Hiệu quả quản trị danh mục cho vay tại ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương việt nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
*******

NGUYỄN VÕ THỊ BẢO THIỆN

HIỆU QUẢ QUẢN TRỊ DANH MỤC CHO VAY TẠI NGÂN HÀNG
THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƢƠNG VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã số: 60.34.02.01

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ THANH NGỌC

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – NĂM 2016


TÓM TẮT
Danh mục cho vay là tài sản chiếm tỷ trọng lớn nhất và mang lại thu nhập cao
nhất cho các Ngân hàng thƣơng mại. Tuy nhiên danh mục cho vay luôn tiềm ẩn nhiều
rủi ro và có ảnh hƣởng rất lớn đến sự tồn tại và phát triển bền vững của một ngân hàng.
Kinh nghiệm lịch sử cho thấy danh mục cho vay luôn là lý do chính dẫn tới sự thua lỗ
và phá sản trong hoạt động kinh doanh của các Ngân hàng thƣơng mại. Vì vậy việc
quản trị có hiệu quả danh mục cho vay trở thành vấn đề cấp thiết nhằm giải quyết hài
hòa mối quan hệ giữa rủi ro và lợi nhuận trong hoạt động cho vay, góp phần nâng cao
năng lực cạnh tranh của các ngân hàng. Xuất phát từ yêu cầu nêu trên, tác giả đã
nghiên cứu đề tài “Hiệu quả quản trị danh mục cho vay tại Ngân hàng TMCP

Ngoại thƣơng Việt Nam”.
Luận văn phân tích một cách toàn diện lý thuyết về danh mục cho vay và hiệu
quả quản trị danh mục cho vay. Ngoài ra, luận văn cũng phân tích kinh nghiệm quản trị
danh mục cho vay trên thế giới và rút ra kinh nghiệm cho các ngân hàng thƣơng mại
nói chung và Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam nói riêng.
Luận văn phân tích thực trạng cơ cấu danh mục cho vay và thực trạng quản trị
danh mục cho vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam giai đoạn 2011 –
2015. Trong đó luận văn tập trung đánh giá phƣơng pháp quản trị danh mục, các nội
dung của phƣơng pháp quản trị danh mục cho vay chủ động, các công cụ điều chỉnh
danh mục cho vay và mức độ hiệu quả của danh mục thông qua các tiêu chí. Từ đó
tổng kết đƣợc những hạn chế, đƣa ra các nguyên nhân khách quan và chủ quan cần
khắc phục. Từ đó đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị danh mục cho vay tại
Ngân hàng thƣơng mại cổ phần ngoại thƣơng Việt Nam và đƣa ra những khuyến nghị
cần thiết.

, nâng cao

hiệu quả công tác quản trị danh mục cho vay tại Ngân hàng

Thƣơng mại Cổ phần Ngoại thƣơng Việt Nam

.


LỜI CAM ĐOAN
Tôi tên là: NGUYỄN VÕ THỊ BẢO THIỆN
Ngày sinh: 14/03/1988
Nơi sinh: Bình Thuận
Hiện công tác tại: Phòng Khách hàng Doanh nghiệp – Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần
Ngoại thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Bình Thuận.

Là học viên cao học khóa XVI của Trƣờng Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí
Minh.
Cam đoan đề tài: “Hiệu quả quản trị danh mục cho vay tại Ngân hàng thƣơng mại cổ
phần Ngoại thƣơng Việt Nam”
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Lê Thanh Ngọc
Luận văn đƣợc thực hiện tại Trƣờng Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh.
Luận văn này chƣa từng đƣợc trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trƣờng đại
học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là
trung thực, trong đó không có các nội dung đã đƣợc công bố trƣớc đây hoặc các nội
dung do ngƣời khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn đƣợc dẫn nguồn đầy đủ trong
luận văn.
Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan danh dự của tôi
Bình Thuận, ngày

tháng

năm 2016

Học viên

Nguyễn Võ Thị Bảo Thiện


Trƣớc tiên, tôi xin đƣợc gửi lời cảm ơn
.HCM, Khoa đào tạo sau đại học, đặc biệt là TS. Lê Thanh
Ng
"Hiệu quả quản trị danh mục
cho vay tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Ngoại thƣơng Việt Nam"
Tôi xin chân thành cảm ơn
–

/c
–
trong quá trình thu thập dữ
liệu và thông tin của luận văn.
Sau cùng tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình đã luôn tạo điều kiện tốt
nhất cho tôi trong suốt quá trình học cũng nhƣ thực hiện luận văn.
Do thời gian có hạn, khả năng tiếp cận những nguồn tài liệu khoa học còn hạn
chế và kinh nghiệm nghiên cứu khoa học chƣa nhiều nên luận văn còn nhiều thiế
rất mong nhận đƣợc ý kiến góp ý củ
.

ầ

.

,


MỤC LỤC
TÓM TẮT
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
PHÂN MỞ ĐẦU .............................................................................................................. i
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT.................................................................................... viii
DANH MỤC HÌNH VẼ .................................................................................................. x
DANH MỤC BIỂU ĐỒ .................................................................................................. x
DANH MỤC BẢNG BIỂU ........................................................................................... xi
DANH MỤC PHỤ LỤC ............................................................................................... xii
CHƢƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QUẢ QUẢN TRỊ DANH MỤC CHO

VAY TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI (NHTM) ............................................... 1
1.1 Tổng quan về danh mục cho vay của NHTM: .......................................................... 1
1.1.1 Hoạt động cho vay: ................................................................................................. 1
1.1.2 Danh mục cho vay: .................................................................................................. 1
1.1.2.1 Các khái niệm về Danh mục cho vay: .................................................................. 1
1.1.2.2 Đặc điểm của danh mục cho vay: ....................................................................... 2
1.1.2.3 Cấu trúc của danh mục cho vay: ......................................................................... 3
1.1.3 Rủi ro danh mục cho vay: ........................................................................................ 4
1.1.4 Hệ quả của rủi ro danh mục cho vay: ...................................................................... 6
1.2 Quản trị danh mục cho vay tại các Ngân hàng thƣơng mại ...................................... 6
1.2.1 Quản trị danh mục cho vay tại các NHTM: ............................................................ 6
1.2.2 Ý nghĩa của quản trị danh mục cho vay trong hoạt động kinh doanh của Ngân
hàng thƣơng mại:.............................................................................................................. 7
1.2.3 Các phƣơng pháp quản trị danh mục cho vay: ........................................................ 8
1.2.3.1 Phƣơng pháp quản trị danh mục cho vay thụ động: ........................................... 8


