Xây dựng danh mục đầu tư nhằm giảm thiểu rủi ro trong đầu tư chứng khoán trên thị trường chứng khoán việt nam
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.7 MB, 95 trang )
,.
BO- GIAO DUC
- VA BAO TAO
TRUONG DAI
. HOC
. KINH TE
BUI NGQC QUdi
Xay d~tng
Danh M~lc
Da'u Tli nhdm gidm thiiu rui ro trong
dtiu tzt chz'lng khoan tren thi trztiJng chung khoan_ Vi~t
CHUYEN NGANH : TAl CHINH UJ'U THONG TIEN T~
Nam
- TIN Dl)NG
MA s6 : s.o2.09
LUAN VAN THAC SY KINH T~
•
•
NGUOI HUONG DAN KHOA HOC
. ·IS. NGUYEN THI. LIEN HOA
BQ_GIAO Ot)C VA DAO TP.O .
TRUONG 8H KINH TE TPJiCM
THUVI:EN
TIIARG ~6/;20M3-l
~v
)
fJO't xin
/ru: r!a(!
{'.fM'J't
doUffl, d&;j
Ut
confl
#em/It
n~ie
Ml ltf!!ry l:e"lrrrd 1u2# Vt()11ff ler4fft rim n~
(lura tr:rt11fl clu4c ai co~
bo~
AfmfJ M2 kj co"nfj
{:rite oda ~tiMr/
Ut MfftJ1fJ
tfu.,:c ,,N;;
Ahvft nao i:ftdc.
MỤC LỤC
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Mở đầu
Chương 1: Lý luận chung về danh mục đầu tư và rủi ro của danh mục đầu tư......................................................2
1.1.
Chứng khoán và thị trường chứng khoán................................................................................................................2
1.2.
Mức sinh lợi của chứng khoán .......................................................................................................................................11
1.3.
Rủi ro trong đầu tư chứng khoán...............................................................................................................................12
1.4.
Danh mục đầu tư, danh mục thị trường và rủi ro danh mục đầu tư.................................................................28
1.4.1.
Sự cần thiết phải xác định danh mục đầu tư tối ưu...................................................................................28
1.4.2.
Danh mục thị trường .................................................................................................................................................29
1.4.3.
Rủi ro danh mục đầu tư ...........................................................................................................................................30
1.4.4.
Quy trình thiết lập danh mục đầu tư để hạn chế rủi ro.............................................................................33
1.4.5.
Quản lý danh mục đầu tư tổng thể....................................................................................................................34
Chương II: Thực trạng của thị trường chứng khoán và đầu tư theo danh mục trong thời gian qua ở Việt
Nam .....................................................................................................................................................................................................37
2.1. Thực trạng của thị t rường chứng khoán Việt Nam......................................................................................................37
2.2. Hoạt động đầu tư t heo danh mục .....................................................................................................................................53
Chương III: Xây dựng danh mục đầu tư tối ưu để hạn chế rủi ro: (Theo William Sharpe – Mô hình chỉ số
đơn).......................................................................................................................................................................................................54
3.1. Tiêu chuẩn và phương pháp xác định rủi ro và lợi suất kỳ vọng của danh mục đầu tư tối ưu..................54
3.2. Lựa chọn một số danh mục đầu tư .....................................................................................................................................58
3.3. Sử dụng phần mềm Portfolio Securities để xác định danh mục tối ưu.............................................................69
3.3.1. Bước 1: Xác định các chỉ số danh mục chuẩn ..............................................................................................................69
3.3.2. Bước 2: Xác lập cơ cấu vốn tối ưu .....................................................................................................................................70
3.3.3. So sánh các chỉ số ở bước 1 và bước 2 của cả 3 danh mục........................................................................................71
3.3.4. Đánh giá và lựa chọn danh mục đầu tư............................................................................................................................72
3.3.5. Tổng quan về việc xây dựng danh mục đầu tư tối ưu ........................................................................................72
KẾT LUẬN........................................................................................................................................................................................74
PHỤ LỤC ...........................................................................................................................................................................................75
Mô hình định giá chứng khoán
Danh mục mẫu và các danh mục 1,2,3 (bước 1 và 2)
Trang 1
~
~
?
PHANMOBAU
Ynghia ctia Lu~n
-¢>-
V~n
an:
dt,mg nhung kie"n thuc cd ban v~
chung khmin, thi tntong chung
khmin, dinh gia gia tri chung khoan, l<;:!i sua't va nii ro trong dff u ttt chung
khoan.... cac nguyen ly V~
vao tlnh hlnh tht;t'c te" ho~t
Vit%c xay dl,l'ng danh ffil,lC dffu tu' tO'i u'u. Qua d6, dl,l'a
d9ng cua th~
trttong chung khoan Vit%t Nam trong thoi
gian qua d€ hlnh thanh mQt sO' danh m1,1c dffu ttt tO'i ttu di4n hlnh. Voi nhung kie"n
thuc cd ban v~
danh m1,1c dffu ttt dttqc trlnh bay trong d~
an se cung ca'p m9t sO' y
-nit$m-cho-cac-nha-dffu tttquan-tam d&nvira m9t httong mOi trong ho~t
dQng dffu ttt chung khoan. Tren cd sCi d6, gop phffn
kich cff u chung khoan tren thi trttong.
Cac n()i dung nghien cuu ctia Iu~n
-¢>-
Lu~n
an
an du<;:fc trlnh bay nhung va'n d~
ly lu~n
thu9c: chung khoan, th~
tru'ong chung khoan Va danh ffil,lC dffu tl.t Chung khoan, rui
fO
Va ffiUC sinh l<;fi
trong dffu tu chung khoan va danh ffil,lC dffu tu. Thong qua tlnh hlnh thl,l'c te' cua
thi trttong chung khoan Vit%t Nam trong thoi gian qua va nhii'ng va'n d~
d6 ap dt,mg nhung vffn d~
khoan b~ng
-¢>-
vit%c d~
tll'
vao thl,l'c te" dffu tl.t tren thi tru'ong chung
ra quy trlnh xay dl,l'ng danh mvc dffu tu tO'i u'U.
Thanh cong ctia Iu~n
*
thUQC ly lu~n
t6n t~i,
Vi ly lutjn:- Lu~n
an
an da ht% thO'ng h6a cac va'n d~
khoan, thi truong chung khoan, cd che' quan ly va ho~t
ly lu~n
v~
chung
dQng cua thi tntong
chung khoan, danh mvc dffu tu', cac rui ro va cac giai phap h~n
che' rui ro trong
vit%c ll,l'a chQn danh m1,1c dffu ttt tO'i uu.
* Vi
uu nh~m
h~n
thlfc tdn: Lu~n
an da d~
ra quy trlnh xay dt;t'ng danh mvc dffu ttt tO'i
che" cac nii ro trong vit%c ll,l'a chQn danh mvc dffu tu, ttl d6 giam
thi€u n1i ro cho nha dftu ttt khi tham gia dffu ttt chung khoan tren th~
chung khoan Vit%t Nam hit%n nay.
tntong
Trang 2
CHUONG I
LY LU~N
1.1.
vE
CHUNG
DANHMTJC DAU Tu'VA RiJI RO
?
