TỔNG QUAN VỀ NỀN KINH TẾ SINGAPORE VÀ QUAN HỆ KINH TẾ VIỆT NAM SINGAPORE

TỔNG QUAN VỀ NỀN KINH TẾ SINGAPORE VÀ QUAN HỆ
KINH TẾ VIỆT NAM SINGAPORE
1.1. Tổng quan về nền kinh tế Singapore
1.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Singapore
Vị trí địa lý: Nằm ở khu vực Đông Nam Á, giữa Malaysia và
Indonesia.
Diện tích: 692,7 km
2
Dân số: 4.553,009 người (ước tính đến tháng 7-2007), trong đó
76,8% là người Hoa; 13,9% người Mã Lai; 7,9% người Ấn Độ;
Pakistan và SriLanka; 1,4% người gốc khác.
Ngôn ngữ: Tiếng Hoa (35%), tiếng Anh (23%), tiếng Malay
(14.1%).
Đơn vị tiền tệ: Dollar Singapore (SGD)
Nhà lãnh đạo Kinh tế hiện nay: Thủ tướng Lý Hiển Long
Nguồn />Hơn 1.000 năm trước, Singapore còn là một vùng có nhiều đầm lầy
rải rác khắp nơi, rừng cây rậm rạp, hoang vu không có bóng người,
thỉnh thoảng có tàu thuyền đi ngang và ghé vào đây. Tương truyền, vào
giữa thế kỷ 12, hoàng tử của vương quốc Sumatra đi ra ngoài săn bắn
và đã phiêu bạt đến hòn đảo không có người ở này. Bỗng có một con
quái vật chạy ngang qua. Hoàng tử hỏi người tùy tùng đó là con gì và
nhận được câu trả lời là con sư tử. Hoàng tử mừng rỡ, cho đây là vùng
đất lành và lệnh cho xây thành tại đây, đặt tên thành bằng tiếng Phạn là
Zengabua, biến âm thành Singapore. Để nhớ lại câu chuyện này, người
đời sau đã tạc nên pho tượng nửa hình sư tử nửa hình cá, ngày nay trở
thành biểu tượng của đất nước Singapore.
Singapore là một hòn đảo nằm tại cuối phía nam eo biển Malacca,
eo biển này là con đường ngắn nhất nối liền Ấn Độ và Trung Hoa. Các
thủy thủ đã biết tới hòn đảo này từ thế kỷ thứ 3 sau Tây lịch. Vào giữa
thế kỉ 1, Singapore trở thành chư hầu của đế quốc Majapahit đặt tên là
Sumatra rồi sang thế kỉ 14 singapore lại có tên là Temasek và vẫn chỉ là

một hòn đảo trơ trọi, nơi thường bị bọn cướp biển quấy phá.
Sang thế kỉ 15, người Bồ Đào Nha đã tiến vào eo biến Malacca với
các khẩu đại bác để tranh giành độc quyền buôn bán của người Ả Rập
về hương liệu và tiếp xúc với thương nhân người Trung Hoa. Sau đó Bồ
Đào Nha chiếm được thành phố Malacca vào năm 1511 nên vua hồi
giáo trị vì đã bỏ chạy sang phần phía nam của bán đảo Mã Lai và một
quốc gia Hồi giáo được thiết lập ở đó, Singapore trở thành một căn cứ
của vị quan cao cấp cho tới cuối thế kỉ 16.
Vào đầu thế kỉ 17, người Anh và người Hà Lan đã gửi đi các đoàn
thám hiểm tới miền Đông Âu và người Hà lan đã thay thế người Bồ Đào
Nha chiếm được Malacca và là lực lượng áp đảo tại quần đảo Mã Lai.
