Đề bài: Phân tích khổ thơ thứ ba của bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ
Dàn ý chi tiết
1/ Mở bài
Giới thiệu tác phẩm: Giữa những bài thơ có phần điên loạn, dữ dội theo phong cách đặc
trưng của Hàn Mặc Tử vẫn có những bài thơ thật trong sáng, tinh khôi, Đây thôn Vĩ Dạ là
bài thơ như thế. Đặc biệt, trong khổ thơ thứ ba của bài, hình ảnh vầng trăng một lần nữa
xuất hiện nhưng đó không phải vầng trăng máu đầy dữ dội nữa mà ánh trăng thật nhẹ
nhàng cũng thật buồn khi thể hiện niềm khát khao tình đời, tình người của người thi sĩ.
2/ Thân bài
– Khổ thơ cuối của bài, tác giả đã đắm chìm trong thế giới hư ảo với ánh trăng ảo mộng
cùng khát khao mãnh liệt đối với cuộc đời.
– Cuộc đời của người thi sĩ là một chuỗi những nỗi buồn không dứt nhưng dù bị cuộc đời
vùi dập, tuyệt giao thì tình yêu cuộc đời của người thi sĩ ấy càng trở nên mãnh liệt hơn,
tha thiết hơn.
– Thực tại quá đau đớn, tác giả đã thoát ly hiện tại để trở về với cõi mộng để tìm chút
bình yên cho tâm tâm hồn.
– Tác giả Hàn Mặc Tử đã nhấn mạnh trạng thái mộng tưởng bằng cách điệp hai lần từ
“mơ” “mơ khách đường xa, khách đường xa”.
– Tuy hoàn toàn chìm đắm trong mộng tưởng nhưng ẩn sâu bên trong giấc mộng ấy lại là
khát khao đầy thành thực.
–> Mơ khách đường xa là khát khao được một lần gặp lại người xưa trước khi lìa khỏi
cõi đời của tác giả nhưng càng mong mỏi thì giấc mơ càng trở nên xa vời, khắc khoải.
– Trong không gian hư ảo của cõi mộng, hình ảnh áo trắng của “em” như bị lẩn khuất
trong cái bằng bạc của sương khói khiến cho thị giác khó có thể tiếp nhận, để phân biệt
thực hư “áo em trắng quá nhìn không ra”.
– “Ở đây” có thể là không gian hiện thực của xứ Huế với khung cảnh sáng sớm vẫn còn
thấm hơi sương cũng có thể là sương khói mờ ảo của không gian tâm tưởng.
– Sự mờ ảo của không gian cũng làm cho câu hỏi “Ai biết tình ai có đậm đà” trở nên khắc
khoải hơn, da diết hơn.
– Câu hỏi tu từ không có lời giải chứa đựng sự bất an đầy hoài nghi về tình cảm của
người con gái xứ Huế dành cho mình, đó liệu có phải chân tình hay chỉ là sự ảo tưởng từ
bản thân của nhà thơ.
3/ Kết bài: Như vậy, khổ thơ cuối của bài “Đây thôn Vĩ Dạ” đượm màu sắc đượm buồn,
có chút hoài nghi, bất an lại tha thiết chân thành của một tâm hồn cô đơn đang khát khao
sống mãnh liệt.
Bài tham khảo
Hàn Mặc Tử là nhà thơ tài hoa, có sức sáng tạo mạnh mẽ bậc nhất trong phong trào thơ
Mới ở Việt Nam những năm 30. Tài hoa là thế nhưng cuộc đời Hàn Mặc Tử là một chuỗi
những nỗi buồn, nỗi cô đơn đến ám ảnh. Những tâm sự, suy tư của ông được thể hiện
đầy ám ảnh trong những sáng tác thơ văn, đặc biệt thông qua những biểu tượng thơ
“máu”, “trăng”, “vầng trăng máu”. Giữa những bài thơ có phần điên loạn, dữ dội ấy vẫn
có những bài thơ thật trong sáng, tinh khôi, Đây thôn Vĩ Dạ là bài thơ như thế. Đặc biệt,
trong khổ thơ thứ ba của bài, hình ảnh vầng trăng một lần nữa xuất hiện nhưng đó không
phải vầng trăng máu đầy dữ dội nữa mà ánh trăng thật nhẹ nhàng cũng thật buồn khi thể
hiện niềm khát khao tình đời, tình người của người thi sĩ.