CUA DANH Ml}C DA U Tu'
~
CHUNG KHOAN VA THl TRUONG CHUNG KHOAN
1.1.1. Chung khoan
Chung khocin la cac cong Cl;l th~
hit%n quy€n
sa huu mQt phftn tai san ho~c
m()t khoan n<;f d6i voi m()t phap nhan (mQt cong ty, m()t chinh phu hay chinh
quy€n dLa P~lJ.'dng)
va cac cong Cl;l d~I1XUa't
khac _hlnh thanh tren cd
sa nhung
cong Cl;l da c6 (cong Cl;l phai sinh).
Theo Nghi E>inh
sei
4811998/NE>-CP ngay 11-7-1998 cua Chinh Phd
(Chuang I, E>i€u 2): "Chung khoan la chung chl hoiJ,c but toan ghi sd, xac nhqn
cac quyin va lqi ich hqp phap cua ngu?Ji s?J hilu chung khoan d(fi vrJi tai sdn hoiJ,c
wJ'n cua t6 chuc phat hanh. Chung khoan bao g6m: C6 phitu; Trai phitu; Chung
chl quy d&u tu; Cac lor;zi chung khoan khac ·:
Trong n€n kinh te' thi tn.tCing, vein du<;fc huy d()ng thong qua 2 phuong thuc:
* Phltdng thuc
huy dl)ng vrfn gitin titp: Phuong thuc huy d()ng vein gian
tiep duqc thlfc hit%n thong qua cac dinh che tai chinh trung gian (ngan hang va
cac t6 chile tin dl;lng), cac t6 chile nay lam vai tro trung gian giua ngu'Cii c6 vein
va nguCii cftn vein, b~ng
each huy d()ng ti€n goi r6i cho vay.
* Phlldng phtip huy dl)ng vfln trlfc titp:
Trong phuong phap huy d()ng vein
trlfc tiep, nguCii cftn v6n (Chlnh phu, doanh nghit%p) se phat hanh cac lo~i
c6 gia, chung nh~
nhung d~c
chii quy€n v€ cac khoan vein duqc sll' dl;lng g~n
quy€n rna nguCii mua n6 duqc thl;l huang. Cac gia'y tCi c6 gia d~i
cho cac khoan v6n trung va dai h~n
gia'y W
Ii€n voi
dit%n
gQi 1:1 chung khoan. Ngay nay nhCi nhung
Trang 3
tie'n bQ CUa cong ngh<$ tin hQC, chung khmin khong chi hi<$n di<$n du'oi hlnh thuc
bang gia'y, rna con bang hlnh thuc but toan ghi s6.
Chung khoan duqc rnua ban tren thi tru'ong chung khmin bao g6rn c6
phie'u, trcii phie'u va CaC cong Ct;l phai sinh.
Cong ct;t phai sinh la nhii'ng cong ct;t co ngu6n g6c tu chung khoan va duqc
trao d6i rnua ban nhu la m<)t lo~i
hang hoa tren thi tru'ong chung khoan nhu:
chung quy€n, chung khe", quy€n duqc chQn, hqp d6ng ky h?n, hqp d6ng tu'ong
lai .... Chung khoan co nhii'ng
d~c
tinh sau:
_*_Iinh thanh khnlm: Tinh thanh khmln_ciia rn9t-chung khoan Ut st;t' d~
dang trong qua trlnh chuy€'n chung khoan do sang ti€n m~t
trong rn<)t thoi gian
nga:n voi phi t6n chuy€'n d6i tha'p rna khong co sl,l' rui ro st;tt giam gia
tri ti€n t<$
cua chung khoan do.
* Tinh sinh
l(li: Nha dftu tu' co th€' thu lqi tu chung khoan duoi cac hlnh
thilc: Gia chung khoan tren thi truong tang, c6 tile, trai tile ho~c
tich luy n<)i b<)
cua cong ty tang.
* Tinh rui ro: M<)t chung khoan thu'ong co nhii'ng rui ro la ngu'oi scJ hii'u co
th€' khong thu h6i du s6 ti€n da bo ra rnua no. Riii ro co nhi€u lo?i nhu: Riii ro
thanh khoan, rui ro l?rn phat, rui ro Hii sua't, rui ro tai chinh, rui ro thi tru'ong, rui
ro pha san ... Cac d~c
tinh tren cua chung khoan co m6i quan h<$ tu'ong h6 vdi
nhau. M<)t chung khoan khi co tinh rui ro cao thi tinh thanh khmln tha'p va dftn tdi
lqi sua't cao. Nguqc l?i, d6i voi nhung chung khoan co tinh thanh khoan cao, tinh
rui ro tha'p thllqi sua't ciing tha'p.
1.1.2. Tlq tru'ong chung khoan
Thi truong chung khoan la rn<)t b<) ph~n
ciia thi tru'ong tai chinh, Ia noi
cac chung khoan du'qc phat hanh va rnua ban, thi tru'ong chilng khoan chi du'qc
hinh thanh khi co chung khoan duqc phat h~m
va rnua ban.
____ (!
Trang 4
Thi tntong chilng khmin Ia noi giao dich tr1fc tie'p giua nhung nguoi cffn
v6n va nhung ngu'oi dang c6 ti~n
khoan trung dai h~n.
nh~m
r6i thong qua hlnh thilc mua ban chilng
thi tru'ong chilng khoan con la cffu nO'i giua cung va cffu v~
v6n, thi tru'ong chilng khoan chi c6 th€ t6n t~i
va ho~t
d9ng trong n~
kinh te' thi
tnt'ong.
GiO'ng nhung thi tru'ong khac nhu': Thi tru'ong lao d9ng, thi tru'ong hang
h6a, thi tru'ong ti~n
tt$, thi tru'ong hO'i doai... m6i lo~i
thi
tru'ong c6 m9t lo~i
h6a rieng. Hang h6a cua Thi tru'ong chilng khoan la chilng khoan; di~u
cua hang_ h6a "chilng kh6an" la n6 khong c6 gia tti sli' dt,mg. Gia
hang
d~c
tri n9i t~i
bit$t
cua
chilngkhoan la gia tri kinh te' cua cac ye'u tO' san sinh ra gia tq cua chilng khoan
nhu': cac di~u
kit$n tai chinh, gia tq tai san, kha nang sinh loi, tri€n VQng tu'dng
lai cua t6 chile phat hanh.
