Tải bản đầy đủ (.pdf) (143 trang)

Các kỹ thuật an toàn cơ bản thí nghiệm hóa học: Phần 1

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (7.45 MB, 143 trang )

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

DI


N

ĐÀ
N

TO
ÁN

-L

Í-



A

10

00

B

TR


N





NG

ĐẠ
O

TP
.Q
UY

NH
ƠN

WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

ĐẠ
O

TP

.Q
UY

NH
ƠN

KỸ THUẬT AN TOÀN TRONG PHÒNG THÍ NGHIỆM HÓA HỌC

NG

L ờ i nói đau



Hiện nay tại các co quan nghiên cúu khoa học,

N

khoa hóa học của các trưòng đại học, các truồng trùng

TR


cấp, dạy nghề, các truòng phổ thông trung học và tại
nhỉều nlìà máy xí nghiệp ỏ nưỏc ta đều cỏ các phòng thí

00

B


nghiệm hóa học. Gác nhân viên làm việc trong các

10

'phòng thí nghiệm này thưòng xuyên phải tiếp xúc vối

A

các hóa chất. Trong khi tiếp xúc và làm việc, hàng ngày



ngưòi lao động luôn iuỏn bị đe dọa bỏi những mối nguy

-L

Í-

hiểm bắt nguồn từ nhiêu hóa chất và những cồng việc
mang tính nghề nghiệp trong phòng thí nghiệm, đặc biệt

TO
ÁN

khi xẩy ra các sự cố kỹ thuật hoặc những tai nạn. Trong
số những sụ cố và tai nạn đó, có những vụ đo khách

ĐÀ
N


quan sinh ra. Nhưng cỏ rất nhiều vụ xậy ra do yếu tố
clnì quan của ngưòi lao động, do không nắm vững kỹ

DI


N

thuật an toàn lao động khi làm việc vổi các hóa chất
hoặc coi thưòng, xem nhẹ, hoặc bỏ qua các kỹ thuật an

toàn cần thiết. Thực tế cho thấy nguyên nhân của nhiếu
3

Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

NH
ƠN

KỶ THUẬT AN TOÀN TRONG PHÒNG T H Í NÙHỈỆM HỎA HỤC

vụ tai nạn, sự cố xảy ra trong ngành hóa chất nói chung


TP
.Q
UY

và trong các phòng thí nghiệm hóa học nói riêng, một

mặt do sự chưa nhận thức hết trách nhiệm của cán bộ
hoặc nhân viên phòng thí nghiệm, măt khác do một số

ĐẠ
O

nhân viên phọng thí nghiệm và đa số học viền mỏi tiếp
xúc vỏi công việc đều thiếu các kiến thức so đẳng về kỹ

NG

thuật an toàn hỏa chất và kỹ thuật khi làm việc trong



phòng thí nghiệm hóa học.

N

Dể giúp cho cán bộ và nhân viên các phòng thí

TR



nghiệm hóa học, sinh viên, học viên củạ các trưòng đại

B

học, trung học kỹ thuật có liên quan đến hỏa học và học

00

sinh phổ thông trung học, có thêm các kiến thức kỹ

10

thuật an toàn khi làm việc tại các phòng thí nghiệm hóa



A

học chúng tôi biên soạn cuốn sách "K Ỹ T H U Ậ T A N
T O À N TR O N G PHÒNG T H Í N G H IỆ M H Ó A H Ọ C ’

Í-

này. Nội dung cuốn sách đi thẳng vào các kỹ thuật an

-L

toàn khi tiếp cận những công việc đựọc tiến hành trong

TO

ÁN

các phòng thí nghiệm hóa học ò hầu hết các .CO-sỏ.

ĐÀ
N

nghiên cúu, giảng dạy và sản xuất ừ nưỏc ta.
Cuốn sách này là một tài liệu thậm khảo dùng cho

N

việc hưỏng dẫn kỹ thuật an toàn trong khi làm việc tại

DI


các phòng thí nghiệm hóa học.
4

Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

KỶ THUẬT ANTOÀN TRONG PHỎNG T H Í NGHIỆM HÓA tiọ c

NH

ƠN

WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

Khi biêri soạn cuốn sách, chúng tồi đã cố gắng

TP
.Q
UY

tham khảo những vấn đề mới nhát trong kỹ thuật an
toàn khi làm việc tạ] các phòng thí nghiệm hóa học của

các nưổc tiên tiến trên thế giỏi và có đối chiếu vói các

ĐẠ
O

điều kiện cụ thể ỏ nuỏc ta. Tuy nhiên do trình độ và khả

nãrig có hạn nên cuốn sách khổng, tránh khỏi cỏ nhũng

NG

thiếu sót cả vê nội dung lẫn cách trình bày. Chúng tôi

N




chân thành mong muốn sự góp ý của bạn đọc gần xa.

DI


N

ĐÀ
N

TO
ÁN

-L

Í-



A

10

00

B

TR



TRUNG TẲMTHỔNG TIN
KHOA HỌC KỸ THUẬT HÓA CHẤT

5
Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

NH
ƠN

^
! ^ ỊỈỊjệ T Ạ M íĩữ À H TRONG l ’HỎN(i THÍ NOHIẸM HOA tiụ c

ệ fp N G U Y Ê N TẤC LÀ M V IỆ C TRO NG CÁC PH ÒN G

ĩì

TP
.Q
UY

Sl i f í N G H IỆ M HÓA H Ọ C
"


1

Làm việc trong các phòng thí nghiệm hòa học

ĐẠ
O

Khofig tránh khỏi liên quan vói các yếu tố độc hại và
nguy hiểm vì vậy các tổ chúc về an toàn lao động jCho

NG

ttguòi làm vỉệc cần phải đặc biệt chú ý.