1.2.3.2 Phƣơng pháp quản trị danh mục cho vay chủ động: ........................................... 8
1.2.4 Nội dung quản trị danh mục cho vay theo phƣơng pháp chủ động: ..................... 10
1.2.4.1 Hoạch định: ....................................................................................................... 10
1.2.4.2 Tổ chức thực hiện và giám sát danh mục cho vay: ........................................... 14
1.2.5 Các công cụ hiện đại điều chỉnh cơ cấu danh mục cho vay: ................................. 17
1.2.5.1 Điều chỉnh nội bảng: ......................................................................................... 17
1.2.5.2 Điều chỉnh ngoại bảng: ..................................................................................... 18
1.3 Hiệu quả quản trị danh mục cho vay tại các Ngân hàng thƣơng mại ...................... 21
1.3.1 Quan niệm về danh mục cho vay có hiệu quả: ...................................................... 21
1.3.2 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả danh mục cho vay của NHTM: ............................ 22
1.3.2.1 Nhóm chỉ tiêu định tính: ................................................................................... 22
1.3.2.2 Nhóm chỉ tiêu định lƣợng về tăng trƣởng – thu nhập: ...................................... 23
1.3.2.3 Nhóm chỉ tiêu định lƣợng về rủi ro: ................................................................. 24

1.3.3 Các nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu quả quản trị danh mục cho vay tại NHTM: ...... 24
1.3.3.1 Các nhân tố chủ quan từ phía Ngân hàng: ........................................................ 25
1.3.3.2 Các nhân tố thuộc về môi trƣờng: ..................................................................... 28
1.4 Kinh nghiệm quản trị danh mục cho vay trên thế giới ............................................ 30
1.4.1

Xu hƣớng quản lý danh mục cho vay trƣớc những năm 90:............................. 30

1.4.2

Xu hƣớng quản lý danh mục cho vay sau những năm 90: ................................ 31

KẾT LUẬN CHƢƠNG I ............................................................................................... 33
CHƢƠNG II: THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ QUẢN TRỊ DANH MỤC CHO VAY
TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƢƠNG VIỆT NAM ................................ 34
2.1 Quá trình hình thành và cơ cấu tổ chức của Vietcombank: ..................................... 34
2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Vietcombank: .......................................... 34
2.1.2 Cơ cấu tổ chức và bộ máy quản lý: ....................................................................... 35


2.2 Khái quát tình hình hoạt động của Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam giai
đoạn 2011 – 2015: .......................................................................................................... 36
2.2.1 Về tốc độ tăng trƣởng quy mô tài sản, vốn và lợi nhuận: ..................................... 36
2.2.2 Tổng dƣ nợ và tăng trƣởng tín dụng: .................................................................... 40
2.3 Thực trạng danh mục cho vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam giai
đoạn 2011 – 2015. .......................................................................................................... 41
2.3.1 Cơ cấu danh mục theo thời hạn cho vay: .............................................................. 41
2.3.2 Cơ cấu danh mục theo ngành kinh tế: ................................................................... 42
2.3.3 Cơ cấu danh mục theo đối tƣợng khách hàng: ...................................................... 43
2.3.4 Cơ cấu danh mục theo phƣơng thức cấp tín dụng: ................................................ 44

2.3.5 Cơ cấu danh mục theo chất lƣợng nợ: ................................................................... 44
2.3.6 Kết luận về cơ cấu danh mục cho vay Vietcombank giai đoạn 2011 – 2015: ...... 45
2.4 Thực trạng quản trị danh mục cho vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt
Nam giai đoạn 2011 – 2015 ........................................................................................... 46
2.4.1 Phƣơng pháp quản trị danh mục cho vay Vietcombank đã áp dụng: .................... 46
2.4.2 Nội dung quản trị danh mục cho vay theo phƣơng pháp chủ động: ..................... 47
2.4.2.1 Hoạch định: ....................................................................................................... 47
2.4.2.2 Tổ chức thực hiện và giám sát danh mục cho vay: ........................................... 49
2.4.3 Các công cụ hiện đại để điều chỉnh cơ cấu danh mục cho vay tại VCB: .............. 50
2.4.4 Hiệu quả quản trị danh mục cho vay tại VCB qua các chỉ tiêu đánh giá .............. 52
2.4.4.1Đánh giá thông qua các tiêu chí định tính:.......................................................... 52
2.4.4.2 Nhóm tiêu chí định lƣợng về tăng trƣởng – thu nhập: ...................................... 53
2.4.4.3Nhóm chỉ tiêu định lƣợng về rủi ro: .................................................................... 55
2.4.4.4 Khảo sát ý kiến chuyên gia về hiệu quả quản trị danh mục cho vay của Ngân
hàng thƣơng mại cổ phần ngoại thƣơng Việt Nam giai đoạn 2011 – 2015 ................... 56
2.4.4.5 Kết luận: ............................................................................................................. 60