Dffu tu' chilng khoan la mQt "tro choi" khong ngU'ng giua ke ban va ngu'oi
mua. Doi khi ngu'oi mua chie'm u'u the' va doi khi l~i
tang cao, gia se sl;lt va nguqc l~i
la nguoi ban. Khi mile cung
khi mile cffu tang cao gia se tang. Can din
thang bang giua ke ban va nguoi mua khong ngU'ng thay d6i, di~u
nh~
tha"y la gia c6 phie'u khong 6n dinh Hiu dai, rna tang ho~c
thai gian nga:n. Doi khi mile tang va h~
Nha dfr u tu' thu lqi nhu~
nay c6 th€
giam chi sau m
gia ra"t it, nhu'ng cling c6 h1c ra"t nhi~u.
tO'i da tren thi tru'ong chilng khmin se la nguoi
tham gia vao ffiQt thu'dng Vl;l dung thoi di€m. M~c
du nha dffu tu' c6 th€ c6 vai
lfrn tinh dung thoi di€m, nhung cling khong th€ luon luon xac dinh duqc nhung
thay d6i chi~u
huang len ho~c
xu6ng cua gia c6 phie'u trong mQt khoan thoi
gian du dai. Do d6, ra"t kh6 c6 nha dfru tu' hoan hao (chQn dung thoi di€m tham
gia vao mQt thu'dng Vl;l VOi gia thffp nhfft va ra khoi thu'dng Vl;l d6 VOi gia cao
nhfft). Tren thl,t'c te', nha dfru tu' c6 khi bi thua 16, nhu'ng cling c6 luc thu du'qc lqi
nhu~.
Vl v~y.
mQt nha dffu tu' thanh cong la nguoi c6 nhi~u
quye't dinh dung
Trang 5
diin va c6 it quye'r dinh sai lftm va do d6 se dt;tt dttqc lqi nhu?n cao sau m<)t
khmlng thoi gian dft u ttt.
Tinh dung thoi di~m
mua ban chi la phan ntl'a cua va"n d~
lt;ti dttqc quye't dinh b~ng
vi~c
dftu ttt, phftn con
mua lot;ti chung khoan nao voi ty 1~
v6n bao nhieu.
Tuy theo mt;tc dich nghien cuu, ngttoi ta chia thi trttong chung khoan theo
cac tieu chi sau:
<¢>-
Can eli' vao qua trlnh luan chuy~n,
v~n
d9ng, thi trttong chung khoan
dttqc chia thanh: Thi trttong sd dip va thi trttong thu ca"p.
*
Thf tntifng
Thi trttong
sCI
cap (con gQi la thf truiJngphat hcmh):
sd ca"p
Ia ndi dien ra qua trlnh mua ban lftn dftu cac chung
khoan moi phat hanh. Thi tru'ong nay tt;to ra hang h6a cho thi truong thu ca"p va
lam tang v6n dftu ttt cho n@n kinh te', thu hut ngu6n ti@n nhan r6i d~
nhu eft u dft u ttt va ph at tri~n
vt;t cho
n@n kinh te'. C6 5 phttdng ph a p ph at hanh chung
khoan chu ye'u dang du'
ph~c
d cac thi tru'ong
Sd
cffp
Phudng phap phat hanh ra cong chung:
Phudng phap phat hanh ra cong chung yeu cftu t6 chuc phat hanh phai dt;tt
dliqc 1 s6 di@u ki~n
nha't dinh: Qui m6 v6n, hi~u
qua lien ~c
trong hot;tt d<)ng
san xua't kinh doanh ... , chung kh6an duqc ban r<)ng· rai cho 1 s6 luqng IOn nha
dftu ttt nho d6i voi 1 ty 1~
(§)
nha"t dinh tren t6ng sO' chung khoan phat hanh.
Phudng phap chao ban:
Phttdng phap cha
chao ban r9ng rai ra
cong chung, thong thttong cac t6 chuc bao Hinh phat hanh se mua toan b9 chung
khoan cua cong ty phat hanh va sau d6 t6 chuc ban ra voi muc gia cao hdn.
(§)
Phudng phap da'u thftu:
nghi~p
Trong phu'dng phap dffu thftu, cong ty phat hanh se giao cho 1 doanh
lam dich vt;t d~
keu gQi cac nha dftu ttt Ion c6
y dinh
mua chung khoan
Trang 6
de'n tham gia da'u ghi va ta't nhien chung khmin se duqc ban (J muc gia cao nha't
c6 th~
du'<;ic.
~
Phudng phap
d~t
rnua:
Trong phu'dng phap
d~t
rnua, chung khoan se du'QC ban cho 1 nh6m cac
nha dftu tu' (thu'Bng la cac dinh che' tai chfnh trung gian) do cong ty phat hanh h,ta
chQn.
If§
Phudng pha p ban chung khoan moi cho cac c6 dong:
Phu'dng phap ban chung khoan mOi cho cac c6 dong, c6 dong cua cong ty
ph at hanh se du'<;ic mua I
s6 h£<;1ng c6 12hie'u md_i_:_theo
t}'J~
s6 c6 phie'u rna hQ
dang niim giu voi gia tha'p hdn thi gia. c6 dong khong mua ho~c
c6 quy~n
ban l<;1i "quy~n
*
khong rnua he't
mua" cho ngu'Bi khac.
Tht truiJng thu cap (con gQi la tht truiJng luu hanh):
Thi tru'Bng thu ca'p Ia ndi di~n
ra cac ho<;1t d<)ng mua va ban l<;1i chung
khoan da phat hanh (J thi tru'Bng sd ca'p, thi truC1ng nay khong thu hut them cac
ngu6n tai chfnh moi. SJ! bie'n d<)ng gia chung khoan tren thi tru'Bng nay khong
lam tang them v6n cho cac t6 chuc phat hanh, n6 chi xac dinh l<;ii muc gia rna thi
tru'Bng c6 th~
cha'p nh~.
Thi tru'Bng chung khoan Ia sl,I' th6ng nha't giua thi tru'Bng sd ca'p va thi
tru'Bng thu ca'p. Thi tru'Bng sd ca'p va thi tru'Bng thu ca'p c6 quan h~
khong th~
thie'u. Thi tru'Bng sd ca'p Ia ti~n
d~
t(;lo ra hang h6a,
ch~t
che va
thi tru'Bng thu ca'p
la d<)ng ll,I'c vllam cho hang h6a du'qc mua ban. Ne'u khong c6 thi tru'Bng sd ca'p
se khong c6
thi tru'Bng thu ca'p ( vl khong c6 hang h6a). Va ne'u khong c6 thi
tru'Bng thu ca'p thl thi tru'Bng sd ca'p se kh6 rna huy d<)ng duqc v6n do tfnh thanh
khmln CUa Chung khoan tha'p Va VI V~y
{- Can cu vao phu'dng di~n
thanh: Thi tru'Bng chung khoan
Se khong thu hut du'QC nha dffu tu'.
t~p
phap ly,
thi tru'Bng chung khoan du'<;ic phan
trung va thi tru'Bng chung khoan phi
t~p
trung.
<
Trang 7
*
Tht tntiJng '(;hung khodn t(ip trung:
Th! tntong chung khoan
d!nh cua phap lu~t,
t~p
trung Ia th! tru'ong ho?t d9ng theo cac quy
h1 ndi mua ban cac lo?i chung khoan du'
nhung tieu chwin nha't d!nh. Vit$c mua va ban chung khoan du'
du'Gia chung khoan la di~m
*
g~
lien tl,IC d~
p nhau giua cung va c~
Xac dinh gia.
u chung khoan.