Dể cho công việc tiến hành đúng tiêu chuẩn, điêu

N

quan trọng là mỗi nhân viên phòng thí nghiệm phải

TR


hiểu biết và tuân thủ đúng đắn các quy tắc kỹ thuật an
toàn. Các nhan viên có kinh nghiệm hon cần phải tháy

00


B

trách nhiệm của mình trong việc tao ra một bầú khổng

10

khí làm vịệc nghiêm túc, trong đó các kỹ thưật an tòàn

A

phải luỏn luôn đưọc coi trọng. Trưổc hết cần phải áp



dụng các hiện pháp đạc hiệt hữu hiệu để tạo cho các

Í-

nhân viên mỏi hoặc ít kinh nghiệm thói quen fổ chức

-L

chỗ làm việc và quá trình lao động hợp lý, biết áp dụng

TO
ÁN

các biện pháp lao động an "toàn nhất, luôn dùng các
phương tiện phòng hộ cá nhân và phương tiện phòng hộ


DI


N

ĐÀ
N

chung một cách đúng đắn.
Khỏng được đổ lỗi về một sai sót hất kỳ đổi vói các

yêu câu an toàn cho hoan cành đặc biệt hoặc cho sự Msci
ý” nào. Khổng được phép hủy bỏ các yêu cầu này, thậm

Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

NH
ƠN

Nguyên iắc làm việc trong các phòng thí nghiệm hóa học

chí cả khi hoàn toàn tin rằng dù cỏ bỏ các yêu câu đó


TP
.Q
UY

cũng sẽ khổng xẩy ra sụ cố, vì nếu một thói quen không
đúng khi đã ãn sâu vào tiềm thức thì những lần sau mỗi
ngưòi lao động sẽ tụ động lặp Ịại những sai làm trong

ĐẠ
O

những điều kiện nguy hiểm hon. Tát nhiên không phải
mỗi một sai lầm trong công việc đều dẫn đến ngay một

NG

sự cố hất hạnh, song càc sai sót nhỏ sẽ nhanh chong trò



nên thói quen và là tiền đề tạo ra những sai sót nghiêm
trọng hon. Các hoàn cảnh có thể làm phát sinh các rủi

TR


N

ro trong sản xuất cũng có thể sinh ra trong điều kiện
phòng thí nghiệm. Không có một sự tính toán nàój dù tỷ


B

mỷ đến đâu, có thể lưòng trưỏc đuợc hết các hoàn cảnh

10

00

cụ thể này sinh trong thực tế. Vì vậy điều quan trọng là

A

không những phải nắm được các yêu cầu kỹ thuật an



toàn mà còn phải hiểu bản chất của chúng, phải biết sử

Í-

đụng chúng trong các đỉều kiện không hoàn toàn đúng

-L

như tiêu chuẩn, đồng thòi cũng phải đánh giá được

TO
ÁN


những hậu quả cỏ thể xẩy ra cửa mọỉ thao tác bất kỳ nào.
Biết cách làm việc không để xẩy ra sự cố hoặc mát

ĐÀ
N

an toàn, đủ là tiêu chuẩn cờ bản khỉ đánh giá tay nghề

DI


N

của bất kỳ một nhân viên nào và đó cụng ià tiêu chuẩn
bầt buộc đối vỏi những cá nhân làm việc tại phòng thí

nghiệm hóa hộc.
7

Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

NH
ƠN


KỸ THUẬT AN TOÀN TRONG PHÒNG T H Í NGHIỆMHÓA HỌC

1.1. C H Ỉ D ẤN C H U N G

TP
.Q
UY

“ Trưỏc khi bắt ctầu làm việc tại phòng thí nghiệm

hóa học ngưòi làm viặc cần dược đào tao hoặc Inking

dẫn về các kỹ thuật cấp cửu và các kỹ thuật sử dụng các

ĐẠ
O

thiết bị an toàn lao động. Việc dào tao, hưỏng dẫn này
cần đuoc phổ cặp cho mọi cá nhAn làm việc, khổng

NG

phân biệt trình độ học vấn, thâm niên cổrig tác, chửc vụ



hoặc cổ kinh qua đào tạo nghề nghiệp và thực tế.

N


- Ngưòi làm việc trong phòng thỉ nghiệm luôn phải

TR


hoàn thành mọi cồng việc một cách chính xác, ngãn nắp
'

B

không có sai sót.

00

Trong phòng thí nghiệm cấm tiến hành dỏ đang

A

10

mọi cổng việc.



- Chỉ khi thật cân thiết nhằm hoàn thành một công

Í-

việc cụ thổ mỏi mang các thuốc thừ, dụng cụ, thiết bị


-L

cần dùng đến vị trí làm việc. Không cho phép sấp đặt

TO
ÁN

lộn xộn các dụng cụ thiết hị tại vị trí làm việc.
- Chỉ b ắ t'đ ầ u các cỏng việc nếu đã nắm chác

ĐÀ
N

(khỏng còn điều gì nghi ngò) tất cả các bưỏc cùa công
việc. Nếu còn chua rỏ một điều gì đó, trưóc khi bắt đầu

N

công vỉệc, nguòi đước phân công tiến hành công việc

DI


phải hòi lại ngưồi phụ trách.

