Đề cương chi tiết học phần: Sản khoa thú y (Dùng cho chuyên ngành Thú y)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM 
KHOA: CHĂN NUÔI THÚ Y

TS. LA VĂN CÔNG

ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN
Học phần: SẢN KHOA THÚ Y
Số tín chỉ : 03        Mã số:   VPD331
(Dùng cho chuyên ngành Thú y)

Thái Nguyên, năm 2017
1


ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN
1. Tên học phần: SẢN KHOA THÚ Y
­ Mã số học phần: VPD331
­ Số tín chỉ: 03
­ Tính chất của học phần: Tự chọn

  ­ Trình độ : cho sinh viên năm thứ 3
­ Học phần thay thế, tương đương: không
­ Ngành (chuyên ngành) đào tạo: Thú y
2. Phân bổ thời gian trong học kỳ: 
­ Số tiết học lý thuyết trên lớp: 39 
­ Số tiết thực hành: 06
­ Số tiết sinh viên tự học: 90 tiết
3. Đánh giá

­ Điểm thứ 1: 20%  (0,2) điểm chuyên cần
­ Điểm thứ 2: 30%  (0,3) điểm kiểm tra giữa kỳ

­ Điểm thứ 3:  50%  (0,5) điểm thi kết thúc học phần
4. Điều kiện học
­ Học phần học trước: Giải phẫu động vật, tổ chức và phôi thai học, sinh lý 
động vật, công nghệ sinh sản, chẩn đoán bệnh thú y, bệnh lý thú y.
­ Học phần song hành: Bệnh nội khoa gia súc, ngoại khoa thú y, bệnh truyền 
nhiễm thú y, ký sinh trùng và bệnh kỹ sinh trùng thú y.
5. Mục tiêu của học phần:
5.1. Về kiến thức: Sau khi kết thúc học phần người học được trang bị những  
kiến thức cơ  bản về  phương pháp chẩn đoán gia súc có thai, phương pháp đỡ  đẻ 
cho gia súc, nguyên nhân, triệu trứng, tiên lượng và phương pháp điều trị  bệnh sản 
khoa thú y.
5.2. Về kỹ năng: Kết thúc học phần người học được trang bị những thao tác 
cơ  bản trong chẩn đoán gia súc có thai, phương pháp đỡ  đẻ  cho gia súc. biết áp  
dụng các phương pháp chẩn đoán và điều trị  những bệnh trong thời gian gia súc  
mang thai, bệnh trong thời gian gia súc đẻ, bệnh trong thời gian gia súc sau đẻ, can 
thiệp đẻ khó, bệnh ở tuyến vú và hiện tượng không sinh sản ở gia súc, thành thảo 
các kỹ năng chẩn đoán và điều trị các bệnh sản khoa thú y trong thực tiễn sản xuất.  
6. Nội dung kiến thức và phương pháp giảng dạy:
6.1. Giảng dạy lý thuyết
TT

Nội dung kiến thức
2

Số 

Phương pháp 


* Phần lý thuyết

Chương 1: Chẩn đoán gia súc có thai
1.1
Ý nghĩa của việc chẩn đoán gia súc có thai
1.2
Các phương pháp chẩn đoán gia súc có thai
1.2.1 Phương pháp chẩn đoán lâm sàng
1.2.2 Phương pháp chẩn đoán bên trong
1.2.3 Phương pháp chẩn đoán trong phòng thí nghiệm
1.3
Phương pháp chẩn đoán bò có thai
1.3.1 Phương pháp chẩn đoán bên ngoài
1.3.2 Phương pháp chẩn đoán qua âm đạo
1.3.3 Phương pháp chẩn đoán qua trực tràng
1.4
 Phương pháp chẩn đoán ngựa có thai
Chương 2: Quá trình sinh đẻ ở gia súc
2.1
Những yếu tố thúc đẩy quá trình sinh đẻ
2.1.1 Học thuyết áp lực
2.1.2 Học thuyết kích tố
2.1.3 Học thuyết tính biến đổi nhau thai
2.2
Thời gian sinh đẻ của gia súc
2.3
Những biến đổi của cơ thể mẹ trong thời gian gần 
đẻ
2.3.1 Triệu chứng ở thời kỳ sắp đẻ
2.3.2 Triệu chứng rặn đẻ
2.3.3 Quá trình sinh đẻ
2.4