Thj truiJng chring khodn phi t(ip trung ( OTC):
Thi tru'ong chung khoan phi t~p
trung Ia ndi cac nha d~u
tu' ho~c
cac nha
moi giOi th1fc hit$n vit$c mua va ban chung khoan cho chinh h9 ho~c
hoa h6ng. Thi tru'ong nay khong c6 khong gian t~p
trung, n6 v~n
d~
hu'dng
hanh theo cd
che' chao gia C?nh tranh giua cac cong ty chung khoan VOi khach hang va giua
cac cong ty chung khoan voi nhau thong qua ht$ th6ng tin hQC va dit$n tho?i. Thi
tru'ong nay con du'Thi tru'ong chung khoan khong tham gia vao vit$c mua ban chung khoan,
n6 chi la ndi d~
cac giao dich mua ban du'
ra thu~n
l
h? va dung lu~t.
Thi truong chung khoan khong a'n dinh gia va ciing khong can
dang, chi phi
thit$p vao Stf hinh thanh gia chung khoan.
Chung khoan lu'u hanh tren thi tru'ong thuong c6: C6 phie'u, trai phie'u,
chung chi quy d~u
1.1.3.
tu' va cac lo?i chung khoan khac.
ca. phie'u
C6 phie'u la chung thu' chung minh quy~n
m9t cong ty c6 ph~n.
ph~n
cong ty c6 ph~n,
gop v6n d~
Sd hii'u cua ffiQt c6 dong d6i voi
Hay n6i each khac, Ia gia'y chung nh~
tuc c6 dong c6 c6 ph~n
cung sd huu cong ty c6 ph~n.
th~
hit$n b~ng
vit$c d~u
c6 phie'u va c6 ph~n
tu'
vao
la
Trang 8
Theo lu?t cong ty thi ngttoi phat hanh c6 phi€u Ia cac cong ty c6 phftn.
Ngttoi n~m
giu c6 phftn du'qc gQi Ia c6 dong.
Khi cong ty c6 phftn gQi v6n, sO' v6n cftn gQi du'qc chia lam nhi€u phftn
b~ng
nhau gQi la c6 phftn; chung chi do cong ty c6 phftn phat hanh (ho?c but
toan ghi s6) xac nh?n quy€n so huu mQt sO' c6 phftn cua cong ty d6 gQi la c6
phi€u. Ngttoi mua c6 phi€u dttqc gQi la c6 dong. Chi c6 cong ty c6 phftn moi c6
quy€n phat hanh c6 phi€u.
CIJ phifu co cac dijc diim sau:
___ - C§ phi~_l.!)agy
c_!1_g'11g_ nh?n
- c6 phi€u khong c6
ky
h~n,
Slf hl)Il v6n :V~()COng
n6 t6n t~i
tyc6 phfth.
cung voi sl,l' t6n t~i
cua cong ty
pha t hanh ra n6.
- Ngttoi mua c6 phie'u la ngttoi so huu m9t phftn cong ty, do d6 ph:ii chtu
trach nhit%m huu h~n
v€ St! 16, HH, cfing nhu' c6 quy€n tham gia vao cac quye't
sach cua cong ty t~i
d~i
hQi d6ng c6 dong.
- Ngttoi mua c6 phie'u du'qc nh?n c6 tuc khi c6ng ty ho~t
c6 tuc nay CO th~
thay d6i hang nam tuy thUQC VaO hit%u qua ho~t
d9ng c6 Uii, mile
dQng san XUfft
kinh doanh va sach lu'qc cua cong ty.
- Ngttoi mua c6 phi€u du'qc quy€n chuy~n
bi~u
nhu'qng ho?c uy quy€n "quy€n
quye't" cho ngttoi khac.
Tuy thu9c vao ml,lc dich nghien cuu, c6 phitu du'qc phan theo nhi€u tieu
chi khac nhau nhu' sau:
•
Phan lo~i
theo quy€n lqi cua c6 dong, c6 phi€u du'qc chia thanh:
- cd phifu thuong: La c6 phie'u c6 l
hit%n quy€n so huu cong ty cua ngu'oi n~m
C6 phi€u thu'ong c6 mt%nh gia g~n
phat hanh lftn dftu.
giu n6.
Ii€n voi n6, mt%nh gia la gia cua c6 phi€u khi
Trang 9
- ctf philu uu diii: La loc:J.i c6 phie'u dttqc ttu dai nh;%n lai ceS dinh hang
nam khong phl,l thUOC vao ke't qua ho(J.t dong cua cong ty, dtiQC chia lai trtiOC Va
dttqc chia tai san con l(J.i trttoc c6 phie'u thttong khi cong typha san, c6 phie'u ttu
dai khong c6 quy~n
bi€u quye't. Gia cua c6 phie'u ttu dai thttong bie'n dong ra't
nho tren thi trttong. C6 phie'u ttu dai c6 m<%nh gia ho~c
•
khong c6 m<%nh gia.
Phan lo(J.i theo tinh cha"t thu nh;%p, c6 phie'u bao g6m cac lo(J.i sau:
- Ctf philu thur;ng hr;mg: La c6 phie'u cua nhung cong ty IOn, c6 ten tu6i,
c6 ti~m
h,tc tai chinh, c6 thanh tich lau dai 6n dinh v~
lqi nhu;%n va chi tra c6 tuc.
- Ctf philu tang tntC!ng: La c6 phie'u cua nhil'ng cong ty c6 doanh s6, thu
n.h:% p va thi phftn dang tang voi
teSc do nhanh hdn binh quan trong vai nam qua va
ngu'oi ta mong ding n6 con tie'p tl,IC chung to muc tang trlidng lqi nhu;%n cao. Cac
cong ty nay thttong quan tam de'n vi<%c md rong nghien cuu va phat tri€n cho nen
phftn IOn lqi nhu;%n dttqc giu lc:J.i d€ tai dftu ttt. Do v;%y, c6 tuc cua loc:J.i c6 phie'u
nay thuong tha"p. Thong thttong, cac c6ng ty tang trttdng c6 ty
- Ctf philu phong
VOi Sl,l' suy thoai CUa n~
v~:
seS PIE cao.
La c6 phie'u cua nhung cong ty c6 sue ch6ng do
t6t
kinh te'.
- Ctf philu thu nhqp: La c6 phie'u dttqc tra c6 tuc cao hdn muc trung binh.
- Ctf philu chu ky: La c6 phie'u cua nhung c6ng ty c6 muc lqi nhu;%n bie'n
d6i theo chu ky kinh doanh.
- Ctf philu thiJi v~:
La c6 phie'u c6 thu nh;%p bie'n d6i theo thoi v1,1. Doanh
seS va lqi nhu;%n cua nhung c6ng ty nay ·thttong tang len vao nhung thoi di€m
nha"t dinh trong nam.
