Giáo trình Luật Hành chính Việt Nam (Tái bản năm 2018): Phần 1

GIAOTRlNH

GIAOTRlNH

LuAr HANH cHfNH

LuAr HANH cHfNH

.

VIETNAM
.

.

VIETNAM
.


394-2018/CXBIPH/35-188/CAND

394-2018/CXBIPH/35-188/CAND


TRUONG f>~ H()C LU~T HA N(U

TRUONG f>~ H()C LU~T HA N(U

Giao trinh

Giao trinh

· LUAT HANH CHfNH VIET NAM
I

I

(Tai bdn co sua adi, bd sung)

· LUAT HANH CHfNH VIET NAM
I

I

(Tai bdn co sua adi, bd sung)

NHAXUATBANCONGANNHANDAN

NHAXUATBANCONGANNHANDAN

HA N(n - 201s

HA N(n - 201s


Chu bien: TS. TRAN MINH HlJONG

Chu bien: TS. TRAN MINH HlJONG

T$p th~ tac gia

T$p th~ tac gia

PHAN CHUNG

PHAN CHUNG

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

TS. TRAN MINH HUONG

Chucmg I, N, VIII

TS. NGUYEN~ mJNG
PGS.TS. NGUYEN VAN QUANG
PGS. TS. BUr THl DAO
NGUYEN Piillc rliANH
TS. NGUYEN THJ THUY
TS. TRAN iltiHlliN . ; '

Chucmg IT

8.

TS. HOANG QUOC HONG

9.

tfhs. NG~N TRONG BlNHl
& PGS.TS. NG~ VAN QUANG

10. TbS. HOANG VAN SAO

Chucmg III
Chucmg V
Chucmg VI

ChU'cmg Vll
Chuang IX
Chucmg X
Chucmg XI
Chucmg xn

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

TS. TRAN MINH HUONG

Chucmg I, N, VIII

TS. NGUYEN~ mJNG
PGS.TS. NGUYEN VAN QUANG
PGS. TS. BUr THl DAO
NGUYEN Piillc rliANH
TS. NGUYEN THJ THUY
TS. TRAN iltiHlliN . ; '

Chucmg IT

8.

TS. HOANG QUOC HONG

9.

tfhs. NG~N TRONG BlNHl
& PGS.TS. NG~ VAN QUANG

10. TbS. HOANG VAN SAO

PHAN RII~NG
1.

2.

3.
4.

5.

4

TS. NGUYEN NGQC BICH
PGS.TS. NGUYEN vAN QUANG
NGUYEN PmJC THANH
TS. TRAN THJ mEN
TS. TRAN MINH HUONG

Chucmg III
Chucmg V
Chucmg VI

ChU'cmg Vll
Chuang IX
Chucmg X
Chucmg XI
Chucmg xn

PHAN RII~NG
Chucmg I, V

1.

Chucmg IT

2.

Chucmgiii
Chucmg N

3.
4.

Chucmg VI, VIT

5.

4

TS. NGUYEN NGQC BICH
PGS.TS. NGUYEN vAN QUANG
NGUYEN PmJC THANH
TS. TRAN THJ mEN
TS. TRAN MINH HUONG

Chucmg I, V
Chucmg IT
Chucmgiii
Chucmg N
Chucmg VI, VIT


LOINOIDAU

LOINOIDAU

"Giao trinh lutj,t hanh chinh Vi~t Nam" dur;c bien soq.n
tren CCI sif Hien phap va cac Vlln bdn phtip luqt hi¢n hanh quy

"Giao trinh lutj,t hanh chinh Vi~t Nam" dur;c bien soq.n

tren CCI sif Hien phap va cac Vlln bdn phtip luqt hi¢n hanh quy

dfnh ve' qudn li hanh chinh nha nuiic.

dfnh ve' qudn li hanh chinh nha nuiic.

Giao trinh nay ta ttlng ket kinh nghi¢m nghien diu va

Giao trinh nay ta ttlng ket kinh nghi¢m nghien diu va

gidng dq.y mon hf?C luqt hanh chinh tq.i Truimg Dq.i hf?C Luqt

gidng dq.y mon hf?C luqt hanh chinh tq.i Truimg Dq.i hf?C Luqt

Ha N(Ji tit nhilu niim nay.

Ha N(Ji tit nhilu niim nay.

Luf!,t hanh chinh ta nganh luf!,t co h¢ thting quy phq.m phuc
tq.p va thuimg xuyen dur;c sua dtli, thay the: btl sung dl dap

Luf!,t hanh chinh ta nganh luf!,t co h¢ thting quy phq.m phuc
tq.p va thuimg xuyen dur;c sua dtli, thay the: btl sung dl dap

Ung yeu cdu nhi¢m VI!- qudn If hanh chfnh nha nUOC tren CQC

Ung yeu cdu nhi¢m VI!- qudn If hanh chfnh nha nUOC tren CQC

linh VlfC khac nhau cua diJi sting Xl1 h(Ji. Dilu do doi hoi phdi
khong ngitng dtli miii va hoan thi~n giao trinh. Trong vi¢c

linh VlfC khac nhau cua diJi sting Xl1 h(Ji. Dilu do doi hoi phdi
khong ngitng dtli miii va hoan thi~n giao trinh. Trong vi¢c

thlfc hi¢n nhi¢m VI!- kho khiin nay, chung toi mong nhqn dur;c y

thlfc hi¢n nhi¢m VI!- kho khiin nay, chung toi mong nhqn dur;c y

kien dong gop cua bq.n df?C gdn xa.

kien dong gop cua bq.n df?C gdn xa.

Xin tran trf?ng giiii thi¢u cung bq.n df?C.

Xin tran trf?ng giiii thi¢u cung bq.n df?C.

TRuONG D~.l HQC LU!T HA NQI

TRuONG D~.l HQC LU!T HA NQI

5

5



"''
PHANCHUNG

"''

PHANCHUNG


\

\


CHUdNGI

CHUdNGI

LU~T HANH CHINH VA QUAN Lf NHA NUOC

LU~T HANH CHINH VA QUAN Lf NHA NUOC

L LUAT HANH CHINH - MQT NGANH LUAT TRONG
H.e THONG PHAP LUAT VI~T NAM

L LUAT HANH CHINH - MQT NGANH LUAT TRONG
H.e THONG PHAP LUAT VI~T NAM

1. Lu~t him.h chinh- ngimh lu~t v~ qmin li himh chinh

1. Lu~t him.h chinh- ngimh lu~t v~ qmin li himh chinh

nha mr6'c

nha mr6'c

Lu~t h~mh chmh .la nganh lu~t di~u chinh die quan h~ xa
h<)i phat sinh trong ho<;tt d9ng qmin If hanh chinh nha mr6'c.
Cach djnh nghia nay phil hqp v6i quan ni¢m cho rang vi~c phfan
bi~t cac nganh lu~t. tru6'c het can can ell' viw nhfrng q uan h~ xa
h
Lu~t h~mh chmh .la nganh lu~t di~u chinh die quan h~ xa
h<)i phat sinh trong ho<;tt d9ng qmin If hanh chinh nha mr6'c.
Cach djnh nghia nay phil hqp v6i quan ni¢m cho rang vi~c phfan
bi~t cac nganh lu~t. tru6'c het can can ell' viw nhfrng q uan h~ xa
h
Ho<;tt d<;>ng q min li hanh chinh nha mr6'c khong th~ tach rm
nhfrng quan h¢ xa h<;>i rna n6 hu6'ng t6'i nham 6n dinh hay thay
d6i cho nen doi tm;mg di~u chinh cua lu~t hanh chinh khong
phai la blm than quan lf hanh chinh nha mr6'c rna Ia nhfrng quan
h¢ xa h(>i hinh thanh trong qua trinh ho<;tt d(>ng qmin li hanh
chinh nha nuac. Vi~c phan Ian cac quy ph<;tm phap lu~t hanh
chinh lien quan den cac hlnh thuc t6 chuc, den ho<;tt d<}ng quan
lf hanh chfnh nha llUGC kh6ng thay d6i ffiQt thl,l'C tela chung bat
nguon tu nhfrng q uan h~ xa h<;>i.

Ho<;tt d<;>ng q min li hanh chinh nha mr6'c khong th~ tach rm
nhfrng quan h¢ xa h<;>i rna n6 hu6'ng t6'i nham 6n dinh hay thay
d6i cho nen doi tm;mg di~u chinh cua lu~t hanh chinh khong
phai la blm than quan lf hanh chinh nha mr6'c rna Ia nhfrng quan
h¢ xa h(>i hinh thanh trong qua trinh ho<;tt d(>ng qmin li hanh
chinh nha nuac. Vi~c phan Ian cac quy ph<;tm phap lu~t hanh
chinh lien quan den cac hlnh thuc t6 chuc, den ho<;tt d<}ng quan
lf hanh chfnh nha llUGC kh6ng thay d6i ffiQt thl,l'C tela chung bat

nguon tu nhfrng q uan h~ xa h<;>i.

Lu~t

hanh chinh gifr vai tro quan trQng trong vi~c ho~m
thi~n ho<;tt d(>ng chap h~mh - di~u hanh cua Nha nu6'c. Cac quy
ph<;tm }u~t hanh chfnh quy dinh d!a v! phap li CUa cac CO' quan
hanh chfnh nha mr6'c, XaC dinh nhfrng nguyen tac CO' ban CUa

Lu~t

hanh chinh gifr vai tro quan trQng trong vi~c ho~m
thi~n ho<;tt d(>ng chap h~mh - di~u hanh cua Nha nu6'c. Cac quy
ph<;tm }u~t hanh chfnh quy dinh d!a v! phap li CUa cac CO' quan
hanh chfnh nha mr6'c, XaC dinh nhfrng nguyen tac CO' ban CUa

9

9


quan H hanh chinh nha nuoc va cac van d~ khac c6 lien quan
tm quan H hanh chinh nha nuoc. Thong qua d6, lu~t hanh chinh
bito dam vi~c cung c6, hoan thi~n b() may hanh chinh nha nu6'c
va khong ngung nang cao hi~u qua cua ho:;tt d()ng quan li hanh
chinh nha mroc.
Lu~t hanh chinh ciing quy dinh quy~n va nghia Vl,l cua cac
chii th~ khac cua quan H hanh chinh nha nu6'c, nhung bi~n phap
bao dam thl;fC hi~n cac quy~n Va nghia Vl,l d6, t~O di~U ki~n cho
cac chu th~ tham gia m()t each tich Cl;fC vao ho:;tt d()ng quan H

hanh chinh nha nuoc.
Lu~t

hanh chinh xac dinh cache quan H hanh chinh trong
ffiQi linh Vl;fC, d~c bi~t }a trong rmh Vl;fC kinh te.
Lu~t

hanh chinh quy dinh nhitng hanh vi nao Ia vi ph:;tm
hanh chinh, bi~n phap xir H, thu t~c xir H nhitng t6 chtic va ca
nhan thl;fc hi~n vi ph:;tm hanh chinh.
Tu nhung di~u da phan tich tren day c6 th~ di den ket lu~n:
Lu~t hanh chinh la nganh lu~t v~ quan li hanh chinh nha nu6'c.
Ciing chinh vi v~y, truoc het chung ta can tim hi~u v~ quan
li va quan H nha nuoc.