Do chính sách bạo lực không đàn áp được người dân bản địa, lại làm
ăn thua lỗ tại châu Á ,gặp thất bại khi giao chiến với nước Pháp nên khi
chạy trốn sang nước Anh vua Hà Lan đã kí hiệp ước chấp nhận các
lãnh thổ hải ngoại của Hà Lan sẽ tạm thời dưới quyền kiểm soát của
người Anh để tránh cho những nơi này không rơi vào tay Pháp. Tuy
nhiên đến năm 1814 do thất bại của Napoleon Anh đã phải trao trả lại
miền đất Java và Malacca cho Hà Lan.
Do e ngại sự độc quyền thương mại của người Hà Lan nên Anh đã
tăng cường ảnh hưởng của mình tại eo biển Malacca, đến 1819 lợi
dụng sự vắng mặt của người Hà Lan, Anh đã đổ bộ lên khai hoang một
miền đất tại bờ Đông Bắc của con sông Singapore và kéo cờ Anh lên.
Người đứng đầu đội quân Anh đổ bộ vào Singapore – Raffles – đã nhận
xét: “ Singapore là một địa điểm quan trọng nhất của miền Viễn Đông và
nếu xét về những lợi ích hải quân và thương mại thì nơi đây có giá trị
cao hơn các lục địa khác.
Ngày 17/3/1824, hiệp ước Anh- Hà Lan được kí kết tại London đã
chia đôi miền Đông Ấn ra làm hai vùng ảnh hưởng bằng một lằn ranh
dọc theo eo biển Malacca : nước Anh được quyền ở phía trên và Hà
Lan có quyền kiểm soát miền đất phía Nam của lằn ranh này. Như vậy

chính quyền Hà Lan đã công nhận rằng Singapore đã thuộc sở hữu của
Anh, từ đây Singapore đã có chủ quyền ổn định, dù vậy, cho đến tận
thập niên 1860 Singapore vẫn không được chính quyền Anh ở Calcutta
giúp đỡ về các mặt xã hội, giáo dục, y tế…
Trong những năm đầu thuộc về chính quyền Anh thành phố
Singapore đã phát triển dần từ một nơi có vài ngàn dân thành một hải
cảng 85000 người và dần nâng cao vị thế của mình lên. Sau cuộc
khủng hoảng kinh tế vào thập niên 1840, Singapore đã chứng tỏ đáng
được coi là một thuộc địa trực tiếp của Anh đồng thời việc phát minh ra
tàu thủy chạy bằng hơi nước đã khiến cho Singapore chịu ảnh hưởng
trực tiếp về chính trị và kinh tế của London. Ngày 01/04/1867, Singapore
chính thức trở thành một thuộc địa của Hoàng gia Anh.
Việc khánh thành kênh đào Suez năm 1869 và việc đưa vào sử
dụng tàu hơi nước đã khẳng định thêm vị thế của Singapore, biến nó
thành một trung tâm cho cả khu vực thương mại giữa Ðông và Tây.
Thương mại của Singapore tăng một cách nhanh chóng: năm 1869 là
89 triệu USD thay vì 11 triệu USD vào năm 1824. Kết quả đạt được là
nhờ các chính sách không thuế và các hạn chế được giữ ở mức thấp
nhất đối với các tàu thuyền từ các nước như Ấn Độ, Thái Lan, Mã Lai,
Trung Hoa, Nam Dương… của Singapore.
Năm 1903, Singapore trở thành 1 trong 7 thương cảng lớn nhất
trên thế giới
Thế chiến thứ hai bùng nổ và thất bại của ban đầu của các nước
đồng minh trong đó có Anh, Singapore đã nằm dưới ách đô hộ của Nhật
Bản trong
3 năm tới tận năm 1945 khi thế chiến kết thúc. Năm 1946, Anh định lập
lại chế độ thuộc địa nhưng gặp phải sự chống đối mạnh mẽ của Liên
Bang Mã Lai vì thế đến hội nghị London 1956 Anh quyết đinh trao trả
độc lập cho Malaysia, đến ngày 16/9/1963 Bang tự trị Singapore đã gia
nhập Liên bang Mã lai tuy nhiên đến 1965 quan hệ giữa chính phủ Liên

bang và bang tự trị Singapore ngày càng trở nên căng thẳng. Đến
9/8/1965 bang tự trị Singapore đã trở thành một nước độc lập đặt tên là
nước Cộng hòa Singapore và là thành viên thứ 117 của Liên hiệp quốc.