Nếu như khổ thơ đầu tác giả Hàn Mặc Tử đã kỳ công vẽ ra bức tranh thiên nhiên thôn Vĩ
trong trẻo, đắm say lòng người trong ánh nắng của ngày mới, khổ thơ thứ hai là khung
cảnh sông nước, mây trời tuyệt đẹp nhưng thấm đượm nỗi đau đớn, xót xa của con người
da diết yêu đời nhưng sắp phải lìa xa cuộc đời ấy thì đến khổ thơ cuối của bài, tác giả đã
đắm chìm trong thế giới hư ảo với ánh trăng ảo mộng cùng khát khao mãnh liệt đối với
cuộc đời.
“Mơ khách đường xa khách đường xa
Áo em trắng quá nhìn không ra
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà”
Cuộc đời của người thi sĩ là một chuỗi những nỗi buồn không dứt nhưng dù bị cuộc đời
vùi dập, tuyệt giao thì tình yêu cuộc đời của người thi sĩ ấy càng trở nên mãnh liệt hơn,
tha thiết hơn. Thực tại quá đau đớn, tác giả đã thoát ly hiện tại để trở về với cõi mộng để
tìm chút bình yên cho tâm tâm hồn. Cảm xúc bao trùm khổ thơ cuối là màu sắc hư vô,
huyền ảo với thực giả lẫn lộn.
Tác giả Hàn Mặc Tử đã nhấn mạnh trạng thái mộng tưởng bằng cách điệp hai lần từ
“mơ” “mơ khách đường xa, khách đường xa”. Tuy hoàn toàn chìm đắm trong mộng tưởng
nhưng ẩn sâu bên trong giấc mộng ấy lại là khát khao đầy thành thực. Mơ khách đường
xa là khát khao được một lần gặp lại người xưa trước khi lìa khỏi cõi đời của tác giả
nhưng càng mong mỏi thì giấc mơ càng trở nên xa vời, khắc khoải.
“Áo em trắng quá nhìn không ra”
Trong không gian hư ảo của cõi mộng, hình ảnh áo trắng của “em” như bị lẩn khuất trong
cái bằng bạc của sương khói khiến cho thị giác khó có thể tiếp nhận, để phân biệt thực
hư “áo em trắng quá nhìn không ra”. Câu thơ thể hiện sự choáng ngợp, nghẹn ngào lại có
chút xót của thi sĩ vì dù cố gắng nhưng chẳng thể nhìn rõ ràng, sự tồn tại của em mãi
trong thế giới tâm tưởng mà không thể trở thành hiện thực.
“Ở đây sương khói mờ nhân ảnh”
“Ở đây” có thể là không gian hiện thực của xứ Huế với khung cảnh sáng sớm vẫn còn
thấm hơi sương cũng có thể là sương khói mờ ảo của không gian tâm tưởng, nơi tác giả
đang chìm đắm với những tâm sự, nỗi đau, sự tuyệt vọng riêng. Sự mờ ảo của không gian
cũng làm cho câu hỏi “Ai biết tình ai có đậm đà” trở nên khắc khoải hơn, da diết hơn.
Câu hỏi tu từ không có lời giải chứa đựng sự bất an đầy hoài nghi về tình cảm của người
con gái xứ Huế dành cho mình, đó liệu có phải chân tình hay chỉ là sự ảo tưởng từ bản
thân của nhà thơ. Với tình cảnh hiện tại, liệu rằng tình cảm người xưa có đổi thay. Sự
bất an thường xuyên xuất hiện trong những câu thơ của Hàn Mặc Tử “Cảnh xưa còn đó,
lòng người đổi thay”.
Như vậy, khổ thơ cuối của bài “Đây thôn Vĩ Dạ” đượm màu sắc đượm buồn, có chút
hoài nghi, bất an lại tha thiết chân thành của một tâm hồn cô đơn đang khát khao sống
mãnh liệt.