quan H hanh chinh nha nuoc va cac van d~ khac c6 lien quan
tm quan H hanh chinh nha nuoc. Thong qua d6, lu~t hanh chinh
bito dam vi~c cung c6, hoan thi~n b() may hanh chinh nha nu6'c
va khong ngung nang cao hi~u qua cua ho:;tt d()ng quan li hanh
chinh nha mroc.
Lu~t hanh chinh ciing quy dinh quy~n va nghia Vl,l cua cac
chii th~ khac cua quan H hanh chinh nha nu6'c, nhung bi~n phap
bao dam thl;fC hi~n cac quy~n Va nghia Vl,l d6, t~O di~U ki~n cho
cac chu th~ tham gia m()t each tich Cl;fC vao ho:;tt d()ng quan H
hanh chinh nha nuoc.
Lu~t

hanh chinh xac dinh cache quan H hanh chinh trong
ffiQi linh Vl;fC, d~c bi~t }a trong rmh Vl;fC kinh te.
Lu~t

hanh chinh quy dinh nhitng hanh vi nao Ia vi ph:;tm
hanh chinh, bi~n phap xir H, thu t~c xir H nhitng t6 chtic va ca
nhan thl;fc hi~n vi ph:;tm hanh chinh.
Tu nhung di~u da phan tich tren day c6 th~ di den ket lu~n:
Lu~t hanh chinh la nganh lu~t v~ quan li hanh chinh nha nu6'c.
Ciing chinh vi v~y, truoc het chung ta can tim hi~u v~ quan
li va quan H nha nuoc.

a. Qudn /i

a. Qudn /i

Quan H la d6i tuqng nghien CUu cua nhi~u nganh khoa hQC,
trong d6 c6 cii khoa hQC ll;f nhien va khoa hQC xa hQi. M6i
nganh khoa hQc nghien ct'ru v~ quan H tu g6c d() rieng ciia mlnh
va dua ra dinh nghia rieng v~ quan H. Dinh nghia chung nhat v~
quan H la dinh nghia cua di~u khi~n hQC. Theo di~u khi~n hQC
thl quan If la di~u khi~n, chi d:;to m()t h~ th6ng hay m()t qua
trinh, can cu vao nhung quy lu~t, dinh lu~t hay nguyen ttuang Ung d~ cho h~ th6ng hay qua trinh ay v~n d()ng theo y
mu6n cua nguOi quan H nh~m d<;!t dugc nhitng ml,lC dich da
dinh truoc.

Quan H la d6i tuqng nghien CUu cua nhi~u nganh khoa hQC,
trong d6 c6 cii khoa hQC ll;f nhien va khoa hQC xa hQi. M6i
nganh khoa hQc nghien ct'ru v~ quan H tu g6c d() rieng ciia mlnh
va dua ra dinh nghia rieng v~ quan H. Dinh nghia chung nhat v~
quan H la dinh nghia cua di~u khi~n hQC. Theo di~u khi~n hQC
thl quan If la di~u khi~n, chi d:;to m()t h~ th6ng hay m()t qua

trinh, can cu vao nhung quy lu~t, dinh lu~t hay nguyen ttuang Ung d~ cho h~ th6ng hay qua trinh ay v~n d()ng theo y
mu6n cua nguOi quan H nh~m d<;!t dugc nhitng ml,lC dich da
dinh truoc.

10

10


Dinh nghia tren thich hqp vm t~t ca mQi tnrang hqp tu Sl!
v~n d(>ng cua m(>t ccr th~ s6ng, m(>t v~t th~ ca gim, m(>t thiet bj
tl! d(>ng hoa den hol;lt d(>ng cua m(>t t6 chuc xa h(>i, m(>t dan vi
kinh te hay ccr quan nha nu6'c.
Trong chuang trinh lu~t hanh chfnh, v~n de cAn nghien ctfu
la quan If xa h(>i, quan H nha mr6'c.

Dinh nghia tren thich hqp vm t~t ca mQi tnrang hqp tu Sl!
v~n d(>ng cua m(>t ccr th~ s6ng, m(>t v~t th~ ca gim, m(>t thiet bj
tl! d(>ng hoa den hol;lt d(>ng cua m(>t t6 chuc xa h(>i, m(>t dan vi
kinh te hay ccr quan nha nu6'c.
Trong chuang trinh lu~t hanh chfnh, v~n de cAn nghien ctfu
la quan If xa h(>i, quan H nha mr6'c.

Oic Mac da coi "qudn li Ia ml)t chuc nang d(ic bi~t ndy

Oic Mac da coi "qudn li Ia ml)t chuc nang d(ic bi~t ndy

sinh tit ban chtlt xii h¢i cua qua trinh lao d¢ng"Y) Nh~n m~nh
n(>i dung tren, ong viet: 'Tt{t cd m9i lao dqng xa hqi trlfc tiep

hay lao dqng chung nao tie'n hanh tren quy mo tuong do'i lim,
thi it nhie'u ciing de'u can den ml)t Slf chi d{lO de' die'u hoahoa
nhiing ho{lt dl)ng ca nhan va thlfc hi~n nhfing chuc nang
chung ... Mqt nguOi dqc tau vi cam tlf minh die'u khiln lay minh,
con ml)t dan nhr;tc thi can phdi c6 nhr;tc trudng".(Z)

sinh tit ban chtlt xii h¢i cua qua trinh lao d¢ng"Y) Nh~n m~nh
n(>i dung tren, ong viet: 'Tt{t cd m9i lao dqng xa hqi trlfc tiep
hay lao dqng chung nao tie'n hanh tren quy mo tuong do'i lim,
thi it nhie'u ciing de'u can den ml)t Slf chi d{lO de' die'u hoahoa
nhiing ho{lt dl)ng ca nhan va thlfc hi~n nhfing chuc nang
chung ... Mqt nguOi dqc tau vi cam tlf minh die'u khiln lay minh,
con ml)t dan nhr;tc thi can phdi c6 nhr;tc trudng".(Z)

Lu~n di~m tren cua Mac c6 th~ ap di:!ng vm IDQi ho<;tt d(>ng
chung cua con ngum trong xa h(>i.

Lu~n di~m tren cua Mac c6 th~ ap di:!ng vm IDQi ho<;tt d(>ng
chung cua con ngum trong xa h(>i.

0 dau c6 Sl! hqp tac cua nhieu ngum, a do c.ftn co quan H,

0 dau c6 Sl! hqp tac cua nhieu ngum, a do c.ftn co quan H,

bbi vi ho<;tt d(>ng chung cua nhieu ngum doi hoi phai dugc lien
ket ll;li dum nhieu hinh thuc. M(>t trong nhiing hinh thuc lien
ket quan tn;mg la t6 chuc. Xet ve n(>i dung, t6 chuc tuc la ph6i
hgp, lien ket hOl;lt dQng CUa nhieu nguffi d~ tht;rc hi~n ffil:iC tieu
da de ra, la yeu t6 quyet d!nh dem ll;li hi~u qua cho quim H.
Khong co t6 chile thl khong c6 quan H.

bbi vi ho<;tt d(>ng chung cua nhieu ngum doi hoi phai dugc lien
ket ll;li dum nhieu hinh thuc. M(>t trong nhiing hinh thuc lien
ket quan tn;mg la t6 chuc. Xet ve n(>i dung, t6 chuc tuc la ph6i
hgp, lien ket hOl;lt dQng CUa nhieu nguffi d~ tht;rc hi~n ffil:iC tieu
da de ra, la yeu t6 quyet d!nh dem ll;li hi~u qua cho quim H.
Khong co t6 chile thl khong c6 quan H.

Khing djnh van de nay, Lenin da viet: "Muon qudn li t6t
ma chi biet thuyet phl!C khong thof thi chUa du, rna can phdi
biet t6 chuc ve' mi;it thlfc tiln niia ". <3)

Khing djnh van de nay, Lenin da viet: "Muon qudn li t6t
ma chi biet thuyet phl!C khong thof thi chUa du, rna can phdi
biet t6 chuc ve' mi;it thlfc tiln niia ". <3)

D~ dieu khi~n, ph6i hgp hol;lt dQng cua t~p th~ nhfing con

D~ dieu khi~n, ph6i hgp hol;lt dQng cua t~p th~ nhfing con

(l).Xem: C. Mac, Tu bdn, quy~n I, ~P 2, Nxb. Sl,l th~t, Ha NQi, 1960, tr. 29- 30.
(2).Xem: C. Mac- Ph. A.nghen toan t{lp. t~p 23, tr. 480.
(3).Xem: V.I. Lenin tuye'n t(lp, Nxb. Tie'n b¢, Matxcava, tr. 473.

11

(l).Xem: C. Mac, Tu bdn, quy~n I, ~P 2, Nxb. Sl,l th~t, Ha NQi, 1960, tr. 29- 30.
(2).Xem: C. Mac- Ph. A.nghen toan t{lp. t~p 23, tr. 480.
(3).Xem: V.I. Lenin tuye'n t(lp, Nxb. Tie'n b¢, Matxcava, tr. 473.

11


ngum, chung ta c~ri c6 nhUrig phuang ti~n buQc con nguOi phai
hanh dQng theo nhiing nguy~n ttic nhfft djrih, phai phl,lc tung
nhiing khuon mfiu, nhiing m~nh l~nh nhfft djnh. Ca sb cua S\!
phl,lc tung ho~c la uy tin ho~c la quyen uy. Trong nhiing hoan
canh ljch si'r nhfft djnh, uy tin dong vai tro la ca sb quan trQng
CUa S\! phl,IC tung nhung nhin Chung thl quyen uy vfin la CO SO
chu y~u. Quyen uy la S\! ap d~t y chi cua ngUOi nay doi VOi
nguOi khac buQc nguOi d6 phai phl,lc tung. Nhu v~y, quyen uy
Iffy pht,1c tung lam tien de.

ngum, chung ta c~ri c6 nhUrig phuang ti~n buQc con nguOi phai
hanh dQng theo nhiing nguy~n ttic nhfft djrih, phai phl,lc tung
nhiing khuon mfiu, nhiing m~nh l~nh nhfft djnh. Ca sb cua S\!
phl,lc tung ho~c la uy tin ho~c la quyen uy. Trong nhiing hoan
canh ljch si'r nhfft djnh, uy tin dong vai tro la ca sb quan trQng
CUa S\! phl,IC tung nhung nhin Chung thl quyen uy vfin la CO SO
chu y~u. Quyen uy la S\! ap d~t y chi cua ngUOi nay doi VOi
nguOi khac buQc nguOi d6 phai phl,lc tung. Nhu v~y, quyen uy
Iffy pht,1c tung lam tien de.

Quyen uy la phuang ti~n rfft quan trQng de chu the quan 1i
buQc d6i tuQllg quan 1i phru pht,1c tung, Ia y~u t~ khong the
thi~u cua quan li. Khong c6 quyen uy thl ho~t dQng quan 1i se
khong d~t duqc hi~u qua.

Quyen uy la phuang ti~n rfft quan trQng de chu the quan 1i
buQc d6i tuQllg quan 1i phru pht,1c tung, Ia y~u t~ khong the

thi~u cua quan li. Khong c6 quyen uy thl ho~t dQng quan 1i se
khong d~t duqc hi~u qua.

-Quyen uy - y chi th6ng tri ciia nguOi dieu khien c6 the d~i
di~n cho lqi ich chung VR nhAIIl phl,IC Vl,llQ'i ich chung cua cac
thanh vien trong td chuc. Nguqc l~i, n6 c6 the chi d~i di~n cho
lqi ich cua mQt nh6m nguOi ho~c mQt ca nhan.

-Quyen uy - y chi th6ng tri ciia nguOi dieu khien c6 the d~i
di~n cho lqi ich chung VR nhAIIl phl,IC Vl,llQ'i ich chung cua cac
thanh vien trong td chuc. Nguqc l~i, n6 c6 the chi d~i di~n cho
lqi ich cua mQt nh6m nguOi ho~c mQt ca nhan.

