HDONG NOI (TT)

Ngày soạn : 4 / 3 / 05
Tiết 98 – 99
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
Giúp HS tiếp tục thực hiện yêu cầu của tiết 95, tìm hiểu cách thực hiện hành động nói & vậ
dụng trong thực tế nói, viết.
II. CHUẨN BỊ
GV : Đọc sách SK, sách tham khảo, soạn giáo án, bảng phụ
HS : Đọc sách, chuẩn bò bài tập theo yêu cầu.
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC :
1. ỔN ĐỊNH (1’) Kiểm tra só số, tư thế chuẩn bò tiết học của HS
2. KIỂM TRA (5’)
? Hành động nói là gì ? Nêu một số kiểu hành động nói thường gặp ?
Bài tập 3 / SGK / 65
3. BÀI MỚI
T
L
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG HS KIẾN THỨC
25
HOẠT ĐỘNG1
+ Dùng bảng phụ ghi đ/văn SGK
+ Yêu cầu HS thực hiện yêu cầu
: Đánh số thứ tự trước mỗi câu
trần thuật, xác đònh mục đích nói
của các câu ấy.
HOẠT ĐỘNG 1
 Quan sát đ/văn
 Lên bảng điền vào bảng phụ theo
yêu cầu SGK
I. CÁCH
THỰC HIỆN
HÀNH ĐỘNG

NÓI
Tinh thần yêu nước cũng như các
thứ của quý. Có khi được trưng
bày trong tủ kính, trong bình pha
lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng
có khi được cất giấu kín đáo
trong rương, trong hòm. Bổn
phận của chúng ta là làm cho
những của quý kín đáo ấy đều
được đưa ra trưng bày. Nghóa là
phải ra sức giải thích, tuyên
truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm
cho tinh thần yêu nước của tất cả
mọi người đều được thực hành
vào công việc yêu nước, công
việc kháng chiến.
Câu
Mđích
1 2 3 4 5
Hỏi - - - - -
Trình
bày
+ + + - -
Điều
khiển
- - - + +
Hứa
Hẹn
- - - - -
Bộc

lộ
cảm
xúc
- - - - -
Mỗi hành động
nói có thể được
thực hiện bằng
kểu câu có
chức năng
chính phù hợp
với hành động
đó
( cách dùng
trực tiếp) hoặc
bằng kiểu câu
khác ( cách
dùng gián
tiếp).
Giáo án Ngữ Văn 8 Giáo viên : Tạ Thò Hoa
? Dựa theo kết quả ở bài tập
trên, hãy lập bảng trình bày
quan hệ giüữa các kiểu câu với
những hành động nói mà em đã
biết. Cho ví dụ minh họa ?
Câu
Hành
độngnói
Câu
nghi
vấn

Câu
cầu
khiến
Câu
cảm
thán
Câu
trần
thuật
Điều
khiển
- + - -
Hỏi + - - -
Bộc lộ
cảm
xúc
- - + -
Trình
bày
- - - +
Hứa
hẹn
- - - -
4 + Hướng dẫn hình thành bài học  Đọc ghi nhớ GHI NHỚ
HOẠT ĐỘNG 2 HOẠT ĐỘNG 2 II. L. TẬP
10
BÀI 1
? Tìm các câu nghi vấn trong bài
Hòch tướng só ? Cho biết những
câu ấy được dùng làm gì

Vò trí của mỗi câu nghi vấn trong
từng đoạn có liên quan như thế
nào đến mục đích nói của nó ?
CHỐT :
Những câu nghi vấn đứng cuối
đ/văn trong bài hòch dùng để
khẳng đònh hay để phủ đònh điều
được nói ra trong câu ấy.
Còn câu nghi vấn mở đầu đoạn
dùng để nêu v/đề cho tướng só
chuẩn bò tư tưởng nghe phần lí
giải của tác giả.
HẾT TIẾT 1
TIẾT 2
 Hướng trả lời
-- Lúc bấy giờ dẫu các ngươi muốn vui vẻ
phỏng có được không ?
 Hành động hỏi để phủ đònh.
-- Lúc bấy giờ dẫu các ngươi không
muốn vui vẻ phỏng có được không ?
 Hành động hỏi để khẳng đònh.
-- Vì sao vậy ?
 Hành động hỏi .
-- Nếu vậy rồi đây sau khi dẹp yên giặc,
muôn đờiû để thẹn, há còn mặt mũi nào
đứng trong trời đất nữa ?
 Hành động hỏi để phủ đònh.
BÀI 1
-Lúc bấy giờ …
có được k

o
?
 H. động hỏi
để phủ đònh.
-- Lúc bấy
giờ ...k
o
muốn
… có được k
o
?
 H. động hỏi
để khẳng đònh.
-- Vì sao vậy ?
 H động hỏi .
-- Nếu vậy rồi
đây ….há còn
mặt mũi nào …
nữa ?
 H. động hỏi
để phủ đònh.
12
BÀI TẬP 2
Nhiều người có nhận xét là trog
các bài viết của mình, Chủ tòch
Hồ Chí Minh thường kêu gọi
chiến só, đồng bào bằng những
câu trần thuật. Hãy tìm
 Hướng trả lời
Câu trần thuật có mục đích cầu khiến :

