Trauma radiology and intervention how is works ban dich

X quang và can thiệp chấn
thương
Thực hiện như thế nào ? 　　
Yasuo Nakajima M.D.
Department of Radiology
St. Marianna University School of
Medicine


→

←Tokyo
St. Marianna Univ.


Disclosure
Yasuo Nakajima M.D.


Consultant /Advisory Board:
Guerbet, GE



Research funding provided by Daiichi
Sankyo, Eisai, Fuji Pharmaceutics,
Toshiba Medical Systems, Philips
Medical Systems co.


Malaysia 24.1

Philippine 20.0
Thailand 19.6
India
16.8
China
16.5
Indonesia 16.2
Vietnam 16.1
Singapore 4.8
WHO 2009

Tử vong do tai nạn giao thông
(tử vong trong vòng 30 ngày/100,000 dân)

International Road Federation, World Road Statistics 2009


Bệnh nhân chết do chấn thương khi n
ào?
-Phân bố tử vong ba yếu vị (trimodal)


Thay đổi hàng năm về tổn thương do giao thông

No. of 24 hr Death

No. of Injured (×100)

12000

11000

10000
9000
8000

In 2015: 4000

7000
6000

4863

5000
4000
2000

01

02

03

04

05

06

07

08

09

10

Cục cảnh sát quốc gia


Nguyên tắc chung





Các lưu ý tổng quát ở bệnh nhân chấn thương
Vai trò hình ảnh học và ưu tiên điều trị
DCS vs IR chấn thương
Khái niệm PRESTO

DCS: phẫu thuật kiểm soát tổn
thương
IR: X quang can thiệp


Nguyên nhân hàng đầu của tử vo
ng sớm do chấn thương


Xuất huyết không kiểm soát được
Nạn nhân chấn thương nặng phải có bệnh lý đô
ng máu
 Đối diện với bệnh lý đông máu là vấn đề thách t
hức để giảm tử vong có thể ngăn ngừa được.



Cơ chế bệnh lý đông máu cấp của sốc chấn thươn
g
(ACoTS)

J Trauma. 2008;65:748 –754.


Diển tiến thời gian sản xuất các yếu tố mô tro
ng SIRS (hc đáp ứng viêm hệ thống) sau chấn thương

Inflammation
and
cytokine
production

Sản sinh Cytokine

Sản sinh Anti-cytokine

Trauma

Sản xuất yếu tố mô bắt

đầu từ thời gian tổn

Seale
d
Immunoparalysis

Prolonged
inflammation


Tỉ lệ tử vong và điểm độ nặng tổn thươ
ng
- ảnh hưởng của bệnh lý đông máuNếu điều trị hướng đếu điều
chỉnh tích cực bệnh lý đông
máu, tỉ lệ tử vong có thể giảm
một cách sâu sắc ngay cả ở
bệnh nhân chấn thương nặng.
J Trauma. 2007;63:805– 813.

Early coagulopathy in multiple injury:
An analysis from the German Trauma Registry
on 8724 patients Injury. 2007;38:298 –304


Các yếu tố ảnh hưởng dự báo
chảy máu trong tương lai

ABCDEFGs



Age (tuổi)



Bleeding points/space (điểm/khoang chảy máu) 　



Coagulopathy (bệnh lý đông máu)



Drug & history (thuốc & bệnh sử) 　



Event to study time (biến cố với thời gian khảo sá
t) 　

Liên quan chặt chẽ với nhau



Form of organ injury (dạng tổn thương cơ quan) 　



Grade of Energy/GCS 　



Shock & vital signs (Sốc và các dấu hiệu sinh
tồn) 　


Nguyên tắc chung





Các lưu ý tổng quát ở bệnh nhân chấn thương
Vai trò hình ảnh học và ưu tiên điều trị
DCS vs IR chấn thương
Khái niệm PRESTO

DCS: phẫu thuật kiểm soát tổn
thương
IR: X quang can thiệp


Nữ, 91 tuổi





Bị chấn động do xe hơi ở bãi đậu xe
Bn bị rung nhĩ, suy tim được điều trị bằng

nhiều thuốc bao gồm thuốc kháng đông.
Dấu hiệu sinh tồn ổn với mạch 84 lần/phú
t, HA 132/74 mmHg.


　 vị trí tổn
thương 　

Xây xát
Sưng

Xây xát
sâu
Xây xát
Xây xát

Sưng


　 0 giờ sau,
Lúc nhập viện
Bn đi vào sốc. 　　　　　　　　　
　　　　　　　　　　　　　　　
　　
PT INR ↑, PLT↓ 　 D-Dimer↑
　　

Các tổn thương cơ quan không có ý
nghĩa ở não, ngực và bụng.