Trong truang hqp thu nhfft, sl:f phl,lc tung quyen uy, tuc Ia
Sl:f th6ng nhfft y chi, duqc thl:fc hi~n chu y~u thong qua phuang
phap thuy~t phl,IC, bi\ng _ki lu~t t\! giac CUa cac doi tUQllg bj
quan li.

Trong truang hqp thu nhfft, sl:f phl,lc tung quyen uy, tuc Ia
Sl:f th6ng nhfft y chi, duqc thl:fc hi~n chu y~u thong qua phuang
phap thuy~t phl,IC, bi\ng _ki lu~t t\! giac CUa cac doi tUQllg bj
quan li.

Trong truang hqp thu hai, S\! th:6ng nhfft y chi va S\! phl,IC
tung duqc dam bao chu y~u bilng b~o ll:fc, cuong ch~ va theo '
Lenin thl "slf die'u khiin c6 thlmang nhi1ng hinh thitc d9c tai,
nghiem khilc ".

Trong truang hqp thu hai, S\! th:6ng nhfft y chi va S\! phl,IC
tung duqc dam bao chu y~u bilng b~o ll:fc, cuong ch~ va theo '

Lenin thl "slf die'u khiin c6 thlmang nhi1ng hinh thitc d9c tai,
nghiem khilc ".

Chu the cua quan 1i la con ngum hay t6 chuc cua con nguOi.
Nhiing c~ nha.n hay td chuc cua con nguOi phru la nhihlg d~i
di~n c6 quyen uy, c6 quyen h~ va trach nhi~m lien k~t, ph6i
hqp nhting ho~t dQng rieng le CUa titng Ca nhiln hUang tffi ffil,IC
tieu chung nhAm d~t duqc k~t qua nhfft djnh trong quan li.

Chu the cua quan 1i la con ngum hay t6 chuc cua con nguOi.
Nhiing c~ nha.n hay td chuc cua con nguOi phru la nhihlg d~i
di~n c6 quyen uy, c6 quyen h~ va trach nhi~m lien k~t, ph6i
hqp nhting ho~t dQng rieng le CUa titng Ca nhiln hUang tffi ffil,IC
tieu chung nhAm d~t duqc k~t qua nhfft djnh trong quan li.

12

12


Khach th~ cua qm\n lila tr~t tl;( qm\n If. Tr~t tl;( nay duqc quy
dinh bOi nhi~u lo<;ti quy ph;;un khac nhau: Quy ph~m d~o due, quy
ph;;un chinh tq, quy ph~m ton giao, quy ph;;un phap lu~t v.v..
Tom lrJi:

Khach th~ cua qm\n lila tr~t tl;( qm\n If. Tr~t tl;( nay duqc quy
dinh bOi nhi~u lo<;ti quy ph;;un khac nhau: Quy ph~m d~o due, quy
ph;;un chinh tq, quy ph~m ton giao, quy ph;;un phap lu~t v.v..
Tom lrJi:

- Quim If Ia Slf tac d<)ng CO ffil:iC dfch CUa cac chu th~ quan li
doi v6i cac doi tuqng quan H.

- Quim If Ia Slf tac d<)ng CO ffil:iC dfch CUa cac chu th~ quan li
doi v6i cac doi tuqng quan H.

- Quim H xuat hi~n a bat kl no'i nao, liic nao neu
hie do co ho;;tt d<)ng chung cua con ngum.

- Quim H xuat hi~n a bat kl no'i nao, liic nao neu
hie do co ho;;tt d<)ng chung cua con ngum.

a noi do va

- Mt,tc dfch va nhi~m VQ cua quan If la di~u khien, chi d~o
ho~t d<)ng chung cua con ngum, phoi hqp cac ho;;tt d<)ng rieng
le cua tirng ca nhan t~o th~mh m<)t ho~t d<)ng chung thong nhat
cua d. t~p th~ va huang ho~t d¢ng chung d6 theo nhfrng phuong
hu6'ng thong nhat nhlim d~t dmjc ml.,lc tieu da d!nh tru6'c.
- Quan lf duqc thlfc hi~n btmg t6 chuc va quy~n uy.

a noi do va

- Mt,tc dfch va nhi~m VQ cua quan If la di~u khien, chi d~o
ho~t d<)ng chung cua con ngum, phoi hqp cac ho;;tt d<)ng rieng
le cua tirng ca nhan t~o th~mh m<)t ho~t d<)ng chung thong nhat
cua d. t~p th~ va huang ho~t d¢ng chung d6 theo nhfrng phuong
hu6'ng thong nhat nhlim d~t dmjc ml.,lc tieu da d!nh tru6'c.
- Quan lf duqc thlfc hi~n btmg t6 chuc va quy~n uy.

C6 t6 chuc th! mm phan d!nh ro rang chuc nang, nhi~m Vl:l,
quyen h;;tn va m6i quan h~ cua nhilng ngum tham gia ho~t d<)ng
chung. C6 quy~n uy thl mm bao dam sg phl:lC tung cua ca nhAn
doi vm t6 chuc. Quyen uy la phuong ti~n quan tn;mg d~ chu tM
quan li di~u khi~n. chi d<;~.o cUng nhu bquan lf th\fc hi~n cac yeu cau, m¢nh l¢nh cua minh.

b. Qudn li nha nuuc

C6 t6 chuc th! mm phan d!nh ro rang chuc nang, nhi~m Vl:l,
quyen h;;tn va m6i quan h~ cua nhilng ngum tham gia ho~t d<)ng
chung. C6 quy~n uy thl mm bao dam sg phl:lC tung cua ca nhAn
doi vm t6 chuc. Quyen uy la phuong ti~n quan tn;mg d~ chu tM
quan li di~u khi~n. chi d<;~.o cUng nhu bquan lf th\fc hi~n cac yeu cau, m¢nh l¢nh cua minh.

b. Qudn li nha nuuc

Khi nha mroc xuilt hi~n thi philn 16'n (va la phi!n quan trQng)
cac cong vi¢c cua xa h()i do nha nu6'c quan H.

Khi nha mroc xuilt hi~n thi philn 16'n (va la phi!n quan trQng)
cac cong vi¢c cua xa h()i do nha nu6'c quan H.

Quan H nha nuoc la ho~t d()ng cua nha. nuoc tren cac Iinh
Vl_!C l~p phap, hanh phap va tU phap nhfirn thl;fC hi~n cac chuc
nang doi n<)i va doi ngo;;ti cua nha mroc.

Quan H nha nuoc la ho~t d()ng cua nha. nuoc tren cac Iinh
Vl_!C l~p phap, hanh phap va tU phap nhfirn thl;fC hi~n cac chuc

nang doi n<)i va doi ngo;;ti cua nha mroc.

N6i each khac, qu.iin li nha nuoc la sg tac d¢ng cua cac chu
the mang quy~n ll!c nha nuoc, chu yeu bling phap lu~t, t6i die

N6i each khac, qu.iin li nha nuoc la sg tac d¢ng cua cac chu
the mang quy~n ll!c nha nuoc, chu yeu bling phap lu~t, t6i die

13

13


doi tuqng qulm li nhclm thl,lc ht~n cac chuc nang doi nQi va doi
ngo~i ciia nha nuO'c. Nhu v~y, Uit ca cac CCI quan nha nuO'c d6u
lam chuc nang quan lf nha nuO'c.

doi tuqng qulm li nhclm thl,lc ht~n cac chuc nang doi nQi va doi
ngo~i ciia nha nuO'c. Nhu v~y, Uit ca cac CCI quan nha nuO'c d6u
lam chuc nang quan lf nha nuO'c.

Phap lu~t la phuang ti~n chii y€u de quan lf nha nuO'c. Bang
phap lu~t, nha nuO'c c6 the trao quy6n cho cac t6 chuc ho~c cac
ca nhiln de hQ thay m~t nha nuO'c tien hanh ho<;tt dQng quan H
nha nuO'c.

Phap lu~t la phuang ti~n chii y€u de quan lf nha nuO'c. Bang
phap lu~t, nha nuO'c c6 the trao quy6n cho cac t6 chuc ho~c cac
ca nhiln de hQ thay m~t nha nuO'c tien hanh ho<;tt dQng quan H
nha nuO'c.

Quan H nha nuO'c trong linh vl,lc hanh phap Ia quan 1f hanh
chinh nha nuO'c.

Quan H nha nuO'c trong linh vl,lc hanh phap Ia quan 1f hanh
chinh nha nuO'c.

Quan li hanh chinh nha nuO'c la mQt hlnh thuc ho~t dQng
CUa Nha nUOC dUquan hanh chfnh nha nucrc, c6 nQi dung la bao dam sl;I chap
hanh lu~t, phap l~nh, nghi quyet cua cac CCI quan quy6n l~rc/nha
nuO'c, nham t6 chuc va chi d~o mQt each trl,lc ti€p va ttl\remg
xuyen cong cuQc xay dl;Illg kinh t€, van hoa- xa hQi va hanh
chinh-chinh tq. N6i each khac, quan li hanh chinh nha nucrc Ia
ho~t dQng chap hanh - di6u hanh ciia nha nuO'c.

Quan li hanh chinh nha nuO'c la mQt hlnh thuc ho~t dQng
CUa Nha nUOC dUquan hanh chfnh nha nucrc, c6 nQi dung la bao dam sl;I chap
hanh lu~t, phap l~nh, nghi quyet cua cac CCI quan quy6n l~rc/nha
nuO'c, nham t6 chuc va chi d~o mQt each trl,lc ti€p va ttl\remg
xuyen cong cuQc xay dl;Illg kinh t€, van hoa- xa hQi va hanh
chinh-chinh tq. N6i each khac, quan li hanh chinh nha nucrc Ia
ho~t dQng chap hanh - di6u hanh ciia nha nuO'c.

Tinh chat chap hanh the hi~n a m~;~c dich ciia quan li hanh
chinh nha nucrc Ia diim bao thl,lc hi~n tren thl;Ic t€ cac van ban
phap lu~t ciia cac cCI quan quy6n ll;Ic nha nuO'c. Mqi ho~t dQng
quan li hanh chinh nha nuoc d6u duqc ti€n hanh tren cCI so
phap lu~t va de thl,lc hi~n phap lu~t.

Tinh chat chap hanh the hi~n a m~;~c dich ciia quan li hanh
chinh nha nucrc Ia diim bao thl,lc hi~n tren thl;Ic t€ cac van ban
phap lu~t ciia cac cCI quan quy6n ll;Ic nha nuO'c. Mqi ho~t dQng
quan li hanh chinh nha nuoc d6u duqc ti€n hanh tren cCI so
phap lu~t va de thl,lc hi~n phap lu~t.

Tinh chat di6u hanh ciia quan 1f hanh chinh nha nuoc the
hi~n 0 ch6 de dam bao cho cac van ban phap lu~t cua cac CCI
quan quyen ll;IC nha nuoc dUthe cua quan H hanh chinh nha nuoc phai ti€n hanh ho~t
dQng t6 chuc va chi d~o trl;fC tiep doi vm CaC doi tuqng quan
li thuQc quyen.

Tinh chat di6u hanh ciia quan 1f hanh chinh nha nuoc the
hi~n 0 ch6 de dam bao cho cac van ban phap lu~t cua cac CCI
quan quyen ll;IC nha nuoc dUthe cua quan H hanh chinh nha nuoc phai ti€n hanh ho~t
dQng t6 chuc va chi d~o trl;fC tiep doi vm CaC doi tuqng quan
li thuQc quyen.

