Bài giảng Sinh học 11 - Bài 47: Điều khiển sinh sản ở động vật và sinh đẻ có kế hoạch ở người

Bài 47: ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT VÀ SINH
ĐẺ CÓ KẾ HOẠCH Ở NGƯỜI


Bài 47: ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT VÀ
SINH ĐẺ CÓ KẾ HOẠCH Ở NGƯỜI
I - ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT

Hãy cho biết một số kinh nghiệm làm tăng sinh sản trong chăn nuôi.

Thắp đèn sáng liên tục

Thụ tinh nhân tạo


Bài 47: ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT VÀ
SINH ĐẺ CÓ KẾ HOẠCH Ở NGƯỜI
I - ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT
1. Một số biện pháp làm thay đổi số con

Nghiên cứu nội dung mục I sách giáo khoa và thực hiện
những lệnh sau:
- Những biện pháp nào làm tăng sinh sản ở động vật? Cách
tiến hành những biện pháp đó như thế nào? Cho ví dụ.
- Nêu một số biện pháp điều khiển giới tính ở động vật.
- Điều khiển giới tính của đàn con có ý nghĩa như thế nào
trong chăn nuôi?
- Tại sao phải cấm xác định giới tính của thai nhi người?


1. Một số biện pháp làm thay đổi số con

Các biện pháp
Sử dụng
hoocmôn hoặc
chất kích thích
tổng hợp

Tiến hành

Ứng dụng

Tiêm hoocmôn hoặc chất
kích thích tổng hợp làm
cho trứng nhanh chín
hoặc chín và rụng nhiều
trứng cùng lúc.

- Tiêm dịch chiết của
tuyến dưới não cho cá
mè, cá trắm cỏ
- Tiêm huyết thanh
ngựa chửa cho trâu bò

Thay đổi các yếu Tuỳ loài mà thay đổi các
tố môi trường
yếu tố môi trường thích
hợp kích thích sinh trứng
Nuôi cấy phôi

Thụ tinh nhân tạo

- Tiêm hoocmôn gây
rụng nhiều trứng cùng
lúc, thụ tinh nhân tạo tạo
ra nhiều phôi, cấy vào tử
cung các con cái.
- Gây đa thai nhân tạo
Bên ngoài hoặc bên trong
cơ thể động vật

Thay đổi thời gian
chiếu sáng làm gà
nuôi đẻ 2 trứng/ngày
Tiến hành trên
bò, ngựa, …

Tiến hành trên bò,
ngựa, voi, tê giác …


Bài 47: ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT VÀ
SINH ĐẺ CÓ KẾ HOẠCH Ở NGƯỜI
I - ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT

1. Một số biện pháp làm thay đổi số con
2. Một số biện pháp điều khiển giới tính
- Một số biện pháp:
- Nêutinh
mộttrùng
số biện
pháp

điều khiển
tính NST
ở động
+ Tách
thành
2 nhóm
manggiới
2 loại
giớivật.
tính X,Y;
tuỳ theo nhu cầu để chọn một loại cho thụ tinh với trứng.
- Điều khiển giới tính của đàn con có ý nghĩa như thế
nào cá
trong
nuôi?
+ Nuôi
rô chăn
phi bột
bằng 17-metyltestostêrôn kèm theo vitamin
C sẽ tạo ra 90% các rô phi đực.
- Ý nghĩa: Tạo ra con đực hay con cái phục vụ các mục đích
khác nhau trong chăn nuôi

Tại sao phải cấm xác định giới tính thai nhi người?