Cling t6n tc:J.i voi c6 phie'u dang dttqc lttu hanh tren thi trttong, con c6
chung quy~n.
Chung quy~n,
con gQi la d~c
quy~n
mua, la mot quy~n
ttu dai rna
c6ng ty c6 phftn danh cho c6 dong cua hQ dttqc httdng d€ mua them c6 phie'u
theo ty 1<% c6 phie'u hi<%n n:lm giil' cua m6i c6 dong. M6i c6 phftn thttong dang lttu
Trang 10
hanh se duqc nh~
hi~n
tY
'in<)t
1~
d:}c quy~n
tu'dng ling. M~c
dich la d~
cac c6 dong
huu v§:n duy trl duqc cd ca'u v6n cua mlnh trong cong ty. Thong thuong,
quy~n
nay du'<;fc ghi trong di~u
quy~n
se du<;fc mua c6 phie'u voi gia tha'p hdn gia thi tru'ang. Cac chling quy~n
thuang c6
ky h~n
1~
t6 chlic cong ty. Nhung c6· dong c6 chling
ngan, tu 2 de'n 4 tufrn. Qua thai h~n
quy d!nh, sO' c6 phie'u phat
hanh them khong du'<;fc mua he't trong n<)i b<) cong ty moi du'<;fc dem ban ra ngoai.
Boi vl, gia c6 phie'u moi phat hanh luon tha'p hdn gia c6 phie'u du'<;fc ye't tren thi
tntang tru'oc thai di~m
ti~n,
tht,tc hi~n
tang v6n. Do d6, khi c6 vi~c
tang v6n b~ng
gia tri c6 phie'u giam vl phfrn v6n cua m6i c6 phie'u moi phat hanh tha'p hdn
gia tq cua c6 phie'u truoc khi tie'n hanh nghi~p
dong khoi thi~,
v1,1 tang v6n. B~
tranh cho cac c6
cac c6 dong cii se du'<;fc mua m<)t sO' c6 phfrn moi tu'dng ling phfrn
chenh l~ch
giua th! gia c6 phie'u tru'oc va sau khi tang v6n.
1.1.4. Trai phitu
Trai phie'u la nghia v~
dai h~n
cua ngu'ai phat hanh va cling du'<;fc dinh
nghia nhu la "m<)t st,t hlia tra ". Nguai phat hanh hlia tra cho chu so huu trai
phie"u m<)t sO' ti~n
dao h~n,
lai cO' d!nh tung nam, trong m<)t
k:Y
h~n
c6 dinh, va de'n ngay
nguai phat hanh phai tra cho nguai chii so huu tnii phie"u m<)t sO' ti~n
can eli vao
m~nh
gia.
Trdi philu co cdc lo{li sau:
*
Trdi phie'u cong ty (trdi khodn cong ty):
Trai phie'u cong ty la m<)t lo~i
ciia cong ty pha t h~m
ty c6 nghia v~
chling khoan, n6 chling nh~
d6i voi nguai so huu trai phie'u. E>e'n h~n
m<)t khoan n<;f
thanh toan, cong
hoan tra ca v6n va Hii cho ngu'di so huu trai phie'u.
Trai phie"u cong ty c6 d:}c di~m:
ho~t
- C6 thai gian dao h<;1n, c6 lqi tlic c6 dinh va khong ph~
d<)ng cua cong ty.
thu<)c vao ke't qua
Trang 11
- Tnii phie'u e6 th6 ehuy6n d6i th~m
hoan tn:i khi eong ty gi:H th6 ho~e
e6 phie'u, tnii phie'u du'<;ie u'u tien
pha san va du
* Trdi phie'u chfnh phil (Cong trdi):
Trai phie'u ehinh phil du'<;ie ehinh phil phat hanh, trai phie'u ehinh phil du'
d
cae nu'oc phat tri6n, day la lo~i
chung
khoan kh6ng tinh thue' thu nh~p.
* Trdi phie'u tcli chfnh:
Trai phie'u tai chinh la lo~i
trai phie'u do ngan hang ho~e
chinh phi ngan hang phat hanh,
ffil,IC
cac t6 chile tai
dich la d6 huy d(>ng v6n trung Va dai h~n,
n6 c6 lai sua't cao hon mile lai sua't huy d(>ng eila ngan hang.
* Trdi phie'u quae te:·
Trai phie'u qu6e te' Ia lo~i
trai phie'u do cae e6ng ty IOn, cae t~p
doan kinh
te', cae co quan nu'oe ngoai phat hanh tren thi tru'ang tai chinh qu6e te'. Chil th6
phat hanh cila lo~i
trai phie'u nay thu(>c m(>t qu6e gia nao d6, trong khi d6i tu'<;ing
va d!a di6m phat hanh l~i
ti~n
la qu6e gia khac, m<%nh gia du'
t<% cila nu'oc khac.
1.2.
MUC SINH L<)I CUA CHUNG KHOAN
Mile sinh l<;ii cila Chung khoan = C6 tile (trai tile)+ Mile lai (16) v6n
1~2.
Mti'c sinh IO'i theo phftn tram:
T6ng mue sinh lOi:
Trong d6:
Rt
=(DtlPo) + {( Pt- Po)/ Po}
R 1: La mile sinh l
ky g6c va thai ky
1
Gia su nha dffu tu' mua c6 phie'u A dffu nam voi gia 50d/CP, vao dffu nam
sau, nha dffu tu' du'
c6 tile la 5d/CP va gia c6 phie'u A tren thi tru'ang hie
l<;ii sua't c6 phie'u A: ( 5:50 )+ ( 60- 50): 50 = 30%.
Trang 12
1.2.2. Mti'c sinh lOi theo s6 tuy~
d6i:
T6ng muc sinh lc;fi cua dffu tu' chung khmin = C6(tnii) tlic + Muc Hii (16) vo'n
Theo vi d1,1 tren, lc;fi nhu~
tuy«$t do'i cho m6i c6 phi~u
A Ut:
5 + ( 60- 50 ) = 15 d
1.2.3. Mti'c sinh lOi trong m()t khming thoi gian:
* Di~u
ki~n:
C6 tlic du'c;fc dung d~
tai dfru tu':
- Muc sinh IOi cho t nam = [(l+RJ).(1+ Rz) ..... (1+ Rn )] - 1
- Muc sinh lc;fi blnh quan trong t nam:
R
~(l+Rt)
+Rz)+ ... +(l +Rn) -1
Muc sinh lqi thl}c cua nha dffu tu' Ia t6ng muc sinh lc;fi duqc lo~i
y~u
l~m
phat: Rr = 1 + R (1 - T)
1 + LP
Trang d6:
- Rr : Muc sinh loi thl}c
to':
thu~
va
Lc;fi sufft til' ho~t
-R
-T
- LP:
8~
Thu~
tru di 2
d(>ng dffu tu'
thu nh~p
L~m
phat
d\.f bao muc sinh IOi c6 th~
dl}a vao muc sinh lc;fi blnh quan trong qua
khu: R= Rt + Rz + ........ + Rt
t
1.3.