Trong qua trlnh dieu hanh, cCI quan hanh chfnh nha nuoc c6
quyen nhiln danh nha nuoc ban hanh ra cac van ban phap lu~t

Trong qua trlnh dieu hanh, cCI quan hanh chfnh nha nuoc c6
quyen nhiln danh nha nuoc ban hanh ra cac van ban phap lu~t

14

14

d~ d~t ra cac quy ph~ phap Iu~t hay cac m¢nh I¢nh c~ th~ bAt

d~ d~t ra cac quy ph~ phap Iu~t hay cac m¢nh I¢nh c~ th~ bAt

bu()c cac. c.toi tugng qulmli c6 li~n quan phru tht.rc hi¢n.
Nhu v~y' cac chu th~ cua quan li hanh chinh nha nuoc sir
d~ng ·quy~n It.rc nha nu6c d~ to chuc va di~u khi~n .ho~t dQng
cua cac doi tugng quan li, qua d6 th~ hi¢n m()t each to net moi
quan h¢ "quy~n lt.rc - ph~c tung" giua chu th~ quitn li va cac doi
tugng quan li.

bu()c cac. c.toi tugng qulmli c6 li~n quan phru tht.rc hi¢n.
Nhu v~y' cac chu th~ cua quan li hanh chinh nha nuoc sir
d~ng ·quy~n It.rc nha nu6c d~ to chuc va di~u khi~n .ho~t dQng
cua cac doi tugng quan li, qua d6 th~ hi¢n m()t each to net moi
quan h¢ "quy~n lt.rc - ph~c tung" giua chu th~ quitn li va cac doi
tugng quan li.

Ho~t

d()ng di~u hanh Ia m()t n()i dung ca ban cua ho~t d()ng
ch~p hanh quy~n lt.rc nha nuoc, no gAll vm ho~t d()ng ch~p hanh
va cilng vm ho~t d()ng ch~p hanh t~o thanh hai m~t thong nh~t
cua quan li hanb chinh nha nuoc.

d()ng di~u hanh Ia m()t n()i dung ca ban cua ho~t d()ng
ch~p hanh quy~n lt.rc nha nuoc, no gAll vm ho~t d()ng ch~p hanh
va cilng vm ho~t d()ng ch~p hanh t~o thanh hai m~t thong nh~t

cua quan li hanb chinh nha nuoc.

Ho~t d()ng quan li hanh chinh nha nuoc dugc d~t dum st.r
giam sat cua ca quan quytn ll:fc nha nu6'c nhung van mang tfuh
chu dQng, sang ~o. Tfuh chu d()ng, sang ~o cua ho~t d()ng quitn
li hanh chinh nha nuoc th~ hi¢n ro net trong· qua ttlnh cac chu
th~ cua quitn li hanh chinh nha nuoc d~ ra chu truang, bi¢n
phap qmin li thich hgp doi vm cac doi tugng khac nhau, t~o
di~u ki¢n cho hQ lt.ra chQn each thuc tot nha':t d~ hoan thanh
nhi¢m v~ tren cCI si:J nghien ctiu, xem xet tlnh hlnh c~ th~.

Ho~t d()ng quan li hanh chinh nha nuoc dugc d~t dum st.r
giam sat cua ca quan quytn ll:fc nha nu6'c nhung van mang tfuh
chu dQng, sang ~o. Tfuh chu d()ng, sang ~o cua ho~t d()ng quitn
li hanh chinh nha nuoc th~ hi¢n ro net trong· qua ttlnh cac chu
th~ cua quitn li hanh chinh nha nuoc d~ ra chu truang, bi¢n
phap qmin li thich hgp doi vm cac doi tugng khac nhau, t~o
di~u ki¢n cho hQ lt.ra chQn each thuc tot nha':t d~ hoan thanh
nhi¢m v~ tren cCI si:J nghien ctiu, xem xet tlnh hlnh c~ th~.

T~t

Ho~t

ca cac CCI quan nha nuoc d~u tie'n hanh ho~t d()ng quitn
li hanh chinh nha nuoc nhung ho~t d()ng nay chu ye'u do cac
ca quan hanh chinh nha nuoc thl:fc hi¢n. Ho~t d()ng nay phitn
anh chtic nang CCI ban cua cac CC1 quan hanh chfnh nha nUOC.
M~t khac, khOng nen tuy¢t doi hoa Sl_l phan lo~ cac hlnh thuc
ho~t d()ng cua cac CCI quan nha nuoc va khOng nen cho rAng

mOi lo~i ca quan nha nuoc chi c6 th~ tht.rc hi¢n m()t lo~i hanh
vi nh~t djnh, tuang ling vm hinh thuc ho~t d()ng va chuc nang
CCI ban cua n6. Tren thl:fc te' mOi lo~i ca quan nha nuoc, ngoai
vi¢c thl:fC hi¢n nhitng hanh Vi phan anh .thl:fC ch~t CUa chtic
nang ca ban cua mlnh, con c6 th~ tht.rc hi¢n m()t so hanh vi

T~t

ca cac CCI quan nha nuoc d~u tie'n hanh ho~t d()ng quitn
li hanh chinh nha nuoc nhung ho~t d()ng nay chu ye'u do cac
ca quan hanh chinh nha nuoc thl:fc hi¢n. Ho~t d()ng nay phitn
anh chtic nang CCI ban cua cac CC1 quan hanh chfnh nha nUOC.
M~t khac, khOng nen tuy¢t doi hoa Sl_l phan lo~ cac hlnh thuc
ho~t d()ng cua cac CCI quan nha nuoc va khOng nen cho rAng
mOi lo~i ca quan nha nuoc chi c6 th~ tht.rc hi¢n m()t lo~i hanh
vi nh~t djnh, tuang ling vm hinh thuc ho~t d()ng va chuc nang
CCI ban cua n6. Tren thl:fc te' mOi lo~i ca quan nha nuoc, ngoai
vi¢c thl:fC hi¢n nhitng hanh Vi phan anh .thl:fC ch~t CUa chtic
nang ca ban cua mlnh, con c6 th~ tht.rc hi¢n m()t so hanh vi

15

15


thu()c linh VI:(C ho:;tt dqng ca ban cua ca quan khac. Vi dl!:: Ccic
ca quan quy~n .h,rc nha nuoc, cac ca quan kiem sat, xet xir
th1,tc hi¢n nhihlg hanh vi quan If hanh chfnh nh~t djnh cpn ca
quan hanh chfnh nha nuoc ciing th1,tc hi¢n m()t s6 hanh vi
mang tfnh ch~t tru phan v.v ..

thu()c linh VI:(C ho:;tt dqng ca ban cua ca quan khac. Vi dl!:: Ccic
ca quan quy~n .h,rc nha nuoc, cac ca quan kiem sat, xet xir
th1,tc hi¢n nhihlg hanh vi quan If hanh chfnh nh~t djnh cpn ca
quan hanh chfnh nha nuoc ciing th1,tc hi¢n m()t s6 hanh vi
mang tfnh ch~t tru phan v.v ..

Chu the ciia quan If nha nuoc la. cac t6 chuc hay ca nha.n
mang quy~n l1,tc nha nuoc trong qua trlnh tac d()ng tOi d6i
tuc;mg quan H. Chii the quan If nha nuoc bao gom: Nh~ nuoc, ca
quan nha nuoc, t6 chuc va ca nha.n duqc nha nuoc trao quy€n
,•
th1,tc hi¢n ho:;tt d()ng quan If nh.a nuoc.

Chu the ciia quan If nha nuoc la. cac t6 chuc hay ca nha.n
mang quy~n l1,tc nha nuoc trong qua trlnh tac d()ng tOi d6i
tuc;mg quan H. Chii the quan If nha nuoc bao gom: Nh~ nuoc, ca
quan nha nuoc, t6 chuc va ca nha.n duqc nha nuoc trao quy€n
,•
th1,tc hi¢n ho:;tt d()ng quan If nh.a nuoc.

Khach the cua quan If nha nuoc 13. tr~t t1,t quan .If nha nuoc.
Tr~t t1,( quan If nha nu6'c, do phap lu~t quy djnh.

Khach the cua quan If nha nuoc 13. tr~t t1,t quan .If nha nuoc.
Tr~t t1,( quan If nha nu6'c, do phap lu~t quy djnh.

Chii the ciia quan If hanh chfnh nha nu6'c la cac ca. quan nha
nuoc (chii ye'u la cac ca quan hanh chfnh.nha nuoc), cac,can.b()
nha llUOC c6 thatn quy~n, cac t6 chuc Va ca nhfin. dtr<;1C nha nUOC

trao quy~n quan If hanh chfnh trong m()t s6 truang hqp c~ the.

Chii the ciia quan If hanh chfnh nha nu6'c la cac ca. quan nha
nuoc (chii ye'u la cac ca quan hanh chfnh.nha nuoc), cac,can.b()
nha llUOC c6 thatn quy~n, cac t6 chuc Va ca nhfin. dtr<;1C nha nUOC
trao quy~n quan If hanh chfnh trong m()t s6 truang hqp c~ the.

Nhiing chii the ke tren khi tham gia vao cac quan h¢ quan If
hanh chfnh c6 quy~n sir d1:1ng quyen l1,tc nha nuoc de chi d:;to
cac d6i tuc;mg quan If thu()c quy~n nhmu th1,(c hi¢n nhi¢m V1:1
quan If dong thOi bao dam th1,(c hi¢n cac quy~n va nghia V1!- ciia
cac ben tham gia quan h~ quan H hanh chfnh nha nuoc.

Nhiing chii the ke tren khi tham gia vao cac quan h¢ quan If
hanh chfnh c6 quy~n sir d1:1ng quyen l1,tc nha nuoc de chi d:;to
cac d6i tuc;mg quan If thu()c quy~n nhmu th1,(c hi¢n nhi¢m V1:1
quan If dong thOi bao dam th1,(c hi¢n cac quy~n va nghia V1!- ciia
cac ben tham gia quan h~ quan H hanh chfnh nha nuoc.

Khach the ciia quan If hanh chfnh nha nuoc la tr~t t1,( quan If
hanh chfnh tuc la tr~t t1,t quan If trong linh V1,(c ch~p hanh - di~u
hanh. Tr~t t1,t quan H hanh chfnh do cac quy ph:;tm phap lu~t
hanh chfnh quy djnh.

Khach the ciia quan If hanh chfnh nha nuoc la tr~t t1,( quan If
hanh chfnh tuc la tr~t t1,t quan If trong linh V1,(c ch~p hanh - di~u
hanh. Tr~t t1,t quan H hanh chfnh do cac quy ph:;tm phap lu~t
hanh chfnh quy djnh.

2. Dol tuqng dieu chinh cua Im)t hanh chinh

'

2. Dol tuqng dieu chinh cua Im)t hanh chinh

.

'

.

D6i tuc;mg di~u chinh ciia m()t nganh ·lu~t 13. nhihlg nh6m
quan h¢ xa h()i xac djnh, c6 d~c tfnh ca ban gi6ng nhau va do
nhitng.quy ph:;tm thu()c .nganh lu~t d6 di~u. chinh. D6i tuc;mg

D6i tuc;mg di~u chinh ciia m()t nganh ·lu~t 13. nhihlg nh6m
quan h¢ xa h()i xac djnh, c6 d~c tfnh ca ban gi6ng nhau va do
nhitng.quy ph:;tm thu()c .nganh lu~t d6 di~u. chinh. D6i tuc;mg

16

16


di~u

chinh la tieu chuiln chu yeu d~ phan bi~t nganh lu~t nay
v6i nganh lu~t khac.

chinh la tieu chuiln chu yeu d~ phan bi~t nganh lu~t nay
v6i nganh lu~t khac.