8

Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú


WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

NH
ƠN

Nguyên tắc làm việc trong các phòng thí nghiệm hóa học

~ Trưỏc khi thực hiện một thao tác mỏi lạ, hoặc

TP
.Q
UY

trưric khi làm việc vỏi các chất mỏi, mỗi một nhan viên
mỏi vào việc Cíin phải xin chỉ thị tỷ mỷ của ngựòi phụ
trách, chì ctưọc tiến hành các thao tác dể gây nguy hiểm

ĐẠ
O

duói sự giám sát trực tiếp của ngưòi phụ trách hoặc một
nhan viên giàu kinh nghiệm.

NG


- Khi tiến hành các phiírtng pháp tổng hợp đưộc



mô tả trong tài liệu, ít nhất cần tiến hành thí nghiệm

N

đầu tiên vói lưọng các chất đã quy định và giử nghỉêm

TR


ngặt các điều kiện chỉ ra trong tài liệu.

B

Khi chưa tiên đoán trưỏc đưộc kết quả của công

00

việc đang nghiên cứu thỉ không nên tiến hành ngay thí

10

nghiệm vỏi kiỌng lỏn các chất. Thậm chí ngay cả khi các



A


thí nghiệm vổi lưộng nhỏ thuốc thủ xảy ra hoàn toàn

Í-

suôn sẻ, nhưng khi chuyển về chế độ tổng hợp mẻ lórì

-L

cững can hết sức thận trọng. Ví dụ sự ỉ>inh nhiệt hoặc

TO
ÁN

trào bọt đối vổi thể tích nhỏ thì khổiig phát sinh vấn đề
gì phức tạp nhưniĩ khi ỏ khối lưọng lổn thì lai trỏ thành

ĐÀ
N

nguyên nhân của những sự cố hỏng hóc hoặc tai nạn,
- Các thùng chứa thuốc thử và các hóa chất trong

N

phòng thí nghiệm (kể cả các thùng chúa cảc sản phẩm

DI



trụng gian trong phản ung tổng hộp nhiều giai đoạn,

Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

NH
ƠN

KỸ THUẬT AN TOÀN TRONG PHÒNG TH Í NGHIỆM HÓA HOC

nếu chúng chưa đưọc sử dụng ngay) cũng eần phải dán

TP
.Q
UY

nhãn cỏ ghi đầy đủ tên họp chất, cổng thức hóa học và
các kí hiệu về an toàn,

ĐẠ
O

Nghiêm cấm:


NG

+ Sứa chữa các chữ ghì trên nhăn.



+ Dán nhăn inổỉ mà không xẻ bỏ nhăn cã,

TR


N

+ Viết chữ cố thể dễ bị lẩy xỏa.

B

Nghiêm cấm:



A

10

00

Dùng các thuốc íluì không nhãn hoặc chữ dề không
rõ ràng' .
Trong các trưòng hộp cụ thể, cần phải phân tích


-L

Í-

xác định chính xác còng thức các chất hoặc nhanh chỏng

TO
ÁN

tiêu hủy nó.

Cần phái chú ý theo dổi để giữ gìn độ tinh khiết

ĐÀ
N

của các thuốc thử. Trong hất kỳ trưòng hợp nào, khổíig
chất trong bình bằng các dụng cụ bẩn,

DI


N

được lạm mất hoặc lãn nút hình chứa thuốc thử hoặc lấy

- Nghiêm cấm ró( vào chậu rửa các chất thải ià
10


Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

NH
ƠN

Nguyên tấc làm việc trong các phòng thỉ nghiệm hóa học

TP
.Q
UY

thuốc thử hỏa hục, các duễig môỉ hữu cư hoặc các dung
dịch hóa chất dộc hạị. Các chất thải lóại này sau ngày
làm việc cần phải đem đổ vào một vị trí riêng'để tiêu

ĐẠ
O

hủy chung sau này.
-

Tất cả nhân viên phòng thí nghiệm đều phải nắm


NG

đưực Cac biện pháp sơ cứu khỉ xảy ra sự cố, tai nạri: biết
hãng bó cầm máu, biết làm hô hấp nhân tạo, biết xoa



bóp tỉm v.v... Trong mỗi khu vực làm việc tại các noỉ dễ

N

nhìn thấy phải -đặt tủ thuốc cấp cứu. Thành phàri, số

TR


lượng thuốc và trang hị trong tủ thuốc phải phù hợp vói

B

đặc trung công việc tiến hành trong phòng thí nghiệm,

00

ngoài ra cũng cần phai tham khao ý kiến của thầy thuốc

10

về vấn đê này. Tùy theo luựng đíí sử dụng, thòi hạn sử




A

dụng của các loại thuốc raà phải luôn luôn thay thế, bổ

Í-

sung.

TO
ÁN

-L

Nghiêm cấm làm việc trong các diều kiện mà không
có khả nàng cấp cứu khi xảy ra sự cổ: làm việc vào tổi
hoặc đêm nia không vì yêu cầu cồng việc; làm các thaó

ĐÀ
N

tác cỏ thề gay nguy hiểm; làm việc không theo giò giấc.
Trong khu vực làm việc bao giò cũng phải có ít nhất 2

DI


N


ngưòi. Trong số các cộng việc nguy hiểm có: các công

việc vỏi các chát độc, ăn da, đễ cháy nổ (xem phụ lục 1);
11

Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

NH
ƠN

KỶ THUẬT AN TOÀN TRONG PHÒNG T H Í NGHIỆM HÓA HỌC

các cỏng việc vỏi các thiết bị chuyển động; các cồng việc
vỏi áp suất cao, nhiệt độ cao, độ lạnh sâu, dòng điện và

TP
.Q
UY

các công việc vỏi các thíỉíì tác phi tiêu chuẩn khác.