2.4.4.6 Nguyên nhân của hạn chế: ................................................................................. 65
KẾT LUẬN CHƢƠNG II .............................................................................................. 69
CHƢƠNG III: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN TRỊ DANH MỤC
CHO VAY TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƢƠNG VIỆT NAM ............. 70
3.1 Định hƣớng phát triển của Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Ngoại thƣơng Việt Nam
giai đoạn 2016 – 2020 .................................................................................................... 70
3.1.1 Định hƣớng phát triển của ngành ngân hàng: ....................................................... 70
3.1.2 Định hƣớng phát triển của Vietcombank: ............................................................. 71
3.1.2.1 Định hƣớng phát triển chung của Vietcombank giai đoạn 2016 – 2020: .......... 71
3.1.2.2 Các định hƣớng chiến lƣợc cụ thể trọng tâm giai đoạn 2016 – 2020: ............... 72
3.1.3 Định hƣớng nâng cao hiệu quả quản trị danh mục cho vay tại Vietcombank: ..... 73
3.2 Giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị danh mục cho vay tại Ngân hàng thƣơng mại

cổ phần Ngoại thƣơng Việt Nam. .................................................................................. 74
3.2.1 Nhóm giải pháp mang tính chiến lƣợc, nhận thức: ............................................... 74
3.2.2 Nhóm giải pháp về hoạch định, tổ chức và giám sát danh mục cho vay: ............. 75
3.2.2.1 Hoạch định, thiết kế danh mục cho vay: ............................................................ 75
3.2.2.2 Tổ chức thực hiện và giám sát danh mục:.......................................................... 75
3.2.3 Nhóm giải pháp ứng dụng và triển khai các công cụ điều chỉnh DMCV ............. 79
3.3 Một số kiến nghị: ..................................................................................................... 81
3.3.1 Đối với Ngân hàng Nhà nƣớc: .............................................................................. 81
3.3.2 Đối với Nhà nƣớc và Chính Phủ: .......................................................................... 83
3.3.3 Kiến nghị khác: ..................................................................................................... 84
KẾT LUẬN CHƢƠNG III............................................................................................. 85
KẾT LUẬN TOÀN BÀI ....................................................................................... 86
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 88


PHỤ LỤC 1 .......................................................................................................... 90
PHỤ LỤC 2 ........................................................................................................ 101


i

PHẦN MỞ ĐẦU
1.

Tính cấp thiết và ý nghĩa thực tiến, khoa học của đề tài:
Trong lộ trình thực hiện cam kết hội nhập mạnh mẽ nhƣ hiện nay kèm theo bối

cảnh tái cơ cấu các Ngân hàng Thƣơng Mại, kinh doanh ngân hàng đƣợc xem là một
lĩnh vực hết sức nhạy cảm, đòi hỏi hệ thống ngân hàng thƣơng mại Việt Nam chủ động
nhận thức, cơ cấu lại và sẵn sàng đổi mới, hiện đại hóa để có thể tham gia tốt hơn vào

sân chơi chung quốc tế. Với nỗ lực giữ vững thị phần, ổn định và tăng trƣởng lợi
nhuận, các ngân hàng đã đƣa ra nhiều sản phẩm dịch vụ mới, nhằm đa dạng hóa các
hoạt động sinh lời. Trong đó tín dụng vẫn đang là hoạt động kinh doanh chủ yếu tại
hầu hết các Ngân hàng thƣơng mại Việt Nam. Hoạt động này mang lại từ 60% - 80%
thu nhập của mỗi ngân hàng.
Quản trị danh mục cho vay là yếu tố đầu tiên ngân hàng cần phải quan tâm khi
xây dựng danh mục cho vay. Nếu nhƣ mục tiêu của hoạt động tín dụng thƣờng liên
quan đến các yếu tố lợi nhuận, sự an toàn và tăng trƣởng thị phần thì mục tiêu quản trị
danh mục cho vay của một ngân hàng thƣơng mại chỉ ra mức độ tổn thất mà ngân hàng
có thể chấp nhận trong mối tƣơng quan với lợi nhuận tối đa mà ngân hàng kỳ vọng đạt
đƣợc hoặc là chỉ ra mức lợi nhuận kỳ vọng tƣơng quan với độ rủi ro thấp nhất trong
khả năng cho phép. Vì vậy quản trị danh mục cho vay có hiệu quả đƣợc xem là biện
pháp quan trọng nhằm đạt đƣợc các mục tiêu kinh doanh của Ngân hàng thƣơng mại,
đảm bảo hài hòa giữa mục tiêu tăng trƣởng và kiểm soát rủi ro.
Xuất phát từ yêu cầu nêu trên, là Chuyên viên quan hệ khách hàng công tác tại
Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Ngoại thƣơng Việt Nam – Chi nhánh Bình Thuận, tác
giả mạnh dạn đóng góp quan điểm của mình qua đề tài nghiên cứu “Hiệu quả quản trị
danh mục cho vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam”.
2.

Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan:
Các công trình nghiên cứu trƣớc đây: Danh mục cho vay và quản trị danh

mục cho vay là một khái niệm còn khá mới ở Việt Nam nên có khá ít các luận án, luận


ii

văn phân tích về vấn đề nghiên cứu này. Các công trình nghiên cứu có giá trị tham
khảo nhƣ sau:

Luận án tiến sỹ kinh tế của tác giả Bùi Diệu Anh “Quản trị danh mục cho vay
tại các ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam” bảo vệ tại Đại Học Ngân
hàng TP HCM, năm 2012. Luận án bao gồm 3 nội dung chính: (1) Lý luận cơ
bản về quản trị danh mục cho vay tại Ngân hàng thƣơng mại, (2) Thực trạng
quản trị danh mục cho vay tại các Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Việt Nam, (3)
Giải pháp hoàn thiện hoạt động quản trị danh mục cho vay tại các Ngân hàng
TMCP Việt Nam. Luận án sử dụng phƣơng pháp nghiên cứu tổng hợp, phƣơng
pháp thống kê, phƣơng pháp toán học trong việc đề xuất áp dụng 2 mô hình
phân phối tổn thất của danh mục cho vay. Đề xuất đóng góp của công trình
nghiên cứu: (1) Đề xuất xây dựng mô hình đo lƣờng rủi ro danh mục ứng dụng
vào các ngân hàng thƣơng mại, (2) Đề xuất ứng dụng các công cụ kỹ thuật hiện
đại nhƣ hoán đổi rủi ro, chứng khoán hóa nợ trong việc điều chỉnh danh mục
phù hợp. Đề tài nghiên cứu với quy mô rộng trên hầu hết tất cả các ngân hàng
thƣơng mại.
Luận án tiến sỹ kinh tế của tác giả Nguyễn Thùy Dƣơng “Quản lý danh mục
cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam” bảo vệ
tại Học viện ngân hàng, năm 2012. Luận án bao gồm: (1) Lý luận cơ bản về
danh mục cho vay và quản trị danh mục cho vay tại Ngân hàng thƣơng mại, (2)
Thực trạng quản trị danh mục cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển
Nông thôn Việt Nam, (3) Giải pháp hoàn thiện quản lý danh mục cho vay tại
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam. Luận án sử dụng
phƣơng pháp tổng hợp, phƣơng pháp thống kê so sánh, phƣơng pháp phân tích
định lƣợng (sử dụng mô hình kinh tế lƣợng để kiểm chứng các nhân tố ảnh
hƣởng đến rủi ro danh mục). Đề xuất đóng góp của công trình nghiên cứu: luận
án đề xuất các giải pháp nhằm chuẩn hóa quy trình quản lý danh mục cho vay


