Tìm được phần mộ của một danh tướng nhà Trần
Sau nhiều đợt tổ chức khảo sát, tìm kiếm, dòng họ Hà đã tìm thấy phần mộ của Thượng tướng Hà Mại
(1334-1410), một danh tướng thuộc đời Trần, tại thôn Cứu Quốc, xã Thuần Thiện, huyện Can Lộc (Hà
Tĩnh).
Ông Lê Bá Hạnh, phó Giám đốc Bảo Tàng tỉnh Hà Tĩnh, cho biết, có được kết quả nói trên là nhờ vào
sự quyết tâm của dòng họ Hà đồng thời nhờ có sự giúp đỡ, phối hợp của các cơ quan Bảo Tàng tỉnh Hà
Tĩnh, Trung Tâm nghiên cứu tiềm năng con người, Trung Tâm nghiên cứu Bảo tồn Văn hoá tín ngưỡng
Việt Nam.
Cũng theo ông Hạnh cho biết thêm, trong một số cuốn chính sử còn ghi lại thì Thượng tướng quân Hà
Mại, tự là Tông Hiểu (sinh ngày 8/4/1334, tại Hà Nội), là con trai út trong một gia đình hào trưởng ở
miền Bắc Việt Nam. Năm Tân Mão (1351), dưới triều Trần Dụ Tông, Hà Mại thi đỗ quan võ và được
bổ nhiệm làm chỉ huy đội quân bảo vệ triều đình… Đến năm 1356, ông được bổ nhiệm làm chỉ huy đội
quân bảo vệ vua Trần Dụ Tông đi kinh lý phía Nam nước Đại Việt, trấn Nghệ An. Từ năm 1356 đến
1376, làm tướng chỉ huy đội quân bảo vệ biên giới phía Nam, Đại Việt chống quân Chăm. Năm 1377,
trấn thủ xứ Nghệ An với hàm Thượng tướng quân, tước Thượng vị hầu...
Giáo sư Đào Vọng Đức phát biểu tại tọa đàm về danh tướng nhà Trần Hà Mại. Ảnh: Sở Văn hóa Thể
thao và Du lịch tỉnh Hà Tĩnh.
Năm 1398, triều đình nhà Trần xảy ra nhiều biến cố, do đoán trước được sự thanh trừng nội bộ bi thảm
do Hồ Quý Ly lộng quyền, Thượng tướng quân Hà Mại xin từ quan về ở ẩn tại vùng núi phía Nam
Hồng Lĩnh (nay thuộc địa phận xã Thuần Thiện, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tỉnh) và sau đó lập căn cứ địa
bí mật kháng chiến chống quân Minh, tiếp tục chỉ đạo cho con trai là Đại tướng Hoàng Bảng Hà Dư
(tức Hà Tông Chính) phò nhà Trần chống giặc Minh xâm lược (1407-1413) và chống triều đình nhà Hồ.
Ông mất ngày 20/8/1410, thọ 77 tuổi, sau đó để tránh khỏi bị bại lộ ra ngoài, người thân trong gia đình
đã bí mật đưa thi hài ông đi chôn cất.
Ông là một vị Thượng tướng quân tài ba, đồng thời là nhà chính trị, nhà ngoại giao lỗi lạc, suốt cả cuộc
đời, ông đã đóng góp to lớn cho sự nghiệp bảo vệ đất nước, bảo vệ nhân dân. Và trong sự nghiệp làm
tướng, ông từng được triều nhà Trần sắc phong: Phụ quốc Thượng tướng quân, Thượng Vị hầu, Bắc sứ,
Trấn thủ xứ Nghệ An. Triều Lê sắc phong Đoan túc dực bảo Trung Hưng thần. Triều Nguyễn Duy Tân
(năm thứ 3) sắc phong Đồng Giang linh ứng thần…
Ngay sau khi phát lộ được phần mộ của Thượng tướng quân Hà Mai, trong ngày 29/6, tại tỉnh Hà Tĩnh,
Bảo Tàng tỉnh Hà Tĩnh đã phối hợp với các cơ quan có liên quan và Ban liên lạc họ Hà (Nghệ Tĩnh) tổ
chức Tọa đàm khoa học về Thượng tướng quân Hà Mại. Tại toạ đàm, các Giáo sư: Đào Vọng Đức, Ngô
Đức Thịnh, Phan Thị Phi Phi, Hà Vĩnh Tân, ông Hà Văn Sỹ (Phó Ban liên lạc họ Hà Việt Nam)… đều
đã có nhiều bản tham luận, báo cáo khoa học chi tiết về kết quả cũng như cuộc hành trình đi tìm mộ và
về thân thế, cuộc đời, sự nghiệp cống hiến cho đất nước, dân tộc Việt Nam của Thượng tướng quân Hà
Mại.