Kể từ sau ngày độc lập vào năm 1965,đến nay Singapore trở thành
một thành phố thành công và hiển đạt nhất phía nam châu Á.
1.1.2. Các điều kiện để phát triển kinh tế của Singapore
1.1.2.1. Điều kiện tự nhiên
* Vị trí địa lý
Singapore là một hòn đảo có hình dạng một viên kim cương được
bao quanh bởi nhiều đảo nhỏ, nằm ở cực nam bán đảo Mã Lai. Eo biển
phía nam Singapore nhìn sang quần đảo Indonesia. Eo biển phía bắc
nối liền với Malaysia, là con đường huyết mạch từ Thái Bình Dương
thông sang Ấn Độ dương, được coi là “Ngã tư phương Đông”. Vị trí đặc
biệt này đã tạo điều kiện cho Singapore phát triển kinh tế đặc biệt trên
lĩnh vực hàng hải. Tuy nhiên cũng đã gây tai họa cho “thành phố sư tử”
vào thế kỷ 18
th
. (Năm 1819, nước Anh tranh giành thuộc địa với Hà
Lan, cho hạm đội lướt sóng hướng tới Singapore, bỏ ra 8.000 bạc
tiền Tây Ban Nha để lừa lấy tô giới ở đây, rồi tuyên bố Singapore là
cảng biển tự do đầu tiên ở châu Á, sớm hơn Hồng Kông 23 năm.
Từ đó, thương thuyền các nước tự do ra vào Singapore ăn hàng,
dỡ hàng, tu sửa, chuyển tải… mà không phải chịu bất cứ khoản
thuế quan nào)
* Khí hậu
Singapore có khí hậu nhiệt đới ẩm với các mùa không phân biệt rõ
rệt. Đặc điểm của loại khí hậu này là nhiệt độ và áp suất ổn định, độ ẩm
cao và mưa nhiều. Nhiệt độ thay đổi trong khoảng 22°C đến 34°C (72°–
93°F). Trung bình, độ ẩm tương đối khoảng 90% vào buổi sáng và 60%
vào buổi chiều. Trong những trận mưa lớn kéo dài, độ ẩm tương đối

thường đạt 100%. Nhiệt độ cao nhất và thấp nhất đã từng xuất hiện là
18,4°C (65,1°F) và 37,8°C (100,0°F).
* Địa hình và tài nguyên thiên nhiên
Singapore có địa hình thấp với cao nguyên nhấp nhô, trong đó có
lưu vực và những khu bảo tồn thiên nhiên đang được chính phủ hết sức
bảo vệ. Quá trình đô thị hóa đã làm biến mất nhiều cánh rừng mưa nhiệt
đới một thời nên hiện nay chỉ còn lại một trong số chúng là Khu bảo tồn
thiên nhiên Bukit Timah, và nhiều công viên đã được giữ gìn với sự can
thiệp của con người như Vườn Thực vật Quốc Gia. Kết hợp với khí hậu
nhiệt đới ẩm thì các khu bảo tồn này đã đem lại nguồn lợi lớn cho ngành
du lịch Singapore.
Tuy nhiên, nguồn tài nguyên Singapore lại rất ít ỏi chỉ có cá và cảng
nước sâu; khoáng sản thì chỉ có một ít than, chì, nham thạch, đất sét;
nguồn nước ngọt thì đặc biệt khan hiếm. Vì vậy, hầu hết các nguồn
nguyên nhiên liệu đều phải nhập khẩu và không thế tự chủ trong quá
trình sản xuất.