Lu~t hanh chfnh Vi~t Nam di~u cbinh nhung quan h~ xa h(li
hlnh thanh trong Jinh Vl;fC qulm li h~mh chfnh nha nuoc. Nhfrng
quan h~ nay c6 tM g9i la nhfrng quan h~ chap hanh- di~u hanh
hoi;ic nhfrng quan h~ qml.n H hanh chfnh nha nu6"c. N(li dung
cua nhung quanh~ nay tM hi~n:

Lu~t hanh chfnh Vi~t Nam di~u cbinh nhung quan h~ xa h(li
hlnh thanh trong Jinh Vl;fC qulm li h~mh chfnh nha nuoc. Nhfrng
quan h~ nay c6 tM g9i la nhfrng quan h~ chap hanh- di~u hanh
hoi;ic nhfrng quan h~ qml.n H hanh chfnh nha nu6"c. N(li dung
cua nhung quanh~ nay tM hi~n:

- Vi~c thanh l~p, cai tien CCI cau blam vi~c, hoan chinh cac quan h~ cong tac cua cac CCI quan
nha m.roc;

- Vi~c thanh l~p, cai tien CCI cau blam vi~c, hoan chinh cac quan h~ cong tac cua cac CCI quan
nha m.roc;

- Ho<;tt d(>ng quan li kinh te, van hoa-xa hqi, quoc phong, an
ninh chfnh tri va tr~t tv xa h(>i tren ca mroc, a tirng d!a phuong
hay tirng nganh;

- Ho<;tt d(>ng quan li kinh te, van hoa-xa hqi, quoc phong, an
ninh chfnh tri va tr~t tv xa h(>i tren ca mroc, a tirng d!a phuong
hay tirng nganh;

- Tri:fC tiep ph~c Vt;t cac nhu

nhan dan;

cau ve v~t chat va tinh than cua

di~u

- Tri:fC tiep ph~c Vt;t cac nhu
nhan dan;

cau ve v~t chat va tinh than cua

- Ho<;tt d(>ng ki~m tra, giam sat doi v6i vi~c thlfc hi~n phap
lu~t CUa cac CO' quan, don vi trlJC thUQC, cac t6 chuc va ca nhan.

- Ho<;tt d(>ng ki~m tra, giam sat doi v6i vi~c thlfc hi~n phap
lu~t CUa cac CO' quan, don vi trlJC thUQC, cac t6 chuc va ca nhan.

- Xu H cac ca nhan, t6 chuc c6 hanh vi vi ph<;tm tr~t tl! quan

- Xu H cac ca nhan, t6 chuc c6 hanh vi vi ph<;tm tr~t tl! quan

li hanh cmnh.

li hanh cmnh.

Oic quan h~ xa hchfnh duqc chia thanh 3 nh6m sau:

Oic quan h~ xa hchfnh duqc chia thanh 3 nh6m sau:

a. Cac quan h¢ qudn li phat sinh trong qua trinh cac C(/
quan himh chinh nha mtbc thl.fc hi¢n hor;tt dt?ng chap hanh die'u hanh tren CtlC /lnh VlfC khac nhau CUa difi song x{i h<)i

a. Cac quan h¢ qudn li phat sinh trong qua trinh cac C(/
quan himh chinh nha mtbc thl.fc hi¢n hor;tt dt?ng chap hanh die'u hanh tren CtlC /lnh VlfC khac nhau CUa difi song x{i h<)i

Nh6m quan h~ xa h¢i nay la doi tUQ'ng dieu chinh CO' ban
cua lu~t h~mh chfnh. Thong qua vi~c thiet l~p nhfrng quan h~
lo:;ti nay cac CO' quan hanh chfnh nha llUOC thlfC hi~n chuc nang
CO' ban cua minh. Nhung quan h¢ lo<;ti nay rat phong phu, chu
yeu la nhung quan h¢:

Nh6m quan h~ xa h¢i nay la doi tUQ'ng dieu chinh CO' ban
cua lu~t h~mh chfnh. Thong qua vi~c thiet l~p nhfrng quan h~
lo:;ti nay cac CO' quan hanh chfnh nha llUOC thlfC hi~n chuc nang
CO' ban cua minh. Nhung quan h¢ lo<;ti nay rat phong phu, chu
yeu la nhung quan h¢:

17

17


- Giita ca quan hanh chinh nha nm5'c ctfp tren v6'i ca quan
hanh chfnh nha lll!OC cap dum theo h¢ thong dQC (nhU giita
Chinh phu v6'i Uy ban nhan dan thanh ph6 Ha N¢i) ho~c v6'i ca
quan chuyen mon thu¢c uy ban nhan dan cap tinh (nhu giita B(l
giao dl;IC va dao t~o v6'i Sa giao dl;IC va dao t~o Thanh pho H6
Chi Minh);

- Giita ca quan hanh chinh nha nm5'c ctfp tren v6'i ca quan
hanh chfnh nha lll!OC cap dum theo h¢ thong dQC (nhU giita
Chinh phu v6'i Uy ban nhan dan thanh ph6 Ha N¢i) ho~c v6'i ca
quan chuyen mon thu¢c uy ban nhan dan cap tinh (nhu giita B(l
giao dl;IC va dao t~o v6'i Sa giao dl;IC va dao t~o Thanh pho H6
Chi Minh);

- Gifra ca quan hanh chinh nha nu6'c c6 thfim quyen chung
v6'i ca quan hanh chinh nha nu6'c c6 thfim quyen chuyen mon
cling cap (nhu giita Chfnh phu v6'i B¢ cong an) ho~c v6'i ca
quan chuyen mon trl!c thu¢c n6 (J1hU giita Uy ban nhan dan
tinh Thanh Hoa v6'i Sa tu phap tinh Thanh Hoa);

- Gifra ca quan hanh chinh nha nu6'c c6 thfim quyen chung
v6'i ca quan hanh chinh nha nu6'c c6 thfim quyen chuyen mon
cling cap (nhu giita Chfnh phu v6'i B¢ cong an) ho~c v6'i ca
quan chuyen mon trl!c thu¢c n6 (J1hU giita Uy ban nhan dan
tinh Thanh Hoa v6'i Sa tu phap tinh Thanh Hoa);

- Gifra ca quan hanh chinh nha nu6'c c6 thfim quyen chuyen
mon 6 trung uoog v6'i ca quan hanh chfnh nha nu6'c c6 tMim
quyen chung a cap tinh nhim thl;{C hi¢n chuc nang thea phap
lu~it (nhu giita B¢ tai nguyen va moi trucmg v6'i Uy ban nhan
dan tinh Binh Duong);

- Gifra ca quan hanh chinh nha nu6'c c6 thfim quyen chuyen
mon 6 trung uoog v6'i ca quan hanh chfnh nha nu6'c c6 tMim
quyen chung a cap tinh nhim thl;{C hi¢n chuc nang thea phap
lu~it (nhu giita B¢ tai nguyen va moi trucmg v6'i Uy ban nhan

dan tinh Binh Duong);

- Giita nhitng ca quan hanh chfnh nha nu6'c c6 thfim quyen
chuyen mon 6 trung uoog, ca quan nay c6 m¢t s6 quyen h~n
doi v6'i ca quan kia trong linh vl;{c qui'm lf chuc nang nhat d!nh
song giita ca.C CO' quan do khong CO Sl;{ 1¢ thUQC ve m~t t6 chuc.
Trong cac quan h¢ lo~i nay, chu tM quan H la cac C(J quan
chuyen mon c6 chuc nang t6ng hQ'p, phlf trach m¢t Iinh vl;{c
chuyen mon nhU CCJ quan tai chfnh, lao d<)ng-thUCJng binh va xa
h¢i v.v .. cac ca quan nay c6 quyen h~n nhat d!nh doi v6'i cac
C(J quan chuyen mon khac trong CaC linh Vl;{C chuyen mon rna
hQ phl;l trach (nhu giita B¢ tai chfnh v6'i B¢ giao dl;IC va dao t~o
trong vi¢c quan li ngan sach nha nu6'c );

- Giita nhitng ca quan hanh chfnh nha nu6'c c6 thfim quyen
chuyen mon 6 trung uoog, ca quan nay c6 m¢t s6 quyen h~n
doi v6'i ca quan kia trong linh vl;{c qui'm lf chuc nang nhat d!nh
song giita ca.C CO' quan do khong CO Sl;{ 1¢ thUQC ve m~t t6 chuc.
Trong cac quan h¢ lo~i nay, chu tM quan H la cac C(J quan
chuyen mon c6 chuc nang t6ng hQ'p, phlf trach m¢t Iinh vl;{c
chuyen mon nhU CCJ quan tai chfnh, lao d<)ng-thUCJng binh va xa
h¢i v.v .. cac ca quan nay c6 quyen h~n nhat d!nh doi v6'i cac
C(J quan chuyen mon khac trong CaC linh Vl;{C chuyen mon rna
hQ phl;l trach (nhu giita B¢ tai chfnh v6'i B¢ giao dl;IC va dao t~o
trong vi¢c quan li ngan sach nha nu6'c );

- Giita ca quan hanh chinh nha nu6'c 6 dia phuoog v6'i cac
doo vi tqrc thu¢c trung uoog dong t~i d!a phuoog d6 (nhu giita
Uy ban nhan dan qu~ Dong Da vm TruOng d~ h9c ngo~ thuang).

- Giita ca quan hanh chinh nha nu6'c 6 dia phuoog v6'i cac
doo vi tqrc thu¢c trung uoog dong t~i d!a phuoog d6 (nhu giita
Uy ban nhan dan qu~ Dong Da vm TruOng d~ h9c ngo~ thuang).

18

18


- Giua ca quan hanh chinh nha nu6'c v6'i cac dan vi ca sa
ti¥c thu(>c (nhu giua B9 tu phap v6'i Trubng D~ h9c Lu~t Ha Nqi);
- Giua ca quan hanh chinh nha nu6'c v6'i cac t6 chuc kinh t€
thu(>c cac thanh phan kinh t€ ngoai qu6c doanh. cac t6 chuc
kinh t€ nay duqc d~t dum sg quan li thuemg xuyen ella cac ca
quan hanh chinh nha nu6'c co 'th~m quy~n (nhu girra uy ban
nhan dan huy~n v6'i cac hqp tac xa slm xuat nong nghi~p. thu
cong nghi~p tren dia ban huy~n);

- Giua ca quan hanh chinh nha nu6'c v6'i cac dan vi ca sa
ti¥c thu(>c (nhu giua B9 tu phap v6'i Trubng D~ h9c Lu~t Ha Nqi);
- Giua ca quan hanh chinh nha nu6'c v6'i cac t6 chuc kinh t€
thu(>c cac thanh phan kinh t€ ngoai qu6c doanh. cac t6 chuc
kinh t€ nay duqc d~t dum sg quan li thuemg xuyen ella cac ca
quan hanh chinh nha nu6'c co 'th~m quy~n (nhu girra uy ban
nhan dan huy~n v6'i cac hqp tac xa slm xuat nong nghi~p. thu
cong nghi~p tren dia ban huy~n);

- Giua ca quan hanh chinh nha nu6'c v6'i cac t6 chuc xa h(nhu giua Chinh' phil v6'i M~t tr~ t6 qu6c Vi~t Nam va cac t6
chuc thanh vien cua M~t tr~n);

- Giua ca quan hanh chinh nha nu6'c v6'i ~,~ong dan, nguOi
nu6'c ngoai, ngum, khong qu6c tich (nhu giua ca quan c6 th~
quy~n giiti quy€t khi€u n<;U v6'i nguOi khi€u n<;ri).