(Theo báo Đất Việt)
Báo cáo chi tiết kết quả tìm mộ Thượng tướng quân triều Trần - Hà Mại (1334-
1410)
PGS TS Hà Vĩnh Tân
Xin Hội nghị cho phép tôi được thay mặt những thành viên tham gia chương trình tìm mộ Tướng quân
Hà Mại được trình bày bản báo cáo khoa học của đề tài khoa học “Tìm mộ Thượng tướng quân triều
Trần Hà Mại” như sau:
I –MỞ ĐẦU
Tướng quân Hà Mại, tự Tông Hiểu là con trai út trong một nhà hào trưởng tại miền Bắc Việt Nam. Ngài
sinh tại Hà Nội ngày 8 tháng 4 năm Giáp Tuất (1334), triều Trần Hiến tông, niên hiệu Khai Hựu năm
thứ VI. Năm Tân Mão (1351) lúc ngài mới 18 tuổi, triều Trần Dụ Tông mở khoa thi quan võ, ngài dự
tuyển và trúng vào hạng ưu, sau đó Ngài được giao chỉ huy và huấn luyện một đội quân bảo vệ triều
đình.
Cả cuộc đời và sự nghiệp của ngài gắn bó chặt chẽ với việc phụng sự đất nước và Triều nhà Trần cho
đến tận đến khi mất. Là một vị Thượng tướng quân, đồng thời là nhà chính trị, ngoại giao trên cương vị
Trấn thủ Nghệ An, cụ Hà Mại đã có đóng góp to lớn vào sự nghiệp bảo vệ đất nước của quân dân ta
thời nhà Trần trong cuộc chiến tranh giữa hai nước Đại Việt với Chiêm Thành những năm 1376 – 1390
và cuộc chiến đấu chống giặc Minh xâm lược của nhà Hậu Trần những năm 1407 – 1413.
Nhìn lại lịch sử chúng ta nhận thấy, cuộc chiến tranh Đại Việt với Chiêm Thành quả là thảm khốc qua
sự kiện mở đầu là vua Đại Việt Trần Duệ Tông tử trận tại thành Đồ bàn, Chiêm Thành (1377) và kết
thúc bằng việc vua Chiêm Thành Chế Bồng Nga tử trận tại vùng Hưng Yên, Đại Việt (1390).
Cuối năm 1376, quân Trần do đích thân vua Trần Duệ Tông khởi binh đánh Chiêm Thành. Trước khi đi,
vua Trần Duệ Tông giao cho Tướng quân Hà Mại làm chỉ huy quân đội chốt giữ bảo vệ phòng tuyến
hậu phương trực tiếp của mặt trận. Năm 1377, quân Trần chiếm cửa Thị Nại (Quy Nhơn ngày nay) rồi
tiến đánh kinh thành là Đồ Bàn. Vua Chiêm Thành là Chế Bồng Nga đã dùng kế dụ quân Trần vào ổ
mai phục. Vua Trần Duệ Tông bị tử trận, Hồ Quý Ly, Đỗ Tử Bình rút quân về nước.
Nhận thấy thế lực nhà Trần đã bị suy yếu, thừa thắng xông lên, chính vua Chế Bồng Nga nhiều lần đích
thân huy động binh lực tấn công đánh phá Đại Việt điên cuồng bằng cả đường bộ lẫn đường thủy, với
quyết tâm giành lại hai châu Hoan và châu Ái
(*)
.Hồ Quý Ly nhiều lần đem quân ra trận bị thua, quân
Chiêm ba lần chiếm được kinh thành Thăng Long, vua tôi nhà Trần cả ba lần phải bỏ thành chạy. Quân
Chiêm cướp, đốt phá kinh thành rồi rút về. Điều này nói lên phần nào đất nước ta lúc đó trải qua tình
hình gian nan và cuộc chiến khốc liệt như thế nào.
Mặc dù vậy, Trấn thủ Nghẹ An là Thượng tướng quân Hà Mại, xuất thân làm quan võ từ 18 tuổi, là một
người rất am hiểu binh thư, địa dư và phong thủy với tính quả cảm và tài thao lược đã tổ chức chỉ huy
các lực lượng quân dân Đại Việt đoàn kết nhất trí đánh trả quyết liệt, đã lần lượt đập tan các đợt tấn
công của địch trên bộ. Sau chiến dịch bảo vệ biên giới thắng lợi Ngài được triều đình phong làm “Phụ
quốc, Thượng tướng quân, Thượng Vị hầu và bổ làm Trấn thủ xứ Nghệ An” (lúc đó bao gồm cả diện
tích của hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh ngày nay).
Năm 1390, Chế Bồng Nga lại đem quân sang đánh nước ta. Lần này, tướng trẻ Trần Khát Chân được
lệnh đem binh dàn trận trên hai bờ sông Hải Triều (sông Luộc ở vùng Hưng Yên ngày nay). Khát Chân
sai chĩa hỏa pháo nhằm cả vào thuyền Chế Bồng Nga mà bắn. Vua Chiêm trúng đạn tử trận, quân
Chiêm bỏ chạy, và từ đó Chiêm Thành của con Chế Bồng Nga hoàn toàn hàng phục Đại Việt.