ĐẠ
O


Nghiêm căm bó mặc "không người trông nom t phụ
Irâch" các ihiếỉ bi lồm viực, các bộ phận gia nhiệt bằng
điện, hoặc có đồn dối hằng dầu hoặc khí. Khi can, tạ 111

NG

thòi phải rồi bỏ vị trí làm việc thì phải bàn giao cho một



nhAn viên có đủ nãng ỉực trông hộ, đồng thòi phải căn
dặn tỷ mỷ về thiết bị nhò theo dổi. Không đưọc giao cho

TR


N

các nhân viên khác trỏng nom thiết bị nếu thiết bị.hpạt
động không hình thương, không ổn định hoặc dang hoạt

00

B

dộng khác vỏi thông số tiếu chuẩn.

10


Trưỏc khi ròi phòng thí nghiệm cần pììíii chác

A

chắn rằng trên moi bàn làm việc, trong tủ hút đã khỏa



nưỏc, đã cất điện vào thiết bị điện, đã khóa vòi đưòng

Í-

dẫn khí đốt, tát hết đèn dàu; trong các dụng cụ khống

-L

còn các quá trình phản ứng và khống còn nưtte chảy ra

TO
ÁN

tìí ó ic sinh hàn.

ĐÀ
N

1.2. V Ệ SINH K H I LÀ M V IỆ C
Khỉ làín việc trong phòng thí nghiệm hỏa học cân

DI



N

phàỉ hiểu rằng tất cả các hóa chát ít nhiều đều độc.

12

Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

Hoàn toàn không độc chỉ cỏ nưík tinh khiết. Khi làm

TP
.Q
UY

việc vó ỉ các hỏíi chất, các hiện pháp phòng ngừa cân

NH
ƠN

Nguyên tắc làm việc trong các phòng thí nghiệm hóa học


phài chú ý đến khà nàng tham nhập cùa các hỏa chất
vào co thể qua phổi, ử<\ và miệng. M ột trong các hiện

ĐẠ
O

pháp có hiệu quả cho phép giảm thiểu ngộ độc cấp tính

và mạn'tính ỈH thay thế các thuốc thử và dung môi độc
hại bằng cóc chất ít độc hon, khả năng thay thế này

NG

trưổc hết phài do các đặc trưng của còng việc cụ thể



quyết định, ví dụ, thiiy benzen hằng toluen đe lam dung

N

mỏi khi kết tinh lai các chất hữu có lụuk: ơe tiến hành

TR


một sổ phàn úng.

B


Mặc dù-cà hỉìi tlung mỏi, vê mặt cấu trúc, đều

10

00

thuộc vào một iỏp các họp chất hữu cú có vòng thom,

A

nhưng toluẽn ỏ 2()°c ít bay hoi h()n benzen 3 lần (xem



phụ lục 3). Do ctó khi làm việc vrti toluèn troníĩ khôhg

Í-

khi cỏ ít hoi dung môi h
-L

Ngoài ra tóliíeri còn có độ độc tluìp hon henzen (TC VN

TO
ÁN

5938 - Í995 quy định nồng độ henzen trung bình iĩgáy
đèm trong không khí là 0, i liig/nv* CÒÍ1 toluen là 0,6
n ìg /n r \ ccYngưỏng phát hiện mùi thấp htín benzen (đổi


ĐÀ
N

vỏị henzen là 5 mg/nv\ còn đối vói tnluen là 1,8 mg/nr-)
riẽn dễ được phát hiện hón, troiig khỉ đó khả hăng hồá

DI


N

tan của hai dung môĩ gần như nhau. Trong một sổ

Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

13

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

NH
ƠN

KỲ THUẬT AN TOÀN TRONCÌ rHÒNCỈ TH Í NdHIỆM HỎA Hex:


độ hỏa rắn tháp hon.

TP
.Q
UY

tnàlng họp dùng toluen còn tất hơn vì toluen cớ nhiệt

v ỏ i quan điểm vệ sinh, nên cố gíing thay thế rưọu
bằng

rượu

etylic;

cacbon

tetraclorua



ĐẠ
O

metylic

NG

clorofom bằng 1,1,.1 tricloretan; dioxan hằng ete dimetyl
họậc dietyl CỈIH etylenglycol v.v...


N



1.2.1. Sự xông khí, hoi và mil (aerosol) độc

TR


Hít phai óic chất dộc là một dạng nhiễm dộc nguý
hiểm nhưng ríit phổ hiến trong thực tế phòng thí

00

B

nghiệm. Đạc trưng của dạng nhiễm độc này là hít phải

10

khổng khí có nồng độ hóa chất không cao, không nhận

A

biết được mùi trong những thòi gian dài, diều này sẽ dẫn



đến tình trạng ngộ độc mạn tính. HAu quà quan trọng


Í-

cùa sự quá trình này là: đâu trên không cỏ các triệu

-L

chứng lã 111 sàng đặc thù, liên quan đến nguyên nhan gây

TO
ÁN

hệnlì, SỊUI đọ,- khi các chất độc đã ngấm sâu vào co thẹ,
chúng cọ thể gây ra những tổn thương nghiêm trọng.

ĐÀ
N

Không ít trưòng h()p sự ngộ độc không hề thể hiện dưỏi
dạng các bệnh nghề nghiệp nhung lại làm tãng khả nãng

DI


N

làm trầm trọng thẽụi ẹáẹ bệnh thông thưòng khác và

khổng liên -qụạn gì đến nghe nghiệp đã làm.