iii

trong đó nhấn mạnh xây dựng mô hình đo lƣờng rủi ro danh mục và ứng dụng

linh hoạt các công cụ điều chỉnh danh mục cho vay.
Các bài báo, tạp chí có giá trị tham khảo:
TS. Bùi Diệu Anh đã có nhiều bài nghiên cứu về danh mục cho vay có giá trị
tham khảo cao nhƣ: “Suy nghĩ về vấn đề đo lường Rủi ro danh mục cho vay tại
các Ngân hàng thương mại” đăng trên Tạp chí Công nghệ Ngân hàng - Số 53
Tháng 8.2010; “Danh mục cho vay của Ngân hàng thương mại và những lưu ý
cần thiết” đăng trên Tạp chí công nghệ ngân hàng – Số 56 Tháng 11/2010;
“Vốn kinh tế và khả năng chịu rủi ro của Ngân hàng thương mại” đăng trên
Tạp chí Công nghệ Ngân hàng – Số 77 Tháng 8.2012.
TS. Đinh Xuân Cƣờng đã có bài viết nghiên cứu về “Quản trị danh mục cho vay
theo ngành kinh tế tại các ngân hàng thương mại Việt Nam” trên Tạp chí Thị
trƣờng tài chính tiền tệ Số 21 (438) – Tháng 11/2015. Nội dung chính của bài
viết nghiên cứu về: (1) Danh mục cho vay và Rủi ro danh mục cho vay, (2)
Nhận định về quản trị danh mục cho vay theo ngành kinh tế tại các Ngân hàng
thƣơng mại Việt Nam. Bài viết tập trung nghiên cứu quản trị danh mục cho vay
theo ngành kinh tế, chƣa phân tích cơ cấu danh mục cho vay theo các tiêu thức
khác nhƣ: theo loại hình doanh nghiệp, theo thời hạn vay,…
Tác giả Đặng Tùng Lâm đã có bài viết về “Sử dụng các mô hình đo lường rủi ro
danh mục đầu tư tín dụng dựa trên khung Value At Rish (VAR)” trên Tạp chí
Khoa học và công nghệ, Đại học Đà Nẵng, Số 1 (36).2010. Nội dung chính của
bài viết chủ yếu nêu lên lý thuyết về các mô hình đo lƣờng rủi ro danh mục đầu
tƣ tín dụng dựa trên khung VAR, so sánh điểm khác nhau chính giữa các mô
hình, chƣa ứng dụng các mô hình đó trong thực tế để đo lƣờng rủi ro danh mục
cho vay của các ngân hàng thƣơng mại.


iv

3.

Mục đích, mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu:
Mục tiêu tổng quát: Hiệu quả quản trị danh mục cho vay tại Ngân hàng TMCP

Ngoại thƣơng Việt Nam
Mục tiêu cụ thể: Hệ thống hóa những lý luận cơ bản về quản trị danh mục cho
vay và hiệu quả quản trị danh mục cho vay của ngân hàng thƣơng mại. Phân tích thực
trạng và đánh giá hiệu quả hoạt động quản trị danh mục cho vay tại Ngân hàng thƣơng
mại cổ phần Ngoại thƣơng Việt Nam giai đoạn 2011 – 2015. Từ đó đánh giá hạn chế,
tìm hiểu nguyên nhân và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị danh mục
cho vay tại Ngân hàng này.
4.

Câu hỏi nghiên cứu:

Để đạt đƣợc mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu, luận văn tập trung giải quyết các câu
hỏi sau đây
Những cơ sở lý luận nào có liên quan đến danh mục cho vay và quản trị có hiệu
quả danh mục cho vay tại Ngân hàng thƣơng mại?
Thực trạng về danh mục cho vay và quản trị danh mục cho vay tại Ngân hàng
thƣơng mại cổ phần Ngoại thƣơng Việt Nam giai đoạn 2011 – 2015 nhƣ thế nào?
Hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong việc quản trị danh mục cho
vay tại ngân hàng này là gì?
Cần đƣa ra những giải pháp gì để nâng cao hiệu quả quản trị danh mục cho vay
tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam?
5.

Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu:
Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn: Hiệu quả quản trị danh mục cho vay tại

Ngân hàng thƣơng mại.

Phạm vi nghiên cứu: Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam, giai đoạn từ
năm 2011 – 2015.
6.

Phƣơng pháp nghiên cứu:


v

Để thực hiện đƣợc các mục tiêu và nội dung nghiên cứu đặt ra, đề tài sử dụng
các phƣơng pháp nghiên cứu nhƣ sau:
Phƣơng pháp tổng hợp sử dụng nhằm kế thừa những lý luận về quản trị danh
mục cho vay và hiệu quả quản trị danh mục cho vay đang đƣợc áp dụng, từ đó hình
thành cơ sở lý luận cho luận văn.
Phƣơng pháp thống kê sử dụng để thu thập số liệu về tình hình hoạt động kinh
doanh của Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam cũng nhƣ thực trạng về quản trị
danh mục cho vay qua các năm (phân tích biến động, phân tích cơ cấu,…). So sánh
với các Ngân hàng TMCP với quy mô tƣơng đƣơng cùng giai đoạn để đƣa ra nhận xét,
đánh giá.
Phƣơng pháp diễn dịch và quy nạp: đề tài sử dụng phƣơng pháp diễn dịch để
phân tích thực trạng và đƣa ra những kết luận về hoạt động quản trị danh mục cho vay
tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam. Bên cạnh phƣơng pháp diễn dịch, từ
quan sát thực trạng danh mục cho vay của ngân hàng, đề tài đã sử dụng phƣơng pháp
quy nạp để tổng quát hóa thành những điểm chung nhất, đặc trƣng nhất trong hoạt
động quản trị danh mục cho vay của ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam trong
giai đoạn 2011 – 2015.
Phƣơng pháp khảo sát ý kiến chuyên gia (là lãnh đạo các Phòng/ban tại Hội Sở
Chính có liên quan đến công tác quản lý danh mục) trên cơ sở đánh giá theo thang đo
thứ bậc mức độ về thực trạng rủi ro danh mục cho vay, phƣơng pháp quản trị danh mục
cho vay, mức độ sử dụng các công cụ điều chỉnh danh mục, mức độ hiệu quả của danh

