Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần xuất nhập khẩu việt nam chi nhánh chợ lớn

B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C KINH T TP.H CHÍ MINH

HUỲNH TH THIÊN KIM

GI I PHÁP NÂNG CAO CH T LƯ NG TÍN D NG
T I NGÂN HÀNG THƯƠNG M I C

PH N XU T

NH P KH U VI T NAM CHI NHÁNH CH

L N

Chuyên ngành: KINH T TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
Mã s : 60.31.12

LU N VĂN TH C SĨ KINH T

Ngư i hư ng d n khoa h c:
PGS TS. NGUY N ðĂNG D N

TP. H CHÍ MINH – NĂM 2008


1

L I CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên c u c a tôi. Các s li u trong lu n
văn là trung th c và chưa ñư c công b b t kỳ trong công trình nghiên c u nào.

Ngư i cam ñoan

Huỳnh Th Thiên Kim


2

M CL C
-----

-----

Trang ph bìa
L i cam ñoan
M cl c
Danh m c các ch vi t t t
Danh m c b ng bi u
L I M ð U ................................................................................................................ 1
CHƯƠNG 1:................................................................................................................... 4
CƠ S

LÝ LU N V

CH T LƯ NG TÍN D NG C A NGÂN HÀNG

THƯƠNG M I.............................................................................................................. 4
1.1.T NG QUAN V NGÂN HÀNG THƯƠNG M I.......................................... 4
1.1.1. Khái ni m ngân hàng thương m i................................................................. 4
1.1.2. Ch c năng c a Ngân hàng Thương M i ....................................................... 5
1.1.2.1.

Trung gian tín d ng .............................................................................. 5

1.1.2.2.

Trung gian thanh toán........................................................................... 6

1.1.2.3.

Cung ng d ch v ngân hàng ................................................................ 8

1.2.TÍN D NG NGÂN HÀNG VÀ CÁC S N PH M TÍN D NG CH

Y U

C A NHTM .......................................................................................................... 9
1.2.1. Khái ni m v! tín d ng ngân hàng ................................................................. 9
1.2.2. Vai trò c a tín d ng ngân hàng..................................................................... 9
1.2.3. Phân lo i tín d ng và các hình th c tín d ng ngân hàng ............................. 10
1.2.4. Các s n ph"m tín d ng ngân hàng ch y u hi n nay ................................... 11


3

1.3. CH#T LƯ$NG HO T ð&NG TÍN D NG C A NHTM.....................................13
1.3.1. Ch t lư ng tín d ng c a NHTM ................................................................. 13
1.3.1.1.

Khái ni m v! ch t lư ng tín d ng ....................................................... 13

1.3.1.2.

H th ng ch' tiêu ñánh giá ch t lư ng tín d ng ................................... 14

1.3.2. M i quan h gi a tăng trư(ng tín d ng, ch t lư ng tín d ng và hi u qu ho t
ñ)ng tín d ng ....................................................................................................... 20
K T LU*N CHƯƠNG 1 ..................................................................................................21
CHƯƠNG 2:................................................................................................................. 22
TH C TR NG HO T ð NG TÍN D NG T I NGÂN HÀNG THƯƠNG M I
C PH N XU T NH P KH U VI T NAM - CHI NHÁNH CH L N.......... 22
2.1. SƠ LƯ$C V NHTMCP XU#T NH*P KH U VI+T NAM CHI NHÁNH CH$
L,N

............................................................................................................................22

2.1.1. T-ng quan v! NHTMCP Xu t Nh p Kh"u Vi t Nam..........................................22
2.1.1.1.Nh ng thông tin chung v! Vi t Nam Eximbank...................................................22
2.1.1.2.Quá trình hình thành và phát tri n..........................................................................22
2.1.1.3.Nh ng thành t u ñ t ñư c......................................................................................23
2.1.2. Gi.i thi u v! Ngân Hàng Thương M i C- Ph/n Xu t Nh p Kh"u Vi t Nam Chi nhánh Ch L.n.............................................................................................................24
2.1.2.1.Quá trình hình thành Ngân Hàng Xu t Nh p Kh"u Vi t Nam - Chi nhánh Ch
L.n

............................................................................................................................24

2.1.2.2.Ch c năng và nhi m v t-ng quát c a Chi nhánh Eximbank Ch L.n...............25
2.2. TÌNH HÌNH HUY ð&NG V0N VÀ CHO VAY T I NGÂN HÀNG TMCP
XU#T NH*P KH U VI+T NAM – CHI NHÁNH CH$ L,N ....................................25
2.2.1. Tình hình huy ñ)ng v n .........................................................................................25

4

2.2.1.1.Phân tích tình hình huy ñ)ng v n...........................................................................26
2.2.1.2.ðánh giá chung v! công tác huy ñ)ng v n t i chi nhánh Eximbank Ch L.n....28
2.2.2. Tình hình cho vay ...................................................................................................29
2.2.2.1.Phân lo i dư n theo lo i ti!n t .............................................................................30
2.2.2.2.Phân lo i dư n theo kỳ h n n ..............................................................................31
2.2.2.3.Phân lo i dư n theo m c ñích vay ........................................................................33
2.2.2.4.Phân lo i dư n theo hình th c ñ m b o n vay ...................................................35
2.2.3. K t qu ho t ñ)ng kinh doanh t i chi nhánh Eximbank Ch L.n........................35
2.3. ðÁNH GIÁ CH#T LƯ$NG TÍN D NG T I CHI NHÁNH EXIMBANK CH$
L,N

............................................................................................................................36

2.3.1. M)t s ch' tiêu ñánh giá ch t lư ng tín d ng t i chi nhánh Eximbank Ch L.n ...36
2.3.1.1.T1 l n quá h n và t1 l n x u ............................................................................36
2.3.1.2.T' l gi a t-ng ngu2n v n huy ñ)ng trên t-ng dư n cho vay ..............................39
2.3.1.3.ðánh giá theo vòng quay v n tín d ng ..................................................................40
2.3.1.4.ðánh giá theo ch' tiêu l i nhu n tín d ng trên t-ng dư n tín d ng .....................41
2.3.2. ðánh giá chung v! ch t lư ng tín d ng t i chi nhánh Eximbank Ch L.n.............. 42
2.3.2.1.Nh ng thành t u ñ t ñư c......................................................................................42
2.3.2.2.M)t s t2n t i trong ho t ñ)ng tín d ng.................................................................44
2.3.2.3.Nguyên nhân nh hư(ng ñ n ch t lư ng tín d ng t i chi nhánh Eximbank Ch
L.n

............................................................................................................................45

K T LU*N CHƯƠNG 2 ..................................................................................................47

CHƯƠNG 3:................................................................................................................. 48


5

GI I PHÁP NH M NÂNG CAO CH T LƯ NG TÍN D NG T I NGÂN
HÀNG THƯƠNG M I C PH N XU T NH P KH U VI T NAM CHI
NHÁNH CH L N .................................................................................................... 48
3.1.ð3NH HƯ,NG PHÁT TRI4N D3CH V

TÍN D NG C A CÁC NHTM

TRÊN ð3A BÀN TP.HCM ð N NĂM 2010 ....................................................... 48
3.2.M C TIÊU ð3NH HƯ,NG CHI N LƯ$C PHÁT TRI4N VÀ CH6 TIÊU K
HO CH HO T ð&NG KINH DOANH T I NGÂN HÀNG THƯƠNG M I C
PH7N XU#T NH*P KH U VI+T NAM TRONG NĂM 2008 .......................... 49
3.2.1. M c tiêu ñ nh hư.ng chi n lư c phát tri n ho t ñ)ng kinh doanh t i Ngân
hàng TMCP Xu t Nh p Kh"u Vi t Nam năm 2008 .............................................. 49
3.2.2. M)t s ch' tiêu k ho ch ho t ñ)ng kinh doanh t i Ngân hàng TMCP Xu t
Nh p Kh"u Vi t Nam năm 2008........................................................................... 50
3.3.GI I PHÁP NÂNG CAO CH#T LƯ$NG TÍN D NG T I CHI NHÁNH
EXIMBANK CH$ L,N ...................................................................................... 51
3.3.1. Gi i pháp ñ i v.i chi nhánh Eximbank Ch L.n ........................................ 51
3.3.1.1.

