đề thi tiếng việt học sinh giỏi lớp 5

đề thi học sinh giỏi năm học 2010 - 2011
Môn tiếng việt lớp 5
(Thời gian làm bài 60 phút)
Họ và tên học sinh: Chữ kí giám thị số
1: ...........................
số báo danh:
.
Chữ kí giám thị số
2: ............................
I. Phần trắc nghiệm: (6 điểm)
Hãy đọc thầm đoạn văn sau, chọn đáp án đúng cho mỗi câu hỏi dới
đây và ghi chữ cái đứng trớc câu trả lời đó vào bài thi.
Chim hót líu lo. Nắng bốc hơng hoa tràm thơm ngây ngất. Gió đa mùi h-
ơng ngọt lan xa, phảng phất khắp rừng. Mấy con kì nhông nằm phơi lng trên gốc
cây mục, sắc da lng luôn luôn biến đổi từ xanh hoá vàng, từ vàng hoá đỏ, từ đỏ
hoá tím xanh... Con Luốc động đậy cánh mũi, rón rén bò tới. Nghe động tiếng
chân con chó săn nguy hiểm, những con vật thuộc loài bò sát có bốn chân to hơn
ngón chân cái kia liền quét chiếc đuôi dài chạy tứ tán, con núp dới gốc cây thì
biến thành màu xám vỏ cây, con đeo trên tán lá ngái thì biến thành màu xanh lá
ngái...
Đoàn Giỏi
Trích lợc Đất rừng phơng Nam
1- Đoạn văn trên giới thiệu mấy loài vật có trong rừng phơng Nam?
A. Ba loài
B. Bốn loài
C. Năm loài
2- Sự biến đổi sắc màu của các con kì nhông cho ta thấy diều gì?
A. Vẻ đẹp của kì nhông.
B. Kì nhông có nhiều loại.
C. Nét độc đáo của kì nhông ở rừng phơng Nam.
3- Có mấy loại cây đợc tác giả nói tới trong đoạn văn?

A. Một loại
B. Hai loại
C. Ba loại
4- Khi miêu tả cây ở rừng phơng Nam tác giả đã tập trung chú ý đến:
A. Màu sắc.
B. Hơng thơm.
C. Màu sắc và hơng thơm.
5-Những con kì nhông đợc tác giả miêu tả với những nét tiêu biểu nào?
A. Hình dáng.
B. Các hoạt động.
C. Kết hợp hình dáng và hoạt động.
6- Để có đợc những cảm nhận về đất rừng phơng Nam tác giả đã:
A. Nhìn, ngửi, nếm.
B. Nghe, nhìn.
C. Nhìn, Nghe, ngửi.
II. Phần tự luận: (14 điểm)
Câu 1: (4 điểm)
Tiếng dừa làm dịu nắng tra,
Gọi đàn gió đến cùng dừa múa reo.
Trời trong đầy tiếng rì rào,
Đàn cò đánh nhịp bay vào bay ra.
Đứng canh trời đất bao la
Mà dừa đủng đỉnh nh là đứng chơi.
(Trích: Cây dừa- Trần Đăng Khoa).
Em có nhận xét gì về biện pháp nghệ thuật miêu tả đợc tác giả sử dụng
trong khổ thơ trên? Với cách miêu tả đó giúp em cảm nhận nh thế nào về cây
dừa.
Câu 2: (10 điểm)
Bác Hồ kính yêu luôn sống trong trái tim mỗi ngời dân Việt Nam. Hình
ảnh của Ngời luôn đợc hiện lên trong mỗi giấc mơ, trong mỗi bản nhạc và khi