mục cho vay và các nguyên nhân ảnh hƣởng đến hiệu quả quản trị danh mục cho vay
tại VCB giai đoạn 2011 – 2015.
7.

Cơ sở lý luận và dữ liệu nghiên cứu:
Đối với các thông tin, dữ liệu trình bày trong Chƣơng 1 Cơ sở lý luận, tác giả sử

dụng những dữ liệu, thông tin thu thập trong các sách, tài liệu, tạp chí, luận án. Trong


vi

số này có các dữ liệu sơ cấp và dữ liệu thứ cấp. Điều này sẽ đƣợc tác giả chú thích cụ
thể khi trích dẫn.
Đối với các số liệu phản ánh quá trình thành lập, tình hình hoạt động kinh
doanh, thực trạng danh mục cho vay tại Chƣơng 2, luận văn sử dụng số liệu công bố
chính thức trên báo cáo thƣờng niên hàng năm của Ngân hàng thƣơng mại cổ phần
Ngoại thƣơng Việt Nam nói riêng và các ngân hàng thƣơng mại cổ phần khác có cùng
quy mô vốn nói chung (để so sánh). Ngoài ra, một số ít số liệu, tác giả thu thập trong
kế hoạch, báo cáo nội bộ của Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Ngoại thƣơng Việt Nam.
Ngoài ra tác giả còn thu thập dữ liệu trên các website đáng tin cậy. Tất cả các
nguồn này đều đƣợc liệt kê đầy đủ trong danh mục tài liệu tham khảo.
8.

Những đóng góp mới của luận văn:
Luận văn có nghiên cứu “Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả quản trị danh mục cho

vay”. Các công trình nghiên cứu trƣớc đây chỉ tập trung phân tích đánh giá thực trạng
danh mục cho vay tại ngân hàng, chƣa đi sâu vào đánh giá hiệu quả của danh mục cho
vay đó. Tác giả sẽ tập trung phân tích cơ sở lý luận để đánh giá hiệu quả của một danh

mục cho vay bao gồm cả những yếu tố định tính nhƣ tính tuân thủ quy định của pháp
luật, cơ cấu danh mục có đi đúng với định hƣớng kế hoạch hàng năm không,…và cả
những yếu tố định lƣợng về tăng trƣởng – thu nhập và rủi ro.
Điểm mới xét về mặt không gian: Luận văn thực hiện nghiên cứu hiệu quả quản
trị danh mục cho vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam (bao gồm cả việc
đánh giá phƣơng pháp quản trị danh mục hiện tại, mức áp dụng các nội dung của
phƣơng pháp quản trị danh mục cho vay chủ động trong quản trị danh mục tại
Vietcombank, các công cụ điều chỉnh danh mục mà Vietcombank đã thực hiện và đánh
giá hiệu quả thông qua một số chỉ tiêu). Các công trình nghiên cứu trƣớc đây chƣa đi
vào nghiên cứu đối tƣợng nghiên cứu này.
Điểm mới xét về mặt thời gian: luận văn nghiên cứu hiệu quả quản trị danh mục
cho vay giai đoạn 2011 – 2015.


vii

9.

Nội dung và kết quả nghiên cứu:
Luận văn phân tích một cách toàn diện lý thuyết về danh mục cho vay và hiệu

quả quản trị danh mục cho vay. Ngoài ra, luận văn cũng phân tích kinh nghiệm quản trị
danh mục cho vay trên thế giới và rút ra kinh nghiệm cho các ngân hàng thƣơng mại
nói chung và Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam nói riêng.
Phân tích thực trạng cơ cấu danh mục cho vay và thực trạng quản trị danh mục
cho vay tại Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Ngoại Thƣơng Việt Nam giai đoạn 20112015. Đánh giá ƣu điểm, hạn chế, phân tích nguyên nhân của những hạn chế trong
quản trị danh mục cho vay tại Ngân hàng này.
Đề xuất giải pháp để nâng cao hiệu quả quản trị danh mục cho vay tại Ngân
hàng Thƣơng mại Cổ phần Ngoại Thƣơng Việt Nam và đƣa ra những kiến nghị cần
thiết.

viii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
BIDV

Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam

CAR

Hệ số an toàn vốn (Capital Adequacy Ratio)

CBOs

Trái phiếu có thế chấp (Collateralized Bond Obligations)

CDS

Hoán đổi rủi ro tín dụng (Credit Default Swaps)

CLOs
CIC
EAD

Khoản cho vay có thế chấp tài sản (Collateralized Loan
Obligations)
Hệ thống thông tin tín dụng (Credit Information Center)
Giá trị của khoản vay tại thời điểm vỡ nợ (Exposure at
Default)

EC

Giá trị vốn kinh tế (Economic Capital)

EL

Tổn thất dự kiến đƣợc (Expected Loss)

GHTD

Giới hạn tín dụng

Internet banking

Dịch vụ ngân hàng qua mạng internet

LGD

Tỷ lệ không thu hồi đƣợc của khoản vay khi vỡ nợ (Loss
given at Default)

NHTM

Ngân hàng thƣơng mại

NHNN

Ngân hàng Nhà nƣớc

NIM

Hệ số chênh lệch lãi ròng (Net interest Margin)

