhạc, những diễn viên, những nhạc sĩ, ca sĩ…mà chính là qua môn
học để tác động vào đời sống tinh thần của các em góp phần cùng với môn học
khác thực hiện mục tiêu giáo dục của nhà trường cũng như mục tiêu của bậc
học. Cùng với các môn học khác môn Âm nhạc đã được ưu tiên và chú trọng
hơn. Đây là khâu quan trọng nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diêṇthế hê
̣trẻ đồng thời đem lại niềm vui hứng thú học tâp̣cho các em. Đăc̣trưng của bô
̣môn Âm nhạc là mang lại tính nghê ̣thuâṭcao, vì vâỵtiến trình dạy học phải tuân
theo những quy luât,̣ những nguyên tắc sư phạm vừa phải, đảm bảo tính vừa sức
về truyền thụ kiến thức và sự phát triển của nghê ̣ thuâṭâm nhạc. Song thực tế
viêc̣giảng dạy bô ̣ môn Âm nhạc trong nhà trường tiểu học hiêṇnay chưa có sự
quan tâm đúng mức với quan niêṃ dạy cho đủ số tiết, đủ số giờ theo quy định
của chương trình chưa chú trọng đến chất lượng và hiêụquả của giờ dạy, chưa
kết hợp các phương pháp dạy học cho trẻ ở từng đô ̣tuổi với các dạng hoạt đông̣
của từng môn học để giờ dạy phong phú đạt hiêụquả đáp ứng với yêu cầu cải

cách giáo dục và đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc. Trong khi đó
giáo dục thẩm mỹ cho con người là không thể thiếu được trong mục đích giáo
dục hiện nay của chúng ta là đào tạo những con người phát triển toàn diện.Việc
giáo dục một con người toàn diện không chỉ giáo dục cho họ có đạo đức tốt, có
trình độ hiểu biết, nắm chắc các kiến thức khoa học và xã hội, có sức khoẻ, biết
lao động, sẵn sàng lao động mà còn phải giáo dục cho họ biết nhìn nhận, phân
biệt, biết thưởng thức cái đẹp và biết làm đẹp cho cuộc sống. Một trong những
con đường giáo dục thẩm mỹ nhanh và hiệu quả nhất là giáo dục thông qua các
môn học nghệ thuật. Trong đó có môn Âm nhạc.
Âm nhạc chính là phương tiện hiệu quả nhất trong giáo dục thẩm mỹ, đặc
biệt là ở bậc tiểu học, thông qua môn học này đã hình thành cho các em những
kiến thức ban đầu về ca hát, về kiến thức Âm nhạc, đặc biệt là trang bị cho các
em có một thế giới tinh thần thoải mái hơn, giúp các em phát triển toàn diện
hơn, từ đó giúp các em học tốt các môn học khác.
Là giáo viên được phân công giảng dạy bộ môn, tôi nhận thấy đại đa số các
em rất thích ca hát nhưng lại ngại học các nôịdung Tập đọc nhạc, Âm nhạc
thường thức hay tìm hiểu về các nhạc cụ... Qua thực tế giảng dạy từ những năm
học trước. Tôi nhận thấy rằng trước một bài tập đọc nhạc, môṭcâu chuyêṇÂm
nhạc… để các em hiểu, nắm được và thực hiện tốt yêu cầu của bài cũng như tạo
sự hứng thú cho các em trong giờ học thì đòi hỏi người giáo viên cần có một
phương pháp truyền đạt, hướng dẫn thật tốt, đơn giản nhưng mang lại hiệu quả
cao nhất, để giúp các em nắm bắt, tiếp thu nhanh nhất kiến thức bài học.
Bản thân là giáo viên được đào tạo chuyên sâu và được phân công giảng
dạy bô ̣môn Âm nhạc tại trường Tiểu học Nga Liên I, qua thực tế dự giờ ở môṭ số
trường, trao đổi tiếp xúc với các đồng nghiêp̣khác, qua khảo sát chất lượng học
bô ̣ môn Âm nhạc của học sinh, tôi đã đưa ra“ Môṭsố kinh nghiệm rèn kĩ năng
cảm thụ Âm nhạc cho học sinh lớp 4, ” với yêu cầu nhằm nâng cao chất lượng
dạy và học cho thầy và trò trong chương trình giảng dạy môn Âm nhạc
2

1.2. Mục đích nghiên cứu:
Mục đích của việc nghiên cứu đề tài này chủ yếu là giúp cho các em có hứng
thú khi học Âm nhạc, đồng thời giúp cho các em biết cảm nhận những cái hay, cái
đẹp trong các bài hát, các bài Tập đọc nhạc cũng như Âm nhạc thường thức.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
- Nghiên cứu khái quát chương trình Âm nhạc tiểu học.
- Nghiên cứu về một số kinh nghiệm rèn kĩ năng cảm thụ Âm nhạc cho học
sinh lớp 4.
- Tổng kết, rút ra một số bài học sinh nghiệm trong quá trình nghiên cứu đề
tài để giúp các đồng chí giáo viên có kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy bộ
môn Âm nhạc.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu:
Nghiên cứu tài liệu qua các đầu sách tham khảo, trên mạng Internet. Tài liệu
sách, báo. Tạp chí giáo dục tiểu học.
- Phương pháp nghiên cứu để xây dựng cơ sở lí luận:
Điều tra tình hình thực tế học sinh trong nhà trường.
Thông qua dự giờ, thăm lớp, trao đổi với đồng nghiệp về những thuận lợi,
khó khăn khi dạy môn Âm nhạc lớp 4.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin: Tổng hợp
điều tra mức độ học sinh luyện tập trong các giờ học. Kiểm tra việc
tập luyện của học sinh để đánh giá, phân loại học sinh.
- Phương pháp thống kê, xử lý số liệu:
Sử dụng bảng biểu đối chiếu, xử lý số liệu, so sánh số liệu.
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận:
Âm nhạc là một môn học mang tính nghệ thuật cao, nó khác rất nhiều so
với môn học khác, tuy nó không đòi hỏi sự chính xác một cách tuyệt đối nhưng
lại đòi hỏi người học phải có sự yêu thích, sự đam mê thậm chí là một chút cái

gọi là “năng khiếu”, điều này không phải học sinh nào cũng có được. Học Âm
nhạc mang đến cho học sinh những phút giây thư giãn, thoải mái, học mà chơi,
chơi mà học. Thông qua những giai điệu, những câu hát, những lời ca, những cử
chỉ, những điệu bộ, Âm nhạc giúp các em nhận thức những hình tượng âm
thanh, giai điệu, kích thích cảm xúc của các em, giúp các em cảm thụ những giai
điệu qua từng bài hát, từng nét nhạc. Âm nhạc là một năng khiếu tự nhiên, việc
dạy Âm nhạc trong nhà trường không nhằm đào tạo các em trở thành những
người hoạt động âm nhạc chuyên nghiệp, những người sáng tác nhạc sau này.
Qua môn học, trẻ em được hoạt động, được nhận thức, được cảm thụ âm nhạc
qua các bài học, các em được nghe hát, nghe nhạc, được tập hát, đọc nhạc, trò
chơi âm nhạc, biết một số kiến thức phổ thông về âm nhạc… tất cả những cái đó
sẽ tạo thành một trình độ văn hóa âm nhạc tối thiếu góp phần cùng các môn học
khác giáo dục nhân cách, làm cho các nội dung học tập ở trường phổ thông có
3