14
Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

NH
ƠN

Ngúyên tắc làm việc trong các phòng thỉ nghiệm hóa học

Biện pháp chính để chống lại khà năng nhiễm độc

TP
.Q
UY

do hít thỏ là ngân chặn khả năng thoát hoi, khí, mù vào
không khí khu vực phòng thí nghiệm. G ìn phải tiến
hành các công việc vrti CÍÍC chát lỏng, chất rắn dể hay hoi

ĐẠ
O

hoặc phát hụi trong tù hút đang hoạt động. Làm việc
V(M chát hốc mill khó chịu hoặc kích thích niệm mạc


NG

cũng phài như vậy. Điều nguy hiém nlìất vẫn là các chất



khống có mùi hoặc ít mùi. Khi đó con ngưòi có thể

N

không cảm nhạn điíỢc mối nguy hiểm bị nhiễm độc và

TR


không sử dụng các hiện pháp phòng hộ thích họp. V í dụ
ngưỏng pliãt hiện mùi đối vói benzen là 5 mg/nr* gap

00

B

hon 3 ĨAn nồng độ một lfm đo cho phép đối vỏi chất này

A

10

(1,5 mg/m3).




Đặc hiệt nguy hiểm là hoi thủy ngan không hê cỏ

Í-

mùi, kể cả khi ri nồng độ cao, cỏ thể gây ngộ độc cấp

-L

tính.

Ngưòi trực nhạt phòng thí nghiệm cần phải đó nu

TO
ÁN

>.

điện chay quạt hút cho tủ hut chạy ít nhất nửa giò trưỏc

ĐÀ
N

khi hắt đầu ngày làm việc. Trong thòi gian lam việc
trong ngày chỉ đuọc ngắt điện chạy quạt hút tủ hút kíii

DI



N

cửa tù hoàn toận kín.
Khi làm việc, nếu phải mỏ cánh cửa tủ hút thì phải

15
Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

NH
ƠN

KỸ THUẬT AN TOÀN TRONCỈ PHÒNG TH Í NGHIỆM HÓA H()C

mỏ ỏ mức tối thiểu Ví) chiều CÍK) phần cửa mỏ không

TP
.Q
UY

điíỢc v-ưột (Ịuá 1/3 chiều cao tủ- Trong thòi gian )àm việc
các cửa sổ của tủ hút không sử dụng đến đều phải đung
kín.


ĐẠ
O

Trong khu vực làm việc không đuọc để các loại
thuốc thử dự trữ, đặc hiệt các chất dễ hay hrti vi chủng

NG

có thể dần dần bay hoi qua bao bì không thật kín để gây



ô nhiễm không khí. Q íc thuốc thử can dùng hàng ngày

N

vỏi mức ơộ dùng trong vỏng một ngà)' đêm can phải để

TR


trong các hao Lĩỏi kín, còn các chất rất dễ hay hoi (ví dụ
axit clohyđric, dung dịch amnnỉỉic, brom v.v...) cân phai

00

B

để trong các thùng đặc biệt, đật trong tủ hút. Khi cân


10

CÍÍC chílt nin hoặc lỏng dễ hay hoi phni can chủng trong



A

các hộp đựng có nắp thật kín.

Í-

Khi cần thiíòng xuyên can cấc chất dẻ hay h(ii thì

-L

cần phải dặt cân kỹ thuật ngay trong tỉi hút.

TO
ÁN

Khi có sự cổ hỏnu hóc, nếu hàII khổng khí của

phỏng thí nghiệm bất thình lình nhiẻm cảc hoi, khí, bụi

ĐÀ
N

độc, trong trưòng hộp muốn lưu lại tại khu vực để xử lý

hậu quả sự cố (ngắt máy, thu dọn chất lỏng bị đổ ra

DI


N

v.v...) thì cần phai dùng mặt nạ phỏng khí độc. Các mặt
nạ phòng khí độc cá nhân của mỗi nhân viên phải CỈU0C

16
Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

để ngay trong phòng Jàm việc, ò chỗ dễ thấy và phải sẵn
sàng sử dụng đưọc. Hộp lọc của mặt nạ phòng độc phải

NH
ƠN

Nguyên fẩe làm việc trong các phòng thỉ nghiệm hóa học

TP
.Q

UY

tuong ứng vỏi đặc trưng cùa các chất độc cần lọc sạch.
Phai định kỳ thay thế các hộp lọc đả sử dụng. Khồng
cho phép dung các mặt nạ phòng độc khi trong không

ĐẠ
O

khí có các chất thực tế khống bị hấp phụ như: axetylen,
metan, etan, butan, etylen v.v... hoặc áìc chất chưa biết

NG

rô thành phAn hoi, khi gây ô nhiễm không khí. Trong



những trưòng hop này không nên lưu lạỉ tại khu vực.

N

Cần phải lưu ý sự cố đổ tràn ra hên ngoài tủ hút những

TR


lưọng nhò chat lỏng độc, đặc hiệt các chất CÓ nông đô
giỏi hạn cho phép thấp (xem phụ lục 2). Chẳng han


00

B

trưòng họp tràn đổ và hốc hoi trong phòng dung tích

10

HHínv* khoảng 50g benzen, trong vùng hô hấp sẽ có

A

nồng độ benzen vơọt cỊUcì giá trị giỏi hạn cho phép (1,5



mg/nv*) hon 3(H) lần. Khi tinh toán củng can biết thêm ìà

Í-

hỗn hợp hoi henzen (và các chất lỏng khác sồi. ỏ nhiệt

-L

độ durìi 80°C) vói không khí sẽ nặng hơn không khí khá

TO
ÁN

nhiêu nên sẽ đọng lại ò lỏp dưỏi của khu vực, điều này

sè gây phức tạp cho quá trình dùng quạt thông khí (xem

ĐÀ
N

mục 8.2). Chi cỏ thể giảm nồng độ hoi xuống dưổỉ
ngường cho phép hằng cách dùng quạt hút ít nhất vài

N

giò sau khi xảy rạ sự cố đo tran chất lỏng độc. Chì được

DI


phép hoạt động hình thưòng (khổng dùng mặt nạ phòng
17

Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

NH
ƠN


KỸ THUẬT AN TOÀN TRONG PHÒNG T H Í NGHỊỆM HÓA //(x:

độc khổng vượt quíi gỉỏi hạn. cho phép.