Chú tr8ng ñ n vi c phát tri n ch t lư ng cán b) tín d ng.................... 51

3.3.1.2.

Nâng cao ch t lư ng th"m ñ nh tín d ng............................................. 52

3.3.1.3.

Xác ñ nh phương th c cho vay, th i h n cho vay phù h p v.i t9ng

khách hàng ........................................................................................................... 55
3.3.1.4.

Chuyên môn hóa các ho t ñ)ng v! th"m ñ nh khách hàng, qu n lý n ,

x: lý n , … .......................................................................................................... 56
3.3.1.5.

Xây d ng h th ng ki m tra, giám sát tín d ng hi u qu ..................... 58

3.3.1.6.

Nâng cao ch t lư ng ph c v .............................................................. 59

3.3.1.7.

ða d ng hóa danh m c cho vay nh;m gi m thi u r i ro ...................... 59


6

3.3.1.8.

S: d ng d ch v b o hi m tín d ng thông qua công c phái sinh nh;m

gi m thi u r i ro tín d ng ..................................................................................... 60
3.3.1.9.

Chú tr8ng vi c xây d ng chi n lư c ñ/u tư phát tri n công ngh ........ 64

3.3.2. Gi i pháp v! phía các cơ quan qu n lý Nhà Nư.c....................................... 65
3.3.2.1.

Nâng cao hi u qu công tác thanh tra, ki m soát c a NHNN .............. 65

3.3.2.2.

Hoàn thi n môi trư ng pháp lý cho ho t ñ)ng ngân hàng ................... 65

3.3.2.3.

Hoàn thi n l i h th ng thông tin tín d ng c a ngành ngân hàng ........ 66

K T LU*N CHƯƠNG 3 ..................................................................................... 67
K T LU*N.......................................................................................................... 68
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................................ 1
PH L C 1 .................................................................................................................... 2
PH L C 2 .................................................................................................................... 3


7

DANH M C CÁC CH
ATM

: Máy rút ti!n t ñ)ng

CBTD

: Cán b) tín d ng

CIC

: Trung tâm thông tin tín d ng

CN

: Chi nhánh

CTCG

: Ch ng t9 có giá

DPRR

: D phòng r i ro

HðTD

: Ho t ñ)ng tín d ng

NH

: Ngân hàng

NHNN

: Ngân hàng Nhà Nư.c

NHTM

: Ngân hàng thương m i

NHTMCP

: Ngân hàng thương m i c- ph/n

NHTW

: Ngân hàng Trung Ương

PGD

: Phòng giao d ch

Qð

: Quy t ñ nh

SXKD

: S n xu t kinh doanh

TCKT

: T- ch c kinh t

TCTD

: T- ch c tín d ng

TP.HCM

: Thành Ph H2 Chí Minh

VNð

: Vi t Nam ð2ng

WTO

: T- ch c thương m i th gi.i

VI T T T


8

DANH M C B NG BI U
B ng 2.1: Tình hình huy ñ)ng v n t i chi nhánh Eximbank Ch L.n trong giai ño n
t9 năm 2004 ñ n năm 2007. .................................................................................26
B ng 2.2: Tình hình dư n tín d ng theo lo i ti!n t giai ño n năm 2004 – 2007 ..29
B ng 2.3: T c ñ) tăng trư(ng tín d ng phân theo lo i ti!n t ................................30
B ng 2.4: Cơ c u dư n theo kỳ h n cho vay .......................................................30
B ng 2.5: T c ñ) tăng trư(ng tín d ng theo kỳ h n n giai ño n 2005 – 2007......32

B ng 2.6: Dư n tín d ng phân theo lo i hình c p tín d ng giai ño n 2004-2007..32
B ng 2.7: Cơ c u dư n theo hình th c ñ m b o ti!n vay .....................................34
B ng 2.8: T2ng thu nh p, chi phí, l i nhu n c a chi nhánh Eximbank Ch L.n ...34
Bàng 2.9: T1 l n quá h n và t1 l n x u so v.i t-ng dư n qua các năm ..........35
B ng 2.10: Phân lo i n theo nhóm ñ n th i ñi m 31/12/2007 .............................37
B ng 2.11: Hi u su t s: d ng v n c a chi nhánh Eximbank Ch L.n ..................38
B ng 2.12: Vòng quay v n tín d ng c a chi nhánh Eximbank Ch L.n t9 năm 2004
ñ n năm 2007 ....................................................................................................... 39
B ng 2.13: Ch' tiêu l i nhu n t9 ho t ñ)ng tín d ng t i chi nhánh Eximbank Ch
L.n t9 năm 2004 ñ n năm 2007 ...........................................................................40
Bi u ñ2 2.1: Dư n tín d ng theo lo i ti!n t ........................................................29
Bi u ñ2 2.2: Phân lo i dư n theo kỳ h n n .........................................................31
Bi u ñ2 2.3: Phân lo i dư n theo m c ñích vay ...................................................33
Bi!u ñ2 2.4: Tình hình n quá h n t i chi nhánh Eximbank Ch L.n ...................36
Bi u ñ2 2.5: Tình hình huy ñ)ng v n so v.i t-ng dư n t i chi nhánh Eximbank
Ch L.n

.........................................................................................................38


1

L IM

ð U

1. Tính c p thi t và ý nghĩa c a ñ tài nghiên c u:
ðã t9 lâu d ch v Ngân hàng tr( thành m)t d ch v n!n t ng c a nh ng
qu c gia phát tri n. Ngân hàng ra ñ i góp ph/n ñi!u ti t các ngu2n v n, là kênh
phân ph i v n, ñi!u chuy n ngu2n v n t9 nơi th9a v n ñ n nơi thi u v n. S( dĩ