em tới trờng. Hình ảnh và những lời nói gần gũi đầy tình yêu thơng của Ngời:
Tôi nói, đồng bào nghe rõ không! tại Quảng trờng Ba Đình lịch sử đã để lại
trong em ấn tợng sâu sắc nhất. Bằng trí tởng tợng phong phú và những hiểu biết
của em về Bác, em hãy tả lại Bác Hồ kính yêu trong ngày lễ trọng đại ấy.
Hết
Hớng dẫn chấm Môn tiếng việt lớp 5
I. Phần trắc nghiệm: (6 điểm)
Mỗi đáp án đúng cho 1 điểm.
1- A 2- C 3- B 4- B 5- C 6- C.
II. Phần tự luận: (14 điểm)
Câu 1:(4 điểm)
Nêu đợc biện pháp nghệ thuật nhân hoá cho 0,5 điểm.
Chỉ ra đợc những từ ngữ, hình ảnh miêu tả cây dừa nh con ngời: tiếng dừa, gọi,
múa reo, đứng canh, đủng đỉnh... cho 1 điểm.
Nêu đợc cảm nhận của bản thân em về cây dừa: Cây dừa thật gần gũi, gắn bó
với con ngời, cây dừa đã điều hoà đợc khí hậu, là nơi tụ hội của chim muông,
cây dừa đã làm đẹp cho quê hơng đất nớc. Hình ảnh về cây dừa cũng là biểu t-
ợng của con ngời Việt nam nói chung, con ngời miền Nam nói riêng. cho 2
điểm
- Biết cách sắp xếp ý thành một đoạn văn hoàn chỉnh cho 0,5
điểm
- Lu ý : Học sinh có thể vừa bình vừa lồng cảm xúc nhng phải nêu bật
nội dung của khổ thơ và cảm nhận về cây dừa.
Tuỳ theo mức độ làm bài của học sinh trừ 0,5 điểm ở từng nội dung.
Câu 2: (10 điểm)
Học sinh biết quan sát chân dung Bác Hồ, nhớ lại những bài hát về Bác
dành cho Thiếu niên Nhi đồng, những bài học của môn Tiếng Việt, môn Lịch sử
gắn liền với sự kiện lịch sử trọng đại (Tuyên ngôn Độc lập: 2/9/1945) và những
điều các em biết về Bác với trí tởng tợng phong phú để làm bài đảm bảo những
yêu cầu sau:

1- Yêu cầu:
- Nội dung phong phú làm nội bật hình ảnh Bác Hồ kính yêu khi đang
đọc bản Tuyên ngôn Độc lập tại Quảng trờng Ba Đình lịch sử với những nét tiêu
biểu về hình dáng: dáng ngời, vầng trán, mái tóc, chòm râu, ánh mắt... trang
phục của Bác. Trong từng chi tiết khi miêu tả gắn liền với những hoạt động và
lời nói của Bác và những liên tởng của các em về sự hi sinh lớn lao của Bác với
dân tộc Việt Nam.
- Kết hợp khi miêu tả Bác cần miêu tả đồng bào có mặt trong buổi lễ
cảnh vật không khí chung tại Quảng trờng trong giờ phút thiêng liêng đó.
-Thể hiện rõ phơng pháp viết văn tả ngời xen tả cảnh và lồng cảm xúc. Biết
chọn lọc và khắc hoạ những nét tiêu biểu nhất về Bác.
- Diễn đạt trong sáng lu loát đúng ngữ pháp. Viết đúng chính tả rõ ràng dễ
xem.
2-Bậc điểm:
Điểm 9- 10 : Nh yêu cầu châm chớc một vài chi tiết cha thực sự sinh động. Sai
không quá 2 lỗi diễn đạt. Quá qui đinh trừ 0,5 điểm.
Điểm 7- 8 : Nội dung tơng đối phong phú đã tả đợc Bác Hồ với những nét về
hình dáng và hoạt động của Bác trên Quảng trờng gần nh yêu cầu nhng còn
đôi chỗ cha thật tiêu biểu về các hoạt động, lời nói , không khí chung , sai
không quá 3 lỗi diễn đạt. Quá qui đinh trừ 0,5 điểm.
Điểm 5 -6 : Đã xác định đợc trọng tâm tả ngời thể hiện đợc các đặc điểm của
Bác đang đọc bản Tuyên ngôn Độc lập nhng còn một số điểm cha hợp lí, cha
kết hợp đợc hình dáng với lời nói của Bác và khung cảnh chung cũng n sự liên
tởng trong quá trình miêu tả. Sai không quá 4 lỗi diễn đạt. Quá qui đinh trừ 0,5
điểm.
Điểm 3- 4 : Cha xác định rõ trọng tâm tả ngời, thiếu những nét cụ thể, còn tả
chung chung, lẫn lộn giữa tả ngời với tả cảnh. Còn khá nhiều chi tiết không
hợp lí. Cảm xúc mờ nhạt. sai không quá 5 lỗi diễn đạt. Quá qui đinh trừ 0,5
điểm.
Điểm 1- 2: Bài làm không có trọng tâm, tuy đã miêu tả một số nét về Bác Hồ