Phương pháp đỡ đẻ
2.4.1 Chuẩn bị trước khi đỡ đẻ
2.4.2 Phương pháp đỡ đẻ cho gia súc
2.4.3 Công tác hộ lý sau khi đẻ
2.4.4 Xử lý dây rốn
2.5
Thời kỳ sau đẻ
2.5.1 Dịch sản
2.5.2 Tử cung
2.5.3 Buồng trứng
2.6
Chăm sóc gia súc cái sau khi đẻ
Chương 3: Những bệnh trong thời gian gia súc có thai
3.1
 Bệnh phù khi có thai
31.1
Nguyên nhân
31.2
Triệu chứng
3.1.3
Tiên lượng 
3.1.4
Điều trị 
3.2
 Bệnh xuất huyết tử cung
3.2.1
Nguyên nhân
3.2.2
Triệu chứng
3

tiết
39

giảng dạy

Thuyết trình, phát 
2

vấn, động 
não,thảo luận

Thuyết trình, phát 
3

vấn, động não, 
thảo luận

7

Thuyết trình, phát 
vấn, động não 
xem hình ảnh


3.2.3
3.2.4
3.3
3.3.1
3.3.2

3.3.3
3.3.4
3.4
3.4.1
3.4.2
3.4.3
3.4.4
3.5
3.5.1
3.5.2
3.5.3
3.5.4
3.6
3.7
3.7.1
3.7.2
3.7.3
3.7.4
3.7.5
3.7.6
3.7.7
3.7.8
3.7.9
3.7.10
3.8
3.8.1
3.8.2
3.8.2.
1
3.8.2.

2
3.8.2.
3
3.8.2.
4
3.8.2.

Tiên lượng 
Điều trị 
Bệnh rặn đẻ quá sớm
Nguyên nhân
Triệu chứng
Chẩn đoán
Điều trị 
Bệnh bại liệt trước khi đẻ
Nguyên nhân
Triệu chứng
Tiên lượng
Điều trị 
Bệnh âm đạo lộn ra ngoài
Nguyên nhân
Triệu chứng
Tiên lượng
Điều trị 
Có thai ngoài tử cung
Phân loại hiện tượng sảy thai
Loại sẩy thai
Loại đẻ non
Sẩy thai hoàn toàn
Sẩy thai không hoàn toàn

Tiêu thai
Thai bị chết chưa biến đổi
Sẩy thai theo thói quen
Thai khô
Nhuyễn thai
Thai bị trương to và thối rữa
Sẩy thai căn cứ vào điều kiện nguyên nhân
Loại sẩy thai có tính chất truyền nhiễm
Loại sẩy thai không có tính chất truyền nhiễm
Sẩy thai do nuôi dưỡng
Sẩy thai do tổn thương
Sẩy thai do bệnh gia súc mẹ
Sẩy thai do bệnh ở nhau thai

Đề phòng sẩy thai
5
Chương 4: Những bệnh trong thời gian gia súc đẻ
4

7

Thuyết   trình,phát 


4.1
Rặn đẻ quá yếu
4.1.1
Nguyên nhân
4.1.2
Triệu chứng

4.1.3
Điều trị
4.2
Rặn đẻ quá mạnh
4.2.1
Nguyên nhân
4.2.2
Triệu chứng
4.2.3
Điều trị
4.3
Hẹp xương chậu
4.3.1
Nguyên nhân
4.3.2
Triệu chứng
4.3.3
Điều trị
4.4
Bệnh sát nhau
4.4.1
Nguyên nhân
4.4.2
Triệu chứng
4.4.3
Chẩn đoán
4.4.4
Tiên lượng
4.4.5
Điều trị

4.5     Bệnh tử cung lộn bít tất
4.5.1
Nguyên nhân
4.5.2
Triệu chứng
4.5.3
Tiên lượng
4.5.4
Điều trị
Chương 5: Những bệnh trong thời gian sau đẻ
5.1
Viêm âm môn tiền đình âm đạo
5.1.2
Nguyên nhân
5.1.3
Triệu chứng
5.1.4
Điều trị
5.2
Viêm nội mạc tử cung
5.3
Viêm cơ tử cung, viêm tương mạc tử cung
5.4
Bệnh bại liệt sau khi đẻ
5.4.1
Nguyên nhân
5.4.2
Triệu chứng
5.4.3
Tiên lượng

5.4.4
Điều trị
5.5
Bệnh liệt nhẹ sau đẻ
5.5.1
Nguyên nhân
5.5.2
Triệu chứng
5.5.3
Tiên lượng
5.5.4
Điều trị
Chương 6: Đẻ khó
6.1
Kiểm tra trước khi thủ thuật
6.1.1
Kiểm tra toàn thân
6.1.2
Kiểm tra cơ quan sinh dục
5

vấn,   động   não, 
thảo   luận   xem 
hình ảnh

Thuyết   trình,   phát 
4

vấn,   động   não, 
xem   hình   ảnh, 

thảo luận

7

Thuyết trình, phát 
vấn, động não, 
xem hình ảnh, 


6.1.3
6.2
6.2.1
6.2.2
6.2.3
6.3
6.3.1

Kiểm tra bào thai
Một số dụng cụ dùng trong can thiệp đẻ khó
Dụng cụ kéo thai
Dụng cụ đẩy thai
Dụng cụ cắt thai
Một số loại đẻ khó
Kích thước của thai không phù hợp với xoang 

chậu
6.3.2
Tư thế của thai không bình thường
6.4
Hướng của thai không bình thường

6.5  
Chiều của thai không bình thường
Chương 7: Bệnh ở tuyến vú
7.1
Bệnh viêm vú thể thanh dịch
7.1.1
Nguyên nhân
7.1.2
Triệu chứng
7.1.3
Điều trị
7.2
Viêm vú thể cata
7.2.1
Nguyên nhân
7.2.2
Triệu chứng
7.2.3
Điều trị
7.3
Viêm vú thể fibrin
7.3.1
Nguyên nhân
7.3.2
Triệu chứng
7.3.3
Điều trị
7.4
Bệnh viêm vú thể áp xe
7.4.1