Ngân hàng th c hi n ñư c ñi!u này là thông qua vai trò tín d ng. Tín d ng là
ngư i tr th ñ c l c giúp cho các thành ph/n trong xã h)i phát tri n toàn di n.
Trong xu th toàn c/u hóa nhu c/u v! tín d ng ñ i v.i các thành ph/n
kinh t càng tr( nên c p thi t hơn. Bên c nh ñó, TCTD (hay c th là Ngân
hàng) cũng c nh tranh gay g t hơn do có nhi!u h th ng Ngân hàng m.i du nh p
vào th trư ng Vi t Nam ñ2ng th i do vi c m( r)ng quy mô và m ng lư.i c a
các h th ng Ngân hàng hi n h u nên v n ñ! c p phát tín d ng ngày càng có
nhi!u r i ro và ngày càng ñư c c i thi n v! ch t lư ng l>n s lư ng cho vay.
V y các Ngân hàng – ñ?c bi t là NHTMCP làm th nào ñ có th t2n t i
và phát tri n ngày càng v ng m nh trong nh ng th i kỳ h)i nh p này v.i nh ng
ñ i th c nh tranh ñ/y ti!m l c và giàu kinh nghi m? ðây th c s là m)t v n ñ!
khá khó khăn cho t t c các Ngân hàng. M)t trong nh ng câu tr l i cho v n ñ!
trên ñây nghe ñơn gi n nhưng th t s r t khó th c hi n ñó là: nâng cao hi u qu
kinh doanh, tăng cư ng c nh tranh.
Chi nhánh Eximbank Ch L.n là m)t chi nhánh thu)c h th ng Ngân hàng
thương m i c- ph/n Xu t Nh p Kh"u Vi t Nam, trong giai ño n qua chi nhánh
cũng ñang t9ng bư.c nâng cao năng l c c nh tranh c a mình ñ có th t2n t i và
ti p t c phát tri n b!n v ng. ð th c hi n ñư c ñi!u này, m)t trong nh ng nhi m
v ñ/u tiên và tr8ng tâm c a chi nhánh là nâng cao ch t lư ng nghi p v tín d ng.
Nh n th c ñư c t/m quan tr8ng c a v n ñ! này, tôi ñã ch8n ñ! tài “Gi!i pháp
nâng cao ch t lư#ng nghi$p v% tín d%ng t&i ngân hàng TMCP Xu t Nh'p
Kh(u Vi$t Nam – Chi nhánh Ch# L)n” ñ làm lu n văn t t nghi p.


2

2. M%c tiêu nghiên c u:
M c tiêu nghiên c u c a ñ! tài t p trung vào 3 n)i dung chính sau:
- Nghiên c u v! các cơ s( lý lu n cơ b n v! NHTM, tín d ng, ch t lư ng tín
d ng và m)t s v n ñ! liên quan ñ n ch t lư ng tín d ng.

- Phân tích, ñánh giá v! th c tr ng ho t ñ)ng tín d ng c a chi nhánh
Eximbank Ch L.n, s: d ng m)t s ch' tiêu ñ ñánh giá ch t lư ng tín d ng và
t9 ñó ñưa ra nh ng m?t ñ t ñư c cũng như nh ng t2n t i c/n gi i quy t.
- ðưa ra các gi i pháp nh;m nâng cao ch t lư ng tín d ng t i chi nhánh
Eximbank Ch L.n.
Tín d ng là d ch v ch y u mang l i l i nhu n cho ngân hàng và cũng
mang l i không ít r i ro ñ n cho ngân hàng. ð2ng th i, nó là m)t nhân t quy t
ñ nh ñ n s t2n t i và phát tri n c a NHTM, trong ñó Chi nhánh Eximbank Ch
L.n cũng không ph i là ngo i l . Do ñó tôi ñã ch8n ñ! tài này ñ nghiên c u và
thông qua ñó ñưa ra m)t s gi i pháp nh;m phát huy th m nh, kh c ph c nh ng
ñi m còn t2n t i c a ngân hàng nh;m giúp nâng cao ch t lư ng nghi p v tín
d ng ngày càng t t hơn.
3. Phương pháp nghiên c u:
Lu n văn ñư c ti n hành nghiên c u theo phương pháp s: d ng các s li u
ph n ánh th c tr ng ho t ñ)ng tín d ng t i NHTMCP Xu t Nh p Kh"u Vi t Nam
– chi nhánh Ch L.n, qua quá trình kh o sát t i ñơn v ñ phân tích, ñánh giá tình
hình ho t ñ)ng tín d ng và ñưa ra nh ng t2n t i trong ho t ñ)ng tín d ng t i chi
nhánh Eximbank Ch L.n.
- Phương pháp th ng kê: Thông qua h)i th o, các cu)c h8p chuyên ngành,
các ý ki n ñóng góp c a các chuyên gia ngân hàng, chuyên gia kinh k ñ ti p
thu, th ng kê, b- sung và hoàn ch'nh gi i pháp ñ m b o cho ho t ñ)ng tín d ng
t i chi nhánh Eximbank Ch L.n phát tri n hi u qu , và không ng9ng m( r)ng
trong th i gian t.i.


3

4. ð+i tư#ng và ph&m vi nghiên c u:
- ð i tư ng nghiên c u c a lu n văn là ho t ñ)ng tín d ng t i chi nhánh
Eximbank Ch L.n

- Ph m vi nghiên c u c a lu n văn: ch t lư ng tín d ng là phàm trù r)ng, bao
hàm nhi!u n)i dung, trong ñó có n)i dung quan tr8ng th hi n ( t1 l n quá h n
và t1 l n x u. Vì v y, ch t lư ng tín d ng ñư c hi u trong lu n văn này là h n
ch n x u, n quá h n trong ho t ñ)ng tín d ng t i chi nhánh Eximbank Ch
L.n.
5. N,i dung nghiên c u:
Lu n án ñư c chia làm 3 chương :
- Chương 1: Cơ s( lý lu n v! ch t lư ng tín d ng c a ngân hàng thương m i.
- Chương 2: Th c tr ng nâng cao ch t lư ng tín d ng t i Ngân hàng thương
m i c- ph/n Xu t Nh p Kh"u Vi t Nam – Chi nhánh Ch L.n.
- Chương 3: M)t s gi i pháp nh;m nâng cao ch t lư ng tín d ng t i Ngân
hàng thương m i c- ph/n Xu t Nh p Kh"u Vi t Nam – chi nhánh Ch L.n.


4

CHƯƠNG 1:
CƠ S

LÝ LU N V CH T LƯ NG TÍN D NG C A NGÂN HÀNG
THƯƠNG M I

1.1. T NG QUAN V NGÂN HÀNG THƯƠNG M I
1.1.1. Khái ni$m ngân hàng thương m&i
NHTM là NH giao d ch tr c ti p v.i các công ty, xí nghi p, t- ch c kinh t và
cá nhân… b;ng cách nh n ti!n g:i, ti!n ti t ki m, r2i s: d ng s v n ñó ñ cho vay,
chi t kh u, cung c p các phương ti n thanh tóan và cung c p các d ch v ngân hàng
cho các ñ i tư ng nói trên. NHTM là lo i ngân hàng có s lư ng l.n và r t ph- bi n
trong n!n kinh t . S có m?t c a NHTM trong h/u h t các m?t ho t ñ)ng c a n!n
kinh t , xã h)i ñã ch ng minh r;ng: ( ñâu có m)t h th ng NHTM phát tri n thì (