Bên cạnh đó, Singapore còn có một diện tích nhỏ hẹp chỉ với 692,7
km
2
gồm 64 đảo, 1 đảo lớn và 63 đảo nhỏ, trong đó có 20 đảo có người
ở; 1,9% diện tích đã được canh tác; 4,5% diện tích là rừng.. Diện tích
đất đã được canh tác chủ yếu là để trồng cao su, dừa, rau và cây ăn
quả, không dành nhiều cho trồng cây lương thực. Vì thế mà nền nông
nghiệp phát triển không mạnh khiến Singapore hàng năm đều phải nhập
khẩu một lượng lớn lương thực thực phẩm để đáp ứng nhu cầu trong
nước.
1.1.2.2. Điều kiện xã hội
* Dân số
Singapore là một quốc gia trẻ, đa dân tộc, nhiều sắc thái văn hóa
được hình thành trên nền tảng dân nhập cư từ Trung Quốc, Malaixia, Ấn

Độ và người Âu. Tính đến tháng 7/2008 có 78,6 % là người Hoa; 13,9
%, là người Mã Lai; 7,9% là người Ấn Độ, Pakistan và Srilanca; 1,4 % là
người gốc khác trong tổng 4,6 triệu dân
( Nguồn .
Đại đa số người Hoa theo Phật Giáo và Đạo Giáo, nói tiếng Hoa địa
phương chủ yếu là tiếng Phúc Kiến. Người Malai theo Hồi giáo, nói tiếng
mẹ đẻ, mang phong tục tập quán và luật kệ của Hồi Giáo. Người Ấn Độ
lại chủ yếu theo đạo Hindu giáo và đạo Xích, nói tiếng Tamil (tiếng của
miền Nam Ấn Độ) và theo phong tục đẳng cấp cao (Caste). Dân số trẻ
hứa hẹn sẽ cung cấp lực lượng lao động khổng lồ cho Singapore nhưng
vấn đề đa dân tộc, đa sắc tộc lại gây khó khăn cho Chính phủ Singapore
trong việc ổn định kinh tế, chính trị.
* Ngôn ngữ
Singapore dùng tiếng Anh làm ngôn ngữ hành chính và một trong
bốn ngôn ngữ chính thức, bên cạnh tiếng Phổ Thông (Trung Quốc),
tiếng Mã Lai, và tiếng Tamil. Người dân Singapore thông thạo tiếng Anh
đã giúp cho Singapore có thể học hỏi nhanh chóng các kĩ thuật cũng
như dễ dàng hơn trong việc buôn bán thương mại. Nhưng có một điều ít
ai đế ý đó là giới trẻ ngày nay, họ biết tiếng Anh nhưng khả năng tiếng
Anh của họ không bằng người Anh hoặc người Mỹ. Bên cạnh đó, tiếng
mẹ đẻ cũng trở nên thui chột và họ cũng không có được cảm giác ngôn
ngữ như những người gốc bản xứ. Điều này dẫn đến nền văn hóa ,
nghệ thuật của họ không thể tiến xa được. Giữa họ giờ đây hình thành
một ngôn ngữ giao tiếp mới, đó là Singlish.
* Giao thông
Hệ thống giao thông công chính ở Singapore rất phát triển. Chất
lượng đường bộ của đảo quốc này được đánh giá là vào loại tốt nhất
thế giới. Giao thông tại Singapore được vận hành theo mô hình của
Anh, trái với giao thông tay phải của Châu Âu lục địa.
Singapore có nhiều loại phương tiện giao thông công cộng, trong

đó hai phương tiện phổ biến nhất là xe bus và tàu điện ngầm mà người
Singapore thường gọi là MRT (Mass Rapid Transit). Hệ thống tàu điện
ngầm của Singapore có 42 ga (hiện vẫn tiếp tục phát triển) và có giờ
làm việc là từ 06:00 tới 24:00. Taxi cũng là một phương tiện giao thông
khá phổ biến ở Singapore và không quá đắt.