FFP: Huyết tương tươi đông lạnh
PC: Tiểu cầu lắng
MAP: Mannitol Adenine
Phosphate

16


Thủ thuật TAE





Không thoát mạch
Các nhánh thân giáp cổ phải
Có thoát mạch
Các nhánh dưới xương thuyền trái
Không thoát mạch
Thân cổ giáp trái
Không thoát mạch
Cả hai động mạch mông dưới

TAEs đã được thực hiện với nhiều
động mạch ngay cả thoát mạch rõ
ràng không được mô tả trên chụp
mạch.

Sử dụng NBCA (1/5)

NBCA :

N-butyl Cyano-Acrylate

B.BRAUN, Melsungen, Germany

Chất làm dính mô tức thì
dung làm dính da và vật liệu
thuyên tắc cho AVM não
hoặc phình mạch (FDA Nhật
không chấp thuận chính thức
NBCA dung cho nội mạch.)


Ưu điểm của NBCA-LPD
khi làm chất thuyên tắc








Đạt được tắc động mạch đang chảy máu
ngay, không phụ thuộc vào tình trạng đôn
g máu
Có khả năng kiểm soát độ lan của chất th
uyên tắc bằng cách thay đổi tỉ lệ trộn của

NBCA và LPD.
Đi đến các mao quản từ chỗ đắt ống thôn
g ở vị trí tương đối gần
Lấp đầy keo trong động mạch giống như t
hả vào để ngăn dòng bang hệ không mon
g muốn


Tóm tắt ca này


Nguy cơ
Đang dùng thuốc kháng đông
 Các tổn thương nhỏ ở bn lớn tuổi: chảy máu bên trong khoang trong c
ơ
 Tổn thương mô mềm rộng có thể làm tăng sản xuất cytokin




Cạm bẫy


CT có thể bộc lộ chảy máu ở thời điểm khảo sát, nhưng không dự báo
chảy máu torng tương lai.

Xử trí hiệu quả
1, Áp dụng FFP sớm
2, Nút mạch sử dụng NBCA mặc dù thoát mạch ít.

20


Các yếu tố ảnh hưởng dự báo
chảy máu trong tương lai


Age (tuổi)



Bleeding points/space (điểm/khoang chảy máu) 　



Coagulopathy (bệnh lý đông máu)



Drug & history (thuốc & bệnh sử) 　







Có thể xác nhận tổn thương mạch máu và
Event to study time (biến cố với thời gian khảo sá
khoang

chảy máu bằng CT cản quang chất
t) 　
lượng cao
Form of organ injury (dạng tổn thương cơ quan) 　
Grade of Energy/GCS 　
Shock & vital signs (Sốc và các dấu hiệu sinh
tồn) 　


Các dấu hiệu CT chính


Tổn thương mạch máu:
Động mạch hay Tĩnh mạch
 Thoát mạch hay Giả phình



Thoát mạch thuốc cản qua
Case 1
ng

Thì sớm

Case 2

Thì TM cửa

Case 3

Các dấu hiệu CT chính


Tổn thương mạch máu:
Động mạch hay Tĩnh mạch
 Thoát mạch hay Giả phình




Khoang chảy máu


Trong hay ngoài tạng đặc
 Có hay không có vỡ vỏ bao



Màng phổi, phúc mạc hay sau phúc mạc


Độ chặt khoang chảy máu
Hiệu ứng chèn ép ít xảy ra.


Khoang trống

Khoang màng phổi, khoang màng ngoài tim, phúc mạc
 Khoang sau phúc mạc và lách ở bn cao tuổi





Thưa
Khoang niệu
 Khoang sau phúc mạc và lách ở bn trẻ
 Khoang trong cơ ở bn cao tuổi




Chặt
Trong gan và trong thận nằm trong bao
 Khoang trong cơ ở bn trẻ