tính toàn diện, làm thăng bằng, hài hòa các hoạt động học tập của trẻ em. Chính
vì vậy hiệu quả giáo dục phụ thuộc vào năng lực tổ chức và hoạt động của thầy.
Song quá trình giáo dục âm nhạc là một quá trình phức tạp gồm nhiều giai đoạn
và liên tục cùng với quá trình đào tạo con người xuất phát từ nhân cách phát
triển toàn diện của trẻ. Căn cứ vào đặc điểm của môn nghệ thuật Âm nhạc và
trên cơ sở lứa tuổi của trẻ, để giúp học sinh có được những kiến thức Âm nhạc
phù hợp với lứa tuổi về: Học hát, phát triển khả năng Âm Nhạc, Tập đọc Nhạc.
Bước đầu giúp các em làm quen một số kỹ năng đơn giản về ca hát, rèn thói
quen tập hát đúng và hát diễn cảm theo nội dung, tính chất từng bài hát, kết hợp
với các hoạt động khi tập hát.
Giúp học sinh phát triển trí tuệ, bồi dưỡng tình cảm phong phú, lành mạnh,
mạnh dạn tự tin khi tham gia các hoạt động Âm Nhạc ở trong và ngoài nhà trường.
Để thực hiện được nhiệm vụ và nội dung chương trình giảng dạy môn Âm
nhạc phải đảm bảo những yêu cầu:

+ Cung cấp kiến thức cơ sở Âm Nhạc, những kỹ năng hoạt động Âm Nhạc
cho giáo viên dạy Âm Nhạc.
+ Trang bị phương pháp giảng dạy kết hợp các phân môn trong chương trình
bồi dưỡng tình cảm và thị hiếu nghệ thuât, khả năng tổ chức các hoạt động Âm
Nhạc trong nhà trường, phương pháp dạy Âm Nhạc phải tuân theo những
nguyên tắc chung của phương pháp dạy học, phương pháp dạy hát và dạy nhạc
cho trẻ phải dạy đại trà cho tất cả mọi học sinh, không chỉ bồi dưỡng và dạy cho
các em có năng khiếu, có những năng lực đặc biệt về Âm nhạc.
2.2. Thực trạng.
2.2.1. Về giáo viên.
Trong quá trình giảng dạy và tìm hiểu phương pháp dạy hát nhạc của rất
nhiều đồng nghiệp tôi được biết: Đa số giáo viên lên lớp với hình thức truyền thụ
kiến thức có sẵn trong tài liệu, sách giáo khoa với các phương pháp dạy học cũ, chủ
yếu là truyền miệng, hát, đọc nhạc mẫu, học sinh không hiểu, thụ động nghe và bắt
chước theo. Bên cạnh đó vẫn còn một số trường chưa có giáo viên dạy riêng cho
môn học này, đến giờ học hát giáo viên chủ nhiệm chỉ cho học sinh ghi đầu bài và
dạy học sinh hát theo cách truyền miệng, vẫn còn hiện tượng học sinh hát sai nhiều,
phần Tập đọc nhạc bỏ qua coi như không có trong chương trình vì giáo viên không
chuyên, chỉ biết sơ qua về nốt nhạc chứ không dựa vào giai điệu chính có trong bài
để dạy học sinh sao cho đúng. Một số trường có giáo viên chuyên nhạc thì lên lớp
không có đồ dùng dạy học, không sử dụng được nhạc cụ, dạy học sinh theo phương
pháp cũ: Thầy hát mẫu, trò hát theo lối bắt chước, giáo viên chuyên nhạc vẫn chưa
chú trọng vào việc giảng dạy phân môn này, chỉ có một số giáo viên có ý thức
nghiên cứu bài dạy nghiêm túc trước khi lên lớp và sử dụng hợp lý đồ dùng dạy
học. Nhìn chung các giáo viên chuyên nhạc chưa đi sâu nghiên cứu để khám phá
phương pháp dạy học cho phù hợp, đạt hiệu quả, hay nói cách khác là giáo viên dạy
hát nhạc chưa biết đưa ra các biện pháp, đổi mới phương pháp dạy học để phát huy
khả năng và năng khiếu vốn có của học sinh.
4

Có thể nói đây là vấn đề bức xúc, là trở ngại lớn để thực hiện mục tiêu giáo dục
toàn diện, phát huy năng khiếu bẩm sinh của các em.
2.2.2. Về học sinh.
Học sinh ngoan, đa số các em rất yêu thích môn Âm nhạc. Đặc biệt là
phân môn hát. Học sinh cảm nhận giai điệu các bài hát khá tốt. Thực hiện các
bài hát với đàn hoặc đĩa tương đối tốt.
Đối với học sinh trường tiểu học Nga Liên I đa phần các em được làm
quên với âm nhạc từ nhỏ thông qua các hoạt động trong nhà thờ, nhưng vẫn còn
nhiều em chưa thực sự yêu thích môn nhạc. Mặt khác, đa số các bậc phụ huynh
học sinh chỉ quan tâm đến các môn học chính như Văn, Toán, ... mà chưa quan
tâm đến bộ môn Âm nhạc bởi họ cứ nghĩ rằng đây chỉ là môn học phụ.
Để nắm bắt tình hình học tập bộ môn Âm Nhạc của học sinh tiểu học tôi
đã theo dõi quá trình học của các em, thấy chất lượng còn rất thấp, phần lớn các
em vẫn chưa cảm thụ hết môn nghệ thuật này. Qua trao đổi với học sinh tôi thấy
đa số các em rất thích học nhạc, học hát nhưng lại không hiểu thế nào là hát
đúng nhạc, hát có truyền cảm… còn phần tập đọc nhạc thì các em chỉ biết đọc
theo thầy chứ không hiểu theo cách : Đọc hiểu.
Để thực hiện nhiệm vụ đổi mới phương pháp dạy học của Bộ giáo dục và
đào tạo, tôi đã đi tìm hiểu thực tế và dự giờ ở một số trường có giáo viên chuyên
trách, khảo sát chất lượng đầu năm của học sinh tại trường, từ đó rút ra “Một số
kinh nghiệm rèn kĩ năng cảm thụ Âm nhạc cho học sinh lớp 4ở trường tiểu
học Nga Liên 1 ”.
Vì vậy tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng các lớp ngay từ đầu năm học và
đánh giá học sinh theo thông tư 22. Kết quả thu được như sau:
Tổng số
Học sinh
90