ñó s@ có s phát tri n v.i t c ñ) cao c a n!n kinh t , xã h)i và ngư c l i.
ð o lu t Ngân hàng c a C)ng Hòa Pháp 1941 ñã ñ nh nghĩa: NHTM là nh ng
cơ s( mà ngh! nghi p thư ng xuyên là nh n ti!n b c c a công chúng dư.i hình th c
ký thác, ho?c dư.i các hình th c khác, và s: d ng ngu2n l c ñó cho chính h8 trong
các nghi p v v! chi t kh u, tín d ng và tài chính.
Theo Lu t Các TCTD Vi t Nam có hi u l c vào tháng 10/1998: “Ngân hàng
là lo i hình TCTD ñư c th c hi n toàn b ho t ñ ng ngân hàng và các ho t ñ ng
kinh doanh khác có liên quan”. (ði!u 10- Lu t các TCTD)
Trong ñó, ho t ñ)ng ngân hàng là ho t ñ)ng kinh doanh ti!n t và d ch v
ngân hàng v.i n)i dung thư ng xuyên là nh n ti!n g:i, s: d ng s ti!n này ñ c p
tín d ng và cung ng các d ch v thanh toán.
Như v y có th nói r;ng NHTM là m)t lo i ñ nh ch tài chính trung gian c c
kỳ quan tr8ng trong n!n kinh t th trư ng. Nh h th ng ñ nh ch tài chính trung
gian này mà các ngu2n ti!n nhàn rAi n;m r i rác trong xã h)i s@ ñư c huy ñ)ng, t p
trung l i s lư ng ñ l.n ñ c p tín d ng cho các t- ch c kinh t , cá nhân nh;m m c
ñích ph c v phát tri n kinh t – xã h)i.


5

1.1.2. Ch c năng c a Ngân hàng Thương M&i
1.1.2.1. Trung gian tín d%ng
NHTM là c/u n i gi a nh ng ngư i có v n dư th9a và nh ng ngư i có nhu c/u
v! v n. Thông qua vi c huy ñ)ng khai thác các kho n v n ti!n t t m th i nhàn rAi
trong n!n kinh t , ngân hàng hình thành nên quB cho vay c p tín d ng cho n!n kinh
t . V.i ch c năng này, ngân hàng v9a ñóng vai trò là ch th ñi vay, v9a ñóng vai trò
là ch th cho vay. Xu t phát t9 ñ?c ñi m tu/n hòan v n ti!n t trong quá trình tái s n
xu t xã h)i, NHTM v.i vai trò là m)t t- ch c chuyên kinh doanh ti!n t , tín d ng,
n m b t tình hình cung c/u v! v n tín d ng s@ th c hi n ti p nh n và chuy n giao v n
m)t cách có hi u qu . Thông qua vi c thu hút g:i v.i kh i lư ng l.n, ngân hàng có

th gi i quy t m i quan h gi a cung và c/u v n tín d ng v! kh i lư ng và c th i
gian tín d ng.
V.i ch c năng trung gian tín d ng, NHTM th c hi n nh ng nhi m v c th
sau:
- Huy ñ)ng các ngu2n v n t9 các ch th ti t ki m, có v n nhàn rAi trong n!n
kinh t .
+ Nh n ti!n g:i không kỳ h n, có kỳ h n c a các t- ch c kinh t , các t- ch c
xã h)i, cá nhân dư.i hình thái ti!n t (n)i t và ngo i t ).
+ Nh n ti!n g:i ti t ki m c a các t- ch c và cá nhân.
+ Phát hành kỳ phi u ngân hàng ñ huy ñ)ng v n trong xã h)i.
+ Các lo i hình huy ñ)ng khác.
- C p tín d ng ñ/u tư ñáp ng nhu c/u v! v n cho các ch th trong n!n kinh t xã
h)i.
+ Cho vay ng n h n, trung và dài h n ñ i v.i các t- ch c kinh t , cá nhân.
+ Chi t kh u thương phi u và gi y t có giá.
+ B o lãnh, bao thanh toán, cho vay th u chi.
+ Cho vay tiêu dùng, cho vay s n xu t kinh doanh, cho vay tài tr xu t nh p
kh"u, cho vay mua s:a ch a nhà (, cho vay tài tr du h8c, cho vay c/m c gi y t có
giá.
+ Và các hình th c c p tín d ng khác.


6

Thông qua ch c năng trung gian tín d ng NHTM góp ph/n t o l i ích cho t t
c các ch th kinh t tham gia và l i ích chung c a n!n kinh t .
- ð i v.i ngư i g:i ti!n: thông qua cơ ch huy ñ)ng v n c a ngân hàng ñã t p
h p các kho n v n t m th i nhàn rAi và t o ra thu nh p cho nh ng ngư i g:i ti!n
dư.i hình th c lãi ti!n g:i. ð2ng th i, ngân hàng cũng ñ m b o an toàn cho các
kho n ti!n g:i và cung c p cho khách hàng nh ng d ch v thanh toán ti n l i.

- ð i v.i ngư i vay: h8 s@ thCa mãn ñư c nhu c/u v! v n ñ kinh doanh, chi
tiêu, thanh toán mà không ph i tiêu t n nhi!u chi phí v! s c l c, th i gian cho vi c
tìm ki m nơi cung ng v n ti n l i ch c ch n và h p pháp.
- ð i v.i b n thân ngân hàng: ngân hàng s@ tìm ki m ñư c kho n l i nhu n t9
chênh l ch gi a lãi su t cho vay và lãi su t ti!n g:i ho?c hoa h2ng môi gi.i. ðây là
y u t quy t ñ nh s t2n t i và phát tri n c a NHTM.
- ð i v.i n!n kinh t : vi c cung c p tài chính cho các doanh nghi p ñã khuy n
khích s n xu t, t o thêm vi c làm, tăng s n lư ng và gi m nh p kh"u hàng hóa. M?t
khác, vi c ñi!u ti t v n trong khu v c dân cư góp ph/n tăng thu nh p và khuy n
khích tăng nhu c/u tiêu dùng hàng hóa và ñi!u này s@ giúp cho vi c tăng cư ng s n
xu t. Như v y, v.i ch c năng này ngân hàng ñã bi n v n nhàn rAi không ho t ñ)ng
thành v n ho t ñ)ng, kích thích quá trình luân chuy n v n, thúc ñ"y s n xu t kinh
doanh.
1.1.2.2. Trung gian thanh toán
Ngân hàng làm ch c năng trung gian thanh toán khi nó th c hi n yêu c/u c a
khách hàng như trích m)t kho n ti!n trên tài kho n ti!n g:i ñ thanh toán ti!n hàng
hóa, d ch v ho?c nh p vào m)t kho n ti!n g:i c a khách hàng t9 bán hàng hóa
ho?c các kho n thu khác.
Ngân hàng th c hi n ch c năng trung gian thanh toán làm cho nó tr( thành th
quB cho khách hàng. Vi c nh n ti!n g:i và theo dõi các kho n thu, chi trên tài
khCan ti!n g:i c a khách làm cho ngân hàng th c hi n ñư c vai trò trung gian thanh
toán. Trên th c t , khi vi c thanh toán tr c ti p gi a các ch th kinh t b;ng ti!n
m?t g?p nhi!u h n ch và r i ro cao, do ph i t p h p, ki m tra, v n chuy n làm cho


7

chi phí thanh toán cao mà l i thi u chính xác và an toàn, ñ?c bi t là khi hai ñơn v
này cách xa nhau, ñi!u này t o nên nhu c/u và gia tăng kh i lư ng thanh toán qua
ngân hàng.