PD

Xác suất vỡ nợ (Probability at Default)

Phone banking

Dịch vụ ngân hàng qua điện thoại di động

ROA

Tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản (Return on assets)

SMS banking

Dịch vụ ngân hàng qua tin nhắn điện thoại di động

TCTD

Tổ chức tín dụng

UL

Tổn thất không dự tính đƣợc (Unexpected Loss)


ix

VAR

Giá trị chịu rủi ro (Value at Risk)

Vietcombank, VCB Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam
Vietinbank

Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam


x

DANH MỤC HÌNH VẼ
STT

Hình vẽ

Tên hình vẽ

1

Hình 1.1

Cấu trúc rủi ro tín dụng

Trang 5

2

Hình 1.2

Sơ đồ hoán đổi rủi ro tín dụng

Trang 18

3

Hình 1.3

Sơ đồ một Clo cấu trúc truyền thống

Trang 20

4

Hình 2.1

Mô hình quản trị của Vietcombank

Trang 35

5

Hình 2.2

Cơ cấu bộ máy quản lý của Vietcombank

Trang 36

6

Hình 3.1

Trang

Chiến lƣợc và định hƣớng của Vietcombank đến
Trang 71

năm 2020
DANH MỤC BIỂU ĐỒ

STT

Biểu đồ

1

Biểu đồ 2.1

2

Biểu đồ 2.2

3

Biểu đồ 2.3

4

Biểu đồ 2.4

5

Biểu đồ 2.5

Tên biểu đồ
Quy mô tổng tài sản của ngân hàng VCB, BIDV,
Vietinbank giai đoạn 2011 - 2015
Quy mô vốn chủ sở hữu của ngân hàng VCB,
BIDV, Vietinbank giai đoạn 2011 - 2015
Vốn huy động từ nền kinh tế của ngân hàng
VCB, BIDV, Vietinbank giai đoạn 2011 - 2015
Lợi nhuận trƣớc thuế của các ngân hàng VCB,
BIDV, Vietinbank giai đoạn 2011 - 2015
Dƣ nợ cho vay khách hàng của các ngân hàng
VCB, BIDV, Vietinbank giai đoạn 2011 - 2015

Trang
Trang 37
Trang 38
Trang 39
Trang 39
Trang 41


xi

DANH MỤC BẢNG BIỂU

STT

Bảng

Tên bảng số liệu
Quy mô tài sản – vốn – lợi nhuận VCB giai đoạn
2011 - 2015

Trang

1

Bảng 2.1

2

Bảng 2.2

Tổng dƣ nợ và nợ xấu VCB giai đoạn 2011 - 2015

Trang 40

3

Bảng 2.3

Quy mô tổng tài sản – vốn – dƣ nợ - lợi nhuận của
VCB, BIDV, Vietinbank giai đoạn 2011 - 2015

Phụ lục 1

4

Bảng 2.4

Cơ cấu danh mục theo thời hạn VCB 2011 – 2015

Phụ lục 1

5

Bảng 2.5

6

Bảng 2.6

7

Bảng 2.7

8

Bảng 2.8

9

Bảng 2.9

10

Bảng 2.10

11

Bảng 2.11

12

Bảng 2.12

13

Bảng 2.13

14

Bảng 2.14

15

Bảng 2.15

16

Bảng 2.16 Cơ cấu nợ xấu của VCB giai đoạn 2011 – 2015

17

Bảng 2.17

Cơ cấu danh mục theo thời hạn của VCB, BIDV,
Vietinbank giai đoạn 2011 – 2015
Cơ cấu danh mục theo ngành kinh tế VCB 2011 –
2015
Cơ cấu danh mục theo ngành kinh tế của VCB,
BIDV, Vietinbank giai đoạn 2011 – 2015
Cơ cấu danh mục theo đối tƣợng khách hàng VCB
2011 – 2015
Cơ cấu danh mục theo đối tƣợng khách hàng của
VCB, BIDV, Vietinbank giai đoạn 2011 – 2015
Cơ cấu danh mục theo phƣơng thức cấp tín dụng
VCB 2011 – 2015
Cơ cấu danh mục theo phƣơng thức cấp tín dụng
của VCB, BIDV, Vietinbank 2011 – 2015
Cơ cấu danh mục theo chất lƣợng nợ của VCB
2011 – 2015
Cơ cấu danh mục theo chất lƣợng nợ của VCB,
BIDV, Vietinbank giai đoạn 2011 – 2015
Dƣ nợ - vốn tự có – chi phí dự phòng VCB giai
đoạn 2011 – 2015
Tỷ lệ tăng trƣởng – thu nhập của VCB, BIDV,
Vietinbank giai đoạn 2011 – 2015
Các tỷ lệ rủi ro của VCB, BIDV, Vietinbank giai
đoạn 2011 – 2015

Trang 37

Phụ lục 1
Phụ lục 1

Phụ lục 1
Phụ lục 1
Phụ lục 1
Phụ lục 1
Phụ lục 1
Phụ lục 1
Phụ lục 1
Trang 54
Phụ lục 1
Phụ lục 1
Phụ lục 1


xii

18

Bảng 2.18 Bảng câu hỏi khảo sát ý kiến chuyên gia

19

Bảng 2.19

20

Bảng 2.20

21

Bảng 2.21

22

Bảng 2.22

23

Bảng 2.23

24

Bảng 2.24

25

Bảng 2.25

26

Bảng 2.26

27

Bảng 2.27

28

Bảng 2.28

Thống kê đối tƣợng khảo sát và kết quả khảo sát ý

kiến chuyên gia
Kết quả khảo sát về đánh giá chung thực trạng rủi
ro danh mục cho vay của VCB giai đoạn 2011 –
2015
Kết quả khảo sát về phƣơng pháp quản trị danh
mục của Vietcombank
Kết quả khảo sát về mức độ sử dụng công cụ điều
chỉnh cơ cấu danh mục cho vay của Vietcombank
Kết quả khảo sát đánh giá mức độ hiệu quả trong
việc quản trị danh mục cho vay Vietcombank thời
gian qua
Kết quả khảo sát về mức độ ảnh hƣởng các yếu tố
đến hiệu quả quản trị danh mục tại Vietcombank
Kết quả phân tích Cronbach's Alpha lần thứ nhất
của thang đo các nhân tố bên trong
Kết quả phân tích Cronbach's Alpha lần thứ hai của
thang đo các nhân tố bên trong
Kết quả phân tích Cronbach's Alpha lần thứ ba của
thang đo các nhân tố bên trong
Kết quả phân tích Cronbach's Alpha lần thứ nhất
của thang đo các nhân tố bên ngoài