Đến năm 1398, tại triều đình nhà Trần xảy ra nhiều biến cố phức tạp. Do đoán trước được sự thanh
trừng nội bộ bi thảm do Hồ Quý Ly lộng quyền, tướng quân Hà Mại xin từ quan, về ở ẩn ở vùng núi
Hồng lĩnh. Sau này, nơi đây đã trở thành căn cứ địa của cụ Hà Mại và con trai là Đại tướng Hà Dư cùng
nhà Hậu Trần chiến đấu anh dũng chống giặc Minh xâm lược (1407-1413). Lịch sử ghi lại rằng, cuối
cùng, toàn bộ vua tôi nhà Hậu Trần đều tử tiết oanh liệt chứ quyết không đầu hàng quân Minh.
Tiếp nối truyền thống uống nước nhớ nguồn của dân tộc ta, thể hiện nguyện vọng chân thành của nhân
dân Nghệ An và Hà Tĩnh trong đó có con cháu của Cụ, chúng tôi đã tổ chức chương trình và đoàn tìm
mộ, để cuối cùng đã tìm ra ngôi mộ cổ của Thượng tướng quân triều Trần, Trấn thủ Nghệ An Hà Mại,
mà trong đó, sự chỉ dẫn của Tâm linh đóng vai trò quyết định.
II – VIỆC TỔ CHỨC VÀ KẾ HOẠCH CỦA CHƯƠNG TRÌNH
Ban chỉ đạo Chương trình
1- Ông Hà Văn Sỹ - Trưởng ban,
2- Ông Hà Huy Lợi – Phó ban thường trực,
3- Ông Hà Vĩnh Tân – Phó ban, kiêm chủ nhiệm Đề tài khoa học của chương trình.
4- Ông Hà Huy Thanh - Ủy viên thư ký.
Nhà ngoại cảm tham gia chương trình
1 – Bà Trần Ngọc Ánh (Hà Nội)
2 – Bà Nguyễn Thị Hằng (Đồng Nai)
Hội đồng khoa học của chương trình
Bao gồm các nhà khoa học thuộc Trung tâm nghiên cứu Tiềm năng con người thuộc Liên hiệp các Hội
Khoa học Kỹ thuật Việt Nam như sau:
1- GS TSKH Phan Thị Phi Phi, Chủ tịch Hội Đồng Trung tâm;
2- GS Vs Đào Vọng Đức, Chủ tịch Hội Đồng Khoa học (HĐKH) Trung tâm;
3- Nhà báo Nguyễn Thị Tuyết Mai, Ủy viên HĐKH, Phó Giám đốc Trung tâm,
4- PGS TS Hà Vĩnh Tân, Ủy viên HĐKH Trung tâm.
IV - Các bước tiến hành:
Giai đoạn 1 (Từ ngày 01/01/2010 đến ngày 19/03/2010):
Thu thập các thông tin tư liệu về con người, cuộc đời và sự nghiệp Tướng quân Hà Mại theo các nguồn
tư liệu từ dòng tộc và tài liệu lịch sử.
Giai đoạn 2 (Từ ngày 20/03/2010 đến ngày 31/05/2010):
-Thu thập thông tin về Tướng Quân Hà Mại từ các nguồn tâm linh với sự trợ giúp của các nhà ngoại
cảm.
- Tổ chức các đoàn đi khảo sát thực địa dựa trên các thông tin đã thu thập được.
Giai đoạn 3 (Từ ngày 1/06/2010 đến ngày 20/07/2010):
Phân tích, tổng hợp và đánh giá các dữ liệu, thông tin thu được nhằm xác định chính xác vị trí phần mộ
của Tướng Quân Hà Mại.
Hoàn thành bản báo cáo khoa học tổng kết chương trình tìm mộ Tướng Quân Hà Mại, làm căn cứ quan
trọng phục vụ cho sự công nhận của các cơ quan có thẩm quyền.
III – NHỮNG NÉT CHÍNH CỦA CUỘC HÀNH TRÌNH TÌM KIẾM
a- Giai đoạn chuẩn bị:
- Thu thập thông tin về Tướng quân Hà Mại từ tư liệu lịch sử Việt Nam và gia phả (phần tư liệu gia phả
chủ yếu do ông Hà Văn Sỹ cung cấp).
- Chuyến khảo sát thông tin qua nhà ngoại cảm Nguyễn Thị Hằng tại Sài gòn do ông Hà Văn Sỹ thực
hiện. Mục đích chuyến đi là kiểm chứng thông tin từ hai nguồn tâm linh độc lập, so sánh để lấy căn cứ