- Giua ca quan hanh chinh nha nu6'c v6'i cac t6 chuc xa h(nhu giua Chinh' phil v6'i M~t tr~ t6 qu6c Vi~t Nam va cac t6
chuc thanh vien cua M~t tr~n);
- Giua ca quan hanh chinh nha nu6'c v6'i ~,~ong dan, nguOi
nu6'c ngoai, ngum, khong qu6c tich (nhu giua ca quan c6 th~
quy~n giiti quy€t khi€u n<;U v6'i nguOi khi€u n<;ri).

b. Cac quan h¢ qudn li hinh thanh trong qua trinh cac C(J'
quan nha nu6'c xay dlfllg va ciing ctJ' che' dq cong tac nqi bq cua
c(J quan nham 6n dfnh ve' t6 chitc dl hoan thanh chitc nang,
nhi¢m v~ cua minh

b. Cac quan h¢ qudn li hinh thanh trong qua trinh cac C(J'
quan nha nu6'c xay dlfllg va ciing ctJ' che' dq cong tac nqi bq cua
c(J quan nham 6n dfnh ve' t6 chitc dl hoan thanh chitc nang,
nhi¢m v~ cua minh

M6i lo~i ca quan nha nu6'c c6 chuc nang ca ban rieng v~. de
hoan thanh chuc nang ca ban cua mlnh cac ca quan nha nu6'c
phai ti€n hanh nhii'ng ho~t d(>ng quan li hanh chinh nhat dinh.

M6i lo~i ca quan nha nu6'c c6 chuc nang ca ban rieng v~. de
hoan thanh chuc nang ca ban cua mlnh cac ca quan nha nu6'c
phai ti€n hanh nhii'ng ho~t d(>ng quan li hanh chinh nhat dinh.

Nhung nguoi lanh d~o va m(>t b

ca quan trong bho~t d(>ng t6 chuc trong gi6'i h~ ca quan. Ho~t d(>ng nay con
duqc g9i la ho~t d(>ng t6 chuc n(>i b(>, khac v6'i ho~t d(>ng
huang ra ben ngoai. De ca quan nha nu6'c c6 the. hoan thanh
chuc nang, nhi~m Vl;l CUa minh, ho~t d(>ng quan lf n(>i bQ can
duqc t6 chuc t6t, d~c bi~t Ht nhung ho~t d¢ng nhu kiem tra
n(>i b(>, nang cao trinh d(> chuyen mon, nghi~p Vl;l cua can bcong chuc, ph6i hqp ho~t d(>ng giUa cac b
Nhung nguoi lanh d~o va m(>t bca quan trong bho~t d(>ng t6 chuc trong gi6'i h~ ca quan. Ho~t d(>ng nay con
duqc g9i la ho~t d(>ng t6 chuc n(>i b(>, khac v6'i ho~t d(>ng
huang ra ben ngoai. De ca quan nha nu6'c c6 the. hoan thanh
chuc nang, nhi~m Vl;l CUa minh, ho~t d(>ng quan lf n(>i bQ can
duqc t6 chuc t6t, d~c bi~t Ht nhung ho~t d¢ng nhu kiem tra
n(>i b(>, nang cao trinh d(> chuyen mon, nghi~p Vl;l cua can bcong chuc, ph6i hqp ho~t d(>ng giUa cac b
19

19


quan, cong vi~c van phong, dam bao nhiing di~u ki~n v~t
chilt cffn thi€t v.v ..
Ho~;tt d¢ng t6 chuc n¢i b¢ giu vai tro d~c bi~t quan trQng,
t~;to di~u ki~n cffn thi€t cho cac co quan nha nu6'c thl;Ic hi~n t6t
chuc nang CC1 blm cua mlnh. Tuy nhien, cffn luu y n€u cong tac
t6 chuc nQi bQ VUQt qua gi6'i h~;tn blnh thuang, n€u bQ may nha

nu6'c danh qua nhi~u thbi gian va sue ll;Ic cho cong tac t6 chuc
UQi bQ, n€u CO qua nhi~u CC1 quan trung gian thl hi~u qua CUa
quan H se giam sut.

quan, cong vi~c van phong, dam bao nhiing di~u ki~n v~t
chilt cffn thi€t v.v ..
Ho~;tt d¢ng t6 chuc n¢i b¢ giu vai tro d~c bi~t quan trQng,
t~;to di~u ki~n cffn thi€t cho cac co quan nha nu6'c thl;Ic hi~n t6t
chuc nang CC1 blm cua mlnh. Tuy nhien, cffn luu y n€u cong tac
t6 chuc nQi bQ VUQt qua gi6'i h~;tn blnh thuang, n€u bQ may nha
nu6'c danh qua nhi~u thbi gian va sue ll;Ic cho cong tac t6 chuc
UQi bQ, n€u CO qua nhi~u CC1 quan trung gian thl hi~u qua CUa
quan H se giam sut.

c. Cac quan h¢ qudn li hinh thanh trong qua trinh cac ca
nhan va ttf chuc duqc Nha nu6'c trao quye'n th¥c hi¢n ho{lt
d¢ng qudn li hanh chinh nha nu6'c trong m¢t so' tru&ng hqp Cl!thl do phap luqt quydfnh

c. Cac quan h¢ qudn li hinh thanh trong qua trinh cac ca
nhan va ttf chuc duqc Nha nu6'c trao quye'n th¥c hi¢n ho{lt
d¢ng qudn li hanh chinh nha nu6'c trong m¢t so' tru&ng hqp Cl!thl do phap luqt quydfnh

Trong thl;Ic ti~n quan li hanh chinh nha nu6'c, trong nhi~u
truang hgp, phap lu~t co th~ trao quy~n thl;Ic hi~n ho~;tt d¢ng
chap hanh - di~u hanh cho cac ca quan nha nu6'c khac (khong
phai la ca quan hanh chinh nha nu6'c ), cac t6 chuc ho~c ca
nha.n. Ho~;tt d¢ng trao quy~n duqc ti€n hanh tren ca sCI nhi!ng H
do khac nhau: chinh tq, t6 chuc, dam bao hi~u qua v.v.. Vl v~y.
ho~;tt d¢ng quan H hanh chinh nha nu6'c khong chi do cac ca
quan hanh chinh nha nu6'c ti€n hanh.

Trong thl;Ic ti~n quan li hanh chinh nha nu6'c, trong nhi~u
truang hgp, phap lu~t co th~ trao quy~n thl;Ic hi~n ho~;tt d¢ng
chap hanh - di~u hanh cho cac ca quan nha nu6'c khac (khong
phai la ca quan hanh chinh nha nu6'c ), cac t6 chuc ho~c ca
nha.n. Ho~;tt d¢ng trao quy~n duqc ti€n hanh tren ca sCI nhi!ng H
do khac nhau: chinh tq, t6 chuc, dam bao hi~u qua v.v.. Vl v~y.
ho~;tt d¢ng quan H hanh chinh nha nu6'c khong chi do cac ca
quan hanh chinh nha nu6'c ti€n hanh.

Ho~;tt d¢ng cua

ca quan nha nu6'c, t6 chuc

ho~c ca nha.n

Ho~;tt d¢ng cua

ca quan nha nu6'c, t6 chuc

ho~c ca nha.n

duqc trao quy~n c6 tat ca nhi!ng h~u qua phap H nhu ho~;tt d¢ng
cua ca quan hanh chinh nha nu6'c nhung chi trong khi thl;Ic hi~n
ho~;tt d¢ng chap hanh - di~u hanh c1;1 th~ duqc phap lu~t quy
dinh. Ho~;tt d¢ng nay cffn duqc phful bi~t ro v6'i ho~;tt d¢ng ca
ban cua ca quan nha nu6'c duqc trao quy~n (chinh cai d6 quy
dinh tinh chat cua ca quan vacua cac m6i quan h~). Xem xet
viin d~ tu huang khac cho thay ca quan hanh chinh nha nu6'c
khong chi thl;IC hi~n ho~;tt d¢ng chap hanh - di~u hanh rna con

duqc trao quy~n c6 tat ca nhi!ng h~u qua phap H nhu ho~;tt d¢ng
cua ca quan hanh chinh nha nu6'c nhung chi trong khi thl;Ic hi~n
ho~;tt d¢ng chap hanh - di~u hanh c1;1 th~ duqc phap lu~t quy
dinh. Ho~;tt d¢ng nay cffn duqc phful bi~t ro v6'i ho~;tt d¢ng ca
ban cua ca quan nha nu6'c duqc trao quy~n (chinh cai d6 quy
dinh tinh chat cua ca quan vacua cac m6i quan h~). Xem xet
viin d~ tu huang khac cho thay ca quan hanh chinh nha nu6'c
khong chi thl;IC hi~n ho~;tt d¢ng chap hanh - di~u hanh rna con

20

20


duqc uy quyen l~p phap va tie'n hanh ho~t d¢ng Uti phan trong
nhfmg truang hgp nhat dinh.
Nhu v~y, can cu vao d6i tuqng dieu chinh Ia cac quan h¢
xa h¢i da de c~p tren day, c6 th~ dinh nghia lu~t h~u:ah chfnh
nhu sau:
Lu~tt

duqc uy quyen l~p phap va tie'n hanh ho~t d¢ng Uti phan trong
nhfmg truang hgp nhat dinh.
Nhu v~y, can cu vao d6i tuqng dieu chinh Ia cac quan h¢
xa h¢i da de c~p tren day, c6 th~ dinh nghia lu~t h~u:ah chfnh
nhu sau:

hanh chinh Ia m('lt nganh lu~t trong h¢ thong phap lu~t
Vi¢t Nam bao g6m t6ng th~ cac quy ph~m phap lu~t di~u chinh

nhii'ng quan h¢ xa h¢i phat sinh trong qua trinh ho~t d¢ng quan
H hanh chfnh cua cac ca quan hanh chinh nha nu6'c, cac quan
h¢ xa h¢i phat sinh trong qua trlnh cac ccr quan nha nu6'c xay
dl!flg va 6n djnh che' d¢ c6ng tac n¢i b¢ cua minh, ca.c quan h¢
xa h¢i phat sinh trong qua tdnh cac ccr quan nha mr6'c, t6 chuc
xa h¢i va ca nhan thvc hi¢n ho~t d¢ng quan H h~mh chinh doi
Vffi cac van de Cl;! th€ do phap lu~t quy dinh.

Lu~tt

hanh chinh Ia m('lt nganh lu~t trong h¢ thong phap lu~t
Vi¢t Nam bao g6m t6ng th~ cac quy ph~m phap lu~t di~u chinh
nhii'ng quan h¢ xa h¢i phat sinh trong qua trinh ho~t d¢ng quan
H hanh chfnh cua cac ca quan hanh chinh nha nu6'c, cac quan
h¢ xa h¢i phat sinh trong qua trlnh cac ccr quan nha nu6'c xay
dl!flg va 6n djnh che' d¢ c6ng tac n¢i b¢ cua minh, ca.c quan h¢
xa h¢i phat sinh trong qua tdnh cac ccr quan nha mr6'c, t6 chuc
xa h¢i va ca nhan thvc hi¢n ho~t d¢ng quan H h~mh chinh doi
Vffi cac van de Cl;! th€ do phap lu~t quy dinh.

Lu~t hanh chinh dieu chinh toan b¢ nhung quan h¢ quan If
hanh chinh nha nu6'c duqc thl,Ic hi¢n bai nha nu6'c ho~c nhan
danh nha nu6'c va d6i tuqng di~u chinh ccr bi'm cua Lu~t hanh
chinh la nhfrng quan h¢ qmln H hlnh th~mh trong qua trinh
ho~t d()ng chap hanh - dieu h~mh CUa cac CO' quan hanh chfnh
nha nu6'c.