Đánh giá hoàn thành các nhận xét

Ghi chú
Hoàn thành tốt
T. Số
Tỉ lệ%
30
33%

Hoàn thành
Chưa hoàn thành
T. số
Tỉ lệ%
T. số Tỉ lệ%
35
38%
25
29%

Từ kết quả khảo sát trên, vấn đề đặt ra là làm thế nào để học sinh biết cảm
thụ Âm Nhạc khi học? Điều đó phụ thuộc rất nhiều vào phương pháp, cách tổ
chức dạy học của giáo viên. Mỗi chúng ta phải biết vận dụng linh hoạt, tìm ra
các biện pháp dạy học thì mới phát huy được hết khả năng của học sinh, đồng
thời đem lại niềm vui, sự hứng thú và hiệu quả học tập cho các em .
2.3. Các giải pháp thực hiện:
2.3.1. Giải pháp 1: Rèn kĩ năng biểu diễn bài hát trước tập thể.
Giáo viên cần vận dụng linh hoạt phương pháp làm mẫu, phương pháp bắt
chước, phương pháp vấn đáp gợi mở, phương pháp học nhóm...
Muốn phát huy tính tích cực học tập của học sinh thì giáo viên là người có
vai trò hết sức quan trọng, đó là quá trình chuẩn bị của giáo viên: giọng hát,
5

phong cách biểu diễn, cách tiến hành dạy hát theo lối móc xích và thay bằng
việc hát mẫu giáo viên có thể đánh đàn giai điệu cả bài cho học sinh nghe một
hai lần và sau đó đánh từng câu ngắn để học sinh hát.
Học hát thực chất là quá trình nghe và bắt chước của học sinh để hát đúng
giai điệu, lời ca của bài hát. Sự bắt chước này gồm hoạt động nghe giáo viên hát
mẫu, hoặc đánh đàn rồi tái hiện lại. Với sự bắt chước đó thì chưa thể coi là sáng
tạo, vậy muốn có sự sáng tạo giáo viên cần phải làm như thế nào?
Trong quá trình học hát, giáo viên có thể yêu cầu học sinh hát và tự kiểm
tra lẫn nhau, khuyến khích kỹ năng nghe và đánh giá của từng em. Ngoài ra,
giáo viên khơi gợi để học sinh nói lên cảm nhận của mình về bài hát, điều này
bổ sung và làm giàu khả năng cảm thụ âm nhạc của các em.
Ví dụ: Giáo viên đặt câu hỏi: Em hãy nêu cảm nhận của mình về bài hát:
Em yêu hoà bình (lớp 4), học sinh sẽ trả lời qua phần gợi mở của giáo viên về
nội dung bài hát nói lên điều gì? Giai điệu bài hát như thế nào? Qua bài hát này
bản thân em học tập được gì? (Quyền và nghĩa vụ của em ở trong đó) bởi cái
hay cái đẹp của bài hát gắn liền với chính nội dung và hình thức của tác phẩm
đó. Để thấy được cái hay cái đẹp đó các em phải có những kỹ năng và tri thức
cần thiết khi nghe, cảm thụ, đánh giá hoặc tái tạo (nếu tham gia trình diễn).
Học xong bài hát, học sinh cần thể hiện sự sáng tạo trong việc trình bày và
biểu diễn bài hát. Với bài hát cụ thể giáo viên thường hướng dẫn học sinh trình
bày bài hát theo gợi ý của mình, như hát mấy lần, cách kết thúc ra sao. Tuy
nhiên, giáo viên có thể đề nghị học sinh tìm những cách trình bày khác, sau đó
nên khuyến khích, đánh giá kết quả việc làm của các em.
Ví dụ: Khi học bài hát ( khăn quàng thắm mãi vai em ), giáo viên đưa ra
yêu cầu: Tự chọn nhóm 4-5 học sinh và biểu diễn bài hát có động tác phụ hoạ.
Học sinh sẽ có những cơ hội sau đây để phát huy sự sáng tạo.
- Học sinh tự chọn nhóm có giọng hát thích hợp về âm vực để trình bày bài
hát: Giáo viên không nên áp đặt các em vào từng nhóm, để các em tự chọn sẽ
làm học sinh phấn khởi, vui thích khi được làm việc trong nhóm phù hợp về sở

thích, về âm vực, chất giọng, ...
- Học sinh tự chọn cách trình bày bài: các em có thể trình bày bài ( Khăn
quàng thắm mãi vai em ) hoặc hai lần, mỗi câu hát sẽ do em nào đảm nhiệm
hay cả nhóm cùng hát. Bài hát này giáo viên cũng có thể gợi ý, các em hát có
thể chọn để sử dụng các hình thức trình bày bài hát như lĩnh xướng, hoà giọng,
đối đáp ... Như vậy hình thức trình bày bài hát của mỗi nhóm sẽ rất đa dạng,
phong phú, giàu tính sáng tạo.
- Học sinh tự chọn động tác phụ hoạ cho bài hát: Học sinh có thể nghĩ ra động
tác phù hợp với nội dung bài hát và tập trình bày cho đều, đẹp (hát kết hợp vận
động hoặc múa, hát kết hợp một vài động tác múa phụ hoạ).
- Tuy nhiên để sự sáng tạo đạt hiệu quả cao, giáo viên cần tạo điều kiện về
thời gian cho học sinh chuẩn bị. Thông thường giáo viên thông báo trước một
tuần để học sinh chọn nhóm và tập cách trình bày, biểu diễn bài hát.
6


Với những bài hát khác, giáo viên vẫn có thể vận dụng các phương pháp dạy
học trên. Đương nhiên, học sinh càng quen cách làm thì khả năng kết hợp theo
nhóm và tư duy sáng tạo của các em càng phát triển.

Tập biểu diễn hát đơn ca, tam ca
Sau khi tập hết toàn bộ lời ca của bài hát, giáo viên hướng dẫn động tác múa
đơn giản hoặc vỗ tay theo nhịp. Cuối cùng cho học sinh biểu diễn theo nhóm và
từng cá nhân (thể hiện giọng hát của mình kết hợp múa phụ hoạ).
2.3.2. Giải pháp 2: Vận dụng và khai thác triệt để tính năng của các thiết bị
đồ dùng dạy học
*. Sử dụng nhạc cụ ( đàn, nhạc cụ gõ)
Đây là yêu cầu tối thiểu của một tiết dạy hát, đòi hỏi giáo viên dạy Âm nhạc
phải biết đánh đàn và sử dụng đàn thành thạo. Việc sử dụng nhạc cụ trong tiết
học âm nhạc đóng vai trò rất quan trọng, âm thanh vang lên qua tiếng đàn để tác