Bài 47: ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT VÀ
SINH ĐẺ CÓ KẾ HOẠCH Ở NGƯỜI
I - ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT
II – SINH ĐẺ CÓ KẾ HOẠCH Ở NGƯỜI

1. Sinh đẻ có kế hoạch là gì?
Là điều chỉnh về số con, thời điểm sinh con và khoảng cách
sinh con sao cho phù hợp với việc nâng cao chất lượng cuộc
sống của mỗi cá nhân, gia đình và xã hội.
2. Các biện pháp tránh thai
- Hiện nay, nước ta đang vận động mỗi cặp vợ chồng nên sinh
bao nhiêu con? Giới hạn tuổi nào thì không nên sinh con?
Khoảng cách giữa hai lần sinh là bao nhiêu năm?
- Tại sao phải sinh đẻ có kế
hoạch?


Dùng dụng cụ
tử cung dạng
chữ T đặt trong
tử cung

Vỉ thuốc tránh thai hàng ngày


Lưu ý: Phá thai không được coi là biện pháp sinh đẻ có kế
hoạch, nó gây nguy hiểm cho phụ nữ, thậm chí có thể tử vong.


Bài 47: ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT VÀ
SINH ĐẺ CÓ KẾ HOẠCH Ở NGƯỜI
I - ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT

1. Một số biện pháp làm thay đổi số con

2. Một số biện pháp điều khiển giới tính
II – SINH ĐẺ CÓ KẾ HOẠCH Ở NGƯỜI

1. Sinh đẻ có kế hoạch là gì?
2. Các biện pháp tránh thai

- Những biện pháp nào làm tăng sinh sản ở động vật?


BÀI TẬP VỀ NHÀ
1. Hoàn chỉnh nội dung của bảng sau:
Các biện pháp

Tiến hành

Ứng dụng

Sử dụng hoocmôn
hoặc chất kích thích
tổng hợp
Thay đổi các yếu tố
môi trường
Nuôi cấy phôi
Thụ tinh nhân tạo

2. Hoàn chỉnh nội dung của bảng 47 SGK.
3. Học bài và trả lời câu hỏi trong sách giáo khoa.


Bài học kết thúc.

XIN TRÂN TRỌNG CẢM ƠN!


Các biện pháp tránh thai
Tính
ngày
trứng
rụng

Cơ chế tác dụng
Tránh giao hợp vào ngày trứng rụng (vào khoảng
giữa chu kì kinh nguyệt) để tinh trùng không gặp
được trứng.

Dùng bao
cao su

Bao cao su mỏng lồng vào dương vật để hứng tinh
dịch làm cho tinh trùng không gặp được trứng.

Uống
thuốc
tránh thai

Uống thuốc tránh thai làm nồng độ prôgestêron
ơstrôgen trong máu cao sẽ ức chế vùng dưới đồi,
làm trứng không chín, không rụng; làm chất nhầy
cổ tử cung đặc lại ngăn tinh trùng vào tử cung.

Dùng

dụng cụ
tử cung

Dụng cụ tử cung kích thích lên niêm mạc tử cung
gây phản ứng chống lại sự làm tổ của hợp tử ở tử
cung, làm cho hợp tử bị rơi ra ngoài cơ thể.

Đình
sản
nữ

Cắt và thắt hai đầu ống dẫn trứng ngăn không cho
tinh trùng gặp trứng trong ống dẫn trứng.

Đình
sản
nam

Cắt và thắt hai đầu ống dẫn tinh ngăn không cho
tinh trùng đi ra để được gặp trứng.


Quy trình cấy truyền phôi bò


Một số thành tựu nuôi cấy phôi
trên thế giới và ở Việt Nam

Cấy phôi bảo tồn loài
bò rừng hiếm vùng cao

Tây Tạng

Gây đa thai ở bò

Nuôi cấy phôi giải quyết được vấn đề gì trong sinh đẻ ở người?


Một số thành tựu thụ tinh nhân tạo trên thế giới

Hổ Secbia (Trung Quốc)

Tê giác (Hungari)

Voi (Thái Lan)


Một số thành tựu thụ tinh nhân tạo ở Việt Nam

Thụ tinh nhân tạo cho bò

Lợn

Gà ác

Cá khoang cổ