RlJI RO TRONG DAU Tu' CHUNG KHOAN:
Rui ro trong dffu tu' la kha nang bie"n d(>ng trong tu'dng lai v~
ke't qua mong
dc;fi cua m(>t vil$c dffu tu'. Riii ro trong dffu tu' chung khmin la sl} giao d(>ng ciia lqi
nhu~:
Giao d(>ng ciia lqi nhu~
MQi ho~t
lc;fi nhu~
d(>ng dffu tu' d~u
cang cao thl riii ro cang cao va ngu'
di~u
khong chile chiin lam cho
dff u tu' trong tu'dng lai c6 tinh rui ro. Trang dff u tu' chung khoan, nh~m
hudng l
chenh ll$ch gia dem l~i,
nhung trong khoang
Trang 13
thai gian d~u
til, c6 th4 c6 nhung rui ro anh hildng de'n dQ an to~m
til, bdi vl bfft
ky chung khmin nao ciing d€u c6 muc dQ rui ro nha't dinh, nhung
n1i ro do cac ye'u to' n~m
cua vo'n d~u
ngoai cong ty va c6 anh hildng rQng rai de'n ca thi
tntong dilQC gQi la rui ro h~
th6ng. Ngu'QC l~i,
nhung rui ro do cac ye'u t6 nQi t~i
gay ra, n6 c6 th4 ki4m soat du<;1c va chi tac d9ng de'n m9t nganh hay m9t cong
ty, ho~c
mQt so' chung khoan, gQi Ia rui ro khong h~
Rui ro c6 nhi€u lo~i
tho'ng.
voi nhi€u muc dQ anh hudng khac nhau. Tuy nhien,
khong c6 rui ro nao IOn b~ng
rui ro la trong qua trlnh d~u
tu' rna khong tfnh de'n
mQt rui ro nao ca.
M1,1c tieu cua d~u
til chung khoan la t6i da h6a l<;1i nhu?n va t6i thi4u h6a
rui ro. Va'n d€ c6t loi Ia lam the' nao d4 kho'ng che' va phong tranh rui ro m9t
each c6 hi~u
trong d~
qua. Muo'n v?y, tntoc he't chting ta c~n
phai tlm hi4u cac nli ro
u til chung khoan.
1.3.1. Cac lo~i
1.3.1.1.
riii ro chung khoan
Rui ro h~
Rui ro mang tinh h~
thong thu'ong n6 bi4u hi~n
thffng:
th6ng lien quan de'n toan b9 ho~t
b~ng
Sl,l' thay d6i d IDQt linh Vl,l'C nao d6, rui
ngu6n g6c tu sv thay d6i cac nhan t6 vi mo va n~m
Cong Ty. Rui ro h~
89 l~ch
d9ng cua thi tru'ong,
ngoai t~m
fO
nay CO
ki4m soat cua
th6ng con gQi la rui ro thi tru'ong
chuan
Danh m1,1c
Rui ro khong h~
tho'ng
Rui ro h~
S6 lil<;1ng lo~i
th6ncr
CK
Trang 14
Rui ro h¢ th6ng c6 cac d~ng
sau:
* Rui ro thi tntifng: Do danh gia va phan ung cila nha dftu tu truoc nhung
sv thay d6i cila tlnh hlnh kinh te' xa hoi .... tac dong gay anh huang de'n toan bQ
thi tntong. Rili ro thi tntong thlfc cha't la do ky VQng cila nha dftu tu thay d6i
tntoc nhung sv kit$n huu hlnh hay vo hlnh cila n€n kinh te', no t9-0 tam ly day
chuy€n lam cho cac nha dftu ttt d6ng lo~t
rut v6n ( phan ung day chuy€n) va do
d6 se lam cho gia chung khoan rdi xu6ng tha'p hdn ra't nhi€u so voi gia tri thlfc
cua no.
?
'
* Rui ro Lai swJt: Lai sua't phi rili ro ( lai sua't trai phie'u chinh phil
) dtt<;fc
lam chufin d€ xac dinh cac muc lai sua't ky VQng khac; vl the' khi lai sua't trai
phie'u chinh phil thay d6i, se lam cho lai sua't cac lo9-i tai san tai chinh khac thay
d6i theo ( Lai sua't trai phie'u chinh phil tang lam cho lai sua't trai phie'u cong ty
tang va vl the' lai sua't c6 phie'u se bi giam ). Rili ro v€ lai sua't c6 th€ dtt<;fc nh~
tha'y qua: Khi nhu cftu chi tieu chinh phil gia tang, chinh phil phat hanh trai
phie'u, d€ huy dong dtt<;fc v6n nhanh va dil, chinh phil phai nang lai sua't trai
phie'u sap phat hanh cao hdn lfii sua't trai phie'u hit$n hanh. Vl the', nhii'ng nha dftu
ttt dang nam giu trai phie'u chinh phil hit$n t~i
se bi thit$t so voi trai phie'u sap
phat hanh. Khi trai phie'u chinh phil tang lai sua't, cac cong ty mu6n phat hanh
trai phie'u se phai tang lai sua't trai phie'u cong ty (Lai sua't trai phie'u cong ty >
lai sua't trai phie'u chinh phil ), lam cho chi phi si'I' d~ng
v6n cila cong ty tang,
hit$u qua ho9-t dong cila cong ty giam va do do, lai sua't c6 phie'u giam, keo theo
gia c6· phie'u giam. Tu do, ta tha'y sv bie'n dong cila lai sua't chufin se lam anh
huang de'n toan bo thi truong.
* Rui ro
sue mua: Do tac dong cila l9-m phat de'n gia tq dftu tu ( l~m
phat
lam cho ltt
Trang 15
1 + UE Su:lt danh nghia = (1 + Uii su:lt thJ!c) (1 + L~m
Voi cong thuc tren, tad~
dang nh~
Rili ro khong h~
1.3.1.2.
thfly: Uii su:lt thl,l'c < Lai suflt danh nghia
thong:
Rui ro khong ht$ th6ng la nhung rui ro tU' n9i t~i
s6at du'qc. Cac d~ng
phclt)
Cong Ty, c6 th~
ki~m
rui ro khong ht$ th6ng:
* Rili ro kinh doanh: Muc d() thay d6i trong ho~t
d()ng san xua't kinh doanh
so voi xu hu'ong dl.J' kie'n duqc coi la rui ro kinh doanh. Rui ro kinh doanh bao
g6m: n9i t~i
va ben ngoai, rui ro n
phat sinh trong qua trlnh ho~t
d<)ng va
gan Ii@n voi mm6i tru'ong lien quan de'n ho~t
* Rui ro
d<)ng san xu:lt kinh doanh cua c6ng ty.
tili chinh: Phl,l thUQC cffu true v6n (v6n c6 phffn va v6n vay), rui
ro tai chinh gan li@n giua hi<$u qua kinh doanh va c:lu true v6n. Tuy thUQC vao
tlnh hlnh va hi<$u qua ho~t
dQng cua cong ty d~
h~n
d<)ng h<;1p ly (phat hanh c6 phie'u, trai phie'u ho~c
xac dinh ngu6n v6n cffn buy
vay v6n ngan hang ), nh~m
ch€ rui ro tai chinh.