động vào thính giác, gợi lên những cảm xúc, tình cảm, tâm trạng ở người nghe,
đồng thời cũng là phương tiện để thu hút sự hứng thú học nhạc của học sinh, và
được sử dụng cả trong khi dạy hát và tập đọc nhạc.
Với các thiết bị đồ dùng được cấp tôi đã khai thác triệt để tính năng của cây
đàn phím điện tử trong giảng dạy bởi cao độ của đàn rất chính xác, hệ thống âm
sắc và tiết tấu của đàn tương đối hoàn chỉnh. Qua cách đổi mới phương pháp dạy
học trước đây từ phương pháp hát mẫu cho học sinh nghe sau đó dạy truyền
khẩu cho học sinh từng câu một. Phương pháp này không mang lại hiệu quả cao
vì người giáo viên luôn đóng vai trò chủ đạo nên rất mệt khi lên lớp. Với
phương pháp đổi mới hiện nay “Lấy học sinh làm trung tâm, giáo viên là người
gợi mở”. Qua nhiều tiết dạy tôi đã nghiên cứu và mạnh dạn phối kết hợp tốt các
phương pháp giảng dạy sao cho phù hợp để các em cảm thấy thích thú không bị
nhàm chán.
+ Cây đàn phím điện tử là phương tiện chính để tôi sử dụng trong giờ dạy học
+ Nhạc cụ gõ đơn giản học sinh tự làm, ví dụ: Thanh phách, hay những
nhạc cụ tạo ra âm thanh (chai nhựa đựng viên bi, hòn sỏi, hạt đậu...)
7


Gõ đệm bằng thanh phách
Vào đầu tiết dạy hát giáo viên có thể hát và biểu diễn theo đàn có âm nhạc
nhạc điệu kèm theo giúp cho bài hát thêm sinh động, thu hút sự chú ý của học
sinh muốn được học hát bài đó. Ngoài giáo viên hát mẫu ra có thể học sinh nghe
giai điệu bài hát ( giúp giáo viên đỡ phải hát mẫu nhiều đồng thời làm cho tai
nghe của học sinh phát triển thêm) dạy từng câu giáo viên chỉ cần hát mẫu 1 lần,
sau đó đàn giai điệu trên đàn cho học sinh nghe, nó không những có tác dụng
trong khi dạy hát mà còn có tác dụng sửa sai những câu khó hát .
Ví dụ : Trong bài “ Cò lả ”;
Đây là bài hát khó đòi hỏi giáo viên phải có phương pháp giảng dạy tai nghe
tốt cùng với đàn tốt. Giáo viên đánh giai điệu trên đàn nhiều lần và cho học sinh

nghe theo giai điêu bài rồi mới cho học sinh hát, sai ở đâu giáo viên dừng lại sửa
sai cho học sinh bằng cách đệm giai điệu câu hát sai đó cho đến khi các em hát
đúng .
Cứ sửa sai như vậy thì học sinh chắc chắn hát sẽ đúng và chuẩn xác, cách sửa
sai trên đàn, trên bảng phụ có thể sử dụng cho tất cả những bài hát ở tiểu học. Sửa
sai về cao độ, trường độ, dấu luyến đều có thể dạy được, học sinh sẽ lĩnh hội kiến
thức nhanh hơn, tạo tiền đề cho sự phát triển âm nhạc của các em sau này.
Sau khi giáo viên đã sửa sai cho học sinh và các em hát lời một cách chính
xác, đồng thời để các em hát chắc nhịp của bài hát, giáo viên nên cho các em hát
kết hợp gõ đệm theo nhịp, theo phách, theo tiết tấu của bài hát. Lúc này giáo
viên sẽ cho các em sử dụng các loại nhạc cụ gõ để vừa hát vừa kết hợp gõ đệm,
như vậy giờ học sẽ phong phú hơn rất nhiều.
*. Sử dụng tranh ảnh minh hoạ:
- Tranh ảnh minh hoạ cho từng bài, từng tiết học cụ thể là rất cần thiết.Các
phương tiện đó giáo viên phải biết sử dụng cho phù hợp với nội dung từng bài
học. Biết minh hoạ một cách nhuần nhuyễn, thú vị thì sẽ gây được hứng thú học
tập của các em.Qua quá trình dạy học đã cho thấy, nếu chỉ lặp đi lặp lại những
kiến thức và nội dung trong sách giáo khoa thì học sinh sẽ không hứng thú học
tập và vai trò của giáo viên trên lớp cũng không phát huy được. Mặt khác nên
biết kết hợp và lồng ghép phù hợp một số nội dung ngoài sách giáo khoa thì tiết
8


học sẽ rất hấp dẫn và sinh động. Vì vậy giáo viên cần phải biết kết hợp kiến thức
sách giáo khoa nhưng cũng cần mở rộng kiến thức một cách khoa học. Đặc biệt
với môn Âm nhạc. Trong quá trình dạy học giáo viên phải biết kết hợp lô gíc các
hình thức dạy học với nhau thì tiết học sẽ gây nhiều ấn tượng giúp học sinh
không bị nhàm chán, hiệu quả bài dạy sẽ rất cao. Các câu chuyện phải có tranh
ảnh để minh hoạ thêm cho học sinh, ngoài ra học sinh cũng phải có đầy đủ các
phương tiện học tập như: sách, vở, bút ...

* Sử dụng bản đồ:
Phương pháp này chỉ áp dụng khi dạy hát những bài hát dân ca, vùng miền
khác nhau như bài hát chú voi con ở bản đôn . Phương pháp sử dụng bản đồ
giáo viên có thể sử dụng ở phần giới thiệu bài hát giúp học sinh hiểu sâu hơn về
xuất xứ bài hát vị trí địa lý đặc điểm địa hình của địa phương, vùng miền đó.
Trên cơ sở đó các em không được đi thăm quan nhưng cũng có thể hiểu biết sơ
lược về vị trí của dân tộc đó. Trong phần giới thiệu bài, giáo viên treo bản đồ
giới thiệu về các dân tộc có liên quan đến bài, sau đó gọi 1 – 2 học sinh lên chỉ
để nhận biết. Mỗi dân tộc có một nền văn hoá riêng, , việc sử dụng bản đồ nhằm
thu hút sự chú ý tò mò ham hiểu biết của học sinh. Không những thế nó còn tạo
cho giờ dạy thêm phong phú và sử dụng đồ dùng đạt hiệu quả.
VD: Dạy học bài hát “ Chú voi con ở bản đôn ”
Trong phần xuất xứ bài hát, giáo viên treo bản đồ và hỏi theo các em voi
sống nhiều nhất ở đâu ? học sinh trả lời voi sống nhiều nhất ở Tây Nguyên.
giáo viên tiếp tục hỏi bạn nào có thể lên chỉ vào bản đồ vị trí của Tây Nguyên và
nêu những đặc điể về địa hình nơi đâu có gì khác với quê hương của chúng ta.
2.3.3. Giải pháp 3: Sử dụng linh hoạt các phương pháp để dạy cho học sinh
một số kĩ thuật khi hát.
*. Luyện thanh (luyện giọng) :
Vào đầu tiết học hát giáo viên nên cho học sinh khởi động giọng để làm mềm
mại cơ quan cảm âm và phát âm của trẻ. Học sinh sẽ nhạy cảm với việc nghe
đúng, hát đúng cao độ, phát âm và nhả chữ. Luyện thanh đơn giản chỉ tiến hành
từ 2-3 phút với một thang 5 âm hoặc một vài quãng giai điệu đặc trưng của bài
hát, sử dụng vài nguyên âm đáng chú ý của bài.
VD: Trước khi vào học hát giáo viên cho học sinh khởi động giọng qua 2 mẫu
luyện thanh đơn giản dưới đây:

9

Luyện thanh
Giáo viên đánh đàn theo chuỗi âm thanh đi lên rồi đi xuống để học sinh luyện
giọng với cao độ vừa phải phù hợp với tầm cữ giọng của học sinh. Nếu tiết học
nào cũng được luyện giọng như vậy thì học sinh hát sẽ không bị mệt, thoáng
giọng trong sáng hơn, giáo viên cần nhắc học sinh không được gào thét, không
được hát to quá và phát ra âm lượng lớn. Các em chỉ nên hát với âm lượng từ
nhỏ, hơi nhỏ tới mạnh vừa, vì đặc điểm cơ thể trẻ nói riêng và cơ quan phát âm
còn rất non nớt. Phương pháp luyện thanh giúp học sinh cả về đọc và nghe nhạc,
phát triển âm vang, tròn ấm, mang lai sự khỏe khoắn cho giọng hát của trẻ.
* Lấy giọng.
Việc lấy giọng để hát một bài cụ thể rất quan trọng.Nếu lấy giọng hát phù
hợp với tầm cữ giọng trung của lớp sẽ giúp các em dễ dàng sử dụng giọng của
mình để hát đúng cao độ bài hát, đồng thời tập cho các em bắt vào bài hát chuẩn
xác, đồng đều. Nếu lấy giọng ở tầm cữ cao quá hoặc thấp quá đều gây khó khăn
cho các em, tiếng hát của các em sẽ mất đi sự trong sáng, tự nhiên, dễ tạo ra sự
chệch choạc khi vào bài.
Ví dụ: Bài hát (Em yêu hòa bình, Khăn quàng thắm mãi vai em) có âm vực
hơi cao nên khi dạy cho học sinh, giáo viên cần dịch giọng thấp xuống cho phù
hợp với đối tượng học sinh (-3 trên phím đàn điện tử).
*Hát kết hợp luyện tập.
Luyện tập là một quá trình liên tục trong dạy học hát, qua đó để hình thành kĩ
năng thể hiện âm nhạc, giúp học sinh cảm thụ âm nhạc, hiểu về nhịp điệu, tiết
tấu, sắc thái, cách thể hiện âm nhạc... từ việc dạy một câu hát đến việc tiếp cận
với các bài hát đều thông qua luyện tập. Quá trình luyện tập phải được thực hiện
cho đến khi hoàn thiện một bài học.
Ví dụ: Dạy tất cả các bài hát ở tiểu học.
+ Giáo viên dạy từng câu ngắn ( qua tiếng đàn hay giọng hát).
+ Học sinh hát theo.
+ Sau khi dạy xong cả bài hát, giáo viên cho học sinh tập gõ đệm, luyện tập
theo tổ, nhóm, cá nhân và tập biểu diễn...Đó chính là những khâu luyện tập cuối

10


cùng để củng cố bài học giúp học sinh hình thành kĩ năng hát (bao gồm cách hát,
học thuộc lời ca, hát đúng giai điệu và biểu diễn bài hát..).

Hát theo từng tổ
Với phương pháp này lúc đầu, các em có thể hát chưa đúng nhưng sau khi
được luyện tập nhiều học sinh sẽ dần dần tự điều chỉnh để hát đúng và đều.
Cũng có thể trong một tiết học, các em chưa khắc phục ngay được những sai sót
và còn phải luyện tập ở nhà, ở các tiết học sau. Vì nếu học sinh chưa được luyện
tập nhiều lần thì sẽ chưa thể hình thành kĩ năng âm nhạc. Học sinh không thể
nhận biết, không thể thông hiểu, không thể vận dụng được những kiến thức âm
nhạc, dù chỉ là những kiến thức sơ giản ở mức độ phổ thông.
* Dạy hát hòa hợp trong tập thể.
Khi tập hát, các yêu cầu hát hòa hợp chính xác và đúng lời luôn luôn phải đặt
ra và giúp các em từng bước thực hiện tốt.
Trong giờ học hát, ở những bước đầu học hát các em không tránh khỏi tình
trạng người hát to, người hát nhỏ, hát nhanh, hát chậm. Do đó giáo viên cần phải
phân tích và giáo dục học sinh biết biểu hiện tính thống nhất và sức mạnh tập
thể trong tiếng hát chung, đó là tiếng hát hòa hợp và đều về nhịp điệu, về âm
lượng, không có tiếng hát lí nhí, ê a từng tiếng, không có tiếng hát trôi giọng,
gào thét.
Giáo viên cần tập cho các em hát với các hình thức như hát đồng ca, tốp ca,
hợp xướng, hát tập thể trong lớp và sân trường... các giọng hát đều tự nhiên,
trong sáng, đồng đều, giọng hát của cá nhân phù hợp với giọng hát của tập thể.
Giáo viên nên thường xuyên động viên, khích lệ những em còn rụt rè, nhút
nhát, chưa mạnh dạn trong các hoạt động tập thể đồng thời sự tập luyện thường
xuyên chắc chắn sẽ tạo được những ý thức và kĩ năng hát hòa hợp trong tập thể.
Làm được như vậy sẽ làm cho chất lượng tiếng hát ngày một nâng lên, đồng thời

tạo cho các em thêm nhiều hứng thú khi học hát và khả năng cảm thụ Âm nhạc
ngày càng cao.
*Uốn nắn những sai sót.
11


Trong quá trình học hát, học sinh tập hát có sai sót là điều thường thấy. Bởi
vậy giáo viên không nên nôn nóng, hoang mang, sửa chữa có nhiều thủ pháp,
những quy tụ ở chỗ không làm cho người hát luống cuống và mặc cảm, cần nâng
đỡ các em vui vẻ để vượt qua khó khăn nhất là đối với những học sinh yếu. Khi
học sinh hát sai giáo viên cần phát hiện sớm và chỉ rõ chỗ sai cho học sinh.
Thông qua việc hát mẫu với âm thanh ( tiếng đàn) để học sinh được sửa sai kịp
thời nhất. Khi tập hát cho các em, có thể hướng dẫn cho các em với tốc độ chậm
vừa nhưng khi đã học xong toàn bộ lời ca, phải cho các em hát đúng tốc độ cần
thể hiện.
Giáo viên nên tập cho các em phát âm rõ ràng, chuẩn xác, không hát "ê a" với
từng tiếng không phát âm sai, ngọng vần, ngọng phụ âm nhưng lại phải biết ngân
giọng ở những tiếng có độ ngân dài và luyến để hướng dẫn học sinh hát đúng.
Ví dụ: Khi học bài Trên ngựa ta phi nhanh (Lớp 4) cần hướng dẫn để học
sinh hát đúng những chỗ ngân dài và luyến. Giáo viên nên hướng dẫn cho học
sinh cách lấy hơi và dùng hơi hợp lý.Khi dạy hát cần có dấu lấy hơi ghi trên lời
ca và ra hiệu cho học sinh lấy hơi thống nhất theo phương pháp hợp lý đã định.
Trước khi dạy hát và trong lúc học sinh tập hát, giáo viên cần uốn nắn tư thế
ngồi, đứng cho đúng cách ( ngồi ngay ngắn, lưng thẳng không nghiêng vẹo). Khi
các em hát sai, giáo viên cần chỉ rõ chỗ sai và hát mẫu để các em sửa chữa ngay.
Chú ý bảo vệ giọng hát cho học sinh, không để cho các em hát quá to, quá mạnh,
hạn chế sự hưng phấn của trẻ khi hát như gào thét làm ảnh hưởng tới thanh đới
của trẻ.
Việc uốn nắn những sai sót trong khi hát là điều rất cần thiết, phải thương
xuyên liên tục quan tâm sửa sai từng kĩ thuật nhỏ trong khi học hát thì mới phát