Phụ lục 2
Phụ lục 2
Phụ lục 2
Phụ lục 2
Phụ lục 2
Phụ lục 2
Phụ lục 2
Phụ lục 2

Phụ lục 2
Phụ lục 2
Phụ lục 2

DANH MỤC PHỤ LỤC

STT Phụ lục
1
2

Tên Phụ lục
Số liệu của Vietcombank, Vietinbank và BIDV
Phụ lục 1
giai đoạn 2011 - 2015
Khảo sát ý kiến chuyên gia về hiệu quả quản trị
Phụ lục 2 danh mục cho vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại
thƣơng Việt Nam giai đoạn 2011 - 2015

Trang
90 - 100
101 - 113


1

CHƢƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HIỆU QUẢ QUẢN TRỊ DANH MỤC CHO
VAY TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI (NHTM)
1.1 Tổng quan về danh mục cho vay của NHTM:
1.1.1 Hoạt động cho vay:
Hoạt động cho vay của ngân hàng đƣợc hình thành từ rất sớm, là một trong những

nghiệp vụ truyền thống gắn liền với lịch sử phát triển của hệ thống ngân hàng. Căn cứ
Khoản 16 điều 4, Luật các tổ chức tín dụng số 47/2010/QH12 thì “Cho vay là hình thức
cấp tín dụng, theo đó bên cho vay giao hoặc cam kết giao cho khách hàng một khoản
tiền để sử dụng vào mục đích xác định trong một thời gian nhất định theo thỏa thuận
với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi”.
Trong thời kỳ phát triển và hoàn thiện các nghiệp vụ của NHTM, do sự đòi hỏi
nhu cầu vốn trong xã hội, hành vi cho vay của các ngân hàng càng ngày càng có điều
kiện phát triển và dần dần đã trở thành một hoạt động chủ yếu của hệ thống ngân hàng.
Theo thời gian và sự phát triển lớn mạnh của hệ thống ngân hàng, bản thân hoạt động
cho vay cũng trở nên hết sức đa dạng, phong phú về hình thái giá trị, thời hạn, lãi suất
cũng nhƣ cách thức thực hiện. Đối với nhiều NHTM, khoản mục cho vay có thể chiếm
trên 50% giá trị tài sản và tạo ra trên 70% tổng số thu nhập của ngân hàng.
1.1.2 Danh mục cho vay:
1.1.2.1 Các khái niệm về Danh mục cho vay:
Danh mục cho vay là sự kết hợp nắm giữ các khoản cho vay đối với các đối
tƣợng khách hàng khác nhau thuộc các lĩnh vực ngành nghề khác nhau, thuộc khu vực
địa lý khác nhau. Mục đích của sự kết hợp trong danh mục cho vay là làm giảm rủi ro
bằng cách đa dạng hóa danh mục cho vay. Nhƣ vậy có thể hiểu danh mục cho vay đơn
giản là tập hợp các khoản vay riêng lẻ đƣợc ngân hàng sắp xếp, phân loại theo những
tiêu chí nhất định nhằm phục vụ mục đích quản lý, kiểm soát của ngân hàng. Các tiêu
chí này có thể là: thời hạn khoản vay, đối tƣợng khách hàng, ngành nghề kinh tế, mục
đích sử dụng vốn, chất lƣợng khoản vay. (Nguyễn Thùy Dương, 2012)


2

Danh mục cho vay của ngân hàng là một tập hợp các khoản cho vay thuộc sở hữu
của ngân hàng tại một thời điểm nhất định, đƣợc sắp xếp theo các tiêu thức khác nhau,
phục vụ cho các mục đích cụ thể của ngân hàng. (Bùi Diệu Anh 2010, “Danh mục cho
vay của Ngân hàng thương mại và những lưu ý cần thiết”, Tạp chí công nghệ ngân

hàng – Số 56 Tháng 11/2010)
Danh mục cho vay là công cụ để nhà quản trị định hƣớng cho hoạt động cấp tín
dụng, nhằm đảm bảo tính lành mạnh, mức độ chuyên môn hóa, tính đa dạng của tài sản
cho vay, giúp ngân hàng giảm thiểu rủi ro ở mức độ tối đa và đạt đƣợc lợi nhuận nhƣ
mong muốn. (Bùi Diệu Anh, 2012)
1.1.2.2Đặc điểm của danh mục cho vay:
Danh mục cho vay là một danh mục tài sản truyền thống, mang lại thu nhập cao
do đó có vai trò rất quan trọng trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Danh mục
cho vay thƣờng có một số đặc điểm khác biệt với các danh mục tài sản khác nhƣ sau:
Thứ nhất, danh mục cho vay có tính đa dạng cao. Do đƣợc hình thành từ nhiều
khoản cho vay riêng lẻ nên danh mục cho vay của bất kỳ ngân hàng nào đều rất đa
dạng, phong phú từ đối tƣợng khách hàng, lĩnh vực ngành nghề, thời hạn cho vay cho
đến khu vực địa lý của các khoản vay trong danh mục cho vay.
Thứ hai, danh mục cho vay chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng tài sản và là một
danh mục mang lại thu nhập chủ yếu cho ngân hàng. Đặc trƣng hoạt động của một
NHTM là nhận tiền gửi và kinh doanh tiền gửi, trong đó hoạt động cho vay là hoạt
động chủ yếu của kinh doanh tiền gửi. Do vậy, danh mục cho vay luôn đƣợc các nhà
quản lý chú trọng quan tâm nhằm hƣớng tới mục tiêu gia tăng lợi nhuận tối đa cho
ngân hàng.
Thứ ba, danh mục cho vay tiềm ẩn rủi ro và kết cấu danh mục cho vay không ổn
định. Các khoản mục cho vay trong danh mục thƣờng xuyên có sự thay đổi vì vậy kết
cấu của danh mục cho vay luôn luôn thay đổi về tỷ trọng đối tƣợng khách hàng, lĩnh
vực ngành nghề và khu vực địa lý.