Nguyên nhân
7.4.2
Triệu chứng
7.4.3
Điều trị
Chương 8: Hiện tượng không sinh sản
8.1
Hiện tượng không sinh sản ở gia súc cái
8.1.1
Các phương pháp chẩn đoán gia súc cái không sinh 
8.1.2

sản
Không sinh sản do nuôi dưỡng và chế độ sử 

8.1.3
8.1.3
8.1.4

dụng
Không sinh sản do gia súc già yếu
Không sinh sản do bẩm sinh
Không sinh sản do quá trình bệnh lý ở cơ quan 

8.2
8.2.1
8.2.2
8.2.3
8.2.4.

sinh dục và các bộ phận khác
Hiện tượng không sinh sản ở gia súc đực
Tìm hiểu bệnh sử
Kiểm tra lâm sàng chung
Kiểm tra dịch hoàn
Kiểm tra bao dương vật, dương vật và khuy đầu
6

thảo luận

Thuyết   trình,   phát 
5

vấn,   động   não, 
xem hình ảnh, thảo 
luận

4

Thuyết trình, phát 
vấn, xem hình ảnh, 
thảo luận


8.2.5
8.2,5
8.2.6
8.2.7
8.2.8

Kiểm tra hành động của đực giống
Không sinh sản do gia súc bẩm sinh
Không sinh sản do gia súc già yếu
Không sinh sản do nuôi dưỡng và chế độ sử 
dụng
Không sinh sản do quá trình bệnh lý ở cơ quan 

sinh dục và các bộ phận khác
8.2.9
Không sinh sản do dịch hoàn tích dich
6.2.Các bài thực hành:
TT

Nội dung kiến thức

Số tiết

1
2

Kiểm tra đường sinh dục gia súc cái
Chẩn đoán gia súc có thai

2
2

3

Phương pháp điều trị bệnh viêm tử cung 
ở gia súc

2

Phương pháp giảng 
dạy
Hướng   dẫn   thực   hiện 
các thao tác kỹ  thuật và 
xử lý các tình huống sảy 
ra
Hướng   dẫn   thực   hiện 
các thao tác kỹ  thuật và 
xử lý các tình huống sảy 
ra

7. Tài liệu học tập
1. Trần   Tiến   Dũng,   Dương   Đình  Long   (2002),  Sinh  sản  gia   súc,  Nxb  Nông 
nghiệp, Hà Nội.

7


8. Tài liệu tham khảo

1.Trần Văn Bình (2013), Chẩn đoán và phòng trị  6 bệnh nguy hiểm  ở  lợn, Nxb  
Khoa học Tự nhiên và Công nghệ, Hà Nội.

2.Trần Văn Bình (2013), Chẩn đoán và phòng trị  bệnh  ở  lợn nái & lợn con, Nxb 
Khoa học Tự nhiên và Công nghệ, Hà Nội.

3.Vũ Văn Hóa (2007), Bệnh tiểu gia súc: Chó, Heo và Mèo, Nxb Nông nghiệp, TP.  

Hồ Chí Minh.

4.Phan Sỹ Lăng (2002), Bệnh thường gặp ở bò sữa Việt Nam và kỹ thuật phòng trị,  
Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.

5.Phạm Sỹ  Lăng, Bạch Đăng Phong (2002), Bệnh sinh sản và kỹ  thuật thực hành  
ngoại khoa ở bò sữa, Nxb Nông  nghiệp, Hà Nội.

6.Phạm Sỹ Lăng, Nguyễn Thị Kim Lan, Nguyễn Văn Thọ (2006), Các bệnh ký sinh  
trùng và bệnh nội sản khoa thường gặp  ở lợn và biện pháp phòng trị, Nxb 
Nông  nghiệp, Hà Nội.

7.Đặng Quang Nam, Phạm Đức Chương (2002),  Giải phẫu vật nuôi, Nxb Nông 
nghiệp, Hà Nội.

8.Nguyễn Hữu Ninh, Bạch Đăng Phong (2002), Bệnh sinh sản gia súc, Nxb Nông 
nghiệp, Hà Nội.
9. Cán bộ giảng dạy 
STT Họ tên giảng viên
1
Đỗ Quốc Tuấn
2
La Văn Công
3
Phan Thị Hồng Phúc
3
Trần Nhật Thắng

Thuộc đơn vị quản lý
Phòng công tác HSSV

Khoa chăn nuôi thú y
Khoa chăn nuôi thú y
Khoa chăn nuôi thú y

Học vị, học hàm
Tiến sĩ
Tiến sĩ
Tiến sĩ
Thạc sĩ 

Trưởng khoa

Trưởng bộ môn

Giáo viên

TS. Nguyễn Thị Thúy 

TS. Phan Thị Hồng Phúc

TS. La Văn Công

Mỵ
       

8