triển được khả năng cảm thụ âm nhạc và học hát của học sinh.
2.3.4. Giải pháp 4: Một số giải pháp trong luyện Tập đọc nhạc.
Yêu cầu của phân môn tập đọc nhạc được đặt ra nhẹ nhàng, đơn giản. TĐN
có 8 bài, TĐN được trích từ các bài hát hoặc được đặt lời ngắn gọn dài không
quá 16 nhịp, cao độ trong phạm vi một quãng tám. Sử dụng các hình nốt đen,
trắng, móc đơn, nốt trắng chấm dôi. Hầu hết các bài TĐN đều viết ở nhịp 2/4 và
3/4 với thang Đô 5 âm hoặc thang 7 âm. Việc đọc nhạc và ghi chép nhạc là 2 yếu
tố rất quan trọng, TĐN và tập đọc độ cao và độ dài của âm thanh, học cách ghi
chép các nốt nhạc đúng vị trí trên khuông nhạc ( khe, dòng) và các hình nốt
( đen, trắng, móc đơn...) trên cơ sở những phương pháp cơ bản để giáo viên linh
hoạt trong cách dạy, giúp học sinh nhận ra giai điệu nhanh hơn, hiệu quả hơn.
*Trong luyện thang âm.
Luyện thang âm có thể coi đó là phương pháp khởi động giọng trước khi vào
phần Tập đọc nhạc. Đây là yếu tố quyết định toàn bài dạy, bài học để học sinh
chuyển từ học hát sang đọc nhạc không bị bỡ ngỡ, giúp các em nắm chắc được
cao độ, cảm thụ được tai nghe nhạc. Giáo viên nên cho học sinh nghe đàn để
nhận ra cao độ vừa phải phù hợp với giọng của học sinh. Giáo viên phải cho các
em nghe để tập nhận ra âm thanh cao, thấp tương ứng với các vị trí nốt nhạc trên
khuông từ 2-3 âm đến 4-5 âm trong phạm vi quãng tám. Học sinh tập đọc nhạc
12


theo thang 5 âm: ĐÔ-RÊ-MI-SON-LA và tiến tới đọc thang 7 âm: ĐÔ-RÊ-MIPHA-SON-LA-SI.
Việc luyêṇ thang âm trước khi đọc nhạc sẽ tạo cho học sinh thói quen đọc
nhạc ở nhà và ở lớp, tạo tiền đề cho viêc̣đọc nhạc ghép lời ca và hát được chuẩn
xác. Từ viêc̣đọc thang âm sẽ tiến hành viêc̣Tâp̣ đọc nhạc được thuâṇ lợi và phát
huy được khả năng học nhạc của các em.
*Trong dạy Tâpp̣đọc nhạc.
Đối với tiết tập đọc nhạc giáo viên sử dụng 2 phương pháp chính đó là:
Phương pháp trực quan và phương pháp trò chơi.

Theo tôi dạy tập đọc nhạc tuyệt đối không được dạy theo lối truyền khẩu
bởi vì dạy theo kiểu học vẹt làm cho học sinh thụ động như một cái máy, nghe
thì thuộc nhưng khi hỏi tên nốt thì các em không nhớ, có khi các em còn ghi tên
nốt bằng chữ dưới nốt nhạc những lúc thực hành chỉ đọc phần chữ không để ý gì
đến nốt nhạc trên khuông, nên kết quả học tập không cao.
Muốn học tốt phân môn này yêu cầu học sinh phải nhớ tên nốt,vị trí nốt
nhận dạng đúng hình nốt. Để giúp các em nhớ tên nốt nhạc vị trí nốt nhạc trước
hết giáo viên phải hướng dẫn học sinh nắm vững:
+ Cấu tạo của khuông nhạc.
Thông qua hình vẽ trực quan giaó viên giúp học sinh tự kẻ khuông nhạc
trên vở của mình và học sinh nắm được khuông nhạc có mấy dòng và mấy khe
vị trí của khoá son (điểm đặt bút và điểm kết thúc trên khuông nhạc). Việc làm
này được tiến hành thường xuyên ở đầu các tiết học.
+ Nhớ vị trí các nốt trên khuông nhạc thông qua trò chơi “Khuông nhạc
bàn tay”.
Giáo viên hướng dẫn học sinh chơi trò chơi. Cách chơi như sau:
Giáo viên giơ lòng bàn tay trái của mình về phía học sinh giới thiệu để học
sinh nhận biết vị trí các dòng và khe của khuông nhạc ứng với các ngón tay:
VD: Ngón út là dòng 1, ngón đeo nhẫn là dòng 2... khi dùng ngón trỏ của bàn
tay phải đặt song song phía dưới ngón út tay trái giới thiệu cho học sinh biết đó
là tượng trưng cho dòng kẻ phụ, chỉ nốt Đồ. Dùng ngón trỏ của bàn tay phải đặt
sát ngón út tay trái giới thiệu cho học sinh biết đó là nốt Rê... Lần lượt như thế
các nốt nhạc được giới thiệu theo dòng khe tương ứng với các kẽ và ngón còn lại
của bàn tay trái.
+ Giáo viên tổ chức cho học sinh chơi thực trong nhóm đôi .
+ Tổ chức thi giữa các nhóm.
Hình thức này giúp thay đổi không khí tiết học, học sinh hứng khởi và nhớ vị
trí các nốt nhạc trên khuông rất nhanh.
+ Luyện cho các em thể hiện cao độ.
Để hướng dẫn các em đọc đúng cao độ giáo viên cần thực hiện các thủ pháp

sau:
Cho học sinh nói tên các nốt nhạc trên khuông theo que chỉ của giáo viên
thông qua các hình thức đọc đồng thanh, cá nhân, luyện theo nhóm đôi. Giáo
13