Trong ch c năng trung gian thanh toán, ngân hàng th c hi n các nhi m v c th
sau:
- M( tài kho n ti!n g:i giao d ch cho khách hàng.
- Qu n lý và cung c p các phương ti n thanh toán cho khách hàng.
- T- ch c và ki m soát quy trình thanh toán gi a các khách hàng.
Qua hàng trăm năm t2n t i và phát tri n, h th ng NHTM ñã có nh ng c
g ng l.n và nh ng ñóng góp l.n cho xã h)i trong lĩnh v c thanh toán. Ch c năng
trung gian thanh toán c a ngân hàng có ý nghĩa r t l.n ñ i v.i các ho t ñ)ng c a
n!n kinh t xã h)i. Ho t ñ)ng thanh toán không dùng ti!n m?t qua h th ng ngân
hàng góp ph/n ti t gi m chi phí và lư ng ti!n m?t trong lưu thông và ñ m b o an
toàn trong thanh toán. Vi c l a ch8n phương th c thanh toán không dùng ti!n m?t
thích h p cho phép khách hàng th c hi n thanh toán nhanh chóng và hi u qu , ñi!u
này góp ph/n tăng t c ñ) lưu thông hàng hóa, t c ñ) luân chuy n v n và hi u qu
c a quá trình tái s n xu t xã h)i. M?t khác, vi c cung ng các d ch v thanh toán
không dùng ti!n m?t giúp cho ngân hàng thu hút nhi!u khách hàng m( tài kho n t i
ngân hàng và do ñó t o ñi!u ki n ñ thu hút ngu2n v n ti!n g:i.
Vi c k t h p ch c năng trung gian tín d ng và ch c năng trung gian thanh
toán t o cho NHTM kh năng t o ra ti!n ghi s- th hi n trên tài kho n ti!n g:i
thanh toán c a khách hàng t i NHTM. T9 m)t lư ng ti!n g:i ban ñ/u, qua nghi p
v cho vay dư.i hình th c chuy n kho n, ñã làm cho s dư trên tài kho n ti!n g:i
trong h th ng NHTM tăng lên.
NHTM có kh năng m( r)ng ti!n g:i không kỳ h n t9 m)t kho n ti!n g:i ban
ñ/u, ho?c t9 m)t kho n ti!n nh n ñư c t9 NHNN thông qua vi c c p tín d ng cho
khách hàng. Khi NHTM huy ñ)ng ti!n g:i không kỳ h n và cung c p các d ch v
trung gian thanh toán cho khách hàng, ñ!u có kh năng t o ra m)t lư ng ti!n g:i
m( r)ng. ði!u này ñư c th hi n khi mAi l/n thanh toán chuy n ti!n t9 tài kho n


8

này sang tài kho n khác ñ th c hi n m)t kho n thanh toán ti!n hàng hóa d ch v ,
lư ng ti!n g:i ban ñ/u không ra khCi h th ng ngân hàng nhưng s dư trên tài
kho n ti!n g:i gia tăng m)t lư ng. T c ñ) gia tăng ti!n t ph thu)c vào t1 l d tr
b t bu)c, t1 l s: d ng ti!n m?t c a khách hàng trên s sư ti!n g:i thanh toán, t1 l
d tr ti!n m?t th9a trên ti!n g:i không kỳ h n t i ngân hàng. Cơ ch t o ti!n c a
NHTM cho th y m i quan h gi a tín d ng và lưu thông ti!n t , vi c m( r)ng kh i
lư ng tín d ng có nh hư(ng ñ n kh i ti!n t lưu thông.
Như v y, các ch c năng c a NHTM có m i quan h m t thi t v.i nhau, b- sung,
hA tr cho nhau, trong ñó có ch c năng trung gian tín d ng là ch c năng cơ b n, t o cơ
s( cho vi c th c hi n các ch c năng sau. ð2ng th i, vi c ngân hàng th c hi n t t ch c
năng trung gian thanh toán l i góp ph/n làm tăng ngu2n v n tín d ng m( r)ng quy mô
ho t ñ)ng c a ngân hàng.
1.1.2.3. Cung ng d.ch v% ngân hàng
Ngoài hai ch c năng trên, các NHTM còn ñáp ng t t c các nhu c/u c a
khách hàng có liên quan ñ n ho t ñ)ng ngân hàng. ðó chính là vi c cung ng cho
khách hàng các d ch v ngân hàng – là nh ng d ch v mà ch' các ngân hàng v.i ưu
th c a nó m.i th c hi n tr8n vDn, ñ/y ñ và các d ch v này g n li!n v.i ho t ñ)ng
ngân hàng. Các d ch v ngân hàng không nh ng cho phép NHTM th c hi n t t yêu
c/u c a khách hàng, mà còn hA tr tích c c ñ NHTM th c hi n t t hai ch c năng
trên.
D ch v ngân hàng không ch' ñơn thu/n là giúp cho NHTM hư(ng hoa h2ng
và d ch v phí, y u t làm tăng doanh thu và l i nhu n cho ngân hàng mà d ch v
ngân hàng còn có tác d ng hA tr các m?t ho t ñ)ng chính c a NHTM mà trư.c h t
là ho t ñ)ng tín d ng. Vì v y các NHTM ch' nh n cung ng các d ch v có liên
quan ñ n ho tt ñ)ng ngân hàng.
Các nhi m v c th c a ch c năng này bao g2m: d ch v ngân quB và chuy n ti!n
nhanh qu c n)i; d ch v ki!u h i và chuy n ti!n nhanh qu c t ; d ch v

y thác (b o

qu n, thu h), chi h), mua bán h), …); d ch v tư v n ñ/u tư, cung ng thông tin …


9

1.2. TÍN D NG NGÂN HÀNG VÀ CÁC S N PH M TÍN D NG CH

Y U

C A NHTM
1.2.1. Khái ni$m v tín d%ng ngân hàng
Theo cách ti p c n ñơn gi n nh t, tín d ng ngân hàng chính là ho t ñ)ng c a tín
d ng ngân hàng, là quan h vay mư n gi a m)t bên là ngân hàng và m)t bên là các cá
nhân, các t- ch c kinh t và các ch th khác, ñư c th hi n dư.i hình th c ngân hàng
s@ s: d ng ngu2n v n t có và ngu2n v n huy ñ)ng b;ng ti!n ñ c p tín d ng ñ i v.i
các ñ i tư ng trên.
Theo cách ti p c n c a NHNN hi n nay, thì ho t ñ)ng tín d ng là ho t ñ)ng d ch
v nh;m ñáp ng nhu c/u v n cho khách hàng thông qua hình th c c p tín d ng.
Trong ñó “c p tín d ng là vi c t- ch c tín d ng thCa thu n ñ khách hàng s:
d ng m)t kho n ti!n v.i nguyên t c có hoàn tr b;ng các nghi p v cho vay, chi t
kh u, cho thuê tài chính, b o lãnh ngân hàng và các nghi p v khác” (kho n 10, ñi!u
20 lu t các t- ch c tín d ng).
1.2.2. Vai trò c a tín d%ng ngân hàng
- Tín d ng ngân hàng có vai trò thúc ñ"y s phát tri n c a n!n kinh t trong
xã h)i, m( r)ng cho m8i ñ i tư ng trong xã h)i, nó có th xâm nh p vào các ngành
v.i nhi!u lo i hình và quy mô ho t ñ)ng l.n, v9a và nhC, v.i các lo i hình s n xu t
kinh doanh c a doanh nghi p, cá nhân. Tín d ng ngân hàng g n li!n v.i ho t ñ)ng
s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p cũng như cá th , góp ph/n nâng cao ch t
lư ng ñ i s ng c a ngư i lao ñ)ng.
- Tín d ng ngân hàng có tác d ng ñ"y nhanh t c ñ) phát tri n c a n!n kinh

t , cung ng v n v.i s lư ng l.n, v.i nhi!u th i h n khác nhau, nh ñó giúp các
doanh nghi p cũng như cá th không nh ng có v n ñ kinh doanh, mà còn có v n
ñ m( r)ng ñ/u tư, ñ-i m.i thi t b , nh;m nâng cao năng l c s n xu t và năng l c
c nh tranh.
- Ho t ñ)ng tín d ng ngân hàng còn có tác ñ)ng và nh hư(ng l.n ñ i v.i
tình hình lưu thông ti!n t c a ñ t nư.c, nh ho t ñ)ng tín d ng ngân hàng mà v n
ti!n t c a xã h)i ñư c huy ñ)ng và s: d ng t i ña cho nhu c/u phát tri n kinh t ;