Rui ro tai chinh cffn duqc xem xet de'n vai tro "la chan thu€ ".
1.3.2. Phu'o'ng phap xac dinh riii ro chung khoan:
Rui ro cua chung khoan duqc xac dinh nhu' sau:
Rui ro t6ng th~
cua chung khoan = Rui ro h<$ th6ng + Rui ro khong h<$ th6ng.
Xac dinh lu'qng rui ro cua chung khoan gan li@n voi muc sinh lqi ky VQng,
bdi VI muc sinh lqi ky VQng b~ng
lai sufft khong riii ro CQng VOi t6ng ffiUC bu CUa
tung rui ro. Ngay ca d6i voi tin phie'u kho b~c
nha nuoc du'qc coi la tai san phi
rui ro, tuy nhien vfin c6 rui ro khi Hii sufft thi tru'ong thay d6i.
Hai thong s6 de do luang rui ro cua chung khoan la: rui ro h<$ th6ng (p) va
rui ro t6ng th~
(8). Sau day chung ta se dinh lu'qng cac rui ro cua chung khoan.
Trang 16
Xac dinh rili ro tdng thi (dl) l~ch
1.3.2.1.
Trong thO'ng ke tmin, d~
cac ph~n
til' thuoc t~p
chua"n 8): Standard Deviation
do do phan tan ra xa khoi gia
tri trung blnh cua
h<;lp s61i<$u, ngttoi ta dung phu'dng sai (variance). Phttdng
sai dmg IOn, mlic phan tan cang IOn. Trang moi tru'ong tai chinh, phu'dng sai la
mot chi s6 do rui ro, ky hi<$u uit la var hay
Khi Ia t~p
phu'dng sai t~p
m§:u, tile Ia mot t~p
d.
h<;lp gia
tq quan sat thu<)c
t~p
dam dong,
m§:u (8 2) du'QC tinh:
n
Icxi -.x)z
52 = ..:..i=..:..l- - n -1
Trong d6:
-xi: T~p
- X:
gia tti quan sat tu 1 de'n n
Gia tti trung blnh
t~p
quan sat
Ne'u xua't phat tu ky vQng toan E[x], phu'dng sai du<;Ic tinh theo xac sua't (Pi):
Trong d6:
- E[x]: Uii sua't ky VQng
- Pi: Xac sua't ling voi tung mlic lai sua't
- 8o l~ch
chuffn (Standard Deviation) 8 la din b~c
hai cua phu'dng sai
(variance) 82
Do d6 c6 th~
n6i: Phu'dng sai (8 2
)
Ia t6ng blnh phudng cac khmin chenh
l<$ch giii'a l<;li sua't ky VQng voi l<;li sua't trung blnh ling voi xac sua't sinh l<;li. Hay
phu'dng sai 82 Ia t6ng blnh phttdng cac khoan chenh I<$ch giii'a l<;Ii sua't trung blnh
voi l<;li sua't m6i ky quan sat chia cho khoang cac ky quan sat.
- Ke't qua xac d!nh do l<$ch chuffn (8 ) ph\1 thuoc vao: 89 dai thoi gian
tinh toan thu nh~p.
s6'111<;lng cac quan sat.
Trang 17
- £>Q l~ch
kh6ng h~
h~
tho'ng va
tho'ng ~
hdn rui ro
chuffn ( 0 ) cua lQi sufft ky VQng ia toan bQ rui
fO
tho'ng cua tUng chung khmin.
- Tuy nhien, nha d~u
t6ng th~
tu' thuong quan tam de'n rui ro h~
( 8 ). Vl the', chung ta tie'p ~c
vi~c
Xac dfnh rid ro h~
1.3.2.2.
dinh lu'qng h~
so'~·
thong ptheo mo h'inh thi tntung (Market
Model):
Theo m6 hlnh thi tru'ong thl:
Thu nh~p
chung khmin = Thu nh~p
h~
th6ng (~)
+ Thu nh~p
kh6ng h~
th6ng (E)
Thu
D~n
nh~p
ChungKhmin: R =
de'n m6 hlnh v~
thu nh~p
R = a +
~ Rm
+
E
cua Chung Khoan nhu' sau:
~Rm
+
E:
M6 hlnh thi tru'ong (Market Model )
Trong d6:
~:
La d9 d6c duong th~ng:
Thu nh~p
Chung Khoan tang khi c6
s-g gia tang 1% Hii sufft thi tru'ong.
a: Ph~n
ch~n
c6 dinh.
Rm: Lai sua't thi tntong
Do d6, thu nh~p
tru'ong. Va thu nh~p
h~
th6ng (~)
kh6ng h~
cua chung khoan ty 1~
voi thu nh~p
th6ng (E) cua chung khoan dQC l~p
thi
voi thu nh~p
thi truong
)}~
- ~
M()t
s6 d~c
di~m
cua h~
s6
~
cua mQt c6 phie'u Ia chi s6 neu len muc dQ thu nh~p
thay d6i khi c6 s-g thay d6i v~
lai sua't thi tntong.
- Thong thuong lai sua't thi tntong dude do b~ng
t~p
cua c6 phie'u d6
hqp nhung c6 phie'u IOn dang giao dich.
lai sua't trung blnh cua
BQ_GIAO Dt)C VA oAo T~.O
TRUdNG OH KINH TE TP.HCM
TI-HJ VI:¢N
!iJq-bov
Trang 18
- Ht% s6 ~ cua danh ml;Jc thi tntong bAng 1 va ht% s6 ~
khac xoay quanh gia
cac Chung Khoan
tri nay
- Nhung tai san khong c6 rui ro thl ht% s6 ~
=0
- M9t Chung Khoan c6 ~ >1: c6 nghia d9 bie'n thien l<;1i sua"t dfru tu' cua
Chung Khoan d6 cao hon danh ml;Jc thi tntong va vl the' c6 thu nh~p
ky
VQng
cling voi dQ rui ro cao hon danh mt;tc thi tntong va ngu'<;jc l~i.
+ Nhung c6 phie'u c6 ~ > 1: gQi la C6 Phie'u Aggressive (Hing tntdng)
+ Nhung c6 phie'u c6 ~
- C6 phie'u phong thu it nh~y
<1: gQi la C6 Phie'u Defensive (phong thu)
cam d6i voi thi tntong. Ngu'<;fc l~i,
tang tru'dng c6 muc bie'n d9ng IOn tru'oc bflt ky st;r chuy~n
tru'ong. Vl the', khi thi tru'ong c6 xu huang tang m~nh,
phie'u tang tru'dng va ngu'<;fc l~i
vao c6 phie'u phong thu.
c6 phie'u
t~p
d9ng nao cua thi
trung dfru tu' vao c6
khi thi tru'ong c6 xu huang di xu6ng, t~p
trung
Trang 19
\
Rm
~
~
'
?