TP
.Q
UY

độc) nếu dùng ống phát hiện và thấy nồng ctộ hoi khí

Người ta thưòng dùng cát để thu gom các chất

ĐẠ
O

lỏng bị tràn đổ, nhưng cát thưìíng cỏ khả nãng thấm
không cao. Dể thu gonx tốt hon, có thể dùng mạt cưa

NG

khò, hột peelic lọc hoặc các vạt Ịiệu xốp khác.

N



1.2.2. Sự thấm xuyên của các chất độc qua da trần

TR



Các nhân viên phòng thí nghiệm thưòng coi
thưòng hiểm họa nhiém độc khi hị các chất độc rrti trên

00

B

da. Có nhiều chất lỏng (và các dung dịch chất rắn),

10

trong đó cỏ íiniỉin, benzen dioxan, đidoretan, pipériđin,

A

metanol có kha nãng cỉễ dàng thấm qua da khi chúng



roi vào da. Khi đỏ lượng chất độc ngấm vào cơ thể vổỉ i

Í-

lần tiếp xúc cỏ thể len đến hàng trăm ìnilỉgam, còn khi

-L

tiếp xúc lau dài hoặc tiếp xúc trên diện rộng thì lựọhg


TO
ÁN

ngấm này có thể đến hàng gam. Những lưọng chất độc
tuong tự chi có thể lọt vào co thể qua phổi khi phải hỉt

ĐÀ
N

thò lâu dài (hàng chục giò) trong bâu không khí có chúa
hoi các chất độc kể trên ỏ nồng độ cao. Sau khi thấm

DI


N

qua da vào co thể, các chất độc trực tiếp đi vào máu gây
ra sự nhiễm độc máu cấp tính hoặc tập trung trong các

Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

NH

ƠN

Ngu/ên tẳc fàm việc trong các phòng thí nghiệm hóa học

mổ mồ và gây ra sự nhiễm độc mạn tính, dị ứng và các

TP
.Q
UY

chứng bệnh khác.

Các chất rắn cũng có thể xuyên qua da trân, đặc

ĐẠ
O

hiệt nếu chúng ỏ trạng thái phân tán mịn dạng hụi. Khi
m i vào quan ăo, dộc biệt'vào phía trong Ổng tay, cổ ao,

NG

các hạt hụi sê bị mài xát vào các lổ chan lòng khỉ LÍi lại



hoặc chuyển động. Da ẩm (ví dụ khí đổ mô hôi) càrm

N


làm tănự tốc độ thấm xuyên của chất độc qua da.

TR


Các loại vái (dặc hiệt len và vài bông) là những vặt
liệu cỏ khA nang hấp thụ khá mạnh đối vói nhiều loại

00

B

chất lỏniị và chất khí. Làm việc không mặc quân áo brio

10

hộ chuyên dụm: sẽ tạo điêu kiện tích lũy các chất độc

A

vào quần áo cá nhân. Các chất độc sẽ bị nhả ra dân dàn



và hám vào dạ nên tác dụ nu độc hại sẽ còn kéo dà ỉ củ

-L

TO
ÁN


nghiệm.

Í-

trong thòi íimn sình họịit đòi thưòng ngoài píiònu thí

Có thể ngăn chặn hoặc làm già nì sự thám các chất
độc vạn Cí\ thể qua díi baniĩ cách tuan thù đúng các bỉện

ĐÀ
N

pháp vệ sinh cá nhân VÌ! mặc quần áo bảo hộ chuyên

DI


N

dụng.

Tất cà nhân viên

CÙÂ

phòng thí nghiệm tại noi làm

việc, cà khi không làm việc trực tiếp vói các hóa chất,
19.


Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

NH
ƠN

KỲ THUẬT AN TOÀN TRONG PHÒNG TH Í NGHIỆM HÓA HỌC

cung đều phải mặc áo choàng'(hiu) hằng vải hông.

TP
.Q
UY

Phòng thí nghiệm phrii thưrtng xuyên định kỳ tổ chức
giạt quan áo bào hộ trong buồng giặt riêng để đề phòng

sự tách hoi khí tù các chất bẩn độc. Nỵềỉiêm cấm ỊỊíật cắc

NG

ĐẠ
O


loại quần áo háo hộ chuyên dụng tại nhà hoặc trotiỊỊ phồng
thỉ nghiệm. KhônịỊ nên để (treo, đặt) áo hiu lẫn với quan
áocánỉỉâtì.



K hi bị một hóa ch fit nào đó rcVi vàọ đa can nhanh

N

chóng loại hí) đi. Trong mỏi phòng làm việc càn trang bị

TR


chạu rửa tuy và máy thổi để làm khô tay; không nên

B

dùng khãn mặt hoậc khăn tíiy trong phòng thí nghiệm

10

00

hỏa học.