viên dùng đàn đánh cao độ các nốt: ĐỒ, RÊ, MI, SON. Từ thấp lên cao và
ngược lại.
+ Về kỹ năng thể hiện trường độ và tiết tấu phải được quan tâm nhiều hơn
nữa bằng những bài tập riêng trong từng tiết học giáo viên hướng dẫn học sinh
tập đọc gõ tiết tấu thật thành thạo các bài tập tiết tấu.
Khi học sinh đã thuần thục ở phần luyện đọc cao độ và luyện tiết tấu giáo
viên bắt đầu hướng dẫn học sinh đọc vào bài TĐN cụ thể. Để học sinh đọc chuẩn
xác một bài TĐN hoàn chỉnh yêu cầu học sinh phải thuần thục được 3 kỹ năng
chính sau:
+ Nhận biết nốt nhạc trên khuông.
+ Đọc đúng cao độ.
+ Nắm chắc tiết tấu.
Để các em tự giải quyết được các bài TĐN giáo viên phải hướng dẫn các em
giải quyết từng vấn đề, từng kỹ năng một trước khi phối hợp cả ba kỹ năng. Đặc
biệt là phải cho học sinh thực hành nhiều để khi vào bài TĐN cụ thể các em có
cơ sở tự giải quyết bài. Giáo viên có thể cho học sinh luyện đọc bằng nhiều hình
thức: đồng thanh, tổ, nhóm, cá nhân. Các hình thức này giúp các em thi đua
nhau học tập rất tích cực. Đặc biệt giáo viên cần nhắc nhở và hướng dẫn học
sinh đọc đúng tính chất của bài TĐN thể hiện được sắc thái của bài. Khi các em
đã đọc thuần thục bài TĐN rồi thì giáo viên bắt đầu hướng dẫn cho học sinh tự
ghép lời ca, giáo viên có thể đệm đàn để học sinh tự ghép lời ca và cuối cùng
giáo viên cho học sinh đọc nhạc ghép lời kết hợp gõ đệm theo phách để hoàn
chỉnh bài TĐN.
Dạy tập đọc nhạc (TĐN), giáo viên phải thật nhẹ nhàng. Khi cho học sinh đọc

bài thì giáo viên nên cho những học sinh khá thể hiện trước để những học sinh
trung bình cảm nhận và tự tin hơn khi các em đứng thể hiện bài đọc của mình.
Trong cách dạy hát nói trên sự sáng tạo và linh hoạt của học sinh khi trình
bày bài hát thì trong nội dung TĐN, mỗi em lại có điều kiện thể hiện sự sáng tạo
của riêng mình. Giống như học hát, TĐN các em cũng có thể phát triển tư duy
sáng tạo của mình.
Khi dạy TĐN, giáo viên có thể gợi ý và hướng dẫn học sinh khuyến khích
học sinh tập viết lời mới cho mỗi bài TĐN mà các em vừa được học xong đây là
hoạt động phát huy tính tích cực, sự sáng tạo của các em. Trong quá trình ôn tập
hoặc củng cố bài TĐN, giáo viên có thể gợi ý và hướng dẫn học sinh tập viết lời
hát mới với chủ đề tự chọn phù hợp với lứa tuổi học sinh, về người thân, mái
trường thầy cô và bạn bè … Các em sẽ viết những lời hát rất ngộ nghĩnh, đáng
yêu. Với nhiều học sinh đã quen viết lời hát, giáo viên sẽ ngạc nhiên với khả
năng sáng tạo của các em. Với học sinh chưa biết đặt lời cho bài TĐN, giáo viên
tiến hành hướng dẫn các em bằng một vài gợi ý sau:
- Đọc thuần thục giai điệu của bản nhạc.
- Gợi ý cách chọn dấu thanh (dấu huyền, sắc, nặng, ngã, hoặc không dấu thanh)
cho từng câu hát, để sau khi viết lời có thể dễ dàng hát lời khớp với giai điệu.

14


- Giới thiệu một số lời ca do học sinh (có thể ở lớp khác) viết để các em
tham khảo.
- Lựa chọn lời hát hay do học sinh sáng tác và trình bày trước lớp để
khuyến khích sự sáng tạo của các em giúp các em hào hứng say mê trong học
tập. Đó là những công viêc̣luyêṇtâp̣để hình thành kỹ năng cảm thụ Âm nhạc của
học sinh.
2.3.5. Giải pháp 5: Môṭsố giải pháp trong dạy phát triển khả năng Âm nhạc.
*Dạy Kể chuyêṇÂm nhạc.

Muốn giờ kể chuyêṇđạt hiêụquả cao, công viêc̣chuẩn bị của giáo viên là
hết sức quan trọng. Mỗi câu chuyêṇtrong sách giáo khoa đều mang ý nghĩa giáo
dục để học sinh có thêm hiểu biết và thấy được tác dụng của Âm nhạc đối với
đời sống xã hôị. Giáo viên phải hiểu câu chuyên,̣ kể chuyêṇ phải truyền cảm,
hấp dẫn. Cần có từng bức tranh minh hoạ theo nôịdung câu chuyên,̣ giáo viên có
thể chuẩn bị môṭsố câu hỏi để học sinh khắc sâu thêm nôịdung câu chuyên,̣ câu
hỏi phải rõ ràng, dễ hiểu, đẽ trả lời để khai thác thêm kiến thức của học sinh. Ví
dụ: Kể chuyện âm nhạc “Tiếng hát Đào Thị Huệ ” (tiết 04)
+ Đào Thị Huệ sinh sống ở đâu?
+ Giọng hát của cô như thế nào?
+ Cô đã cảm hóa bọn giặc như thế nào?
+ Tại sao bọn giặc lại no sợ và cho rút quân khỏi làng... và nhiều câu hỏi khác
Tùy từng câu chuyên,̣ giáo viên chỉ cần nhấn mạnh cho các em ghi nhớ môṭ
đến 2 ý cơ bản và cần thiết nhất. Nên khuyến khích cá nhân lên tâp̣kể chuyêṇ.
* Dạy Nghe nhạc.
Môn Âm nhạc tiểu học với nôịdung dạy Nghe nhạc, giáo viên có thể chọn
bài hát thiếu nhi hoăc̣nhạc không lời cho học sinh nghe. Cũng có thể cho nghe
qua băng đĩa Âm nhạc do Bô ̣giáo dục và đào tạo phát hành. Cần lưu ý khi cho
học sinh nghe nhạc, dù nhạc có lời hay không lời đều phải giới thiêụtên bài, tên
tác giả, cũng nên nói qua về nôịdung và cách trình diễn tác phẩm. Khi nghe nhạc
giáo viên cần giáo dục học sinh có thái đô ̣chăm chú lắng nghe. Sau khi học sinh
nghe xong, môṭlần, giáo viên nên gợi ý các em nhâṇ xét, bình luân,̣ phát biểu
cảm tưởng ở mức đô ̣ rất đơn giản dễ hiểu, không mang tính kỹ thuâṭ. Ví dụ:
Cảm nhâṇcủa em.
+ Bài hát bản nhạc em vừa nghe vui hay buồn?
+ Tha thiết hay nhanh, châm?̣
+ Giọng hát trong băng là giọng nam hay giọng nữ ?
+ Hình thức trình bày đơn ca hay tốp ca?
Cho học sinh nghe lần thứ 2, giáo viên nhắc lại tên bài tên tác giả, giáo viên
mở băng tiếng hoăc̣tự biểu diễn. Học sinh nghe lại để cảm nhâṇ sâu sắc hơn.