Vì vậy, nhiệm vụ thiêng liêng của toàn
dân ta lúc này là phải nâng cao tinh thần
quyết chiến quyết thắng, quyết tâm giải
phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc, tiến
BÀI 2
Câu trần thuật
có mục đích
cầu khiến :
Vì vạây, nhiệm
vụ…. là phải
Giáo án Ngữ Văn 8 Giáo viên : Tạ Thò Hoa
các câu trần thuật có mục đích
cầu khiến trong các đoạn trích
SGK , và cho biết hình thức diễn
đạt ấy có tác dụng ntnào trong
việc động viên q.chúng ?
MỞ RỘNG :
Kiểu câu & hành động nói do
kiểu câu diễn đạt có thể k
o
trùng
khớp nhau.
Việc dùng câu trần thuật để kêu
gọi như vậy làm cho q.chúng
thấy gần gũi với lãnh tụ & thấy
tới hoà bình thống nhất Tổ quốc.
Hễ còn 1 tên giặc trên đất nước ta, thì ta
còn phải tiếp tục chiến đấu quét sạch nó
đi.
Điều mong muốn cuối cùng của tôi là :

Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn
đấu, xây dựng 1 nước Việt Nam hoà bình,
thống nhất, độc lập, ddân chủ và giàu
mạnh, và góp phần xứng đáng vào sự
nghiệp cách mạng thế giới.
nâng cao tinh
thần….. thống
nhất Tổ quốc.
Hễ còn 1 tên
giặc….thì ta còn
phải…. quét
sạch nó đi.
Điều mong
muốn… toàn
Đảng, toàn
dân phấn đấu
nhiệm vụ mà lãnh tụ giao cho
chính là nguyện vọng của mình.
… thế giới.
BÀI 3  Thảo luận nhóm BÀI 3
10
8
+ Dùng bảng phụ ghi đ/văn Sgk
? Tìm các câu có mục đích cầu
khiến trong đoạn trích ? Mỗi câu
ấy thể hiện q/hệ giữa các nhân
vật & tính cách nhân vật ntnào ?
BÀI 4
Trong các cách hỏi đường dưới
đây, em nên dùng những cách

nào để hỏi người lớn ?
a) Bác có biết bưu điện ở đâu
không ạ ?
b) Bác làm ơn chỉ giúp bưu điện
ở đâu ạ ?
c) Bưu điện ở đâu, hả bác ?
d) Chỉ giùm cháu bưu điện ở đâu
với !
-- Song anh có cho phép em mới dám nói.
-- Hay là anh đào giúp cho em 1 cái
ngách sang bên nhà anh.
 Dế Choắt yếu đuối nên nói lời đề nghò
1 cách khiêm nhường, nhã nhặn.
-- Được, chú mình cứ nói thẳng thừng ra
nào.
-- Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt
ấy đi.
 Dế Mèn ỷ mạnh, huênh hoang & hách
dòch.
-- Song anh có
cho phép em
mới dám nói.
-- Hay là anh
đào giúp cho
em 1 cái ngách
…
 Dế Choắt
khiêm nhường,
đề nghò nhã
nhặn.

-- Được, chú
mình cứ nói ..--
Thôi, im cái
điệu… ấy đi.
 Dế Mèn
huênh hoang &
hách dòch.
e) Bác có thể chỉ giúp cháu bưu
điện ở đâu không ạ ?
BÀI 4
Chọn cách nói
Chốt :
Nên hỏi theo cách (b) và (e) để
hỏi người lớn, như thế vừa lòch
sự, vừa phù hợp với quan hệ XH
của người nói với người nghe.
 Hướng trả lời
Chọn cách (b), cách (e).
b) Bác làm ơn
chỉ giúp cháu
bưu điện ở đâu
ạ ?
e) Bác có thể
chỉ giúp cháu
bưu điện ở đâu
không ạ ?
BÀI 5 BÀI 5
8 Trong quán ăn, 1 người nói với
người bên cạnh :
 Quan sát bài tập

Giáo án Ngữ Văn 8 Giáo viên : Tạ Thò Hoa
“Anh có thể chuyển giúp tôi lọ
gia vò không ạ ?”
Theo em, trong những hành
động nói sau đây, người nghe
nên chọn hành động nào ?
 Yêu cầu trả lời
Nên chọn hành động (c) . Vì chỉ đưa giúp
lọ gia vò mà k
o
nói gì thì k
o
lòch sự , còn
trả lời rằng “ Cái lọ ấy k
o
nặng” là k
o

kiểu ý ngưòi nói, người nói chỉ yêu
Chọn hành
động (c) :
Đưa lọ gia vò
cho người kia
& nói : “ Mời
a) Lẳng lặng đưa lọ gia vò cho
người kia.
b) Trả lời người kia : “ Có chứ ạ.
Cái lọ ấy k
o
nặng đâu mà !”

c) Đưa lọ gia vò cho người kia &
nói : “ Mời anh” ( hoặc “Mời
chò”, “Mời bác”)
cầu đưa lọ gia vò chứ không hỏi nặng hay
nhẹ .
Anh”( Mời chò
– Mời bác)
5
CỦNG CỐ :
? Nêu các cách thực hiện hành
động nói ?
Có phải lúc nào hành động nói
cũng được thực hiện bằng chính
kiểu câu có chức năng chính phù
hợp với hành động đó ?
 Tự phát biểu
(2) HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
+ Học bài, nắm kiến thức về cách thực hiện hành động nói, biết vận dụng trong thực tế.
+ Xem lại các bài tập đã làm.
+ Chuẩn bò bài “ Hội thoại”
RÚT KINH NGHIỆM
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
Giáo án Ngữ Văn 8 Giáo viên : Tạ Thò Hoa