Câu trần thuật đơn là
loại câu do một cụm
C - V tạo thành, dùng
để giới thiệu, tả hoặc
kể về một sự việc, sự
vật hay để nêu một ý
kiến.
Câu trần thuật đơn
là gì? Cho ví dụ.
Kiểm tra bài cũ
Tiết 112. Câu trần thuật đơn có từ là
I.Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là
1.Tìm hiểu ví dụ:
Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau:
a. Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
(Vũ Trinh)
b. Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm bằng tên của
một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó
nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
(Theo Ngữ văn 6, tập một)
c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
(Nguyễn Tuân)
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
a. Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
(Vũ Trinh)
/
C V
b. Truyền thuyết là loại truyện dâ n gian kể về các nhâ n vật và
sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố
tưởng tượng, kì ảo. (Theo Ngữ văn 6, tập hai)
/
C V
c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.
(Nguyễn Tuân)
/
C V
d. Dế Mèn trêu chị C ốc là dại.
(Tô Hoài)
/
C V
Vị ngữ của các câu trên có cấu tạo như thế nào?
là+CDT
là+CDT
là+CDT
là+TT
Qua việc tìm hiểu và phân tích cấu trúc ngữ pháp của
những ví dụ trên , con thấy chúng có đặc điểm cuả loại
câu nào mà chúng ta vừa học?
là + Danh từ (Cụm danh từ)
là + Động từ (Cụm động từ)
là + Tính từ (Cụm tính từ)
I.Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là
1. Tìm hiểu ví dụ:
2. Kết luận:
- Trong câu trần thuật
đơn có từ là:
+ Vị ngữ thường được
tạo thành bởi:
Bài tập nhanh: Các câu sau , vị
ngữ có cấu tạo : là + từ loại nào?
1. Xem là nhìn
2. Bố tôi là bác sĩ
3.Cậu ấy là ngoan nhất lớp tôi
là+ Đ
là + D
là + cụm T
a, B Trn // l ngi huyn ụng Triu.
b,Truyn thuyt// ...l loi truyn dõn
gian k v cỏc nhõn vt v s kin cú liờn quan n lch
s thi quỏ kh, thng cú yu t tng tng, k o.
c, Ngy th nm trờn o Cụ Tụ//. l mt ngy
trong tro, sỏng sa.
d,D Mốn trờu ch Cc //. l di.
khụng phi
cha ( cha phi )
khụng phi
cha ( cha phi)
V ng biu th ý ph nh,
? Chọn những từ hoặc cụm từ phủ định thích hợp cho
sau đây điền vào trước vị ngữ của các câu trên:
không, không phải, chưa, chưa phải
nú kt hp vi cỏc cm
t không phải, chưa phải
Lu y:
-
Khụng phi bt k cõu no cú t l u gi l cõu trn
thut n c t l
VD: Người ta gọi chàng là Sơn Tinh
Vua nhớ công ơn phong là Phù Đổng Thiên Vương và lập đền
thờ ngay ở quê nhà.
Cõu trn thut n cú t l phi l cõu cú VN do t l kt
hp vi cỏc t ng khỏc to thnh.
C N V N
C N
V N
II.Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là
1.Ví dụ:
a.Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều
-> VN cú tỏc dng gii thiu s vt núi CN.
b.Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái
niệm bằng tên của gợi cảm cho sự diễn đạt.
->VN trỡnh by cỏch hiu v s vt, hin tng, khỏi
nim núi CN.
c.Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày
trong trẻo, sáng sủa.
-> VN miờu t c im ca s vt, hin tng, khỏi
nim núi CN.
d. Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.
-> VN th hin s ỏnh giỏ i vi s vt núi CN.
Câu đánh giá
Câu miêu ta
Câu định nghĩa
Câu giới thiệu
Vị ngữ của câu
nào trình bày
cách hiểu về sự
vật, hiện tượng,
khái niệm nói
ở chủ ngữ?
Vị ngữ của câu
nào thể hiện sự
đánh giá đối
với sự vật, hiện
tượng, khái
niệm nói ở chủ
ngữ?
Vị ngữ của
câu nào có tác
dụng giới
thiệu sự vật,
hiện tượng,
khái niệm nói
ở chủ ngữ?
1, Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm
bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác
có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi
cảm cho sự diễn đạt.
=> Câu định nghĩa
c) - Tre là cánh tay của người nông dân [...].
- Tre còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ.
- [... ] Nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc của
đồng quê.
=> Câu miêu tả
CN
VN
CN VN
CN VN
CN1 CN2
VN
d) Bồ các là bác chim ri
Chim ri là dì sáo sậu
Sáo sậu là cậu sáo đen
Sáo đen là em tu hú
Tu hú là chú bồ các.
CN
VN
CN VN
CN
VN
CN VN
CN
VN
-> Câu giới thiệu