A


Khi cân sử dụng gang tay cao su để làm việc vói



hỏn chất thì phải có cúc hiện pháp hữu hiệu đế tránh

Í-

gang tay bị dây bẩn. PhAi biết rằng cao su khổng phải

-L

luôn có hiệu qua báo vệ tay vói mọi hóa chất khác nhau

TO
ÁN

(xem phụ iục 4). Nhiều loại chất lỏng có thể nhanh
chóng thấm qua màng cao su mỏng* Cần phài chú ý đặc

ĐÀ
N

biệt hảo-vệ mắt. Luôn luôn phai deo kính bảo vệ trong
khu vực làm việc. Khỉ tiến hàỉth bất kỳ.ứtatầ tác nào liu

DI


N


chì ỉiêit quan rất ít đến độ an toàn cỉw mắt đều vẫn pflải
đeo kính hảo hộ hoặc ứhtìỊi mặt nợ che chần.

20
Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

NH
ƠN

Nguyên tắc làm việc trong cácphòng thí nghiệm hóa học

TP
.Q
UY

1.2.3 Lụt các hóa chất qua (lifting miệng

Cân phài loại trừ hoàn toàn kha nàng này. Khỏtìg
đưọc phép ãn uống và đề thực phẩm hoặc tliức àn trong

ĐẠ
O


khu vực làm việc. Nghiêm cấm hảo quàn các hại đp ấn

NG

uống (kề cả sfm) trong tù lọnỉi dùng đề bào quản hoặc
iàm lạnh him chat. Cũn phái hảo tỊuản thực phẩm dùng
cho nhíìn viên phùng thi nghiệm (kể cà khẩu phíìn sữa



hồi dưỗná dộc hại) troniĩ tủ lạnh dùng riêng để thực

TR


N

phíím, đặt ỏ hên ngoài khu vực làm việc.

Nghiêm cẩm dỉiiĩg ttiiệnịỊ đ ề hút hóa chất hhiỊỊ hạng

Í-



A

10


xylanh y tế (hình ]).

Hình ì. Pipethút chất lỏng
A Xylanh y tể

2. Đoạn ống nổi cao su
.?. Pipei

DI


N

ĐÀ
N

TO
ÁN

-L

CỈỊO su hoặc

00

B

pipet. Muốn hút chất lỏng phải dùng tịuả lê

21

Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

NH
ƠN

KỶ THUẬT AN TOÀN TRONCỈ PHÒNCỈ T H Í NCỈHỈỆM HỎA H()C

TP
.Q
UY

1.3. B Ẩ O O U Ẩ N V À Đ Ó N G G Ó I T H U Ố C T H Ử
1.3.1. Bảo quản thuốc ỉhử

Thuốc thử cỉự tiĩí cần đưọc hảo Cịuan trong các

ĐẠ
O

thiết bị đạc hiệt trong ạĩe khu vực khô ráo và thoáng gió
theo m ột''trật'lự nglìiẻm ngặt. Tiêu chuẩn và quy tắc

NG


bao Cịunn thuốc thử đưọc ấn định riêng tưong ứng vỏi



các ctặc trưng công việc, lượng thuốc thử, tình hình kho

TR


N

chứíi v.v...

Không cho phép cùng bAo Cịiiản một chỗ các hóa

B

chất/thuốc thử cỏ kh;ì nang phíìn ứng vỏỉ nhau, nhất là

00

khí pluin Ííniĩ lại tiich ra nhỉệt hoặc các loại hoi khí dộc

10

hoặc cỏ mùi khó chịu. Cân phài brio quan riêng' rẽ các




A

nhóm thuốc thử sau dây:

Í-

í. Các chỉit oxy hỏn (-lạng rắn tạo óic chất có mùi,

-L

các hợp chất hoặc hỗn họp có thế gây cháy nỏ* như:

TO
ÁN

hipoclnrỉt, peclorat, clorat, pemanganat, nitrat, cromat,

bicrnmat, CÍIC penxyt kim loại v.v...

ĐÀ
N

2.

Ciíc chất nxy hóa dạng lỏng, các a.xit vô eo, các

DI


N


chất vỏ co tạo khói có tính axit như: các axit sunfuric,
cloỉiiđrie, nitric, cloric, oleum; hidropeoxyt 30%, brom;
thionylclorua; sunfuryi clnrua v.v...

T>
Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

NH
ƠN

. Nguyen tấc íàm việc trong các ptìòng thí nghiệm hóa học

Các chất tạo khói cần được hào quản trong tủ húí

TP
.Q
UY

có trang bị quạt hút gió,

3. Các loại khí hóa lòng, khí iién, khí cháy và khí


ĐẠ
O

hoa tan:

Các loại khỉ để cháy nổ như axetylen, hiđro,

NG

p r o p a n , h u t í i n V .V .. c â n p h à i đ ư ộ c b A o q u A n r i ê n g , t á c h



ròi vói các khí duy trì sự cháy như oxi, kỉìônú khí, clo.
Cho phép cùng hào CỊiiản các loại khí cháy vói các loại

TR


N

khí tro hoặc khúmi gny cháy (như iỉgòn, heli, nitọ,
cacbonic v.v...)

00

B

4. Các chất dỗ hat lửa cả khi tiếp XUC V(Vi khôm* khí


10

hóặc nưỏc, cả khỉ chỉ CH'ti bị nóiig nhẹ nliư các kim loại

A

kiềm và kienr th tv các ki ni loại dẫn lởá (vi dụ niken



Roné), bí C" loại cỉtchuu, SỈIÌSIIỈI' hiclrua ki 111 loại kiềm và

-L

Í-

kiêm thồ, (llintpho trắng.
5. Các hợp chất co kim sẽ đưọc tách thanh những

TO
ÁN

nhóm hảo quản riêng tùy thuộc vào đặc điểm cua

DI


N

ĐÀ

N

chúng.