10

nó v9a có tác d ng ñ"y nhanh t c ñ) chu chuy n v n, v9a làm cho các chu chuy n
v n ti!n t ñư c t p trung ph/n l.n thông qua h th ng ngân hàng. ðây là nh ng
ñi!u ki n quan tr8ng ñ -n ñ nh lưu thông ti!n t và giá c th trư ng.
1.2.3. Phân lo&i tín d%ng và các hình th c tín d%ng ngân hàng
Cùng v.i s phát tri n c a n!n kinh t , các NHTM hi n nay luôn nghiên c u và
ñưa ra các hình th c tín d ng khác nhau, ñ có th ñáp ng m)t cách t t nh t nhu c/u
v n cho quá trình s n xu t và tái s n xu t, t9 ñó ña d ng hóa các danh m c ñ/u tư, m(
r)ng tín d ng, thu hút khách hàng, tăng l i nhu n và phân tán r i ro. Tùy theo cách ti p
c n mà ngư i ta chia tín d ng ngân hàng thành nhi!u lo i khác nhau:
• Căn c vào th i h n cho vay: tín d ng ngân hàng ñư c chia làm 03 lo i:
- Tín d ng ng n h n: là l8ai tín d ng có th i h n không quá 12 tháng (1 năm).
Tín d ng ng n h n thư ng ñư c s: d ng ñ cho vay b- sung v n lưu ñ)ng và các nhu
c/u thi u h t t m th i v! v n c a các ch th vay v n.
- Tín d ng trung h n: là lo i tín d ng có th i h n t9 trên 1 năm ñ n 5 năm, tín
d ng trung h n thư ng ñư c s: d ng ñ cho vay s:a ch a, c i t o tài s n c ñ nh, các
nhu c/u mua s m tài s n c ñ nh … có th i gian thu h2i v n nhanh ho?c các nhu c/u
thi u h t v n nhưng có th i h n hoàn v n trên m)t năm.
- Tín d ng dài h n: là lo i tín d ng có th i h n t9 trên 5 năm, tín d ng dài h n
thư ng ñư c s: d ng ñ cho vay các nhu c/u mua s m tài s n c ñ nh, xây d ng cơ

b n … có th i gian thu h2i v n lâu (thơi gian hoàn v n vay trên 5 năm).
• Căn c vào m c ñích s d ng v n vay, bao g2m 2 lo i:
- Tín d ng cho s n xu t, lưu thông hàng hóa: là lo i tín d ng ñư c cung c p cho
các nhà s n xu t và kinh doanh hàng hóa. Nh;m ñáp ng nhu c/u v! v n trong quá
trình s n xu t kinh doanh ñ d tr nguyên v t li u, chi phí s n xu t ho?c ñáp ng nhu
c/u thi u v n trong quan h thanh toán gi a các ch th kinh t .
- Tín d ng tiêu dùng: là lo i tín d ng ñư c s: d ng ñ cho vay các nhu c/u tiêu
dùng. Lo i tín d ng này thư ng ñư c s: d ng ñ cho vay cá nhân, ñáp ng cho nhu
c/u ph c v ñ i s ng và thư ng ñư c thu h2i d/n t9 ngu2n thu nh p c a cá nhân vay
v n.
• Căn c vào m c ñ tín nhi m ñ i v i khách hàng: g2m


11

- Tín d ng có b o ñ m b;ng tài s n: là lo i tín d ng mà theo ñó nghĩa v tr n
c a ch th vay v n ñư c b o ñ m b;ng tài s n c a ch th vay v n, tài s n hình thành
t9 v n vay ho?c b o ñ m b;ng tài s n c a bên th ba.
- Tín d ng không có b o ñ m b;ng tài s n: là lo i tín d ng không có tài s n th
ch p, c/m c ho?c b o lãnh; mà vi c cho vay này do chính các t- ch c tín d ng l a
ch8n d a trên cơ s( các phương án vay v n hi u qu , kh thi và d a vào ñ) tín nhi m,
uy tín trong quan h tín d ng c a khách hàng.
• Căn c vào ñ c ñi m luân chuy n v n: g2m
- Tín d ng v n lưu ñ)ng: ñư c cung c p ñ b- sung v n lưu ñ)ng cho các thành
ph/n kinh t , có quan h tín d ng v.i ngân hàng.
- Tín d ng v n c ñ nh: cho vay ñ hình thành nên tài s n c ñ nh cho các thành
ph/n kinh t có quan h tín d ng v.i ngân hàng.
1.2.4. Các s!n ph(m tín d%ng ngân hàng ch y u hi$n nay
NHTM c p tín d ng cho các t- ch c, cá nhân dư.i các hình th c như: cho
vay, chi t kh u thương phi u và gi y t có giá khác, b o lãnh, cho thuê tài chính và

các hình th c khác theo quy ñ nh c a NHNN.
Xét trên góc ñ) kB thu t c p tín d ng, thì s n ph"m d ch v tín d ng bao g2m
các lo i sau ñây:
• Cho vay chi t kh u thương phi u và gi y t có giá
Là vi c NHTM ñ ng ra tr ti!n trư.c cho khách hàng. S ti!n ngân hàng ng
trư.c ph thu)c vào giá tr ch ng t9, lãi su t chi t kh u, th i h n chi t kh u và l
phí chi t kh u. Th c ch t là Ngân hàng ñã bC ti!n ra mua l i các thương phi u và
ch ng t9 có giá ng n h n chưa ñ n h n thanh toán theo m)t giá mà bao gi cũng
nhC hơn giá tr c a thương phi u hay gi y t có giá g8i là chi t kh u (Discount).
ðây là hình th c cho vay gián ti p.
•

Cho vay th u chi
Là hình th c ñ?c bi t c a tín d ng ng trư.c, th c hi n trên cơ s( h p ñ2ng

tín d ng. Khách hàng có th s: d ng m)t s2 ti!n trong m)t th i h n nh t ñ nh vư t
quá s dư ngay trên tài kho n ti!n g:i thanh toán t i ngân hàng, hình th c này còn
ñư c g8i là cho vay vư t chi.