nhng không tiêu biểu, cha có cảm xúc, viết rời rạc. Sai không quá 6 lỗi diễn
đạt. Quá qui định trừ 0,5 điểm.
Chấm xong cộng điểm toàn bài không làm tròn
THI Môn TING VIT
THI GIAN: 90 PHT
Cõu 1. ( 2 im)
a. Gii thích t in m- nghiêng trong mi câu sau v cho biết chúng d ợc sử
dụng theo nghĩa gốc hay nghĩa chuyển:
- Cỏ không n mui cá n.
- Hôm n o c ng vy, c gia ình tôi li cùng nhau n ba cm ti rt vui v.
- Mnh trng li lim ang chm chm trôi trên bu tri.
- Nó le li ri co cng chy mt.
b.Em hiu th n o v các câu th nh ng , tc ng sau:
- Di non lp bin.
- Nhn bay cao ma r o l i tnh
Nhn bay thp ma ngp b ao.
Cõu 2. ( 3 im)
a. Chn quan h t thích hp in v o ch chm trong các câu sau:
- Tri bây gi trong vt, thm thm (1) cao.
- Mt vng trng tròn, to (2) hng hin lên (3) chân tr i, sau rng tre
en (4) m t ngôi l ng xa.
- Trng qung (5) h n, trng tán (6) m a.
b. Hãy xác nh danh t chung, danh t riêng v i t xng hô trong các
câu sau:
- Ch ! Nguyên quay sang tôi ging nghn ng o. Ch s l ch ca em mãi mãi

- Mun sang thì bc cu kiu
Mun con hay ch thì yêu ly thy.
Cõu 3. ( 3 im)
a. Thêm trng ng cho các câu sau theo gi ý trong ngoc:

- .tôi cùng đón giao th a vi ba bnh vin. (trng ng ch thi
gian);
- b n Ho ã có tin b nhiu trong hc tp. ( trng ng ch
phng tin, cách thc).
b. Cho on vn sau:
C Mau l t ma dông. V o tháng ba, tháng t , sm nng chiu
ma. ang nng ó, ma ngay xung ó. Ma hi h, không kp chy v o
nh . M a rt ph, mt hi ri tnh hn. Trong ma thng ni cn dông.
Hóy tỡm mt cõu ghộp cú trong on v phõn tớch cỏc b phn ca
cõu bng cỏch gch di v vi t tờn mi b phn tỡm c.
Cõu 4. ( 2 im)
Em gãy đọc đoạn trích sau v ghi các dà ấu câu cần điền theo thứ tự từ 1
đến 10 ( theo gợi ý)
Một hôm, hắn gọi một người ở tên l Khoai lên bà ảo(1)
- M y chà ịu khó ở với tao l m là ụng cho tao thật giỏi (2) rồi tao gả cô út
cho m y(3)à
Sau đó (4) lão trưởng giả không thực hiện lời hứa. Thấy mình bì lừa
(5) anh Khoai tức lắm (6) lên gặp lão trưởng giả để hỏi chuyện. Anh bảo (7)
- Ông đã hứa gả cô út cho tôi, sao bây giờ lại gả cho kẻ khác (8)
Lão trưởng giả trả lời anh rằng:
- Ấy (9) Tao chuẩn bị đám cưới l chuà ẩn bị cho m y à đấy chứ (10)…
( Trích truyện Cây tre trăm đốt)
Gợi ý cách trả lời:
(1) điền dấu:
……………..
(10) điến dấu:
Câu 5. ( 2 điểm)
Em hãy nêu cảm nhận của em về đoạn thơ sau:
Ngôi nh tà ựa v o nà ền trời sẫm biếc
Thở ra mùi vôi, vữa nồng hăng