3

1.1.2.3Cấu trúc của danh mục cho vay:
Danh mục cho vay là tập hợp các khoản cho vay riêng lẻ đƣợc sắp xếp dựa trên
một số tiêu chí nhất định.Việc phân loại một cách khoa học các khoản cho vay giúp

ngân hàng nâng cao chất lƣợng quản lý danh mục cho vay, góp phần đánh giá chất
lƣợng cho vay và định hƣớng quản lý danh mục cho vay nhằm giảm thiểu tối đa rủi ro
cho ngân hàng. Các tiêu chí mà các ngân hàng thƣờng sử dụng để phân loại các khoản
cho vay trong danh mục cho vay:
Thứ nhất, danh mục cho vay phân theo thời hạn cho vay: Tại Điều 3, Quy chế
cho vay của Tổ chức tín dụng đối với khách hàng ban hành kèm theo Quyết định
1627/2001/QĐ-NHNN ngày 31.12.2001 quy định thời hạn cho vay là khoảng thời gian
đƣợc tính từ khi khách hàng bắt đầu nhận vốn vay đến thời điểm trả hết nợ gốc và lãi
đã đƣợc thỏa thuận trong hợp đồng tín dụng giữa tổ chức tín dụng và khách hàng. Việc
xây dựng danh mục cho vay hƣớng tới các khoản cho vay ngắn hạn hay dài hạn phụ
thuộc vào cơ cấu nguồn vốn của ngân hàng, diễn biến nền kinh tế hiện tại, nhằm hạn
chế các loại rủi ro thanh khoản, rủi ro lãi suất, đảm bảo tuân thủ quy định của luật
pháp. Thời hạn cho vay đƣợc chia thành 3 loại ngắn hạn (đến 12 tháng), trung hạn (từ
trên 12 tháng đến 60 tháng), dài hạn (trên 60 tháng trở lên)
Thứ hai, danh mục cho vay theo ngành nghề kinh tế: Danh mục cho vay theo tiêu
thức này có ý nghĩa rất lớn đối với các ngân hàng thƣơng mại, kể cả trong khâu hoạch
định kế hoạch cũng nhƣ trong tổ chức thực hiện. Danh mục cho vay theo ngành kinh tế
hình thành một định hƣớng cần thiết cho quá trình đầu tƣ tín dụng của ngân hàng.
Những ngành nào cần tập trung, mở rộng, những ngành nào cần tiết giảm ... sẽ đƣợc
thể hiện thông qua tỷ trọng xác định của từng ngành trong tổng thể dƣ nợ của danh
mục. Danh mục cho vay theo ngành kinh tế bộc lộ rõ quan điểm của ngân hàng: tập
trung vào các lĩnh vực ƣu tiên chuyên môn hóa hay là đa dạng hóa cho vay. Đứng trên
quan điểm hạn chế rủi ro thì danh mục cho vay theo ngành càng đa dạng càng tốt. Tuy


4

nhiên điều này đôi khi đi ngƣợc lại chủ trƣơng chuyên môn hóa để chiếm lĩnh thị
trƣờng của một số ngân hàng.
Thứ ba, danh mục cho vay theo đối tƣợng khách hàng: Mỗi một đối tƣợng khách

hàng sẽ có những đặc điểm khác nhau (về cơ cấu tổ chức, về năng lực chịu trách nhiệm
trƣớc pháp luật ...). Vì vậy để định hƣớng cho việc đầu tƣ an toàn và hiệu quả, các ngân
hàng luôn có sự phân chia hợp lý tỷ trọng các khoản mục cho vay theo đối tƣợng khách
hàng, đảm bảo sự an toàn cần thiết ở góc độ toàn danh mục.
Thứ tƣ, danh mục cho vay theo hình thức/phƣơng thức thực hiện: Theo Điều 1
của Thông tƣ 02/2013/TT-NHNN ngày 21.01.2013 thì tài sản có có thể đƣợc chia
thành Các khoản cho vay; cho thuê tài chính; chiết khấu, tái chiết khấu công cụ chuyển
nhƣợng và giấy tờ có giá khác; bao thanh toán; các hình thức tín dụng khác.
Thứ năm, danh mục cho vay theo chất lƣợng tín dụng: Theo Điều 10 của Thông
tƣ 02/2013/TT-NHNN ngày 21.01.2013 theo tiêu chí này danh mục cho vay đƣợc chia
thành 5 chất lƣợng nợ bao gồm nợ đủ tiêu chuẩn, nợ cần chú ý, nợ dƣới tiêu chuẩn, nợ
nghi ngờ, nợ có khả năng mất vốn.
1.1.3 Rủi ro danh mục cho vay:
NHTM là một tổ chức kinh doanh trong lĩnh vực tài chính, tiền tệ - một lĩnh vực
đa dạng và có độ nhạy cảm cao, nên rủi ro trong kinh doanh ngân hàng rất đa dạng. Rủi
ro có thể phát sinh từ bất kỳ giao dịch hoặc hoạt động kinh doanh nào có chứa đựng
yếu tố không chắc chắn. Trong khi mọi giao dịch/hoạt động của ngân hàng đều tiềm ẩn
một mức độ nhất định của yếu tố không chắc chắn. Trong các loại rủi ro của kinh
doanh ngân hàng, rủi ro của hoạt động cho vay đƣợc xem là loại rủi ro chính yếu, xuất
phát từ vị trí quan trọng của cho vay trong tổng tài sản cũng nhƣ trong nguồn lợi nhuận
thu đƣợc của ngân hàng. (Bùi Diệu Anh, 2012)
Căn cứ vào cấu trúc thành phần, rủi ro của hoạt động cho vay có thế đƣợc chia
thành hai loại căn bản: rủi ro giao dịch và rủi ro danh mục (Hình 1.1).