Trong lúc học sinh nghe nhạc, đôi khi giáo viên nên khuyến khích các em đứng
lên chuyển đông̣ nhịp nhàng theo nhạc hoăc̣kết hợp với các hoạt đông̣ như gõ
đêm,̣ vâṇđông̣ phụ họa, trò chơi…
2.3.6. Giải pháp 6: Giới thiệu các nhạc cụ
15


Đối với phần giới thiêụnhạc cụ giáo viên nên sử dụng tranh ảnh để minh hoạ
cho học sinh biết tên, hình dáng, đăc̣điểm nhạc cụ (Nếu giáo viên có nhạc cụ
thâṭthì càng tốt). Giáo viên minh hoạ âm sắc thâṭtrên băng đĩa đã được Bô ̣ giáo
dục và đào tạo phát hành hoăc̣có thể dùng âm thanh mô phỏng của cây đàn phím
điêṇtử để giới thiêụâm sắc các loại nhạc cụ.

Các loại nhạc cụ
Để thu hút học sinh giáo viên có thể tổ chức trò chơi cho học sinh như:
nghe âm sắc đoán tên nhạc cụ hoăc̣giáo viên dùng (âm thanh giả của đàn phím
điêṇtử cho học sinh nghe rồi đoán trên âm sắc đó của nhạc cụ nào.
2.4. Hiệu quả của Sáng kiến kinh nghiệm:
Sau khi vận dụng: "Một số kinh nghiệm rèn kĩ năng cảm thụ Âm nhạc cho
học sinh lớp 4"vào thực tế giảng dạy ở trường tiểu học Nga Liên I đã thu được
kết quả sau:
- Học sinh tiếp thu bài một cách chủ động trong mọi tình huống sư phạm.
- Học sinh thực hiện yêu cầu bài học sáng tạo, khoa học không bị gò bó
nhồi nhét.
- Học sinh tự tin khi trình bày các tác phâm trước đám đông phát huy các
khả năng cảm thụ âm nhạc mà không cần sự áp đặt của giáo viên.
- Học sinh thực sự cảm nhận được sự khác biệt giữa việc học môn Âm
nhạc với các môn khoa học khác.
- Học sinh thêm yêu thích môn học hơn, tích cực hoạt động trong các
phong trào văn hóa văn nghệ của trường, trong các đợt hoạt động chào

mừng các ngày lễ lớn trong năm.
Tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng học sinh sau khi áp dụng các giải
pháp nêu trên theo thông tư 22 và đạt được kết quả như sau:
Kết quả cụ thể
Tổng số HS
Đánh giá hoàn thành các nhận xét
Ghi chú
90
Tốt
Hoàn thành
Chưa hoàn thành
T. Số
Tỉ lệ%
T. số
Tỉ lệ%
T. số
Tỉ lệ%
16


60

67%

25

28%

5

5%

Qua khảo sát và theo dõi quá trình học tâp̣của học sinh tôi trực tiếp dạy
thực nghiêm,̣ tôi thấy viêc̣áp dụng môṭsố biêṇpháp dạy theo phương pháp đổi mới
kết quả đạt được thường xuyên cao và có tiến bô ̣rất nhanh vì các em được hoạt
đông̣ môṭcách tích cực, chủ đông̣ sáng tạo, được tiếp xúc với kiến thức môṭ cách
khoa học, sinh đông̣ dễ hiểu, thường xuyên được rèn luyêṇ kỹ năng học tâp̣. Hầu
hết học sinh rất có hứng thú học hát, trong giờ học hát các em đã vâṇ dụng tốt
kiến thức của thầy, cô, biến cái không có thành kiến thức thực sự của mình, đa số
các em hát và biểu diễn tốt, tự tin vào khả năng, kể cả các em chưa hoàn thành
cũng thích học nhạc. Như vâỵ kết quả khảo sát là rất khả quan và tiến triển tốt.
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luân:p̣
Qua quá trình nghiên cứu đưa ra môṭsố biêṇpháp đổi mới phương pháp
vào giảng dạy tôi thấy các em hát rất tốt, yêu thích âm nhạc, hoạt đông̣ âm nhạc
hứng thú và rất mong muốn được học bô ̣môn này. Vâỵlàm thế nào để học sinh
học tốt môn Hoạt đông̣ giáo dục Âm nhạc? Điều đó còn phụ thuôc̣phần lớn vào
phương pháp, kỹ năng truyền đạt kiến thức của thầy, đòi hỏi mỗi người giáo viên
cần nghiên cứu kỹ bài dạy, chuẩn bị đầy đủ đồ dùng dạy học, biết tổng hợp tìm
ra các biêṇpháp để áp dụng trong dạy học, biết kết hợp với phân môn sao cho
hợp lý. Trong giờ dạy cần phát huy khả năng sáng tạo của học sinh, đa dạng các
loại hình hoạt đông̣ trong tiết dạy như tổ chức trò chơi, tâp̣đọc tiết tấu, đọc
nhạc… để thu hút sự chú ý của học sinh, giúp các em có niềm say mê, hứng thú
trong học tâp̣.
3. 2. Kiến nghị:
Vì đây là môn học mang tính đăc̣trưng riêng nên tôi có ý kiến đề xuất là
nhà trường cần trang bị thêm môṭsố tranh ảnh,loa đài, tài liêụđể phục vụ cho
môn học, bổ sung thêm một số nhạc cụ gõ để phục vụ cho tiết học.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG

ĐƠN VỊ

Nga Liên, ngày 20 tháng 3 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác.

Người viết

Vũ Văn Quân
17


TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Sách Nghệ thuật các lớp 1, lớp 2, lớp 3.
2. Sách giáo viên các lớp 4,
3. Tập bài hát các lớp 1, lớp 2, lớp 3, lớp 4,
4. Tuyển tập các ca khúc dân ca Thanh Hoá.
5. 100 các bài hát thiếu nhi chọn lọc.
6. Tạp chí giáo dục tiểu học.
7. Các loại sách, báo.

18


DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Vũ Văn Quân

Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên – Trường tiểu học Nga Liên I

TT

Tên đề tài SKKN

1 Kinh nghiệm tổ chức tiết chào cờ đầu
tuần

Cấp đánh Kết quả
giá xếp loại đánh giá
(Ngành GD cấp xếp loại
huyện/tỉnh;
Tỉnh...)

(A, B, hoặc
C)

Huyện

C

Năm học
đánh giá xếp
loại
2012- 2013

19