6. Các chát lỏng dễ bắt lửa và dễ cháy.
Các chất lòng dễ hẩt iíía có nhiệt độ sôỉ dưỏi 50°c

(phụ lục ỉ) về mủa hè can điíỌc bao quản (Ynoi mát mè
■23

Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

NH
ƠN

KỶ THUẬT AN TOÀN TRONG PHÒNG T H Ỉ NGHIỆM HỎA H(X:

hoặc trong tủ lạnh để tránh tàng áp suất bên trong bình

TP
.Q
UY


dựng.

7. Q íc chát:.rắn.dễ bắt ỉửa như: photpho ctỏ, lưu
huỳnh, nitroxenhilo

và các hợp chất

ĐẠ
O

xyclohexrinoxỉm v.v...

nitro khác,

8. Các loại chất độc mạnh như: các im iối xúinua,

NG

các họp chất iỉsen, metanoỉ, phải ctưọc hào quản riêng

TR


1.3.2. Đóng gói thuốc thử

N



và cỏ các quy định đậe.lìiệt tưong ứng.


B

Nhiều .loại thuốc t.h(í dùng trọng phòng thí nghiệin

00

được chúa trong các tilling đựng ỉỏn ' Nghiêm cặm lấy



A

10

một u hóa chãt hằnụ cách rót trực tiếp ịừ cấc chai đựng,
thừng đựệỊịỊ dung tích.lợn. V ị vộy trưric khi sử dung, can
phải tiến hành đỏng gói thuốc thừ. Đỏng gói thuốc thừ

Í-

là một công việc niiuy hiềnì, vì vậy chỉ giao việc này chí)

-L

những người cỏ kinh nghiệm, hiểu rổ tính chất của hóa

TO
ÁN


chất câri đỏng gói;

DI


N

ĐÀ
N

ĐỏitỊỊ ỊỊÓi các ìióachẫt thuốc thử dạn# rắn:
Các thuốc thử'dạng rắn có thể kích thích da hoặc

niêm mac nên cần đưọc dỏng gỏi ỏ các khu vực thoáng
24

Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

và tách hiệt, hoặc ỏ khu vực ngoài tròi trong điều kiện

TP
.Q
UY


thòi tiết ấm, khổ, khôniỉ cỏ gió. Khi làm việc càn đeo

NH
ƠN

Nguyên tắc làm việc trong các phòng thí nghiệm hóa học

gãng tíỉy, kính hoặc mặt nạ hill) vậ. Đâu tóc cần phải thu

IIỌM trcmu mũ lưrti tnii, hoặc khãn trùm; Ong tay và C(1

ĐẠ
O

áo bill cần plvAi bó sát cú thể. Khí đóng gói các chất hốc
hoi rin mòn hoặc hốc hụi cần phải trang bị mặt nạ

NG

phòriiĩ dộc hoặc máy th (\ Không ítựộc thay thế máy thò
hằniĩ khẩu tmníi vì khẩu trang không đủ hiệu quả phòng



hộ. Sau khi đóng iiói các chất gây hụi càn phải tắm và

N

mung lĩiột, rủiỉ cỊUíìn áo hảo hộ chuyen dụng tại buồng


TR


giặt riêng.

00

B

Đónị* Ịịốỉ cấc hỏ(i chất ỉhuồc thù' dạiìỊỊỈồnịị :

10

Cần tiến hành các thao tác rỏt chuyển chất lỏng



A

barm xipliónt' hoặc hííntĩ thiết bị ép nhẹ không khí (ví dụ
dùim bom xe đạp nén kliônu khí như ỏ hình 2). Dể rót
d.ùniỉ các

-L

Í-

chuyển chất lỏrtiỉ tìí chai (hình dựng) lỏn, tốt nhất là
gổ (hone kim loni). Chai đưọc kẹp chặt


TO
ÁN

tnnm lồnii đỏ barm Ccíc đinh vít, nhò thế eó thể nghiêng
chai vói góc hất kỳ (hình 3). Nhất là khi phải rót chuyển

ĐÀ
N

các loai axít đăc và các duim dịch kiềm đặc. Để không
tạo ra sự đứt quãng dòng chảy khi rót, cần phải để chắt

DI


N

ỉó ng clì Ay t hec) cl n ng đề II và 111à nh.

Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

25

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON


TP
.Q
UY

NH
ƠN

KỲ THUẬT AN TOÀbì TRONiì PHÙNG THỈ NGHIỆM HỎA HCK:

TR

Hình 3. Cơ cấu
đê nghiêng chai

-L

Í-



A

10

00

B

Q


N



NG

ĐẠ
O

Hình 2, Ccícỉi chuyển
ch/ú Ịỏng từ chui lân
sang chai nhỏ

TO
ÁN

Khi đỏng lỉói. hoặc làm hất kỳ công việc đổn giản

nài) khac vổi Cíle chíìt'lỏnìí ăn da cần phài luôn liiôn đeo

ĐÀ
N

găng Uiy cao su và mặt nạ bào hộ (dùng kính không'đủ
đảm hào hAo vệ mát). K lii làm việc vđi những lượng lỏn

DI



N

chất lỏng ăn da (ỉỏn hon 11), hắt huộc phai đi ủng cao sù

và đeo yếm choàng (tạp dề) tráng nhựa hoặc cao su.
26

Đóng góp PDF bởi Nguyễn Thanh Tú

WWW.FACEBOOK.COM/BOIDUONGHOAHOCQUYNHON


×