Ngôi nh già ống b i thà ơ sắp l m xongà
L bà ức tranh còn nguyên m u vôi, gà ạch…
( trích: Về ngôi nh à đang xây)
Câu 6. ( 8 điểm)
"Ông về tâu vua sắm cho ta một con ngựa sắt, một cái roi sắt v à
một tấm áo giáp sắt, ta sẽ phá tan lũ giặc n y"à
Lời nói hùng hồn của cậu bé Thánh Gióng với sứ giả của nh vua ngheà
như còn vang vọng đến tận ng y nay. L hà à ọc sinh tiểu học, chắc hẳn em đã
được nghe nhiều lần câu chuyện cổ tích Thánh Gióng. Em hãy tưởng tượng
v tà ả lại hình dáng, tính tình v hoà ạt động của nhân vật Thánh Gióng trong
câu chuyện đó.
------------
----------------ht---------------
GI í CHM
Cõu 1. ( 2 im)
a. Gii thớch t in m- nghiờng trong mi cõu sau v nờu rừ t ú dựng
theo ngha gc hay ngha chuyn (1 im)
- Cỏ khụng n mui cỏ n. (n cú ngha l ho t ng l m cho h p th v
thm v o c th con cỏ- dựng theo ngha chu n- c 0,25 )
- Hụm n o c ng vy, . n ba cm=> ăn- chỉ hoạt động trực tiếp đa thức
ăn vào nuôi cơ thể- một HĐ trao đổi chất của động vật- dùng theo nghĩa gốc
( 0,25 đ).
- Mnh trng li lim b u tri.=> Lỡi liềm - chỉ một vật là dụng cụ nông
nghiệp có hình dáng cong cong dùng để cắt lúa- đã dùng với nghĩa chuyển.
( 0,25 )
- Nú le li ri co cng chy mt. Li - l m t b phn ca c th ng vt
ngi)- dựng vi ngha gc (0,25 )
b.Em hiu th n o v cỏc cõu th nh ng , tc ng sau:
- Di non lp bin. ( di non: di chuyn ngn nỳi; lp bin: dựng sc lc
t xung lp i bin nc mờnh mụng- th hin s quyt tõm chinh

phc thiờn nhiờn ca con ngi) => 0,5
- Nhn bay cao ma r o l i tnh
Nhn bay thp ma ngp b ao.
õy l cõu t c ng ỳc rỳt kinh nghim v thi tit ca ngi xa:
+ Chim nhn m bay cao thỡ m a rt to nhng li chúng tnh;
+ Chim nhn m bay th p thỡ ma nhiều và rt dai dng. => 0,5 im.
Cõu 2. ( 3 im)
a. Chn quan h t thớch hp in v o ch chm trong cỏc cõu sau:
(1,5 - mỗi quan hệ từ điền đúng đợc 0,25 điểm))
- Tri bõy gi trong vt, thm thm và cao. Điền từ (và)=> 0,25 đ
- Mt .. to và hng hin lờn ở chõn tri, sau rng tre en của mt ngụi
l ng xa.
- Trng qung thì hn, trng tỏn thì ma.
b. Xác định DTC-DTR-Đại từ (1,5)mi cõu tỡm v ỳng ỏp ỏn c
0,75 .
- Ch ! Nguyờn quay sang tụi gi ng nghn ng o. Ch s l ch ca em mói
mói.
T DTR T T DTC T
- Mun sang thỡ bc c u ki u
DTC
Mun con hay ch thỡ yờu ly th y .
DTC DTC DTC
Cõu 3. ( 3 im)
a. Thờm trng ng cho cỏc cõu sau theo gi ý trong ngoc(1,5 )
- C ng giờ này năm ngoái , tụi cũn ún giao tha vi ba bnh vin.
- Vì sự cố gắng của bản thân, bn Ho ó cú tin b nhiu trong hc tp.
b. Cho on vn sau: ( 1,5 ) V o thỏng ba, thỏng t , sm nng chiu
ma. ang n ng ú, m a ngay xu ng ú . ..
Ví dụ1: V o thỏng ba, thỏng t , s m n ng chi u m a
Trạng ngữ c1 v1 c2 v2