Singapore cũng có phương tiện giao thông đường thủy phổ biến là
thuyền máy nhỏ, tuy nhiên đa só chúng chỉ được dùng cho mục đích du
lịch. Các du khách tới Singapore có thể tham quan thành phố bằng
đường thủy trên sông Singapore trong những tour kéo dài khoảng 30
phút.
* Giáo dục
Với tống số dân gần 4,6 triệu người trong đó số người biết đọc, biết
viết đạt 91%; nam: 95,9%; nữ: 86,3%. Singapore áp dụng chính sách
giáo dục bắt buộc và miễn phí 10 năm (từ 6 đến 16 tuổi), sau khi học
xong 6 năm tiểu học, học sinh phải học 4 năm trung học, có tới 100%
học sinh học qua tiểu học vào khoảng 70% học lên trung học. Tất cả trẻ
em học xong trung học có thể vào học ở các trường dạy nghề hoặc đại
học. Singapore được 123 nước trên thế giới công nhận nền giáo dục.
( Nguồn />Đây là điều kiện thuận lợi nhằm thu hút nhân tài quốc tế tạo điều
kiện cho việc phát triển kinh tế quốc gia. Singapore được đánh giá là
quốc gia có chính sách thu hút nhân tài bài bản nhất thế giới.
1.1.3. Tình hình phát triển kinh tế của Singapore thời gian 2000 đến nay
Singapore có nền kinh tế thị trường tự do, Chính phủ nắm vai trò
chủ đạo, đây là một trong những nền kinh tế thịnh vượng nhất thế giới,
đồng thời Singapore cũng là một trung tâm công nghiệp, thương
nghiệp, giao lưu hàng hóa và tiền tệ, du lịch sôi động ở Đông Nam Á.
Sau khi giành được độc lập, Singapore ra sức tranh thủ thời cơ và sức
mạnh, vận dụng vị trí địa lý thuận lợi và sức lao động phong phú dồi
dào, ra sức phát triển ngành công nghiệp gia công về vận tải và mậu
dịch.

Singapore có các khu chế xuất, đóng tàu, sửa chữa tàu, thăm dò
dầu khí, là trung tâm chế tạo giàn khoan đế bằng thăm dò dầu khí,
chiếm 1/3 số lượng giàn khoan loại này trên thế giới. Cả nước có 7 nhà
máy lọc dầu, mỗi năm lọc khoảng 50 triệu tấn dầu, đứng vào hàng thứ
ba về trung tâm lọc dầu, sau Mỹ và Hà Lan. Công nghiệp điện tử
Singapore đi sau các ngành công nghiệp khác, nhưng lại rất phát triển,
các mặt hàng như máy tính, máy vi tính, các sản phẩm điện tử của
Singapore đều có bán ở khắp nơi trên thế giới, giá trị,sản lượng và chất
lượng đứng đầu các nước Đông Nam Á.
Singapore còn có cảng biển chuyển tải lớn nhất khu vực, đây là
một nguồn lợi lớn của Singapore. Cảng rộng và sâu, tàu có trọng tải
10.000 tấn cập bến một cách dễ dàng. Hiện có hơn 250 luồng tàu của
hơn 370 hải cảng và hơn 150 công ty hàng hải của hơn 80 nước đặt
trạm hàng hải tại đây. Trung bình cứ 10 phút có một chuyến tàu ra vào.
Việc vận chuyển container ở Singapore phát triển rất nhanh, xuất và
nhập hơn 100 triệu tấn, đứng đầu thế giới.
Đây là trung tâm hàng không nối liền Châu Âu, Châu Á và Châu
Đại Dương, nối đường hàng không với 53 nước và 101 thành phố trên
thế giới, là một quốc gia có ngành hàng không dân dụng phát triển đứng
thứ hai ở Châu Á, chỉ sau Nhật Bản.