CPA: CO PHIEU PRONG THU
.,;?
,.:'
...,
?
CP B: CO PHIEU TANG TRUONG
Trang 20
1.3.2.3.
Xtic djnh fttheo mo hinh CAPM (Capital Asset Pricing Model)
Trang mo hlnh CAPM d9 rui ro cua m6i chung khmin khong duqc do b~ng
d9 l~ch
chuffn cua thu nh~p
d<;lng h6a danh ffil;IC d~u
quan Him cua nha d~u
vl m9t ph~n
tlt. Ph~n
tli. Ph~n
nay la h~
s6 ~ la gl ?. 86 la h~
ta. quan h~
tl ~
doanh nghi~p
chuffn da
bi tri~
tieu bdi da
rui ro con l<;li sau khi da da d<;lng h6a se la m6i
s6 ~·
R( e)= Rr + ~ (Rm - Rr)
Co ng thuc theo CAPM:
H~
cua d9 l~ch
s6 d~c
tntng (khong c6 don vi tinh) dung d~
giua sucft sinh lOi doi hoi (rE ) CUa ffiQt nganh (ho~C
hay ffiQt dt;( an Cl;l th~)
rM Voi cong thuc CAPM, ta tha'y hi~u
SO
VI dliQC chinh phu ki~m
di~n
CUa ffiQt
VOi sucft sinh lOi CUa thi tn.l'ong n6i Chung
s6 (Rm- Rr) thuong 6n dinh trong dai h<;1n
soat d rfrm Vl mo b~ng
cac chinh sach ti~n
t~
Va lai sucft.
Vl the', khi c6 st;t thay d6i trong lai sucft cua lo<;1i chung khoan nay, se keo theo
d6ng thai chung khoan kia.
Hi~u
s6 (Rm- Rr) con duqc coi nhtt la ph~n
thu'CJng d~
bu d~p
rui ro.
sp
huu Re
n6i h~
s6 ~
Theo cong thuc CAPM, sua't sinh IOi ky vQng tren v6n chu
(ROE) 1~
di~n
thu(}c chu ye'u va quye't dinh bdi h~
ta quan h~
s6 ~.Do
d6, c6 th~
giua sua't sinh lqi ky VQng tren v6n chu sCJ huu Re cua m<)t
nganh hay m9t doanh nghi~p
so voi sua't sinh lqi cua thi trliong Rm. Vl v~y
c6 th~
vie't:
H~
s6 ~
cling mang nhi~u
giua fE Va
tuye'n tinh:
fM
cang cao thl sucft sinh lqi tren v6n chu sd huu cang cao va vl v~y
rui ro hon. 8~
d~
dang hlnh dung, ta bi~u
di~n
m6i quan h~
tren ffiQt d6 thi, thl ~ chinh la dQ d6c (slope) cua du'ong h6i qui
Trang 21
Trong d6:
- rE: Bie'n phlf thu<)c
- rM: Bie'n d9c l~p
- ~:
B9 d5c
fM
Tren d6 thi Quan ht% giua rE va rM va ht%
s6 ~-
Ta thcfy r~ng
dQ d6c bi€u
hit%n st;( "nh'}.y cam" cua bie'n ke't qua (bie'n phlf thu9c) tnl'oc st;( thay d6i cua
bie'n nguyen nhan (bie"n d9c l~p).
Dt;(a vao phu'ong trlnh va khao sat d6 thi tren day. Khi rM thay d6i 1 don vi
thJ. fE
Se thay d6i (~.fM)
don Vi~
- Ne'u ~ > 1: MQt st;( thay d6i trong rM d~n
de"n m<)t st;( thay d6i 'ion han
trong rE.
- Ne"u ~ < 1: MQt st;( thay d6i trong rM d~n
1.3.3. Phan tfch rili ro
va qmin ly riii ro:
B€ c6 du<;1c mot ke't qua ch~
khoan, nha d~
u tu' c~n
de'n m<)t thay d6i nho han trong
ch~n
trong vit%c danh gia cac lo'}.i chung
phai xem xet va phan tich cac rui ro c6 th€ c6 cua tUng
lo'}.i chung khoan, mlfC dfch cua vit%c phan tfch rui
- Ltt<;1ng h6a kha nang khong ch~
fO
nh~m:
ch~n.
- Khao sat nhii'ng nguyen nhan lam cho dong thu nh~p
bie"n d<)ng
Trang 22
-Dong thu nh?p bie'n d9ng dmg nhi~u,
nhi~u
thu nh?p cang khong cha:c va chiu
nli ro; khi phan tich rui ro mQt Chung Khmin, m9t nganh, t?p trung vao rui
ro khong h<% th6ng.
1.3.3.1.
Phan tich rui ro:
Phan tich rui ro la vi<%c xem xet, htqng h6a kha nang khong cha:c cha:n v~
thu nh?p cua cong ty ho~c
phap tie'p c?n di~n
cua mQt ngu6n v6n dffu tu' rieng le nao d6. Phudng
hlnh Ia nguoi ta khao sat nhung ye'u t6 chu ye'u c6 th~
cho dong thu nh?p bie'n d9ng. Cac dong thu nh?p bie'n d9ng cang nhi~u,
lam
c6 ngh!a
thu nh?p cang khong cha:c cha:n va do d6 rui rose cang cao.
* Rui ro kinh doanh:
C6 nhi~u
ye'u t6 anh hu'dng de'n rui ro kinh doanh cua m9t doanh nghi<%p.
Doanh nghi<%p c6 khuynh huang dao d9ng IOn theo chu ky kinh doanh thu'ong c6
nhi~u
rui ro cao hdn. Rui ro kinh doanh thu'ong du'<;fc dinh lttqng b~ng
bie'n d9ng cua thu nh?p phat sinh tu ho~t
kha nang
d9ng san xuftt kinh doanh chfnh cua
cong ty. Cac ye'u t6 anh hu'dng de'n rui ro kinh doanh la:
- Tfnh bie'n d6i cua gia ban:
Trong vai nganh cong nghi<%p, gia ca c6 th~
khac, ho~c
doanh nghi<%p c6 th~
gian. Ngtt<;fc l~i,
6n dinh tu nam nay sang nam
c6 kha nang tang gia thu'ong xuyen theo thai
d cac nganh cong nghi<%p khac, 6n dinh gia ca la di~u
cha:c cha:n. Thong thuong, gia eel trong m9t nganh cang c~nh
tranh nhi~u
ro kinh doanh cua cac doanh nghi<%p trong nganh d6 cang IOn, do phai h~
khong th~
thl rui
gia ban
lien t1,1c.
- Tinh bie'n d6i cua chi phi:
Sl,l' thay d6i trong chi phi dffu vao cua m9t doanh nghi<%p cang cao thl rui
ro kinh doanh ciia doanh nghi~p
- Sl,l' t6n t~i
ciia sue m~nh
d6 cang Ion.
thi tru'ong.