12

Phương th c này g/n gi ng như cho vay luân chuy n nhưng khác ( chA, th u chi
ch' s: d ng m)t tài kho n ghép – tài kho n vãng lai – c a tài khCan cho vay và tài kho n
ti!n g:i. Tài kho n vãng lai v9a có dư có, v9a có dư n , bên n tài kho n ph n ánh các
kho n chi c a khách hàng, bên có tài kho n ph n ánh các kho n thu vào c a khách hàng.
• Cho vay tài tr s n xu t kinh doanh
Ngân hàng cung c p d ch v này nh;m ñáp ng v n cho nhu c/u s n xu t kinh
doanh, d ch v ñ i s ng thông qua phương th c cho vay theo h p ñ2ng tín d ng t9ng
l/n, cho vay theo h p ñ2ng h n m c, cho vay theo h n m c tín d ng d phòng.

• Cho vay tr góp
Khi vay v n, t- ch c tín d ng và khách hàng ph i xác ñ nh và thCa thu n s lãi
ph i tr c)ng v.i s n g c ñư c chia ra ñ tr n theo phânn kỳ trong th i gian cho vay.
• Cho vay ñ u tư phát tri n
Th c ch t là cho vay trung, dài h n ñ tài tr cho các doanh nghi p trong các d
án ñ/u tư như các công trình xây d ng cơ b n m.i, c i t o và m( r)ng quy mô s n
xu t kinh doanh, khôi ph c và thay th tài s n c ñ nh, c i ti n và h p lý hóa s n xu t
kinh doanh, ñây là hình th c tài tr ñ/u tư ph- bi n ( các nư.c ñang phát tri n.
• Cho vay h p v n
Cho vay h p v n hay còn g8i là cho vay ñ2ng tài tr là phương th c cho vay
mà theo ñó m)t nhóm NHTM cùng cung c p tín d ng ñ i v.i m)t d án vay ho?c
phương án vay v n c a khách hàng kèm theo các ñi!u ki n, ñi!u kho n nh t ñ nh.
Vi c cho vay h p v n th c hi n theo quy ch ñ2ng tài tr c a các TCTD s
286/2002/Qð-NHNN ngày 03/04/2002 c a Th ng ñ c NHNN Vi t Nam.
• B o lãnh ngân hàng
B o lãnh ngân hàng là tín d ng b;ng ch ký, nh ch ng thư b o lãnh c a ngân
hàng mà ngư i ñư c b o lãnh có th ký k t và th c hi n các h p ñ2ng kinh t ,
thương m i, h p ñ2ng tài chính m)t cách thu n l i. Tuy b o lãnh là nghi p v tín
d ng không xu t v n, nhưng l i có r i ro, vì ngân hàng b o lãnh bu)c ph i th c
hi n cam k t b o lãnh khi ngư i b o lãnh vì lý do nào ñó ñã không th c hi n ho?c


13

th c hi n không ñúng nghĩa v c a mình, nghĩa là ngân hàng b o lãnh ph i ñ ng ra
tr ti!n thay cho ngư i ñư c b o lãnh.
•

Bao thanh toán (factoring)
Trong nghi p v này NHTM s@ ñ ng ra mua các kho n ph i thu trên cơ s( hóa

ñơn, ch ng t9 c a ngư i bán hàng (giá mua bao gi cũng nhC hơn giá tr th c c a
kho n n ), nh ñó ngư i bán (ch n ) có ñư c ti!n ngay ñ ñáp ng nhu c/u. Khi ñ n
h n ngư i mua (khách n ) ph i thanh toán toàn b) s ti!n cho ngân hàng (ngư i mua
n và là ch n m.i). Th c ra Factoring g/n gi ng v.i nghi p v chi t kh u – nhưng
s ti!n kh u tr9 trong nghi p v Factoring g/n gi ng v.i nghi p v chi t kh u, b(i vì
Factoring có r i ro cao hơn.
•

Cho thuê tài chính
Là vi c ngân hàng bC ti!n mua s m các tài s n thi t b theo danh m c, s

lư ng mà ngư i ñi thuê yêu c/u. Sau m)t th i gian nh t ñ nh (thư ng th i h n cho
thuê chi m kho ng 2/3 th i gian kh u hao c a tài s n thi t b ñó) khách hàng ph i
thanh toán ti!n thuê ñ/y ñ ñúng h n theo các ñi!u kho n c a h p ñ2ng cho thuê tài
chính. Khi h t h n ngư i ñi thuê ñư c quy!n l a ch8n phương án mua, kéo dài th i
h n thuê ho?c tr l i tài s n thi t b thuê. ðây là lo i tín d ng có nhi!u ưu ñi m, phù
h p v.i các doanh nghi p v9a và nhC và ñư c x p vào tín d ng trung, dài h n.
1.3. CH T LƯ NG HO T ð NG TÍN D NG C A NHTM
1.3.1. Ch t lư#ng tín d%ng c a NHTM
1.3.1.1. Khái ni$m v ch t lư#ng tín d%ng
Ch t lư ng tín d ng là m)t ph m trù r)ng, bao hàm nhi!u n)i dung trong ñó có
n)i dung quan tr8ng và có tính lư ng hóa nh t là t1 l n quá h n trên t-ng dư n .
Theo quan ñi m thông thư ng c a các NHTM Vi t Nam và theo m)t s ñ nh nghĩa
hDp thì khi nói ñ n ch t lư ng tín d ng ngư i ta thư ng nói ñ n t1 l n quá h n so
v.i t-ng dư n , t1 l này càng cao có nghĩa là ch t lư ng tín d ng kém và ngư c l i.
Theo thông l qu c t n u t1 l n quá h n dư.i 5% thì ñư c coi là tín d ng có ch t
lư ng t t và ngư c l i trên t1 l n quá h n trên m c 5% ñư c coi là có v n ñ!.

14

ð2ng th i, ( Vi t Nam, theo quy t ñ nh 06/2008/Qð-NHNN ngày 12/03/2008,
các NHTM ñ t ñi m t i ña v! ch t lư ng tín d ng khi có t1 l n x u so v.i t-ng dư n
nhC hơn ho?c b;ng 2%.
S n ph"m tín d ng là m)t trong nh ng s n ph"m mang l i nhi!u l i nhu n và
cũng không ít r i ro ñ n cho các NHTM. Vì nguyên li u kinh doanh c a s n ph"m
này là ti!n, ti!n là hàng hóa nhưng l i là hàng hóa mang tính xã h)i cao, ch' m)t bi n
ñ)ng c a nó v! m?t giá tr trên th trư ng là có th

nh hư(ng ñ n nhi!u ho t ñ)ng

c a n!n kinh t xã h)i và ho t ñ)ng kinh doanh c a các NHTM. Chính vì v y, vi c
nghiên c u và tìm ra các gi i pháp h u hi u ñ nâng cao ch t lư ng tín d ng là m c
tiêu, ñ2ng th i là nhân t quan tr8ng nh t ñ t2n t i và phát tri n c a mAi NHTM.
1.3.1.2. H$ th+ng ch/ tiêu ñánh giá ch t lư#ng tín d%ng
ð+i v)i ngân hàng
V! m?t ñ nh lư ng, ch t lư ng tín d ng ñư c phân tích ñánh giá b(i các ch'
tiêu v! n quá h n, n x u, ch' tiêu hi u su t s: d ng v n, ch' tiêu vòng quay v n
tín d ng, ch' tiêu l i nhu n, … ñư c xác ñ nh như sau:
•

