Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài)

Đề bài: Phân tích hành động cởi trói của Mị trong Vợ chồng A Phủ Tô Hoài
Bài làm
Sự kiện nhân vật Mị cởi trói, giải thoát cho A Phủ và tự giải thoát cho mình trong truyện  
Vợ  chồng A Phủ  là một sự  kiện then chốt, thể hiện nổi bật chủ đề  và giá trị  nhân đạo  
của tác phẩm. Xây dựng sự kiện này, nhà văn Tô Hoài đã chứng tỏ tài năng xuất sắc của 
mình trong nghệ thuật dựng truyện và khắc họa tính cách nhân vật.
Thời điểm Mị cởi trói phù hợp với lôgic phát triển của mạch truyện. Nhà văn đã chuẩn bị 
và tạo được sự  diễn biến hết sức tự nhiên để  sự  kiện xảy ra như  một sự tất yếu. Nếu  
cho đến trước sự kiện này, người đọc chỉ thấy Mị là một con người không còn ý thức về 
sự  sống, sống mà như  chết (Ở  lâu trong cái khổ, Mị  quen khổ  rồi. Bây giờ  thì Mị  cũng 
tưởng mình là con trâu, mình cũng là con ngựa, là con ngựa phải đổi  ở  cái tàu ngựa nhà 
này đến cái tàu ngựa nhà khác, ngựa chỉ biết việc ăn cỏ, biết đi làm thôi. [...] Mỗi ngày Mị 
càng không nói, lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa) thì sự trỗi dậy của Mị thiếu cơ sở 
thuyết phục, sẽ khiên cưỡng, không tự  nhiên. Song Tô Hoài đã rất tinh tế và sâu sắc khi 
trước đó đã để  lòng ham sống, khát khao hạnh phúc, ý thức về  cuộc sống của Mị  thức  
dậy trong đêm mùa xuân. Từ những tác động, kích thích của không khí đầy sức sống của 
mùa xuân, từ  tiếng sáo gọi bạn tình và cả  men rượu, trong Mị đã dần sống lại những kỉ 
niệm, những khát khao của tuổi trẻ đã từng có trong chị, kéo theo là ý thức về  thời gian, 
cuộc sống, thân phận mình. Và Mị  thắp cho đèn thêm sáng, quấn lại tóc, lấy váy hoa 
chuẩn bị đi chơi. Ngay cả khi bị A Sử trói đứng vào cột nhà, Mị  vẫn nồng nàn tha thiết  
với niềm khao khát sống. Gần hơn với sự kiện cởi trói, không ngẫu nhiên đúng đêm ấy 
Mị ra ngồi thổi lửa, hơ tay, hơ lưng mà đây là việc đã trở thành thói quen của Mị từ trước,  
, ngay cả khi A Phủ đã bị bắt trói: Mỗi đêm, khi nghe tiếng phù phù thổi bếp, A Phủ lại  
mở  mắt. Ngọn lửa sưởi bùng lên, cùng lúc  ấy thì Mị  nhìn sang, thấy mắt  Ả  Phủ  trừng  
trừng, mới biết A Phủ còn sống. Mấy đêm nay như  thế. Nhưng Mị  vẫn thản nhiên thổi 
lửa hơ  tay. Nếu A Phủ là cái xác chết đứng đấy, cũng thế  thôi. Cho đến đêm diễn ra sự 
kiện cởi trói, khi Mị lé mắt trông sang, thấy hai mắt A Phủ cũng vừa mờ, một dòng nước 


mắt lấp lánh bò xuống hai hõm má đã xám đen lại thì trong Mị mới chợt trào lên nỗi đồng  
cảm trước tình cảnh đau đớn, tuyệt vọng của A Phủ. Thoạt đầu là sự  đồng cảm của  

người cũng đã từng phải chịu đựng cảnh trói đứng như thế, rồi Mị liên tưởng đến chuyện  
từng có người đàn bà bị bắt trói cho đến chết cũng ở nhà này. Ý thức phản kháng bắt đầu 
nhen nhóm: Chúng nó thật độc ác. Cơ chừng này chỉ đến mai là người kia chết, chết đau, 
chả đói, chết rét, phải chết. [...] Người kia việc gì mà phải chết thế.. Đến thời điểm Mị 
nghĩ đến việc phải trói thay vào đấy, chết trên cái cọc ấy mà Mị cũng không thấy sợ  thì  
sự đồng cảm, ý thức phản kháng đã đủ để biến thành hành động táo bạo: cắt dây trói cứu  
A Phủ. Ngay sau đó, lòng ham sống, hi vọng sống, ý thức về sự sống của mình bừng lên 
trong Mị và chị chạy theo A Phủ, tự giải thoát cho cuộc đời nô lệ của mình.
Như  vậy, tùng bước, theo sự  phát triển của mạch truyện và diễn biến tâm lí nhân vật, 
hành động cởi trói của Mị là một lựa chọn nghệ thuật đích đáng. Trong sự khắc họa tính 
cách nhân vật, có thể xâu chuỗi những biểu hiện nhất quán: dự định ăn lá ngón tự tử đến  
dự  định đi chơi trong đêm mùa xuân và cuối cùng là cởi trói. Điều đó nói lên, sự  sống, ý 
thức và niềm khao khát về hạnh phúc chưa hề lụi tàn trong con người Mị, có khi nó được 
bộc lộ  ra, có khi tiềm tàng sống đó là một sức sống mãnh liệt. Khẳng định điều này, Tô 
Hoài đã bộc lộ một cách nổi bật tư tưởng nhân đạo của tác phẩm Vợ chồng A Phủ.