Lu~t hanh chinh dieu chinh toan b¢ nhung quan h¢ quan If
hanh chinh nha nu6'c duqc thl,Ic hi¢n bai nha nu6'c ho~c nhan
danh nha nu6'c va d6i tuqng di~u chinh ccr bi'm cua Lu~t hanh

chinh la nhfrng quan h¢ qmln H hlnh th~mh trong qua trinh
ho~t d()ng chap hanh - dieu h~mh CUa cac CO' quan hanh chfnh
nha nu6'c.

Tir d!nh nghia v~ lu~t hanh chinh c6 th~ rut ra ket lu~n rang
ho~t d¢ng quan H hanh chinh nha nu6'c duqc thl,Ic hi¢n th6ng
qua cac quan h¢ xa hQi duqc cac quy ph~m cua lu~t hanh chfnh
di~u chinh.

Tir d!nh nghia v~ lu~t hanh chinh c6 th~ rut ra ket lu~n rang
ho~t d¢ng quan H hanh chinh nha nu6'c duqc thl,Ic hi¢n th6ng
qua cac quan h¢ xa hQi duqc cac quy ph~m cua lu~t hanh chfnh
di~u chinh.

C6 tieu chuiin khach quan nao d~ xac djnh nhfing quan h¢
xa h¢i nay hay nhfrng quan h¢ xa h¢i khac c~n duqc di~u chinh
b~ng chinh lu~t hanh chinh hay b~ng nhfrng quy dinh cua cac
nganh lu~t khac hay khOng? SJ.! cdn thie't di~u chinh bm lu~t
hanh chinh xuat hi~n khi nha nu6'c mong muon bang nhftng
phuong ti¢n cua lu~t hanh chfnh tac d¢ng den S\f hlnh thanh cac

C6 tieu chuiin khach quan nao d~ xac djnh nhfing quan h¢
xa h¢i nay hay nhfrng quan h¢ xa h¢i khac c~n duqc di~u chinh
b~ng chinh lu~t hanh chinh hay b~ng nhfrng quy dinh cua cac
nganh lu~t khac hay khOng? SJ.! cdn thie't di~u chinh bm lu~t
hanh chinh xuat hi~n khi nha nu6'c mong muon bang nhftng
phuong ti¢n cua lu~t hanh chfnh tac d¢ng den S\f hlnh thanh cac

21

21


quan h~ xa h(li thong qua vi~c quy dinh n;r can thi~p ciia cac ca
quan h~mh chinh nha nu6'c vao cac quan h~ xa h(li d6 ho~c it
nhat la cho phep ca quan hanh chinh nha nu6'c can thi~p vao
cac quan h~ xa h(li do.

quan h~ xa h(li thong qua vi~c quy dinh n;r can thi~p ciia cac ca
quan h~mh chinh nha nu6'c vao cac quan h~ xa h(li d6 ho~c it
nhat la cho phep ca quan hanh chinh nha nu6'c can thi~p vao
cac quan h~ xa h(li do.

Tren th1;tc t€ chung ta thay co nhilng truang hqp co nhilng
m~t nhat dinh ciia cac quan h~ xa h(li tru6'c h€t duqc di~u chlnh
bAng quy ph~m phap lu~t hanh chinh, con sau do duqc quy
ph~m cua nganh lu~t khac di~u chinh. Co nghia la Sl;t di~u
chinh ph.ip li hanh chinh tru6'c h€t tac d(lng d€n nhilng linh Vl!C
chua- hi st; di~u chinh phap li dvng ch~ d€n. Co the lay vi d1;1
v~ di~u ch.inh vi~c cai t~o cac thanh ph~n kinh t€ phi xa h(li chii
nghia tru6'c day ciing nhu quy dinh ch€ de? quan li n~n kinh t€
thi truang hi~n nay.

Tren th1;tc t€ chung ta thay co nhilng truang hqp co nhilng
m~t nhat dinh ciia cac quan h~ xa h(li tru6'c h€t duqc di~u chlnh
bAng quy ph~m phap lu~t hanh chinh, con sau do duqc quy
ph~m cua nganh lu~t khac di~u chinh. Co nghia la Sl;t di~u
chinh ph.ip li hanh chinh tru6'c h€t tac d(lng d€n nhilng linh Vl!C
chua- hi st; di~u chinh phap li dvng ch~ d€n. Co the lay vi d1;1
v~ di~u ch.inh vi~c cai t~o cac thanh ph~n kinh t€ phi xa h(li chii

nghia tru6'c day ciing nhu quy dinh ch€ de? quan li n~n kinh t€
thi truang hi~n nay.

Tren t~l;tC t€ ciing t6n t~i nhilng quan h~ xa h(li doi hoi Sl;t
ph6i hqp di~u-chinh ciia cac quy ph~ phap lu~t hanh chinh va
quy ph~m ciia nganh iu~t khac. Dien hinh la cac quan h~ phap
lu~t tai chinh, dat dai, lao d(lng. Vi~c di~u chinh n(li dung nhilng
quan h~ lo~ nay thu(lc v~ lu~t tai .chinh, lu~t dat dai, lu~t lao
d(lng con vi~c di~u chinh thii tvc thu(lc v~ lu~t hanh chinh.

Tren t~l;tC t€ ciing t6n t~i nhilng quan h~ xa h(li doi hoi Sl;t
ph6i hqp di~u-chinh ciia cac quy ph~ phap lu~t hanh chinh va
quy ph~m ciia nganh iu~t khac. Dien hinh la cac quan h~ phap
lu~t tai chinh, dat dai, lao d(lng. Vi~c di~u chinh n(li dung nhilng
quan h~ lo~ nay thu(lc v~ lu~t tai .chinh, lu~t dat dai, lu~t lao
d(lng con vi~c di~u chinh thii tvc thu(lc v~ lu~t hanh chinh.

Nhi~u di~u

khoan ciia lu~t hi€n phap la ngu6n d~a lu~t
hanh chinh, duqc phat trien trong lu~t hanh chinh, co duqc
kha nang di~u chinh tr1;tc ti€p Ia nha lu~t hanh chinh. Nhilng
di~u khoan do vua thu(lc lu~t hi€n phap, vua thu(lc lu~t hanh
chinh (vi d1J: Nhilng quy dinh ciia hi€n phap v~ quy~n va
nghia vv ciia ctmg dan).

Nhi~u di~u

khoan ciia lu~t hi€n phap la ngu6n d~a lu~t
hanh chinh, duqc phat trien trong lu~t hanh chinh, co duqc

kha nang di~u chinh tr1;tc ti€p Ia nha lu~t hanh chinh. Nhilng
di~u khoan do vua thu(lc lu~t hi€n phap, vua thu(lc lu~t hanh
chinh (vi d1J: Nhilng quy dinh ciia hi€n phap v~ quy~n va
nghia vv ciia ctmg dan).

Chi co the noi d€n di~u chinh phap li hanh chinh khi trong
quan h~ quan li m(lt ben co quy~n (thuang thl quy~n d6ng thm
}a nghia Vl;l) Vffi tU each Ja chu the thl;tC hi~n chuc nang chap
hanh- di~u hanh ciia Nha nu6'c. N€u ca quan hanh chinh nha
nu6'c ho~t d(lng khong phru trong linh Vl;lC thAm quy~n ciia

Chi co the noi d€n di~u chinh phap li hanh chinh khi trong
quan h~ quan li m(lt ben co quy~n (thuang thl quy~n d6ng thm
}a nghia Vl;l) Vffi tU each Ja chu the thl;tC hi~n chuc nang chap
hanh- di~u hanh ciia Nha nu6'c. N€u ca quan hanh chinh nha
nu6'c ho~t d(lng khong phru trong linh Vl;lC thAm quy~n ciia

22

22


mlnh, khong sir d~ng quy~n l!Jc nha mrcrc nghia la trong quan
h~ binh ding v6i chu th~ khac (hqp dong mua ban) thi ho<;~.t
d¢ng d6 duqc thl;{c hi~n khong phai tren ca so di~u chinh phap
li h~mh chinh.
3. Phuoog phap dieu chinh cua lu~t hi'mh chinh

mlnh, khong sir d~ng quy~n l!Jc nha mrcrc nghia la trong quan
h~ binh ding v6i chu th~ khac (hqp dong mua ban) thi ho<;~.t

d¢ng d6 duqc thl;{c hi~n khong phai tren ca so di~u chinh phap
li h~mh chinh.
3. Phuoog phap dieu chinh cua lu~t hi'mh chinh

D6i tuqng di~u chinh la tieu chu~n chu ye'u d~ phan bi~t cac
nganh lu~t. Nhung ciing c6 nhung truang hqp cung v6i doi
tuqng dieu chlnh con phiii sir dl,mg phuang phap di~u chinh thl
m6i c6 the phan bi~t r6 rang.

D6i tuqng di~u chinh la tieu chu~n chu ye'u d~ phan bi~t cac
nganh lu~t. Nhung ciing c6 nhung truang hqp cung v6i doi
tuqng dieu chlnh con phiii sir dl,mg phuang phap di~u chinh thl
m6i c6 the phan bi~t r6 rang.

Phuang phap dieu chinh !a each thuc rna nha mrcrc ap dt,mg
trong vi~c di~u chinh bang phap lu~t d~ tac d¢ng vao cac quan
h~ xa h¢i.
Phuang pha.p di~u chinh cua lu~t hanh chinh la phuang
phap m¢nh l~nh duqc hlnh th~mh tu quan h~ "quyen li:fc- ph1;1c
tung" giua m¢t ben c6 quyen nhan danh nha nucrc ra nhfrng
m~nh l~nh b.it bu¢c doi v6i ben kia la ca quan, t6 chuc ho~c ca
nhan c6 nghia Vl;l phl;lC tung cac m¢nh l¢nh d6. Chinh moi quan
h¢ "quyen llfc - ph~c tung" th~ hi~n sl:f khong blnh ding giua
cac ben tham gia quan h¢ qmin lf hanh chinh nha nucrc. Sl;I
khong blnh diing d6 la SlJ khong blnh ding v~ y chi va tM hi¢n
r6 net a nhfffig diem sau:

Phuang phap dieu chinh !a each thuc rna nha mrcrc ap dt,mg
trong vi~c di~u chinh bang phap lu~t d~ tac d¢ng vao cac quan
h~ xa h¢i.

Phuang pha.p di~u chinh cua lu~t hanh chinh la phuang
phap m¢nh l~nh duqc hlnh th~mh tu quan h~ "quyen li:fc- ph1;1c
tung" giua m¢t ben c6 quyen nhan danh nha nucrc ra nhfrng
m~nh l~nh b.it bu¢c doi v6i ben kia la ca quan, t6 chuc ho~c ca
nhan c6 nghia Vl;l phl;lC tung cac m¢nh l¢nh d6. Chinh moi quan
h¢ "quyen llfc - ph~c tung" th~ hi~n sl:f khong blnh ding giua
cac ben tham gia quan h¢ qmin lf hanh chinh nha nucrc. Sl;I
khong blnh diing d6 la SlJ khong blnh ding v~ y chi va tM hi¢n
r6 net a nhfffig diem sau:

- Tnr6c he't, s\( khong blnh diing trong quan h¢ quan H hanh
chinh nha nuoc th~ hi¢n b ch6 chu th~ quan H c6 quy~n nha.n
danh nha m.rac d~ ap d~t y chf cua mlnh len doi tuqng quan H.
Oic qmm h¢ nay rat da do;mg nen vi¢c ap d~t y chf cua chu the
quan If len doi tm;mg quan li trong nhii'ng tmang hqp khac nhau
dugc thJ!c hi¢n du6"i nhiffig hinh thuc khac nhau:

- Tnr6c he't, s\( khong blnh diing trong quan h¢ quan H hanh
chinh nha nuoc th~ hi¢n b ch6 chu th~ quan H c6 quy~n nha.n
danh nha m.rac d~ ap d~t y chf cua mlnh len doi tuqng quan H.
Oic qmm h¢ nay rat da do;mg nen vi¢c ap d~t y chf cua chu the
quan If len doi tm;mg quan li trong nhii'ng tmang hqp khac nhau
dugc thJ!c hi¢n du6"i nhiffig hinh thuc khac nhau:

+ Ho~c m()t ben c6 quyen ra cac m~nh l~nh Cl;l the hay d~t
ra cac quy dinh bllt bu(>c doi v6i ben kia va ki~m tra vi~c thlfC

+ Ho~c m()t ben c6 quyen ra cac m~nh l~nh Cl;l the hay d~t
ra cac quy dinh bllt bu(>c doi v6i ben kia va ki~m tra vi~c thlfC

23

23


hi~n

chung. Phia ben kia c6 ngh'ia v~ thl;(c
m~nh l~nh cua ca quan c6 thiim quyen.

hi~n

cac quy dinh,

Vi d~ dien hlnh cho truang hgp nay la quan h~ giua ca:p tren
v6i ca:p du6i, giua thu tru6ng v6i nha.n vien.