T l n quá h n:
- T1 l n quá h n là t1 l ph/n trăm gi a t-ng các kho n n quá h n so v.i

t-ng dư n ( m)t th i ñi m nh t ñ nh, thư ng là cu i tháng, cu i quý, cu i năm.
Ch' tiêu này ñư c tính theo công th c (1.1) dư.i ñây:
N quá h n
x 100% ≤ 5%
(1.1)

T1 l n quá h n =
T-ng dư n tín d ng
Trong ñó “n quá h n” là kho n n mà m)t ph/n ho?c toàn b) n g c và/ho?c lãi ñã
quá h n.
•

T l n x u:
- T1 l n x u là t1 l ph/n trăm gi a t-ng các kho n n x u so v.i t-ng dư n

( m)t th i ñi m nh t ñ nh, thư ng là cu i tháng, cu i quý, cu i năm. ðây là ch' tiêu
quan tr8ng ñ ñánh giá ch t lư ng tín d ng t i các t- ch c tín d ng. Ch' tiêu này
ñư c tính theo công th c (1.2) dư.i ñây:
T1 l n x u =

N x u
T-ng dư n tín d ng

x 100% ≤ 2%

(1.2)


15

N u ch' d a vào ch' tiêu t1 l n quá h n thì chưa ñánh giá chính xác v! ch t
lư ng tín d ng c a các ngân hàng. Theo quy t ñ nh 493/2005/Qð-NHNN ngày
22/04/2005 c a Th ng ñ c Ngân hàng Nhà Nư.c Vi t Nam “V/v Ban hành quy ñ nh
v phân lo i n , trích l p và s d ng d phòng ñ x lý r i ro tín d ng trong ho t
ñ ng ngân hàng c a TCTD” ñã ñánh giá chính xác hơn ch t lư ng tín d ng c a các
TCTD. Theo quy t ñ nh này, n x u là n thu)c nhóm 3, nhóm 4 và 5 theo cách phân

lo i dư.i ñây.
Cách phân lo i n :
Theo Quy t ñ nh s 127/2005/Qð-NHNN ngày 03/02/2005 (có hi u l c ngày
17/03/2005) c a Th ng ñ c NHNN Vi t Nam v! vi c s:a ñ-i, b- sung m)t s ñi!u
c a quy ch cho vay c a TCTD ñ i v.i khách hàng ban hành kèm theo Quy t ñ nh
s 1627/2001/Qð-NHNN ngày 31/12/2001 quy ñ nh l i cách phân lo i n quá h n
như sau: Toàn b) s dư n g c c a khách hàng có kho n n ñi!u ch'nh kỳ h n tr
n ho?c gia h n n vay ñư c coi là n quá h n. Trong ñó, ñi!u ch'nh kỳ h n n là
vi c ngân hàng ch p thu n thay ñ-i kỳ h n tr n g c và/ho?c lãi vay vư t th i h n
cho vay ñã thCa thu n trong HðTD và ch t lư ng tín d ng ñư c th hi n là t1 l n
quá h n trên t-ng dư n .
Vi c phân lo i n quá h n theo Quy t ñ nh s 127/2005/Qð-NHNN ñã có
nhi!u thay ñ-i nhưng vi c phân lo i n quá h n v>n còn d a vào tiêu chí th i gian
quá h n c a kho n vay ch chưa tính ñ n tiêu chí r i ro c a kho n vay nên chưa
ph n ánh chính xác ch t lư ng c a ho t ñ)ng tín d ng.
Hi n nay theo quy t ñ nh 493/2005/Qð-NHNN ngày 22/04/2005 c a Th ng
ñ c Ngân hàng Nhà Nư.c Vi t Nam “V/v Ban hành quy ñ nh v phân lo i n , trích
l p và s d ng d phòng ñ x lý r i ro tín d ng trong ho t ñ ng ngân hàng c a
TCTD” và quy t ñ nh s 18/2007/Qð-NHNN ngày 25/04/2007 c a Th ng ñ c
Ngân hàng Nhà Nư.c Vi t Nam “V/v s a ñ i, b sung m t s ñi u c a Quy ñ nh v
phân lo i n , trích l p và s d ng d phòng ñ x lý r i ro tín d ng trong ho t
ñ ng ngân hàng c a t ch c tín d ng ban hành theo quy t ñ nh s 493/2005/QðNHNN ngày 22/04/2005”, thì dư n cho vay c a các TCTD ñư c chia làm 5 nhóm:


16

n nhóm 1 (là n ñ tiêu chu"n); nhóm 2 (N c/n chú ý); nhóm 3 (N dư.i tiêu
chu"n); nhóm 4 (N nghi ng ); nhóm 5 (N có kh năng m t v n). (N i dung chi
ti t c a các nhóm n này ñư c nêu

ph n ph l c 1).

Các kho n n n u có ñ cơ s( ñ ñánh giá là kh năng tr n c a khách hàng
b suy gi m thì ph i tính m)t cách chính xác, minh b ch ñ phân lo i n vào các
nhóm n phù h p v.i m c ñ) r i ro, c th :
-

Nhóm 2: các kho n n t-n th t t i ña 5% giá tr n g c.

-

Nhóm 3: các kho n n t-n th t t9 trên 5% - 20% giá tr n g c.

-

Nhóm 4: Các kho n n t-n th t t9 trên 20% - 50% giá tr n g c.

-

Nhóm 5: Các kho n n t-n th t trên 50% giá tr n g c

Vi c phân lo i n theo Quy t ñ nh 493/2005/Qð-NHNN ngày 22/04/2005 và
quy t ñ nh 18/2007/Qð-NHNN ngày 25/04/2007 c a Th ng ð c NHNN v9a d a
vào tiêu chí th i gian quá h n c a kho n vay, v9a d a vào tiêu chí r i ro c a kho n
vay ñã làm cho các ngân hàng ph i ñánh giá l i th c s các kho n n ñã cho khách
hàng vay và có th ñánh giá chính xác hơn v! ch t lư ng tín d ng c a mình.
• Cơ c u tín d%ng: cơ c u tín d ng h p lý, phù h p v.i ñ?c ñi m và tình hình ngu2n
v n và s: d ng v n c a mAi NHTM có ý nghĩa quan tr8ng ñ i v.i vi c nâng cao ch t
lư ng tín d ng. Theo quy ñ nh 457/2005/Qð-NHNN ngày 19/04/2005 “Quy ñ nh v! các
t1 l b o ñ m an toàn trong ho t ñ)ng c a t- ch c tín d ng” có quy ñ nh: T1 l t i ña c a

ngu2n v n ng n h n ñư c s: d ng ñ cho vay trung h n và dài h n là: 40% ñ i v.i
NHTM và 30% ñ i v.i các t- ch c tín d ng khác.
• ð!m b!o tín d%ng: bao g2m m c ñ) cho vay t i ña so v.i giá tr tài s n ñ m b o.
• T0 l$ gi1a t2ng dư n# cho vay so v)i t2ng v+n huy ñ,ng: ch' tiêu bày
ñư c tính theo công th c sau:
T1 l t-ng dư n cho vay trên

=

T-ng dư n

cho vay

(1.3)

t-ng ngu2n v n huy ñ)ng

T-ng v n huy ñ)ng
ñ)ngñ)ng
Ch' tiêu này giúp các nhà phân tích so sánh kh năng cho vay c a ngân hàng v.i kh

năng huy ñ)ng v n, ñ2ng th i xác ñ nh hi u qu c a m)t ñ2ng v n huy ñ)ng. N u