+

Ho~c

m()t ben c6 quyen dua ra yeu cilu, kie'n nghj con
ben kia c6 quyen xem xet, giai quye't va c6 the dap futg hay bac
bo yeu cilu, kie'n nghj d6.
Vi di!: Cong dan c6 quyen yeu cilu (cung v6i nhiing gia:y

chung. Phia ben kia c6 ngh'ia v~ thl;(c
m~nh l~nh cua ca quan c6 thiim quyen.

+

Ho~c

Vi di!: Cong dan c6 quyen yeu cilu (cung v6i nhiing gia:y

ta

nha:t djnh) cong an qu~n, huy~n giai quye't cho di chuyen h¢
khiiu. Cong an qu~n, huy~n xem xet va c6 the cha:p nh~n yeu
cilu (ne'u ho sa cua cong dtln d6 1a hgp 1~) ho~c khong cha:p
nh~n (ne'u ho sa khong dAy du, khong hgp 1~).

+ Ho~c

ca hai ben deu c6 quyen hC;l,n nha:t djnh nhung ben

nay quye't djnh dieu g'i phai duqc ben kia cho phep hay phe
chuiin ho~c cung phoi hgp quye't djnh.

giua B¢ giao d~c va dao t<;to va cac b¢ khac
ve vi~c quye't djnh h'inh thuc, quy mo dao t<;to. Vi~c cac b¢ khac
quye't djnh h'inh thuc, quy mo dao t<;tO phai duqc BQ giao d~c va
dao t<;to cho phep hay phe chuiin.

giua B¢ giao d~c va dao t<;to va cac b¢ khac
ve vi~c quye't djnh h'inh thuc, quy mo dao t<;to. Vi~c cac b¢ khac
quye't djnh h'inh thuc, quy mo dao t<;tO phai duqc BQ giao d~c va
dao t<;to cho phep hay phe chuiin.

- Bieu hi~n thu hai CUa Sl;( khong blnh dfutg the hi~n ach6 m()t

ben c6 the ap d~ng cac bi~n phap cuang che' nhron bu()c doi tuqng
quan li phai thl;(C hi~n m~nh 1~nh cua mlnh. C3.c truang hQ'p nay
duqc phap 1u~t quy djnh c~ the n()i dung va gi6i h<;tn.

- Bieu hi~n thu hai CUa Sl;( khong blnh dfutg the hi~n ach6 m()t
ben c6 the ap d~ng cac bi~n phap cuang che' nhron bu()c doi tuqng
quan li phai thl;(C hi~n m~nh 1~nh cua mlnh. C3.c truang hQ'p nay
duqc phap 1u~t quy djnh c~ the n()i dung va gi6i h<;tn.

St! khong b'inh dAng giua cac bentham gia quan h~ quiin H
hanh chinh nha nu6'c 1uon the hi~n ro net, xua:t phat tir quy djnh
phap 1u~t, hoan toan khong phl,l thu()c vao y chi chu quan cua
cac ben tham gia vao quan h~ d6.

St! khong b'inh dAng giua cac bentham gia quan h~ quiin H
hanh chinh nha nu6'c 1uon the hi~n ro net, xua:t phat tir quy djnh
phap 1u~t, hoan toan khong phl,l thu()c vao y chi chu quan cua
cac ben tham gia vao quan h~ d6.

St! khong b'inh dAng giua cac ben 1a cac ca quan trong b¢
may nha nu6'c blit nguon tir quan h~ giua ca:p tren va ca:p du6i
trong t6 chuc cua b¢ may nha nu6'c. St! khong blnh dfutg giua

St! khong b'inh dAng giua cac ben 1a cac ca quan trong b¢
may nha nu6'c blit nguon tir quan h~ giua ca:p tren va ca:p du6i
trong t6 chuc cua b¢ may nha nu6'c. St! khong blnh dfutg giua

24

24

Vi dlf,: Quan

h~

cac quy dinh,

m()t ben c6 quyen dua ra yeu cilu, kie'n nghj con
ben kia c6 quyen xem xet, giai quye't va c6 the dap futg hay bac
bo yeu cilu, kie'n nghj d6.

ca hai ben deu c6 quyen hC;l,n nha:t djnh nhung ben

nay quye't djnh dieu g'i phai duqc ben kia cho phep hay phe
chuiin ho~c cung phoi hgp quye't djnh.

hi~n

Vi d~ dien hlnh cho truang hgp nay la quan h~ giua ca:p tren
v6i ca:p du6i, giua thu tru6ng v6i nha.n vien.

ta

nha:t djnh) cong an qu~n, huy~n giai quye't cho di chuyen h¢
khiiu. Cong an qu~n, huy~n xem xet va c6 the cha:p nh~n yeu
cilu (ne'u ho sa cua cong dtln d6 1a hgp 1~) ho~c khong cha:p
nh~n (ne'u ho sa khong dAy du, khong hgp 1~).

+ Ho~c

hi~n

Vi dlf,: Quan

h~


cac ca quan hanh chinh nha nu6'c v6i cac t6 chuc xa h<;>i, dan vi
kinh te, cac t6 chuc va ca nhan khac khong bat ngu6n tu quan
h~ t6 chuc rna tu quan h~ "quyen ll,!c - phl;IC tung". Trang cac
quan h~ d6, cCI quan hanh chinh nha nu6'c nhan danh nha mr6'c
de thl,!c hi~n chuc nang cha:'p hanh - dieu hanh trong Iinh vl;fc
duqc phan cong pht;t tnich. Do v~y, cac doi tuqng ke tren phphl;!C tung y chi cua Nha nu6'c rna ngum di;ti di~n la ca quan
hanh chfnh nha m.roc.

cac ca quan hanh chinh nha nu6'c v6i cac t6 chuc xa h<;>i, dan vi
kinh te, cac t6 chuc va ca nhan khac khong bat ngu6n tu quan
h~ t6 chuc rna tu quan h~ "quyen ll,!c - phl;IC tung". Trang cac
quan h~ d6, cCI quan hanh chinh nha nu6'c nhan danh nha mr6'c
de thl,!c hi~n chuc nang cha:'p hanh - dieu hanh trong Iinh vl;fc
duqc phan cong pht;t tnich. Do v~y, cac doi tuqng ke tren phphl;!C tung y chi cua Nha nu6'c rna ngum di;ti di~n la ca quan
hanh chfnh nha m.roc.

binh diing giUa cac bentham gia quan h~ quan H
h~mh chfnh nha nuoc con the hi~n ro net trong tfnh chat dan
phuang va bat bu<;>c cua cac quyet d!nh hanh chfnh.

binh diing giUa cac bentham gia quan h~ quan H

h~mh chfnh nha nuoc con the hi~n ro net trong tfnh chat dan
phuang va bat bu<;>c cua cac quyet d!nh hanh chfnh.

Cac CO' quan hanh chfnh nha nu6'c va cac chu the quan If
h~mh chfnh khac, dt!a vao th~m quy6n cua minh, tren CCI sa
phan tich, danh gia tinh hinh c6 quyen ra nhihlg m~nh l~nh
ho~c de ra cac bi~n phap qmin H thich hqp doi vm tung doi
tuqng Cl;l the. Nhung quyet dinh ay c6 tinh chat dan phuong vi
chung th~ hi~n y chf cua chu the quan li hanh chfnh nha nuoc
tren CCI sa quy~n li!C da dUQ"C phap lu~t quy d!nh.
Trong thl,{c ti~n quan li c6 nhung truang hqp ca quan hanh
chfnh nha nWJC ra quyet dinh do yeu ciiu cua CCI quan cap du6i,
don vj tfl!c thuqc hay cua ca nhan. Cfing c6 nhi6u truang hqp
tnr6'c khi ra quyet d!nh cac chu the quan H hanh chfnh nha
nUOC t6 chuc trao d6i, thao lu~n V~ nqi dung quyet d!nh vffi Sl!
tham gia CUa di;ti di~n cho CCI quan cap du6i, dan vi tfl!C thUQC
ho~c nhung doi tUQ'ng c6 lien quan. Ngay ca trong nhiing
truang hqp nay quyet dinh cua CO' quan c6 th~m quy~n vAn c6
tinh chat don. phuang bOi vi yeu cftu cua cac doi tuqng c6 lien
quan, CUa cap dum ho~c y kien dong gop trong cac CUQC thao
lu~n khong c6 tinh ch~t quye't dinh rna chi la nhilng y kie'n de
chu th~ qm'in li hanh chfnh nha nu:6'c nghien clhl, xem xet, tham
khao tru:6'c khi ra quyet dtnh.

Cac CO' quan hanh chfnh nha nu6'c va cac chu the quan If
h~mh chfnh khac, dt!a vao th~m quy6n cua minh, tren CCI sa
phan tich, danh gia tinh hinh c6 quyen ra nhihlg m~nh l~nh
ho~c de ra cac bi~n phap qmin H thich hqp doi vm tung doi
tuqng Cl;l the. Nhung quyet dinh ay c6 tinh chat dan phuong vi
chung th~ hi~n y chf cua chu the quan li hanh chfnh nha nuoc

tren CCI sa quy~n li!C da dUQ"C phap lu~t quy d!nh.
Trong thl,{c ti~n quan li c6 nhung truang hqp ca quan hanh
chfnh nha nWJC ra quyet dinh do yeu ciiu cua CCI quan cap du6i,
don vj tfl!c thuqc hay cua ca nhan. Cfing c6 nhi6u truang hqp
tnr6'c khi ra quyet d!nh cac chu the quan H hanh chfnh nha
nUOC t6 chuc trao d6i, thao lu~n V~ nqi dung quyet d!nh vffi Sl!
tham gia CUa di;ti di~n cho CCI quan cap du6i, dan vi tfl!C thUQC
ho~c nhung doi tUQ'ng c6 lien quan. Ngay ca trong nhiing
truang hqp nay quyet dinh cua CO' quan c6 th~m quy~n vAn c6
tinh chat don. phuang bOi vi yeu cftu cua cac doi tuqng c6 lien
quan, CUa cap dum ho~c y kien dong gop trong cac CUQC thao
lu~n khong c6 tinh ch~t quye't dinh rna chi la nhilng y kie'n de
chu th~ qm'in li hanh chfnh nha nu:6'c nghien clhl, xem xet, tham
khao tru:6'c khi ra quyet dtnh.

- Sl,! khong

25

- Sl,! khong

25